Ημερομηνία: Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΚΕΙΜΕΝΟ

Transcript

1 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΔΙΑΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ημερομηνία: Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΚΕΙΜΕΝΟ 5 καίτοι οὔτε ἡμᾶς εἰκὸς ἦν εἰς τοιοῦτον καιρὸν ἀφιγμένους ἐπιθυμεῖν μετέχειν τῶν ἀλλοτρίων κινδύνων, οὔτ ἐκεῖνοι φαίνονται τοιαύτ ν γνώμ ν ἔχοντες ὥστε καὶ τοῖς ἀποδ μοῦσι καὶ τοῖς μ δὲν ἐξαμαρτάνουσι μεταδιδόναι τῆς πολιτείας, ἀλλὰ μᾶλλον ἠτίμαζον καὶ τοὺς συγκαταλύσαντας τὸν δῆμον. 6 ἔπειτα δὲ ἐκ μὲν τοῦ σανιδίου τοὺς ἱππεύσαντας σκοπείν εὔ θές ἐστιν ἐν τούτ γὰρ πολλοὶ μὲν τῶν μολογούντων ἱππεύειν ο κ ἔνεισιν, ἔνιοι δὲ τῶν ἀποδ μούντων ἐγγεγραμμένοι εἰσίν. ἐκεῖνος δ ἐστὶν ἔλεγχος μέγιστος ἐπειδὴ γὰρ κατήλθετε, ἐψ φίσασθε τοὺς φυλάρχους ἀπενεγκεῖν τοὺς ἱππεύσαντας, ἵνα τὰς καταστάσεις ἀναπράξ τε παρ α τῶν. 8 Ἔτι δὲ, ὦ βουλή, εἴπερ ἵππευσα, ο κ ἄν ἦ ἔξαρνος ὡς δεινόν τι πεποι κώς, ἀλλ ἠξίουν, ἀποδείξας ὡς ο δείς π ἐμοῦ τῶν πολιτῶν κακῶς πέπονθε, δοκιμάζεσθαι. ρῶ δὲ καὶ μᾶς ταύτῃ τῇ γνώμῃ χρωμένους, καὶ πολλούς μὲν τῶν τότε ἱππευσάντων βουλεύοντας, πολλούς δ α τῶν στρατ γούς καὶ ἱππάρχους κεχειροτον μένους. ὥστε μ δὲν δι ἄλλο με ἡγεῖσθε ταύτ ν ποιεῖσθαί τὴν ἀπολογίαν, ἤ ὅτι περιφανῶς ἐτόλμ σαν μου καταψεύσασθαί. Ἀνάβ θι δὲ μοι καὶ μαρτύρ σον. Λυσία Ὑπέρ Μαντιθέου 5, 6, 8 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Α1. Να μεταφράσετε στη νέα ελληνική το χωρίο: «ἔπειτα δὲ ἐκ μὲν τοῦ σανιδίου. καὶ μαρτύρησον» ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 2

2 Α2. «ὁρῶ δὲ καὶ ὑμᾶς ταύτῃ τῇ γνώμῃ χρωμένους.και ἱππάρχους κεχειροτονημένους.»: Τι προσπαθεί να πετύχει ο Μαντίθεος με την αναφορά του αυτή; Α3. Τι γνωρίζετε για τους όρους: «σανίδιον», «κατάστασιν», «φυλάρχους»; Μονάδες 15 Μονάδες 15 Α4. Τι γνωρίζετε για τα ενθυμήματα; Α5. α) ἀφιγμένους, μετέχειν, μεταδιδόναι, εὔηθές, ἀπενεγκεῖν: να γράψετε δύο ομόρριζα (απλά ή σύνθετα) της νέας ελληνικής για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις. β) φάντασμα, αντίδωρο, συμφορά, καθεστώς, βαθμός: με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής (να γράψετε μία λέξη του κειμένου για καθεμιά). ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 2

3 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ημερομηνία: Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες Διό καί μάλιστ, ὦ ἄνδρες, δεῖ ὑμᾶς γενέσθαι μή μόνον τοῦ νῦν ἀδικήματος δικαστάς, ἀλλά καί νομοθέτας. Ὅσα μέν γάρ τῶν ἀδικημάτων νόμος τις διώρικε, ῥάδιον τούτῳ κανόνι χρωμένους κολάζειν τούς παρανομοῦντας ὅσα δέ μή σφόδρα περιείληφε ἑνί ὀνόματι προσαγορεύσας, μείζω δέ τούτων τις ἠδίκηκεν, ἅπασι δ ὁμοίως ἔνοχός ἐστιν, ἀναγκαῖον την ὑμετέραν κρίσιν καταλείπεσθαι παράδειγμα τοῖς ἐπιγιγνομένοις. Εὖ δ ἴστε, ὦ ἄνδρες, ὅτι οὐ μόνον τοῦτον νῦν κολάσετε κατεψηφισμένοι, ἀλλά καί τούς νεώτερους ἅπαντας ἐπ ἀρετήν προτρέψετε. Δύο γάρ ἐστί τά παιδεύοντα τούς νέους, ἤ τε τῶν ἀδικούντων τιμωρία, καί ἡ τοῖς ἀνδράσι τοῖς ἀγαθοῖς διδομένη δωρεά. Λυκούργος, Κατά Λεωκράτους 9 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Α1. Να μεταφράσετε το κείμενο. Β1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: ἄνδρες: κλητική ενικού αριθμού ὑμᾶς: ονομαστική ενικού αριθμού ἀδικήματος: δοτική πληθυντικού αριθμού τοῦτον: κλητική ενικού αριθμού ἅπαντας: δοτική πληθυντικού αριθμού ἀρετήν: αιτιατική πληθυντικού αριθμού τιμωρία: γενική πληθυντικού αριθμού ἀγαθοῖς: δοτική ενικού αριθμού Μονάδες 20 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 2

4 νέους: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: γενέσθαι: γ' ενικό οριστικής και β' ενικό προστακτικής αορίστου β' κολάσετε: γ' πληθυντικό οριστικής παρατατικού και β' ενικό οριστικής αορίστου προτρέψετε: απαρέμφατο ενεστώτα και β' ενικό προστακτικής ενεστώτα ἐστί: γ' ενικό οριστικής παρατατικού και μέλλοντα παιδεύοντα: γ' πληθυντικό οριστικής παρακειμένου και υπερσυντελίκου Β2. α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: γενέσθαι, δικαστάς, τοῦτον, τά παιδεύοντα, τιμωρία, ἀγαθοῖς β. Να χαρακτηρίσετε το είδος του ἄν στις παρακάτω προτάσεις και να δηλώσετε τον όρο που προσδιορίζει: 1. Ἠρώτησε ποῦ ἄν ἴδοι Πρόξενον. 2. Οὕς ἄν γνῶσι ἀδικοῦντας, τιμωροῦνται. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 2

5 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: B ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΔΙΑΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ημερομηνία: Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Και έπειτα είναι ανόητο να εξετάζει (κανείς) από την πινακίδα αυτούς που υπήρξαν ιππείς γιατί σ αυτήν από τη μια δεν περιλαμβάνονται πολλοί απ όσους παραδέχονται ότι ήταν ιππείς, από την άλλη έχουν γραφεί μερικοί απ αυτούς που ήταν μακριά από την πατρίδα. Αντίθετα η πιο μεγάλη απόδειξη είναι εκείνη όταν δηλαδή επιστρέψατε από την εξορία, αποφασίσατε να παραδώσουν οι φύλαρχοι κατάλογο των ιππέων, για να εισπράξετε πίσω απ αυτούς το επίδομα. Και ακόμη, κύριοι βουλευτές, αν βέβαια είχα υπηρετήσει στο ιππικό, δε θα το αρνιόμουν με την ιδέα ότι έχω κάνει κάτι φοβερό αντίθετα θα αξίωνα, αν αποδείκνυα ότι κανείς από τους πολίτες δεν έχει κακοποιηθεί από μένα, να επικυρωθεί η εκλογή μου. Βλέπω όμως ότι και εσείς έχετε την ίδια γνώμη, και ότι πολλοί απ αυτούς που τότε υπήρξαν Ιππείς είναι βουλευτές, και ότι πολλοί απ αυτούς έχουν εκλέγει στρατηγοί και ίππαρχοι. Επομένως μη νομίζετε ότι για κανένα άλλο λόγο απολογούμαι παρά γιατί ολοφάνερα τόλμησαν να πουν ψέματα εναντίον μου Ανέβα για μένα όμως. και κατάθεσε. Α2. Ο Μαντίθεος κλείνει το πρώτο μέρος της απολογίας του με ένα επιχείρημα που διατυπώνεται στα πλαίσια μιας εύστοχης υπόθεσης. Ο ρήτορας στην προκειμένη περίπτωση δηλώνει ότι και αν ακόμα υπηρέτησε στο ιππικό, αυτό δε θα ήταν λόγος απόρριψης της υποψηφιότητάς του, εφόσον αυτό που έπρεπε να ερευνηθεί ήταν αν ο κατηγορούμενος είχε αδικήσει κανένα συμπολίτη του. Εξάλλου, πολλοί από τους βουλευτές είχαν υπηρετήσει στο ιππικό την εποχή των Τριάκοντα και πολλοί είχαν εκλεγεί στρατηγοί και ίππαρχοι. Με την υπενθύμιση αυτή πετυχαίνει: α) Να δείξει ότι οι δικαστές μεροληπτούν, γιατί κρίνουν με δυο μέτρα και σταθμά β) Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να ακυρωθεί η εκλογή και πολλών άλλων βουλευτών, στρατηγών και ιππάρχων, αν απορρίψουν τη δική του εκλογή. Ο ρήτορας επιδοκιμάζοντας την εκλογή πολλών ιππέων στα διάφορα αξιώματα επιδιώκει να κερδίσει τη συμπάθεια των δικαστών και να εξασφαλίσει μια ευνο κή και δίκαιη γι αυτόν απόφαση. Αυτό που ζητά. λοιπόν, είναι να του ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 3

6 συμπεριφερθούν ισότιμα με τους άλλους πολίτες, οι οποίοι αν και υπηρέτησαν στο ιππικό των τυράννων, πλέον καταλαμβάνουν ύψιστα αξιώματα. Έτσι, εμφανίζεται να επιδοκιμάζει την εκλογή μερικών από τους βουλευτές-κριτές του στο συγκεκριμένο αξίωμα, προσπαθώντας να κερδίσει τη συμπάθεια τους. Το μόνο που ζητά από το σώμα την βουλευτών είναι να αποφασίσουν με γνώμονα τη δικαιοσύνη, την ισονομία και την ισοπολιτεία, κύρια χαρακτηριστικά της δημοκρατίας Α3. Το σανίδιον ήταν μικρή σανίδα που λεγόταν και λεύκωμα, γιατί ήταν αλειμμένη με γύψο. Πάνω σ αυτήν έγραφαν τα ονόματα των ιππέων και την εξέθεταν σε κοινή με θέα. Η αναγραφή του ονόματος του Μαντιθέου στο σανίδιο αποτελούσε για τους κατηγόρους του τη μοναδική απόδειξη ότι υπηρέτησε ως ιππέας επί των Τριάκοντα και ότι ως ολιγαρχικός ήταν εχθρός του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η κατάστασις ήταν το χρηματικό ποσό που έπαιρναν από το δημόσιο οι δοκιμαζόμενοι από τη Βουλή ιππείς και το οποίο επέστρεφαν μέσω των φυλάρχων, αν στη θέση τους εκλέγονταν άλλοι. Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας, το σώμα των ιππέων που υπηρέτησε υπό τους Τριάκοντα διαλύθηκε, οπότε οι ιππείς εκείνοι έπρεπε να επιστρέψουν το επίδομα που είχαν πάρει. Οι φύλαρχοι ήταν δέκα, ένας από κάθε φυλή. Κάθε φύλαρχος που εκλέγονταν είχε την αρχηγία του ιππικού της φυλής του. Αρχηγοί όλου του ιππικού ήταν δύο ίππαρχοι. Έργο των φυλάρχων ήταν να παραδίδουν στη Βουλή κατάλογο όσων ήταν υπόχρεοι και ικανοί να ιππεύουν. Τον κατάλογο αυτό την εποχή του Αριστοτέλη παρέδιδαν στους ιππάρχους και φυλάρχους οι καταλογείς. Α4. Τα ενθυμήματα είναι βραχυλογικοί συνήθως συλλογισμοί, οι οποίοι αναλόγως των προτάσεων, των δεδομένων δηλ. στα οποία στηρίζονται δίδουν συνήθως πιθανά, αλλά και ασφαλή κάποτε συμπεράσματα, αν βέβαια τα περιστατικά στα οποία αναφέρονται είναι πράγματι ακριβή. Διότι πολλές ο φορές ο συλλογισμός είναι μεν τυπικά ορθός, αλλά δεν αληθεύει το συμπέρασμα, αν ο ρήτορας αγνοεί ή αποκρύπτει την αλήθεια. Στο ενθύμημα π.χ. ότι κάποιος έχει πυρετό και επομένως είναι άρρωστος το συμπέρασμα είναι αναμφισβήτητο αν όμως πράγματι αυτός έχει πυρετό. Η βραχυλογία του ενθυμήματος υπηρετεί την κομψότητα του λόγου, την οικονομία του χρόνου και δεν εκνευρίζει τον ακροατή, ο οποίος αισθάνεται ότι υποτιμούν τη νοημοσύνη του, όταν του αναλύουν τα αυτονόητα. Τα ενθυμήματα ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 3

7 στηρίζονται σε γενικά παραδεκτές απόψεις και τρόπους σκέψεως που ονομάζονται «κοινοί τόποι». Α5. α) ἀφιγμένους : ικέτης, ικανός μετέχειν : σχολείο, καχεκτικός μεταδιδόναι : δωρεά, δοτικός εὔηθές : ανήθικος, ευτυχία ἀπενεγκεῖν : διένεξη, αμφορέας β) φάντασμα : φαίνονται, περιφανῶς αντίδωρο : μεταδιδόναι συμφορά : ἀπενεγκεῖν καθεστώς : καταστάσεις βαθμός : Ἀνάβηθι ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 3 ΑΠΟ 3

8 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ημερομηνία: Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Και γι αυτό κυρίως, κύριοι, πρέπει εσείς να γίνετε όχι μόνο δικαστές του τωρινού αδικήματος, αλλά και νομοθέτες. ( ) Να γνωρίζετε καλά, κύριοι, ότι όχι μόνο τώρα θα τιμωρήσετε αυτόν, αν τον καταδικάσετε, αλλά και όλους τους νέους θα προτρέψετε στην αρετή. Γιατί δύο είναι αυτά τα οποία εκπαιδεύουν τους νέους, και η τιμωρία αυτών που αδικούν, και η ηθική αμοιβή που απονέμεται στους ενάρετους ανθρώπους. Β1. α. ἄνδρες: ὑμᾶς: ἄνερ σύ ἀδικήματος: ἀδικήμασι τοῦτον: ἅπαντας: ἀρετήν: τιμωρία: ἀγαθοῖς: νέους: οὗτος ἄπασι ἀρετάς τιμωριῶν ἀγαθῷ νεώτερους, νεότατους β.: γενέσθαι: ἐγένετο γενοῦ κολάσετε: ἐκόλαζον -ἐκόλασας προτρέψετε: προτρέπειν - πρότρεπε ἐστί: ἦν - ἔσται ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 2

9 παιδεύοντα: πεπαιδεύκασι - ἐπεπαιδευκεσαν Β2. α. γενέσθαι τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο στο δεῖ Δικαστάς κατηγορούμενο στο ὑμας τοῦτον αντικείμενο στο καλάσετε τά παιδεύοντα υποκείμενο (αττική σύνταξη) στο ἐστί τιμωρία επεξήγηση στο δύο ἀγαθοῖς επιθετικός προσδιορισμός στο ἀνδράσι β. 1. ἄν ἴδοι: δυνητικό ἄν, ευκτική (ἴδοι) και δυνητική ευκτική, προσδιορίζει το ἴδοι 2. Οὕς ἄν γνῶσι: αοριστολογικό ἄν και υποτακτική (γνῶσι), προσδιορίζει το γνῶσι ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 2