ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου

Transcript

1 Βρείτε στο Ενημερωτικό Δελτίο: ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου Εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές μονάδες για το σχολικό έτος Τα νέα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Μουσείου για ενήλικες και παιδιά. Διάλεξη στις για τους σεισμούς από τον Κ. Παπαζάχο. Περιεχόμενα τεύχους: Διάλεξη: Σεισμικότητα και ενεργός τεκτονική. Νέο πρόγραμμα: Μικροί Σπηλαιολόγοι. Εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές μονάδες. Εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά. Νέο είδος Αμφιπόδου σε σπήλαιο. Νέο Μουσείο για τη Γεωλογική Ιστορία του Ολύμπου. Πρόγραμμα: Γνωρίζω τους Ελέφαντες Φεβρουάριος 2014 Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου συμπληρώνει ενάμιση χρόνο λειτουργίας Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου αισίως συμπλήρωσε ενάμιση χρόνο λειτουργίας με ιδιαίτερη επιτυχία και ε ντυπωσιακή ανταπόκριση από το κοινό του Βόλου και της Θεσσαλίας γενικότερα. Πάνω από 4000 άτομα επισκέφθηκαν την έκθεση του Μουσείου, ενώ περίπου 960 παιδιά Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου παρακολούθησαν τα εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπονήθηκαν το σχολικό έτος Επίσης, 284 παιδιά και 78 ενήλικες συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα που οργανώνονται στο χώρο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου. Πλήθος παιδιών ξεναγούνται κάθε μέρα στις αίθουσες του Μουσείου Στον πυρήνα της πολιτικής του Μουσείου βρίσκεται η προβολή των στοιχείων φυσικής ιστορίας της περιοχής του Βόλου, η μετάδοση της γνώσης σε μικρούς και μεγάλους, αλλά και η προώθηση της έρευνας σε επιστημονικό επίπεδο. Και στους τρεις αυτούς τομείς το επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό του Μουσείου πέτυχε μέσα σε διάστημα λίγων μηνών αξιόλογα αποτελέσματα. Σε αυτό το τεύχος του Μουσείου παρακολουθήστε τις δράσεις του Μουσείου για το πρώτο εξάμηνο του Διάλεξη για τους Σεισμούς από τον Κ. Παπαζάχο Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου σας προσκαλεί το Σάββατο 5 Απριλίου 2014 στις 19:00, στην αίθουσα του Μεταξουργείου Βόλου στη διάλεξη του Καθηγητή Γεωφυσικής του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τίτλο: Τεύχος 2 "Σεισμικότητα και ενεργός τεκτονική του Ελληνικού χώρου: Ποια η σημασία τους για το σεισμικό κίνδυνο στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Θεσσαλίας" Η παρουσία σας θα μας τιμήσει ιδιαίτερα και θα συμβάλλει στην προσπάθεια του Μουσείου για τη διάδοση της γνώσης.

2 Σελίδα 2 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου Διάλεξη του καθηγητή Γεωφυσικής Κωνσταντίνου Παπαζάχου Σεισμικότητα και ενεργός τεκτονική του Ελληνικού χώρου: Ποια η σημασία τους για το σεισμικό κίνδυνο στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Θεσσαλίας Φωτογραφία από τους σεισμούς του Βόλου {αρχείο ΔΗΚΙ Βόλου) Η γνώση είναι χρήσιμο όπλο στην αντιμετώπιση του σεισμού τόσο στη λήψη προληπτικών μέτρων, όσο και κατά τη διάρκεια εκδήλωσής του. Ζούμε αναμφίβολα σε μία από τις πλέον σεισμικές περιοχές του κόσμου. Η λιθοσφαιρική πλάκα της Αφρικής εδώ και εκατομμύρια χρόνια βυθίζεται κάτω από την Ευρασιατική προκαλώντας πληθώρα σεισμών και ηφαιστειακών εκχύσεων. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968, κατάγεται από το Σμόκοβο Καρδίτσας και το Βόλο, και είναι πτυχιούχος των τμημάτων Φυσικής (1990) και Γεωλογίας (1994), τελειώνοντας και τις δύο φορές πρώτος ανάμεσα στους φοιτητές της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Παν/μίου Θεσ/νίκης. Παράλληλα με το δεύτερο πτυχίο, εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη μελέτη της δομής του χώρου του Αιγαίου, ως Ειδικός Μεταπτυχιακός Υπότροφος. Ήταν το επισκέπτης ερευνητής στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωφυσικής του πανεπιστημίου του Prince Στην Ελλάδα ο σεισμός, ένα μακραίωνο και σύνηθες φαινόμενο, εξακολουθεί να προκαλεί το φόβο και πολύ εύκολα να σπέρνει τον πανικό κατά την εκδήλωσή του. Στη διάλεξη του Καθηγητή Γεωφυσικής κ. Κωνσταντίνου Παπαζάχου θα διαφωτιστούν όλα τα στοιχεία του σεισμού με σκοπό την κατανόησή του. Θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στη σημασία Σύντομο Βιογραφικό του Κωνσταντίνου Παπαζάχου ton στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, με σχετική υποτροφία του Ι.Κ.Υ. Μετά την επιστροφή στην Ελλάδα εκλέχθηκε Δόκιμος Ερευνητής και αργότερα Επίκουρος Ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ). Το Δεκέμβριο του 1999 εκλέχθηκε Επίκουρος Καθηγητής στο Εργαστήριο Γεωφυσικής του Αριστοτελείου Παν/μιου Θεσ/νίκης, οπου σήμερα κατέχει, μετά από δύο εξελίξεις, τη θέση του Καθηγητή. της σεισμικότητας στην περιοχή της Νότιας Θεσσαλίας. Η γνώση είναι χρήσιμο όπλο στην αντιμετώπιση του φαινομένου τόσο στη λήψη προληπτικών μέτρων, όσο και κατά τη διάρκεια εκδήλωσής του. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 160 εργασίες σε διεθνή περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων σε θέματα Σεισμολογίας, Φυσικής Εσωτερικού της Γης και Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, με περισσότερες από 1500 αναφορές. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 40 συνέδρια, στα οποία έχει προεδρεύσει σε συνεδρίες και έχει παρουσιάσει προσκεκλημένες ομιλίες, ενώ έχει συντονίσει ή συμμετάσχει σε δεκάδες ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Είναι κριτής σε πολλά διεθνή περιοδικά και ειδικούς τόμους και συνεπιβλέπων καθηγητής σε περισσότερες από 45 διδακτορικές διατριβές και διατριβές ειδίκευσης (Master) (κύριος επιβλέπων σε 9 διδακτ. διατριβές και 6 διατριβές ειδίκευσης). Έχει λάβει εθνικά και διεθνή βραβεία (βραβείο καλύτερου νέου επιστήμονα Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, καλύτερου κριτή περιοδικών Αμερικάνικης Γεωφυσικής Ένωσης, κλπ.). Έχει διατελέσει μέλος της διεθνούς επιστημονικής επιτροπής γεωδυναμικής WEGEGER της Διεθνούς Ένωσης Σεισμολογίας και Φυσικής Εσωτερικού της Γης, μέλος της επιτροπής του Ενιαίου Εθνικού Δικτύου Σεισμογράφων, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΑΣΠ και του ΙΤΣΑΚ, και είναι Γεν. Γραμματέας του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης του Ηφαιστείου της Σαντορίνης.

3 Φεβρουάριος 2014 Σελίδα 3 Νέο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για παιδιά από 8 Μαρτίου «ΜΙΚΡΟΙ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΟΙ» Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μικροί Σπηλαιολόγοι» περιλαμβάνει την εισαγωγή των παιδιών στον κόσμο των σπηλαίων μέσα από εικόνες και βίντεο από σπήλαια της Ελλάδας και της Μαγνησίας. Έχει σκοπό να γνωρίσουν από κοντά τις υπόγειες ο μορφιές του τόπου μας, το πώς δημιουργούνται και πως διαμορφώνονται μέσα στο γεωλογικό χρόνο. Μαθαίνουν επίσης για τα ζώα που ζουν μέσα στα σπήλαια, καθώς και για την χλωρίδα που τα περιβάλλει εξωτερικά. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τέσσερα βιωματικά εργαστήρια, από τα οποία τρία πραγματοποιούνται στο χώρο του Μουσείου. Στο τέταρτο εργαστήριο οι «μικροί σπηλαιολόγοι» οδηγούνται σε κοντινό σπήλαιο του Βόλου και το εξερευνούν με τον ανάλογο εξοπλισμό και μελετούν τα χαρακτηριστικά του. Οι γονείς συνοδεύουν τα παιδιά στην εκδρομή δημιουργώντας ένα ευχάριστο κλίμα στη διαδικασία της εξερεύνησης και της μάθησης. Στο πρόγραμμα παρέχονται όλα τα σπηλαιολογικά υλικά, και περιλαμβάνεται η μετακίνηση με λεωφορείο στο χώρο του σπηλαίου. Απευθύνεται σε παιδιά από 5 έως 12 ετών. Δηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο του Μουσείου ( :00 14:00) ή στο mail volosmuseum@gmail.com Εικόνα από την εξερεύνηση του σπηλαίου Τα παιδιά γίνονται «μικροί σπηλαιολόγοι» και εξερευνούν Σεμινάριο Χαρτογραφίας Χαρτογράφησης τη σπηλιά. Την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014 ξεκινάει το σεμινάριο Χαρτογραφίας Χαρτογράφησης, που διοργανώνει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου. Περιλαμβάνει ένα κύκλο θεωρητικών μαθημάτων χαρτογραφίας και ένα κύκλο πρακτικών ασκήσεων. Οι συμμετέχοντες εισάγονται στις έννοιες της Χαρτογραφίας και της Χαρτογράφησης, ενώ παράλληλα παρουσιάζονται οι εφαρμογές τους στις επιστήμες της Γεωλογίας και της Αρχαιολογίας. Επιπλέον, γίνεται επίδειξη λογισμικών χαρτογράφησης και πρακτική εξάσκηση των εκπαιδευομένων στο ύπαιθρο. Το σεμι νάριο απευθύνεται σε φοιτητές και απόφοιτους Γεωλογίας και Αρχαιολογίας, αλλά και γενικά σε όσους τρέφουν ενδιαφέρον για την επιστήμη της Χαρτογραφίας και τις μεθόδους Χαρτογράφησης. Οι θεωρητικές εισηγήσεις διαρκούν 2 ώρες (19:00 21:00). Παρασκευή 28 Φεβρουάριου Κυριακή 2 Μαρτίου Παρασκευή 7 Μαρτίου Κυριακή 9 Μαρτίου Παρασκευή 14 Μαρτίου Εισαγωγή στη Χαρτογραφία. Αποτύπωση. Χρήση G.P.S. Προσανατολισμός. Άσκηση Υπαίθρου. Γεωλογική Χαρτογράφηση. Επιφανειακή Αρχαιολογική Έρευνα. Αποτύπωση Υπόγειων Κατασκευών. Άσκηση Υπαίθρου. Λογισμικά Χαρτογράφησης.

4 Σελίδα 4 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Η εκπαίδευση πραγματοποιείται τόσο στην αίθουσα όσο και έξω στη φύση. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου για το σχολικό έτος οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε μαθητές των τάξεων Α/θμιας και της Β/θμιας Εκπαίδευσης. Κάθε πρόγραμμα είναι ανάλογα διαμορφωμένο για ομάδες των 40 παιδιών. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα, που εκπονούνται από το προσωπικό του Μουσείου και υλοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος του Βόλου, είναι τα εξής: 1. Ο Κύκλος του Νερού στη Φύση 2. Μαθαίνω για τους Σεισμούς 3. Η Εξέλιξη της Ζωής 4. Τα Ορυκτά και τα Πετρώματα του Βόλου και του Πηλίου 5. Μαθαίνω για τα Ηφαίστεια. Το Ηφαίστειο του Βόλου Στόχος του Μουσείου είναι τα παιδιά που θα συμμετάσχουν στα προγράμματα να γνωρίσουν τα στοιχεία της φυσικής ιστορίας του τόπου μας, πετρώματα, ορυκτά του Βόλου και να έρθουν σε επαφή με τους δεσμούς του ανθρώπου με τη φύση. Τα παιδιά μεταφέρουν τις εικόνες του μαθήματος στις εκδρομές υπαίθρου επιβεβαιώνοντας βιωματικά και μέσω παιχνιδιού τις αποκτημένες γνώσεις. 1. Ο κύκλος του νερού στη φύση Οι μαθητές μεταφέρουν τις εικόνες του μαθήματος στις εκδρομές υπαίθρου επιβεβαιώνοντας βιωματικά τις Οι μαθητές μαθαίνουν πως πραγματοποιείται ο κύκλος του νερού στη φύση, ποιες είναι οι διαδρομές που ακολουθεί και πως μπορούμε να διαφυλάξουμε αυτόν το φυσικό πόρο. Μέσα από παρουσίαση με εικόνες και βίντεο του νερού στη φύση, αλλά και στην καθημερινή μας ζωή οι μαθητές αντιλαμβάνονται την αξία του νερού στις φυσικές διεργασίες και ευαισθητοποιούνται σε θέματα εξοικονόμησης νερού. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με εκδρομή σε χειμάρρους, πηγές και δέλτα της περιοχής του Βόλου, όπου επιβεβαιώνονται βιωματικά οι γνώσεις. γνώσεις τους. 2. Μαθαίνω για τους σεισμούς Το πρόγραμμα βοηθά τους μαθητές να κατανοήσουν πως δημιουργούνται οι σεισμοί και πως επηρεάζουν τη ζωή του ανθρώπου. Παρουσιάζεται η σεισμικότητα του Ελλαδικού χώρου και τα σημαντικά τεκτονικά ρήγματα. Αναλύονται εκτενώς τα αντισεισμικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται, τόσο ατομικά όσο και σε επίπεδο πολιτείας. Με το τέλος του μαθήματος πραγματοποιείται άσκηση αντισεισμικής προστασίας. Συγχρόνως πραγματοποιείται επίσκεψη σε περιοχή με σεισμικό ρήγμα, όπου οι μαθητές το μελετούν και βγάζουν συμπεράσματα για τους σεισμούς.

5 Φεβρουάριος 2014 Σελίδα 5 4. Η εξέλιξη της ζωής Οι μαθητές μαθαίνουν πως εξελίσσεται η ζωή μέσα στο γεωλογικό χρόνο. Το Μουσείο παρέχει στα παιδιά πληθώρα απολιθωμάτων από την περιοχή της Θεσσαλίας, ώστε να αντιληφθούν τις βασικές αρχές της εξέλιξης. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο θεωρητικά μαθήματα για την εξέλιξη των ζώων και την εξέλιξη του ανθρώπου. Ολοκληρώνεται με την επίσκεψη στο Μουσείο, όπου τα παιδιά ξεναγούνται και πραγματοποιούν ταξίδι στην ιστορία της ζωής. Έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν απολιθώματα ζώων που έχουν βρεθεί στην Ελλάδα, αλλά και εκμαγεία αυστραλοπιθήκου, του Homo erectus και άλλων ανθρωπίδων. Οι μαθητές παρακολουθούν την εξέλιξη της ζωής μέσα στο γεωλογικό χρόνο και μέσα από αυτό το ταξίδι στο χρόνο αντιλαμβάνονται τις αλλαγές στους ζωντανούς οργανισμούς και στον ίδιο τον άνθρωπο. Άποψη του κρανίου από άνθρωπο του Neanderthal. 5. Τα ορυκτά και τα πετρώματα του Βόλου και του Πηλίου Οι μαθητές μαθαίνουν τα βασικά ορυκτά και πετρώματα της ευρύτερης περιοχής του Βόλου και του Πηλίου. τους. Το Μουσείο παρέχει στα παιδιά κασετίνες με ορυκτά και πετρώματα, όπου παρατηρούν και μαθαίνουν να τα αναγνωρίζουν στο περιβάλλον Συνδυαστικά μαθαίνουν τις χρήσεις των ορυκτών και που τα συναντάμε στην καθημερινότητά μας. Πραγματοποιείται ξενάγηση στο Μουσείο όπου τα παιδιά βλέπουν από κοντά τα ορυκτά και τα πετρώματα του Βόλου και του Πηλίου. Επιπρόσθετα οργανώνεται εκπαιδευτική εκδρομή στο Πήλιο για άμεση παρατήρηση και συλλογή ορυκτών από τους ίδιους τους μαθητές. Οι μαθητές μαθαίνουν τα στοιχεία Φυσικής Ιστορίας του τόπου τους. 6. Μαθαίνω για τα ηφαίστεια. Το ηφαίστειο του Βόλου. Οι μαθητές μέσα από ένα θεωρητικό μάθημα μαθαίνουν τι είναι ηφαίστειο, πως δημιουργείται και ποια είναι τα πιο σημαντικά ηφαίστεια της Ελλάδας. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οργανώνεται εκπαιδευτική εκδρομή στο ηφαίστειο του Βόλου στην περιοχή των Μικροθηβών, όπου τα παιδιά βλέπουν και αναγνωρίζουν ένα ηφαίστειο από κοντά. Στο ύπαιθρο οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν τη διαμόρφωση του ηφαιστείου και να συλλέξουν μόνοι τους ηφαιστειακά πετρώματα. Στο τέλος της περιήγησης συμπληρώνουν φύλλα εργασίας κατά ομάδες εργασίας. Βαδίζοντας προς την περιοχή του κρατήρα του ηφαιστείου των Μικροθηβών.

6 Σελίδα 6 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου Εκπαιδευτικά Προγράμματα Μουσείου για Νηπιαγωγεία και Παιδικούς Σταθμούς Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου λειτουργούν τρία εκπαιδευτικά προγράμματα για Νηπιαγωγεία και παιδικούς Σταθμούς για το σχολικό έτος , οι «Μικροί Παλαιοντολόγοι», οι «Μικροί Σπηλαιολόγοι» και το «Ανακάλυψε τους Δεινόσαυρους». Μικροί Παλαιοντολόγοι Ανακαλύπτοντας απολιθώματα Ως Μικροί Παλαιοντολόγοι τα παιδιά σκάβουν στα πρότυπα ανασκαφικά σκάμματα και ανακαλύπτουν απολιθωμένα οστά ζώων που έζησαν στον Ελληνικό χώρο. Στη συνέχει α και με τη βοήθεια εικονογραφημένου υλικού προσδιορίζουν σε πιο ζώο ανήκουν τα απολιθώματα που έχουν ανασκάψει. Παράλληλα τα παιδιά ξεναγούνται στους χώρους του Μουσείου. Η διάρκεια του προγράμματος είναι 90 λεπτά και απευθύνεται σε ομάδες από 5 25 παιδιά. Τα παιδιά ως «Μικροί Παλαιοντολόγοι» ανακαλύπτουν σκάβοντας απολιθώματα ζώων. Τα παιδιά μαθαίνουν τι είναι σπήλαιο και πως δημιουργείται μέσα στο γεωλογικό χρόνο. Επίσης μέσα από εικόνες και βίντεο βλέπουν και μαθαίνουν τι οργανισμοί ζουν στο εσωτερικό των σπηλαίων. Τέλος μαθαίνουν πως οι άνθρωποι εξερευνούν τα σπήλαια και τι υλικά χρησιμοποιούνται στην εξερεύνηση. Μετά το μάθημα τα παι Μικροί Σπηλαιολόγοι διά ως μικροί σπηλαιολόγοι, με εξοπλισμό που παρέχεται από το Μουσείο, εξερευνούν και επιβεβαιώνουν βιωματικά τις γνώσεις τους. Σπήλαιο στην περιοχή της Νέας Αγχιάλου. Ανακάλυψε τους Δεινόσαυρους Τα παιδιά βλέπουν από κοντά απολιθώματα δεινοσαύρου Στο πρόγραμμα «Ανακάλυψε τους Δεινόσαυρους» τα παιδιά εισάγονται στον κόσμο των Δεινοσαύρων. Μαθαίνουν τι ζώα ήταν οι δεινόσαυροι, πότε έζησαν, πως εξαφανίσθηκαν και άλλα στοιχεία σχετικά με τα εντυπωσιακά αυτά ερπετά. Σκά βοντας βρίσκουν απολιθωμένα νύχια, κόκκαλα και δόντια δεινοσαύρων και αναγνωρίζουν σε ποιο είδος δεινοσαύρου ανήκουν. Το πρόγραμμα διαρκεί 90 λεπτά και περιλαμβάνει και ξενάγηση στο Μουσείο. Απευθύνεται σε ομάδες 5 25 παιδιών.

7 Φεβρουάριος 2014 Σελίδα 7 Εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά στο Μουσείο Μαθαίνω την ιστορία των φυτών Στο νέο αυτό εκπαιδευτικό πρόγραμμα τα παιδιά μαθαίνουν πως εμφανίσθηκαν τα φυτά πάνω στη Γη και πως εξελίχθηκαν στη σημερινή τους μορφή. Στα παιδιά παρέχεται φυτολόγιο που συμπληρώνεται σε κάθε μάθημα με φυτά από το παρελθόν, αλλά και φυτά που υ πάρχουν σήμερα. Σκάβοντας τα παιδιά σε πρότυπα σκάμματα βρίσκουν φυτά από τη γεωλογική ιστορία της Ελλάδας, ενώ παρατηρούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους κάτω από το μικροσκόπιο. Η διάρκεια του προγράμματος είναι δύο μήνες. Σε αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διαρκεί δύο μήνες, τα παιδιά γίνονται μικροί παλαιοντολόγοι και εισάγονται στον κόσμο των Ανακάλυψε τους Δεινόσαυρους Δεινοσαύρων. Σε ένα κύκλο μαθημάτων που διαρκεί δύο μήνες, τα παιδιά θα μάθουν ποιοι ήταν οι δεινόσαυροι, πότε έζησαν, πως εξαφανίσθηκαν, γιατί δεν έζησαν στο χώρο της Ελλάδας και άλλα στοιχεία σχετικά με τα μεγαλύτερα ζώα που έζησαν στον πλανήτη Γη. Σκάβοντας στα πρότυπα ανασκαφικά σκάμματα τα παιδιά βρίσκουν απολιθωμένα νύχια, κόκκαλα και δόντια δεινοσαύρων και αναγνωρίζουν σε ποιο ακριβώς είδος δεινοσαύρου ανήκουν. Επίσης συναρμολογούν τους δεινοσαύρους που ανακαλύπτουν στο χώμα και μέσα από το παιχνίδι αποκτούν γνώση. Παρατήρηση φύλλων στο μικροσκόπιο Τα παιδιά μέσα από βιωματικά παιχνίδια αποκτούν ευχάριστα τη γνώση. Μικροί Παλαιοντολόγοι Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τη γνωριμία των παιδιών με τα ζώα που έζησαν στην Ελλάδα στο γεωλογικό παρελθόν. Κάθε παιδί ως μικρός παλαιοντολόγος σκάβει και ανακαλύπτει απολιθώματα από οργανισμούς του παρελθόντος. Σκάβοντας ανακαλύπτουν απολιθώματα θηλαστικών ζώων, όπως ύαινες, ελέφαντες, αρκούδες και λιοντάρια. Το πρόγραμμα διαρκεί δύο μήνες και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 4 έως 10 ετών. Μικροί Ορυκτολόγοι Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τη γνωριμία των παιδιών με τα ορυκτά και τα πετρώματα. Σε ένα κύκλο μαθημάτων που διαρκεί δύο μήνες, τα παιδιά θα μάθουν τι είναι ορυκτά, τι είναι ηφαίστεια, τι ορυκτά βρίσκουμε μέσα στα σπήλαια, θα κατασκευάσουν μόνοι τους ηφαίστεια και διάφορα άλλα ορυκτά. Θα μάθουν πως χρησιμοποιούμε τις ορυκτές πρώτες ύλες στην καθημερινή ζωή μας μέσα από βιωματικά παιχνίδια. Το πρόγραμμα διαρκεί δύο μήνες και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών. Ζωγραφίζοντας το πόδι από ελέφαντα του παρελθόντος

8 Σελίδα 8 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου Διεπιστημονική έρευνα στο σπήλαιο Μελισσότρυπα Ελασσόνας του εξωτερικού, όπως το αυτή, ενώ ένα νέο είδος πλα κέντρο Βιογεωλογίας του τυελμίνθων ερευνάται. Το Πανεπιστημίου του Göttin νέο είδος αμφίποδου ανήκει gen στη Γερμανία. Στόχος στο γένος Niphargus και της έρευνας είναι να προσδι είναι ενδημικό, ζει δηλαδή οριστούν νέα είδη ζωής στις αποκλειστικά σε μία μικρή λίμνες του σπηλαίου και να λίμνη μέσα στο σπήλαιο της Άποψη του νέου είδους αμφίποδου από το σπήλαιο Νέο είδος αμφίποδου ανακαλύφθηκε στο εσωτερικό του σπηλαίου Μελισσότρυπα Ελασσόνας. Το σπήλαιο Μελισσότρυπα βρίσκεται στο χωριό Κεφαλόβρυσο Ελασσόνας και αποτελεί το μεγαλύτερο οριζόντιο σπήλαιο της Θεσσαλίας με πάνω από 2χλμ. χαρτογραφημένων διαδρόμων. Σε μία από τις τρεις λίμνες στο εσωτερικό του παρατηρούνται διαλύματα θείου και μία ιδιαίτερη παγκοσμίως πανίδα.. Η γένεση και εξέλιξη του σπηλαίου πρωτοερευνήθηκε το 2006 από τον υπ. Διδάκτορα Γεωλογίας κ. Μάρκο Βαξεβανόπουλο στο πλαίσιο της Μεταπτυχιακής του εργασίας στο Τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. εξακριβωθεί ο ρόλος τους σε σχέση με τη σπηλαιογένεση. Τη Δευτέρα 20 Μαΐου 2013 ομάδα επιστημόνων του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου και του Πανεπιστημίου του Göttingen σε συνεργασία με σπηλαιοδύτες από τη Ρουμανία πραγματοποίησαν σπηλαιοκατάδυση στη λίμνη του σπηλαίου για συλλογή δειγμάτων και περαιτέρω έρευνα των υποβρύχιων τμημάτων. Υπεύθυνος της έρευνας ήταν ο Μάρκος Βαξεβανόπουλος. Επίσης συμμετείχαν οι Serban Sarbu, Βιοσπηλαιολόγος Σπηλαιοδύτης, Michai Baciu, Σπηλαιοδύτης, Sharmishtha Dattagupta Μικροβιολόγος, Linn Groeneveld Βιολόγος, Dimitru Μελισσότρυπας. Ο προσδιορισμός του νέου είδους πραγματοποιήθηκε με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του και ανάλυση D.N.A. Το είδος αυτό, όπως και πληθώρα άλλων βακτηρίων που μελετήθηκαν, παίζουν σημαντικό ρόλο στη σπηλαιογένεση, στη δημιουργία και εξέλιξη των σπηλαίων. Μεγάλο πρόβλημα για το σπήλαιο αποτελεί η άντληση ποσοτήτων νερού από κοντινές γεωτρήσεις με αποτέλεσμα την ταπείνωση του υ δροφόρου ορίζοντα. Η έρευνα θα συνεχιστεί και αυτό το καλοκαίρι του 2014, όπου θα συλλεχθούν και νέα δείγματα από το εσωτερικό του σπηλαίου. Από το 2013 δημιουργήθηκε Pegulescu και Adreea Levan μία διεπιστημονική ομάδα με dis Σπηλαιοεξερευνητές. επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου και άλλων ερευνητικών κέντρων Ένα νέο είδος αμφιπόδου διαπιστώθηκε στην έρευνα Κατάδυση στο εσωτερικό του σπηλαίου σε λίμνη με διαλύματα θείου. Δειγματοληψία από τις λίμνες του σπηλαίου.

9 Φεβρουάριος 2014 Σελίδα 9 Νέο Μουσείο Γεωλογικής Ιστορίας Ολύμπου Νέο Μουσείο ιδρύθηκε στη Λεπτοκαρυά Πιερίας. Έχει τίτλο «Μουσείο Γεωλογικής Ιστορίας Ολύμπου» και στο εσωτερικό του εκτίθενται στοιχεία από την γεωλογική εξέλιξη του ψηλότερου βουνού της Ελλάδας, τον Όλυμπο. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει από κοντά όλα τα πετρώματα του Ολύμπου, να παρακολουθήσει την εξέλιξή του στο γεωλογικό χρόνο, να δει σε ποιες περιοχές υπήρχαν παγετωνικά καλύμματα, αλλά και να παρατηρήσει σπήλαια και άλλες γεωμορφές που υπάρχουν στο βουνό. Η κεντρική προθήκη του Μουσείου κοσμείται από ορυκτά και πετρώματα του Ολύμπου, ενώ μέρος της αποτελούν τα ορυκτά του Ορφέα, που έζησε στις παρυφές του Ολύμπου, όπως περιγράφονται στα Ορφικά κείμενα. Στο Μουσείο εκτίθενται επίσης και απολιθώματα που έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου. Οι ιδρυτές του Γεώργιος Αρζάνας και Λάντα Άννα Λουκάσεβιτσς σας περιμένουν να σας ξεναγήσουν στις αίθουσες του Μουσείου. Η Μουσειολογική Μελέτη του Μουσείου Γεωλογικής Ιστορίας Ολύμπου εκπονήθηκε από τον υπ. Διδάκτορα Γεωλογίας κ. Μάρκο Βαξεβανόπουλο και συνετέλεσαν η Msc Γεωλόγος Αγγελική Ρεϊζοπούλου και ο Λέκτορας του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Βασίλης Μέλφος. Ορυκτά και πετρώματα δώρησαν στην έκθεση του Μουσείου, ο Ανδρέας Τζανουδάκης, Μαρκος Βαξεβανόπουλος και Βασίλης Μέλφος. Επίσης το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου στο πλαίσιο συνεργασίας με ανάλογα Μουσεία δώρισε μία σειρά πετρωμάτων από τις περιοχές των κορυφών του Ολύμπου. Άποψη από το εσωτερικό του Μουσείου Γεωλογικής Ιστορίας Ολύμπου. Γεωτουριστικός Οδηγός «Δρακοπήγαδο Λίμνη Κάρλα» Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου, στο πλαίσιο των δράσεών του για την ανάπτυξη του Γεωτουρισμού στη Μαγνησία, προχώρησε στη σύνταξη και έκδοση ενός μεστού γεωτουριστικού οδηγού με βασικά γεωλογικά μνημεία το σπήλαιο «Δρακοπήγαδο» και τη λίμνη «Κάρλα». Κάθε επισκέπτης με τον οδηγό ανά χείρας μπορεί να ξεναγηθεί εύκολα και να γνωρίσει τις φυσικές ομορφιές αυτών των περιοχών. Στις 10 Μαΐου 2014 θα παρουσιαστεί ο οδηγός στο κοινό, ενώ την επόμενη μέρα, Κυριακή 11 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί γεωτουριστική εκδρομή με οδηγό το συντάκτη του οδηγού υπ. Διδάκτορα Γεωλογίας κ. Μάρκο Βαξεβανόπουλο. Άποψη από το εσωτερικό του Δρακοπήγαδου

10 Σελίδα 10 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου Ο Άγιος Βασίλης ήρθε στο Μουσείο Ιστορίας Βόλου και ξενάγησε Στο τέλος της ξενάγησης όλα τα παιδιά στους χώρους όλα τα παιδιά λάμβαναν και της έκθεσης. ένα δώρο ορυκτό από την Κάθε παιδί είχε την ευκαιρία Ελλάδα. να δει και να μάθει για τα Το Μουσείο Φυσικής Ιστορί ορυκτά, για τα απολιθώμα ας Βόλου ευχαριστεί τον τα, αλλά και για την εξέλιξη Άγιο Βασίλη για την προ Ο Άγιος Βασίλης ξεναγεί παιδιά στο χώρο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου Από 21 έως 24 Δεκεμβρίου 2013 ο Άγιος Βασίλης έκανε στάση στο Μουσείο Φυσικής του ανθρώπου από τον Άγιο Βασίλη. σφορά του αυτές τις γιορτινές μέρες!!! Ο Άγιος Βασίλης ανέλαβε την ξενάγηση των μικρών παιδιών τα Χριστούγεννα στο Μουσείο. Οι «Άσπρες Πεταλούδες» στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Τα παιδιά του ιδρύματος ειδικών παιδιών ατόμων Ν. Μαγνησίας «Άσπρες Πεταλούδες» είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν δωρεάν στις αίθουσες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου και μάλιστα από τον Άγιο Βασίλη στις 23 Δεκεμβρίου Όλα τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο στηκαν τόσο από τα ορυκτά από τους απολιθωμένους ζήλο και εντυπωσιά και τα πετρώματα, όσο και οργανισμούς. Γνωρίζω τους ελέφαντες Την Κυριακή 23 Μαρτίου 2014 το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου οργανώνει Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας από 4 έως 14 ετών με σκοπό να μάθουν στοιχεία για τους ελέφαντες. Ζούσαν άραγε πρόγονοι των ελεφάντων στην Ελλάδα; Πως εξελίχθηκαν οι ελέφαντες; Αυτά και άλλα ερωτήματα θα απαντηθούν στο Μουσείο μέσα από παιχνίδι, παλαιοντολογική ανασκαφή και ζωγραφική, που θα διαρκέσει μία ώρα. Οι ώρες των τμημάτων είναι: 10:00 11:00, 11:00 12:00, 12:00 13:00 και 13:00 14:00

11 Φεβρουάριος 2014 Σελίδα 11 Ανάδειξη των Γεωλογικών Μνημείων της Μαγνησίας Συνάντηση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη μεταξύ του πρόεδρου της Εταιρείας Κοινωνικής Παρέμβασης και Πολιτισμού (ΕΚΠΟΛ) της Περιφέρειας Θεσσαλίας κ. Κώστα Χαλέβα και του Διευθυντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Βόλου, υπ. Διδάκτορα Γεωλογίας κ. Μάρκου Βαξεβανόπουλου και της Υπεύθυνης Συντονισμού του Μουσείου Msc Γεωλόγου κας. Αγγελικής Ρεϊζοπούλου, Παρών στη συνάντησή ήταν και ο φιλόλογος, υπεύθυνος ευρωπαϊκών προγραμμάτων της ΕΚΠΟΛ, Msc Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Δημήτρης Αποστόλου. Οι εκπρόσωποι του Μουσείου παρέθεσαν στοιχεία από την έρευνα που διεξάγει το Μουσείο από το 2012 μέχρι σήμερα για την καταγραφή των γεωλογικών μνημείων της Μαγνησίας. Οι εκπρόσωποι του Μουσείου παρέθεσαν στοιχεία από την έρευνα που διεξάγει το Μουσείο από το 2012 μέχρι σήμερα για την καταγραφή των Γεωλογικών Μνημείων της Μαγνησίας. Συγκεκριμένα, στο νομό έχουν καταγραφεί πάνω από 620 γεωλογικά μνημεία, πολλά από τα οποία χρήζουν ενδελεχούς μελέτης, προστασίας και ανάδειξης. Μεταξύ αυτών 280 σπήλαια στο Πήλιο, την Όθρυ, το Μαυροβούνι, το Χαλκοδόνιο, το Χλωμό και το Τισαίο. Από τα σπήλαια που καταγράφηκαν, τα 12 κρίνονται ως ιδιαίτερα, λόγω των σπάνιων σχηματισμών τους, ενώ πολλά συνδέονται με τοπικούς θρύλους και παραδόσεις, όπως τα σπήλαια του Κενταύρου Χείρωνα στο Πήλιο. Επιπλέον, έχουν καταγραφεί πολλές περιοχές με εντυπωσιακά σεισμικά ρήγματα, απολιθωματοφόρες θέσεις, καταρράχτες και πηγές νερού και άλλα στοιχεία Γεωλογίας. Τέλος, έγινε λόγος για τη γεωλογική σημασία της Αργοναυτικής Εκστρατείας, η οποία θα πρέπει να μελετηθεί ακόμη περισσότερο. Όλα αυτά τα θέματα Φυσικής Ιστορίας που ήταν άγνωστα μέχρι σήμερα, συνομολόγησαν οι παρευρισκόμενοι ότι θα πρέπει να μελετηθούν και αναδειχθούν στο μέλλον. Η ανάδειξή τους θα οδηγήσει στην περαιτέρω ώθηση του τουρισμού στην περιοχή της Μαγνησίας. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε ένα νέο είδος τουρισμού το Γεωτουρισμό, όπου δημιουργούνται περιπατητικές διαδρομές σε γεωλογικά μνημεία. Η ανάπτυξη του Γεωτουρισμού στη Μαγνησία είναι κάτι πρωτότυπο στο χώρο της Θεσσαλίας γενικότερα και είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει έναν ακόμη πόλο έλξης τουρισμού, αλλά και λόγο προστασίας των Γεωλογικών Μνημείων της ευρύτερης περιοχής. Άποψη από το εσωτερικό σπηλαίου της Μαγνησίας. Πάνω από 620 Γεωλογικά Μνημεία έχουν καταγραφεί στη Μαγνησία. Εικόνα από τους παρευρισκόμενους στη συνάντηση

12 Δραστηριότητες για το Α Εξάμηνο του 2014 ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΒΟΛΟΥ Διεύθυνση: Μικρασιατών 1 με Ζάχου, Τ.Κ , Βόλος Τηλέφωνο: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: volosmuseum@gmail.com Το πρώτο εξάμηνο του 2014 είναι πλούσιο σε δραστηριότητες που διοργανώνει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου για μικρούς και μεγάλους. Ημερομηνία Δραστηριότητα 04 Φεβρουαρίου 2014 Έναρξη εργαστηρίων δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά 28 Φεβρουαρίου 2014 Έναρξη Σεμιναρίου Χαρτογραφίας Χαρτογράφησης 08 Μαρτίου 2014 Έναρξη εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά «Μικροί Σπηλαιολόγοι» Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας: 23 Μαρτίου 2014 Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα: Γνωρίζω τους Ελέφαντες 30 Μαρτίου 2014 Εκπαιδευτική Εκδρομή σε σπήλαιο για παιδιά 01 Απριλίου 2014 Β κύκλος εργαστηρίων δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά 05 Απριλίου 2014 Διάλεξη Κ. Παπαζάχου για τη σεισμικότητα 06 Απριλίου 2014 Γεωτουριστική Εκδρομή σε Σεισμικά Ρήγματα του Βόλου Στο Μουσείο λειτουργεί πωλητήριο αναμνηστικών δώρων. Δεν υπάρχει καλύτερο δώρο από ένα ορυκτό από τα πετρώματα της Ελλάδας 23 Απριλίου 2014 Εκπαιδευτική εκδρομή για παιδιά σε σπήλαιο του Βόλου 10 Μαΐου 2014 Παρουσίαση Γεωτουριστικού οδηγού «Δρακοπήγαδο Λίμνη Κάρλα» 11 Μαΐου 2014 Γεωτουριστική εκδρομή «Δρακοπήγαδο Λίμνη Κάρλα» 18 Μαΐου 2014 Παγκόσμια Ημέρα των Μουσείων (Ελεύθερη είσοδος στο Μουσείο το Σαββατοκύριακο Μαΐου 2014) 10 Ιουνίου 2013 Έναρξη Καλοκαιρινών Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων για παιδιά Γαλάζιος Αραγωνίτης Οψιανός Μήλου Καθημερινά στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου πραγματοποιούνται ξεναγήσεις στο χώρο της έκθεσής του. Οι επισκέπτες παρατηρούν ορυκτά και πετρώματα από την Ελλάδα, απολιθώματα ζώων αλλά και την πορεία εξέλιξης του ανθρώπου στο γεωλογικό χρόνο. Ειδικευμένοι γεωλόγοι σας Ξενάγηση στο Μουσείο μεταφέρουν από τη μεγάλη έκρηξη πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, τη δημι ουργία της γης, την πρώτη εμφάνιση της ζωής και των πολυκύτταρων οργανισμών μέχρι και την εμφάνιση του είδους Homo Sapiens Sapiens πριν από περίπου χρόνια. Αναλυτικά στοιχεία θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Μουσείου Για να οργανώσετε μία ξενάγηση στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου επικοινωνήστε στο τηλέφωνο (καθημερινά 10:00 14:00, εκτός Δευτέρας) Φθορίτης Λαυρίου ή στείλτε mail στο volosmuseum@gmail.com Τιμή εισιτηρίου για σχολεία: 1 ευρώ/παιδί