1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ

Transcript

1 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου ΘΕΜΑ 1 ο 1. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 62: εγκεφαλίνες και ενδορφίνες. 2. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ έως πρωτογενείς ρύποι του φωτοχημικού νέφους, σελ. 107 αίτια δημιουργίας όξινης βροχής και τα αποτελέσματα της όξινης βροχής. 3. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ : «για να εισέλθει ένας ιός σε ένα κύτταρο...έως με δυσάρεστες συνέπειες για την εύρυθμη λειτουργία και την επιβίωση του οργανισμού. 4. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ ΘΕΜΑ 2 ο 1. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ (δέρμα- σάλιο δάκρυα). 2. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ : α) συνεχής προσφορά ενέργειας β) διανομή της ενέργειας στους οργανισμούς γ) ανακύκλωσης των χημικών στοιχείων. 3. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 61. ΘΕΜΑ 3 ο Σε ένα παράκτιο οικοσύστημα πριν 2 εκατομμύρια χρόνια ζούσε ένας πληθυσμός θηλαστικών. Λόγω σεισμού κομμάτι της ξηράς αποσυνδέθηκε σχηματίζοντας ένα νησί πάνω στο οποίο υπήρχαν κάποια μέλη του αρχικού πληθυσμού. α) Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ : Ποικιλομορφία φυσική επιλογή γενετικής απομόνωση. β) Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ.121 έως και μειξιολογικό κριτήριο για την ταξινόμηση σε είδος. γ) Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ τυπολογικό κριτήριο για την ταξινόμηση σε ευρύτερες κατηγορίες ταξινόμησης. δ) Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ.145. [1]

2 ΘΕΜΑ 4 ο α. Οι τροφικές αλυσίδες που απαρτίζουν αυτό το τροφικό πλέγμα είναι : Γρασίδι Λαγοί Αγριόγατα Γρασίδι Γαζέλα Λεοπάρδαλη Γρασίδι Γαζέλα Λιοντάρι Βρώμη Ακρίδα Αγριόγατα Βρώμη Γαζέλα Λεοπάρδαλη Βρώμη Γαζέλα Λιοντάρι Ακακία Γαζέλα Λεοπάρδαλη Ακακία Γαζέλα Λιοντάρι Ακακία Ελέφαντας Λιοντάρι Άρα: 1 ο τροφικό επίπεδο : γρασίδι, βρώμη, ακακία 2 ο τροφικό επίπεδο : Λαγοί, γαζέλα, ακρίδα, ελέφαντας 3 ο τροφικό επίπεδο : αγριόγατα, λιοντάρι, λεοπάρδαλη Πυραμίδα Πληθυσμού : αγριόγατα, λιοντάρι, λεοπάρδαλη 22 Λαγοί, γαζέλα,ακρίδα,ελέφαντας γρασίδι,βρώμη,ακακία [2]

3 β. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ 77: Έχει υπολογιστεί ότι μόνο το 10% της ενέργειας ενός τροφικού επιπέδου μεταβιβάζεται στο επόμενο καθώς το 90% χάνεται. Όσο μειώνεται η ενέργεια που προσλαμβάνουν οι οργανισμοί ενός τροφικού επιπέδου μειώνεται και το ποσό της οργανικής ύλης που μπορούν να συνθέσουν. Συνεπώς προκειμένου να εξασφαλίσει ικανοποιητικά ποσά ενέργεια ως προς την επιβίωση του ο πληθυσμός τέτοιων μεγαλόσωμων οργανισμών θα πρέπει να είναι στο 2 ο τροφικό επίπεδο δηλαδή να είναι καταναλωτές 1 ης τάξης. γ. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ 77: Έχει υπολογιστεί ότι μόνο το 10% περίπου της ενέργειας ενός τροφικού επιπέδου μεταβιβάζεται στο επόμενο καθώς το 90% χάνεται & 4 λόγοι Αν Ενέργεια 3 ου τροφ. επιπέδου = 6x10 14 KJ τότε Ενέργεια 2 ου τροφ. επιπέδου = 6x10 15 KJ Ενέργεια 1 ου τροφ. επιπέδου = 6x10 16 KJ Συνεπώς Ενέργεια που χάθηκε μεταξύ 1 ου και 2 ου επιπέδου = Εν. 1 ου -Εν.2 ου =6x10 16 KJ - 6x10 15 KJ =6x10 15 (10-1) ΚJ= 54 x10 15 KJ Ή αλλιώς Ενέργεια που χάθηκε μεταξύ 1 ου και 2 ου επιπέδου = 9/10 6x10 16 KJ=54 x10 15 KJ δ. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 126 «Η θεωρία του Δαρβίνου έδωσε μια απλή αλλά πειστική εξήγηση.. έως τέλος παραγράφου». Επίσης σελ. 129 «Η δράση της φυσικής επιλογής είναι τοπικά και χρονικά προσδιορισμένη έως τέλος παραγράφου». ε. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 72 Ισορροπία & σελ. 73: «Η ποικιλότητα των οικοσυστημάτων, αν και φαινομενικά αντιβαίνει στην ισορροπία τους.. Έτσι, όποτε μια μεταβολή διαταράσσει την ισορροπία τους, υπάρχουν αρκετοί διαθέσιμοι μηχανισμοί αυτορρύθμισης που την αποκαθιστούν». Επιμέλεια: Ασπρούδη Ελένη [3]

4 2 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου ΘΕΜΑ 1 ο Α. 1. γ 2. α 3. γ 4. β 5. β ΘΕΜΑ 2 ο 1. Βλέπε σελ. 48 του σχολικού βιβλίου: «Όταν ο ιός HIV εισέλθει φορέας του ιού». 2. Βλέπε σελ. 71, 72 του σχολικού βιβλίου: «Η διατήρηση των οικοσυστημάτων άλλα αυτότροφα οικοσυστήματα». 3. Βλέπε σελ. 101 του σχολικού βιβλίου: «Στις περισσότερες περιπτώσεις εισάγεται στα οικοσυστήματα». 4. Βλέπε σελ. 33 του σχολικού βιβλίου: «Λόγω της διαστολής των αγγείων το πύον». ΘΕΜΑ 3 ο 1. Βλέπε σελ. 129, 130 του σχολικού βιβλίου: «Ένα πολύ γνωστό παράδειγμα όταν οι κορμοί είναι σκούροι». 2. α) γρασίδι, μελίγκρες, σπουργίτια, κουκουβάγιες συκιά, μελίγκρες, σπουργίτια, κουκουβάγιες συκιά, σπουργίτια, κουκουβάγιες συκιά, κάμπιες, κουκουβάγιες συκιά, μύγες, βατράχια, κουκουβάγιες β) 1 ο τροφικό επίπεδο, παραγωγοί: γρασίδι, συκιά 2 ο τροφικό επίπεδο, καταναλωτές 1 ης τάξης: μελίγκρα, σπουργίτι, κάμπια, μύγα 3 ο τροφικό επίπεδο, καταναλωτές 2 ης τάξης: σπουργίτι, κουκουβάγια, βάτραχος [4]

5 4 ο τροφικό επίπεδο, καταναλωτές 3 ης τάξης: κουκουβάγια γ) Η τροφική πυραμίδα ενέργειας έχει κανονική μορφή. Αιτιολόγηση: Βλέπε σελ. 77 του σχολικού βιβλίου: «Έχει υπολογιστεί τα οποία αποικοδομούνται». κουκουβάγια σπουργίτια, βάτραχοι μελίγκρες, κάμπιες, μύγες 4 ο τροφικό επίπεδο 3 ο τροφικό επίπεδο 2 ο τροφικό επίπεδο γρασίδι, συκιά 1 ο τροφικό επίπεδο δ) Λόγω της εξαφάνισης των μυγών, οι βάτραχοι ή θα εξαφανιστούν ή θα μετακινηθούν ή θα μετακινηθούν σε άλλο οικοσύστημα. Έτσι οι κουκουβάγιες θα έχουν λιγότερη διαθέσιμη τροφή και θα καταναλώσουν περισσότερα σπουργίτια και κάμπιες. Άρα τα σπουργίτια θα μειωθούν και κατ επέκταση οι μελίγκρες θα αυξηθούν αφού ελαττώθηκαν οι εχθροί τους. ε) Θα λειτουργήσουν οι μηχανισμοί αυτορύθμισης ώστε να αποκαταστήσουν την ισορροπία στο οικοσύστημα. Βλέπε σελ. 72 του σχολικού βιβλίου: «Τα οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται να τις απορρυθμίσει». ΘΕΜΑ 4 ο 1. α) i. Στο ίδιο γένος ανήκουν ο σκύλος και ο λύκος ii. Στην ίδια οικογένεια ανήκουν ο σκύλος και ο λύκος, ενώ σε άλλη ίδια οικογένεια ανήκουν ο γορίλας και ο γίββωνας iii.στην ίδια τάξη ανήκουν ο σκύλος με το λύκο. Επίσης, κοινή τάξη μοιράζονται ο γορίλας, ο γίββωνας και ο άνθρωπος iv.στην ίδια κλάση ανήκουν ο σκύλος, ο λύκος, ο γορίλας, ο γίββωνας και ο άνθρωπος v. Όλοι μαζί και με τον κροκόδειλο ανήκουν στο ίδιο φύλο β) i. Ο οργανισμός Δ ii. Ο οργανισμός Ε [5]

6 γ) Πριν από 240 εκατομμύρια χρόνια δ) Βλέπε σελ. 129 του σχολικού βιβλίου: «Ένα από τα σημεία δράση της φυσικής επιλογής». 2. Στον παρακάτω πίνακα να βάλετε +, όπου υπάρχει αντιστοίχιση μεταξύ οριζόντιας και κατακόρυφης στήλης. φωτοχημικό νέφος όξινη βροχή ελάττωση στιβάδας όζοντος φαινόμενο θερμοκηπίου ευτροφισμός βιοσυσσώρευση ραδιενεργά απόβλητα + οξείδια αζώτου + + διοξείδιο του άνθρακα + όζον + + φωσφορικά άλατα + PAN + φρέον + μονοξείδιο του άνθρακα διοξείδιο του θείου εντομοκτόνα + νιτρικά άλατα + Επιμέλεια: Γερολυμάτου Ανδρονίκη [6]

7 3 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου ΘΕΜΑ 1 ο 1. δ 2. β 3. β 4. γ 5. β ΘΕΜΑ 2 ο 1. α) Η διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, είναι αποτέλεσμα μηνύματος που στέλνει το ειδικό κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας του εγκεφάλου στα αγγεία της επιφάνειας του δέρματος, κατά τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 9-10: «Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτρέπει την αύξηση της θερμοκρασίας του.» β) Επίσης διαστολή των αιμοφόρων αγγείων παρατηρείται κατά την φλεγμονώδη αντίδραση. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 33: «Παράλληλα τα αιμοφόρα αγγεία της περιοχής κοκκίνισμα.», «Λόγω της διαστολής των αγγείων διαδικασία της φαγοκυττάρωσης», «τα φαγοκύτταρα φτάνουν με την κυκλοφορία του αίματος στο σημείο της φλεγμονής όπου δρουν καταστρέφοντας τους παθογόνους μικροοργανισμούς.». 2. Θα πραγματοποιήσει δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση και θα ενεργοποιηθούν: μακροφάγα, Τ- βοηθητικά λεμφοκύτταρα μνήμης, Β- λεμφοκύτταρα μνήμης, πλασματοκύτταρα, Τ-κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα μνήμης, Τ-κατασταλτικά λεμφοκύτταρα. 3. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 62: «Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα μορφινομανή πολύ δύσκολη της απεξάρτησή του.» 4. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 133 κομμάτι «Γενετική απομόνωση» [7]

8 ΘΕΜΑ 3 ο Α. 1. α. ατμοσφαιρική και βιολογική αζωτοδέσμευση β. ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση γ. νιτροποίηση δ. αποικοδόμηση ε. πρόσληψη από τους παραγωγούς και αξιοποίηση για την σύνθεση αζωτούχων στ. απονιτροποίση Α. 2. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 105: «Αντίθετα, το νέφος του Λος Άντζελες νιτρικό υπεροξυακετύλιο (PAN)». Α. 3. Καταλληλότερη είναι η πορεία β. Η διαθέσιμη ενέργεια όταν ο άνθρωπος είναι καταναλωτής 1 ης τάξης είναι δεκαπλάσια από την διαθέσιμη ενέργεια που θα έχει ο άνθρωπος αν είναι καταναλωτής 2 ης τάξης. Επομένως, στην πορεία β θα υπάρχει τροφή για την στήριξη μεγαλύτερου αριθμού ανθρώπων. Όλα τα παραπάνω βασίζονται στηναπώλεια ενέργειας κατά την μεταβίβασή της από το ένα τροφικό επίπεδο στο αμέσως επόμενο. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 77: «Η ενέργεια, με τη μορφή της χημικής ενέργειας και συνεπώς μειώνεται η βιομάζα του». Β. Για την απεικόνιση της τροφικής αλληλεξάρτησης σε αυτό το οικοσύστημα μπορούμε να κατασκευάσουμε μια αλυσίδα (απεικόνιση ποιοτικών τροφικών σχέσεων) της οποίας τα βέλη δείχνουν τη ροή ενέργειας ανάμεσα στους οργανισμούς που έχουν σχέση καταναλισκόμενου - καταναλωτή. Ποώδη φυτά κάμπιες κότσυφες κουκουβάγιες Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 77: «Η ενέργεια, με τη μορφή της χημικής ενέργειας και συνεπώς μειώνεται η βιομάζα του». [8]

9 Αφού γνωρίζουμε τη βιομάζα στους κορυφαίους καταναλωτές (κουκουβάγιες), μπορούμε σύμφωνα με τον κανόνα του 10% να υπολογίσουμε τη βιομάζα στους παραγωγούς (ποώδη φυτά). Καθώς θα κινούμαστε προς κατώτερο τροφικό επίπεδο, η βιομάζα θα δεκαπλασιάζεται, άρα τελικά η βιομάζα των παραγωγών θα είναι 2x10 3 kg. Η συνολική ποσότητα που ανιχνεύεται στις κουκουβάγιες, που αποτελούν το κορυφαίο τροφικό επίπεδο, είναι 4x10 3 mg. Οι μη βιοδιασπώμενες ουσίες απορροφώνται από τους οργανισμούς, δεν μεταβολίζονται και δε διασπώνται, δεν αποβάλλονται με τις απεκκρίσεις και τελικά συσσωρεύονται στους ιστούς των οργανισμών, οπότε η ποσότητα της μη βιοδιασπώμενης ουσίας μεταφέρεται αναλλοίωτη από τροφικό επίπεδο σε τροφικό επίπεδο. Συνεπώς, η ποσότητα της ουσίας στα ποώδη φυτά είναι 4x10 3 mg. Συγκέντρωση ουσίας στα ποώδη φυτά = Ποσότητα ουσίας / Βιομάζα ποωδών φυτών. Επομένως συγκέντρωση ουσίας στα ποώδη φυτά = 4x10 3 mg / 2x10 3 Kg = 2mg/kg Όπως παρατηρούμε η συγκέντρωση στις κουκουβάγιες είναι πολύ μεγαλύτερη από τη συγκέντρωση στα ποώδη φυτά. Αυτό συμβαίνει γιατί σύμφωνα με το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης η συγκέντρωση τοξικών χημικών ουσιών στους ιστούς των οργανισμών αυξάνεται καθώς προχωρούμε κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας. ΘΕΜΑ 4 ο 1. α. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 11: «Άλλοι μικροοργανισμοί, όπως το βακτήριο δυνητικά παθογόνοι». β. Τα αντιβιοτικά είναι χημικές ουσίες με αντιμικροβιακή δράση που παράγονται από βακτήρια, μύκητες και φυτά και δρουν αναστέλλοντας ή παρεμποδίζοντας κάποια ειδική βιοχημική αντίδραση του μικροοργανισμού. [9]

10 2. Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου Και βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 25: «Όλα τα γνωστά αντιβιοτικά δρουν σύμφωνα με έναν από τους παρακάτω μηχανισμούς πλασματικής μεμβράνης». γ. Ο γιατρός θα επιλέξει να χορηγήσει στην ασθενή του το αντιβιοτικό ιμιπενέμη (IMP) καθώς αυτό προκαλεί την αναστολή της ανάπτυξης των βακτηρίων σε μεγαλύτερη απόσταση στην καλλιέργεια. Μια πιθανή εξήγηση είναι το συγκεκριμένο βακτηριακό στέλεχος να έχει γίνει ανθεκτικό στα άλλα αντιβιοτικά λόγω της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών. α. καμπύλη α: συγκέντρωση ιού HIV καμπύλη β: συγκέντρωση Τ-λεμφοκυττάρων στάδιο X: μόλυνση που ακολουθείται από σύντομη ενεργοποίηση του ιού πριν μπει σε λανθάνουσα κατάσταση (οξεία λοίμωξη) στάδιο Y: λανθάνουσα κατάσταση στάδιο Z: τελική ενεργοποίηση του ιού-νόσος AIDS β. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ : Περιγραφή των σταδίων της ασθένειας. Επιμέλεια: Ζηκάκη Κίρκη [10]