QMWMIil. [f0liwt?<5\liipliika ammoiftkls Tj=SQ. sflijm am ffi] amr/asiiia iidasa. ? < - ο

Transcript

1 ? < - ο [f0liwt?<5\liipliika Sln1(g)V/i\@[yi ammoiftkls Tj=SQ w i ]? w ] f f i ] c s i \ i } a i j w i? i i a s M iiifm ΙΕ Ζ Β ϊο ϊ-ιε ΙΙϊΟ ϊ QMWMIil sflijm am ffi] amr/asiiia iidasa

2 TrCiQ S [ jt 3 ( 0 ) V z M im le C n ]l]^ (0 )[f"[k ls V m ^ C D W K ] D^(l)M[i1}M P[I5\ M M H f M c m m ir M a lioifram ffii ik p ^ qj\ w i^

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ To θέμα της πτυχιακής μου εργασίας αναφέρεται, στον Κ.Β.Σ. και την εφαρμογή των άρθρων στην πράξη. Έργο του Κ.Β.Σ. είναι, να υποχρεώνει κάθε επιτηδευματία να καταγράφει τα γεγονότα της επιχείρησής του με συγκεκριμένο τρόπο, να διαφυλάττει τα παραστατικά και ανά πάσα στιγμή του ζητηθούν, να τα επιδεικνύει στους αρμόδιους φορείς. Ο Κ.Β.Σ. τροποποιείται με νομοθετικά διατάγματα, όταν κρίνει το Κράτος ότι οι συνθήκες το επιβάλλουν, όπως η ανάπτυξη της τεχνολογίας, ο καλύτερος έλεγχος ορισμένων κλάδων επιτηδευματιών. Με την τεχνολογία που δίνει μεγάλη δυνατότητα συγκέντρωσης πληροφοριών σε πολύ γρήγορο χρόνο και ακρίβεια, το Κράτος προσπαθεί να εκσυγχρονισθεί και να γίνει πιο αξιόπιστο στις συναλλαγές του. Έτσι το διάστημα που ασχολούμαι με την πτυχιακή εργασία, η Κυβέρνηση εξήγγειλε νέες αλλαγές και μεταβολές, προσαρμοσμένες στις σύγχρονες απαιτήσεις. Στην αρχή της εργασίας μου αναφέρομαι στις καλές σχέσεις που πρέπει να έχουν, υπόχρεοι και Κράτος, στη συνέχεια παρουσιάζω τα άρθρα του Κώδικα συνοπτικά και κατά κεφάλαιο, τις αλλαγές που επέρχονται από 1/1/2003 και στο τέλος προσπαθώ με παραδείγματα να εφαρμόσω τον Κώδικα, με περιπτώσεις επιτηδευματιών που αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των υπόχρεων. Στα παραδείγματα τα χρηματικά ποσά από 1/1/2002 είναι σε ευρώ (ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα των κρατών-μελών της ζώνης ΟΝΕ), και τα προηγούμενα έτη σε δραχμές. Ελπίζω σε ένα βαθμό να μπόρεσα να αποδώσω με σαφήνεια και με αποτελεσματικό τρόπο, την εφαρμογή των διατάξεων του Κ.Β.Σ. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2002

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σελ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σελ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ Κ.Β.Σ. Σελ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΘΡΩΝ ΤΟΥ Κ.Β.Σ. Σελ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ Κ.Β.Σ. ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Σελ Υπόχρεοι επιτηδευματίες σε τήρηση βιβλίων & στοιχείων και ποια κατηγορία. Σελ Υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων & στοιχείων Νομικά Πρόσωπα και ποια κατηγορία. Σελ Υπόχρεοι για τήρηση βιβλίου αποθήκης Σελ Στοιχεία που διακινούνται κατά τις συναλλαγές Σελ Κύρος βιβλίων & στοιχείων - Κυρώσεις για παραβάσεις του Κ.Β.Σ. Σελ Συμπέρασμα - Σκέψεις Σελ. 48

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Κ.Β.Σ. είναι σύνολο διατάξεων. Οι διατάξεις καθορίζουν τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που έχουν οι επιτηδευματίες. Όλοι οι άνθρωποι (Φυσικά Πρόσωπα) που ασκούν ένα επάγγελμα (εκτός τους έμμισθους), ονομάζονται επιτηδευματίες. Στον όρο αυτό συγκαταλέγονται και τα Νομικά Πρόσωπα. Συγκεκριμένα οι διατάξεις καθορίζουν, ποια βιβλία και στοιχεία πρέπει να τηρούν, πότε είναι υποχρεωμένοι να τα τηρούν, πως πρέπει να τα τηρούν (από λογιστικής φύσεως) και τι πρόστιμα θα έχουν όταν παραβιάζουν τις διατάξεις αυτές. Με τον Κ.Β.Σ. το Κράτος αποσκοπεί στη δίκαιη φορολόγηση των επιτηδευματιών, βάση του ελέγχου που θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να πραγματοποιεί, ώστε να αποφεύγεται η φοροδιαφυγή και να τιμωρούνται οι παραβάτες. 2. ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ Κ.Β.Σ. ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΥΠΟΧΡΕΟΥΤ Το Κράτος για να πετύχει το στόχο του δηλαδή την φορολόγηση των υπόχρεων ανάλογα με τα έσοδά τους, πρέπει να δημιουργήσει άριστη συνεργασία, ώστε να επιτευχθεί εμπιστοσύνη. Δηλαδή να γίνει συνείδηση του υπόχρεου, να τηρεί βάση του Κ.Β.Σ. τα βιβλία και τα στοιχεία του και να μην προσπαθεί να αποκρύπτει έσοδα (μη κόβοντας παραστατικά) και υποχρέωση του Κράτους να διευκρινίζει και να απλουστεύει τα άρθρα, ώστε να γίνονται κατανοητά από αυτούς. Αυτό επιτυγχάνεται με; Σωστή ενημέρωση των υπόχρεων. Οταν ο υπόχρεος ενημερώνεται για τις αλλαγές που πραγματοποιεί το Κράτος, προσαρμόζεται πιο εύκολα και δεν δυσπιστεί ούτε αγχώνεται, απέναντι στις υποχρεώσεις του. Οι συχνοί όμως νόμοι και τα διατάγματα, δημιουργούν στον υπόχρεο

6 αβεβαιότητα, ο οποίος για να είναι συνεπής, αναγκάζεται να πληρώνει υψηλά ποσά στους φοροτεχνικούς, για να μην γίνει παραβάτης. Ισχύς του Κώδικα με μακροχρόνιο ορίζοντα. Όταν ο Κ.Β.Σ. είναι σταθερός και δεν τροποποιείται συχνά, ο υπόχρεος έχει γνώση των υποχρεώσεών του. Μπορεί να ζητήσει διευκρινήσεις για τυχόν απορίες στην ερμηνεία των άρθρων, από τους Εφοριακούς υπαλλήλους. Οι συχνές τροποποιήσεις των άρθρων δημιουργούν σύγχυση και στην Εφορία και στους επιτηδευματίες. Στην Εφορία, διότι το Κράτος πρέπει να εκπαιδεύσει τους αρμόδιους υπαλλήλους για τις επερχόμενες αλλαγές, ώστε να είναι σε θέση να κατανοήσουν την έννοια των τροποποιήσεων, η οποία εκπαίδευση κοστίζει χρόνο και χρήμα. Στους επιτηδευματίες, διότι η άγνοια δημιουργεί δυσπιστία στις συναλλαγές με το Κράτος και έτσι χάνεται η εμπιστοσύνη που πρέπει να υπάρχει. Επίσης οι τακτικές αλλαγές του Κ.Β.Σ. φέρνουν αναστάτωση στην οργάνωση και λειτουργία μιας επιχείρησης, με την αύξηση του κόστους (εκπαίδευση υπαλλήλων, αγορά μηχανημάτων κ.λ.π.), με αποτέλεσμα την μείωση της ρευστότητας της επιχείρησης. Ακόμη οι συχνές αλλαγές είναι ένα αντικίνητρο για ξένες επενδύσεις. Μια πολυεθνική εταιρεία θα αποθαρρυνθεί να πραγματοποιήσει μια επένδυση, όταν θα γνωρίζει ότι οι ισχύουσες διατάξεις μπορεί να μην ισχύουν αύριο. Το αποτέλεσμα, εκτός ότι χάνονται καινούργιες θέσεις εργασίας, δεν εισάγεται και τεχνολογία (μηχανήματα, γνώση). Απλοποίησιι του Κώδικα. Ο Κ.Β.Σ. πρέπει να είναι απλός δηλαδή κατανοητός από την πλειοψηφία των υπόχρεων, ώστε να είναι αποτελεσματικός. Όταν ο επιτηδευματίας γνωρίζει τις υποχρεώσεις του, δεν γίνεται παραβάτης και δεν υπεισέρχεται σε συναλλαγές με τους εφοριακούς υπαλλήλους (συμβιβασμός).

7 Επίσης η απλοποίηση του Κώδικα και των διαδικασιών του, περιορίζει το πολύπλοκο έργο των εφοριακών υπαλλήλων, και τους επιτρέπει να εξυπηρετούν καλύτερα τους υπόχρεους, με αποτέλεσμα την βελτίωση των σχέσεων και των δύο πλευρών. Η απώλεια της εμπιστοσύνης είναι ο κυριότερος παράγων, που ο υπόχρεος καταφεύγει με διάφορους τρόπους (ψεύτικα τιμολόγια, υπερτιμολόγηση, πωλήσεις αγαθών χωρίς παραστατικά, παροχή υπηρεσιών χωρίς αποδείξεις κ.λ,π.) στη φοροδιαφυγή. Η φοροδιαφυγή επιφέρει μείωση εσόδων, και το Κράτος για να αντεπεξέλθει στην οικονομική, αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική του, αναγκάζεται να δανεισθεί. Στην προσπάθειά του να εξαλείψει την φοροδιαφυγή καταφεύγει στη δημιουργία μιας υπηρεσίας ελέγχου, με εκπαιδευμένους υπαλλήλους (Σ.Δ.Ο.Ε.) και υψηλό κόστος λειτουργίας. Πιστεύω, ότι το Κράτος για να μπορεί να πείσει τον υπόχρεο να είναι ειλικρινής απέναντί του, πρέπει: οι διατάξεις να πληρούν τις προϋποθέσεις ενός δίκαιου, σαφή και αποτελεσματικού Κώδικα, να μπορεί να ελέγχει τις συναλλαγές του και να τεκμηριώνει τις παραβάσεις. Αυτό θα το επιτύχει με τη σωστή οριγάνωση (μηχανοργάνωση) και τη ευσυνειδησία των υπαλλήλων του, οι παραβάτες των διατάξεων να τιμωρούνται, ανεξαρτήτως οικονομικής και κοινωνικής θέσεως (χωρίς διακρίσεις, που προκαλεί δυσάρεστες αντιδράσεις), οι παραβάσεις να ρυθμίζονται όχι μόνο με βάση την σοβαρότητα της παράβασης αλλά να λαμβάνεται υπόψη και η οικονομική δυνατότητα του υπόχρεου (άνιση μεταχείριση και αισθήματα αδικημένου). Άρα, η συνέπεια των υπόχρεων μπορεί σε μεγάλο βαθμό να επιτευχθεί, μόνον με την καλή οργάνωση και την αλλαγή νοοτροπίας του Κράτους. Σε αυτό βοηθούν οι αλματώδεις εξελίξεις της τεχνολογίας, που

8 συμβάλλουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των σχέσεων, υπόχρεων και Κράτους. 3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΘΡΩΝ ΤΟΥ Κ.Β.Σ. Η ανάλυση - ερμηνεία του Κ.Β.Σ. θα γίνει με συνοπτικό τρόπο κατά κεφάλαιο. Σκοπός της εργασίας δεν είναι η ανάλυση των άρθρων, αλλά η εφαρμογή τους στην πράξη. Κατά την ανάλυση θα αναφερθώ, και στις αλλαγές που θα επέλθουν με τον νέο Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, ο οποίος θα ισχύσει από 1/1/2003 (ν. 3052/2002). Το πρώτο κεφάλαιο του Κ.Β.Σ., με τα άρθρα 1,2 και 3, αναφέρει ό τ ι: υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων είναι, φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινωνία του αστικού κώδικα ή αστική εταιρεία κερδοσκοπική ή μη που ασκεί επάγγελμα στην χώρα μας. απαλλασσόμενοι είναι οι επιτηδευματίες που πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα μέχρι ευρώ από παροχή υπηρεσιών και μέχρι ευρώ από πώληση αγαθών. Εξαιρούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αποκλειστικά χονδροπωλητές και οι εξαγωγείς. ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθάριστων εσόδων απαλλάσσονται, οι πράκτορες κρατικών λαχείων και παιγνίων, οι εφημεριδοπώλες και τα φυσικά πρόσωπα που δεν υπάγονται στο ΦΠΑ (αγρότες). Ο Κώδικας διακρίνει τους επιτηδευματίες ανάλογα με το αντικείμενο των εργασιών τους (χονδρικώς, λιανικώς και παροχή υττηρεσιών). Η διάκριση των επιτηδευματιών ανάλογα με το αντικείμενο των εργασιών του, είναι πολύ σημαντική διό τι: Μπορούν να απαλλαγούν από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων (άρθρο 2 παρ. 5) Ανάλογα με το αντικείμενο των εργασιών τους (και τα ακαθάριστα έσοδα), έχουν υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης (άρθρο 8)

9 Ανάλογα με το αντικείμενο των εργασιών τους, τηρούν τα βιβλία τους στην αντίστοιχη κατηγορία (άρθρο 4 ) και τα πρόσθετα βιβλία (άρθρο 10) Ανάλογα με το αντικείμενο των εργασιών τους, εκδίδουν τα ανάλογα στοιχεία (Τιμ.-Δ. Α. Πωλήσεων Αγαθών, Τιμ. Παροχής υπηρεσιών). Από 1/1/2003 επέρχονται οι εξής αλλαγές: το όριο των ακαθαρίστων εσόδων των απαλλασσόμενων επιτηδευματιών αυξάνεται α) από ευρώ σε ευρώ για πωλήσεις αγαθών και β) από ευρώ σε ευρώ για παροχή υπηρεσιών. Στο δεύτερο κεφάλαιο που έχουμε τα άρθρα 4, 5, 6, 7, 8, 9 και 10 ο Κώδικας αναφέρει, σε ποια κατηγορία βιβλίων εντάσσονται οι επιτηδευματίες ( Α' ή Β' ή Γ' κατηγορία), πότε τηρούν βιβλίο αποθήκης, ποια πρόσθετα βιβλία τηρούν και τα βιβλία υποκαταστήματος ανάλογα με την κατηγορία. Συγκεκριμένα: Οι επιτηδευματίες ανάλογα με το ανπκείμενο των εργασιών τους, την νομική μορφή τους, τον τόπο άσκησης της δραστηριότητας τους και τα ακαθάριστα έσοδά τους, εντάσσονται σε μια από τις τρεις κατηγορίες. Τα όρια των ακαθαρίστων εσόδων είναι; Α' Κατηγορία ευρώ, Β' Κατηγορία ευρώ και Γ' Κατηγορία άνω των ευρώ. Οι επιτηδευματίες ανάλογα με τα ετήσια ακαθάριστα έσοδά τους κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, καθορίζονται υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίου αποθήκης: Χονδροπωλήτριες (εμπορικές) ευρώ, Αιανοπωλήτριες (εμπορικές) κατά την εισαγωγή ευρώ, και εξαγωγή ευρώ. Βιομηχανικές ευρώ και εξαγωγικές άνω του 80% ευρώ. Η υποχρέωση τήρησης πρόσθετων βιβλίων εξαρτάται μόνο από το αντικείμενο εργασιών των επιτηδευματιών, και όχι από την κατηγορία των βιβλίων τους ή από το ύψος των ακαθάριστων εσόδων τους. Βάσει των διατάξεων του ΚΒΣ, η κατηγορία τήρησης βιβλίων επηρεάζει τις ακόλουθες υποχρεώσεις των: Στον τρόπο τήρησης των βιβλίων

10 Στην υποχρέωση έκδοσης ορισμένων στοιχείων Στο κλείσιμο της διαχειριστικής περιόδου, σύνταξης ισολογισμού, υποχρέωση απογραφής Στο ύψος του προστίμου σε περίπτωση παράβασης Στις προθεσμίες υποβολής δηλώσεων Στον προσδιορισμό του καθαρού κέρδους. Με τις νέες ρυθμίσεις από 1/1/2003 θα έχουμε τις εξής αλλαγές: Τα όρια τήρησης βιβλίων σε κατηγορία γίνονται; α) στην πρώτη κατηγορία (βιβλίο αγορών) εντάσσονται οι επιτηδευματίες που τα ακαθάριστα έσοδα είναι μέχρι και ευρώ (από ), β) στην δεύτερη (εσόδων-εξόδων) μέχρι και ευρώ (από ), και γ) τρίτη κατηγορία άνω των ευρώ (από ). Τα νέα όρια για την υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης θα είναι: εμπορία αγαθών ή εμπορικός κλάδος α) πωλήσεις χονδρικές ή κυρίως χονδρικές εφόσον σε δύο συνεχείς χρήσεις, τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα δεν υπερέβησαν το ποσό των ευρώ (από ), β) πωλήσεις λιανικές ή κυρίως λιανικές εφόσον σε δύο συνεχείς χρήσεις τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα δεν υπερέβησαν το ποσό των ευρώ ως προς την εισαγωγή και εξαγωγή (από ως προς την εισαγωγή και ως προς την εισαγωγή και εξαγωγή), επεξεργασία αγαθών για ίδιο λογαριασμό ή και για λογαριασμό τρίτων, το όριο αναπροσαρμόζεται σε ευρώ (από ) εμπορικές ή βιομηχανικές επιχειρήσεις με εξαγωγές άνω του 80%, όριο σε ευρώ (από ). Στο τρίτο κεφάλαιο με τα άρθρα 11, 12, 13, 13, 14, 15 και 16 ο Κώδικας αναλύει, ποια στοιχεία πρέπει να θεωρούν, πότε και πως πρέπει να τα χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους, οι επιτηδευματίες. Τα στοιχεία αυτά είναι δελτίο αποστολής, τιμολόγιο, απόδειξη λιανικής πώλησης αγαθού, απόδειξη παροχής υπηρεσιών, δελτίο κίνησης πολλαπλών διαδρομών, απόδειξη αυτοπαράδοσης, απόδειξη δαπάνης και έγγραφα μεταφοράς.

11 To τέταρτο κεφάλαιο έχει τα άρθρα 17, 18, 19, 20 και 21 και αναφέρονται στη θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων, στο χρόνο ενημέρωσης αυτών, τον χρόνο διαφύλαξης αυτών και την υποχρέωση υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων εκ μέρους των επιτηδευματιών, προς εξακρίβωση φοροδιαφυγής. Με π ς διασταύρωση φορολογικών στοιχείων μεταξύ επιτηδευματιών (καταστάσεις προμηθευτών, πελατών, ) οι φορολογικές υπηρεσίες προσπαθούν να εντοπίσουν απόκρυψη φορολογικών στοιχείων ή έκδοση εικονικών. Από 1/1/2003 καταργείται η θεώρησης των στοιχείων, εφόσον εκδίδονται μηχανογραφικά με την τοποθέτηση στον υπολογιστή ενός ειδικού μηχανισμού, όπου θα καταγράφονται οι συναλλαγές, αφού προηγουμένως γίνει δήλωση έναρξης λειτουργίας του, στην Εφορία. Επίσης καταργείται η θεώρηση των βιβλίων αγορών και εσόδων-εξόδων, εφόσον τηρούνται μηχανογραφικά, με την προϋπόθεση τήρησης και εκτύπωσης θεωρημένης μηνιαίας κατάστασης, στην οποία καταχωρούνται κάθε μήνα μόνο τα αθροίσματα των αντίστοιχων στηλών. Επιτρέπεται να μην εκτυπωθούν και να φυλάσσονται σε ηλεκτρομαγνητικά μέσα. Καταργείται ακόμη η θεώρηση των βιβλίων τρίτης κατηγορίας, τα οποία τηρούνται μηχανογραφικά. Παραμένει η υποχρέωση θεώρησης του μηνιαίου ισοζυγίου γενικού -αναλυτικών καθολικών, βιβλίο απογραφών, καταστάσεις ποσοτικής καταχώρησης των αποθεμάτων και βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών. Βλέπουμε ότι το Κράτος εκσυγχρονίζεται. Απλουστεύεται η θεώρηση, και έτσι ο υπόχρεος κερδίζει χρόνο αποφεύγοντας την ταλαιπωρία στη Εφορία. Επίσης κερδίζουν χρόνο οι αρμόδιοι υπάλληλοι στο τμήμα αυτό. Μπορούν πιο αποτελεσματικά να οργανώσουν την δουλειά τους, και να εξυπηρετούν του υπόχρεους πιο γρήγορα Η μηχανογράφηση ωφελεί και τις δύο πλευρές:

12 Λόγοι που ωφελείται το Κράτος Ελέγχει καλύτερα τον επιτηδευματία. Τα στοιχεία των συναλλασσόμενων του, και τα ποσά είναι κατανοητά και ακριβή. Πολλές φορές τα λάθη προέρχονται από αναριθμητισμό και η διαδικασία ελέγχου είναι χρονοβόρα (ποσά, ποσότητες). Γίνονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά η διασταύρωση φορολογικών στοιχείων (συγκεντρωτικές καταστάσεις). Δεν βρίσκεται στη δυσάρεστο θέση να κρίνει τα βιβλία και τα στοιχεία ανακριβή (αθροιστικά λάθη). Λόγοι που ωφελείται ο επιτηδευματίας Κερδίζει χρόνο. Οι συναλλαγές στα βιβλία καταχωρούνται γρήγορα, και τα στοιχεία εκδίδονται αμέσως. Επίσης συγχρόνως ενημερώνονται και οι συγκεντρωτικές καταστάσεις, που πρέπει να υποβάλλει ο επιτηδευματίας στις 30 Σεπτεμβρίου για το προηγούμενο έτο ς. Ακρίβεια., σαφήνεια. Δεν υπάρχουν αθροιστικά λάθη και διορθώσεις. Τέτοιες περιπτώσεις κυρίως έχουμε στην έκδοση στοιχείων, λόγω πίεσης δουλειάς. Τα αθροιστικά λάθη επηρεάζουν την απόδοση ΦΠΑ και τις συγκεντρωτικές καταστάσεις. Κερδίζει χώρο και χρόνο. Η εκτύπωση ορισμένων βιβλίων (άρθρο 5 V. 3052/2002) μπορεί να μην γίνεται και να φυλάσσονται σε ηλεκτρομαγνητικά μέσα για έξη (6) χρόνια από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου. Εκτυπώνονται μόνο όταν ζητηθούν για έλεγχο. Τα άρθρα 22, 23, 24 και 25 που περιλαμβάνονται στο πέμπτο κεφάλαιο ορίζουν, πως πρέπει ο επιτηδευματίας να τηρεί μηχανογραφικά τα βιβλία και στοιχεία του, σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζει κάθε φορά ο Κώδικας (ενημέρωση και εκτύπωση). Με την σταδιακή εφαρμογή της τεχνολογίας από τους επιτηδευματίες, καταργείται σχεδόν η θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων. Η

13 μηχανογράφηση απλοποιεί διαδικασίες και προσφέρει μεγαλύτερη αξιοτηστία στον φορολογικό έλεγχο. Τα άρθρα 26, 27, 28 και 29 τον έκτου κεφαλαίου αφορούν τις διαδικασίες προσδιορισμού των οικονομικών αποτελεσμάτων. Συγκεκριμένα: Πότε αρχίζει και πότε τελειώνει η διαχειριστική περίοδος Πως πρέπει να γίνεται η σύνταξης της απογραφής Πως θα αποτιμηθούν τα αποθέματα (τιμή) και ποια μέθοδος θα επιλεγεί Με τα άρθρα 30 και 31 του εβδόμου κεφαλαίου ο Κώδικας κρίνει ότι τα βιβλία και τα στοιχεία είναι αξιόπιστα. Αναλύει αυτά πότε κρίνονται ανεπαρκή ή ανακριβή και ότι μπορούν οι επιτηδευματίες εντός ορισμένων προθεσμιών να ζητήσουν την κρίση και της επιτροπής. Από 24/9/2002 οι νέες διατάξεις του Κώδικα προβλέπουν επιεικέστερη μεταχείριση σε σχέση με την απόρριψη των βιβλίων. Οριοθετεί ποσοστό μη απόρριψης των βιβλίων και στοιχείων ανάλογα με τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα και την συνολική αξία των διαπιστωμένων πράξεων ή παραλήψεων, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων. Με τα άρθρα 32, 33, 34 και 35 του όγδοου κεφαλαίου ο Κώδικας ορίζει τις διοικητικές και ποινικές κυρώσας, όταν οι επιτηδευματίες διαπράττουν παραβάσεις Οι διατάξεις των ως άνω άρθρων (32 έως και 34) αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις των άρθρων 5, 9 και 24 παρ. 2 του V. 2523/1997. Ο Κώδικας προβλέπει την ετηβολή προστίμων ανάλογα με την κατηγορία βιβλίων, το είδος και τη βαρύτητα της παράβασης. Με τις νέες ρυθμίσεις που ισχύουν από τη δημοσίευση του νόμου, δηλαδή από 24/9/2002 το κύριο χαρακτηριστικό είναι, ότι αλλάζει ο προσδιορισμός του προστίμου. Συγχωνεύονται οι παραβάσεις όταν διαπιστώνονται περισσότερες από μια πράξεις και επιβάλλεται μόνο ένα πρόστιμο το μεγαλύτερο με συντελεστή βαρύτητας(εκτενέστερη ανάλυση στα παραδείγματα).

14 Ακόμη με τχς αλλαγές έχουμε ένα δικαιότερο Κώδικα, εφόσον για μικρής αξίας ελλείμματα (όταν είναι δυνατόν να προβλεφθούν) μπαίνει πρόστιμο ανώτατου ορίου, που είναι το δεκαπενταπλάσιο της κατηγορίας βιβλίων, ενώ σήμερα ίσχυε ίσο με την αποκρυβείσα αξία. Με τις ελαφρύνσεις αυτές το Κράτος προσπαθεί να πείσει τον υπόχρεο να είναι έντιμος και ειλικρινής απέναντί του. Η επιβολή προστίμου είναι ένα μέσον σύνεσης και όχι αύξηση των εσόδων του (αποταμίευση). Έτσι αποφεύγεται η ένταση, η διαμαρτυρία και η σύγκρουση μεταξύ των δύο πλευρών και επέρχεται κλίμα συνεργασίας. Για να επιτευχθεί όμως η αρμονική συνεργασία, πρέπει ο υπόχρεος να έχει την σωστή ενημέρωση. Όταν είναι ενημερωμένος μπορεί να διεκδικήσει τα δικαιώματα του, όπως παρακάτω με τις νέες αλλαγές. Οι αλλαγές εδώ ισχύουν, από την επομένη της δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Οι νέες διατάξεις ισχύουν και για υποθέσεις που εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια εφ όσον δεν έχει εκδοθεί απόφαση, κάνοντας μία αίτηση εντός εξήντα ημερών και ζητώντας της επίλυση της διαφοράς με τις νέες διατάξεις. Στα άρθρα 36, 37 και 38 τον ενάτου κεφαλαίου έχουμε, τα δικαιώματα προϊσταμένου Δ.Ο.Υ., Επιτροπής λογιστικών βιβλίων και Υπουργού Οικονομικών. Συγκεκριμένα αναφέρονται ότι: Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί με τις αποφάσεις του, να ρυθμίζει θέματα που αφορούν την θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων και τον φορολογικό έλεγχο. Από ποιους αποτελείται η σύνθεση της Επιτροπής Αογιστικών Βιβλίων και τι αρμοδιότητες έχει η Επιτροπή ϋ Ο Υπουργός Οικονομικών με τις αποφάσεις του, ρυθμίζει τις λεπτομέρειες για την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα. Και τέλος στο δέκατο κεφάλαιο με τα άρθρα 39 και 40 ο Κώδικας αναφέρει, πότε οι διατάξεις αρχίζουν να εφαρμόζονται, δηλαδή η εφαρμογή τους αρχίζει από την δημοσίευση στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως ή υπάρχει κάποιο μεταβατικό στάδιο.

15 4. ΕΦΑΡΜΟΓΗ TOY Κ.Β.Σ. ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ 4.1 Υπόχρεοι επιτηδευματίες σε τήρηση βιβλίων & στοιχείων και ποια κατηγορία Παράδειγμα 1"' : Οδοντίατρος κάνει έναρξη των εργασιών το Βάση του Κώδικα τι υποχρεώσεις έχει: Η Οδοντίατρος είναι επιτηδευματίας (ελεύθερος επαγγελματίας), διότι ασκεί ένα επάγγελμα που αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος (άρθρο 2 παρ. 1), και υποχρεούται να τηρεί βιβλία και να εκδίδει στοιχεία. Βάση του άρθρου 4 παρ. 3 ο ελεύθερος επαγγελματίας εντάσσεται από την έναρξη των εργασιών του στη Β ' κατηγορία (εσόδων-εξόδων), χωρίς να είναι υποχρεωμένος την επόμενη χρονιά να αλλάξει κατηγορία, αν τα ακαθάριστα έσοδά του υπερβούν το όριο της κατηγορίας αυτής ( ευρώ). Το στοιχείο που θα εκδώσει είναι απόδειξη παροχής υπηρεσιών (άρθρο 13 παρ.1) Το βιβλίο και το στοιχείο θα θεωρηθούν από την εφορία, όπου υπάγεται ο επιτηδευματίας. Από 1/1/2003 έχουμε ης εξής αλλαγές: ο επιτηδευματίας θα ενταχθεί στην κατηγορία εκείνη ανάλογα με τα ακαθάριστα έσοδα, όχι όμως κατώτερη της δεύτερης (άρθρο 4 παρ. 5). υποχρεούται να τηρεί βιβλίο επίσκεψης ασθενών (άρθρο 10 παρ. 5), δηλαδή ανάλογα με την εργασία του, να θεωρεί πρόσθετο βιβλίο. Στο πρόσθετο βιβλίο θα καταχωρεί χωριστά για κάθε ασθενή το ονοματεπώνυμο αυτού, την διεύθυνσή του, την χρονολογία επίσκεψης, το είδος υπηρεσίας και τον αύξοντα αριθμό της Α.Π.Υ. Η ενημέρωση θα γίνεται με την είσοδο του ασθενή στο χώρο της εξέτασης. με την τήρηση του βιβλίου επίσκεψης ασθενών από 1/1/2003 θα εκδίδονται αθεώρητες Α.Π.Υ. για τους ασθενείς που καταχωρούνται σε αυτό.

16 ο ε^τηδευματίας έχει την δυνατότητα (άρθρο 19 παρ. 4), να συνενώσει το βιβλίο ετήσκεψης ασθενών με το βιβλίο εσόδων-εξόδων με την προϋπόθεση, να υπάρχουν όλες οι στήλες των βιβλίων που συνενώθηκαν. Το συνενωμένο βιβλίο θα τηρείται στο χώρο εξέτασης και θα είναι χειρόγραφο. Με το πρόσθετο βιβλίο το Κράτος προσπαθεί να προσδιορίσει τα έσοδά τους, συγκρίνοντας τις επισκέψεις με τις αποδείξεις που θα εκδίδουν. Το μέτρο αυτό το θεωρώ γραφειοκρατικό, διότι αν θελήσει να αποκρύψει έσοδα ο επιτηδευματίας, θα το κάνει με την μη ενημέρωση των επισκέψεων των ασθενών του στο βιβλίο. Η μη τήρηση πρόσθετου βιβλίου έχει πρόστιμο με συντελεστή βαρύτητας δύο (2). Όταν θα αναλύσουμε τις κυρώσεις, θα αναφερθούμε εκτενέστερα. (το βιβλίο επίσκεψης ασθενών ισχύει για όλες τις ειδικότητες ιατρών και τους οδοντίατρους. Για τις επισκέψεις ασθενών στο σπίτι δεν υποχρεούνται να το τηρούν). α Δεν θα υποχρεούται να θεωρεί τα βιβλία και τα στοιχεία, όταν τηρούνται μηχανογραφικά, εφόσον έχουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά των ειδικών ηλεκτρονικών ασφαλών διατάξεων σήμανσης και έχουν άδεια καταλληλότητας..(άρθρο 10 παρ. 3 και 6 ν.3052/2002) Θα θεωρεί μόνο την μηνιαία κατάσταση του βιβλίου εσόδων-εξόδων, για να κατοχυρώνει τα αθροίσματα και να μην μπορούν να επέλθουν μεταβολές, σε περίπτωση βλάβης του υπολογιστή (άρθρο 4 παρ. 7 ν. 3052/2002). Διότι από 1/1/2003 η αφαίρεση ή αντικατάσταση της φορολογικής μνήμης γίνεται, χωρίς να χρειάζεται η επίβλεψη ενός αρμόδιου υπαλλήλου, αλλά μόνο με γνωστοποίηση στην αρμόδια ΔΟΥ (άρθρο 10 παρ. 9 V. 3052/2002). Παραθέτω παρακάτω υπόδειγμα βιβλίου επίσκεψης ασθενών.

17 ΒΙΒΛΙΟ ΕπίΣΚΕ-ψΉΣ ΑΣΘΕΝΩΝ..L Ονοματεπώνυμο ασθενή Επάγγελμα ασθενή Διεύθυνση ασθενή Χρονολογία επίσκεψης Είδος Υπηρεσίας Αριθμός απόδειξης Π. Υπηρεσ. L i.... ί\ M thov Ί /c///c9 k ///r2 i'/acet yirrf-j( / /////>/ / X.... Α/ι/^1.. Αρύι^ψ/ϋιη i...

18 Παράδειγμα 2"'': Λογιστής (ελεύθερος επαγγελματίας) κάνει έναρξη των εργασιών του στο τόπο του (κάτω τον κατοίκων μη τουριστική περιοχή). Τι υποχρεώσεις έχει: Το άρθρο 4 παρ. 6 αναφέρει ότι φυσικό πρόσωπο που κάνει έναρξη εργασιών σε τόπο κάτω των κατοίκων εντάσσεται στην πρώτη κατηγορία βιβλίων και στη συνέχεια στην κατηγορία εκείνη, ανάλογα με τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα Ο λογιστής ως ελεύθερος επαγγελματίας (άρθρο 4 παρ. 3) εντάσσεται υποχρεωτικά στη Β' κατηγορία. Θεωρεί βιβλίο εσόδων-εξόδων και στοιχείο απόδειξη παροχής υπηρεσιών. Από 1/1/2003: Από το 2003 ανάλογα με τα ακαθάριστα έσοδα εντάσσεται στην αντίστοιχη κατηγορία, όχι κατώτερης της δεύτερης. Το βιβλίο εσόδων-εξόδων και η απόδειξη παροχής υπηρεσιών όταν τηρούνται μηχανογραφικά, δεν θεωρούνται. Θεωρείται μόνο η μηνιαία κατάσταση του βιβλίου. Θεωρείται επίσης ένα (1) μπλοκ απόδειξης παροχής υπηρεσιών και χρησιμοποιείται σε περίπτωση που δεν λειτουργεί ο ΗΑ" όπως π.χ. βλάβη, διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος. Η ίδια αυτή διαδικασία ισχύει και στο προηγούμενο παράδειγμα. Παράδειγμα 3 '^: Πρατηριούχος υγρών καυσίμων εμπορίας πετρελαίου και βεί'ζίνης (φυσικό πρόσωπο) με πώληση αιπαλλακτικών και πλυντήριο αυτοκινήτων, άρχισε να λειτουργεί το Τα ακαθάριστα έσοδα κατά αντικείμενο εργασιών ήταν: έσοδα από πώληση βενζίνης ( ) από πώληση πετρελαίου ( ) από πώληση ανταλ/κων ( ) από πλυντήριο αυτοκινήτων ( ) Τι βιβλία και στοιχεία έπρεπε να θεωρήσει κατά την έναρξη των εργασιών, το επόμενο έτος, και τι θα θεωρήσει στο νέο έτος.

19 ο πρατηριούχος κατά την έναρξη των εργασιών του θα τηρήσει βιβλίο αγορών για τον κλάδο βενζίνης και πετρελαίου (άρθρο 4 παρ. 4). Για τους κλάδους ανταλλακτικών και πλυντήριο αυτοκινήτου εσόδωνεξόδων (άρθρο 4 παρ. 5). Ο κλάδος του πλυντηρίου αυτοκινήτων υποχρεούται να τηρεί, θεωρημένο βιβλίο εισερχομένων οχημάτων (πρόσθετο βιβλίο). Τα στοιχεία που θα εκδίδει για πς συναλλαγές, άλλα θεωρημένα άλλα αθεώρητα βάση του Κώδικα είναι τα κάτωθι: Α.Λ.Π. για τον κλάδο των καυσίμων, όταν διαθέτει πετρέλαιο θέρμανσης. Η Α.Λ.Π. είναι θεωρημένη είτε εκδίδεται χειρόγραφη είτε με ΗΑ". Σε αυτήν αναγράφεται το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνση του πελάτη, το είδος και η ποσότητα καθώς και η ώρα παράδοσης. Την υποχρέωση αυτή έχουν τα πρατήρια υγρών καυσίμων, ανεξάρτητα από την κατηγορία βιβλίων (βιβλία αγορών), άρθρο 13 παρ.2. Α.Λ.Π. για τον κλάδο των ανταλλακτικών (άρθρο 13 παρ. 1). Επειδή στον κλάδο τον καυσίμων έχουμε επαναλαμβανόμενες πωλήσεις με τους επαγγελματίες (εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ), παρέχεται η δυνατότητα να θεωρείται Δελτίο Αποστολής και να εκδίδεται ανά παράδοση. Στο τέλος του μήνα, να εκδίδεται αθεώρητο Τιμολόγιο με ημερομηνία την τελευταία ημέρα ανάλογα 30 ή 31, με την αναλυτική περιγραφή των ειδών και το συνολική αξία με βάση των Δ.Α. του μήνα. Τιμολόγιο- Δελτίο Αποστολής θεωρημέΐ'ο, για μεμονωμένες συναλλαγές με επαγγελματίες (εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ), άρθρο 12 παρ.2. Α.Π.Υ. για τον κλάδο του πλυντηρίου, η οποία μπορεί να εκδοθεί με τη χρήση φ.τ.μ.. Στην περίπτωση αυτή θα αναγράφεται στο βιβλίο εισερχομένων και ο α/α της απόδειξης της φ.τ.μ., για κάθε εισερχόμενο αυτοκίνητο και δεν έχει υποχρέωση να αναγράφεται το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνση του κατόχου (άρθρο 13 παρ.3). Στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου ο επιτηδευματίας έχει υποχρέωση να πραγματοποιήσει την 31/12/2000 για τον κλάδο των ανταλλακτικών απογραφή κατά ποσότητα και αξία (επειδή υπερέβη το όριο της Α'

20 κατηγορίας). Η απογραφή θα γίνει στο τέλος του βιβλίου εσόδωνεξόδων αν είναι μικρός ο αριθμός των ανταλλακτικών ή θα θεωρήσει βιβλίο απογραφών. Το έτος 2002 δεν έχουμε καμία αλλαγή ως προς τα βιβλία και στοιχεία που θα τηρηθούν. Από 1/1/2003: Με τις αλλαγές του Κώδικα υποχρεούται ο επιτηδευματίας να τηρήσει Α' κατηγορία βιβλίων (άρθρο 2 παρ. 4 ν.3052/2002) μόνο για τον κλάδο βενζίνης ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων. Για τον κλάδο του πετρελαίου (κίνησης και θέρμανσης) υποχρεούται να τηρήσει Β' κατηγορία βιβλίων (άρθρο 2 παρ. 3 ν. 3052/2002) ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων και να εκδώσει Α.Λ.Π. Για τους κλάδους ανταλλακτικών και πλυντηρίου αυτοκινήτων θα συνεχίσει να τηρεί Β' κατηγορίας βιβλία (άρθρο 2 παρ 3 & 4 ν.3052/2002), διότι για τις υπόλοιπες δραστηριότητες τηρεί την ανάλογη κατηγορία βιβλίων, που αντιστοιχεί στα ετήσια ακαθάριστα έσοδα του κλάδου αυτού όχι όμως κατώτερης της δεύτερης. Εάν μελλοντικά οι δύο κλάδοι συνολικά (ανταλλακτικών και πλυντηρίου) υπερβούν το όριο της Β' κατηγορίας ( ευρώ) θα τηρήσει βιβλία Γ' κατηγορίας. Τα στοιχεία που θα εκδώσει με το νέο έτος είναι τα ίδια (Δ.Α., ΤΙΜ.- Δ.Α., ΤΙΜΟΑΟΓΙΟ, Α.Α.Π. και Α.Π.Υ.). Τα βιβλία αγορών και εσόδων-εξόδων όταν τηρούνται μηχανογραφικά δεν είναι θεωρημένα. Θεωρείται μόνο η μηνιαία κατάσταση του βιβλίου αγορών και εσόδων-εξόδων. Επίσης όλα τα στοιχεία όταν τηρούνται μηχανογραφικά είναι αθεώρητα. Το βιβλίο απογραφών είναι πάντα θεωρημένο. Στην περίπτωση του παραδείγματος έχουμε κατάργηση της Α' κατηγορίας για την εμπορία πετρελαίου και ένταξη στην Β' κατηγορία, όπου για τον κλάδο αυτό, επέρχονται οι εξής αλλαγές: Τηρείται βιβλίο εσόδων-εξόδων, όπου καταχωρούνται έσοδα (πωλήσεις αγαθών) και έξοδα (αμοιβές προσωπικού, ενοίκια, τόκοι.

21 κ.α.) και το αποτέλεσμα υπολογίζεται με την διαφορά εσόδωνεξόδων (αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των κερδών) Τηρείται βιβλίο απογραφών, που αφορά τα αποθέματα. Αλλάζει ο προσδιορισμός του ΦΠΑ (εισροών-εκροών) Εκδίδεται απόδειξη λιανικής πώλησης Με την αλλαγή της εμπορίας πετρελαίου από την Α ' κατηγορία στην Β', το Κράτος προσπάθησε να ελέγξει τις ποσότητες και τα κέρδη του κλάδου αυτού. Με το βιβλίο αγορών δεν μπορούσε να έχει πλήρη εικόνα των συναλλαγών. Για τον λόγο αυτό οι επιτηδευματίες που εντάσσονται στην Α' κατηγορία, εκτός από την εμπορία βενζίνης είναι ακόμη δύο. α) Ο εκμεταλλευτής περιπτέρου και β) ο πωλητής οπωρολαχανικών, νωπών αλιευμάτων και λοιπών αγροτικών προϊόντων αποκλειστικά στις κινητές λαϊκές αγορές. Με την τήρηση του βιβλίου εσόδων-εξόδων καταχωρούνται αναλυτικά, όλες οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται κατά ποσότητα (αγοράπώληση), είτε πρόκειται για πετρέλαιο κίνησης είτε θέρμανσης. Επιτυγχάνεται έτσι πιο αποτελεσματικός έλεγχος όταν ενεργείται. Εκτός αυτού με την έκδοση των στοιχείων για κάθε συναλλαγή, μπορούν να διασταυρωθούν πληροφορίες για τους συναλλασσόμενους επιτηδευματίες (διότι πετρέλαιο κίνησης χρησιμοποιούν επί το πλείστον επαγγελματίες). Με την τήρηση του βιβλίου απογραφών γίνεται στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου ποσοτική καταγραφεί των καυσίμων και αποτίμηση αυτών. Σκοπός του βιβλίου είναι να αντλούνται και να διασταυρώνονται πληροφορίες, όταν ενεργούνται ελεγκτικές επαληθεύσεις, ως προς τις ποσότητες που αγοράσθηκαν (Τιμ.- Δ.Α..Πώλησης), εκείνες που καταναλώθηκαν (Α.Α.Π.) και το υπόλοιπο (η διαφορά) που καταγράφηκε στο βιβλίο απογραφών. Με την επαλήθευση αποφεύγεται (σε ένα βαθμό) η φοροδιαφυγή:

22 με ψευδή τιμολόγια, ως προς την ποσότητα αγοράς (μικρότερη της πραγματικής) νοθεία ως προς την τιμή (το πετρέλαιο θέρμανσης να πωλείται ως πετρέλαιο κίνησης, κερδίζοντας έτσι την επιδότηση). Παράδειγμα 4"' : Επιτηδευματίας με αντικείμενο εργασιών επισκευές ηλεκτρικών συσκευών κάνει έναρξη τον Αύγουστο του Τι υποχρεώσεις έχει. Ο επιτηδευματίας είναι ελεύθερος επαγγελματίας και εντάσσεται στη Β' κατηγορία βιβλίων (άρθρο 4 παρ. 3) Θα θεωρήσει βιβλίο ποσοτικής παραλαβής ή δελτίο ποσοτικής παραλαβής και θα εκδώσει Α.Π.Υ. (άρθρο 10 παρ.1 ) Με τον τρόπο αυτό κατά τον φορολογικό έλεγχο συγκρίνονται οι συσκευές που εισήλθαν στο κατάστημα, με τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών που εκδόθηκαν. Από 1/1/2003: Ο επιτηδευματίας από το νέο έτος θα συνεχίσει να τηρεί θεωρημένο βιβλίο ποσοτικής παραλαβής. Σε αυτό θα καταχωρεί τις συσκευές που παραλαμβάνει, όταν δεν συνοδεύονται από δελτίο αποστολής, είτε αυτοί είναι ιδιώτες είτε επιτηδευματίες. Θεωρεί βιβλίο εσόδων-εξόδων όταν το τηρεί χειρόγραφα και μηνιαία κατάσταση εσόδων-εξόδων όταν τηρεί μηχανογραφικά. Οι Α.Π.Υ. για τις συναλλαγές αυτές που καταχωρούνται στο πρόσθετο βιβλίο, δεν θεωρούνται, αφού εξαντληθούν τα υπάρχοντα στοιχεία. Την υποχρέωση τήρησης βιβλίου ποσοτικής παραλαβής από 1/1/2003 έχουν και άλλοι επιτηδευματίες όπως ετησκευαστές ετιίτζλων, μηχανών και μηχανημάτων (άρθρο 8 παρ 11 ν. 3052/2002). Στη συνέχεια παραθέτω ένα υπόδειγμα βιβλίου ποσοτικής παραλαβής.

23 ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ ΑΓΑΘΟΝ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ %kjol 4 φ ι φφι.. J i.... ΟΝΟΜΑΤΕΠ2ΝΥΜΟ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΕΑ... ΠΑΡΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΑ ΑΓΑΘΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΣΟΤΗΓ/ιι ΕΙΔΟΣ... Η Λ......L... J... ΣΚΟΠΟΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ

24 To μέτρο το θεωρώ υπερβολικό. Συνήθως οι ιδιώτες επισκευάζουν ή συντηρούν ένα σκεύος, όταν το κόστος δεν είναι μεγάλο, και συμφέρει να επισκευασθεί παρά να αγοραστή ένα άλλο. Πιστεύω ότι πρέπει να είναι δίκαιος ο Κώδικας και να προσπαθεί να ελέγξει μεγάλες ποσότητες διακίνησης. Παράδειγμα 5 '': Αγρότης πωλεί αγροτικά προϊόντα απ ευθείας από την δική του παραγωγή. Τι υποχρεώσεις έχει. Ο αγρότης απαλλάσσεται από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και στοιχείων με εξαίρεση το δελτίο αποστολής, όταν υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις (τα προϊόντα είναι δικά του, δεν τα πουλά από κατάστημα, είναι ακατέργαστα και δεν υπάγεται στο καθεστώς ΦΠΑ, άρθρο 2 παρ. 5) Στο παράδειγμα ο αγρότης θα θεωρήσει μόνο δελτίο αποστολής (για την θεώρηση των Δ.Α. δεν απαιτείται η έκδοση άδειας έναρξης επιτηδεύματος), για τις περιπτώσεις διακίνησης των αγροτικών προϊόντων όπως χονδρική πώληση, για επεξεργασία, προς λαϊκές αγορές (άρθρο 11 παρ. 3). Αν για την πώληση των προϊόντων του διέθετε αυτοκίνητο, θα έπρεπε να θεωρούσε και ημερολόγιο μεταφοράς (άρθρο 16 παρ. 2). Όταν τα προϊόντα παραδίδονται από την αγροτική εκμετάλλευση προς τον αγοραστή δεν είναι υποχρεωμένος να εκδώσει Δ.Α., αλλά ο αγοραστής υποχρεούται θα εκδώσει θεωρημένο τιμολόγιο αγοράς (άρθρο 12 παρ. 7). Η ίδιες διατάξεις ισχύουν και από 1/1/2003. Παράδειγμα 6 ' : Επιτηδευματίας (Μεσίτης) με αντικείμενο εργασιών αγορά ή πώληση και ενοικίαση ακινήτων, κάνει έναρξη των εργασιών του το Τι βιβλία και στοιχεία τηρεί βάση του Κώδικα. Κατά την έναρξη των εργασιών ο επιτηδευματίας, θα τηρήσει υποχρεωτικά Β' κατηγορία βιβλία (άρθρο 4 παρ. 3) χωρίς να είναι

25 υποχρεωμένος να αλλάξει κατηγορία βιβλίων, αν τα ακαθάριστα έσοδά του υπερβούν το όριο και θα εκδώσει Α.Π. Υ. Από 1/1/2003 θα έχουμε τις εξής αλλαγές: Ο συγκεκριμένος επιτηδευματίας δεν εντάσσεται στη Β' κατηγορία, αλλά στην κατηγορία εκείνη ανάλογα με τα ακαθάριστα έσοδά του (Α ', Β', Γ ) και εκδίδει Α.Π.Υ. Όταν τηρούνται (βιβλία και στοιχείο) μηχανογραφικά δεν χρειάζεται θεώρηση. Με το νέο έτος υποχρεούται να τηρεί βιβλίο ή διπλότυπο δελτίο εντολών (άρθρο 8 παρ. 18 ιθ ν. 3052/2002, που προστίθεται στις περιπτώσεις του άρθρου 10 παρ. 5). Όπως ανέφερα και στις προηγούμενες περιπτώσεις, όταν είναι υποχρεωμένος να τηρεί πρόσθετο βιβλίο δεν θεωρεί το στοιχείο (Α.Π.Υ ), εφόσον καταχωρείται στο πρόσθετο βιβλίο. Στο βιβλίο ή δελτίο εντολών καταγράφονται όλα τα στοιχεία των δύο συμβαλλόμενων (ονοματεπώνυμο ή επωνυμία, διεύθυνση), η χρονολογία που δόθηκε η εντολή, η ημέρα που έγινε η εντολή (συμφωνία), η περιγραφή του ακινήτου και η αμοιβή. Η ενημέρωση γίνεται την ημέρα που δίδεται η εντολή και όταν ολοκληρώνεται η εντολή καταχωρούνται και τα υπόλοιπα στοιχεία. Παραθέτω ένα υπόδειγμα του βιβλίου ή δελτίου εντολών. ΒΙΒΑΙΌ ΕΝΤΌΑΩΝ Οοματεχώνυμο & Διεύθυνση εντολέα Συμφωνούμενη αμοιβή λο 1ο ροσης Ονοματε» & Δ/νπη εντλής Α.ΙΈΩΡΠΟΥ 1/2/02 ΟΜΟΝΟΙΑΣ 10

26 4.2 Υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων & στοιχείων Νομικά Πρόσωπα και ποια κατηγορία Στην κατηγορία αυτή θα αναφερθούμε ατα νομικά πρόσωπα. Νομικά πρόσωπα εννοούμε εμπορικές εταιρείες όπως Ο.Ε., Ε.Ε., Α.Ε., Ε.Π.Ε. Θα εξετάσουμε σε ποια κατηγορία θα υπαχθούν κατά την έναρξη των εργασιών τους, και ποια στοιχεία θα διακινούν κατά τις συναλλαγές τους. Το πρώτο που βλέπουμε στην αρχή, είναι η νομική μορφή της εταιρείας. Αν αυτή είναι Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. τότε, ανεξάρτητα από το αντικείμενο των εργασιών της και το ύψος των ακαθάριστων εσόδων της, θα τηρήσει βιβλία Γ' κατηγορίας (άρθρο 4 παρ.2). Αν είναι άλλη μορφή όπως Ο.Ε., Ε.Ε. τότε εντάσσεται στην κατηγορία ανάλογα με τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα, όχι όμως σε κατηγορία κατώτερη της δεύτερης (άρθρο 4 παρ. 5). Παράδειγμα 1"'': Η εταιρεία Ανδρέου - Πέτρου Ο.Ε. κάνει έναρξη εργασιών το 2002, σε περιοχή μη τουριστική περίπου κατοίκων (λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη), με αντικείμενο εργασιών την πώληση ετοίμων ενδυμάτων. Ποια βιβλία και στοιχεία θα τηρήσει. Η εταιρεία ανεξάρτητα από τον τόπο που λειτουργεί εντάσσεται στη δεύτερη κατηγορία, διότι είναι Ομόρρυθμος εταιρεία (άρθρο 4 παρ.6). Επομένως τηρεί βιβλίο εσόδων-εξόδων και βιβλίο απογραφών. Το στοιχείο που θεωρεί είναι απόδειξη λιανικής πώλησης σε φ.τ.μ. και ένα μπλοκ διπλότυπο Α,Α.Π. Η φ.τ.μ. πρέπει να έχει ειδική σφράγιση και το ειδικό βιβλιάριο επισκευών το οποίο θεωρείται από την Δ.Ο.Υ. Σε περίπτωση βλάβης ή διακοπής λειτουργίας (ηλεκτρικού ρεύματος) της φ.τ.μ., ο επιτηδευματίας πρέπει να εκδίδει χειρόγραφη Α. Α.Π. Από 1/1/2003 αν τηρεί μηχανογραφικά το βιβλίο εσόδων-εξόδων, είναι αθεώρητο και θεωρείται η μηνιαία κατάσταση του βιβλίου. Το βιβλίο

27 απογραφών είναι πάντοτε θεωρημένο. Για τα στοιχεία δεν είχαμε καμία μεταβολή. Όταν το ύψος των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων, υπερβεί το όριο της δεύτερης κατηγορίας, τότε υποχρεούται να αλλάξει κατηγορία και να τηρήσει την τρίτη (μπορεί και προαιρετικά). Παράδειγμα 2 '': Βιοτεχνία υποκαμίσων Ο.Ε. κάνει έναρξη εργασιών το 2002, όπου θα πουλά τα εμπορεύματα χονδρικώς, και λιανικώς μέσα στην βιοτεχνία. Τι υποχρεώσεις έχει. Κατά την έναρξη των εργασιών της η Ο.Ε., θα τηρήσει υποχρεωτικά βιβλίο δεύτερης κατηγορίας. Μπορεί να ενταχθεί και στην τρίτη κατηγορία βιβλίων, προαιρετικά, από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου (άρθρο 4 παρ. 8), με δήλωση μετάταξης προς την ΔΟΥ. Σε περίπτωση που θα θελήσει να επιστρέψει στην δεύτερη, μπορεί να το κάνει μετά το τέλος της διαχειριστικής περιόδου. Να τηρεί βιβλίο απογραφών και τα στοιχεία που πρέπει να θεωρεί είναι Τιμ. πώλησης- Δ.Α. (χονδρικώς) ή Δελτίο Αποστολής, να προμηθευτεί φ.τ.μ. για να εκδίδει αποδείξεις λιανικής πώλησης και να θεωρήσει ένα μπλοκ Α.Α.Π. (σε περίπτωση διακοπής). Από 1/1/2003 δεν έχουμε αλλαγές, εκτός του ότι όταν τηρούνται μηχανογραφημένα δεν χρειάζεται θεώρηση το βιβλίο εσόδων-εξόδων και τα στοιχεία. Στα δύο παραδείγματα βλέπουμε ότι το Κράτος δίνει την δυνατότητα στον επιτηδευματία να αλλάξει κατηγορία βιβλίων. Η κατηγορία από δεύτερη σε τρίτη, έχει τα εξής πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα για τον επιτηδευματία: Πλεονεκτήματα Γ' Κατηγορίας: Ο επιτηδευματίας μπορεί να παρακολουθεί κάθε λογαριασμό αναλυτικά και σε οποιοδήποτε βαθμό ανάλυσης. Με τις αναλυτικές πληροφορίες που του παρέχει το σύστημα, μπορεί να προγραμματίζει μακροπρόθεσμα.

28 Ανά πάσα στιγμή το θελήσεχ, μπορεί να έχει την εικόνα της επιχείρησης (απαιτήσεις-υποχρεώσεις), και να πάρει τις σωστές αποφάσεις. Μειονεκτήματα Γ ' Κατηγορίας Επιβάλλεται να τηρούνται τα βιβλία μηχανογραφικά, λόγω του όγκου των εγγραφών (για κάθε λογιστική πράξη κινούνται δύο τουλάχιστον λογαριασμοί) Χρειάζεται να έχει περισσότερο προσωπικό και εξειδικευμένο, επομένως αύξηση των λειτουργικών εξόδων.. Παράδειγμα 3 ' : Η Α.Ε. κάνει έναρξη εργασιών μέσα στον Μάιο (10/5/2001) Το ανπκείμενο των εργασιών της είναι κατασκευή υποδημάτων. Το έτος 2001 πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις (χονδρικές επί το πλείστον και λιανικές ) δρχ. Τι υποχρεώσεις έχει. Η εταιρεία εφόσον είναι Α.Ε. θα τηρήσει από την αρχή τρίτη κατηγορία βιβλία και θα εφαρμόσει υποχρεωτικά το Ε.Γ.Α.Σ. (άρθρο 7 παρ. 2). Για κάθε πράξη θα χρησιμοποιεί τους λογαριασμούς, που προβλέπει το λογιστικό σχέδιο. Τα βιβλία που τηρούνται είναι (άρθρο 7 παρ 1): Τα ημερολόγια όπου καταχωρούνται όλες οι συναλλαγές: α) διαφόρων πράξεων, β) ταμείου. Ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού, είναι προαιρετικό, μπορούν να καταχωρούνται οι έγγραφες στο ημερολόγιο διαφόρων πράξεων. Γ ενικό Καθολικό Αναλυτικά Καθολικά Βιβλίο απογραφών και ισολογισμών Βιβλίο μητρώο παγίων (είναι προαιρετικό) Βιβλίο πρακτικών Γ ενικών Συνελεύσεων Βιβλίο πρακτικών Διοικητικού Συμβουλίου, και Βιβλίο Μετόχων

29 Όλα τα ανωτέρω βιβλία υποχρεωτικά πρέπει να θεωρηθούν. Στην περίπτωσή μας αν η εταιρεία και αυτήν την διαχειριστική περίοδο (2002) είχε τα ίδια ή και περισσότερα ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις (κυρίως χονδρικές), θα πρέπει να τηρήσει υποχρεωτικά βιβλίο Παραγωγής -Κοστολογίου (άρθρο 8 παρ. 12) και βιβλίο αποθήκης για το έτος 2003 επειδή τα ετήσια έσοδα από πωλήσεις (χονδρικές και λιανικές) ξεπεράσουν το όριο των δρχ. σε δυο χρήσεις. Επίσης έχει υποχρέωση να τηρήσει βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών, αφού πωλεί τα προϊόντα της μετά από επεξεργασία. Για τα παραπάνω βιβλία είναι υποχρεωτική η θεώρησής τους. Τα στοιχεία που πρέπα να χρησιμοποιεί η εταιρεία είναι : δελτίο αποστολής, τιμολόγιο, πιστωτικό σημείωμα, απόδειξη λιανικής πώλησης. Από τα στοιχεία πρέπει να είναι θεωρημένα το δελτίο αποστολής και η απόδειξη λιανικής πώλησης. Αν η εταιρεία στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου (2001) πραγματοποιούσε τζίρο 1 δισεκατομμύριο και είχε προσωπικό 50 άτομα θα απαλλασσόταν από την θεώρηση των στοιχείων, για το έτος 2002 (άρθρο 19 παρ.2). Από 1/1/2003 τα βιβλία και τα στοιχεία που πρέπει να θεωρηθούν εξαρτάται από το αν τηρούνται μηχανογραφικά ή όχι. Μηχανογραφικί] τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων: τα βιβλία όλα τηρούνται αθεώρητα, εκτός από το ισοζύγιο γενικού-αναλυτικών καθολικών, και το βιβλίο απογραφών. Τα στοιχεία όλα εκδίδονται αθεώρητα. Προληπτικά πρέπει να θεωρούμαι ένα μπλοκ δελτίο αποστολής και απόδειξη λιανικής πώλησης, σε περίπτωση μη λειτουργίας του Υ/Η. Χειρόγραφη τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων: υποχρεωτικά θεωρούνται τα ημερολόγια, το γενικό καθολικό, και το βιβλίο απογραφών. Τα στοιχεία που θεωρούνται είναι το δελτίο αποστολής και η απόδειξη λιανικής πώλησης.

30 Από 1/1/2003 υποχρεούται στην τήρηση του μητρώου παγίων, επειδή ανήκει στην Γ' κατηγορία βιβλκον. Είτε τηρείται χειρόγραφα είτε μηχανογραφικά δεν θεωρείται, διότι είναι πάντα θεωρημένο το βιβλίο απογραφών. Για να υποχρεούται να τηρήσει βιβλίο αποθήκης, απαιτείται σε δύο συνεχείς χρήσεις να υπερβεί το όριο των ευρώ. Παράδειγμα 4 '': Η ανο^τέρω Α.Ε. ανοίγει υποκατάστημα πώλησης υποδημάτων. Τι υποχρεώσεις έχει. Η Α.Ε. θα αποφασίσει αν στο υποκατάστημα θα εξάγεται αυτοτελές λογιστικό αποτέλεσμα, ή δεν θα εξάγεται. Στην πρώτη περίπτωση υποχρεούται να τηρήσει όλα τα βιβλία της τρίτης κατηγορίας σύμφωνα με τον Ε.Γ.Α.Σ. (άρθρο 7 παρ. 1) και τον Κ.Β.Σ. (άρθρο 9 παρ. 3). Όταν η εταιρεία έχει υποχρέωση να τηρεί βιβλίο αποθήκης, υποχρεούται να τηρεί βιβλίο αποθήκης και το υποκατάστημα (άρθρο 8 παρ. 11) θεωρημένο. Στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου το τελικό αποτέλεσμα ενσωματώνεται, στα βιβλία της έδρας της εταιρείας, για να έχουμε στον ισολογισμό το αποτέλεσμα κέρδη ή ζημία. Στην δεύτερη περίπτωση υποχρεούται να τηρεί: Ι** περίπτωση: ημερολόγιο ταμειακών και συμψηφιστικών πράξεων θεωρημένο και για την μεταφορά των δεδομένων στα βιβλία του κεντρικού: α) μηνιαίο διπλότυπο φύλλο ανάλυσης και ελέγχου το οποίο είναι αθεώρητο, συμπληρώνεται κάθε μήνα και αποστέλλεται στο κεντρικό μέσα στις 15 ημέρες του επόμενου μήνα, όταν τηρούνται μηχανογραφικά και σε 20 ημέρες όταν τηρούνται χειρόγραφα ή το πρωτότυπο του ημερολογίου ταμειακών και συμψηφιστικών πράξεων εφόσον τηρείται διπλότυπο (άρθρο 9 παρ. 3). 2'' περίπτωση: αντί να τηρεί ημερολόγιο, μπορεί να τηρεί θεωρημένο ημερήσιο διπλότυπο φύλλο συναλλαγών, το οποίο θα αποστέλλεται στο

31 κεντρικό μέσα σε 15 ημέρες, για την ενημέρωση των βιβλίων της εταιρείας (άρθρο 9 παρ. 3). Τα στοιχεία που εκδίδει είναι απόδειξη λιανικής πώλησης σε φ.τ.μ. Από 1/1/2003 για το υποκατάστημα που εξάγει αυτοτελές αποτέλεσμα, ισχύουν αυτά που ανέφερα ανωτέρω για την Γ' κατηγορία βιβλίων και στοιχείων. Από 1/1/2003 όταν δεν εξάγει αυτοτελές αποτέλεσμα, το ημερολόγιο ταμειακών και συμψηφιστικών πράξεων, το ημερήσιο διπλότυπο φύλλο συναλλαγών, καθώς και το φύλλο ανάλυσης & ελέγχου, είναι αθεώρητα όταν τηρούνται μηχανογραφικά. Παράδειγμα 5"' : Υποθέτουμε ότι η εταιρεία υποδημάτων δεν ήταν Α.Ε. και ήταν Ε.Π.Ε. Τι αλλαγές θα είχαμε. Η εταιρεία θα είχε υποχρέωση να τηρήσει τα ίδια βιβλία και στοιχεία που ήταν υποχρεωμένη να τηρήσει η Α.Ε., εκτός από τα βιβλία πρακτικών γενικών συνελεύσεων και πρακτικών Διοικητικού Συμβουλίου. Αν αυτού θα τηρούσε το βιβλίο πρακτικών συνελεύσεων, όπου φαίνονται οι αποφάσεις που παίρνουν οι εταίροι, και το πρακτικών διαχείρισης όπου καταγράφονται οι αποφάσεις των διαχειριστών. Τα ανωτέρω βιβλία θα έπρεπε να θεωρηθούν. Από 1/1/2003 δεν είχε την υποχρέωση, να θεωρήσει τα ανωτέρω βιβλία 4.3 Υπόχρεοι για τήρηση βιβλίου αποθήκης Το βιβλίο αποθήκης είναι ένα βιβλίο, που τηρείται από εταιρείες με υψηλό τζίρο, είτε είναι βιομηχανικές, είτε εξαγωγικές, είτε εμπορικές. Το βιβλίο βοηθά στις ελεγκτικές επαληθεύσεις και κυρίως προσδιορίζει το κέρδος που προκύπτει (παραγωγή ή εμπορία), υποχρεώνοντας έτσι στην τήρησή του. Με τον τρόπο αυτό προσπαθεί να αποθαρρύνει τις εταιρείες, να φοροδιαφύγουν.

32 Η τήρηση του όμως ωφελεί και τον επιτηδευματία, διότι γνωρίζει ανά πάσα στιγμή το κόστος παραγωγής του (αν είναι βιομηχανία), τα προϊόντα που αγόρασε και πούλησε (αν είναι εμπορία) και τι κέρδος είχε. Με τα αναλυτικά στοιχεία, μπορεί να βγάλει συμπεράσματα και να οργανωθεί πιο αποτελεσματικά, όπως παραγωγή, αποθήκευση, και να πάρει τις σωστές αποφάσεις (αν συμφέρει η παραγωγή ή εμπορία) για κάθε προϊόν. Από 1/1/2003 έχουν γίνει αλλαγές στην υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης όπως: Αύξηση του ορίου(όπως αναφέραμε). Ο τρόπος υπολογισμού, δηλαδή πρέπει το όριο να το υπερβεί ο επιτηδευματίας σε δύο συνεχόμενες χρήσεις ( όχι συνεχόμενες). Ο τρόπος διακοπής, δηλαδή για να σταματήσει πρέπει να μην υπερβεί το όριο για δύο συνεχόμενες χρήσεις ( μιας χρήσης). Η αλλαγή της υποχρέωσης τήρησης του βιβλίου αποθήκης και η αύξηση του ορίου, δείχνει ότι επιχειρήσεις μεγάλες, δυναμικές και αναπτυσσόμενες, έχουν υποχρέωση τήρησης αποθήκης και την αλλαγή την θεωρώ σωστή. Επίσης θεωρώ σωστό ότι για την διακοπή τήρησης του βιβλίου, χρειάζεται να μην υπερβεί το όριο δύο συνεχόμενες χρήσεις αντί της μιας. Με τον τρόπο αυτό σταματούν να έχουν υποχρέωση τήρησης, επιχειρήσεις που δεν έχουν ανοδική πορεία ή επιχειρήσεις που σταδιακά αλλά σταθερά, χάνουν την κερδοφορία τους. Πολλές φορές μια χρήση δεν αντιπροσωπεύει την εικόνα της επιχείρησης. Το ίδιο ισχύει όταν επανέρχονται στην υποχρέωση ξανά της τήρησης (να υπερβούν το όριο δύο συνεχόμενες χρήσεις). Παράδειγμα 1"' : Βιομηχανική επιχείρηση Ε.Π.Ε. (επεξεργασία) το προηγούμενο έτος 2001 πραγματοποίησε ετήσια ακαθάριστα έσοδα δρχ. Η επιχείρηση είχε υποχρέωση το 2002 να τηρήσει βιβλίο αποθήκης για πρώτη φορά:

33 Για να απαντήσουμε στο παράδειγμα θα πρέπει να γνωρίζουμε: Το αντικείμενο των εργασιών της, αν δηλαδή τα προϊόντα είναι για λογαριασμό της ίδιας της επιχείρησης ή για λογαριασμό τρίτων (φασόν). Το είδος της επιχείρησης, αν είναι εξαγωγική ή όχι (θα πωληθούν εντός της χώρας ή εκτός της χώρας). τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα κάθε χρονιάς, από τότε που άρχισε να λειτουργεί. Έστω λοιπόν ότι η παραπάνω επιχείρηση πωλεί τα προϊόντα της μετά από επεξεργασία για δικό της λογαριασμό, χονδρική και λιανική πώληση (κυρίως χονδρική). Η Ε.Π.Ε. αν από την έναρξη των εργασιών της είχε σε μια προηγούμενη χρήση ακαθάριστα έσοδα πάνω από δρχ., θα έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης για το έτος 2002 (άρθρο 8 παρ.4) Εφόσον τηρεί βιβλίο αποθήκης, υποχρεούται να τηρήσει βιβλίο παραγωγής-κοστολογίου και βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών. Όλα τα βιβλία τηρούνται θεωρημένα Από 1/1/2003 η επιχείρηση πρέπει: να υπερβεί το ύψος των ευρώ (άρθρο 8 παρ.4 ν. 3052/2002) σε δύο συνεχόμενες χρήσεις (2001 και 2002) για να τηρήσει από 1/1/2003 βιβλίο αποθήκης πρώτων υλών, βοηθητικών υλών, υλικών συσκευασίας, ετοίμων προϊόντων και υποπροϊόντων, στο οποίο καταχωρούνται για κάθε προϊόν οι αγορές και πωλήσεις κατ' είδος, ποσότητα και αξία και η εντός και εκτός της επιχείρησης ποσοτική διακίνηση κατ' είδος και ποσότητα. Όταν τηρείται μηχανογραφικά, θεωρείται ο οπτικός δίσκος (CD-ROM), στον οποίο αποθηκεύονται τα δεδομένα του βιβλίου αποθήκης και το βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών. 'Όταν τηρείται χειρόγραφα, θεωρούνται το βιβλίο αποθήκης και το βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών.

34 Από 1/1/2003 το βιβλίο παραγωγής-κοστολογίον είτε τηρείται χειρόγραφα είτε μηχανογραφικά δεν θεωρείται, επειδή είναι θεojpημέvo το βιβλίο τεχνικών προδιαγραφών. Παράδειγμα 2 ' : Επιχείρηση Α.Ε. με εμπορία επίπλων και συναφή είδη, έχει συγχρόνως επεξεργασία (παραγωγή) δική της. Κατά τις δύο τελευταίες χρήσεις πραγματοποίησε τα εξής ακαθάριστα έσοδα: Κλάδο εμπορίου Χονδρικές πωλήσεις Λιανικές πωλήσεις Σύνολο Κλάδο επε εpγασίαc Χονδρικές πωλήσεις Λιανικές πωλήσεις Σύνολο Η επιχείρηση πρέπει να τηρεί το 2002 βιβλίο αποθήκης.: Εδώ έχουμε μια επιχείρηση με δύο κλάδους (μικτή ). Για να έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης, πρέπει κάθε κλάδος να περνά το όριο που καθορίζει ο Κώδικας και όχι το σύνολο των εσόδων, των δύο κλάδων (άρθρο 8 παρ. 8). Η επιχείρηση δεν υποχρεούται να τηρήσει βιβλίο αποθήκης για κανένα κλάδο. Ο κλάδος της εμπορίας ξεπέρασε το όριο μόνο σε μια χρήση 2001 (όριο δρχ.). Ο κλάδος επεξεργασίας δεν ξεπέρασε καμία χρήση το όριο (όριο δρχ.) Από 1/1/2003 συνεχίζει κάθε κλάδος να κρίνεται αυτοτελώς, άρα για να έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης πρέπει, τις χρήσεις 2001 και 2002 ο κλάδος επεξεργασίας να υπερβεί το όριο των ευρώ ( ) και ο κλάδος εμπορίας το όριο ευρώ ( ). Επομένως από 1/1/2003 δεν υποχρεούται να τηρήσει βιβλίο αποθήκης για κανένα κλάδο.

35 Παράδειγμα 3"' : Α.Ε. είναι εμπορική επιχείρηση (είδη οικιακής χρήσεως) με έδρα την Καβάλα. Διαθέτει δύο υποκαταστήματα το ένα στην ίδια πόλη και το άλλο σε άλλη πόλη, σε απόσταση 55 χιλιομέτρων από την έδρα. Η επιχείρηση πραγματοποίησε τα ακόλουθα έσοδα: Έσοδα Λιανικές πωλήσεις δρχ δρχ. Χονδρικές πωλήσεις δρχ δρχ. Έχει η επιχείρηση υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης. Η Α.Ε. με βάση τα παραπάνω έσοδα από 1/1/2002 υποχρεούται να τηρήσει βιβλίο αποθήκης διότι το 2000 και το 2001 ξεπέρασε το όριο των δρχ. μόνο κατά την εισαγωγή. Τηρούνται μερίδες κατ' είδος, στις οποίες καταχωρούνται οι εισαγωγές κατά ποσότητα και αξία, οι εξαγωγές προσδιορίζονται στο τέλος της χρήσης. Υποχρεούται να τηρήσει και βιβλίο αποθήκης για τα υποκαταστήματα (άρθρο 8 παρ. 11). Στο υποκατάστημα που είναι στην ίδια πόλη δεν τηρείται βιβλίο αποθήκης, αλλά η κίνησή του παρακολουθείται σε ιδιαίτερες στήλες του βιβλίου αποθήκης της έδρας κατά είδος, ποσότητα και αξία. Για το υποκατάστημα που απέχει από την έδρα σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 χιλιομέτρων, τηρείται βιβλίο αποθήκης κατ' είδος και ποσότητα. Αν το έτος 2002 έχει ίδια έσοδα (όπως το 2001) ή περισσότερα, τότε θα τηρήσει μερίδες κατ' είδος, όπου θα καταχωρούνται οι εισαγωγές και οι εξαγωγές κατά ποσότητα και αξία. Από 1/1/2003 αλλάζουν οι προϋποθέσεις τήρησης βιβλίου και έχουμε: Για να είχε υποχρέωση τήρησης βιβλίου κατ είδος ποσότητα και αξία κατά την εισαγωγή και εξαγωγή, τα ακαθάριστα έσοδα από χονδρικές και λιανικές πωλήσεις να ήταν πάνω από ευρώ, τα έτη 2001 και 2002 (άρθρο 8 παρ. 2 ν. 3052/2002). Με την νέα διάταξη δεν έχουμε όριο κατά την εισαγωγή και όριο κατά την εξαγωγή. Άρα από 1/1/2003 δεν έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης.