5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 1 DG D 2A

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 20 Φεβρουαρίου /15 JURINFO 3 PARLNAT 10 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Ομάδας «Ηλεκτρονικό δίκαιο» (e-law) προς: την ΕΜΑ/ το Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 15184/2/14 REV 2 JURINFO 52 Θέμα: Έκθεση σχετικά με την πρόσβαση στη νομοθεσία I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ «Ιgnorantia juris non excusat» 1. Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλύπτει ευρύ πεδίο δράσης, εντός του πλαισίου που έχει θεσπισθεί από τις Συνθήκες. Όχι μόνο ασχολείται με γενικά ζητήματα, όπως τον καθορισμό πλαισίου της ΕΕ και του τρόπου λειτουργίας του, αλλά καλύπτει επίσης άλλες πτυχές της καθημερινής ζωής των πολιτών και των επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Οι κανόνες που διέπουν την αναγνώριση του διαζυγίου και οι αποφάσεις σχετικά με υποχρεώσεις διατροφής ή θέματα κληρονομιάς έχουν βασική σημασία για τους πολίτες που ζουν σε κάθε κράτος μέλος. Ομοίως, το εταιρικό δίκαιο, οι κανόνες για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και οι διαδικασίες αφερεγγυότητας είναι παραδείγματα πιο ειδικού ενδιαφέροντος για τις επιχειρήσεις. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 1

2 2. Επομένως, το ζήτημα της πρόσβασης στο δίκαιο είναι ζωτικής σημασίας. Με βάση τα ανωτέρω, πραγματοποιήθηκαν τεχνικές συζητήσεις εντός της Ομάδας «Ηλεκτρονικό δίκαιο» του Συμβουλίου. Η ομάδα απαρτίζεται από αντιπροσώπους των 28 κρατών μελών, της Υπηρεσίας Εκδόσεων, της Επιτροπής και της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου. Εκπρόσωποι του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάλλουν επίσης στο έργο της. Η συγκεκριμένη εντολή της Ομάδας είναι να καλύπτει την ανάγκη βελτίωσης της διάδοσης των νομικών δεδομένων και του συντονισμού των τεχνικών μέσων που τίθενται σε εφαρμογή, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η όσον το δυνατόν ευκολότερη πρόσβαση τόσο στην ευρωπαϊκή νομοθεσία όσο και στη νομοθεσία των κρατών μελών που απαιτείται για την εφαρμογή των ευρωπαϊκών πράξεων. 3. Η παρούσα έκθεση έχει ως στόχο να συζητηθούν τα σημαντικά βήματα προόδου που έχουν πραγματοποιηθεί όσον αφορά την πρόσβαση στο ευρωπαϊκό και στο εθνικό δίκαιο, καθώς και η δυνατότητα παροχής πρόσβασης στο δίκαιο τρίτων χωρών, όταν αυτό είναι προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των κρατών μελών. II. ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ 4. Τα θεσμικά όργανα εκδίδουν κανονισμούς, οδηγίες, αποφάσεις, συστάσεις και γνώμες, προκειμένου να ασκούν τις αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τις Συνθήκες. Οι κανονισμοί έχουν γενική ισχύ. Είναι δεσμευτικοί ως προς όλα τα μέρη τους και ισχύουν άμεσα σε κάθε κράτος μέλος. Είναι, ως εκ τούτου, ουσιώδες να παρασχεθεί άμεση πρόσβαση στην εν λόγω νομοθεσία, η οποία ενσωματώνεται στα νομικά συστήματα των κρατών μελών και παράγει αποτελέσματα χωρίς την ανάγκη συμπληρωματικών πράξεων. 5. Οι οδηγίες δεσμεύουν κάθε κράτος μέλος στο οποίο απευθύνονται, όσον αφορά το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, αλλά αφήνουν την επιλογή του τύπου και των μέσων στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών. Οι οδηγίες πρέπει να μεταφέρονται στο δίκαιο των κρατών μελών μέσω εθνικών μέτρων. Με αυτό τον συγκεκριμένο τρόπο συνδέεται το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα εθνικά δίκαια. 6. Οι αποφάσεις είναι δεσμευτικές ως προς όλα τα μέρη τους. Είναι δεσμευτικές μόνο για τους αποδέκτες τους. Οι συστάσεις και οι γνώμες δεν είναι δεσμευτικές. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 2

3 III. ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ 1. EUR-Lex 7. Χρησιμεύοντας ως πολύτιμη πλατφόρμα για την πρόσβαση στη νομοθεσία, ο ιστότοπος EUR-Lex αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και μακροχρόνια προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαθέσιμος στη διεύθυνση eur-lex.europa.eu, ο ιστότοπος παρέχει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την ενωσιακή και την εθνική νομοθεσία, φιλοξενεί σελίδες από την Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσφέρει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με νομοθετικές διαδικασίες, προπαρασκευαστικές πράξεις και τη νομολογία της ΕΕ. 8. Διαρκώς εξελισσόμενο και με ιδιαίτερη έμφαση στις ανάγκες των πολιτών για απόκτηση νομικών πληροφοριών, το EUR-Lex προσέθεσε σταδιακά νέο περιεχόμενο, το οποίο, μεταγενέστερα, αναγνωρίστηκε ως ζωτικής σημασίας. Κατά συνέπεια, ενώ η αρχική μορφή του ιστότοπου φιλοξενούσε αμιγώς «ευρωπαϊκό» περιεχόμενο, η διαδικτυακή πύλη N-Lex περιλαμβάνει συνδέσμους με την εθνική νομοθεσία. Ο ιστότοπος παρέχει επίσης όλο και πιο αποτελεσματικά και αναλυτικά εργαλεία αναζήτησης, προσανατολισμένα στις ανάγκες των πολιτών και των επαγγελματιών του νομικού κλάδου. 9. Τον ιστότοπο EUR-Lex διαχειρίζεται η Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία με τη σειρά της διαθέτει διαχειριστική επιτροπή στην οποία εκπροσωπούνται τα διάφορα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η διοργανική ομάδα Lex (ILWP) υποστηρίζει επίσης το έργο της Υπηρεσίας Εκδόσεων. 2. Ηλεκτρονική δημοσίευση της Επίσημης Εφημερίδας 10. Στις 7 Μαρτίου 2013, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 216/2013 για την ηλεκτρονική δημοσίευση της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κανονισμός αυτός, ο οποίος άρχισε να ισχύει την 1η Ιουλίου 2013, προβλέπει ότι η Επίσημη Εφημερίδα πρέπει να δημοσιεύεται ηλεκτρονικά στις επίσημες γλώσσες των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μόνον η Επίσημη Εφημερίδα που δημοσιεύεται σε ηλεκτρονική μορφή είναι αυθεντική και παράγει νομικά αποτελέσματα. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 3

4 11. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ενδέχεται να μην είναι δυνατή η δημοσίευση της ηλεκτρονικής έκδοσης της Επίσημης Εφημερίδας λόγω απρόβλεπτης και έκτακτης διαταραχής του ενημερωτικού συστήματος της Υπηρεσίας Εκδόσεων. Στις περιπτώσεις αυτές, μόνο η έντυπη έκδοση της Επίσημης Εφημερίδας είναι αυθεντική και παράγει νομικά αποτελέσματα. 12. Η ηλεκτρονική έκδοση της Επίσημης Εφημερίδας φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή και είναι διαθέσιμη για το κοινό στον ιστότοπο EUR-Lex σε μη πεπαλαιωμένο μορφότυπο και για απεριόριστη διάρκεια. Το κοινό μπορεί να ανατρέχει σε αυτήν δωρεάν. 13. Η έκδοση του κανονισμού αυτού αποτέλεσε ένα κρίσιμο βήμα προς την εξασφάλιση της πρόσβασης στο δίκαιο της ΕΕ και παρέχει ασφάλεια δικαίου στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και τα θεσμικά όργανα, καθώς και απλή, άμεση και φιλική προς τον χρήστη πρόσβαση. 3. Μεταφράσεις 14. Ο κανονισμός αριθ. 1 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, όπως δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της 6ης Οκτωβρίου 1958 και τροποποιήθηκε με διαδοχικές προσχωρήσεις νέων κρατών μελών, καθορίζει τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στη νομοθεσία που θεσπίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επί του παρόντος, όλες οι νομικές πράξεις είναι προσβάσιμες σε 23 από τις γλώσσες των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, καθώς και σε μια 24η γλώσσα όσον αφορά τους κανονισμούς που εκδίδονται από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Αυτό εξασφαλίζει ότι η νομοθεσία που θεσπίζεται σε επίπεδο ΕΕ είναι πλήρως κατανοητή και προσβάσιμη, και ταυτόχρονα κοινοποιείται σε όλες τις γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πλήρη σεβασμό των πολιτισμών των κρατών μελών. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 4

5 4. Γλωσσάρια της ΕΕ Eurovoc 15. Οι πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εξειδικευμένες σε μεγάλο βαθμό και περιέχουν μεγάλο πλούτο εννοιών, πράγμα που γέννησε ταχέως την ανάγκη ανάπτυξης εργαλείων καταλογογράφησης των εννοιών αυτών. Πράγματι, οι όροι μιας διάταξης του δικαίου της ΕΕ που δεν παραπέμπει ρητώς στο δίκαιο των κρατών μελών για τον προσδιορισμό της έννοιας και του πεδίου εφαρμογής της, πρέπει κανονικά να ερμηνεύονται αυτόνομα και ομοιόμορφα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, λαμβανομένων υπόψη του πλαισίου της διάταξης και του σκοπού που επιδιώκει η συγκεκριμένη νομοθεσία Με το πνεύμα αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέπτυξε το Eurovoc, το θησαυρό των όρων που χρησιμοποιούνται σε όλους τους τομείς του δικαίου της ΕΕ. Για την κάλυψη των αναγκών των χρηστών και προκειμένου να λαμβάνεται υπόψη η φύση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο θησαυρός είναι διαθέσιμος σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ. Οι χρήστες που αναζητούν πληροφορίες σχετικά με μια έννοια θα είναι σε θέση, χάρη στα γλωσσάρια, να βρίσκουν την αντίστοιχη έννοια σε άλλη γλώσσα. 5. Τυποποίηση μεταδεδομένων 17. Η τυποποίηση μεταδεδομένων αυτομάτως συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη κατανομή των πληροφοριών στο διαδίκτυο. Προς τον σκοπό αυτό, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα συγκρότησαν διοργανική επιτροπή συντήρησης μεταδεδομένων (IMMC), η οποία ασχολείται με τον καθορισμό κοινών μεταδεδομένων, την ανταλλαγή κανόνων και πρωτοκόλλων και τη διαμόρφωση ελάχιστου συνόλου μεταδεδομένων. Στο ίδιο πλαίσιο, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και ορισμένα κράτη μέλη εργάζονται επίσης για την εφαρμογή του I (βλ. κατωτέρω). 18. Εργαζόμενη για την τυποποίηση μεταδεδομένων με αυτό τον τρόπο, η ΕΕ αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διατίθενται ηλεκτρονικά και, εν γένει, στην εξασφάλιση της βελτίωσης της κοινοποίησης του δικαίου και της πρόσβασης σε αυτό. 1 Padawan, C-467/08, EU:C:2010:620, παράγραφος /15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 5

6 6. Ενοποίηση και κωδικοποίηση 19. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, γίνεται διάκριση μεταξύ των εννοιών της ενοποίησης και κωδικοποίησης. Οι δύο όροι μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται με άλλες σημασίες στα εθνικά νομικά συστήματα των κρατών μελών. α) ενοποίηση 20. Ενοποίηση είναι η διαδικασία κατά την οποία οι διατάξεις μιας βασικής πράξης και όλες οι μεταγενέστερες τροποποιήσεις της συγκεντρώνονται σε ένα ενιαίο κείμενο. Η συγκέντρωση αυτή πραγματοποιείται μόνο για το διατακτικό (οι αιτιολογικές σκέψεις της ενοποιημένης πράξης είναι αυτές της βασικής πράξης). Σκοπός είναι να παρουσιαστούν οι νομικές πράξεις της ΕΕ στους πολίτες σε αναγνώσιμη μορφή. Ως εκ τούτου, η ενοποίηση συμβάλλει σημαντικά στο να καταστεί η πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με το δίκαιο της ΕΕ ευκολότερη και λιγότερο επαχθής. 21. Ωστόσο, η ενοποίηση δεν συνεπάγεται θέσπιση νέας νομικής πράξης και, ως εκ τούτου, δεν παράγει νομικά αποτελέσματα. Η ενοποίηση πραγματοποιείται από την Υπηρεσία Εκδόσεων και τα ενοποιημένα κείμενα προστίθενται στη βάση δεδομένων EUR-Lex. 22. Η Υπηρεσία Εκδόσεων ενοποιεί νομικές πράξεις της ΕΕ σε όλες τις επίσημες γλώσσες καθημερινά. Τα ενοποιημένα κείμενα των κανονισμών, οδηγιών και αποφάσεων επικαιροποιούνται συστηματικά στις διάφορες γλώσσες, μόλις η τροποποιητική πράξη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, η ενοποίηση συνιστά τη βάση για την κωδικοποίηση και την αναδιατύπωση. 23. Μέχρι τα τέλη του 2014, περισσότερες από εν ισχύι νομικές πράξεις είχαν υποβληθεί σε τακτική ενοποίηση (ενοποιημένες οικογένειες), συγκεντρώνοντας περίπου μεμονωμένες πράξεις. Οι οικογένειες αυτές δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο του κεκτημένου, διότι ορισμένες πράξεις δεν έχουν τροποποιηθεί ποτέ και οι πράξεις που ισχύουν μόνον για σύντομο χρονικό διάστημα δεν ενοποιούνται. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 6

7 24. Κατά τα τελευταία έτη, η ετήσια παραγωγή ήταν κατά μέσο όρο περίπου σελίδες σε μορφότυπο PDF, σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ. β) κωδικοποίηση και αναδιατύπωση 25. Σκοπός της διαδικασίας κωδικοποίησης είναι η κατάργηση των πράξεων που έχουν επιλεγεί για κωδικοποίηση και η αντικατάστασή τους από μία ενιαία πράξη, χωρίς να μεταβάλλεται η ουσία τους καθ οιονδήποτε τρόπο. 26. Η κωδικοποίηση, ως εκ τούτου, πραγματοποιείται από τα θεσμικά όργανα τα οποία εξέδωσαν την αρχική πράξη, όπως προβλέπουν οι Συνθήκες. Οι απορρέουσες πράξεις έχουν νομική ισχύ και δημοσιεύονται στη σειρά L της Επίσημης Εφημερίδας. 27. Η αναδιατύπωση συνίσταται στην έκδοση νέας νομικής πράξης που ενσωματώνει σε ενιαίο κείμενο τόσο τις τροποποιήσεις ουσίας που επιφέρει σε προγενέστερη πράξη όσο και τις διατάξεις της τελευταίας που παραμένουν αμετάβλητες. Η νέα νομική πράξη αντικαθιστά και καταργεί την προγενέστερη. 28. Θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες, ούτως ώστε να εγκρίνονται κωδικοποιημένα κείμενα ή αναδιατυπωμένες πράξεις για την τροποποίηση ισχυουσών πράξεων, δεδομένου ότι με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται οι πολλές χωριστές τροποποιητικές πράξεις που συχνά δυσχεραίνουν την κατανόηση της νομοθεσίας. 29. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι, στις 28 Νοεμβρίου 2001, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή εξέδωσαν διοργανική συμφωνία για πλέον συστηματοποιημένη χρήση της τεχνικής της αναδιατύπωσης των νομικών πράξεων (2002/C 77/01). 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 7

8 30. Πιο πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή συμφώνησαν για πρώτη φορά να πραγματοποιήσουν εργασίες αναδιατύπωσης κατά τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας η συμφωνία αυτή έλαβε τη μορφή κοινής απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σε συμφωνία με την Επιτροπή. Η σχετική πρόταση αφορούσε τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1346/2000 του Συμβουλίου περί των διαδικασιών αφερεγγυότητας που μετατράπηκε σε αναδιατυπωμένο κανονισμό. 31. Η μεγαλύτερη χρήση της τεχνικής της αναδιατύπωσης ή κωδικοποίησης των τροποποιητικών πράξεων κατά την έκδοσή τους θα παρέχει στους πολίτες πλήρη και ευανάγνωστα κείμενα που θα έχουν νομική ισχύ. IV. ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ α) Νομοθεσία (i) N-Lex 32. Ο ιστότοπος N-Lex τέθηκε σε λειτουργία το 2006, με στόχο να παρέχει πληροφορίες σχετικά με την εθνική νομοθεσία σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. 33. Το N-Lex περιλαμβάνει ενιαία φόρμα αναζήτησης σε όλες τις γλώσσες που εμφανίζει αποτελέσματα από τις εθνικές βάσεις δεδομένων των κρατών μελών. Η χρήση του συστήματος, σε συνδυασμό με το Eurovoc, παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να αναζητούν έννοιες οι οποίες δεν τους είναι οικείες στη γλώσσα τους ή τις οποίες δεν γνωρίζουν από το εθνικό τους σύστημα. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 8

9 34. Η πολυγλωσσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μολονότι αποτελεί πλεονέκτημα, συνιστά σημαντική πρόκληση όσον αφορά την πρόσβαση στο δίκαιο, εφόσον η παροχή πρόσβασης σε εθνικούς δικτυακούς τόπους που περιλαμβάνουν νομοθεσία θα ήταν περιορισμένης χρήσης εάν δεν υπήρχε κάποια μορφή μετάφρασης. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένα κράτη μέλη παρέχουν μεταφράσεις της εθνικής νομοθεσίας τους σε άλλη γλώσσα της ΕΕ για να βοηθήσουν τους αναγνώστες στην κατανόηση των εν λόγω πράξεων. Επιπλέον, υπάρχουν επίσης σχέδια (βλ. παρακάτω) για την παροχή συνδέσμου σε εργαλείο αυτόματης μετάφρασης από το οποίο θα μπορούσαν να ζητηθούν μεταφράσεις των αποτελεσμάτων της αναζήτησης. Αυτό θα επέτρεπε στους χρήστες να συμβουλεύονται εκτενείς, προσβάσιμες και κατανοητές πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία των κρατών μελών. (ii) Εθνικά εκτελεστικά μέτρα 35. Η βέλτιστη πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες για τους πολίτες σημαίνει όχι μόνο πρόσβαση σε όλα τα ευρωπαϊκά όργανα, αλλά και πρόσβαση στα εθνικά μέτρα που εφαρμόζουν το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ως έχει, ο δικτυακός τόπος EUR-Lex παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις οδηγίες που εγκρίθηκαν σε επίπεδο ΕΕ, μαζί με σύνολο μεταδεδομένων σχετικά με τα εκτελεστικά μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή των εν λόγω οδηγιών. 36. Η ανάγκη να συνδεθούν οι δύο αυτές δέσμες πληροφοριών έχει αυξηθεί, και το Συμβούλιο, η Επιτροπή και η Υπηρεσία Εκδόσεων, στο επίπεδο της Ομάδας «Ηλεκτρονικό δίκαιο», εξετάζουν τη δυνατότητα να δημιουργηθεί ένα σύστημα για να το πράξουν. Το αποτέλεσμα αυτό θα προσφέρει στους πολίτες πρόσβαση όχι μόνο στις οδηγίες, αλλά και στις διατάξεις των εθνικών μέτρων με τα οποία εφαρμόζονται στην πράξη αυτές οι οδηγίες. Η Ομάδα «Ηλεκτρονικό δίκαιο» εξετάζει επί του παρόντος την τεχνική πλευρά της παροχής αποτελεσματικής, αξιόπιστης και ενημερωμένης πρόσβασης σε εθνικά εκτελεστικά μέτρα, με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας και, ταυτόχρονα, τον περιορισμό των επικαλύψεων των πληροφοριών. Οι τρέχοντες προβληματισμοί σχετικά με το I (Αναγνωριστικό Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας) καλύπτουν επίσης την παραπομπή στα εθνικά εκτελεστικά μέτρα. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 9

10 (iii) Αυτόματη μετάφραση 37. Η χρήση διαφορετικών γλωσσών στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά μια τεράστια πρόκληση όσον αφορά την πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες. Μια ταξινομημένη πληροφορία είναι πραγματικά χρήσιμη μόνο εάν ο χρήστης μπορεί να την κατανοήσει. 38. Επιπλέον, η ίδια η φύση των νομικών πληροφοριών καθιστά την πρόκληση ακόμη εντονότερη. Ο αναγνώστης πρέπει να συνειδητοποιήσει πλήρως τη σημασία των χρησιμοποιούμενων όρων, προκειμένου να αποφεύγεται ο κίνδυνος εσφαλμένης ερμηνείας τους. 39. Από τον Ιούλιο του 2013, είναι διαθέσιμη μια υπηρεσία αυτόματης μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Στους χρήστες που πραγματοποιούν έρευνες στη διαδικτυακή πύλη N-Lex έχει παρασχεθεί πρόσβαση στην υπηρεσία αυτή μέσω ενός συνδέσμου. Η υπηρεσία θα πρέπει να θεωρείται πηγή γενικών πληροφοριών, που επιτρέπει στο χρήστη να κατανοεί τη γενική ιδέα οποιωνδήποτε αποτελεσμάτων αναζήτησης, ως βάση για τη μεταγενέστερη διαβούλευση με ειδικό, κατά περίπτωση. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μετάφραση ορισμένων γλωσσικών συνδυασμών είναι ακόμη προβληματική και πρέπει να βελτιωθεί. (iv) Εθνικά γλωσσάρια: Legivoc 40. Λόγω της πολυπλοκότητας των νομικών όρων κάθε εθνικού συστήματος και των ανισοτήτων μεταξύ τους, διαπιστώθηκε η ανάγκη κατάρτισης γλωσσαρίων σχετικά με τη νομοθεσία των κρατών μελών. 41. Η κατάρτιση γλωσσαρίων σχετικά με την εθνική νομοθεσία αποτελεί μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση από το να καταρτίζονται γλωσσάρια σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τούτο οφείλεται, πρώτον, στο γεγονός ότι οι σχετικές γνώσεις εξαπλώνονται σε διάφορα κέντρα, πράγμα που καθιστά απαραίτητη προϋπόθεση μια πρώτη εργασία συλλογής νομικών λεξιλογίων. Δεύτερον, καθώς κάθε σύστημα είναι αυτοδύναμο, σε ένα πολύγλωσσο περιβάλλον, παρόμοιοι όροι από δύο κράτη μέλη μπορεί να έχουν διαφορετικές σημασίες ή διαφορετικοί όροι μπορεί να έχουν παρεμφερείς ή συναφείς, έννοιες. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί δενδροειδής διάρθρωση των σχετικών συνδέσεων. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 10

11 42. Ένα πιλοτικό σχέδιο με την ονομασία Legivoc, το οποίο δρομολόγησε η γαλλική αντιπροσωπία, περιλαμβάνει ένα πρώτο σχεδιάγραμμα γλωσσάριου που έχει συλλεχθεί από ορισμένα εθνικά γλωσσάρια. Σύντομα, η εννοιολογική ευθυγράμμιση των εθνικών νομικών όρων θα καταστεί ευκολότερη. (v) Αναγνωριστικό Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (εφεξής «I») 43. Το 2012, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα όπου ζητείται η καθιέρωση, σε εθελούσια βάση, του Αναγνωριστικού Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (I) (ΕΕ C 325 της , σ. 3). 44. Το Συμβούλιο έκρινε ότι πρέπει να εκπληρωθεί ο στόχος της παροχής πρόσβασης σε πληροφορίες για τα νομικά συστήματα της ΕΕ και των κρατών μελών και της δημιουργίας χρήσιμου εργαλείου για τους πολίτες, τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου καθώς και τις αρχές των κρατών μελών. 45. Η ανάγκη παροχής πρόσβασης στο δίκαιο ικανοποιείται εν μέρει με τις ψηφιακά διαθέσιμες νομικές πληροφορίες και την εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου. Ωστόσο, η ανταλλαγή νομικών πληροφοριών περιορίζεται σημαντικά από τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων εθνικών νομικών συστημάτων και μεταξύ των τεχνικών συστημάτων τους που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση και τη δημοσίευση της νομοθεσίας στους αντίστοιχους ιστοτόπους τους. Αυτό παρεμποδίζει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων των εθνικών και ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, παρά την αυξημένη διαθεσιμότητα εγγράφων σε ηλεκτρονική μορφή. 46. Η χρήση του I επιδιώκει την υπέρβαση των προβλημάτων αυτών. Η χρήση μοναδικών αναγνωριστικών και δομημένων μεταδεδομένων και οντολογίας στην παραπομπή στην εθνική νομοθεσία στις επίσημες εφημερίδες και τα νομοθετικά δελτία, θα καταστήσει την αναζήτηση και ανταλλαγή πληροφοριών πιο αποτελεσματική, πιο φιλική προς τον χρήστη και πιο γρήγορη, παρέχοντας επίσης αποδοτικούς μηχανισμούς αναζήτησης για τους νομοθέτες, τους δικαστές, τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου και τους πολίτες. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 11

12 47. Στη νομοθεσία θα πρέπει να χρησιμοποιείται ένα μοναδικό αναγνωριστικό, το οποίο θα είναι αναγνωρίσιμο, ευανάγνωστο και κατανοητό τόσο από τους ανθρώπους όσο και από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και θα είναι συμβατό με τα υφιστάμενα τεχνολογικά πρότυπα. Επιπροσθέτως, το I προσφέρει ένα σύνολο στοιχείων μεταδεδομένων για την περιγραφή της νομοθεσίας σύμφωνα με μια συνιστώμενη οντολογία. Το I θα πρέπει να διασφαλίζει την πρόσβαση του κοινού σε ένα αξιόπιστο και ενημερωμένο σύνολο νομοθεσίας, με χαμηλό σε σχέση με το αποτέλεσμα κόστος. Αξιοποιώντας την αναδυόμενη αρχιτεκτονική του σημασιολογικού ιστού, ο οποίος επιτρέπει την άμεση επεξεργασία των πληροφοριών τόσο από υπολογιστές και όσο και από ανθρώπους, το I θα επιτρέψει την αυτόματη ανταλλαγή δεδομένων, αυξάνοντας κατ αυτόν τον τρόπο την ταχύτητα, την αποδοτικότητα και την ικανότητα της ανταλλαγής πληροφοριών. 48. Κατά συνέπεια, το I λαμβάνει υπόψη όχι μόνο την πολυπλοκότητα και την ιδιαιτερότητα των ισχυόντων εθνικών και ευρωπαϊκών νομοθετικών συστημάτων αλλά και τις αλλαγές των νομικών κειμένων (π.χ. ενοποιημένες εκδόσεις, καταργούμενες πράξεις κ.λπ.). Το I είναι σχεδιασμένο για να προστεθεί στα υφιστάμενα συστήματα που χρησιμοποιούν δομημένα δεδομένα. Μπορεί να τίθεται σε εφαρμογή από τα κράτη μέλη με τον ρυθμό που επιλέγουν τα ίδια. 49. Η θέσπιση του Αναγνωριστικού Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (I) είναι προαιρετική. Η Υπηρεσία Εκδόσεων και διάφορα κράτη μέλη εφαρμόζουν επί του παρόντος το I. vi) Δίκτυο νομοθετικής συνεργασίας 50. Με το ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2008, συγκροτήθηκε δίκτυο νομοθετικής συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Δικαιοσύνης των κρατών μελών. 51. Το 2001, δημιουργήθηκε μια ασφαλής ηλεκτρονική πλατφόρμα ( και χρησιμοποιείται από τα Υπουργεία Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με περισσότερες από αιτήσεις και απαντήσεις να έχουν ανταλλαγεί από τη δημιουργία της, η πλατφόρμα αρχειοθετεί, επιγραμμικά, βασικές πληροφορίες που επιτρέπουν διαβουλεύσεις και μελέτες συγκριτικού δικαίου μέσω ενός μοναδικού και αποτελεσματικού μέσου επικοινωνίας. Οι ανταποκριτές κάθε κράτους μέλους χρησιμοποιούν συνεπώς το δίκτυο προκειμένου να διασφαλίζουν την ουσιώδους σημασίας ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών σχετικά με την ισχύουσα νομοθεσία, τα νομοθετικά και δικαστικά συστήματα και τα σχέδια μεταρρυθμίσεων. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 12

13 β) Η νομολογία (i) ECLI (Αναγνωριστικό Ευρωπαϊκής Νομολογίας) 52. Το 2011, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα προβλέποντας τη θέσπιση, σε εθελούσια βάση, του Αναγνωριστικού Ευρωπαϊκής Νομολογίας (European Case Law Identifier - ECLI) και μιας ελάχιστης δέσμης ενιαίων μεταδεδομένων για τη νομολογία (ΕΕ C 127 της , σ. 1). 53. Η ανάγκη παροχής πρόσβασης στη νομοθεσία πρέπει να πληροί τον στόχο της διάδοσης πληροφοριών για τα νομικά συστήματα της ΕΕ και των κρατών μελών και να χρησιμεύει ως στόχος να δημιουργηθεί πολύτιμο εργαλείο για τους πολίτες, τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου καθώς και τις αρχές των κρατών μελών. 54. Η γνώση για την ουσία και την εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να αποκτάται μόνον από νομικές πηγές της ΕΕ η νομολογία των εθνικών δικαστηρίων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, περιλαμβανομένων των αποφάσεων επί αιτήσεων για την έκδοση προδικαστικών αποφάσεων, των αποφάσεων που έπονται της έκδοσης προδικαστικής απόφασης και των αποφάσεων που θέτουν σε εφαρμογή άμεσα το ενωσιακό δίκαιο. Επιπλέον, η βελτίωση της διασυνοριακής πρόσβασης στη νομολογία των κρατών μελών και των ευρωπαϊκών δικαστηρίων διευκολύνει τις μελέτες συγκριτικού δικαίου και ενθαρρύνει την απόκτηση γνώσεων των διαφόρων νομικών παραδόσεων. 55. Μελέτη 1 που πραγματοποιήθηκε από την Ομάδα του Συμβουλίου «Ηλεκτρονικό δίκαιο (E-Law)» διαπίστωσε ότι, εκτός από τα θέματα πολυγλωσσίας, τα προβλήματα πρόσβασης στη νομολογία οφείλονται κυρίως στην έλλειψη ομοιόμορφων αναγνωριστικών και μεταδεδομένων. Στο εθνικό επίπεδο υπάρχουν διάφορα συστήματα αναγνώρισης, άλλα καθ υπόδειξη των δικαστηρίων και άλλα ανάλογα με τον πωλητή. Οι βάσεις δεδομένων που προορίζονται για την αναζήτηση της νομολογίας διαφόρων κρατών μελών είτε εφευρίσκουν το δικό τους σύστημα αναγνώρισης είτε χρησιμοποιούν εκ νέου ένα ή περισσότερα εθνικά συστήματα αρίθμησης. Το γεγονός αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την αναζήτηση και την παραπομπή σε νομολογία σε διασυνοριακό πλαίσιο, επειδή τα αναγνωριστικά ενός συστήματος ενδέχεται να είναι ασύμβατα με άλλα συστήματα. 1 έγγρ /1/ /15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 13

14 56. Για να διευκολυνθεί τόσο η περαιτέρω ανάπτυξη των βάσεων δεδομένων νομολογίας και προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των επαγγελματιών του νομικού κλάδου και των πολιτών, ένα κοινό σύστημα για την αναγνώριση, την παραπομπή και τα μεταδεδομένα της νομολογίας θεωρήθηκε ουσιαστικής σημασίας. 57. Οι δικαστικές αποφάσεις θα πρέπει να ταυτοποιούνται με τη χρήση τυποποιημένου αναγνωριστικού, το οποίο θα είναι αναγνωρίσιμο, ευανάγνωστο και κατανοητό τόσο από τους ανθρώπους όσο και από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και θα είναι συμβατό με τα τεχνολογικά πρότυπα. Ταυτοχρόνως, θα πρέπει τα συστήματα ταυτοποίησης των εθνικών νομολογιών να μπορούν να λειτουργούν παράλληλα με ένα τέτοιο ευρωπαϊκό πρότυπο, αλλά και το ευρωπαϊκό πρότυπο θα πρέπει να μπορεί να χρησιμεύει ως μοναδικό εθνικό πρότυπο για τις χώρες που το επιθυμούν. 58. Εφόσον η οργάνωση των δικαστηρίων και οι εφαρμογές πληροφορικής που χρησιμοποιούνται από τα δικαστήρια ποικίλλουν όχι μόνο μεταξύ κρατών μελών αλλά και εντός των κρατών μελών, πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα χρησιμοποίησης ενός συστήματος ταυτοποίησης και μεταδεδομένων σε κάθε δικαστήριο. 59. Τα κράτη μέλη καλούνται να εισαγάγουν, σε προαιρετική βάση σε εθνικό επίπεδο, το Αναγνωριστικό της Ευρωπαϊκής Νομολογίας και μια ελάχιστη δέσμη ενιαίων μεταδεδομένων νομολογίας. Επί του παρόντος, ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη εισαγάγει το σύστημα ECLI σε εθνικό επίπεδο. (ii) JURE 60. Η βάση δεδομένων JURE περιέχει σχετικές αποφάσεις που έχουν ληφθεί από τα δικαστήρια των κρατών μελών της ΕΕ και, κατά περίπτωση, της Ισλανδίας, της Νορβηγίας και της Ελβετίας, καθώς και από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τις ακόλουθες συμβάσεις και κανονισμούς: Σύμβαση των Βρυξελλών (1968) Σύμβαση του Λουγκάνο (1988) Κανονισμός Βρυξέλλες Ι (2000) Κανονισμός Βρυξέλλες ΙΙ (2000) Νέος Κανονισμός Βρυξέλλες ΙΙ (2003) Νέα Σύμβαση του Λουγκάνο (2007) 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 14

15 61. Επί του παρόντος, οι αποφάσεις είναι διαθέσιμες μόνο στη γλώσσα του πρωτοτύπου. 62. Περίληψη κάθε απόφασης είναι επίσης διαθέσιμη στα γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά (και στη γλώσσα του πρωτοτύπου, εάν αυτή η περίληψη παρέχεται από την οικεία χώρα). 63. Η συλλογή JURE είναι επί του παρόντος διαθέσιμη στον ιστότοπο τόπο EUR-Lex, στην ενότητα «Εθνικό δίκαιο» και την υποενότητα «JURE». Επίσης περιλαμβάνει το περιεχόμενο της προηγούμενης βάσης δεδομένων JURE. Τα κράτη μέλη ασχολούνται ενεργά με την ενημέρωση αυτής της βάσης δεδομένων, εμπλουτίζοντάς την με την πρόσφατη νομολογία. (iii) Δίκτυο των Προέδρων των Ανώτατων Δικαστηρίων 64. Το δίκτυο των Προέδρων των Ανώτατων Δικαστηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο δημιουργήθηκε το 2004, δημιούργησε πλατφόρμα για την επικοινωνία μεταξύ των Ανώτατων Δικαστηρίων της ΕΕ. Εκτός από την τόνωση του διαλόγου για θέματα κοινού ενδιαφέροντος, οι επαφές που δημιουργήθηκαν μεταξύ των Προέδρων των Ανώτατων Δικαστηρίων οδήγησαν το 2007 στη δημιουργία μιας κοινής δικτυακής πύλης νομολογίας με μηχανή αναζήτησης που μπορεί να απευθύνει ερωτήματα σε άλλες μηχανές αναζήτησης. (iv) Ένωση Συμβουλίων Επικρατείας και Ανώτατων Διοικητικών Δικαστηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης 65. Η Ένωση Συμβουλίων Επικρατείας και Ανώτατων Διοικητικών Δικαστηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ACA-Europe) αποτελείται από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τα Συμβούλια Επικρατείας ή τα Ανώτατα Διοικητικά Δικαστήρια κάθε κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορούν να γίνουν δεκτά ως παρατηρητές δικαστήρια και όργανα με παρόμοιες αρμοδιότητες σε κράτη που συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις ενόψει της προσχώρησής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 15

16 66. Η Ένωση (ACA-Europe) είναι θεμελιωμένη σε μια φιλοσοφία ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών σχετικά με θέματα που αφορούν τη νομολογία, την οργάνωση και τη λειτουργία των μελών της κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, είτε αυτά είναι δικαστικά είτε συμβουλευτικά, ιδίως όσον αφορά το δίκαιο της ΕΕ. Προς τον σκοπό αυτό, η Ένωση (ACA-Europe) ενθαρρύνει τις επαφές και τις ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των μελών και των παρατηρητών της και με τα δικαστήρια της ΕΕ. 67. Η Ένωση (ACA-Europe) έχει δημιουργήσει μια βάση δεδομένων, η οποία αποτελείται κυρίως από αποφάσεις, γνωμοδοτήσεις και μελέτες που έχουν εκδοθεί από τα μέλη της. Αυτή περιλαμβάνει δύο βάσεις δεδομένων, την πρώτη (Dec.Nat.) που περιέχει τις εθνικές αποφάσεις και τη δεύτερη (JuriFast) όπου περιλαμβάνονται προκαταρκτικοί φάκελοι (ερωτήματα που τίθενται στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι απαντήσεις του και οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί σε εθνικό επίπεδο σε συνέχεια αυτών των απαντήσεων), καθώς και εθνικές αποφάσεις για την ερμηνεία του δικαίου της ΕΕ. V. ΑΝΟΙΚΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ 68. Ο στόχος της διαδικτυακής πύλης ανοικτών δεδομένων της ΕΕ ( είναι να συλλέγει και να διαδίδει τα ανοικτά δεδομένα των θεσμικών οργάνων, οργανισμών και άλλων φορέων της ΕΕ. Μια άλλη πρωτοβουλία αποσκοπεί στη δημιουργία πανευρωπαϊκής διαδικτυακής πύλης για τα ανοικτά δεδομένα, η οποία θα συγκεντρώνει και θα διαδίδει τα ανοικτά δεδομένα από τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές διαδικτυακές πύλες των κρατών μελών της ΕΕ. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 16

17 69. Και οι δύο διαδικτυακές πύλες είναι κατάλογοι μεταδεδομένων και αποβλέπουν στη σημασιολογική διαλειτουργικότητα σε επίπεδο μεταδεδομένων, προκειμένου να δημιουργηθεί μια αποτελεσματική σύνδεση μεταξύ συνόλων δεδομένων. α) Τα ανοικτά δεδομένα σε επίπεδο ΕΕ 70. Η διαδικτυακή πύλη ανοικτών δεδομένων της ΕΕ ( ODP) συστάθηκε με την απόφαση 2011/833/ΕΕ της Επιτροπής για να διευκολύνει την πρόσβαση των πολιτών σε ανοικτά δεδομένα, να ενθαρρύνει την εκ νέου χρήση και να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα. Αποτελεί το ενιαίο σημείο πρόσβασης σε ανοικτά δεδομένα που κατέχουν τα θεσμικά όργανα, οι οργανισμοί και άλλοι φορείς της ΕΕ. 71. Η δημιουργία της είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που προάγει την ευρεία και ελεύθερη διάθεση των πληροφοριών που παράγονται από ή για τις κυβερνήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ανάγκη για πρόσβαση σε ανοικτά δεδομένα εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου του Εκτός από την υποχρέωσή τους δυνάμει της απόφασης 2011/833/ΕΕ της Επιτροπής, οι υπηρεσίες της Επιτροπής πρέπει να τροφοδοτούν την ODP με δεδομένα που παράγονται για ή από αυτές, ενώ καλούνται να συμμετάσχουν άλλα θεσμικά όργανα, οργανισμοί και φορείς. Η διαδικτυακή πύλη επιτρέπει σε όλους την εύκολη αναζήτηση, τηλεφόρτωση και εκ νέου χρήση αυξανόμενου φάσματος δεδομένων για εμπορικούς ή μη εμπορικούς σκοπούς, μέσω καταλόγου κοινών μεταδεδομένων. Ενισχύει την προβολή και διευκολύνει την αναζήτηση των δεδομένων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και οργανισμών και συμβάλλει σημαντικά στον ανοικτό τους χαρακτήρα και τη διαφάνεια. 73. Στα τέλη του 2014, ο αριθμός των παρόχων δεδομένων που συμβάλλουν στην ODP ανήλθε σε 43 (26 υπηρεσίες της Επιτροπής, Επιτροπή των Περιφερειών, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και 15 οργανισμοί), παρέχοντας πρόσβαση σε περίπου σύνολα δεδομένων. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 17

18 β) Τα ανοικτά δεδομένα σε επίπεδο κρατών μελών 74. Το πολυετές σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη (2014/C 182/02), προβλέπει τη δημιουργία άτυπης ομάδας της οποίας τα πορίσματα θα υποβάλλονται στην ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη. Ο στόχος είναι να συζητηθεί και να προετοιμαστεί η ακολουθητέα μέθοδος όσον αφορά τα ανοικτά δεδομένα στον τομέα της δικαιοσύνης. VI. ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ 75. Η πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω του ιστοτόπου EUR-Lex, της δικτυακής πύλης N-Lex και της δικτυακής πύλης της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης επί του παρόντος περιορίζεται στην πράξη σε νομικές πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία και τη νομολογία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της. Ωστόσο, ενδέχεται να είναι σκόπιμο να προχωρήσει περαιτέρω και να επεκτείνει το φάσμα των διαθέσιμων νομικών πληροφοριών, ώστε να περιλαμβάνεται η πρόσβαση στη νομοθεσία και τη νομολογία τρίτων χωρών. 76. Κάποιος προβληματισμός έχει ήδη αφιερωθεί στη διερεύνηση τρόπων για τη βελτίωση της πρόσβασης στη νομοθεσία και τη νομολογία τρίτων χωρών. Πράγματι, η εν λόγω πρόσβαση μπορεί να παρουσιάζει ενδιαφέρον, ακόμη και σε σχέση με την εφαρμογή των πράξεων που θεσπίζονται σε επίπεδο ΕΕ. Για παράδειγμα, το άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 593/2008 για το εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές ενοχές (Ρώμη Ι) ορίζει ότι κάθε νόμος, είτε κράτους μέλους ή τρίτης χώρας, μπορεί να εφαρμόζεται σε μια σύμβαση που καλύπτεται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού. Αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις το δικαστήριο κράτους μέλους οφείλει να εφαρμόσει το δίκαιο τρίτου κράτους με το οποίο η υπόθεση συνδέεται στενά. Επιπλέον, άλλες καταστάσεις στην καθημερινή ζωή των πολιτών ή των επαγγελματικών δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων ή των επαγγελματιών του νομικού κλάδου μπορούν να απαιτούν ή να αποδείξουν τη χρησιμότητα της πρόσβασης στο αλλοδαπό δίκαιο. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 18

19 77. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν κανόνες που επιτρέπουν στα δικαστήρια ή σε άλλες αρχές τους να αποκτούν πληροφορίες σχετικά με το αλλοδαπό δίκαιο. Οι κανόνες αυτοί αναφέρουν την αρχή η οποία είναι αρμόδια να υποβάλλει ερωτήματα σχετικά με το αλλοδαπό δίκαιο. Επιτρέπουν επίσης τη λήψη γνωμοδοτήσεων πραγματογνωμόνων μαρτύρων. Σχεδόν όλα τα κράτη μέλη είναι και συμβαλλόμενα μέρη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί πληροφορήσεως επί του αλλοδαπού δικαίου. 78. Είναι χρήσιμο να συνεχιστεί η διερεύνηση τρόπων για τη διευκόλυνση ή τη διεύρυνση της πρόσβασης στη νομοθεσία τρίτων κρατών. Σε ποιο στάδιο έχουν φθάσει οι συζητήσεις; (i) τα κράτη της Σύμβασης του Λουγκάνο 79. Τα υπογράφοντα κράτη της Σύμβασης του Λουγκάνο (Ελβετία, Νορβηγία και Ισλανδία) έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με την ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, υπήρξαν τακτικές επαφές με εκπροσώπους της Ελβετίας, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας για να συζητηθούν ειδικότερα οι βάσεις δεδομένων νομολογίας που αφορούν την εφαρμογή των Συμβάσεων. Με βάση την εν λόγω ειδική συνεργασία, τα κράτη της Σύμβασης του Λουγκάνο έδειξαν επίσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εργασίες του Συμβουλίου επί του σημασιολογικού ιστού, και εμπλέκονται άμεσα στις συζητήσεις για το I και ECLI. Με την πάροδο του χρόνου, το ζητούμενο είναι να δοθούν λύσεις σημασιολογικού ιστού ούτως ώστε οι σελίδες νομοθεσίας και νομολογίας των εν λόγω χωρών να έχουν επίσης παραπομπές στα αναγνωριστικά στοιχεία I και ECLI, ενθαρρύνοντας με τον τρόπο αυτό την εύκολη και αυτόματη πρόσβαση μέσω των σελίδων της ΕΕ και των κρατών μελών της. (ii) Διάσκεψη της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο 80. Η Διάσκεψη της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο συγκεντρώνει ένα μεγάλο αριθμό μελών. Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Πολιτικής της Διάσκεψης κάλεσε το Μόνιμο Γραφείο να συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις στον τομέα της πρόσβασης στο περιεχόμενο του αλλοδαπού δικαίου. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 19

20 81. Δεδομένου ότι τα εργαλεία σημασιολογικού ιστού που αναπτύχθηκαν με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν, λόγω της ευελιξίας τους, επίσης να προσαρμόζονται σε κάθε εθνικό σύστημα, πραγματοποιήθηκαν επαφές με σκοπό την εξαγωγή αυτών των λύσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε τις λύσεις αυτές στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Πολιτικής της Διάσκεψης της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο τον Απρίλιο του Οι μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα αυτό θα εξακολουθήσουν να παρακολουθούνται εκ του σύνεγγυς. (iii) Πρωτοβουλίες των κρατών μελών 82. Μέσω δύο κρατών μελών, η ΕΕ είναι επίσης σε επαφή με την Ιβηροαμερικανική Δικαστική Σύνοδο Κορυφής, όργανο αποτελούμενο από κράτη της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής. Δεδομένου ότι και τα εν λόγω κράτη μέλη θα ήθελαν να είναι σε θέση να ενθαρρύνουν την επιγραμμική πρόσβαση στη νομοθεσία, έχουν πραγματοποιηθεί επαφές για να γνωστοποιηθούν οι λύσεις σημασιολογικού ιστού που αναπτύχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 83. Μέσω ενός κράτους μέλους, η ομάδα εργασίας ενημερώθηκε επίσης για τα αποτελέσματα του προγράμματος αδελφοποίησης με το Μαρόκο το οποίο περιλάμβανε παρουσίαση σχετικά με το I. VII. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 84. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας επίγνωση της σημασίας του ζητήματος της πρόσβασης στη νομοθεσία, έχει αναπτύξει εργαλεία και πλατφόρμες για τη διευκόλυνση και την επέκταση της πρόσβασης στη νομοθεσία για τους πολίτες, μεταξύ άλλων, τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς σε επίπεδο κρατών μελών και ΕΕ. Το έργο αυτό έχει ήδη αποδώσει καρπούς και θα πρέπει να συνεχιστεί. 85. Η παρούσα έκθεση καταρτίστηκε για να διανεμηθεί στο κοινό. 86. Η Ομάδα του Συμβουλίου «Ηλεκτρονικό δίκαιο» θα συνεχίσει να παρακολουθεί το έργο και προτείνει την κατάρτιση τακτικών εκθέσεων προόδου, τουλάχιστον κάθε πέντε έτη. 5510/15 ΔΛ+ΓΒ+ΘΚ/μκ,γπ,νκ 20