2. ΙΑΠΙΣΤΕΥΣΕΙΣ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ DQS DIN EN ISO 9001:2008

Transcript

1

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας καλωσορίζει στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα στο εκπαιδευτικό αντικείμενο " ιαχείριση Ολικής Ποιότητας". Η ανάγκη συνεχούς επιμόρφωσης και πιστοποίησης επαγγελματικών δεξιοτήτων οδήγησε το Κ.Ε.Κ. του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο σχεδιασμό των πρωτοποριακών αυτών Προγραμμάτων Κατάρτισης, με γνώμονα τη διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση, αναπτύσσοντας κυρίως, την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Η ανάπτυξη των προγραμμάτων στηρίχτηκε κυρίως: στην εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α. από πιλοτικά προγράμματα, τα οποία αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δημιουργία των Προγραμμάτων εξ Αποστάσεως Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης, στη γνώση των καθηγητών του, αλλά και καθηγητών άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, στην πρακτική εμπειρία ειδικευμένων επιστημόνων διεθνούς κύρους, στην άρτια και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Ιδρύματος. Στη συνέχεια, σας παρουσιάζουμε αναλυτικά το πρόγραμμα σπουδών για το εκπαιδευτικό αντικείμενο " ιαχείριση Ολικής Ποιότητας", τις προϋποθέσεις συμμετοχής σας σε αυτό, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες που πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμες, για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα του προγράμματος. 2. ΙΑΠΙΣΤΕΥΣΕΙΣ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ DQS DIN EN ISO 9001:2008 Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. Το ΚΕΚ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι πιστοποιημένο (Κ.Π ) από τον επίσημο εθνικό φορέα για την ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση του Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Ελλάδα (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.), από τον Οκτώβριο του Σε συνέχεια της πρώτης απόφασης πιστοποίησης, και σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες σχετικά με την εφαρμογή του Συστήματος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, το ΚΕΚ λαμβάνει σε ετήσια βάση, Βεβαίωση Ανανέωσης Πιστοποίησης. Πιστοποίηση DQS DIN EN ISO 9001:2008 Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (e-learning) του ΚΕΚ του ΕΚΠΑ, από τον Ιούλιο του 2008, και μετά από σχετική αξιολόγησή του από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.), διαθέτει Πιστοποίηση ιαχείρισης Συστήματος Ποιότητας, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008. Από τoν Απρίλιο του 2012 διαθέτει Πιστοποίηση ιαχείρισης Συστήματος Ποιότητας από το Φορέα Πιστοποίησης DQS σύμφωνα με το πρότυπο DIN EN ISO 9001:2008.

3 Η συγκεκριμένη πιστοποίηση τεκμηριώνει με αντικειμενικό τρόπο την ικανότητα του Οργανισμού να παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα με συνέπεια, διασφαλίζοντας συγχρόνως, την ικανοποίηση των απαιτήσεων του καταρτιζόμενου. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος, μεριμνά για την τήρηση επιμέρους διεργασιών που εξασφαλίζουν τη διαρκή βελτίωσή του, καθώς και τη συμμόρφωσή του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του τελικού αποδέκτη των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαίδευσης. 3. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Σκοπός του Εκπαιδευτικού Προγράμματος «ιαχείριση Ολικής Ποιότητας» είναι να παρέχει τα απαραίτητα εφόδια σε άτομα που επιθυμούν: να κατανοήσουν σε βάθος τη θεωρία της ποιότητας, ώστε να υιοθετήσουν την ορθή προσέγγιση της ενσωμάτωσης της ποιότητας στο παραγόμενο προϊόν ή την παρεχόμενη υπηρεσία από τα πρώτα κιόλας στάδια, να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν το κόστος (κακής) ποιότητας, ώστε εξαλείφοντάς το, να είναι σε θέση να μειώσουν αισθητά το κόστος παραγωγής, να εμπεδώσουν τις τεχνικές εκτίμησης και βελτίωσης της ποιότητας. Οι τεχνικές αυτές, όπως για παράδειγμα ο Στατιστικός Έλεγχος ιεργασιών και ο Πειραματικός Σχεδιασμός, που παρουσιάζονται και αναπτύσσονται εκτενώς, είναι τα κατεξοχήν εργαλεία για τη συνεχή εκτίμηση και βελτίωση της ποιότητας που έχουν εφαρμοσθεί με εξαιρετική επιτυχία σε πολλούς οργανισμούς. Επιπρόσθετα, σε ορισμένους από αυτούς, όπως στη Φαρμακευτική Βιομηχανία, η εφαρμογή τους θα είναι άμεσα υποχρεωτική, λόγω των νέων κανονιστικών απαιτήσεων για τα φαρμακευτικά προϊόντα. Το εν λόγω Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα απευθύνεται σε άτομα που αποτελούν ανθρώπινο δυναμικό επιχειρήσεων και οργανισμών και συγκεκριμένα σε όσους εργάζονται σε τμήματα ελέγχου ποιότητας. Οι γνώσεις που θα αποκτήσουν οι εκπαιδευόμενοι, μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αποτελούν εφόδια για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον. 4. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΚΤΟΙ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΤΡΟΠΟΣ EΝΤΑΞΗΣ Η έναρξη του Προγράμματος γίνεται με δημόσια αναγγελία (τόσο στον Τύπο, όσο και στο ιαδίκτυο), όπου καθορίζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την ένταξη του ενδιαφερόμενου στο Πρόγραμμα. Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν: απόφοιτοι Α.Ε.Ι. της ημεδαπής και της αλλοδαπής απόφοιτοι Α.Τ.Ε.Ι. της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Λόγω του περιορισμένου αριθμού των θέσεων συμμετοχής, θα τηρηθούν αυστηρά τα παρακάτω κριτήρια επιλογής υποψηφίων.

4 Κριτήρια Επιλογής Υποψηφίων Αντικείμενο προπτυχιακών σπουδών. ίνεται προτεραιότητα σε κατόχους πτυχίων θετικής, τεχνολογικής, οικονομικής κατεύθυνσης, επιστημών υγείας, διοίκησης, πολυτεχνικών και στρατιωτικών σχολών. Βαθμός πτυχίου Επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας Άλλα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα: > επιστημονικές εργασίες υποψηφίου > μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών Η αίτηση συμμετοχής υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας uoa.gr. Η αποδοχή ή η απόρριψή της αίτησης συμμετοχής ανακοινώνεται στον υποψήφιο εκπαιδευόμενο ατομικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 5. ΤΟ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ Η επιτυχής ολοκλήρωση των 7 θεματικών ενοτήτων που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Εξειδικευμένης Επιμόρφωσης στο γνωστικό αντικείμενο «ιαχείριση Ολικής Ποιότητας». Παρακάτω παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευομένων. 6. ΧΡΟΝΙΚΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΦΟΙΤΗΣΗΣ Η χρονική διάρκεια του Προγράμματος είναι (8) μήνες, ενώ ο απαιτούμενος χρόνος διδασκαλίας εκτιμάται στις 221 ώρες. Η οργάνωση της δομής του προγράμματος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης βασίζεται σε επίπεδο διδακτικών ενοτήτων. Η εκτίμηση του απαιτούμενου χρόνου διδασκαλίας αποσκοπεί στην διευκόλυνση των ενδιαφερομένων αναφορικά με τον υπολογισμό του χρόνου ενασχόλησής τους με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Προκύπτει δε, από τον συνολικό αριθμό των διδακτικών ενοτήτων του εκπαιδευτικού υλικού, επί την αναγωγή των απαιτούμενων ωρών διδασκαλίας του σε ώρες δια ζώσης διάλεξης (ανάλογα με τον γνωστικό όγκο και τον βαθμό δυσκολίας του), ανά διδακτική ενότητα. Τα παραπάνω βασίζονται σε εκτιμώμενα στοιχεία, ενώ, όπως είναι ευνόητο, η τελική εκτίμηση του χρόνου ενασχόλησης του εκπαιδευομένου, υπόκειται σε υποκειμενικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το προηγούμενο γνωστικό του επίπεδο και η προσωπική ικανότητα αφομοίωσης γνώσεων. Το συνολικό κόστος φοίτησης είναι ευρώ. Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε τραπεζικό λογαριασμό και εκδίδεται απόδειξη είσπραξης στα στοιχεία του μετέχοντα.

5 7. ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ Τα προαπαιτούμενα για την παρακολούθηση του Προγράμματος από τους εκπαιδευόμενους είναι: Πρόσβαση στο ιαδίκτυο Κατοχή προσωπικού Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών 8. ΟΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ Το περιεχόμενο της κάθε θεματικής ενότητας, ανάλογα με το εκπαιδευτικό αντικείμενο, μπορεί να περιλαμβάνει: Θεωρία εμπλουτισμένη με εικόνες και links Παραδείγματα - Υποδειγματικές Ασκήσεις Μελέτες Περίπτωσης Σχήματα- ιαγράμματα-πίνακες Πρόσθετη Βιβλιογραφία και ικτυογραφία Βιντεοπαρουσιάσεις Μαγνητοσκοπημένες ιαλέξεις Ασκήσεις Αυτοαξιολόγησης Links σε Εξωτερικές Ιστοσελίδες Πρόσθετα Αρχεία pdf - excel - powerpoint Μέσω του συγκεκριμένου τρόπου παρουσίασης των θεματικών ενοτήτων επιτυγχάνεται η εμπέδωση της θεωρίας με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο απ ότι σε ένα παραδοσιακού τύπου έντυπο. Παράλληλα, η δομή των μαθημάτων είναι διαμορφωμένη, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να: καθοδηγεί το σπουδαστή στη μελέτη του, προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή με το μαθησιακό υλικό, επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες, αξιολογεί και ενημερώνει το σπουδαστή για την πρόοδο του, εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις με τη χρήση πρακτικών εφαρμογών. 9. ΤΡΟΠΟΣ ΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η διδασκαλία στα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του ΚΕΚ διεξάγεται μέσω του διαδικτύου, προσφέροντας στον εκπαιδευόμενο «αυτονομία», δηλαδή δυνατότητα μελέτης ανεξαρτήτως περιοριστικών παραγόντων, όπως η υποχρέωση της φυσικής του παρουσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος διατίθεται σταδιακά, ανά διδακτική ενότητα, μέσω

6 ειδικά διαμορφωμένων ηλεκτρονικών τάξεων. Κατά την εξέλιξη κάθε θεματικής ενότητας αναρτώνται σε σχετικό link οι απαραίτητες για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανακοινώσεις, όπως: Το Χρονοδιάγραμμα υποβολής των ασκήσεων το οποίο περιλαμβάνει τις ημερομηνίες διάθεσης των ενοτήτων και τις προθεσμίες υποβολής των αντίστοιχων tests, Ο Οδηγός Μελέτης ανά ιδακτική Ενότητα που στοχεύει στην διευκόλυνση της οργάνωσης της μελέτης του εκπαιδευόμενου, Η Τελική Εργασία η οποία διατίθεται κατά την ολοκλήρωση της θεματικής ενότητας (εφόσον το απαιτεί η φύση του μαθήματος) και αφορά το σύνολο της διδακτέας ύλης. Ο εκπαιδευόμενος, αφού ολοκληρώσει τη μελέτη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλείται να υποβάλει ηλεκτρονικά, το αντίστοιχο τεστ. Τα τεστ περιλαμβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντήσεων, πολλαπλής επιλογής, αληθούς/ψευδούς δήλωσης, ή upload, όπου ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να διατυπώσει και να επισυνάψει την απάντησή του. Παράλληλα, παρέχεται πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη δεδομένου ότι ο εκπαιδευόμενος μπορεί να απευθύνεται ηλεκτρονικά (για το διάστημα που διαρκεί το εκάστοτε μάθημα) στον ορισμένο εκπαιδευτή του, μέσω ενσωματωμένου στην πλατφόρμα ηλεκτρονικού συστήματος επικοινωνίας, για την άμεση επίλυση αποριών σχετιζόμενων με τις θεματικές ενότητες και τις ασκήσεις αξιολόγησης. Τέλος, το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται και σε ηλεκτρονική μορφή (e-book), προκειμένου να διευκολυνθούν οι εκπαιδευόμενοι σε περιπτώσεις που προτιμούν την έντυπη έκδοσή του. 10. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ (HELP DESK) Μέσω του ενσωματωμένου στην εκπαιδευτική πλατφόρμα συστήματος επικοινωνίας, ο εκπαιδευόμενος έχει επίσης τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην ιοικητική ή Τεχνική Υποστήριξη του προγράμματος, ανάλογα με τη φύση του ζητήματος που τον απασχολεί. 11. ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Σε κάθε διδακτική ενότητα ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να επιλύει και να υποβάλλει ηλεκτρονικά το αντίστοιχο τεστ, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα που έχει δοθεί από τον εκπαιδευτή του. Η βαθμολογία προηγούμενων διδακτικών ενοτήτων ανακοινώνεται στον εκπαιδευόμενο πριν την προθεσμία υποβολής του τεστ της επόμενης ενότητας. Η κλίμακα βαθμολογίας κυμαίνεται από 0 έως 100%. Συνολικά, η βαθμολογία κάθε θεματικής ενότητας προκύπτει κατά το 60% από τις ασκήσεις αξιολόγησης και κατά το υπόλοιπο 40% από την τελική εργασία, η οποία εκπονείται στο τέλος του συγκεκριμένου μαθήματος και εφόσον το απαιτεί η φύση αυτού. Η χορήγηση του Πιστοποιητικού Εξειδικευμένης Επιμόρφωσης πραγματοποιείται, όταν ο εκπαιδευόμενος λάβει σε όλα τα μαθήματα βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Σε περίπτωση που η συνολική βαθμολογία ενός ή περισσοτέρων μαθημάτων δεν ξεπερνά το 50%, ο εκπαιδευόμενος έχει τη δυνατότητα επανεξέτασης των μαθημάτων αυτών μετά την ολοκλήρωση

7 της εκπαιδευτικής διαδικασίας του προγράμματος. Η βαθμολογία που θα συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία επανεξέτασής του είναι και η οριστική για τα εν λόγω μαθήματα, με την προϋπόθεση ότι ξεπερνά εκείνη που συγκέντρωσε κατά την κανονική διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε διαφορετική περίπτωση διατηρείται η αρχική βαθμολογία. 12. ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΟΜΕΝΩΝ - ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ Πέρα από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού απαιτούνται τα εξής: Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία ειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Η διαδικασία ειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόμενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, εξουσιοδοτημένο στέλεχος του ΚΕΚ, επικοινωνεί τηλεφωνικώς με ένα τυχαίο δείγμα εκπαιδευόμενων, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμμετείχαν στις εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος, εάν αντιμετώπισαν προβλήματα σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό, την επικοινωνία με τον ορισμένο εκπαιδευτή τους, καθώς και με τη γενικότερη μαθησιακή διαδικασία. Η τηλεφωνική επικοινωνία διεξάγεται με την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος, ενώ η μέση χρονική διάρκειά της συγκεκριμένης διαδικασίας είναι περίπου 2-3 λεπτά. Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία ειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης, εφόσον κληθεί, ή μη ταυτοποίησής του κατά τη διεξαγωγή της, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την εξ αποστάσεως εκπαιδευτική διαδικασία. Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία ειγματοληπτικού Ελέγχου Εγγράφων Ο δειγματοληπτικός έλεγχος εγγράφων διασφαλίζει την εγκυρότητα των στοιχείων που έχει δηλώσει ο εκπαιδευόμενος στην αίτηση συμμετοχής του στο Πρόγραμμα και βάσει των οποίων έχει αξιολογηθεί και εγκριθεί η αίτηση συμμετοχής του σε αυτό. Κατά τη διάρκεια ή μετά το πέρας του προγράμματος, πραγματοποιείται δειγματοληπτικός έλεγχος εγγράφων από τη Γραμματεία. Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να είναι σε θέση να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά τα οποία πιστοποιούν τα στοιχεία που έχει δηλώσει στην αίτηση συμμετοχής (Αντίγραφο Πτυχίου, Αντίγραφο Απολυτήριου Λυκείου, Βεβαίωση Εργασιακής Εμπειρίας, Γνώση Ξένων Γλωσσών κ.τ.λ). Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία ειγματοληπτικού Ελέγχου Εγγράφων, εφόσον κληθεί, ή μη ύπαρξης των δικαιολογητικών αυτών, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την εξ αποστάσεως εκπαιδευτική διαδικασία.

8 Αποπληρωμή του συνόλου των διδάκτρων Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να μην έχει οικονομικής φύσεως εκκρεμότητες. Σε περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες, το πιστοποιητικό σπουδών διατηρείται στο αρχείο της Γραμματείας, μέχρι την ενημέρωση της για τη διευθέτηση της εκκρεμότητας. Προαιρετικά οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να συμμετέχουν: στη διαδικασία αξιολόγησης προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων Η διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω ειδικά διαμορφωμένου συνδέσμου, όπου ο μετέχων μπορεί να δει σύντομη περιγραφή των εν λόγω προγραμμάτων, καθώς και να υποβάλλει ηλεκτρονικά τη φόρμα ταξινόμησής τους, με βάση το βαθμό προτίμησης που τους αποδίδει. Στοχεύει δε, στη μελέτη και τον σχεδιασμό ενεργειών, προς την κατεύθυνση της κάλυψης πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Προγράμματος E-learning του ΕΚΠΑ. στη διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων Η διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διεξάγεται ηλεκτρονικά από τον εκπαιδευόμενο μέσω ειδικά διαμορφωμένου συνδέσμου μετά την περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος της εν λόγω διαδικασίας αξιολόγησης είναι αφενός η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διενέργεια της μαθησιακής διαδικασίας και αφορούν την εκπαιδευτική, γραμματειακή και τεχνική υποστήριξη, και αφετέρου στη μελέτη και το σχεδιασμό ενεργειών προς την κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθμισης του Προγράμματος e-learning του ΕΚΠΑ, μέσω της ανάπτυξης νέων εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτελεσματικότερη αφομοίωση των προσφερόμενων γνώσεων, καθώς και στη διασφάλιση της πρακτικής εφαρμογής αυτών, σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. στη διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτών Μετά το τέλος κάθε μαθήματος, ο εκάστοτε εκπαιδευόμενος δύναται να εισέλθει σε συγκεκριμένο δικτυακό τόπο και να απαντάει ανώνυμα, σε ένα ειδικό ερωτηματολόγιο, βάσει του οποίου προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα, σχετικά με το επίπεδο και την ποιότητα των εκπαιδευτικών υπηρεσιών που παρέχει ο εκπαιδευτής του εκάστοτε μαθήματος. 13. ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Οι συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού είναι μέλη ΕΠ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ή και ειδικοί εμπειρογνώμονες με ιδιαίτερη συγγραφική καταξίωση, οι οποίοι κατέχουν πολύ βασικό ρόλο στην υλοποίηση του προγράμματος. Συγγράφουν τα βασικά κείμενα και αναλαμβάνουν την επιστημονική ευθύνη για την μετατροπή του εκπαιδευτικού υλικού σε e-learning μορφή.

9 14. Ο ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Ο Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του Προγράμματος είναι ο Αναπλ. Καθηγητής του τμήματος Φαρμακευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ημήτριος Ρέκκας, ο οποίος έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της ακαδημαϊκής διαδικασίας για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 15. ΠΩΣ ΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ Η ΎΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ç ÈÅÙÑÇÔÉÊÇ ÂÁÓÇ ÔÇÓ ÐÏÉÏÔÇÔÁÓ É ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 1: ÅéóáãùãÞ óôçí Ðïéüôçôá - ÉóôïñéêÞ ÁíáäñïìÞ Ç ðñþôç åíüôçôá åéóüãåé ôïí áíáãíþóôç óôçí Ýííïéá ôçò ðïéüôçôáò, ðáñïõóéüæïíôáò ôç óçìáóßá ôçò óþìåñá áëëü êáé ôçí åîýëéîþ ôçò ìýóá óôï ñüíï. Ãßíåôáé ìßá ðñïóðüèåéá íá óõíäåèåß ç Ýííïéá ôçò ðïéüôçôáò ìå ôçí êáèçìåñéíþ æùþ êáé íá êáôáóôåß óáöþò ç áíüãêç åðéäßùîþò ôçò áðü ôïõò ïñãáíéóìïýò, ùò âáóéêüò ðñïóáíáôïëéóìüò ðïõ èá ôïõò ïäçãþóåé óôáäéáêü áðü ôçí åðéâßùóç óôç âåëôßùóç êáé ôçí åðéôõ ßá. ÔÝëïò, ðåñéãñüöïíôáé ïñéóìýíïé âáóéêïß üñïé ôïõ ãíùóôéêïý áíôéêåéìýíïõ ôçò ðïéüôçôáò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 2: Ðåäßá åöáñìïãþò ôçò ðïéüôçôáò Óôç äåýôåñç åíüôçôá, åîåôüæïíôáé ïé Ýííïéåò ôçò äéåñãáóßáò êáé ôïõ óõóôþìáôïò êáèþò êáé ç óõó ÝôéóÞ ôïõò ìå ôçí Ýííïéá ôçò ðïéüôçôáò. ÅðéðëÝïí, ðåñéãñüöïíôáé ôá ðåäßá åöáñìïãþò ôçò ðïéüôçôáò. Ç ðïéüôçôá óþìåñá äåí áöïñü ìüíï óôç âéïìç áíßá, áëëü êáé óôéò õðçñåóßåò, ôçí õãåßá, ôçí ðáéäåßá êáé ôïõò äçìüóéïõò ïñãáíéóìïýò, áðïôåëþíôáò ïõóéáóôéêü Ýíáí ôñüðï áíôßëçøçò êáé óêýøçò êáé ü é áðëþò Ýíá ðñüãñáììá ðñïò åöáñìïãþ Þ óôü ïõò ðñïò õëïðïßçóç. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 3: Ïñéóìïß êáé äéáóôüóåéò ôçò ðïéüôçôáò Óôçí ôñßôç åíüôçôá ìåëåôüôáé ç ðïéêéëßá ôùí ïñéóìþí ôçò ðïéüôçôáò, ìýóá áðü ôïõò ïðïßïõò áðïêáëýðôåôáé ç ðïëõäéüóôáôç öýóç ôçò Ýííïéáò áõôþò. Åðéðñüóèåôá, åîåôüæïíôáé ïé äéáóôüóåéò ôçò ðïéüôçôáò, êáé áíáöýñïíôáé ïé ïðôéêýò ãùíßåò ùò ðñïò ôéò ïðïßåò ìðïñåß íá åêöñáóôåß. Óôü ïò ôçò ðáñïõóßáóçò áõôþò ôçò ðïéêéëßáò ïñéóìþí, äéáóôüóåùí êáé ïðôéêþí åßíáé ç äéáìüñöùóç ìéáò ïëïêëçñùìýíçò áíôßëçøçò ãéá ôïí üñï ðïéüôçôá. Áí èýëïõìå íá åëýãîïõìå êáé íá äéá åéñéóôïýìå ôçí ðïéüôçôá, ðñýðåé ðñþôá íá ôçí êáôáíïþóïõìå. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 4: ÌåëåôçôÝò êáé ðñùôïðüñïé ôçò ðïéüôçôáò É: Ï Shewhart, o Deming êáé ôá ðåéñüìáôü ôïõ. Ç ôýôáñôç åíüôçôá åðéêåíôñþíåôáé óôéò èåùñßåò ôùí ìåëåôçôþí êáé ôùí ðñùôïðüñùí ôçò

10 ðïéüôçôáò, ðüíù óôéò ïðïßåò óôçñßæåôáé ç Äéá åßñéóç ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò. ÓõãêåêñéìÝíá, áíáðôýóóïíôáé ïé áðüøåéò êáé ðáñïõóéüæåôáé ç óõíåéóöïñü ôùí Shewhart êáé Deming. Ç óõíåéóöïñü ôïõ Shewhart, Ýãêåéôáé êõñßùò óôç óçìáóßá ðïõ áðýäùóå óôç ñçóéìüôçôá ôùí óôáôéóôéêþí ìåèüäùí, åíþ ïé áðüøåéò ôïõ Deming, ðïõ Ý ïõí åðçñåáóèåß áðü ôïí Shewhart óå ü,ôé áöïñü óôç óçìáóßá ôçò óôáôéóôéêþò, åðéêåíôñþíïíôáé óôçí áíüãêç ìåôáññýèìéóçò ôùí ïñãáíéóìþí êáé óôéò åõèýíåò ôùí äéïéêþóåþí ôïõò óå áõôþí ôç ðñïóðüèåéá. ÔÝëïò, áíáðôýóóïíôáé ôá ÐåéñÜìáôá ðïõ ñçóéìïðïéïýóå ï Deming ãéá íá áíáäåßîåé ôç óçìáóßá ôçò êáôáíüçóçò ôùí åííïéþí ôïõ óõóôþìáôïò êáé ôçò ìåôáâëçôüôçôáò, êáèþò áðåéêïíßæïõí ìå áðëü êáé ðáñáóôáôéêü ôñüðï ðïëëýò áðü ôéò Ýííïéåò êáé áíôéëþøåéò ðïõ áöïñïýí óôçí ðïéüôçôá. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 5: ÌåëåôçôÝò êáé ðñùôïðüñïé ôçò ðïéüôçôáò ÉÉ: Deming - ôá 14 óçìåßá ðñïò ôç äéïßêçóç êáé ïé 7 èáíüóéìåò áóèýíåéåò. Ìå ôçí ðýìðôç åíüôçôá ïëïêëçñþíåôáé ç ðáñïõóßáóç ôïõ Ýñãïõ ôïõ Deming. Ï Deming óõãêýíôñùóå ôéò áðüøåéò ôïõ êáé ôçí åðáããåëìáôéêþ ôïõ åìðåéñßá óôá 14 Óçìåßá ðñïò ôç Äéïßêçóç. ÊåíôñéêÞ ôïõò éäýá åßíáé üôé Ýíáò ïñãáíéóìüò äåí åßíáé äõíáôü íá åîáãïñüóåé ôçí ðïéüôçôá Þ íá áíáãêüóåé ôïõò õðáëëþëïõò íá åñãüæïíôáé óêëçñüôåñá ðñïêåéìýíïõ íá åðéôý åé ôïõò óêïðïýò ôïõ. ÁíôéèÝôùò, áðáéôåßôáé ìéá ñéæéêþ ìåôáññýèìéóç ôïõ ïñãáíéóìïý. Óå áõôþí ôç ìåôáññýèìéóç, ç áöïóßùóç ôçò äéïßêçóçò êáé ç óõììåôï Þ üëùí åßíáé áðáñáßôçôåò. Óôïí áíôßðïäá ôùí 14 Óçìåßùí âñßóêïíôáé ïé 7 ÈáíÜóéìåò ÁóèÝíåéåò êáé äéüöïñá Üëëá åìðüäéá, ôá ïðïßá ìðïñïýí íá áíáêüøïõí ôçí ðñïóðüèåéá åíüò ïñãáíéóìïý ðñïò áõôþ ôç ìåôáññýèìéóç. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 6: ÌåëåôçôÝò êáé ðñùôïðüñïé ôçò ðïéüôçôáò ÉIÉ: Juran êáé Feigenbaum. Óôçí Ýêôç åíüôçôá ðáñïõóéüæåôáé ôï Ýñãï äýï áêüìá ðñùôïðüñùí ôçò ðïéüôçôáò, ôùí Juran êáé Feigenbaum ïé ïðïßïé êéíþèçêáí ðýñá áðü ôç óôáôéóôéêþ êáé óõíåéóýöåñáí óôï ðåäßï ôçò Äéá åßñéóçò ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò áíáðôýóóïíôáò åðéðëýïí Ýííïéåò êáé áðïäßäïíôáò óôçí ðïéüôçôá óõóôçìáôéêþ êáé óôñáôçãéêþ äéüóôáóç. Ï Juran èåùñåßôáé áðü ôïõò óçìáíôéêüôåñïõò êáé ðïëõãñáöüôåñïõò ðñùôïðüñïõò ôçò ðïéüôçôáò. Ï Feigenbaum ðñïóýããéóå ôçí ðïéüôçôá ìå óõóôçìáôéêü ôñüðï ìýóù ôïõ Ïëéêïý ÅëÝã ïõ Ðïéüôçôáò êáé Þôáí ï ðñþôïò ðïõ áíýðôõîå ôçí Ýííïéá ôïõ êüóôïõò ðïéüôçôáò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 7: ÌåëåôçôÝò êáé ðñùôïðüñïé ôçò ðïéüôçôáò IV: Ishikawa, Taguchi, Shingo, Imai. Óôçí Ýâäïìç åíüôçôá ðáñïõóéüæïíôáé óõíïðôéêü ôï Ýñãï ôïõ Ishikawa, ðïõ èåùñåßôáé ï ðëýïí áíáãíùñéóìýíïò ÉÜðùíáò ìåëåôçôþò ôçò ðïéüôçôáò, ôïõ Taguchi, ôï üíïìá ôïõ ïðïßïõ ôáõôßæåôáé ìå ôç ÓõíÜñôçóç Æçìßáò êáé ôïõò Ó åäéáóìïýò Áíèåêôéêüôçôáò, ôïõ Shingo, ï ïðïßïò óõãêáôáëýãåôáé áíüìåóá óôïõò äçìéïõñãïýò ôïõ ÓõóôÞìáôïò ôçò ËéôÞò ÐáñáãùãÞò, êáé ôïõ Imai, ôïõ ïðïßïõ ç óõíåéóöïñü áöïñü óôç óõíå Þ, óôáäéáêþ âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 8: ÌåëåôçôÝò êáé ðñùôïðüñïé ôçò ðïéüôçôáò V: Crosby, Oakland, Garvin, Peters, Moller, Pirsig. Ìå ôçí üãäïç åíüôçôá ïëïêëçñþíåôáé ç ðáñïõóßáóç ôùí ìåëåôçôþí ôçò ðïéüôçôáò ìå ôïõò

11 ðéï ðñüóöáôïõò åêðñïóþðïõò óå ÁìåñéêÞ êáé Åõñþðç. Áõôïß åßíáé ïé Crosby, Oakland êáé Garvin. ÅðéðëÝïí ãßíåôáé áíáöïñü óôïõò Peters êáé Moller. Ôï Ýñãï ôïõò áöïñü êõñßùò óôç äéïßêçóç åðé åéñþóåùí êáé ëéãüôåñï óôç Äéá åßñéóç ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò, ùóôüóï ðïëëýò áðü ôéò éäýåò ôïõò åßíáé åðçñåáóìýíåò áðü ôéò áñ Ýò ôçò ðïéüôçôáò, êáé áõôüò áêñéâþò åßíáé ï óêïðüò ôçò åíóùìüôùóþò ôïõò óå áõôþí ôç äéäáêôéêþ åíüôçôá. ÔÝëïò, óôçí ðáñïõóßáóç áõôþ óõìðåñéëáìâüíåôáé êáé ï Pirsig, ï ïðïßïò áí êáé áêïëïõèåß äéáöïñåôéêþ ðñïóýããéóç óôï æþôçìá ôçò ðïéüôçôáò, ðåñéëáìâüíåé óôï Ýñãï ôïõ ðïëëýò áðü ôéò áñ Ýò ôçò. Ç ÈÅÙÑÇÔÉÊÇ ÂÁÓÇ ÔÇÓ ÐÏÉÏÔÇÔÁÓ ÉÉ ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 1: Äéá åßñéóç ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò Ìå ôçí ïëïêëþñùóç ôçò ðñþôçò åíüôçôáò ï åêðáéäåõìýíïò èá ìðïñýóåé íá êáôáíïþóåé ôç óçìáóßá êáé ôï ðåñéå üìåíï ôçò Äéá åßñéóçò ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò, ôï ìïíôýëï ôïõ Oakland, ôéò áñ Ýò êáé ôéò ðñáêôéêýò ôçò áëëü êáé ôé äåí åßíáé Äéá åßñéóç ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò. Åðßóçò èá åßíáé óå èýóç íá ãíùñßæåé ôá óôüäéá, ôá ïöýëç áëëü êáé ôá åìðüäéá ðïõ áíáêýðôïõí êáôü ôçí åöáñìïãþ ôçò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 2: Åñãáëåßá Äéá åßñéóçò ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò Óêïðüò ôçò äåýôåñçò åíüôçôáò åßíáé ç ðáñïõóßáóç ôïõ óõíüëïõ ôùí ôå íéêþí êáé åñãáëåßùí ðïõ åöáñìüæïíôáé óôá ðëáßóéá ôçò Äéá åßñéóçò ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò êáé ç áíüðôõîç äýï åðéìýñïõò êáôçãïñéþí: ôùí åñãáëåßùí Åðßëõóçò ÐñïâëçìÜôùí êáé ôùí åñãáëåßùí Äéá åßñéóçò ôçò Ðïéüôçôáò. ÓõãêåêñéìÝíá, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá ìåëåôþóåé ôïí Êáôáéãéóìü éäåþí, ôçí Ôå íéêþ ÏíïìáóôéêÞò ÏìÜäáò, ôçí Ôå íéêþ ÐïëëáðëÞò ØÞöïõ, ôç Èåùñßá ÅõñçìáôéêÞò Åðßëõóçò ÐñïâëçìÜôùí, ôçí ÁíÜëõóç Ãåíåóéïõñãþí Áéôéþí, ôï ÄéÜãñáììá ÓõíÜöåéáò, ôï ÄéÜãñáììá Óõó Ýôéóçò, ôï ÄéÜãñáììá ÄÝíäñïõ, ôï ÄéÜãñáììá ôýðïõ ÌÞôñáò, ôçí ÁíÜëõóç ÄåäïìÝíùí ÌÞôñáò, ôï ÄéÜãñáììá ËÞøçò ÁðïöÜóåùí êáèþò êáé ôï ÄéÜãñáììá Âåëþí. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 3: ÐåëÜôåò êáé Ðïéüôçôá Óêïðüò ôçò ôñßôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé íá ãßíåé êáôáíïçôþ ç áíüãêç Ýìöáóçò óôïí ðåëüôç ãéá ïñãáíéóìïýò ðïõ åðéèõìïýí íá åßíáé áöïóéùìýíïé óôçí ðïéüôçôá êáé ïé ôñüðïé ìå ôïõò ïðïßïõò ìðïñïýí íá áíôáðïêñéèïýí áðïôåëåóìáôéêü óôéò ðñïóäïêßåò ôïõ. ôóé, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá áíôéëçöèåß ôç óçìáóßá ôçò éêáíïðïßçóçò ôïõ ðåëüôç êáé ôç äéüêñéóç ôïõ éêáíïðïéçìýíïõ áðü ôïí ðéóôü ðåëüôç. Èá êáôáíïåß ôïõò ôñüðïõò ðñïóäéïñéóìïý ôùí ðåëáôþí êáé ôçí ðïéêéëßá ôùí áíáãêþí ôïõò, êáèþò êáé ìåèüäïõò êáôáãñáöþò ôçò éêáíïðïßçóçò ôïõò. ÔÝëïò, èá ìðïñýóåé íá óõíåéäçôïðïéþóåé üôé ôá ðáñüðïíá ôùí ðåëáôþí áðïôåëïýí åõêáéñßá ãéá âåëôßùóç. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 4: Ç óçìáóßá ôçò çãåóßáò Óêïðüò ôçò ðáñïýóáò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç ðáñïõóßáóç ôçò óçìáóßáò ðïõ äéáäñáìáôßæåé ç çãåóßá ãéá Ýíáí ïñãáíéóìü ï ïðïßïò åðéèõìåß íá åßíáé ðñïóáíáôïëéóìýíïò óôçí ïëéêþ ðïéüôçôá. Óôá ðëáßóéá áõôü ðåñéãñüöåôáé ï ñüëïò ôçò çãåóßáò êáé ôçò äéá åßñéóçò, êáé åíôïðßæïíôáé ïé äéáöïñýò ôïõò. ÅðéðëÝïí, ãßíåôáé ìéá áíáöïñü óôéò áðüøåéò ìåëåôçôþí ôçò ðïéüôçôáò ãéá ôçí

12 áíôßóôáóç ðïõ ðñïâüëëåôáé óôçí õéïèýôçóç ôçò ðïéüôçôáò. ÔÝëïò, óôçí ôýôáñôç õðïåíüôçôá ãßíåôáé ìßá óõíïðôéêþ ðáñïõóßáóç ôçò ó Ýóçò ôçò çãåóßáò ìå ôçí ðïéüôçôá, óýìöùíá êáé ìå ôá êñéôþñéá ôïõ âñáâåßïõ ðïéüôçôáò Malcolm Baldrige. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 5: Áíèñþðéíï äõíáìéêü êáé ðïéüôçôá Ç óõãêåêñéìýíç äéäáêôéêþ åíüôçôá åðéêåíôñþíåôáé óôá èýìáôá ðïõ Üðôïíôáé ôçò äéá åßñéóçò áíèñþðéíùí ðüñùí. Ç ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá äå óôï åýåé ôüóï óôçí åìâüèõíóç óôï áíôéêåßìåíï êáè' áõôü, üóï óôçí áíüðôõîç ïñéóìýíùí èåìüôùí ôïõ ðïõ áöïñïýí óôï ðåäßï ôçò ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò. Óôçí ðáñïõóßáóç áõôþ ëáìâüíïíôáé õð' üøéí ôá êñéôþñéá ôïõ âñáâåßïõ ðïéüôçôáò Malcolm Baldrige ãéá ôçí Áñéóôåßá, ôá 14 Óçìåßá ãéá ôç Äéïßêçóç, ïé 7 ÈáíÜóéìåò ÁóèÝíåéåò êáé ôï Óýóôçìá ÂáèéÜò Ãíþóçò ôïõ Deming. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 6: Êüóôïò ðïéüôçôáò Óêïðüò ôçò ÄéäáêôéêÞò Åíüôçôáò 6 åßíáé íá ðáñïõóéüóåé ôç ó Ýóç ôçò ðïéüôçôáò ìå ôï êüóôïò êáé ôï êýñäïò êáé íá åéóüãåé ôïí åêðáéäåõüìåíï óôçí Ýííïéá ôïõ êüóôïõò ðïéüôçôáò. ÌÝóù ôçò áíüëõóçò ôïõ êüóôïõò ðïéüôçôáò óå åðéìýñïõò êáôçãïñßåò, ãßíåôáé êáôáíïçôþ ç ñçóéìüôçôá ôïõ õðïëïãéóìïý ôïõ êáé ç óçìáóßá ôçò Ýìöáóçò óôçí ðñüëçøç ùò ìýóï ðåñéïñéóìïý ôïõ ïëéêïý êüóôïõò ðïéüôçôáò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 7: Äçìéïõñãéêüôçôá êáé Êáéíïôïìßá É Óêïðüò ôçò ÄéäáêôéêÞò Åíüôçôáò 7 åßíáé íá åéóüãåé ôïí áíáãíþóôç óôéò Ýííïéåò ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò êáé ôçò êáéíïôïìßáò. Äéåõêñéíßæåôáé üôé ç äçìéïõñãéêüôçôá, üðùò åîåôüæåôáé óå áõôþ ôç äéäáêôéêþ åíüôçôá, áðïôåëåß ìßá åíáëëáêôéêþ êáé óõìðëçñùìáôéêþ ðñïóýããéóç ãéá ôç äéá åßñéóç ôùí æçôçìüôùí ðïõ áöïñïýí óå Ýíáí ïñãáíéóìü êáé äåí ôáõôßæåôáé ìå ôçí êáëëéôå íéêþ äçìéïõñãßá. Ç åíüôçôá áõôþ óôï åýåé óôçí áíüäåéîç ôçò áíáãêáéüôçôáò ãéá ôçí åðéäßùîç ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò êáé ôçò êáéíïôïìßáò. ÅðéðëÝïí, ìýóá áðü ôçí ðáñïõóßáóç ôùí áñ þí ôçò äçìéïõñãéêþò óêýøçò, áíáðôýóóïíôáé ôá åñãáëåßá äçìéïõñãéêüôçôáò, ðïõ áðïôåëïýí ìßá áðü ôéò ïìüäåò ôùí åñãáëåßùí Äéá åßñéóçò ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 8: Äçìéïõñãéêüôçôá êáé Êáéíïôïìßá ÉÉ Ìå ôç äéäáêôéêþ åíüôçôá 8 ïëïêëçñþíåôáé ç ðáñïõóßáóç ôùí åííïéþí ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò êáé ôçò êáéíïôïìßáò. Ìåëåôþíôáò ôç óõãêåêñéìýíç äéäáêôéêþ åíüôçôá, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá êáôáíïåß ôç óýíäåóç ôçò ðïéüôçôáò ìå ôç äçìéïõñãéêüôçôá êáé ôçí êáéíïôïìßá, ôç óçìáóßá ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò óôïí åñãáóéáêü þñï, ôéò âüóåéò ãéá ôçí êáëëéýñãåéá ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò óå Ýíáí ïñãáíéóìü êáé ôçí ðñüêëçóç ðßóù áðü ôçí ïñèþ êáé áðïôåëåóìáôéêþ äéá åßñéóç ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò. Åðßóçò èá ìðïñåß íá áíáãíùñßæåé ôá åìðüäéá ðïõ áíáóôýëëïõí ôç äçìéïõñãéêüôçôá êáé íá áíôéëáìâüíåôáé üôé ç êáéíïôïìßá äåí áðïôåëåß ìáãéêþ ëýóç ãéá üëá ôá ðñïâëþìáôá åíüò ïñãáíéóìïý. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 9: Âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò É Óêïðüò ôçò ÄéäáêôéêÞò Åíüôçôáò 9 åßíáé íá ðáñïõóéüóåé ôç óçìáóßá ôçò âåëôßùóçò ôçò ðïéüôçôáò. Áðü ôá ðëýïí èåìåëéþäç óôïé åßá óôç Äéá åßñéóç ÏëéêÞò Ðïéüôçôáò åßíáé ç óõíå Þò âåëôßùóþ

13 ôçò, ç ïðïßá áöïñü óôéò äéåñãáóßåò, óôïõò áíèñþðïõò ðïõ ôéò ó åäéüæïõí êáé ôéò åêôåëïýí êáé óôá ðñïúüíôá ðïõ áðïññýïõí áðü ôéò äéåñãáóßåò áõôýò. Ïëïêëçñþíïíôáò ôçí ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá áíôéëçöèåß ôçí áíüãêç ôçò óõíå ïýò âåëôßùóçò ôçò ðïéüôçôáò, íá ôç óõó åôßóåé ìå ôç ìåôáâëçôüôçôá, íá áíôéëçöèåß óå ôé óõíßóôáôáé ç âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò êáé ðþò õëïðïéåßôáé, íá êáôáíïþóåé ôç óõìâïëþ ôùí ìåëåôçôþí ôçò ðïéüôçôáò Deming, Juran, Crosby, Ishikawa êáé Imai óôç äéáìüñöùóç ðñïóåããßóåùí ãéá ôç âåëôßùóþ ôçò êáé íá ìåëåôþóåé ôéò áñ Ýò êáé ôá ïöýëç ôçò óõíå ïýò, óôáäéáêþò âåëôßùóçò ôçò ðïéüôçôáò (kaizen). ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 10: Âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò ÉÉ Óêïðüò ôçò ÄéäáêôéêÞò Åíüôçôáò 10 åßíáé íá åðåêôáèåß óå æçôþìáôá âåëôßùóçò ôçò ðïéüôçôáò, ðáñïõóéüæïíôáò óõãêåêñéìýíåò ðñïóåããßóåéò. ÐáñïõóéÜæåôáé ç ðñïóýããéóç ôùí îé Óßãìá, ðïõ óôï åýåé óå ðñáêôéêü áëüíèáóôåò äéåñãáóßåò. ÐåñéãñÜöåôáé ç óçìáóßá ôïõò óå ðñáêôéêü åðßðåäï, åíþ åðßóçò ðáñáôßèåíôáé åðé åéñþìáôá õðýñ êáé êáôü ôçò ðñïóýããéóçò áõôþò. Áíáðôýóóåôáé ç ËéôÞ ÐáñáãùãÞ, ç ïðïßá óôï åýåé óôç âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò ìýóù ôçò ðáñáãùãþò ôç óôéãìþ ôçò æþôçóçò êáé ôïõ ðåñéïñéóìïý ôç óðáôüëçò êáé ôùí áðïèåìüôùí. ÐáñïõóéÜæåôáé ç Èåùñßá ôùí Ðåñéïñéóìþí, ùò ìéá óõóôçìáôéêþ ðñïóýããéóç ãéá ôç âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò, åíþ åðßóçò ðñáãìáôïðïéåßôáé ìßá óõó Ýôéóç ôùí ôñéþí áõôþí óôñáôçãéêþí âåëôßùóçò ôçò ðïéüôçôáò. ÔÝëïò, áíáðôýóóïíôáé äýï áêüìá ðñïóýããéóçò ãéá ôç âåëôßùóçò ôçò ðïéüôçôáò, ç ÓõãêñéôéêÞ Áîéïëüãçóç Åðéäüóåùí (benchmarking) êáé ç ÁíáäéÜñèñùóç Åðé åéñçìáôéêþí Äéåñãáóéþí (reengineering). ÓÔÁÔÉÓÔÉÊÏÓ ÅËÅà ÏÓ ÄÉÅÑÃÁÓÉÙÍ É ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 1: ÅéóáãùãÞ óôï óôáôéóôéêü Ýëåã ï äéåñãáóéþí I - Ç ó Ýóç ôïõ ìå ôçí ðïéüôçôá Ï óôáôéóôéêüò Ýëåã ïò äéåñãáóéþí (SPC) áðïôåëåß óçìáíôéêü ìýñïò êüèå ðñïóðüèåéáò âåëôßùóçò ðïéüôçôáò. Áðïôåëåßôáé áðü ìßá óåéñü ôå íéêþí êáé åñãáëåßùí, ðïõ åðéôñýðïõí ôç äéåñåýíçóç ôùí ðñïâëçìüôùí ðïõ åìöáíßæïíôáé óôéò äñáóôçñéüôçôåò åíüò ïñãáíéóìïý, ôçí áíüäåéîç ôùí óçìáíôéêþí ðáñáãüíôùí ðïõ ôá ðñïêáëïýí êáé ôçí åðßëõóþ ôïõò, óå óõíäõáóìü ìå ôéò ôå íéêýò ôïõ ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý. Ç êáôáíüçóç ôïõ ðåäßïõ êáé ôùí óêïðþí åöáñìïãþò ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ åßíáé åîßóïõ óçìáíôéêþ ìå ôçí åêìüèçóç ôùí åðéìýñïõò ôå íéêþí. Ç åíüôçôá áõôþ Ý åé áêñéâþò áõôüí ôï óêïðü. Îåêéíþíôáò áðü ôïõò âáóéêïýò ïñéóìïýò ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ èá äïýìå ðþò áõôüò ó åôßæåôáé ìå ôï ðñïúüí Þ ôéò õðçñåóßåò ðïõ êáëåßôáé íá ðáñáêïëïõèþóåé, íá åëýãîåé êáé íá âåëôéþóåé. ÐáñïõóéÜæïíôáé áíáëõôéêü ïé âáóéêýò Ýííïéåò, ðåñéãñüöïíôáé ïé äéáóôüóåéò ôçò ðïéüôçôáò, ìå Ýìöáóç óå áõôýò ðïõ ó åôßæïíôáé ìå ôï SPC êáé ïñßæïíôáé ó åôéêïß üñïé, üðùò ôá áñáêôçñéóôéêü ðïéüôçôáò êáé ïé ðñïäéáãñáöýò. Ç êáôáíüçóç ôùí åäáößùí áõôþí èá äéáöïñïðïéþóåé ôç óôåßñá áíáðáñáãùãþ ôùí ìåèüäùí ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ, áðü ôçí ïõóéáóôéêþ êáé ãüíéìç åöáñìïãþ ôïõò.

14 ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 2: ÅéóáãùãÞ óôï óôáôéóôéêü Ýëåã ï äéåñãáóéþí II - Ç Ýííïéá ôçò äéåñãáóßáò, åöáñìïãýò ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí Ç äåýôåñç äéäáêôéêþ åíüôçôá Ý åé óêïðü íá êáôáíïþóåé ï åêðáéäåõüìåíïò ôéò Ýííïéåò ôçò äéåñãáóßáò êáé ôïõ óõóôþìáôïò êáé íá äéáðéóôþóåé ôéò âáóéêüôåñåò âéïìç áíéêýò êáé ìç åöáñìïãýò ôïõ SPC êáé íá áíáãíùñßóåé ôéò äéáöïñýò ôïõò. ÔÝëïò, èá åßíáé óå èýóç íá áðïöåýãåé ôç ëáíèáóìýíç åöáñìïãþ åíüò ðñïãñüììáôïò óôáôéóôéêïý åëýã ïõ. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 3: ÅéóáãùãÞ óôï óôáôéóôéêü Ýëåã ï äéåñãáóéþí IÉI - ÅéóáãùãÞ óôçí Ýííïéá ôïõ åëýã ïõ, Ýëåã ïò êáé âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò Óêïðüò ôçò ôñßôçò åíüôçôáò åßíáé ç êáôáíüçóç ôçò Ýííïéáò ôïõ åëýã ïõ êáé ôçò ó Ýóçò ôïõ ìå ôç âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò åíüò ïñãáíéóìïý, ìå âüóç ôïí ôñïðïðïéçìýíï êýêëï Plan Do Check Act (PDCA). ÅðéðëÝïí, ãßíåôáé áíáöïñü óôéò âáóéêýò ïìüäåò ôå íéêþí ðïõ áðáñôßæïõí Ýíá ðñüãñáììá åëýã ïõ êáé âåëôßùóçò ðïéüôçôáò êáèþò êáé ôùí óõíèçêþí ðïõ ðñýðåé íá åðéêñáôïýí þóôå áõôþ íá Ý åé èåôéêü áðïôåëýóìáôá ãéá ôïí ïñãáíéóìü. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 4: ÅéóáãùãÞ óôï óôáôéóôéêü Ýëåã ï äéåñãáóéþí IV - ÅéóáãùãÞ óôïí ïëéêü Ýëåã ï ðïéüôçôáò, ï óôáôéóôéêüò Ýëåã ïò äéåñãáóéþí ùò ôìþìá ôçò äéá åßñéóçò ïëéêþò ðïéüôçôáò Ìå ôçí ôýôáñôç åíüôçôá ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá êáôáíïþóåé ôç óýíäåóç ôçò Ýííïéáò ôïõ åëýã ïõ ðïéüôçôáò (Quality Control - QC) ìå ôï óôáôéóôéêü Ýëåã ï ðïéüôçôáò (Statistical Quality Control - SQC) êáé ôïí ïëéêü Ýëåã ï ðïéüôçôáò (Total Quality Control). ÅðéðëÝïí èá ìðïñýóåé íá áíôéëçöèåß ôç ó Ýóç ôçò ðïéüôçôáò ìå ôï êüóôïò êáé ôçí ðáñáãùãéêüôçôá, êáèþò êáé ôï ñüëï ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí óôá ðëáßóéá åíüò åõñýôåñïõ ðñïãñüììáôïò åëýã ïõ êáé âåëôßùóçò ôçò ðïéüôçôáò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 5: ÂáóéêÝò ãíþóåéò óôáôéóôéêþò É - ÅéóáãùãÞ óôéò âáóéêýò Ýííïéåò - Ôå íéêýò ðåñéãñáöéêþò óôáôéóôéêþò. Óêïðüò ôçò ðýìðôçò åíüôçôáò åßíáé íá ðáñáôåèïýí êüðïéåò âáóéêýò ãíþóåéò óôáôéóôéêþò, óå ðåäßá ðïõ ó åôßæïíôáé ìå ôï óôáôéóôéêü Ýëåã ï äéåñãáóéþí. Êáô' áõôüí ôïí ôñüðï, ï åêðáéäåõüìåíïò ðïõ åðéèõìåß ìßá âáèýôåñç ìåëýôç ôùí ôå íéêþí ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ èá ìðïñåß íá áíáôñýîåé óôá áíôßóôïé á åäüöéá Þ êáé óôéò ðáñáðïìðýò ðïõ ðáñïõóéüæïíôáé óôçí åíüôçôá. Ãßíåôáé áíáöïñü óå èåìåëéþäåéò óôáôéóôéêýò Ýííïéåò üðùò ç ìåôáâëçôþ, ï ðëçèõóìüò, ôï äåßãìá êáé ç êáôáíïìþ, êáé ôýëïò ðáñïõóéüæïíôáé ïé âáóéêüôåñåò áñéèìçôéêýò ôå íéêýò ðåñéãñáöéêþò óôáôéóôéêþò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 6: ÂáóéêÝò ãíþóåéò óôáôéóôéêþò ÉÉ - ÅéóáãùãÞ óôçí Ýííïéá ôçò êáôáíïìþò - ÊáôáíïìÝò óõíå þí êáé äéáêñéôþí ìåôáâëçôþí Ç Ýêôç åíüôçôá Ý åé óêïðü íá ïëïêëçñùèåß ç ðáñïõóßáóç ôùí óôïé åßùí ôçò óôáôéóôéêþò ðïõ èá ñçóéìïðïéçèïýí ùò âüóç ãéá ôçí ðáñïõóßáóç ôùí åðéìýñïõò ôå íéêþí ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí. Äßíåôáé Ýìöáóç óôéò âáóéêüôåñåò êáôáíïìýò óõíå þí êáé äéáêñéôþí ìåôáâëçôþí.

15 ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 7: Ôá åðôü âáóéêü åñãáëåßá ôïõ Óôáôéóôéêïý ÅëÝã ïõ Äéåñãáóéþí É: ÅéóáãùãÞ - ÉóôïãñÜììáôá Ç Ýâäïìç äéäáêôéêþ åíüôçôá åéóüãåé ôïí åêðáéäåõüìåíï óôá âáóéêü åñãáëåßá ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí. ÐáñïõóéÜæïíôáé ïé ôå íéêýò ðïõ ôá áðïôåëïýí êáé áíáëýïíôáé ôá éóôïãñüììáôá êáé ïé êáôáíïìýò óõ íïôþôùí. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 8: Ôá åðôü âáóéêü åñãáëåßá ôïõ Óôáôéóôéêïý ÅëÝã ïõ Äéåñãáóéþí ÉÉ: ÄéáãñÜììáôá áéôßïõ - áðïôåëýóìáôïò, Öýëëá åëýã ïõ Óå áõôþ ôçí äéäáêôéêþ åíüôçôá ðáñïõóéüæïíôáé äýï åê ôùí óçìáíôéêüôåñùí åñãáëåßùí ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí: ôá äéáãñüììáôá áéôßïõ áðïôåëýóìáôïò (cause and effect diagram Þ C.E. diagram) êáé ôá öýëëá åëýã ïõ (check sheets). ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 9: Ôá åðôü âáóéêü åñãáëåßá ôïõ Óôáôéóôéêïý ÅëÝã ïõ Äéåñãáóéþí ÉÉÉ: ÄéáãñÜììáôá Pareto, ÃñáöÞìáôá, ÄéáãñÜììáôá ÄéáóðïñÜò, ÄéáãñÜììáôá åëýã ïõ. ÄéáãñÜììáôá ñïþò Óôçí ôåëåõôáßá åíüôçôá ïëïêëçñþíåôáé ç ðáñïõóßáóç ôùí åñãáëåßùí ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí ìå áõôü ðïõ äåí áíáðôý èçêáí óôéò äýï ðñïçãïýìåíåò. Ðñüêåéôáé ãéá ôá äéáãñüììáôá Pareto, ôá ãñáöþìáôá, ôá äéáãñüììáôá äéáóðïñüò êáé ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ. Ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ áðïôåëïýí ôá ðëýïí éó õñü åñãáëåßá ôïõ SPC êáé èá ðáñïõóéáóôïýí ùñéóôü óôï åðüìåíï ìüèçìá (Óôáôéóôéêüò ëåã ïò Äéåñãáóéþí ÉÉ). Åðéðñüóèåôá, ãßíåôáé áíáöïñü êáé óôá äéáãñüììáôá ñïþò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 10: ÅéóáãùãÞ óôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ (control charts) Ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ áðïôåëïýí ôï óçìáíôéêüôåñï åñãáëåßï ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí. ÅéóÞ èçóáí áðü ôïí Dr W.A Shewhart, ðñïò ôéìþí ôïõ ïðïßïõ êáëïýíôáé êáé äéáãñüììáôá Shewhart. Áðïôåëïýí ôçí êáôåîï Þí äéáãíùóôéêþ ôå íéêþ ãéá ôï áí ìßá äéåñãáóßá âñßóêåôáé åíôüò Þ åêôüò åëýã ïõ. Áõôü ôï åðéôõã Üíïõí ìýóù ôçò éêáíüôçôüò ôïõò íá äéá ùñßæïõí ôçí åðßäñáóç ôùí óõóôçìáôéêþí êáé ôùí ôõ áßùí áéôßùí ðïõ äñïõí óå ìßá äéåñãáóßá, Þ ìå Üëëá ëüãéá, äéáêñßíïõí ôçí åîùãåíþ êáé áíåðéèýìçôç ìåôáâëçôüôçôá ôçò äéåñãáóßáò áðü ôçí åíäïãåíþ. Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç êáôáíüçóç ôùí âáóéêþí åöáñìïãþí ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ, ç åðåîþãçóç ôçò óôáôéóôéêþò ôïõò âüóçò êáé ç ðáñïõóßáóç ôùí êáôçãïñéþí ðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé óõ íüôåñá. ÓÔÁÔÉÓÔÉÊÏÓ ÅËÅà ÏÓ ÄÉÅÑÃÁÓÉÙÍ ÉÉ ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 1: ÄéáãñÜììáôá åëýã ïõ ìýóïõ - åýñïõò ( Þ control charts) I - ÅéóáãùãÞ êáé ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò. Óêïðüò ôçò ðñþôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åêìüèçóç ôçò ìåèïäïëïãßáò êáôáóêåõþò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ìýóïõ - åýñïõò êáé ç êáôáíüçóç ôùí ðåñéðôþóåùí üðïõ ìðïñïýí íá ñçóéìïðïéçèïýí.

16 ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 2: ÄéáãñÜììáôá åëýã ïõ ìýóïõ - åýñïõò ( Þ control charts) IÉ - ÅéäéêÜ èýìáôá. Óêïðüò ôçò äåýôåñçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åìâüèõíóç óôá èýìáôá ðïõ áöïñïýí óôçí êáôáóêåõþ êáé ôç ñçóéìïðïßçóç ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ìýóïõ - åýñïõò. Åéäéêüôåñá èá ðáñïõóéáóôïýí åíáëëáêôéêýò ìýèïäïé êáôáóêåõþò ôïõò, ç åñìçíåßá ôïõò êáé ôá âáóéêü ìýôñá åêôßìçóçò ôçò áðïäïôéêüôçôüò ôïõò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 3: ÄéáãñÜììáôá åëýã ïõ ìýóïõ - ôõðéêþò áðüêëéóçò ( Þ control charts) I - ÅéóáãùãÞ êáé ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò. Óêïðüò ôçò ôñßôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åêìüèçóç ôçò ìåèïäïëïãßáò êáôáóêåõþò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ìýóïõ - ôõðéêþò áðüêëéóçò êáé ç êáôáíüçóç ôùí ðåñéðôþóåùí üðïõ ìðïñïýí íá ñçóéìïðïéçèïýí. ¼ôáí ïëïêëçñùèåß ç äéäáêôéêþ åíüôçôá, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá ðåñéãñüöåé ôéò ðåñéðôþóåéò êáé ôéò óõíèþêåò óôéò ïðïßåò ìðïñïýìå íá ñçóéìïðïéþóïõìå ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ ìýóïõ - ôõðéêþò áðüêëéóçò, ôç ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò ôïõò êáèþò êáé ôá âáóéêü óçìåßá óôá ïðïßá ðñýðåé íá äïèåß éäéáßôåñç Ýìöáóç. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 4: ÄéáãñÜììáôá åëýã ïõ ìýóïõ - ôõðéêþò áðüêëéóçò ( Þ control charts) ÉI - ÅéäéêÜ èýìáôá. Óêïðüò ôçò ôýôáñôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åìâüèõíóç óôá èýìáôá ðïõ áöïñïýí óôçí êáôáóêåõþ, åñìçíåßá êáé ñþóç ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ìýóïõ - ôõðéêþò áðüêëéóçò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 5: ÄéáãñÜììáôá åëýã ïõ ãéá ìåìïíùìýíåò ðáñáôçñþóåéò (ÉÌ ÄÅ Þ Individual Measurements Control Charts) Ôá äéáãñüììáôá ãéá ìåìïíùìýíåò ðáñáôçñþóåéò åöáñìüæïíôáé óå ðïëëýò ðåñéðôþóåéò üðïõ äå ìðïñïýìå íá ñçóéìïðïéþóïõìå ìýãåèïò äåßãìáôïò ìåãáëýôåñï ôçò ìïíüäáò. ÁíÞêïõí êáé áõôü óôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ óõíå þí ìåôáâëçôþí. Ç êáôáóêåõþ ôïõò åßíáé ó åôéêü áðëþ, ùóôüóï áðáéôïýí éäéáßôåñç ðñïóï Þ êáôü ôçí åñìçíåßá ôïõò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 6: ÄéáãñÜììáôá åëýã ïõ êéíïýìåíïõ åýñïõò - êéíïýìåíïõ ìýóïõ, ÄéáãñÜììáôá ÅëÝã ïõ ÄéÜìåóçò ÔéìÞò - Åýñïõò Óêïðüò ôçò Ýêôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç ðáñïõóßáóç ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ êéíïýìåíïõ ìýóïõ - êéíïýìåíïõ åýñïõò êáé ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ äéüìåóçò ôéìþò - åýñïõò, ìå Ýìöáóç óôç ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò, óôçí åñìçíåßá êáé ôç ñþóç ôïõò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 7: ÄéáãñÜììáôá ÅëÝã ïõ ðïõ áöïñïýí óôéò ìïíüäåò ôïõ ìç óõììïñöïýìåíïõ ðñïúüíôïò É Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò 7 åßíáé ç åéóáãùãþ óôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ äéáêñéôþí ôéìþí êáé óõãêåêñéìýíá óôá Ä.Å. ðïõ âáóßæïíôáé óôéò ìïíüäåò ôïõ ìç óõììïñöïýìåíïõ ðñïúüíôïò, äçëáäþ ôùí åëáôôùìáôéêþí ìïíüäùí ðñïúüíôïò, (p-ä.å.), ç åêìüèçóç ôçò ìåèïäïëïãßáò êáôáóêåõþò ôïõò êáé ç êáôáíüçóç ôùí ðåñéðôþóåùí üðïõ ìðïñïýí íá ñçóéìïðïéçèïýí. Ìå ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ ãéá ôï ìç óõììïñöïýìåíï êëüóìá îåêéíüìå ôçí ðáñïõóßáóç ôçò äåýôåñçò ìåãüëçò êáôçãïñßáò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ, åêåßíùí ðïõ ðáñáêïëïõèïýí

17 áñáêôçñéóôéêü ðïéüôçôáò ôá ïðïßá áíþêïõí óôéò äéáêñéôýò ìåôáâëçôýò. Åßíáé åîáéñåôéêü äéáäåäïìýíá êáé åöáñìüæïíôáé åêôåôáìýíá, êõñßùò êáôü ôá áñ éêü óôüäéá åíüò ðñïãñüììáôïò óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí, þóôå íá äéá ùñéóôïýí ôá áñáêôçñéóôéêü ðïõ ñþæïõí éäéáßôåñçò ðáñáêïëïýèçóçò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 8: ÄéáãñÜììáôá ÅëÝã ïõ ðïõ áöïñïýí óôéò ìïíüäåò ôïõ ìç óõììïñöïýìåíïõ ðñïúüíôïò ÉÉ Óôçí ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá óõíå ßæïõìå ôç ðáñïõóßáóç ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ãéá ôï ìç óõììïñöïýìåíï êëüóìá (p-ä.å.). Ï åêðáéäåõüìåíïò ìåôü ôçí ïëïêëþñùóç ôçò åíüôçôáò áõôþò èá åßíáé óå èýóç íá åöáñìüæåé ôç ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ãéá ôï ìç óõììïñöïýìåíï êëüóìá êáé íá åðáíáðñïóäéïñßæåé ôéò ðáñáìýôñïõò óå Ýíá ôýôïéï äéüãñáììá, üôáí áõôü áðáéôåßôáé. Åðßóçò èá ìðïñåß íá åñìçíåýåé Ýíá äéüãñáììá åëýã ïõ ãéá ôï ìç óõììïñöïýìåíï êëüóìá ãíùñßæïíôáò ôéò éäéáéôåñüôçôýò ôïõ, ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ ìðïñåß íá áðïêôþóåé êáé ôéò âáóéêýò äéáöïñýò áðü ôçí åñìçíåßá ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ óõíå þí ìåôáâëçôþí. Èá åßíáé óå èýóç íá ðåñéãñüöåé ôéò âáóéêýò ôå íéêýò åêôßìçóçò ôçò éêáíüôçôáò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ãéá ôï ìç óõììïñöïýìåíï êëüóìá êáé íá áíé íåýåé ìåôáâïëýò óôï ìýóï êëüóìá ôùí ðáñáãüìåíùí ìç óõììïñöïýìåíùí ðñïúüíôùí áðü ìßá äéåñãáóßá. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 9: ÄéáãñÜììáôá ÅëÝã ïõ ðïõ áöïñïýí óôéò ìïíüäåò ôïõ ìç óõììïñöïýìåíïõ ðñïúüíôïò ÉÉI Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò 9 åßíáé ç ïëïêëþñùóç ôçò ðáñïõóßáóçò ôùí Ä.Å. ðïõ âáóßæïíôáé óôéò ìïíüäåò ôïõ ìç óõììïñöïýìåíïõ ðñïúüíôïò. Èá áíáëýóïõìå ôéò ôå íéêýò êáôáóêåõþò ôùí p - Ä.Å. üôáí ôï ìýãåèïò äåßãìáôïò åßíáé ìåôáâëçôü, åíþ èá ðáñïõóéüóïõìå Ýíá êáíïíéêïðïéçìýíï äéüãñáììá åëýã ïõ (z - Ä.Å.) ðïõ åîõðçñåôåß ôïí ßäéï óêïðü. ÔÝëïò, èá áó ïëçèïýìå ìå ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ ãéá ôïí áñéèìü ôùí ìç óõììïñöïýìåíùí ìïíüäùí ôïõ ðñïúüíôïò (np - Ä.Å.). ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 10: ÄéáãñÜììáôá ÅëÝã ïõ ðïõ áöïñïýí óôéò ìç óõììïñöþóåéò áíü åðéèåùñïýìåíç ìïíüäá É: Ä.Å. ãéá ôïí áñéèìü ôùí ìç óõììïñöþóåùí Þ åëáôôùìüôùí (c-ä.å.) - ÅéóáãùãÞ êáé ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò Ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ ðïõ âáóßæïíôáé óôïí áñéèìü ôùí ìç óõììïñöþóåùí (åëáôôùìüôùí) áíü ìïíüäá ðñïúüíôïò áðïôåëïýí ôç äåýôåñç ìåãüëç êáôçãïñßá ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ äéáêñéôþí ìåôáâëçôþí. Âáóéêüôåñïò åêðñüóùðüò ôïõò åßíáé ôá c-äå. Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò 10 åßíáé ç åéóáãùãþ óôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ äéáêñéôþí ôéìþí ðïõ âáóßæïíôáé óôïí áñéèìü ôùí ìç óõììïñöþóåùí áíü ðñïúüí, ç åêìüèçóç ôçò ìåèïäïëïãßáò êáôáóêåõþò ôïõò, ç åñìçíåßá ôïõò êáé ç êáôáíüçóç ôùí ðåñéðôþóåùí ðïõ ìðïñïýí íá ñçóéìïðïéçèïýí. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 11: ÄéáãñÜììáôá ÅëÝã ïõ ðïõ áöïñïýí óôéò ìç óõììïñöþóåéò áíü åðéèåùñïýìåíç ìïíüäá IÉ: c-ä.å êáé u-ä.å. Óôçí ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá èá ïëïêëçñþóïõìå ôçí ðáñïõóßáóç ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ãéá ôïí áñéèìü ôùí ìç óõììïñöþóåùí (åëáôôùìüôùí), (c-äå) êáé èá óõíå ßóïõìå ìå ôçí åîåëéãìýíç ìïñöþ ôïõò, ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ ãéá ôï ìýóï áñéèìü ôùí ìç óõììïñöþóåùí

18 áíü åðéèåùñïýìåíç ìïíüäá, Þ u-äå. Ôá c-äå ìáæß ìå ôá u-äå áðïôåëïýí ôá âáóéêü åñãáëåßá ðáñáêïëïýèçóçò ôùí ìç óõììïñöþóåùí ðïõ ðáñüãïíôáé áðü ìßá äéåñãáóßá êáé åíôïðßæïíôáé óå Ýíá ðñïúüí. ÊÜèå ôýðïò åìöáíßæåé ìåéïíåêôþìáôá êáé ðëåïíåêôþìáôá, ìå ôá u-äå íá õðåñôåñïýí óôéò åöáñìïãýò üðïõ ôï ìýãåèïò äåßãìáôïò åßíáé ìåôáâëçôü, êáôü ôïí ßäéï ôñüðï ðïõ ôá p-äå õðåñôåñïýí ôùí np-äå. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 12: äéáãñüììáôá ÅëÝã ïõ ðïõ âáóßæïíôáé óôéò ìç óõììïñöþóåéò áíü åðéèåùñïýìåíç ìïíüäá ÉIÉ: ÅéäéêÜ èýìáôá. Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò 12 åßíáé ç ïëïêëþñùóç ôçò ðáñïõóßáóçò ôùí Ä.Å. ðïõ âáóßæïíôáé óôéò ìç óõììïñöþóåéò (åëáôôþìáôá) ôïõ åðéèåùñïýìåíïõ ðñïúüíôïò. Èá ðáñïõóéüóïõìå Ýíá êáíïíéêïðïéçìýíï äéüãñáììá åëýã ïõ ãéá ôïí áñéèìü ôùí ìç óõììïñöþóåùí áíü åðéèåùñïýìåíç ìïíüäá (z-ä.å.), ôç ó Ýóç ôùí äéáãñáììüôùí Pareto ìå ôá Ä.Å. ðïõ êáôáãñüöïõí ôéò ìç óõììïñöþóåéò êáé ôýëïò ôá c-äå êáé u-äå ðïõ ðñïêýðôïõí ìå êáôüôáîç ôùí ìç óõììïñöþóåùí áíüëïãá ìå ôç óïâáñüôçôü ôïõò (demerit systems). ÓÔÁÔÉÓÔÉÊÏÓ ÅËÅà ÏÓ ÄÉÅÑÃÁÓÉÙÍ ÉÉÉ ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 1: Åñìçíåßá ôùí äéáãñáììüôùí Ýëåã ïõ I Óêïðüò áõôþò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åéóáãùãþ óôçí åñìçíåßá ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ êáé ç êáôáíüçóç ôçò éêáíüôçôüò ôïõò íá áíé íåýïõí êáé íá áíáäåéêíýïõí ôá óõóôçìáôéêü áßôéá ðïõ äñïõí óå ìßá äéåñãáóßá, èýôïíôüò ôçí åêôüò åëýã ïõ. Ï åêðáéäåõüìåíïò, ìåôü ôçí ïëïêëþñùóç ôçò åíüôçôáò áõôþò, èá åßíáé óå èýóç íá ãíùñßæåé ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ áíé íåýïõí ôá óõóôçìáôéêü áßôéá ðïõ åðéäñïýí óå ìßá äéåñãáóßá, ôá åßäç ôùí åðéäñüóåùí áõôþí êáèþò êáé ôï äéá ùñéóìü ôïõò óå ðåñéóôáóéáêýò êáé óõíå åßò åðéäñüóåéò. Åðßóçò, èá ìðïñýóåé íá áíôéëçöèåß ôç âüóç ôçò åñìçíåßáò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ êáé ôï äéá ùñéóìü ôùí áêïëïõèéþí ôùí óçìåßùí ðïõ åìöáíßæïíôáé óå áõôü óå öõóéïëïãéêýò êáé ìç öõóéïëïãéêýò. ÔÝëïò, èá êáôáíïþóåé ôéò ôýóóåñéò âáóéêýò äïêéìáóßåò áóôüèåéáò êáèþò êáé ôç ìåèïäïëïãßá êáé ôá óçìåßá ðñïóï Þò ðïõ ó åôßæïíôáé ìå áõôýò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 2: Åñìçíåßá ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ II Ìå ôçí ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá óõíå ßæïõìå ôçí ðáñïõóßáóç ôçò ìåèïäïëïãßáò ôçò åñìçíåßáò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ êáé ôçí ðáñïõóßáóç ïñéóìýíùí óçìáíôéêþí ìç öõóéïëïãéêþí áêïëïõèéþí óçìåßùí (ìïôßâùí), ïé ïðïßåò åìöáíßæïõí ìåãüëç ñçóéìüôçôá êáôü ôçí åñìçíåßá ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ. Åêôüò áðü ôá ôýóóåñá âáóéêü ìïôßâá ðïõ åìöáíßæïíôáé óôéò êýñéåò äïêéìáóßåò áóôüèåéáò, ìðïñïýìå íá ðáñáôçñþóïõìå êáé ìßá óåéñü áðü Üëëåò áêïëïõèßåò óçìåßùí, ïé ïðïßåò ìáò åðéôñýðïõí ôçí ðëçñýóôåñç åñìçíåßá ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ. Ïé áêïëïõèßåò áõôýò áíáæçôïýíôáé êáé óôéò äýï ðëåõñýò ôïõ Ä.Å. óå áíôßèåóç ìå ôéò âáóéêýò äïêéìáóßåò áóôüèåéáò. Ôá ìïôßâá ðïõ ðáñïõóéüæïíôáé óå áõôþ ôç äéäáêôéêþ åíüôçôá åßíáé ôá áêüëïõèá: ïé ôüóåéò, ïé êýêëïé, ôá ìåßãìáôá êáé ðéï óõãêåêñéìýíá ôá óôáèåñü êáé ôá áóôáèþ ìåßãìáôá, ç óôñùìáôïðïßçóç êáé ïé óõóôçìáôéêýò ìåôáâëçôýò. Óå üëåò ôéò ðåñéðôþóåéò ìç öõóéïëïãéêþí áêïëïõèéþí ðïõ ðáñïõóéüæïíôáé óôçí ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá ðåñéãñüöïíôáé ïé õðïêåßìåíåò êáôáíïìýò ðïõ ïäçãïýí óôá óõãêåêñéìýíá ìïôßâá, ïé ðåñéðôþóåéò ðïõ åìöáíßæïíôáé, êáèþò êáé ôá ðéèáíü áßôéü ôïõò áíüëïãá ìå ôï äéüãñáììá óôï ïðïßï ôá ðáñáôçñïýìå.

19 ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 3: Åñìçíåßá ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ ÉÉI Ìå ôçí ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá ïëïêëçñþíïõìå ôçí ðáñïõóßáóç ôçò ìåèïäïëïãßáò ôçò åñìçíåßáò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ. Ôá ìïôßâá ðïõ ðáñïõóéüæïíôáé åäþ åßíáé ôá áêüëïõèá: ïé áêñáßåò ìåôáôïðßóåéò, ç ôüóç åíüò äéáãñüììáôïò åëýã ïõ íá áêïëïõèåß Ýíá Üëëï, ç áóôüèåéá, ç áëëçëåðßäñáóç, ïé áëëáãýò Þ ìåôáôïðßóåéò åðéðýäïõ êáé ç ïìáäïðïßçóç. Åðßóçò, ìåëåôüôáé ç åöáñìïãþ ôùí äïêéìáóéþí üôáí ôá üñéá åëýã ïõ äåí åßíáé óõììåôñéêü. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 4: ÅéäéêÜ äéáãñüììáôá åëýã ïõ I Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åéóáãùãþ óôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ åéäéêþí åöáñìïãþí, ôá ïðïßá äå óõìðåñéëáìâüíïíôáé óôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ êáôü Shewhart. ÅðéðëÝïí ðáñïõóéüæåôáé ç ðñþôç êáôçãïñßá åéäéêþí äéáãñáììüôùí ðïõ èá ìáò áðáó ïëþóïõí, áõôü ðïõ ñçóéìåýïõí óôçí áíß íåõóç ìéêñþí ìåôáôïðßóåùí, êáé åéäéêüôåñá ôá CUSUM-Ä.Å. ìå Ýìöáóç óôá áëãïñéèìéêü CUSUM-Ä.Å. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 5: EéäéêÜ äéáãñüììáôá åëýã ïõ II Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò 5 åßíáé ç ïëïêëþñùóç ôçò ðáñïõóßáóçò ôùí CUSUM -Ä.Å. ìå Ýìöáóç óôç ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò ôùí CUSUM-Ä.Å. ôýðïõ V-Mask, ôéò ôå íéêýò âåëôßùóçò ôçò áñ éêþò áðüêñéóçò ôùí áëãïñéèìéêþí CUSUM -Ä.Å., êáèþò êáé ôéò âáóéêýò áñ Ýò ó åäéáóìïý ôùí CUSUM-Ä.Å. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 6: ÅéäéêÜ äéáãñüììáôá åëýã ïõ III Ìå ôç äéäáêôéêþ åíüôçôá 6 óõíå ßæïõìå ôçí ðáñïõóßáóç ôùí åéäéêþí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ, ðáñïõóéüæïíôáò ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ ãéá ôïí åêèåôéêü æõãéóìýíï êéíïýìåíï ìýóï (EW- MA-Ä.Å). Ðñüêåéôáé ãéá ôç óçìáíôéêüôåñç êáôçãïñßá ôùí åéäéêþí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ, ðïõ áðïóêïðïýí óôç ãñþãïñç áíß íåõóç ìéêñþí ìåôáôïðßóåùí åíüò áñáêôçñéóôéêïý ðïéüôçôáò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 7: ÅéäéêÜ äéáãñüììáôá åëýã ïõ IV Ïëïêëçñþíïíôáò ôç äéäáêôéêþ åíüôçôá åðôü, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá ãíùñßæåé ôá äéáãñüììáôá åëýã ïõ ãéá ìéêñýò ðáñáãùãýò (Short Run-Ä.Å. Þ SR-Ä.Å.) êáé ôüóçò Þ öèïñüò åîïðëéóìïý (Ôrend Þ Toolwear-Ä.Å.). Èá åîåôüóåé ôéò âáóéêýò ðåñéðôþóåéò üðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé, ôá êýñéá ðëåïíåêôþìáôá êáé ìåéïíåêôþìáôü ôïõò, ôç ìåèïäïëïãßá êáôáóêåõþò êáèþò êáé ôçí åñìçíåßá ôïõò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 8: ÁíÜëõóç éêáíüôçôáò äéåñãáóßáò É - ÅéóáãùãÞ êáé ïñéóìüò - Ôå íéêþ ÉóôïãñÜììáôïò êáé Ôå íéêþ ÃñáöéêÞò ÐáñÜóôáóçò ÊáôáíïìÞò Ðéèáíüôçôáò Ç äéäáêôéêþ åíüôçôá 8 Ý åé ùò áíôéêåßìåíï ôçí Ýííïéá ôçò áíüëõóçò éêáíüôçôáò ìßáò äéåñãáóßáò (Process Capability Analysis). Ç áíüëõóç éêáíüôçôáò ìßáò äéåñãáóßáò áðïôåëåßôáé áðü äýï âáóéêü óôüäéá: áñ éêüò óôü ïò åßíáé íá åðéôåõ èåß ï óôáôéóôéêüò Ýëåã ïò åðß ôçò äéåñãáóßáò. Óôï äåýôåñï óôüäéï óõãêñßíåôáé ç áðüäïóç ôçò (åíôüò åëýã ïõ) äéåñãáóßáò ìå ôéò ðñïäéáãñáöýò. Ç óýãêñéóç áõôþ ìðïñåß íá ãßíåé ìå äéüöïñåò ôå íéêýò. Óôçí ðáñïýóá äéäáêôéêþ åíüôçôá ðáñïõóéüæåôáé ç ôå íéêþ áíüëõóçò éêáíüôçôáò äéåñãáóßáò ìå ôç ñþóç ôïõ éóôïãñüììáôïò êáé ç ôå íéêþ ãñáöéêþò ðáñüóôáóçò êáôáíïìþò ðéèáíüôçôáò.

20 ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 9: ÁíÜëõóç éêáíüôçôáò äéåñãáóßáò II -Äåßêôåò Éêáíüôçôáò Äéåñãáóßáò (process capability indices) Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò 9 åßíáé ç ðáñïõóßáóç ôùí äåéêôþí éêáíüôçôáò äéåñãáóßáò (Process Capability Ratios-PCRs) ðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôçí áðüäïóç ôçò éêáíüôçôáò ìßáò äéåñãáóßáò ìå ìßá ìüíï ôéìþ. Ìå ôçí ïëïêëþñùóþ ôçò, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá ãíùñßæåé ôïõò PCRs ðñþôçò, äåýôåñçò êáé ôñßôçò ãåíéüò (Cp, Cpu, Cpl, zu, zl, Cm, Cpk, Cpm, Cpmk), êáèþò êáé ôéò ðñïûðïèýóåéò ðïõ äéýðïõí ôç ñþóç ôïõò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 10: ÁíÜëõóç éêáíüôçôáò äéåñãáóßáò III -ÅéäéêÜ èýìáôá ãéá ôïõò PCRs-PCA ìå ôç ñþóç äéáãñáììüôùí åëýã ïõ - ÁíÜëõóç óõóôçìüôùí ìýôñçóçò Óêïðüò ôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò 10 åßíáé ç ïëïêëþñùóç ôçò ðáñïõóßáóçò ôùí ôå íéêþí áíüëõóçò éêáíüôçôáò äéåñãáóßáò, ìå Ýìöáóç óå åéäéêü èýìáôá ó åôéêü ìå ôïõò PCRs êáé ôçí ôå íéêþ PCA ìå ôç ñþóç äéáãñáììüôùí åëýã ïõ. ÌåôÜ ôçí ïëïêëþñùóþ ôçò, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá ãíùñßæåé ôéò ôéìýò ôùí äåéêôþí PCRs ðïõ èåùñïýíôáé áðïäåêôýò áíüëïãá ìå ôçí êñéóéìüôçôá ôçò äéåñãáóßáò, ôç ó Ýóç ôïõò ìå ôçí ðñïóýããéóç 6ó êáèþò êáé ôïõò äåßêôåò ðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé üôáí ç êáôáíïìþ äåí åßíáé êáíïíéêþ. Èá ìðïñåß íá êáôáíïåß ôç ñçóéìüôçôá èýóðéóçò äéáóôçìüôùí åìðéóôïóýíçò óå ìßá áíüëõóç éêáíüôçôáò äéåñãáóßáò, ôçí Ýííïéá ôùí äåéêôþí áðüäïóçò ìßáò äéåñãáóßáò êáèþò ôá óôüäéá äéåêðåñáßùóçò ìßáò PCA ìýóù ôçò ñþóçò ôùí äéáãñáììüôùí åëýã ïõ. ÔÝëïò, óå áõôþ ôç äéäáêôéêþ åíüôçôá, ãßíåôáé áíáöïñü óôçí áíüëõóç ôùí óõóôçìüôùí ìýôñçóçò. ÐÅÉÑÁÌÁÔÉÊÏÓ Ó ÅÄÉÁÓÌÏÓ É ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 1: ÂáóéêÝò Ýííïéåò óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü É Óêïðüò ôçò ðñþôçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åéóáãùãþ óôï ãíùóôéêü áíôéêåßìåíï ôïõ ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý, ï ïðïßïò áðïôåëåß Ýíá éó õñüôáôï åñãáëåßï ãéá ôçí åðßôåõîç êáé ôç âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò, ðïõ Ý åé åýóôï á ðáñïìïéáóôåß ìå "ôï êëåéäß ãéá ôï ìáãéêü êüóìï ôçò ðïéüôçôáò". ÐáñïõóéÜæåôáé ç óçìáóßá ôïõ ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý ãéá ôçí åðßôåõîç ôçò ðïéüôçôáò êáé ôï ðëåïíýêôçìü ôïõ Ýíáíôé ôïõ óôáôéóôéêïý åëýã ïõ äéåñãáóéþí ãéá ôï óêïðü áõôü. Åðßóçò ðñáãìáôïðïéåßôáé ìéá óýíôïìç åðéóêüðçóç ôçò åîýëéîçò ôïõ ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý óôï ñüíï êáé ãßíåôáé áíáöïñü óôçí ðïéêéëßá ôùí ðåäßùí åöáñìïãþò ôïõ. ÅîåôÜæïíôáé ç Ýííïéá ôïõ ðåéñüìáôïò êáé ïé åðéèõìçôýò éäéüôçôýò ôïõ êáé ïñßæåôáé ç Ýííïéá ôïõ óôáôéóôéêïý ó åäéáóìïý ðåéñáìüôùí. ÐåñéãñÜöïíôáé óõíïðôéêü ïé ðáñáäïóéáêýò óôñáôçãéêýò ðåéñáìáôéóìïý êáé åðéóçìáßíåôáé ç äéáöïñü ôïõ ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý óå ó Ýóç ìå áõôýò. ÔÝëïò, ðáñïõóéüæïíôáé ç Ýííïéá ôçò äéåñãáóßáò óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü, ïé Ýííïéåò ôùí ðáñáãüíôùí êáé ôçò áðüêñéóçò êáèþò êáé ç äéüêñéóç ôùí ðáñáãüíôùí óå ðïóïôéêïýò, ðïéïôéêïýò, åëåã üìåíïõò êáé ìç, ãíùóôïýò êáé Üãíùóôïõò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 2: ÂáóéêÝò Ýííïéåò óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü ÉÉ ÌåôÜ ôçí ïëïêëþñùóç ôçò äåýôåñçò äéäáêôéêþò åíüôçôáò, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá

21 êáôáíïåß ôïõò äýï âáóéêïýò óôü ïõò ôïõ ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý, äçëáäþ ôï áñáêôçñéóìü êáé ôç âåëôéóôïðïßçóç ìéáò äéåñãáóßáò, áëëü êáé ôç óçìáóßá, ôï óêïðü êáé ôï ñïíéêü óçìåßï ðñáãìáôïðïßçóçò ôùí ðåéñáìüôùí äéá ùñéóìïý ðáñáãüíôùí. Åðßóçò èá ìðïñåß íá áíáöýñåôáé óôïí åðéìýñïõò óôü ï ôùí ìåëåôþí åðéäñüóåùí ðáñáãüíôùí, êáé íá ãíùñßæåé äýï åéäéêýò ðåñéðôþóåéò ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý, ôçí ðåñßðôùóç ôùí ìéãìüôùí êáé ôéò ìåëýôåò óõóôáôéêþí ìåôáâëçôüôçôáò. ÐáñÜëëçëá, èá åßíáé óå èýóç íá áíôéëáìâüíåôáé ôç óçìáóßá ôçò óõíåñãáóßáò óôçí åðßôåõîç ôùí óôü ùí ôïõ ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý êáé íá ãíùñßæåé ôá åðôü âáóéêü âþìáôá åöáñìïãþò ôïõ. ÔÝëïò èá ìðïñåß íá ñçóéìïðïéåß ôïõò óõ íüôåñá ñçóéìïðïéïýìåíïõò üñïõò ðåéñáìáôéêïý ó åäéáóìïý óôçí åëëçíéêþ êáé áããëéêþ ôïõò áðüäïóç. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 3: ÅéóáãùãÞ óôïõò ðáñáãïíôéêïýò ó åäéáóìïýò Óêïðüò ôçò ðáñïýóáò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç åéóáãùãþ óôéò âáóéêýò áñ Ýò ôùí ðáñáãïíôéêþí ó åäéáóìþí, ç ðáñïõóßáóç ôùí ðëåïíåêôçìüôùí ôïõò êáé ç ðåñéãñáöþ ôùí êõñéüôåñùí êáôçãïñéþí ôïõò. ÓõãêåêñéìÝíá, áíáðôýóóïíôáé ïé ôñåéò öüóåéò åíüò ðëþñïõò ðáñáãïíôéêïý ó åäéáóìïý (öüóç ó åäéáóìïý ðåéñáìüôùí, öüóç åêôýëåóçò ðåéñáìüôùí, öüóç áíüëõóçò ôùí áðïôåëåóìüôùí) áíáëýïíôáò åéäéêü ôïí ôñüðï õðïëïãéóìïý ôùí êýñéùí åðéäñüóåùí êáé ôùí áëëçëåðéäñüóåùí êáèþò êáé ôïí ôñüðï êáôáóêåõþò êáé åñìçíåßáò ôùí äéáãñáììüôùí êõñßùí åðéäñüóåùí êáé áëëçëåðéäñüóåùí. Óôç óõíý åéá, ðåñéãñüöåôáé ìå Ýíá ðáñüäåéãìá ôá ðëåïíåêôþìáôá ôùí ðáñáãïíôéêþí ó åäéáóìþí Ýíáíôé ôçò ìåèüäïõ áëëáãþò åíüò ðáñüãïíôá ôç öïñü (OFAT). ÔÝëïò, åîçãåßôáé ï óõìâïëéóìüò ôùí ðëþñùí ðáñáãïíôéêþí ó åäéáóìþí êáèþò êáé ç âáóéêþ äéáöïñü ìåôáîý ðëþñùí êáé êëáóìáôéêþí ðáñáãïíôéêþí ó åäéáóìþí. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 4: ÂáóéêÞ óôáôéóôéêþ óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü É Óêïðüò ôçò ðáñïýóáò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç ðáñïõóßáóç ôùí âáóéêþí óôáôéóôéêþí ìåèüäùí ðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü, þóôå íá êáôáóôåß ïìáëþ ç êáôáíüçóç ôùí óôáôéóôéêþí áíáëýóåùí ðïõ èá åöáñìïóôïýí óôéò åðüìåíåò äéäáêôéêýò åíüôçôåò. Áñ éêü, õðåíèõìßæåôáé ç áîßá ôçò óôáôéóôéêþò êáé ç ðáñïõóßá ìåôáâëçôüôçôáò óå êüèå äéåñãáóßá. Óôç óõíý åéá, ðåñéãñüöåôáé ï óôü ïò ôçò áíüëõóçò ôçò äéáóðïñüò êáé äéáôõðþíåôáé ôï âáóéêü åñþôçìá óôï ïðïßï áðáíôü. Åðßóçò, áíáëýïíôáé êáé åîçãïýíôáé ïé õðïëïãéóìïß ôçò áíüëõóçò äéáóðïñüò óôçí áðëþ ðåñßðôùóç åíüò ðáñüãïíôá ùñßò ïìáäïðïßçóç. ÔÝëïò, ðáñïõóéüæïíôáé ïé êýñéåò êáôçãïñßåò ìïíôýëùí ðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü êáé áíáöýñåôáé ç ìýèïäïò ðïõ ñçóéìïðïéåßôáé áðü ôá ðåñéóóüôåñá ëïãéóìéêü ãéá ôçí åðßëõóþ ôïõò. ÄéäáêôéêÞ Åíüôçôá 5: ÂáóéêÞ óôáôéóôéêþ óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü ÉÉ Óêïðüò ôçò ðáñïýóáò äéäáêôéêþò åíüôçôáò åßíáé ç ïëïêëþñùóç ôçò ðáñïõóßáóçò ôùí âáóéêþí óôáôéóôéêþí ìåèüäùí ðïõ ñçóéìïðïéïýíôáé óôïí ðåéñáìáôéêü ó åäéáóìü, ìå ôçí ðáñïõóßáóç ôçò áíüëõóçò õðïëïßðùí, ôçò ðåñßðôùóçò ìåôáó çìáôéóìïý ôùí äåäïìýíùí êáé ôïõ åëýã ïõ êáôáëëçëüôçôáò ôùí ìïíôýëùí. ¼ôáí ïëïêëçñùèåß ç ìåëýôç ôçò ðáñïýóáò äéäáêôéêþò åíüôçôáò, ï åêðáéäåõüìåíïò èá åßíáé óå èýóç íá ãíùñßæåé ôéò ôýóóåñéò âáóéêýò õðïèýóåéò ôçò áíüëõóçò äéáóðïñüò êáé íá êáôáóêåõüæåé êáé íá åñìçíåýåé ôá äéüöïñá äéáãñüììáôá õðïëïßðùí (êáíïíéêþò ðéèáíüôçôáò, åîùêåßìåíùí ôéìþí, ùò ðñïò ôï ñüíï, ôá åðßðåäá ôùí ðáñáãüíôùí, ôéò