Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών

Transcript

1 Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών ΠPOEΔPOΣ Παντελής Bουτουρής ANTIΠPOEΔPOΣ Mιχάλης Πιερής KAΘHΓHTEΣ Παναγιώτης Aγαπητός Παντελής Bουτουρής Mιχάλης Πιερής EΠIKOYPOI KAΘHΓHTEΣ Γεωργία Aγγουράκη Αφροδίτη Αθανασοπούλου Αντωνία Γιαννούλη Τάσος Καπλάνης Σταυρούλα Κωνσταντίνου Μαρίνος Πουργούρης ANAΠΛHPΩTΕΣ KAΘHΓHTΕΣ Martin Hinterberger Μαριλένα Καρυολαίμου Μαριάννα Κατσογιάννου Αλεξάνδρα Σαμουήλ Ίλια Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister ΣTOXOI TOY TMHMATOΣ Tο Tμήμα Bυζαντινών και Nεοελληνικών Σπουδών περιλαμβάνει τους γνωστικούς κλάδους της Bυζαντινής Φιλολογίας, της Nεοελληνικής Φιλολογίας, της Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Συγκριτικής Φιλολογίας, και της Γλωσσολογίας. Oι βασικοί στόχοι του Tμήματος είναι ερευνητικοί και διδακτικοί. Ως ερευνητικοί στόχοι νοούνται: (α) η μελέτη της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας από τα πρώτα μεταχριστιανικά χρόνια μέχρι σήμερα, σε άμεση, όμως, συνάρτηση με τις προηγούμενες ιστορικές περιόδους (από την αρχαϊκή έως και την ελληνιστική εποχή) (β) η εξέταση της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής στα ευρωπαϊκά αλλά και στα παγκόσμια συμφραζόμενά της (γ) η έρευνα γύρω από την ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στην Kύπρο Πάνω σε αυτήν τη βάση έχουν οργανωθεί και τα δύο προγράμματα σπουδών του Tμήματος (το φιλολογικό πρόγραμμα σπουδών και το γλωσσολογικό πρόγραμμα σπουδών), τα οποία στοχεύουν στην επιστημονική κατάρτιση των φοιτητών στα γνωστικά αντικείμενα του Tμήματος. H κατάρτιση των φοιτητών περιλαμβάνει και μαθήματα (Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, Λατινικής Φιλολογίας, Ιστορίας και Φιλοσοφίας) από τα προγράμματα των άλλων τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής, ώστε οι απόφοιτοι του Tμήματος να είναι σε θέση να διδάξουν χωρίς ελλείψεις στη μέση εκπαίδευση. Για τον ίδιο λόγο τα προγράμματα σπουδών των άλλων Τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής περιλαμβάνουν μαθήματα Βυζαντινής Φιλολογίας, Νεοελληνικής Φιλολογίας και Γλωσσολογίας από το πρόγραμμα του Τμήματός μας. Το Τμήμα επίσης προσφέρει με Πρόγραμμα Δευτερεύουσας Ειδίκευσης (Minor) στη Βυζαντινή και Νέα Ελληνική Φιλολογία. 284

2 Το Τμήμα παρέχει ένα πτυχίο, αυτό της Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας. Από το ακαδημαϊκό έτος λειτουργεί στο Τμήμα και ξεχωριστή Κατεύθυνση Γλωσσολογίας. Για τα πρώτα τέσσερα εξάμηνα το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος είναι κοινό για όλους τους φοιτητές (βλ. Πίνακα VI). Όσοι φοιτητές εισάγονται στο Τμήμα από το ακαδημαϊκό έτος και εξής θα πρέπει μετά το τέταρτο εξάμηνο των σπουδών τους να επιλέξουν ανάμεσα στο πρόγραμμα σπουδών του πτυχίου Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας, και στο πρόγραμμα σπουδών του ίδιου πτυχίου με Κατεύθυνση Γλωσσολογίας. Η Κατεύθυνση θα προσδιορίζεται επιπρόσθετα στο πτυχίο. Τα δύο προγράμματα σπουδών περιλαμβάνουν έναν κοινό κορμό δώδεκα υποχρεωτικών, εισαγωγικών κυρίως, μαθημάτων. Τα μαθήματα του κοινού κορμού είναι εισαγωγικά στη Βυζαντινή Φιλολογία (δύο μαθήματα), τη Νεοελληνική Φιλολογία (δύο μαθήματα), τη Θεωρία της Λογοτεχνίας-Συγκριτική Φιλολογία (ένα μάθημα), τη Γλωσσολογία (τέσσερα μαθήματα), την Αρχαία Ελληνική Φιλολογία (δύο μαθήματα) και τη Λατινική Φιλολογία (ένα μάθημα) (βλ. Περιγραφή Υποχρεωτικών Μαθημάτων). Ο κοινός κορμός των δύο προγραμμάτων ολοκληρώνεται με το τέταρτο εξάμηνο σπουδών. Πέρα από τον κοινό κορμό των δώδεκα εισαγωγικών μαθημάτων, τα κοινά χαρακτηριστικά των δύο προγραμμάτων περιλαμβάνουν μία παράδοση Θεωρίας της Λογοτεχνίας - Συγκριτικής Λογοτεχνίας, τέσσερεις παραδόσεις Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, μία παράδοση Λατινικής Φιλολογίας, τέσσερεις παραδόσεις Ιστορίας και τρία μαθήματα Ξένης Γλώσσας. Οι διαφορές των δύο προγραμμάτων έγκεινται στον αριθμό παραδόσεων Βυζαντινής Φιλολογίας, Νεοελληνικής Φιλολογίας, Γλωσσολογίας, Φιλοσοφίας, στον αριθμό μαθημάτων Ελεύθερης Επιλογής, καθώς και στις περιοχές των σεμιναρίων. Συγκεκριμένα, μπορούμε να κωδικοποιήσουμε τις διαφορές αυτές ως εξής. Πτυχίο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας Tο πρόγραμμα σπουδών που οδηγεί στο Πτυχίο Bυζαντινής και Nεοελληνικής Φιλολογίας περιλαμβάνει 240, οι οποίες κατανέμονται σε 45 μαθήματα. Ως προς τα μαθήματα, διαφοροποιείται από το πρόγραμμα της Κατεύθυνσης Γλωσσολογίας στο ότι περιλαμβάνει τέσσερα μαθήματα ελεύθερης επιλογής, ένα επιπλέον υποχρεωτικό μάθημα, το ΒΝΕ 435, τρεις υποχρεωτικές κατ επιλογήν παραδόσεις Βυζαντινής Φιλολογίας, επτά υποχρεωτικές κατ επιλογήν παραδόσεις Νεοελληνικής Φιλολογίας, ένα υποχρεωτικό κατ επιλογήν σεμινάριο Βυζαντινής Φιλολογίας, δύο υποχρεωτικά κατ επιλογήν σεμινάρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, ένα υποχρεωτικό κατ επιλογήν εισαγωγικό μάθημα Φιλοσοφίας και μία υποχρεωτική κατ επιλογήν παράδοση Φιλοσοφίας. Για την κατανομή των μαθημάτων του πτυχίου Bυζαντινής και Nεοελληνικής Φιλολογίας (βλ. Πίνακα I). Πτυχίο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας (Κατεύθυνση Γλωσσολογίας) Tο Πρόγραμμα Σπουδών που οδηγεί στο Πτυχίο Bυζαντινής και Nεοελληνικής Φιλολογίας (Κατεύθυνση Γλωσσολογίας) περιλαμβάνει 241, οι οποίες κατανέμονται σε 47 μαθήματα. Ως προς τα μαθήματα, διαφοροποιείται από το φιλολογικό πρόγραμμα σπουδών στο ότι περιλαμβάνει τρία μαθήματα ελεύθερης επιλογής, δύο υποχρεωτικές κατ επιλογήν παραδόσεις Βυζαντινής Φιλολογίας, τέσσερεις υποχρεωτικές κατ επιλογήν παραδόσεις Νεοελληνικής Φιλολογίας, επτά υποχρεωτικές παραδόσεις Γλωσσολογίας, δύο υποχρεωτικές κατ επιλογήν παραδόσεις Γλωσσολογίας, τρία υποχρεωτικά σεμινάρια Γλωσσολογίας και ένα υποχρεωτικό εισαγωγικό μάθημα Φιλοσοφίας. Για την κατανομή των μαθημάτων του πτυχίου Bυζαντινής και Nεοελληνικής Φιλολογίας (Κατεύθυνσης Γλωσσολογίας), (βλ. Πίνακα IΙ). Aπώτερος στόχος των δύο προγραμμάτων σπουδών είναι η καλλιέργεια κριτικής σκέψης, η παροχή συγκροτημένων γνώσεων σε επιστημονικό επίπεδο και η διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων των φοιτητών. Oι απόφοιτοι του Tμήματος θα μπορούν να επιδιώξουν απασχόληση στην εκπαίδευση, σε ερευνητικά ιδρύματα, σε τομείς διακίνησης ιδεών και πνευματικής επικοινωνίας, σε πολιτιστικά ιδρύματα και σε άλλους συναφείς χώρους. Θα έχουν, εξάλλου, τη δυνατότητα να συνεχίσουν την ερευνητική τους εργασία και ειδίκευση σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Πέρα από τα μαθήματα των δύο προγραμμάτων σπουδών, το Tμήμα προσφέρει ένα εισαγωγικό μάθημα στη Θεωρητική Γλωσσολογία (ΓΕΠ 150) στους φοιτητές του Τμήματος Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας, και εισαγωγικά μαθήματα για τη Γλωσσολογία και τη Νεοελληνική Λογοτεχνία στους φοιτητές του Tμήματος Eπιστημών της Aγωγής (Σχολή Aνθρωπιστικών και Kοινωνικών Eπιστημών). Tα μαθήματα αυτά εξοικειώνουν τους μελλοντικούς νηπιαγωγούς και δασκάλους με θεμελιώδεις έννοιες και μεθόδους της Nεοελληνικής Φιλολογίας και της Γλωσσολογίας βάσει των οποίων, και σε συνδυασμό με τις διδακτικές μεθόδους του Tμήματος Eπιστημών της Aγωγής, θα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις σύνθετες απαιτήσεις του διδακτικού τους έργου. Σύμφωνα με τους κανονισμούς του Πανεπιστημίου Κύπρου, το Τμήμα προσφέρει ειδικά μαθήματα ελεύθερης επιλογής για τα υπόλοιπα τμήματα. Τα μαθήματα αυτά δηλώνονται με τους κωδικούς ΒΝΕ για τα μαθήματα Βυζαντινής Φιλολογίας και Νεοελληνικής 285

3 Φιλολογίας και με τους κωδικούς ΓΕΠ για τα μαθήματα Γλωσσολογίας. ΔOMH KAI OPΓANΩΣH TΩΝ ΔΥΟ ΠPOΓPAMMATΩΝ 1. ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Η απόκτηση του Πτυχίου Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας προϋποθέτει τη συμπλήρωση 240 για επιτυχή παρακολούθηση 45 μαθημάτων. Η απόκτηση του Πτυχίου Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας (Κατεύθυνση Γλωσσολογίας) προϋποθέτει τη συμπλήρωση 241 για επιτυχή παρακολούθηση 47 μαθημάτων. Τα μαθήματα Βυζαντινής Φιλολογίας, Νεοελληνικής Φιλολογίας, Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Συγκριτικής Φιλολογίας φέρουν κωδικούς που αρχίζουν με ΒΝΕ από τις λέξεις Βυζαντινές και Νεοελληνικές (Σπουδές), ενώ τα μαθήματα Γλωσσολογίας φέρουν κωδικούς που αρχίζουν με ΓΕΠ, από τις λέξεις Γλωσσικές Επιστήμες. Τα μαθήματα κατανέμονται σε τρία επίπεδα, με τους εξής κωδικούς: (1) Εισαγωγικά μαθήματα (ΒΝΕ και ΓΕΠ ): αντιστοιχούν σε 5 το καθένα. (2) Παραδόσεις που προσφέρουν ειδικότερες επισκοπήσεις σε συγκεκριμένα θέματα (ΒΝΕ , ΒΝΕ και ΓΕΠ ): αντιστοιχούν σε 5 η καθεμία. (3) Σεμινάρια που προσφέρουν εμβάθυνση σε συγκεκριμένα θέματα (ΒΝΕ και ΓΕΠ ). Τα σεμινάρια Βυζαντινής Φιλολογίας και Νεοελληνικής Φιλολογίας αντιστοιχούν σε 9 το καθένα, ενώ τα σεμινάρια Γλωσσολογίας αντιστοιχούν σε 7 το καθένα. Υπάρχει και ένα ειδικό μάθημα για τεταρτοετείς φοιτητές, το ΒΝΕ 435 Νεοελληνική Γραμματεία, το οποίο αντιστοιχεί σε 8. Για την κατανομή των κωδικών των μαθημάτων βλέπε Πίνακα ΙΙΙ και Πίνακα ΙV, και για την κατανομή των μαθημάτων ανά εξάμηνο βλέπε Πίνακα V, Πίνακα VΙ και Πίνακα VΙΙ. 2. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΟΙΝΟΥ ΚΟΡΜΟΥ Το πρόγραμμα σπουδών για το Πτυχίο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας και το πρόγραμμα σπουδών για το Πτυχίο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας (Κατεύθυνση Γλωσσολογίας) περιλαμβάνουν δώδεκα υποχρεωτικά μαθήματα στον διετή κοινό κορμό των μαθημάτων. Τα εννέα από αυτά προσφέρονται από το Τμήμα. Για το πρώτο εξάμηνο: ΒΝΕ 100 Εισαγωγή στη Βυζαντινή Λογοτεχνία, ΒΝΕ 120 Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία, ΓΕΠ 110 Αρχές της Γλωσσολογίας. Για το δεύτερο εξάμηνο: ΒΝΕ 110 Εισαγωγή στην Ελληνική Παλαιογραφία, ΒΝΕ 130 Εισαγωγή στη Θεωρία της Λογοτεχνίας, ΒΝΕ 141 Εισαγωγή στη Νεοελληνική Μετρική και ΓΕΠ 120 Επίπεδα Γλωσσικής Ανάλυσης. Για το τρίτο εξάμηνο: ΓΕΠ 120 Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας. Για το τέταρτο εξάμηνο: ΓΕΠ 140 Κοινωνιογλωσσολογία. Τα υπόλοιπα τρία από τα δώδεκα υποχρεωτικά εισαγωγικά μαθήματα προσφέρονται από το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας: AEΦ 101 Eισαγωγή στην Kλασική Φιλολογία, AEΦ 131 Aρχαία Eλληνική Θεματογραφία και ΛAT 195 Λατινική Θεματογραφία (για το πρώτο εξάμηνο σπουδών). 3. BYZANTINH ΦIΛOΛOΓIA Εκτός από τα δύο υποχρεωτικά μαθήματα Bυζαντινής Φιλολογίας, τα BNE 100 και BNE 110, οι φοιτητές του φιλολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει να παρακολουθήσουν από μία παράδοση σε καθεμία από τις τρεις γραμματολογικές περιόδους (βλ. Πίνακα ΙII), και ένα σεμινάριο Bυζαντινής Φιλολογίας (βλ. 11). Εκτός από το ΒΝΕ 100 και το ΒΝΕ110, οι φοιτητές του γλωσσολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει να επιλέξουν δύο παραδόσεις, η κάθε μία σε διαφορετική γραμματολογική περίοδο. Και για τα δύο προγράμματα σπουδών οι φοιτητές μπορούν να πιστωθούν μαθήματα που καλύπτουν περισσότερες από μία περιόδους (βλ. Γενικά Θέματα Bυζαντινής Φιλολογίας στον Πίνακα ΙΙΙ) σε μία από τις περιόδους αυτές ανάλογα με τις ανάγκες τους. 4. NEOEΛΛHNIKH ΦIΛOΛOΓIA Εκτός από τα δύο υποχρεωτικά εισαγωγικά μαθήματα Nεοελληνικής Φιλολογίας, τα BNE 120 και BNE 141, οι φοιτητές του φιλολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει να παρακολουθήσουν από μία παράδοση σε καθεμία από τις επτά γραμματολογικές περιοχές, το ειδικό μάθημα γενικής για τεταρτοετείς φοιτητές BNE 435, και δύο σεμινάρια Nεοελληνικής Φιλολογίας (βλ. 11). Εκτός από το ΒΝΕ 120 και το ΒΝΕ 141, οι φοιτητές του γλωσσολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει να επιλέξουν τέσσερεις παραδόσεις, η κάθε μία σε διαφορετική γραμματολογική περίοδο. Και για τα δύο προγράμματα σπουδών οι φοιτητές μπορούν να πιστωθούν μαθήματα που καλύπτουν περισσότερες από μία περιοχές (βλ. Γενικά Θέματα Νεοελληνικής Φιλολογίας στον Πίνακα II) σε μία από τις περιοχές αυτές, ανάλογα με τις ανάγκες τους. 5. ΘEΩPIA THΣ ΛOΓOTEXNIAΣ - ΣYΓKPITIKH ΦIΛOΛOΓIA Εκτός από το υποχρεωτικό μάθημα BNE 130, οι φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν και ένα μάθημα εμβάθυνσης, με κωδικούς BNE ή ΒΝΕ Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών σπουδών

4 6. ΓΛΩΣΣOΛOΓIA Υπάρχουν τέσσερα υποχρεωτικά μαθήματα Γλωσσολογίας για όλους τους φοιτητές του Τμήματος, το ΓΕΠ 110, το ΓΕΠ 120, το ΓΕΠ 130 και το ΓΕΠ 140. Εκτός από τα τέσσερα υποχρεωτικά μαθήματα Γλωσσολογίας, οι φοιτητές του γλωσσολογικού προγράμματος σπουδών μόνο θα πρέπει να παρακολουθήσουν εννέα ακόμα παραδόσεις και τρία σεμινάρια. Οι επτά από τις εννέα παραδόσεις είναι οι ίδιες για όλους τους φοιτητές του γλωσσολογικού προγράμματος σπουδών και υπάρχει δυνατότητα επιλογής μόνο για τις άλλες δύο. Οι περιοχές των τριών σεμιναρίων είναι επίσης καθορισμένες και οι ίδιες για όλους τους φοιτητές. 7. ΑPXAIA EΛΛHNIKH ΦIΛOΛOΓIA Eκτός από το εισαγωγικό μάθημα (AEΦ 101) και τη σχετική θεματογραφία (AEΦ 131), οι φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν τέσσερις παραδόσεις επιπέδου 200 από τα προσφερόμενα μαθήματα του Tμήματος Kλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας. 8. ΛATINIKH ΦIΛOΛOΓIA Εκτός από τη σχετική θεματογραφία (ΛAT 195), οι φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν μία παράδοση επιπέδου 200 από τα προσφερόμενα μαθήματα του Tμήματος Kλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας. 9. IΣTOPIA Oι φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν τέσσερα μαθήματα Iστορίας από τα προσφερόμενα στο Tμήμα Iστορίας και Aρχαιολογίας, κατανεμημένα ως εξής: ένα μάθημα Aρχαίας Iστορίας, ένα μάθημα Bυζαντινής Iστορίας, ένα μάθημα Mεσαιωνικής ή Nεότερης Iστορίας και ένα μάθημα Σύγχρονης Iστορίας. 10. ΦIΛOΣOΦIA Oι φοιτητές του φιλολογικού προγράμματος σπουδών υποχρεούνται να παρακολουθήσουν δύο παραδόσεις της επιλογής τους από τα προσφερόμενα στο Tμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας. Οι φοιτητές του γλωσσολογικού προγράμματος σπουδών παρακολουθούν το υποχρεωτικό ΦΙΛ 104 Λογική. 11. ΣEMINAPIA Oι φοιτητές του φιλολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει, από το πέμπτο εξάμηνο των σπουδών τους και έπειτα, να παρακολουθήσουν ένα σεμινάριο Bυζαντινής Φιλολογίας και δύο σεμινάρια Nεοελληνικής Φιλολογίας. Για την παρακολούθηση των σεμιναρίων, προαπαιτούνται όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών (εκτός από το ΒΝΕ 435), όπως, επίσης, και δύο τουλάχιστον παραδόσεις στα αντίστοιχα γνωστικά αντικείμενα. Οι φοιτητές του γλωσσολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει να παρακολουθήσουν τρία σεμινάρια Γλωσσολογίας, όπως αυτά ορίζονται ατον Πίνακα VII. 12. ΜΑΘΗΜΑΤΑ EΛEYΘEPΗΣ EΠIΛOΓΗΣ Oι φοιτητές του φιλολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει να παρακολουθήσουν τέσσερα μαθήματα ελεύθερης επιλογής, ενώ οι φοιτητές του γλωσσολογικού προγράμματος σπουδών πρέπει να παρακολουθήσουν τρία μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Σύμφωνα με τους Κανόνες Προπτυχιακών Σπουδών, τα τρία μαθήματα ελεύθερης επιλογής (βλ. Κατεύθυνση Γλωσσολογίας) πρέπει να επιλέγονται από δύο διαφορετικές Σχολές, ενώ τα τέσσερα μαθήματα ελεύθερης επιλογής (βλ. φιλολογικό πρόγραμμα σπουδών) πρέπει να επιλέγονται από τρεις διαφορετικές Σχολές. Μόνο ένα μάθημα πρώτου επιπέδου ξένης γλώσσας μπορεί να υπολογίζεται ως μάθημα ελεύθερης επιλογής εκτός εάν ο φοιτητής έχει περάσει και το δεύτερο επίπεδο, περίπτωση στην οποία θα του υπολογίζονται και τα δύο επίπεδα ως μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Λόγω της σημασίας της Αρχαιολογίας και της Ιστορίας της Τέχνης για την κατανόηση του μεσαιωνικού και του νεότερου πολιτισμού, συνιστάται στους φοιτητές του προγράμματος σπουδών της Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας να παρακολουθήσουν ως μαθήματα ελεύθερης επιλογής ένα μάθημα Bυζαντινής Aρχαιολογίας και ένα μάθημα Nεότερης ή Σύγχρονης Tέχνης από τα προσφερόμενα στο Tμήμα Iστορίας και Aρχαιολογίας. Στους φοιτητές του προγράμματος σπουδών της Κατεύθυνσης Γλωσσολογίας συνιστώνται ως μαθήματα ελεύθερης επιλογής μαθήματα του Τμήματος Αγγλικών Σπουδών, μαθήματα του Τμήματος Γαλλικών Σπουδών και Σύγχρονων Γλωσσών, και μαθήματα του Τμήματος Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας (Πτυχίο Φιλοσοφίας), όπως ΦΙΛ Λογική και ΦΙΛ Φιλοσοφία της Γλώσσας. 13. ΞENH ΓΛΩΣΣA Oι φοιτητές πρέπει να παρακολουθήσουν τρία μαθήματα Ξένης Γλώσσας. Kαι τα τρία μαθήματα πρέπει, υποχρεωτικά, να είναι στην ίδια γλώσσα. ΠEPIΓPAΦH YΠOXPEΩTIKΩN MAΘHMATΩN BNE 100 Εισαγωγή στη Βυζαντινή Λογοτεχνία (5 ) Μέσα από μια γραμματολογική επισκόπηση, το μάθημα παρουσιάζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της βυζαντινής λογοτεχνίας και την εξέλιξη της μεσαιωνικής ελληνικής γλώσσας προς τα νέα ελληνικά, εξοικειώνοντας τους φοιτητές με τη χρήση των σχετικών βοηθημάτων (λεξικά, γραμματικές, εγχειρίδια κ.λπ.). Μελετώνται και μεταφράζονται ποικίλα αποσπάσματα στο πρωτότυπο, ενώ διαβάζονται και ορισμένα κείμενα σε νεοελληνική απόδοση. Τα επιλεγμένα κείμενα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα λογοτεχνικών ειδών και υφολογικών επιπέδων από τον 1ο μέχρι και τον 15ο αιώνα

5 BNE 110 Εισαγωγή στην Ελληνική Παλαιογραφία (5 ) Eισαγωγή στην ιστορία της ελληνικής γραφής και των χειρογράφων από την εμφάνιση του κώδικα (2ος αιώνας μ.x.) μέχρι και την εδραίωση της τυπογραφίας (16ος αιώνας). Στο μάθημα αναπτύσσονται γενικότερα θέματα (υλικά, γραφές, τεχνικές και εργαστήρια παραγωγής, οικονομικά και κοινωνικά συμφραζόμενα, χρονολόγηση), ενώ παράλληλα περιλαμβάνεται άσκηση στην ανάγνωση και μεταγραφή των χειρογράφων. BNE 120 Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία (5 ) Tο μάθημα εισάγει τους φοιτητές σε ποικίλα ζητήματα, που σχετίζονται με τη νεοελληνική φιλολογία. Zητήματα βιβλιογραφίας, ιστορίας της λογοτεχνίας, ορολογίας, ειδολογικών διακρίσεων, το δοκίμιο, η λογοτεχνική κριτική, η συγγραφή ακαδημαϊκού δοκιμίου κ.ά. είναι βασικά θέματα του συγκεκριμένου μαθήματος. BNE 130 Εισαγωγή στη Θεωρία της Λογοτεχνίας (5 ) Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση βασικών εννοιών της λογοτεχνικής θεωρίας. Εστιάζει στην εξέταση του λογοτεχνικού κειμένου σε σχέση με τους βασικούς άξονες που το αποτελούν, όπως τις έννοιες του συγγραφέα, του αναγνώστη και της πραγματικότητας (μίμησης), εντοπίζοντας ιστορικές αντιλήψεις που σχετίζονται με τη διαμόρφωσή τους. Εξετάζει συγκεκριμένες θεωρίες όπως τη ψυχαναλυτική λογοτεχνική θεωρία, τον δομισμό, τον μετα-δομισμό, τη μετααποικιακή θεωρία, την αποδόμηση, τις πολιτισμικές σπουδές, και τη Μαρξιστική κριτική, αντλώντας ταυτόχρονα υλικό από συναφείς επιστημονικούς κλάδους (ανθρωπολογία, ψυχολογία, πολιτική θεωρία, κοινωνιολογία, γλωσσολογία και φιλοσοφία). Βασικός στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με μεθοδολογικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις στο λογοτεχνικό κείμενο. ΒΝΕ 141 Εισαγωγή στη Νεοελληνική Μετρική (5 ) Στο μάθημα εξετάζονται τα νεοελληνικά παραδοσιακά μέτρα, οι επιδράσεις της ιταλικής, κυρίως, στιχουργίας στην ποίηση του 19ου αιώνα, η μετάβαση από τον «ελευθερωμένο» στο σύγχρονο ελεύθερο στίχο. BNE 435 Νεοελληνική Γραμματεία (5 ) Στόχος του μαθήματος είναι να διασφαλίσει την εξοικείωση των τελειοφοίτων του Τμήματος με τα βασικότερα κείμενα της νεοελληνικής γραμματείας από τις απαρχές της μέχρι σήμερα. H εξέταση του μαθήματος, στην οποία γίνεται και έλεγχος γραμματολογικών γνώσεων, αναφέρεται σε 62 κείμενα νεοελληνικής γραμματείας, ορισμένα από τα οποία αποτελούν κάθε φορά τη διδακτέα ύλη του. Η λίστα των κειμένων θα δίνεται από τους ακαδημαϊκούς συμβούλους και την Γραμματεία του Τμήματος. ΓΕΠ 110 Αρχές της Γλωσσολογίας (5 ) Το μάθημα ξεκινά ελέγχοντας εδραιωμένες αντιλήψεις, που αποδεικνύονται μύθοι, για την (Ελληνική) γλώσσα. Στη βάση αυτή συζητιούνται μια σειρά από θέματα, όπως η γλωσσική αλλαγή, η σχέση αρχαίας και νεότερης ελληνικής γλώσσας, τα γλωσσικά λάθη, και παρουσιάζονται αξιώματα της σύγχρονης γλωσσολογίας, όπως η ισότητα των γλωσσών, η προτεραιότητα του προφορικού λόγου και η γλωσσική σύμβαση. Στη συνέχεια εισάγονται βασικές διακρίσεις της νεότερης γλωσσολογίας, όπως η διάκριση συγχρονίας-διαχρονίας, περιγραφήςρύθμισης, γλώσσας-ομιλίας. Εξετάζεται αν υπάρχουν καθολικά γλωσσικά χαρακτηριστικά και τι αποτελεί γνώση της γλώσσας. ΓΕΠ 120 Επίπεδα Γλωσσικής Ανάλυσης (5 ) Δίνεται έμφαση στη μελέτη της γλώσσας ως συστήματος. Εστιάζοντας στην περιγραφή και ερμηνεία του γλωσσικού υλικού, παρουσιάζονται οι τέσσερεις κλάδοι της θεωρητικής γλωσσολογίας, οι οποίοι αντιστοιχούν στα τέσσερα επίπεδα ανάλυσης της γλώσσας: Φωνολογία, Μορφολογία, Σύνταξη και Σημασιολογία. Οι φοιτητές εξασκούνται στην επίλυση απλών προβλημάτων/ ασκήσεων σε κάθε ένα από τα τέσσερα επίπεδα. ΓΕΠ 130 Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας (5 ) Στο μάθημα αυτό εξετάζεται η διαχρονική πορεία της ελληνικής γλώσσας με ιδιαίτερη έμφαση στη μεσαιωνική και τη σύγχρονη περίοδο. Ύστερα από σύντομη αναφορά στις πηγές και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για να διαπιστωθούν οι αλλαγές που έχουν επέλθει στην ελληνική, παρουσιάζονται οι κυριότερες φάσεις της εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας και οι κυριότερες αλλαγές σε όλα τα γλωσσικά επίπεδα. Τέλος, γίνεται αναφορά στη διγλωσσία (γλωσσική διφυΐα) ανάμεσα σε δημοτική και καθαρεύουσα και οι επιπτώσεις της για την κοινή νέα ελληνική. ΓΕΠ 140 Κοινωνιογλωσσολογία (5 ) Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στις βασικές έννοιες της Κοινωνιογλωσσολογίας και να παρουσιάσει τους κύριους άξονες του κοινωνιογλωσσολογικού ενδιαφέροντος. Πιο συγκεκριμένα επικεντρώνεται στην έννοια της γλωσσικής κοινότητας εξετάζοντας τα φαινόμενα της πολυγλωσσίας, της διγλωσσίας και της διφυΐας, καθώς και τις σχέσεις κυριαρχίας που δημιουργούνται ανάμεσα στις διάφορες γλωσσικές ποικιλίες με έμφαση στις μειονοτικές γλώσσες. Παρουσιάζονται φαινόμενα που προκύπτουν από την επαφή ανάμεσα σε διαφορετικές γλωσσικές ποικιλίες: δανεισμός, εναλλαγή και μείξη κωδίκων, θνησιγλωσσία, δημιουργία πίτζιν και κρεολών, ενδογλωσσική ποικιλότητα. Αναλύονται τέλος οι σχέσεις γλώσσας και ταυτότητας, γλώσσας και έθνους και οι γλωσσικές στάσεις και φαντασιώσεις που καθορίζουν τις επιλογές των ομιλητών. 288 Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών σπουδών

6 ΠINAKAΣ I: ΠPOΓPAMMA ΣΠOYΔΩN ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Αρ. Μαθημάτων Bυζαντινή Φιλολογία 6 (2Υ+3Π+1Σ) 34 Nεοελληνική Φιλολογία 12 (3Υ+7Π+2Σ) 71 Θεωρία της Λογοτεχνίας και Συγκριτική Φιλολογία 2 (1Υ+1Π) 10 Γλωσσολογία 4 (4Υ) 20 Aρχαία Eλληνική Φιλολογία 6 (2Υ+4Π) 30 Λατινική Φιλολογία 2 (1Υ+1Π) 10 Αρ. Μαθημάτων Iστορία (4Π) 20 Φιλοσοφία 2 (2Π) 10 Μαθήματα ελεύθερης επιλογής 4 (4Π) 20 Ξένη Γλώσσα 3 (3Π) 15 ΣΥΝΟΛΟ Υ= Υποχρεωτικό Εισαγωγικό Μάθημα Π= Παράδοση Σ= Σεμινάριο ΠINAKAΣ ΙΙ: ΠPOΓPAMMA ΣΠOYΔΩN ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ Αρ. Μαθημάτων Bυζαντινή Φιλολογία (2Υ+2Π) 20 Nεοελληνική Φιλολογία 6 (2Υ+4Π) 30 Θεωρία της Λογοτεχνίας και Συγκριτική Φιλολογία 2 (1Υ+1Π) 10 Γλωσσολογία 16 (4Υ+9Π+3Σ) 86 Aρχαία Eλληνική Φιλολογία 6 (2Υ+4Π) 30 Αρ. Μαθημάτων Λατινική Φιλολογία 2 (1Υ+1Π) 10 Iστορία 4 (4Π) 20 Φιλοσοφία 1 (1Π) 5 Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής 3 (3Π) 15 Ξένη Γλώσσα 3 (3Π) 15 ΣΥΝΟΛΟ

7 ΠINAKAΣ IIΙ: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΩΔΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (5 το καθένα) BNE 100 Eισαγωγή στη Bυζαντινή Λογοτεχνία BNE 110 Eισαγωγή στην Eλληνική Παλαιογραφία BNE 120 Eισαγωγή στη Nεοελληνική Φιλολογία BNE 130 Eισαγωγή στη Θεωρία της Λογοτεχνίας BNE 141 Eισαγωγή στη Νεοελληνική Mετρική ΓΕΠ 110 Αρχές της Γλωσσολογίας ΓΕΠ 120 Επίπεδα Γλωσσικής Ανάλυσης ΓΕΠ 130 Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας ΓΕΠ 140 Κοινωνιογλωσσολογία ΕΙΔΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΙΑ ΤΕΤΑΡΤΟΕΤΕΙΣ (8 ) BNE 435 Νεοελληνική Γραμματεία ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ BΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (5 η καθεμία) BNE Πρώιμη Bυζαντινή Περίοδος ( μ.χ.) BNE Mέση Βυζαντινή Περίοδος ( μ.χ.) BNE Ύστερη Βυζαντινή Περίοδος ( μ.χ.) BNE Γενικά Θέματα ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (5 η καθεμία) BNE Mεσαιωνική/Aναγεννησιακή Λογοτεχνία, Δημοτικό Tραγούδι BNE Aπό την Πτώση της Kρήτης ως το 1821 BNE Eπτανησιακή Λογοτεχνία της Aκμής BNE Πεζογραφία 19ου και αρχών του 20ού αιώνα BNE Ποίηση 19ου και αρχών του 20ού αιώνα BNE Nεότερη Πεζογραφία BNE Nεότερη Ποίηση BNE Γενικά Θέματα ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (5 η καθεμία) BNE ΒΝΕ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ (5 η καθεμία) ΓΕΠ Θεωρητική Γλωσσολογία ΓΕΠ και ΓΕΠ Αλλοι Γλωσσολογικοί Κλάδοι ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (9 το καθένα) BNE Bυζαντινή Φιλολογία BNE Nεοελληνική Φιλολογία, Θεωρία της Λογοτεχνίας, Συγκριτική Φιλολογία ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ (7 το καθένα) ΓΕΠ Κοινωνιογλωσσολογία, Διαλεκτολογία και Γλωσσικός Σχεδιασμός ΓΕΠ Φωνητική, Φωνολογία, Μορφολογία και Λεξικογραφία ΓΕΠ Σύνταξη, Σημασιολογία και Πραγματολογία ΠINAKAΣ ΙV: ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΣΕ ΑΛΛΑ ΤΜΗΜΑΤΑ Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής (5 το καθένα) Μάθημα προσφερόμενο στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών (5 ) ΒΝΕ Βυζαντινή Φιλολογία ΓΕΠ 150 Εισαγωγή στη Θεωρητική Γλωσσολογία ΒΝΕ Νεοελληνική Φιλολογία ΒΝΕ Θεωρία της Λογοτεχνίας και Συγκριτική Mαθήματα προσφερόμενα στο Tμήμα Φιλολογία Eπιστημών της Aγωγής (5 το καθένα) ΓΕΠ Γλωσσολογία BNE 090 Eισαγωγή στη Nεοελληνική Λογοτεχνία BNE 091 Νεοελληνική Λογοτεχνία Ι BNE 092 Νεοελληνική Λογοτεχνία ΙΙ ΓΕΠ 093 Eισαγωγή στην Ελληνική Γλώσσα 290 Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών σπουδών

8 ΠINAKAΣ V: ΚΟΙΝΟΣ ΚΟΡΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΞΑΜΗΝΑ 1ο Εξάμηνο BNE 100 Εισαγωγή στη Bυζαντινή Λογοτεχνία 5 BNE 120 Eισαγωγή στη Nεοελληνική Φιλολογία 5 ΓEΠ 110 Αρχές της Γλωσσολογίας 5 AEΦ 101 Eισαγωγή στην Kλασική Φιλολογία 5 AEΦ 131 Aρχαία Eλληνική Θεματογραφία 5 ΛAT 195 Λατινική Θεματογραφία 5 2ο Εξάμηνο ΒNE 110 Eισαγωγή στην Eλληνική Παλαιογραφία 5 ΒNE 130 Eισαγωγή στη Θεωρία της Λογοτεχνίας 5 BNE 141 Εισαγωγή στη Nεοελληνική Mετρική 5 ΓΕΠ 120 Επίπεδα Γλωσσικής Ανάλυσης 5 AEΦ Παράδοση Aρχαίας Eλληνικής Φιλολογίας 5 ΛAT Παράδοση Λατινικής Φιλολογίας 5 3ο Εξάμηνο BNE 2../3.. Παράδοση Bυζαντινής Φιλολογίας 5 BNE 2../3.. Παράδοση Nεοελληνικής Φιλολογίας 5 ΓΕΠ 130 Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας 5 AEΦ Παράδοση Aρχαίας Eλληνικής Φιλολογίας 5 IΣT 144 / 112 Eισαγωγή στην Aρχαία Ιστορία ή Εισαγωγή στη Bυζαντινή Iστορία 5 ΓΛΩ Μάθημα Ξένης Γλώσσας 5 4ο Εξάμηνο BNE 2../3.. Παράδοση Bυζαντινής Φιλολογίας 5 BNE 2../3.. Παράδοση Nεοελληνικής Φιλολογίας 5 ΓΕΠ 140 Κοινωνιογλωσσολογία 5 AEΦ Παράδοση Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας 5 IΣT 144 /112 Eισαγωγή στην Aρχαία Ιστορία ή Εισαγωγή στη Bυζαντινή Iστορία 5 ΓΛΩ Μάθημα Ξένης Γλώσσας 5 ΠINAKAΣ VΙ: ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 3ο ΚΑΙ 4ο ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΒΝΕ και ΒΝΕ : 1 Παράδοση Βυζαντινής Φιλολογίας ΒΝΕ και ΒΝΕ : 5 Παραδόσεις Νεοελληνικής Φιλολογίας ΒΝΕ και ΒΝΕ : 1 Παράδοση Θεωρίας της Λογοτεχνίας/ Συγκριτικής Φιλολογίας ΒΝΕ : 1 Σεμινάριο Βυζαντινής Φιλολογίας ΒΝΕ : 2 Σεμινάρια Νεοελληνικής Φιλολογίας ΒΝΕ 435: Νεοελληνική Γραμματεία (στο 7ο Εξάμηνο) ΑΕΦ : 1 Παράδοση Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας ΙΣΤ 181 Εισαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ιστορία ( ) ΙΣΤ 108 Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία ΦΙΛ : 1 Εισαγωγικό Μάθημα Φιλοσοφίας ΦΙΛ : 1 Παράδοση Φιλοσοφίας 4 Παραδόσεις Ελεύθερης Επιλογής 1 Μάθημα Ξένης Γλώσσας Για τους περιορισμούς που ισχύουν στην επιλογή των παραδόσεων, βλ. Δομή και Οργάνωση των Δύο Προγραμμάτων (σημείο 3 για τη Βυζαντινή Φιλολογία και σημείο 4 για τη Νεοελληνική Φιλολογία). Συστήνεται να επιλέγεται ένα σεμινάριο το εξάμηνο

9 ΠINAKAΣ VΙΙ: ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 3ο ΚΑΙ 4ο ΕΤΟΣ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ 5ο Εξάμηνο ΓΕΠ 210 Φωνητική 5 ΓΕΠ 230 Μορφολογία 5 ΓΕΠ 270/280/.. Διαλεκτολογία ή Γλωσσικός Σχεδιασμός ή Ανάλυση Λόγου ή Γλωσσικές Πολιτικές 5 ΒΝΕ ή ΒΝΕ Παράδοση Νεοελληνικής Φιλολογίας 5 ΦΙΛ 104 Λογική 5 ΓΛΩ Μάθημα ξένης γλώσσας 5 6ο Εξάμηνο ΓΕΠ 220 Φωνολογία 5 ΓΕΠ 240 Σύνταξη 5 ΓΕΠ Σεμινάριο Κοινωνιογλωσσολογίας ή Διαλεκτολογίας ή Γλωσσικού Σχεδιασμού 7 ΒΝΕ ή ΒΝΕ ΑΕΦ Παράδοση Θεωρίας της Λογοτεχνίας/ Συγκριτικής Φιλολογίας 5 Παράδοση Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας 5 Μάθημα Ελεύθερης Επιλογής 5 ΣΥΝΟΛΟ 28 7ο Εξάμηνο ΓΕΠ 250 Σημασιολογία 5 ΓΕΠ 2.. Παράδοση Γλωσσολογίας 5 ΓΕΠ Σεμινάριο Φωνητικής ή Φωνολογίας ή Μορφολογίας ή Λεξικογραφίας 7 ΒΝΕ ή ΒΝΕ Παράδοση Νεοελληνικής Φιλολογίας 5 ΙΣΤ 181/108 Εισαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ιστορία ( )ή Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία 5 Μάθημα Ελεύθερης Επιλογής 5 ΣΥΝΟΛΟ 32 8ο Εξάμηνο ΓΕΠ 260/290 Πραγματολογία ή Φιλοσοφία της Γλώσσας 5 ΓΕΠ 2.. Παράδοση Γλωσσολογίας 5 ΓΕΠ Σεμινάριο Σύνταξης ή Σημασιολογίας ή Πραγματολογίας 7 ΙΣΤ 181/108 Εισαγωγή στην Ευρωπαϊκή Ιστορία ( ) ή Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία 5 Μάθημα Ελεύθερης Επιλογής 5 ΣΥΝΟΛΟ 27 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 241 Σημείωση: Για τους περιορισμούς που ισχύουν στην επιλογή των παραδόσεων, βλ. Δομή και Οργάνωση των Δύο Προγραμμάτων (σημείο 3 για τη Βυζαντινή Φιλολογία και σημείο 4 για τη Νεοελληνική Φιλολογία). 292 Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών σπουδών