ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «Ο ΠΕΡΙ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2015» ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Transcript

1 ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «Ο ΠΕΡΙ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2015» 1. Συνοπτικός τίτλος 2. Ερμηνεία ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΣΥΝΑΨΗ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ 3. Σύμφωνο Συμβίωσης 4. Προϋποθέσεις σύναψης Σύμφωνου Συμβίωσης 5. Διαδικασία σύναψης Σύμφωνου Συμβίωσης 6. Έκδοση Πιστοποιητικού Σύμφωνου Συμβίωσης 7. Ειδικό Μητρώο συμφώνων συμβίωσης 8. Πιστοποιημένα αντίγραφα αποτελούν απόδειξη 9. Έναρξη ισχύος Σύμφωνου Συμβίωσης ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΠΑΙΔΙΩΝ 10. Τεκμήριο καταγωγής από Σύμφωνο Συμβίωσης 11. Τεκμήριο πατρότητας 12. Σύγκρουση τεκμηρίου 13. Εφαρμοστέο δίκαιο ΜΕΡΟΣ IV ΛΥΣΗ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ 14. Λύση Σύμφωνου Συμβίωσης 15. Κριτήρια τα οποία λαμβάνονται υπόψη από το Δικαστήριο για έκδοση διατάγματος λύσης Συμφώνου Συμβίωσης ΜΕΡΟΣ V ΔΙΑΤΡΟΦΗ 16. Υποχρέωση διατροφής 17. Διατροφή 18. Αποκλεισμός ή περιορισμός διατροφής σε περίπτωση διατάγματος λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης 19. Μέτρο και περιεχόμενο της διατροφής σε περίπτωση λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης 20. Προσωρινό διάταγμα διατροφής 21. Η διατροφή καταβάλλεται περιοδικά 22. Τροποποίηση διατάγματος διατροφής 23. Διατάγματα αποκοπής/ανάληψης από τραπεζικό λογαριασμό 24. Λήξη διατάγματος διατροφής 25. Τρόπος είσπραξης διατροφής ΜΕΡΟΣ VI ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 26. Περιουσιακή αυτοτέλεια των συμβαλλόμενων 27. Αξίωση συμμετοχής σε περιουσία 28. Αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων και εξέταση από το Δικαστήριο 29. Ποινικά αδικήματα 30. Πρόσθετη εξουσία του Δικαστηρίου 31. Εφαρμογή του περί Ακύρωσης Δόλιων Μεταβιβάσεων Νόμου 32. Διατάγματα μεταβίβασης στον αιτητή 33. Απαλλαγή από τέλη και δικαιώματα 34. Παραγραφή αξίωσης 35. Δωρεές μεταξύ Συμβαλλόμενων 36. Απώλεια δικαιώματος έγερσης αγωγής και μείωση του ποσού της αξίωσης

2 ΜΕΡΟΣ VII ΑΚΥΡΩΣΗ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ 37. Άκυρο Σύμφωνο Συμβίωσης 38. Ακυρώσιμο Σύμφωνο Συμβίωσης και άρση ακυρότητας 39. Απόφαση για κήρυξη Σύμφωνου Συμβίωσης ως άκυρου 40. Αποτελέσματα κήρυξης Σύμφωνου Συμβίωσης ως άκυρου 41. Νομιζόμενο Σύμφωνο Συμβίωσης 42. Ιδιότητα παιδιών ακυρωθέντος Σύμφωνου Συμβίωσης ΜΕΡΟΣ VIII ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 43. Πεδίο εφαρμογής 44. Θέματα διαδοχής και κληρονομιάς 45. Τέλη 46. Αδικήματα και Ποινές 47. Κανονισμοί 48. Έναρξη Ισχύος ΠΡΩΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

3 ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Συνοπτικός τίτλος. Ερμηνεία. 141(Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ / / / (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Σύμφωνου Συμβίωσης Νόμος του Στο Νόμο αυτό, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια «Γενικός Ληξίαρχος» και «Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος» έχουν την έννοια που αποδίδεται στους όρους αυτούς από τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται «Δημοκρατία» σημαίνει την Κυπριακή Δημοκρατία «Δικαστήριο» σημαίνει το Οικογενειακό Δικαστήριο που καθιδρύεται δυνάμει του περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμου «Ειδικό Μητρώο Σύμφωνων Συμβίωσης» σημαίνει το μητρώο που τηρεί ο Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος σύμφωνα με το άρθρο 7 «Έντυπο Συμφώνου Συμβίωσης» σημαίνει το έντυπο σύμφωνα με το άρθρο 5 και ως εκτίθεται στον Πρώτο Πίνακα του παρόντος Νόμου «Ληξίαρχος» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται και περιλαμβάνει άλλο από το Ληξίαρχο εξουσιοδοτημένο Λειτουργό «Μητρώο» σημαίνει το μητρώο που τηρεί ο Ληξίαρχος σύμφωνα με το άρθρο 5 του παρόντος Νόμου «περιουσία» σημαίνει την κινητή και ακίνητη ιδιοκτησία η οποία αποκτήθηκε οποτεδήποτε μετά τη σύναψη του Σύμφωνου Συμβίωσης από οποιοδήποτε από τους συμβαλλόμενους «Πιστοποιητικό Σύμφωνου Συμβίωσης» σημαίνει το πιστοποιητικό σύμφωνα με το άρθρο 5 «συμβαλλόμενοι» σημαίνει τα πρόσωπα τα οποία συνάπτουν Σύμφωνο Συμβίωσης ως ορίζεται στο άρθρο 4 του παρόντος Νόμου «Σύμφωνο Συμβίωσης» σημαίνει τη συμφωνία ανάμεσα σε δύο πρόσωπα όπως ορίζεται στο άρθρο 3 του παρόντος Νόμου, με την σύναψη της οποίας ρυθμίζονται οι όροι και τα έννομα αποτελέσματα της συμβίωσης τους

4 «συνεισφορά» σημαίνει την οποιασδήποτε μορφής συνεισφορά των συμβαλλόμενων στην απόκτηση ή τη δημιουργία περιουσίας και περιλαμβάνει τη φροντίδα της οικογενειακής εστίας και των μελών της οικογένειας τέκνο σημαίνει πρόσωπο το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του αλλά δεν περιλαμβάνει έγγαμο πρόσωπο που δεν έχει συμπληρώσει την εν λόγω ηλικία Κεφ.105 2/ / / / (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/2004 8(Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (I)/ (I)/2014. «υπήκοος τρίτης χώρας» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται «Υπουργός» σημαίνει τον Υπουργό Εσωτερικών «χώρα καταγωγής» σημαίνει τη χώρα της οποίας ο συμβαλλόμενος στο Σύμφωνο Συμβίωσης κατέχει την υπηκοότητα ή, εάν ο συμβληθέντας είναι ανιθαγενής, τη χώρα της συνήθους διαμονής του ή τη χώρα στην οποία κατοικούσε κατά το χρονικό διάστημα πέντε ετών πριν την ημερομηνία της εγκατάστασης του στη Δημοκρατία. ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΣΥΝΑΨΗ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ Σύμφωνο Συμβίωσης. 3.(1) Σύμφωνο Συμβίωσης είναι η συμφωνία που συνάπτεται δυνάμει του παρόντος Νόμου ανάμεσα σε δύο πρόσωπα με την οποία ρυθμίζονται οι όροι και τα έννομα αποτελέσματα της συμβίωσης τους τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη λήξη της: Νοείται ότι πρόσωπα που συνάπτουν Σύμφωνο Συμβίωσης θεωρούνται αυτόματα συγγενείς πρώτου βαθμού. 104(I)/ (I)/2009. (2) Εκτός όπου διαφορετικά προβλέπεται στον παρόντα Νόμο, το Σύμφωνο Συμβίωσης το οποίο συνήφθεί δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, θα έχει, τηρουμένων των αναλογιών, τα αντίστοιχα αποτελέσματα και τις συνέπειες, ως να είχε τελεστεί γάμος δυνάμει του περί Γάμου Νόμου όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται: Νοείται ότι αναφορές σε οποιαδήποτε εν ισχύ νομοθεσία της Δημοκρατίας σε «σύζυγο», θα ερμηνεύεται ως αναφορά και στους συμβαλλόμενους σε Σύμφωνο Συμβίωσης.

5 Προϋποθέσεις σύναψης Σύμφωνου Συμβίωσης. 4. (1) Για τη σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης σύμφωνα με το άρθρο 3 του παρόντος Νόμου, απαιτείται η ελεύθερη συναίνεση των προσώπων που προτίθενται να το συνάψουν και ότι αμφότεροι είναι ικανοί προς το συμβάλλεσθαι. (2) Δεν υπάρχει ελεύθερη συναίνεση των προσώπων που προτίθενται να συνάψουν Σύμφωνο Συμβίωσης, αν οποιοδήποτε από αυτά: (α) είναι ανίκανο κατά το χρόνο σύναψης του Συμφώνου, να συνάψει Σύμφωνο Συμβίωσης, σύμφωνα με το εδάφιο (3) του παρόντος άρθρου, ή/και (β) τελεί υπό πλάνη σχετικά με την ταυτότητα του προσώπου του άλλου προσώπου ή έχει καταστεί θύμα απάτης ή ψευδούς παράστασης, ή/και (γ) έχει εξαναγκαστεί να συνάψει Σύμφωνο με απειλή ή/και ψυχική πίεση: Νοείται ότι για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου, απειλή συνιστά: (i) (ii) κάθε ενέργεια, πράξη ή παράλειψη που δύναται να επιφέρει φόβο στο μέσο λογικό άνθρωπο ότι θα εκτεθεί σε άμεσο και σημαντικό κίνδυνο η ζωή, η τιμή, η ελευθερία, η σωματική ακεραιότητα ή η περιουσία του ή εκείνη των μελών της οικογένειας του, και εκ του φόβου αυτού δίδει τη συγκατάθεση του για σύναψη Συμφώνου κάθε νόμιμη, παράνομη ή εναντίον των χρηστών ηθών ενέργεια ή πράξη ή δήλωση που επιφέρει φόβο στο μέσο λογικό άνθρωπο και ως εκ του λόγου αυτού αποσπάται η συγκατάθεση του ενός ή και των δύο προσώπων για σύναψη Συμφώνου. (3) Για τους σκοπούς της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του παρόντος άρθρου, ανίκανο για σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης πρόσωπο είναι, κάθε πρόσωπο το οποίο: (α) δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του, ή (β) είναι ανίκανο κατά το χρόνο σύναψης του Σύμφωνου Συμβίωσης να αντιληφθεί και εκτιμήσει την πράξη του ούτως ώστε να συναινέσει στο γάμο, λόγω ψυχικής ή νοητικής διαταραχής ή ανεπάρκειας, ή λόγω εγκεφαλικής ή άλλης πάθησης ή ασθένειας, ή λόγω εξάρτησης από εξαρτησιογόνες ουσίες ή λόγω προβλημάτων ψυχικής υγείας. Διαδικασία σύναψης Σύμφωνου Συμβίωσης. Πρώτος Πίνακας. 5. (1) Τα προτιθέμενα να συνάψουν Σύμφωνο Συμβίωσης πρόσωπα παρουσιάζονται αυτοπροσώπως ενώπιον του Ληξίαρχου της επαρχίας της επιλογής τους, και υποβάλλουν δεόντως συμπληρωμένο και υπογεγραμμένο από τους ίδιους το Έντυπο Συμφώνου Συμβίωσης που εκτίθεται στον Πρώτο Πίνακα, μαζί με το οποίο παρουσιάζουν τα ακόλουθα έγγραφα έκαστος: (α) έγκυρο και σε ισχύ δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο ή άλλο ισότιμο ταξιδιωτικό έγγραφο (β) ένορκη δήλωση ότι, δεν έχουν συνάψει γάμο ή άλλο Σύμφωνο

6 Συμβίωσης τα οποία να βρίσκονται σε ισχύ και ότι δεν γνωρίζουν την ύπαρξη οποιουδήποτε κωλύματος ή νομικού εμποδίου για τη σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης, και ότι εξασφαλίστηκε κάθε αναγκαία συγκατάθεση η οποία απαιτείται για τη σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης ή ότι δεν απαιτείται καμιά τέτοια συγκατάθεση (γ) δεόντως επικυρωμένο πρωτότυπο ή αντίγραφο πιστοποιητικού ελευθερίας ή άλλο δεόντως επικυρωμένο, ισότιμο πρωτότυπο πιστοποιητικό που εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας καταγωγής των προσώπων που προτίθενται να συνάψουν Σύμφωνο Συμβίωσης: 6(Ι)/2000 6(Ι)/ (Ι)/ (Ι)/2003 9(Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/2009 9(Ι)/ (Ι)/ (Ι)/2014. Δεύτερος Πίνακας. Νοείται ότι, όταν ένα εκ των συμβληθέντων μερών ή και τα δύο, διαμένουν στη Δημοκρατία υπό το καθεστώς του δικαιούχου διεθνούς προστασίας ή του αιτητή δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται, ο Ληξίαρχος, αφού διαπιστώσει ότι το πρόσωπο ή τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν στην κατοχή τους τα έγγραφα που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και (γ) του παρόντος εδαφίου, μπορεί να τους απαλλάξει από την υποχρέωση υποβολής τους και αντί αυτών να απαιτήσει προς επαλήθευση της ταυτότητάς τους την υποβολή άλλων εγγράφων. (2) Αφού ο Ληξίαρχος ικανοποιηθεί από τα έγγραφα που υποβάλλονται δυνάμει του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, καλεί τα προτιθέμενα να συνάψουν Σύμφωνο Συμβίωσης πρόσωπα σε ενώπιον του δήλωση ότι συμφωνούν στη σύναψη Συμφώνου, αναγιγνώσκει προς αυτούς το κείμενο που εκτίθεται στο Δεύτερο Πίνακα και υπογράφει το έντυπο το οποίο έχει προσκομιστεί ως αναφέρεται στο εδάφιο (1) του παρόντος άρθρου. (3) Στην παρουσία των προτιθέμενων να συνάψουν Σύμφωνο Συμβίωσης προσώπων και του Ληξίαρχου, το Έντυπο το οποίο έχει προσκομιστεί ως αναφέρεται στο εδάφιο (1) του παρόντος άρθρου υπογράφεται και από δύο μάρτυρες που έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα: Νοείται ότι το έντυπο υπογεγραμμένο από το Ληξίαρχο και δύο μάρτυρες που έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα, ως προνοείται ανωτέρω στα εδάφια (2) και (3) του παρόντος άρθρου, θα αποτελεί το Πιστοποιητικό Σύμφωνου Συμβίωσης. (4) Ο Ληξίαρχος καταχωρεί στο Μητρώο το πρωτότυπο υπογεγραμμένο Πιστοποιητικό Σύμφωνου Συμβίωσης, και αντίγραφο των λοιπών εγγράφων που υποβάλλονται δυνάμει του παρόντος άρθρου αφού καταβληθεί το καθορισμένο τέλος καταχώρησης στο Μητρώο. Έκδοση Πιστοποιητικού Σύμφωνου Συμβίωσης. Ειδικό Μητρώο Συμφώνων Συμβίωσης. 6. Ο Ληξίαρχος εκδίδει το Πιστοποιητικό Σύμφωνου Συμβίωσης σε τρία δεόντως επικυρωμένα αντίγραφα που φέρουν την ημερομηνία της καταχώρησής του. Από ένα αντίγραφο δίδεται στα συμβαλλόμενα μέρη και το τρίτο αποστέλλεται εντός επτά ημερών στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο. 7. (1) Ο Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος τηρεί χρονολογημένα Ειδικό Μητρώο Συμφώνων Συμβίωσης στο οποίο καταχωρεί το αντίγραφο των Πιστοποιητικών Σύμφωνου Συμβίωσης που αποστέλλει ο Ληξίαρχος δυνάμει του άρθρου 6. (2) Κατόπιν γραπτού αιτήματος από τα συμβαλλόμενα μέρη, μαζί ή ξεχωριστά, και εφόσον καταβληθεί καθορισμένο τέλος, ο Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος εκδίδει πιστοποιημένο αντίγραφο του Πιστοποιητικού Σύμφωνου Συμβίωσης.

7 Πιστοποιημένα αντίγραφα αποτελούν απόδειξη. Έναρξη ισχύος Σύμφωνου Συμβίωσης. 8. Πιστοποιημένο αντίγραφο Πιστοποιητικού Σύμφωνου Συμβίωσης που εκδίδεται δυνάμει του παρόντος Νόμου, είναι αποδεκτό σε κάθε Δικαστήριο ή αρχή ή ενώπιον οποιουδήποτε εξουσιοδοτημένου προσώπου ως απόδειξη του Συμφώνου που αφορά. 9. Η ισχύς του Σύμφωνου Συμβίωσης αρχίζει από την ημερομηνία της καταχώρησης του πρωτότυπου Πιστοποιητικού Σύμφωνου Συμβίωσης στο Μητρώο σύμφωνα με το εδάφιο (4) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου. ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΠΑΙΔΙΩΝ Τεκμήριο καταγωγής από Σύμφωνο Συμβίωσης Τεκμήριο πατρότητας Σύγκρουση τεκμηρίου Εφαρμοστέο δίκαιο. 10. Τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του Σύμφωνου Συμβίωσης της μητέρας του ή μέσα σε διάστημα τριακόσιων δύο ημερών από τη λύση ή την ακύρωση του, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα το συμβαλλόμενο με τη μητέρα μέρος. 11. Τέκνο του οποίου η σύλληψη έγινε κατά τη διάρκεια του Σύμφωνου Συμβίωσης της μητέρας από σπέρμα άλλο από εκείνο του συμβαλλόμενου της και με τη γραπτή συγκατάθεση του συμβαλλόμενου, τεκμαίρεται ως τέκνο του συμβαλλόμενου της μητέρας. 12. Αν μέσα στις τριακόσιες δύο ημέρες από τη λύση ή την ακύρωση του Σύμφωνου Συμβίωσης γεννηθεί τέκνο από γυναίκα που τέλεσε νέο Σύμφωνο Συμβίωσης, τεκμαίρεται ότι αυτό έχει πατέρα το δεύτερο συμβαλλόμενο της, εκτός αν γίνει δεκτή αίτηση για προσβολή της πατρότητας του, οπότε τεκμαίρεται ότι είναι τέκνο του πρώτου συμβαλλόμενου της μητέρας. 13. Για τη ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τέκνα τα οποία γεννήθηκαν από τους συμβαλλόμενους σε Σύμφωνο Συμβίωσης, εφαρμόζεται κατ αναλογία το δίκαιο που ισχύει στη Δημοκρατία σύμφωνα με πρωτογενή και δευτερογενή νομοθεσία για τέκνα τα οποία γεννήθηκαν σε γάμο. Λύση Συμφώνου Συμβίωσης ΜΕΡΟΣ ΙV ΛΥΣΗ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ 14. (1) Το Σύμφωνο Συμβίωσης λύεται: (α) με έγγραφη κοινή δήλωση των συμβαλλόμενων η οποία γίνεται αυτοπροσώπως στην παρουσία του Ληξίαρχου όπου έχει συναφθεί το Σύμφωνο Συμβίωσης και δύο τουλάχιστον μαρτύρων που έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα, την οποία ο Ληξίαρχος καταχωρεί στο μητρώο και αποστέλλει αντίγραφο της στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο για ενημέρωση του Ειδικού Μητρώου Συμφώνων Συμβίωσης ή (β) με διάταγμα του Οικογενειακού Δικαστηρίου της Επαρχίας στην οποία αυτό έχει συναφθεί, που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός εκ των συμβαλλομένων η οποία επιδίδεται στον άλλο συμβαλλόμενο: Νοείται ότι το Δικαστήριο κατά την έκδοση του διατάγματος λαμβάνει υπόψη τα αναφερόμενα στο άρθρο 15 του παρόντος Νόμου ή (γ) αυτοδικαίως, σε περίπτωση που συνάπτεται γάμος, μεταξύ

8 των συμβαλλόμενων ή (δ) με το θάνατο ενός ή και των δύο συμβαλλόμενων. (2) Η λύση του Σύμφωνου Συμβίωσης ισχύει ως ακολούθως: (α) στην περίπτωση έγγραφης δήλωσης σύμφωνα με την παράγραφο (α) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, από την ημερομηνία καταχώρησης της έγγραφης κοινής δήλωσης στο Μητρώο ή (β) στην περίπτωση έκδοσης διατάγματος από το Δικαστήριο σύμφωνα με την παράγραφο (β) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, με την έκδοση του διατάγματος του Δικαστηρίου ή (γ) από την ημερομηνία του θανάτου ενός εκ των συμβαλλομένων. (3) Το διάταγμα Δικαστηρίου το οποίο εκδίδεται δυνάμει της παραγράφου (β) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου επιδίδεται από τον αιτητή στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο ο οποίος την καταχωρεί στο Ειδικό Μητρώο Συμφώνων Συμβίωσης. Κριτήρια τα οποία λαμβάνονται υπόψη από το Δικαστήριο για την έκδοση διατάγματος λύσης Συμφώνου Συμβίωσης. 119(I)/ (I)/ Το Δικαστήριο για την έκδοση διατάγματος λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης σύμφωνα με την παράγραφο (β) του εδαφίου (1) του άρθρου 14 του παρόντος Νόμου λαμβάνει υπόψη τα πιο κάτω: (α) όταν οι μεταξύ των συμβαλλόμενων σχέσεις έχουν κλονισθεί τόσο ισχυρά για λόγο που αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο συμβαλλομένων ώστε βάσιμα να είναι αφόρητη για τον ενάγοντα η εξακολούθηση της συμβίωσης (β) εκτός αν ο εναγόμενος αποδείξει το αντίθετο, τεκμαίρεται ότι οι σχέσεις μεταξύ των συμβαλλόμενων έχουν κλονισθεί και ότι είναι αφόρητη για τον ενάγοντα η εξακολούθηση της συμβίωσης για λόγο που αφορά το πρόσωπο του εναγόμενου, σε περίπτωση σύναψης άλλου Σύμφωνου Συμβίωσης ή μοιχείας ή εγκατάλειψης ή αφάνειας του ενάγοντα για περίοδο δύο χρόνων, ή επιβουλής της ζωής του από τον εναγόμενο ή άσκησης βίας εναντίον του από τον εναγόμενο κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο 'βία' δυνάμει του περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμου (γ) ο κλονισμός των σχέσεων μεταξύ των συμβαλλόμενων κατά τα διαλαμβανόμενα στο παρόν εδάφιο τεκμαίρεται αμάχητα, εφόσον οι συμβαλλόμενοι βρίσκονται σε διάσταση επί τέσσερα τουλάχιστον χρόνια, και το διάταγμα λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης δύναται να εκδοθεί έστω και αν ο λόγος του κλονισμού αφορά το πρόσωπο του ενάγοντα. Η συμπλήρωση του χρόνου διάστασης δεν εμποδίζεται από μικρές διακοπές που έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεών των και οι οποίες δεν υπερβαίνουν τους έξι μήνες

9 ΜΕΡΟΣ V ΔΙΑΤΡΟΦΗ Υποχρέωση Διατροφής. Διατροφή. 16. Οι συμβαλλόμενοι έχουν, ανάλογα με τις δυνάμεις τους, αμοιβαία υποχρέωση διατροφής. 17. Εφόσον ο ένας από τους πρώην συμβαλλόμενους δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματα ή την περιουσία του, δύναται να αιτηθεί διατροφή από τον άλλο συμβαλλόμενο με την καταχώρηση αίτησης στο Δικαστήριο: (α) Αν κατά τη διακοπή συμβίωσης ή τη λύση του Σύμφωνου Συμβίωσης ως προνοείται στο άρθρο 14 του παρόντος Νόμου ή κατά το τέλος των χρονικών περιόδων που προβλέπονται στις επόμενες παραγράφους του παρόντος άρθρου, βρίσκεται σε ηλικία ή σε κατάσταση υγείας που δεν του επιτρέπει να αρχίσει ή να συνεχίσει την άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος, ώστε να εξασφαλίσει απ αυτό τη διατροφή του, (β) αν έχει την επιμέλεια ή φύλαξη ανήλικου τέκνου ή ενήλικου τέκνου ή άλλου εξαρτώμενου απ αυτόν προσώπου, το οποίο λόγω σωματικής ή πνευματικής αναπηρίας αδυνατεί να φροντίζει τον εαυτό του και γι αυτό το λόγο εμποδίζεται στην άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος, (γ) αν δε βρίσκει σταθερή κατάλληλη εργασία ή αν χρειάζεται κάποια επαγγελματική εκπαίδευση και στις δύο όμως περιπτώσεις για διάστημα που δεν μπορεί να ξεπεράσει τα τρία χρόνια από την έκδοση του διατάγματος λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης, Αποκλεισμός ή περιορισμός διατροφής σε περίπτωση διατάγματος λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης. Μέτρο και περιεχόμενο της διατροφής σε περίπτωση λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης. (δ) σε κάθε άλλη περίπτωση, όπου η επιδίκαση διατροφής κατά τη λύση του Σύμφωνου Συμβίωσης επιβάλλεται από λόγους επιείκειας. 18. Η διατροφή μπορεί να αποκλειστεί ή να περιοριστεί αν αυτό επιβάλλεται από σπουδαίους λόγους, ιδίως αν το Σύμφωνο Συμβίωσης είχε μικρή χρονική διάρκεια ή αν ο δικαιούχος βαρύνεται με σοβαρή υπαιτιότητα για τη λύση του Σύμφωνου Συμβίωσης ή τη διακοπή της συμβίωσης ή αν προκάλεσε εκούσια την απορία του. 19. (1) Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 17 του παρόντος Νόμου, το μέτρο διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του, και περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση του δικαιούχου. (2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1) του άρθρου 20 του παρόντος Νόμου, σε περίπτωση που ο Συμβαλλόμενος εναντίον του οποίου έχει εκδοθεί διάταγμα διατροφής λαμβάνει 13 ο ή και 14 ο μισθό ή το Δικαστήριο κρίνει εύλογο, το διάταγμα διατροφής δυνατόν να περιλαμβάνει και αντίστοιχη επιπρόσθετη 13 η ή και 14 η καταβολή, ως το Δικαστήριο ήθελε ορίσει. Προσωρινό διάταγμα διατροφής. Η διατροφή καταβάλλεται 20. Το Δικαστήριο μπορεί, αν το κρίνει σκόπιμο, να εκδίδει, μέχρι την οριστική εκδίκαση της αίτησης για διατροφή, προσωρινό διάταγμα διατροφής. 21. (1) H διατροφή προκαταβάλλεται στο δικαιούχο συμβαλλόμενο

10 περιοδικά. κάθε μήνα. (2) Δεν μπορεί να εκδοθεί διάταγμα διατροφής σχετικά με οποιαδήποτε περίοδο προγενέστερη από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για έκδοση διατάγματος διατροφής: Νοείται ότι, αν ο καθ ου η αίτηση βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου ή αν είναι άγνωστη η διαμονή του, η περίοδος για την οποία μπορεί να εκδοθεί το διάταγμα διατροφής επεκτείνεται μέχρι έξι μήνες πριν από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης. (3) Ποσό που οφείλεται δυνάμει διατάγματος διατροφής για περίοδο μεγαλύτερη από δύο χρόνια δεν μπορεί να εισπραχθεί, αλλά οποιαδήποτε περίοδος απουσίας του οφειλέτη από τη Δημοκρατία δεν υπολογίζεται για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου. Τροποποίηση διατάγματος Διατροφής. 22. (1) Το Δικαστήριο μπορεί με αίτηση οποιουδήποτε από τους συμβαλλόμενους να τροποποιεί ή να ακυρώνει οποιοδήποτε διάταγμα διατροφής που εκδόθηκε δυνάμει του παρόντος Νόμου. (2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, το ύψος του ποσού της διατροφής αυξάνεται αυτόματα κατά δέκα τοις εκατόν (10%) ανά περίοδο είκοσιτεσσάρων (24)μηνών: Νοείται ότι, το Δικαστήριο μπορεί, κατόπιν αίτησης του υπόχρεου διατροφής, να διατάξει όπως μη ισχύσει η αυτόματη αύξηση και/ή το ύψος αυτής περιοριστεί. Σε περίπτωση υποβολής τέτοιας αίτησης, αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής οποιουδήποτε ποσού αύξησης: Νοείται περαιτέρω ότι, η απόφαση του Δικαστηρίου δυνάμει του παρόντος εδαφίου εκδίδεται εντός τριών μηνών από την καταχώρηση της αίτησης και δυνατόν να έχει αναδρομική εφαρμογή από την ημερομηνία κατά την οποία η αυτόματη αύξηση θα είχε εφαρμογή δυνάμει του παρόντος εδαφίου. Διατάγματα αποκοπής/ ανάληψης από τραπεζικό λογαριασμό. ΚΕΦ.6 14/ / / /1989 ΑΝΑΚ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (Ι)/ (Ι)/ (Ι)/ (1)(α) Το Δικαστήριο μπορεί κατά την έκδοση διατάγματος διατροφής ή σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο χρόνο, με αίτηση του συμβαλλόμενου υπέρ του οποίου έχει εκδοθεί διάταγμα διατροφής, να εκδώσει και διάταγμα αποκοπής απολαβών σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται (β) Το αναφερόμενο στην παράγραφο (α) διάταγμα απευθύνεται και επιδίδεται στον ίδιο τον υπόχρεο διατροφής συμβαλλόμενο καθώς και στον εργοδότη αυτού (γ) Για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου ο όρος «εργοδότης» περιλαμβάνει εργοδότη του δημόσιου καθώς και του ιδιωτικού τομέα. (2) (α) Το Δικαστήριο μπορεί κατά την έκδοση διατάγματος διατροφής ή σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο χρόνο, με αίτηση του συμβαλλόμενου υπέρ του οποίου έχει εκδοθεί διάταγμα διατροφής, να εκδώσει και διάταγμα αυτόματης μηνιαίας ανάληψης από τραπεζικό λογαριασμό του υπόχρεου διατροφής συμβαλλόμενου, προς όφελος του δικαιούχου: Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου εφαρμόζονται κατά αναλογία τα Μέρη VIII και IX του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου

11 (β) Το αναφερόμενο στην παράγραφο (α) διάταγμα απευθύνεται στον υπόχρεο να καταβάλει τη διατροφή συμβαλλόμενο και στο τραπεζικό ίδρυμα το οποίο αναφέρεται στο διάταγμα (γ) Για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου ο όρος «τραπεζικό ίδρυμα» περιλαμβάνει και συνεργατικό πιστωτικό ίδρυμα. Λήξη διατάγματος διατροφής. 24. Διάταγμα διατροφής που εκδόθηκε δυνάμει του παρόντος Νόμου παύει να ισχύει: (α) Αν ο συμβαλλόμενος υπέρ του οποίου εκδόθηκε, συνάψει νέο Σύμφωνο Συμβίωσης ή γάμο ή αν συζεί μόνιμα με κάποιο άλλο πρόσωπο σε ελεύθερη ένωση (β) σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου ή του υποχρέου, εκτός αν αφορά παρελθόντα χρόνο ή δόσεις απαιτητές κατά το χρόνο του θανάτου (γ) αν ακυρώθηκε από το Δικαστήριο. Τρόπος είσπραξης διατροφής. ΚΕΦ /1972 2/ / / / /1991 9(I)/ (I)/1996 ΑΝΑΚ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/2007 9(I)/ (I)/ (I)/2011 7(I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (Ι)/ (I)/ (Ι)/ Ποσά πληρωτέα δυνάμει διατάγματος διατροφής μπορούν να εισπράττονται και ως χρηματική ποινή σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται. ΜΕΡΟΣ VI ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Περιουσιακή αυτοτέλεια των συμβαλλόμενων. Αξίωση συμμετοχής σε περιουσία. 26. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του παρόντος Μέρους, το Σύμφωνο Συμβίωσης δε μεταβάλλει την περιουσιακή αυτοτέλεια των συμβαλλόμενων. 27.(1) Σε περίπτωση που το Σύμφωνο Συμβίωσης λυθεί ή ακυρωθεί ή σε περίπτωση διακοπής των συμβαλλόμενων και η περιουσία του ενός συμβαλλόμενου έχει αυξηθεί, ο άλλος συμβαλλόμενος, εφόσον συνέβαλε με οποιοδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να

12 εγείρει αγωγή στο Δικαστήριο και να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή: 232/ (I)/1995 ΠΑΟΡ/I(I)/2989/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/2008 Νοείται ότι σε περίπτωση όπου το Σύμφωνο Συμβίωσης λυθεί δυνάμει της παραγράφου (γ) του εδαφίου (1) του άρθρου 14 του παρόντος Νόμου, οποιαδήποτε περιουσία αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του Συμφώνου Συμβίωσης θα θεωρείται ότι αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου των Συμβαλλόμενων ως προνοείται στον περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμο ως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται. (2) Η συνεισφορά του ενός συμβαλλόμενου στην αύξηση της περιουσίας του άλλου τεκμαίρεται ότι ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη συνεισφορά. (3) Στην αύξηση της περιουσίας των συμβαλλόμενων δεν υπολογίζεται ότι αυτοί απέκτησαν: (α) Από δωρεά, κληρονομιά, κληροδοσία ή άλλη χαριστική αιτία (β) με διάθεση περιουσίας που αποκτήθηκε με τις αναφερόμενες στην παράγραφο (α) του παρόντος εδαφίου αιτίες. Αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων και εξέταση από το Δικαστήριο. 28. (1) Για σκοπούς καλύτερης εφαρμογής του άρθρου 27 του παρόντος Νόμου, το Δικαστήριο δύναται ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου να εκδώσει διάταγμα, βάσει του οποίου ο καθ ου η αίτηση υποχρεούται, μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την έκδοσή του, ή μέσα σε οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο το Δικαστήριο ορίσει, να υποβάλει ένορκη δήλωση στο Δικαστήριο, στην οποία να περιγράφει πλήρως, με σαφήνεια και κατά συγκεκριμένο τρόπο την περιουσία στην οποία είχε οποιοδήποτε άμεσο ή έμμεσο συμφέρον κατά την ημερομηνία της διακοπής της συμβίωσης ή κατ άλλη σχετική ημερομηνία που το Δικαστήριο ορίζει στο διάταγμα. (2) Σε περίπτωση που το συμφέρον σε περιουσία ή μέρος της το οποίο ο καθ ου η αίτηση είχε κατά την ημερομηνία που το Δικαστήριο έχει ορίσει, έπαψε να ανήκει σε αυτόν κατά την ημερομηνία της εκδίκασης της αίτησης λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης ή κατ άλλη ημερομηνία που το Δικαστήριο ορίζει, ο καθ ου η αίτηση υποχρεούται, ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου, να δώσει πλήρεις, συγκεκριμένες και πειστικές αποδείξεις της αποξένωσης ή της διάθεσης της περιουσίας ή μέρους της με συμπληρωματική ένορκη δήλωση, ενώ αν κριθεί αναγκαίο, το Δικαστήριο δικαιούται να διατάξει τον καθ ου η αίτηση να δώσει οδηγίες προς τραπεζικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό οργανισμό, με κοινοποίηση στο Δικαστήριο, σχετικά με την αποξένωση, τη διακίνηση, τη μεταφορά ή την επαναφορά της περιουσίας ή μέρους της, όπως το Δικαστήριο ορίζει. (3) Το Δικαστήριο δύναται ύστερα από αίτηση του αιτητή να ορίσει ημερομηνία για εξέταση του καθ ου η αίτηση σχετικά με την ορθότητα των ενόρκων δηλώσεων ή των συμπληρωματικών ενόρκων δηλώσεων ή άλλων στοιχείων αναφορικά με την περιουσιακή του κατάσταση. Στην περίπτωση αυτή ο καθ ου η αίτηση κλητεύεται ως μάρτυρας. Ποινικά αδικήματα. 29. (1) Πρόσωπο το οποίο παρέχει ψευδείς, ανακριβείς ή μη πλήρεις πληροφορίες για θέμα που αναφέρεται στο άρθρο 28 του παρόντος Νόμου, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε φυλάκιση για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο χρόνια ή σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες ευρώ ή και στις δύο αυτές ποινές.

13 Πρόσθετες εξουσίες του Δικαστηρίου. (2) Πρόσωπο το οποίο αρνείται, παραλείπει ή καθυστερεί να συμμορφωθεί προς διάταγμα του Δικαστηρίου που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 28 του παρόντος Νόμου, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται στις ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 44 του περί Δικαστηρίων Νόμου για καταφρόνηση του Δικαστηρίου. Σε περίπτωση που το πρόσωπο αυτό είναι αιτητής για έκδοση διαζυγίου, το Δικαστήριο δύναται επίσης να αναστείλει την περαιτέρω διαδικασία μέχρις ότου το πρόσωπο αυτό συμμορφωθεί προς το εν λόγω διάταγμα του. 30. (1) Το Δικαστήριο, για σκοπούς εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 28 του παρόντος Νόμου, έχει την εξουσία να εκδίδει ύστερα από αίτηση διάταγμα με το οποίο να παρεμποδίζεται ο καθ ου η αίτηση να διαθέσει, να αποξενώσει ή να επιβαρύνει την περιουσία του ή μέρος της. (2) Το Δικαστήριο δύναται να διατάξει την ακύρωση κάθε μεταβίβασης, διάθεσης ή επιβάρυνσης της περιουσίας ή μέρους της, η οποία έγινε με σκοπό την καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 28 ή διατάγματος του Δικαστηρίου που εκδίδεται με βάση τις διατάξεις του παρόντος Νόμου. (3) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, περιουσία που αποκαλύπτεται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου στην οποία ο καθ ου η αίτηση συνεχίζει να έχει άμεσο ή έμμεσο συμφέρον λογίζεται περιουσία για σκοπούς εφαρμογής του άρθρου 27 και ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να επαναφέρει την περιουσία εντός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, σε περίπτωση που αυτή βρίσκεται εκτός δικαιοδοσίας. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, ο ιδιοκτήτης ή ο δικαιούχος ιδιοκτήτης είναι ένοχος καταφρόνησης του Δικαστηρίου. (4) Το Δικαστήριο δύναται σε επείγουσες περιπτώσεις να εκδίδει προσωρινό διάταγμα δυνάμει του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου με την ίδια διαδικασία που ακολουθείται για την έκδοση προσωρινού συντηρητικού διατάγματος, δυνάμει του άρθρου 4 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου. Εφαρμογή του περί Ακύρωσης Δολίων Μεταβιβάσεων Νόμου. ΚΕΦ.62 ΑΝΑΚ Σε περίπτωση δόλιας διάθεσης ή μεταβίβασης περιουσίας, εφαρμόζονται κατ αναλογία οι διατάξεις του περί Δολίων Μεταβιβάσεων (Ακύρωση) Νόμου όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται. Διατάγματα μεταβίβασης στον αιτητή. Απαλλαγή από τέλη και δικαιώματα. ΚΕΦ / / / / / /1980 2/ / / (I)/ Το Δικαστήριο έχει την εξουσία να εκδίδει διατάγματα για μεταβίβαση στον αιτητή περιουσίας του καθ ου η αίτηση που συνιστά αντικείμενο της διαδικασίας που ακολουθείται δυνάμει του παρόντος Νόμου. 33. Σε περίπτωση μεταβίβασης ιδιοκτησίας μεταξύ προσώπων που ήταν συμβαλλόμενοι και που το Σύμφωνο Συμβίωσης τους έχει λυθεί, εφόσον προβλέπεται σε διάταγμα ή σε απόφαση του Δικαστηρίου με την οποία επιλύονται ή διευθετούνται οι οποιεσδήποτε μεταξύ τους περιουσιακές διαφορές, χωρεί απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής τελών και δικαιωμάτων, δυνάμει του περί Κτηματολογικού και Χωρομετρικού Τμήματος (Τέλη και Δικαιώματα) Νόμου όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται.

14 10(I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/1999 ΑΝΑΚ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/ (I)/2013. Παραγραφή αξίωσης. 34. Η προβλεπόμενη από το άρθρο 27 αξίωση: (α) Παραγράφεται τρία χρόνια μετά τη λύση ή την ακύρωση του Σύμφωνου Συμβίωσης: Νοείται ότι για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου οποιαδήποτε αξίωση υπό μορφή ανταπαίτησης θα θεωρείται για σκοπούς καθορισμού του χρόνου παραγραφής ως ξεχωριστή Αγωγή εγερθείσα την ίδια ημερομηνία ως η αγωγή στα πλαίσια της οποίας προβάλλεται η ανταπαίτηση (β) δε γεννιέται, σε περίπτωση θανάτου, στο πρόσωπο των κληρονόμων του συμβαλλόμενου που πέθανε Δωρεές μεταξύ συμβαλλόμενων. Απώλεια δικαιώματος έγερσης αγωγής και μείωση του ποσού της αξίωσης. (γ) δεν εκχωρείται ούτε κληρονομείται, εκτός αν έχει αναγνωριστεί συμβατικά ή αν έχει επιδοθεί αγωγή. 35. Το Δικαστήριο κατά την εκδίκαση αγωγής του ενός από τους συμβαλλόμενους κατά του άλλου δυνάμει του άρθρου 27 του παρόντος Νόμου, θα λαμβάνει υπόψη κατά την επιδίκαση του ποσού το οποίο τυχόν ο ενάγων συμβαλλόμενος δικαιούται και την αξία των περιουσιακών στοιχείων τα οποία ο εναγόμενος συμβαλλόμενος δώρισε κατά τη διάρκεια του Σύμφωνου Συμβίωσης στον ενάγοντα. 36. (1) Το Δικαστήριο μπορεί να μην επιδικάσει στον ενάγοντα σύζυγο οποιοδήποτε ποσό με βάση το άρθρο 27 του παρόντος Νόμου ή να μειώσει το ποσό το οποίο αυτός θα εδικαιούτο με βάση το ίδιο άρθρο, αν αυτός- (α) Έχει καταδικαστεί για φόνο ή ανθρωποκτονία του άλλου συμβαλλόμενου (β) έχει καταδικαστεί για φόνο ή ανθρωποκτονία τέκνου του άλλου συμβαλλόμενου (γ) έχει καταδικαστεί για εκ προθέσεως πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης στον άλλο συμβαλλόμενο ή σε τέκνο του (δ) εγκατέλειψε χωρίς εύλογη αιτία τον άλλο συμβαλλόμενο ή παρέλειψε να τον συντηρεί (ε) συμπεριφέρθηκε προς τον άλλο συμβαλλόμενο ή τα τέκνα του κατά τρόπο ιδιαίτερα σκληρό ή ανήθικο:

15 (2) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη την έναντι του ενάγοντα συμβαλλόμενου συμπεριφορά του άλλου συμβαλλόμενου. ΜΕΡΟΣ VII ΑΚΥΡΩΣΗ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ Άκυρο Σύμφωνο Συμβίωσης. 37. Το Σύμφωνο Συμβίωσης είναι άκυρο εάν η σύναψή του έγινε, (α) προτού αμετάκλητα λυθεί ή ακυρωθεί τυχόν προϋπάρχων γάμος οποιουδήποτε εκ των συμβαλλομένων μερών ή προτού αμετάκλητα λυθεί ή ακυρωθεί τυχόν προϋπάρχον Σύμφωνο Συμβίωσης οποιουδήποτε εκ των συμβαλλομένων μερών, ή (β) μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή ως και τον πέμπτο βαθμό, καθώς και μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή ως και τον τρίτο βαθμό, ή (γ) μεταξύ εκείνου που υιοθέτησε ή των κατιόντων του με αυτόν που υιοθετήθηκε ή τους κατιόντες του, ή (δ) με πρόσωπο ανίκανο για σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης όπου η ανικανότητα οφείλετο στο ότι δεν είχε συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του, ή Ακυρώσιμο Σύμφωνο Συμβίωσης και άρση ακυρότητας. (ε) χωρίς να τηρηθούν οι διαδικασίες που προβλέπονται στο άρθρο 5 του παρόντος Νόμου. 38. (1) Το Σύμφωνο Συμβίωσης είναι ακυρώσιμο εάν δεν υπάρχει ελεύθερη συναίνεση αμφοτέρων των συμβαλλομένων ή ενός εξ αυτών σύμφωνα με το εδάφιο (3) του άρθρου 4 του παρόντος Νόμου. (2) Το Σύμφωνο Συμβίωσης παύει να είναι ακυρώσιμο: (α) Αν, παρά το ότι συνήφθηκε χωρίς την ελεύθερη συναίνεση των συμβαλλόμενων, ακολουθήσει ελεύθερη και πλήρης συναίνεση τους (β) αν, παρά το ότι συνήφθηκε από ανίκανο για σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης πρόσωπο, το εν λόγω πρόσωπο αναγνωρίσει το Σύμφωνο Συμβίωσης, αν και όταν καταστεί ικανό για σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης (γ) αν, παρά το ότι συνάφθηκε εξαιτίας πλάνης σχετικά με την ταυτότητα του προσώπου του άλλου συμβαλλόμενου, το πλανηθέν πρόσωπο αναγνωρίσει το Σύμφωνο Συμβίωσης μετά τη διαπίστωση της πλάνης Διάταγμα για κήρυξη Σύμφωνου Συμβίωσης ως άκυρου. 23(I)/1996. (δ) αν, παρά το ότι τελέσθηκε ως αποτέλεσμα εξαναγκασμού οποιουδήποτε προσώπου στο Σύμφωνο Συμβίωσης, το εξαναγκασθέν πρόσωπο αναγνωρίσει το Σύμφωνο Συμβίωσης μετά που θα παρέλθει η απειλή. 39. (1) Το διάταγμα για ακύρωση ακυρώσιμου ή άκυρου Σύμφωνου Συμβίωσης εκδίδεται από το Δικαστήριο της Επαρχίας στην οποία αυτό έχει συναφθεί, με αίτηση ενός από τους συμβαλλομένους ή του διαχειριστή της περιουσίας ανικάνου προσώπου, σύμφωνα με

16 τις πρόνοιες του περί της Διαχείρισης της Περιουσίας Ανικάνων Προσώπων Νόμου ή του Βοηθού Γενικού Ληξίαρχου ο οποίος ενεργεί αυτεπάγγελτα, αφού το Δικαστήριο ικανοποιηθεί ότι ισχύουν οι πρόνοιες του άρθρου 37 του παρόντος Νόμου ή δεν υπήρχε ελεύθερη συναίνεση κατά τη σύναψη του Σύμφωνου Συμβίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του παρόντος Νόμου. Η αίτηση για έκδοση διατάγματος ακύρωσης επιδίδεται στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο, και σε περίπτωση που η αίτηση καταχωρείται από το Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο αυτή επιδίδεται στα συμβαλλόμενα μέρη: Νοείται ότι δεν δύναται να υποβληθεί αίτηση για ακύρωση άκυρου ή ακυρώσιμου Συμφώνου Συμβίωσης δυνάμει του άρθρου 37 και 38 του παρόντος Νόμου μετά την παρέλευση τριών ετών από την ημερομηνία σύναψης του Συμφώνου Συμβίωσης. (2)Το διάταγμα ακύρωσης του Δικαστηρίου καταχωρείται από το Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο στο Ειδικό Μητρώο Συμφώνων Συμβίωσης. Αποτελέσματα κήρυξης Σύμφωνου Συμβίωσης ως άκυρο. Νομιζόμενο Σύμφωνο Συμβίωσης. 40. Σύμφωνο Συμβίωσης το οποίο ακυρώνεται ή κηρύσσεται άκυρο με αμετάκλητο δικαστικό διάταγμα, παύει να έχει οποιαδήποτε αποτελέσματα από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης, και Σύμφωνο Συμβίωσης που αναγνωρίζεται με τέτοια απόφαση ως ανυπόστατο, δεν έχει εξ υπαρχής οποιαδήποτε αποτελέσματα. 41. (1) Η αναγνώριση Σύμφωνου Συμβίωσης ως ανυπόστατου δυνάμει του άρθρου 40 του παρόντος Νόμου, επενεργεί μόνο για το μέλλον ως προς το συμβαλλόμενο που κατά το χρόνο τέλεσης αγνοούσε τους λόγους ακυρότητας ή ακυρωσιμότητας του Σύμφωνου Συμβίωσης, ή ως προς και τους δύο συμβαλλόμενους σε περίπτωση που αγνοούσαν τους λόγους ακυρότητας ή ακυρωσιμότητας και οι δύο: Νοείται ότι, σε περίπτωση που μόνο ο ένας εκ των συμβαλλόμενων αγνοούσε τους λόγους ακυρότητας ή ακυρωσιμότητας του Σύμφωνου Συμβίωσης κατά το χρόνο τέλεσης, αυτός έχει εναντίον του άλλου συμβαλλόμενου που γνώριζε τους λόγους ακυρότητας ή ακυρωσιμότητας κατ εκείνο το χρόνο, και σε περίπτωση θανάτου του τελευταίου μετά τη δικαστική απόφαση, εναντίον των κληρονόμων του, τα δικαιώματα που εκάστοτε ισχύουν σε περίπτωση λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης. (3) Τα δικαιώματα που εκάστοτε ισχύουν σε περίπτωση λύσης του Σύμφωνου Συμβίωσης, τα έχει επίσης και ο συμβαλλόμενος που εξαναγκάστηκε να τελέσει Σύμφωνο Συμβίωσης με απειλή, παράνομα ή αντίθετα προς τα χρηστά ήθη, σε περίπτωση θανάτου του άλλου συμβαλλόμενου μετά την ακύρωση του Σύμφωνου Συμβίωσης. Ιδιότητα παιδιών ακυρωθέντος Σύμφωνου Συμβίωσης. Πεδίο εφαρμογής. 42. Παιδιά που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια Σύμφωνου Συμβίωσης που ακυρώνεται ή κηρύσσεται άκυρο με διάταγμα Δικαστηρίου, διατηρούν την ιδιότητα παιδιού που γεννήθηκε σε Σύμφωνο Συμβίωσης. ΜΕΡΟΣ VIII ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 43. Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 3 του παρόντος Νόμου, για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου Σύμφωνο Συμβίωσης θεωρείται: (α) οποιοδήποτε Σύμφωνο Συμβίωσης έχει συναφθεί στη

17 Δημοκρατία δυνάμει του παρόντος Νόμου ή σε άλλη από τη Δημοκρατία χώρα και βρίσκεται σε ισχύ. (β) Αντίστοιχη πολιτική ένωση που έχει συνηφθεί εκτός της Δημοκρατίας ισχύει για όλους τους σκοπούς του παρόντος Νόμου στη Δημοκρατία εάν: (i) όσον αφορά τις διατυπώσεις και προϋποθέσεις αυτής, οι διατυπώσεις και προϋποθέσεις που απαιτούνται για την ισχύ της από το δίκαιο της χώρας όπου συνήφθηκε η πολιτική ένωση έχουν τηρηθεί, και (ii) όσον αφορά την ικανότητα έκαστου εκ των συμβαλλόμενων ή μερών της πολιτικής ένωσης, είναι ικανοί να συνάψουν σύμφωνο συμβίωσης ή πολιτική ένωση ως αυτή η ικανότητα καθορίζεται από το δίκαιο της συνήθης κατοικίας τους. Θέματα διαδοχής κληρονομιάς. ΚΕΦ / /1989 ΑΝΑΚ Για τη ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν άμεσα ή έμμεσα θέματα διαδοχής κληρονομιάς σε Σύμφωνο Συμβίωσης εφαρμόζεται κατ αναλογία ο περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμος όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται. Τέλη. Αδικήματα και ποινές. 45. Ο Υπουργός ορίζει με διάταγμά του τα τέλη που προνοούνται δυνάμει των άρθρων 5 και 7 του παρόντος Νόμου εντός ενός μηνός από την έναρξη ισχύος του παρόντος Νόμου. 46. (1) Όποιος εν γνώσει του υποβάλλει στο Ληξίαρχο πληροφορίες, δηλώσεις ή άλλα στοιχεία που οδηγούν στη σύναψη Σύμφωνου Συμβίωσης τα οποία είναι ψευδή ή αναληθή εν όλω ή εν μέρει ή των οποίων την αλήθεια θα μπορούσε να διαπιστώσει με εύλογη έρευνα ή φροντίδα, είναι ένοχος κακουργήματος και υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι πέντε (5) έτη ή πρόστιμο μέχρι είκοσι χιλιάδες ευρώ ( ) ή και στις δύο αυτές ποινές. (2) Συμβαλλόμενος ο οποίος ενώ ζει ο άλλος συμβαλλόμενος, συνάψει Σύμφωνο Συμβίωσης στη Δημοκρατία ή σε οποιανδήποτε άλλη χώρα, το οποίο είναι άκυρο για το λόγο ότι συνήφθηκε ενώ ζούσε ο άλλος συμβαλλόμενος, είναι ένοχος πλημμελήματος και υπόκειται σε φυλάκιση τριών (3) χρόνων: Κανονισμοί. Νοείται ότι αποτελεί επαρκή υπεράσπιση σε κατηγορία που έχει προσαχθεί δυνάμει του παρόντος άρθρου η απόδειξη ότι το προηγούμενο Σύμφωνο Συμβίωσης κηρύχτηκε άκυρο από αρμόδιο Δικαστήριο. 47. Το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να εκδίδει Κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου και για τον καθορισμό οποιουδήποτε θέματος το οποίο πρέπει ή μπορεί να καθοριστεί.

18 ΠΡΩΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ (Άρθρο 5) ΕΝΤΥΠΟ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ FORM OF COHABITATION PACT Ονοματεπώνυμο Συμβαλλόμενων Full Name of the Contracting Parties Ημερ. Γέννησης Date of Birth [DD/MM/YYYY ] Οικογενειακή Κατάσταση Marital Status Υπηκοότητα Citizenship Τόπος Διαμονής Place of Residence 1. [με ελληνικούς κεφαλαίους χαρακτήρες] [in block latin characters] 2. [με ελληνικούς κεφαλαίους χαρακτήρες] [in block latin characters] συνήψαν Σύμφωνο Συμβίωσης δυνάμει του περί Συμφώνου Συμβίωσης Νόμου ενώπιον του Ληξίαρχου της Επαρχίας... conducted a Cohabitation Pact in accordance with the Cohabitation Pact Law before the Registrar of the District of [Πρώτος Συμβαλλόμενος/First Contracting Party] [Υπογραφή/Signature] 2. [Δεύτερος Συμβαλλόμενος /Second Contracting Party] [Υπογραφή/Signature] 1ος Μάρτυρας/First Witness] [Όνομα/Name] [Υπογραφή/Signature] 2ος Μάρτυρας/First Witness] [Όνομα/Name] [Υπογραφή/Signature] Καταχωρήθηκε στις: Registered on: [Ημερομηνία] [Date] Ληξίαρχος/Registrar] [Όνομα/Name] [Υπογραφή/Signature]

19 ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ (Άρθρο 5) ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΒΛΗΘΕΝΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ΣΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ STATEMENT OF THE PARTIES OF A COHABITATION AGREEMENT Γνωρίζετε εσείς,... και..., πως με τη δήλωση σας που γίνεται στην παρουσία μου και στην παρουσία των προσώπων που βρίσκονται εδώ ως μάρτυρες και με την επιβεβαίωση του γεγονότος αυτού με την υπογραφή σας, δεσμεύεστε σε συμβίωση και ταυτίζετε τις τύχες σας, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση να φροντίζετε, να στηρίζετε και να συμπαραστέκεται ο ένας στον άλλο. You,... and..., are aware that, with your statement made in my presence and in the presence of the persons who are here as witnesses and along with the confirmation of this fact with your signature, you undertake the commitment to cohabitate and match up your fortunes, undertaking to care, support and stand by each other.