Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από Εθνικούς Πόρους της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της

Transcript

1 Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από Εθνικούς Πόρους της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα - Βουλγαρία Επενδύοντας στο μέλλον

2 A Η Περιοχή Δράσης του Έργου Gotse Delchev Pletena SATOVC HA Valkosel Dikchan Kochan Vaklin klinovo Dospat Η περιοχή του έργου περιλαμβάνει την κοιλάδα του ποταμού Μέστα και από τις δύο πλευρές των συνόρων ή τη γεωγραφική περιοχή που είναι γνωστή ως Chech - η αριστερή όχθη του ποταμού Μέστα. Βρίσκεται στο νότιο-δυτικό τμήμα της Ροδόπης και στο βόρειο τμήμα του Φαλακρού όρους. Chech περιλαμβάνει περίπου 60 χωριά και από τις δύο πλευρές των συνόρων. Σύμφωνα με τον Vasil Kanchov, διάσημο ερευνητή από το τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, το βουλγαρικό τμήμα του Checha περιλαμβάνει τα χωριά από το Δήμο της Satovcha, το ανατολικό τμήμα του Δήμου Garmen κατά μήκος του ποταμού Dospat Μπίστριτσα. Στην Ελληνική επικράτεια, η Chech περιλαμβάνει τα χωριά κοντά στο χωριό Ποταμοί, τις εκβολές του ποταμού Dospat καθώς και την περιοχή κοντά στο Κάτω Νευροκόπι. Region BULGARIA Nature Preserve Ali botush Ohiro Lefkogia KATO NEVROKOPI Slashten CH HEC HE CH C HA Тuhovishte Godeshevo Perithori Volakas GREECE

3 Εταίροι του σχεδίου Η φιλοσοφία του έργου Ο Δήμος Satovcha έχει έκταση 344 km 2. Αποτελείται από 14 χωριά με πληθυσμό περίπου Ο δήμος έχει τέσσερα λύκεια, το καθένα με πάνω από πεντακόσιους μαθητές, 4 σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, 7 γυμνάσια και 3 δημοτικά σχολεία, καθώς και 14 νηπιαγωγεία. Υπάρχουν 8 στον αριθμό κοινοτικά κέντρα, τα οποία βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία. Επίσης στον δήμο λειτουργεί Μουσείο με πλούσια συλλογή. Ο Δήμος Κάτω Νευροκοπίου βρίσκεται σε απόσταση 42 χλμ. από την πόλη της Δράμας. Ο πληθυσμός του ξεπερνά τους 2000 κατοίκους. Το Κάτω Νευροκόπι είναι μια μικρή αλλά και δυναμική πόλη, όπου τα βασικά μέσα διαβίωσης είναι η γεωργία και ο αειφόρος- εναλλακτικός τουρισμός, που στηρίζεται στην πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και στο ανέπαφο φυσικό περιβάλλον. Πάνω από δέκα πολιτιστικά φεστιβάλ και εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα σε οικισμούς του δήμου, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των κατοίκων αλλά και πλήθους επισκεπτών από άλλες περιοχές της χώρας. Народно читалище Просвета 1937, село Плетена Το Κοινοτικό Κέντρο Prosveta 1937, βρίσκεται στο χωριό Pletena και είναι ένα από τα οκτώ κέντρα της κοινότητας που λειτουργούν στο Δήμο Satovcha. Κατά τη διάρκεια της μακράς του ιστορίας, το κέντρο της κοινότητας έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντικός θεματοφύλακας, διατήρησης των πολιτιστικών παραδόσεων της περιοχής αλλά και ανάπτυξης τους. Το πολιτιστικό-κοινοτικό κέντρο διαθέτει χορωδιακή και χορευτική ομάδα, η οποία κάθε χρόνο συμμετάσχει σε εθνικά και διεθνή φεστιβάλ και διαγωνισμούς. Η αξία του έργου αυτού είναι ότι συνδέεται με το γεγονός ότι οι τοπικοί ιστορικοί σε συνεργασία με τους μαθητές από το γυμνάσιο δεν ήταν μόνο παρατηρητές ή ασχολούνταν μόνο με την συλλογή των πληροφοριών. Δεν ήταν απλά παρατηρητές αλλά συμμετείχαν ενεργά. Ήταν οι πραγματικοί φορείς υλοποίησης του συνόλου του έργου σε συνεργασία με τους εξωτερικούς εμπειρογνώμονες και τους μαθητές από το Εθνικό Λύκειο Αρχαίων Γλωσσών και Πολιτισμού οι οποίοι ήταν οι σύμβουλοι - καθοδηγητές τους. Αυτή η προσέγγιση είναι πιο πολύπλοκη και απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια και χρόνο. Ωστόσο, είμαστε πεπεισμένοι ότι η προσέγγιση αυτή δίνει την πραγματική έννοια των προσπαθειών, διότι η διατήρηση και η επικοινωνία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι απαραίτητη πάνω απ όλα για τη ζωή εκείνων που την ασκούν και την βιώνουν στην καθημερινότητα τους. Ο κύριος στόχος του έργου είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, ώστε οι κάτοικοι να γνωρίσουν και να είναι περήφανοι για την πολιτιστική κληρονομιά στη διασυνοριακή περιοχή της κοιλάδας του ποταμού Μέστα και να συμβάλουν στη διατήρηση της μακράς τους παράδοσης. Η κοιλάδα του ποταμού Μέστα και από τις δύο πλευρές των συνόρων Ελλάδας και Βουλγαρίας έχει μοναδικό φυσικό περιβάλλον. Οι κάτοικοι της περιοχής διαθέτουν μοναδικούς και ξεχωριστούς χορούς και μουσική, διατηρώντας την ιστορία και τις παραδόσεις τους.

4 Δραστηριότητες του έργου Κατασκευή νέου κτιρίου στο σχολείου του χωριού Pletena, Δήμος Satovcha Εξοπλισμός της σκηνής και των αιθουσών του Κοινοτικού Κέντρου Prosveta 1937 στην Pletena του Δήμου Satovcha. Προμήθεια 75 παραδοσιακών στολών και 35 μουσικών οργάνων για τις ομάδες από το πολιτιστικό κέντρο της κοινότητας στην Pletena. Προμήθεια από 140 παραδοσιακών στολών και 20 μουσικών οργάνων για τις πολιτιστικές ομάδες από τον δήμο Κάτω Νευροκοπίου. Τεκμηρίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς με τη διεξαγωγή αποστολών από τους μαθητές των σχολείων του Δήμου Satovcha και σχολείων από άλλες περιοχές της Βουλγαρίας. Έκδοση των υλικών που συλλέγονται στον τομέα της μουσικής, τις παραδόσεις, τη ζωή, τη γλώσσα και την αρχιτεκτονική. Δημιουργία προγραμμάτων από τα διασυνοριακά Σχολεία για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας και της ανάπτυξης ενός σχεδίου για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων από τους εταίρους. Έκδοση και διανομή πολυμέσων που δείχνει τα βασικά στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής και την έκδοση ενός βιβλίου με τα παραδοτέα του έργου.

5 Συναυλία στη θέση Dabrash Το πρόγραμμα περιελάμβανε παραστάσεις από 11 ομάδες από κοινοτικά πολιτιστικά κέντρα και σχολεία από όλους τους οικισμούς του Δήμου Satovcha με πάνω από 300 συμμετέχοντες. Υπήρξαν τραγούδια και χοροί; Και στη συνέχεια, χοροί και τραγούδια. Το βουνό, οι ανθρώπινοι και το τραγούδι ενώνονται σε μια λαμπρή αρμονία της ζωής, τη χαρά και την ομορφιά. Μπορείτε να παρακολουθήσετε, να ακούσετε και ξαφνικά να νιώθετε ότι είστε ένα μέρος αυτής της μαγείας. Μπορείτε να παρακολουθήσετε, να αισθανθείτε ευτυχείς. Το βουνό γεννά τον άνθρωπο, ο άνθρωπος γεννά το τραγούδι, το τραγούδι είναι η ψυχή του βουνού. Ένας ατελείωτος κύκλος, μια αδιαίρετη και ασύγκριτη έννοια του ανήκειν. Το πράσινο λιβάδι, τα ευωδιαστά λουλούδια και ο ζεστός ήλιος - δεν υπάρχει πιο υπέροχη σκηνή από αυτή. Ο ήλιος απόλαυσε επίσης όλη αυτή την αρμονία και ομορφιά. Gergina Toncheva

6 Συνεντεύξεις και συναντήσεις με τους ανθρώπους που κρατούν τις παραδόσεις Παραδοσιακές φορεσιές Παραδόσεις Γιορτές Παιχνίδια Τοπική κουζίναγαστρονομία

7 Αρχιτεκτονική Οι βρύσες σε Checha Πέτρινα γεφύρια Satovcha η οποία είναι υποψήφια για το βιβλίο Guinness για την περιοχή η οποία έχει το μεγαλύτερο αριθμό πέτρινων βρυσών. Chech είναι γεμάτη από «μονοπάτια», ρωμαϊκούς δρόμους και φυσικά τις πασίγνωστες γέφυρες πάνω από το ποτάμι. Αντιπροσωπεύουν επίσης την σύγχρονη αρχιτεκτονική του νερού, που σώζεται (περισσότερο σαν πνεύμα παρά ως πραγματική ουσία) εντός της επικράτειας. Πραγματικά αυτά τα πέτρινα οικοδομήματα- γεφύρια δεν θα είχαν κατασκευαστεί ποτέ από τους αυτοδίδακτος μάστορες χωρίς την χρηματοδότηση της γενική- κεντρικής (κυβέρνησης). Με άλλα λόγια, οι πολυάριθμες γέφυρες που υπάρχουν ακόμη στην επικράτεια, που διασχίζεται από παλιούς ρωμαϊκούς δρόμους και διατηρούνται ανέπαφοι έως σήμερα, ή κατασκευάστηκαν κατά την διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθώς και τέλος μερικά βρίσκονται παράλληλα στα ερείπια παλιών ρωμαϊκών κατασκευών. Τα σπίτια της περιοχής Τα πέτρινα σπίτια του Godeshevo Η αρχιτεκτονική από την εποχή της Εθνικής αναβίωση Dolen. Αρχιτέκτων Todor Mihaylov

8 Veda Slovena Σε αναγνώριση του έργου του Boris Hristov, ο οποίος συστηματικά αναλύει σε δύο τόμους του την Veda Slovena το «Ξεκινάω την συγκέντρωση στοιχείων κάνοντας το σχήμα του σταυρού στις σημειώσεις δίπλα. Πρώτον, για τη συγχώρεση του συνειδητού και την ακούσια αμαρτία που διεπράχθη από τους προγόνους μας και από εμάς, οι οποίοι απέκρυψαν, έναν τόσο σημαντικό θησαυρό όπως το έπος Veda Slovena,. Δεύτερον για να ζητήσω βοήθεια για το δύσκολο αυτό έργο της ανάστασης του έργου αυτού. Τρίτον, για την τεκμηρίωση, όταν βρεθεί η θέση της εφαρμογής του κύκλου, όταν η εργασία έχει ολοκληρωθεί. Το τοπωνύμιο «Orphenskoto» ακόμα υπάρχει στην περιοχή. Μια περιοχή ανάμεσα στο χωριό Osina και το χωριό Lyubcha. Οι κάτοικοι της The Satovcha ακόμα θυμούνται αυτό το όνομα του τελευταίου τραγουδιστή του τραγουδιού Veda του Ashika από το χωριό Fargovo, ο οποίος είχε ένα saz με δύο telya (ένα μεγάλο ντέφι με δύο σειρές) και τραγουδούσε για ώρες ατελείωτες τραγούδια που κανείς άλλος δεν γνώριζε. Αλλά παρακαλώ δώστε την προσοχή σας ότι αυτός τραγουδούσε μόνο όταν σε διάθεση να τραγουδήσει ( όποτε ήθελε). Αυτοί οι μάστορες όταν επέστρεψαν από τα μοναστήρια του Αγίου όρους και σταμάτησαν να ακούσουν μόνο και μόνο για να ακούσουν τον Ashika να τραγουδάει. Η παρουσίαση του Veda Slovena σε μια συλλογή μουσείου στην Satovcha είναι ένα μόνο έξυπνο τμήμα αυτού του μηνύματος του B. Hristov και υποβάλει τα σέβη του στις ζωές και το σπουδαίο έργο των Stefan Verkovich and Ivan Gologanov. Είναι σημαντικό για τη συλλογή του μουσείου ότι τα κείμενα των τραγουδιών είναι από τα χωρία Kochan, Zhizhevo, Farkovo, Kribul, Pletena, Dolno Dryanovo, Gorno Dryanovo, κλπ. Είτε η Veda Slovena είναι μυθοποίηση ή μυθοπλασία, είναι και θα παραμείνει ένα από τους καλύτερα αρχεία της λαογραφίας και του πολιτισμού μας. Kiril Karakolev

9 Συναντήσεις με τους εταίρους μας στο Κάτω Νευροκόπι Μερικές παραδόσεις και γιορτές της περιοχής δεν μπορούμε να τις συναντήσουμε σε άλλες περιοχές του Νομού Δράμας, είναι πραγματικά μοναδικές. Το αξιοσημείωτο όμως είναι πως οι πληθυσμοί από την μια πλευρά των Ελληνικών και από την πλευρά των Βουλγαρικών συνόρων μοιράζονται κοινά έθιμα, άσχετα εάν χωρίζονται από μια νοητή γραμμή και δεν το γνώριζαν για χρόνια για τα κοινά τους έθιμα. Αυτό αποδεικνύει ότι οι πολιτιστικές ομοιότητες μεταξύ του πληθυσμού στην Ελληνική πλευρά και τη Βουλγαρική είναι ιδιαίτερα ισχυρές, παρά την απομόνωση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Από το 2007, όταν η Δημοκρατία της Βουλγαρίας εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κάτοικοι μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα μεταξύ των χωρών, αυτό το πολιτιστικός θησαυρός και σύνδεσμος, ο οποίος είχε σπάσει εδώ και πολλά χρόνια, τώρα μπορεί να αναπτυχθεί και πάλι. Είναι μια πολύ σημαντική αλλαγή για τον πληθυσμό της περιοχής. Οι Έλληνες και οι Βούλγαροι πρέπει να αφήσουμε πίσω το παρελθόν και να καταλάβουν ότι έχουν πολλά κοινά. Η κατάργηση των συνόρων που εξασφαλίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αποκαταστήσει τη φυσική ισορροπία που υπήρχε τόσα πολλά χρόνια και δημιούργησε το μοναδικό πολιτιστικό μωσαϊκό σε αυτή τη μικρή περιοχή της Ευρώπης. Constantinos I. Karipis

10 Ομάδα έργου Η ομάδα του Δήμου Satovcha Arben Mimenov Δήμαρχος του Δήμου Satovcha Kiril Karakolev Τοπική Ιστορικός, Καθηγητής της Ιστορίας στο χωριό Satovcha Antoaneta Bektasheva Γραμματέας του Κοινοτικού Κέντρου Prosveta 1937, καλλιτεχνικός διευθυντής των ομάδων λαογραφίας του κέντρου της κοινότητας, συλλέκτης λαϊκής τέχνης. Baadin Mušov Τοπική Ιστορικός, Καθηγητής Ιστορίας στο χωριό Valkosel Lilko Ayvazov Καθηγητής Ιστορίας στο χωριό Satovcha, μουσικός, επικεφαλής του ομίλου λαογραφία- λαογραφική ομάδας. Zoya Dolenska Ιστορικός από... χωριό Emilia Kastamanova οικονομολόγος, οικονομικός εμπειρογνώμονας για το έργο Maria Samardzhieva συνεργάτης του δήμου, εκδότη της τοπικής εφημερίδας Irina Boshnakova Ιστορικός στο χωριό Pletena Οι μαθητές από το δήμο Satovcha: Adile Yahova μαθήτρια από το χωριό Satovcha Ailin Alendarova μαθήτρια το χωριό slashten Gergana Boshnakova μαθήτρια από το χωριό Dolen Zeinepa Topova μαθήτρια από το χωριό Satovcha Kamelia Kopanova μαθήτρια από το χωριό Satovcha Roumen Uzunov μαθητής από το χωριό Kochan Senada Karakiozova μαθήτρια από το χωριό Slashten Simona Yahova μαθήτρια από το χωριό Kochan Suzana Garova μαθήτρια από το χωριό Satovcha Η ομάδα της Εθνικής Σχολής Αρχαίων Γλωσσών και Πολιτισμού Gergina Toncheva ιδρυτής του γυμνασίου και διευθυντή του σχολείου Ivan Ivanov καθηγητής γεωγραφίας στο γυμνάσιο Daniel Ιβάνοφ πρώην μαθητής του σχολείου, ο δάσκαλος μουσικής και διευθυντής Lyuba Ilieva πρώην μαθητής του σχολείου, Διδάκτωρ ιστορίας, επικεφαλής του ομίλου λαογραφία Todor Mihailov Διδάκτωρ αρχιτεκτονικής, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο για την αποκατάσταση κτηρίων, την Αρχιτεκτονική, κατασκευή και Γεωδαισία Οι φοιτητές από την Εθνική Σχολή Αρχαίων Γλωσσών και Πολιτισμού Atanas Tonchev Georgi Georgiev Τοπικοί φορείς και συνεργάτες που μας παρείχαν πληροφορίες: Albena Poyukova χωριό Kochan Antoaneta Boshnakova χωριό Pletena Anton Iskrov χωριό Kochan Asan Dzildzov χωριό Satovcha Έμα Yurukova χωριό Dolen Zeinepa Hodzova και Vabi Hodzhov από το χωριό Pletena Ivanka Kartalova από την Satovcha Ilko Parushev από την Satovcha Ισμαήλ Ibishev από το χωριό Pletena Ρούμεν Bilyarov από το χωριό Vaklinovo Russi Kadrev από την Pletena Σεργκέι Saitov από το χωριό Valkosel Canko Parushev από την Satovcha Kamelia Georgieva Project Manager Lyubomir Mateev Παραγωγός των Εκδηλώσεις και των Εκδόσεων Κωνσταντίνος Καρύπης Έλληνας Πολιτιστικός Ανθρωπολόγος Georgi Mitov Krasimira Shantova Maximilian Vrabkov Mihaela Boyadzhieva Radoslav Iliev Trendafil Krastanov Chaya Koleva

11 Δήμος Σατόβτσα οδ. «Τόντορ Σόποβ» αρ. 37 Σατόβτσα 2950 Επαρχία Μπλαγκόεβγκραντ Βουλγαρία Τηλέφωνο: 00359/ Δήμος Κάτω Νευροκοπίου οδ. «Αγίου Δημητρίου» αρ. 23 Κάτω Νευροκόπι 66033, Νομός Δράμας, Ελλάς Τηλέφωνο: 0030/ , Народно читалище Просвета 1937, село Плетена Κοινοτικού Κέντρου Prosveta 1937 Χωριό Πλέτενα 2954 Δήμος Σατόβτσα Επαρχία Μπλαγκόεβγκραντ Βουλγαρία Τηλέφωνο: 00359/