ΕΡΙΚΑ-ΕΙΡΗΝΗ Α. ΝΤΑΗ (ὁ ἡρωϊκώτερος ἀγῶνας στήν καρδιά τοῦ Ο.Η.Ε.)

Transcript

1 ΕΡΙΚΑ-ΕΙΡΗΝΗ Α. ΝΤΑΗ (ὁ ἡρωϊκώτερος ἀγῶνας στήν καρδιά τοῦ Ο.Η.Ε.) Ὑπό Ἀρχιεπισκόπου Αὐστραλίας Στυλιανοῦ Οἱ ἀναγνῶστες τῆς παρούσης στήλης θά ἔχουν προσέξει ἀσφαλῶς, ὅτι σέ σειρά προηγουμένων δημοσιευμάτων μας προσπαθήσαμε νά προβάλουμε πρόσωπα καί ἔργα διαπρεπῶν γυναικῶν, πού ἰδιαιτέρως συγκίνησαν τήν διεθνῆ κοινή γνώμη, γιά τήν πρωτοποριακή συμμετοχή των σέ ἱερούς ἀγῶνες τοῦ 20 οῦ αἰῶνα. Πρόκειται γιά ἡρωΐδες τῆς Πίστεως καί τῆς Ἐλπίδας, οἱ ὁποῖες, ἐν συνδυασμῷ καί μέ τήν τρίτη «ἀρετή» τοῦ Εὐαγγελίου (τήν Ἀγάπη), εἶχαν ἐκπεφρασμένα ἤ σιωπηρῶς στήν καρδιά τους καί στήν σκέψη τους «ἀφετηρία» μαζί καί «σημεῖον ἀναφορᾶς», ὄχι μόνο τόν Θεό, ἀλλά καί τόν Ἄνθρωπο (ὡς «εἰκόνα τοῦ Θεοῦ»), ἀνεξαρτήτως ποιά Θρησκεία ἤ Ἰδεολογία ὑπηρετοῦσαν. Τίς περισσότερες φορές, αὐτές οἱ πολύ ἀργά ἀναγνωριζόμενες Ἀγωνίστριες (ὄχι ἀπαραιτήτως «Ἀκτιβίστριες»!), δέν εἶχαν ἄμεση σχέση μέ τήν ἐξ ἐπαγγέλματος Πολιτική. Ἐν τούτοις, ἐπηρέασαν ἐμμέσως, καί ἴσως γι αὐτό οὐσιαστικώτερα, «Συνθῆκες» καί «Πρωτόκολλα» (Κυβερνήσεων ἤ «Διεθνῶν Ὀργανισμῶν»), μέ τίς ὁποῖες δόθηκε ἐπιτέλους στοιχειώδης προσοχή καί στίς μέχρι πρό τινος ἀνυπολόγιστες «μειονότητες» τῆς παγκόσμιας Κοινότητας. Κι ὅταν λέμε ἐδῶ «μειονότητες», δέν ἐννοοῦμε βέβαια τίς σέ ἀριθμούς μικρές Ἐθνοτικές Κοινότητες, πού «διακρίνονται» ἀπό τήν συντριπτική πλειονότητα τοῦ συνόλου τῶν Ὑπηκόων ἑνός Ἔθνους. Ἐννοοῦμε ἀκριβῶς τό ἀντίθετο: Τίς τεράστιες δηλαδή «μάζες» τῶν Γυναικῶν, τῶν Ἀπόρων, τῶν Γερόντων, τῶν Ἀσθενῶν, τῶν Ἐγκαταλελειμένων, τῶν Ἀμάχων σέ ἐμφύλιες ἤ εὐρύτερες συρράξεις, ὅπου πρῶτα θύματα τά Γυναικόπαιδα, τῶν Προσφύγων, καθώς καί τῶν «Αὐτοχθόνων»(indigenous people), στίς Χῶρες Ἀποικιακοῦ παρελθόντος. Γιά ὅλους αὐτούς τούς «μή προνομιούχους» (ὅπως συχνά τούς ἀποκαλεῖ ἡ γλῶσσα τῶν «συνθηματολογούντων» Πολιτευτῶν), ἔπρεπε στά νεώτερα χρόνια, ἔστω καί γιά λόγους ψηφοθηρικῆς προπαγάνδας, νά ἀναγνωρισθοῦν κάποια θεμελιώδη «ἀνθρώπινα δικαιώματα» ἀνθρωπιστικῆς «ἰσορροπίας», χάριν κυρίως τοπικῆς ἤ γενικωτέρας ἀσφάλειας. Κατά τόν βαθμό πού τά ἐν λόγῳ «ἀνθρώπινα δικαιώματα» ἐξελίχθηκαν σέ κατευθύνσεις εἰλικρινοῦς φιλαλληλίας, ἀσφαλῶς θά πρέπει σέ πρώτη γραμμή νά ἀναγνωρίσουμε τήν συμβολή τῆς Γυναίκας, ἀπό ὅλους τούς χώρους. 1

2 Δέν εἶναι χωρίς συμβολική τοὐλάχιστον σημασία τό γεγονός, ὅτι ἀκόμη καί στό κατ ἐξοχήν «ἀνδροκρατούμενο» καί ἄτεγκτο Καθεστώς τῆς Σαουδαραβίας, τῶν Ἐμιράτων κ.ἄ., ἐτολμήθη τελευταίως ἀπό τόν ὑπέργηρο πιά Βασιλέα Ἀμπντάλα (84 ἐτῶν), ὁ διορισμός τῆς πρώτης γυναίκας, ὡς μέλους τῆς Κυβερνήσεώς του, σέ Χαρτοφυλάκιο ἀναλόγου κοινωνικῆς εὐαισθησίας. Ἀμέσως μετά τόν Β Παγκόσμιο Πόλεμο (1945), ἱδρύθηκε, ὡς γνωστόν, ὁ «Ὀργανισμός Ἡνωμένων Ἐθνῶν» (Ο.Η.Ε.), ὡς διάδοχος τῆς πρώην «Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν» (πού ἀποδείχθηκε ἀναποτελεσματική). Ὁ Ο.Η.Ε. εἶχε μέν φιλοδοξίες ἀνάλογες, ἀλλά ἦταν ὁπωσδήποτε εὐρυτέρας ἀντιπροσωπεύσεως καί μέ πιό ἀπαιτητικά καί ἐξειδικευμένα αἰτήματα ἀπό τήν καταργηθεῖσα «Κοινωνία τῶν Ἐθνῶν». Ὁ Ο.Η.Ε. συμπεριέλαβε εἰς τούς κόλπους του ἐπίσημες Ἀντιπροσωπεῖες τῶν περισσοτέρων Κυβερνήσεων ἀνά τήν Ὑφήλιο, εἰς δέ τίς ἐπί μέρους Ἐπιτροπές καί Ὑποεπιτροπές βρίσκουμε, μεταξύ τῶν ἐκλεγομένων Ἐπιτελικῶν στελεχῶν, τήν εὐδιάκριτη παρουσία πάντοτε καί κάποιων σπουδαίων γυναικῶν, διαφόρου Ἐθνικότητος. Ἀνάμεσα σ αὐτές τίς ἀξιόλογες καί εὐαισθητοποιημένες (ἰδίως γιά τά ἀνθρώπινα δικαιώματα!) γυναῖκες, λίαν ἐνωρίς παρουσιάζεται καί ἡ Ἑλληνίδα Νομομαθής κα Ἔρικα-Εἰρήνη Α. Νταῆ, τό γένος Παπασταματάκη, καταγόμενη μέν ἀπό τά Χανιά Κρήτης, ἀλλά δραστηριοποιούμενη στήν Ἀθήνα καί διεθνῶς. * * * * Τήν σπουδαία ὡς ἄνω συμπατριώτισσα καί τόν ἀλησμόνητο σύζυγό της Ἀστέριο Νταῆ, Πρόεδρο τοῦ Ἐλεγκτικοῦ Συνεδρίου (ἑνός ἀπό τά τρία Ἀνώτατα Δικαστήρια τῆς Χώρας), εἶχα τήν χαρά καί τήν τιμή νά γνωρίσω, ἤδη ἀπό τίς ἀρχές τῆς 10ετίας τοῦ 60. Λόγῳ ἀκριβῶς τῆς μακρᾶς αὐτῆς καί συνεχῶς μέχρι σήμερα ἀνανεούμενης φιλίας, εἶχα τήν εὐκαιρία νά πληροφοροῦμαι, κάπως ἀόριστα πάντως, τίς εὐγενεῖς φιλοδοξίες πού ἡ δυναμική Κρήσσα κα Νταῆ ἀνέπτυσσε, καλλιεργῶντας σχέσεις μέ προσωπικότητες σέ ὅλες τίς Ἠπείρους. Πρέπει ὅμως νά ὁμολογήσω, ὅτι μή ἔχοντας ποτέ ἀσχοληθεῖ μέ τό εἰδικό ἀντικείμενο πού κέντριζε ἀενάως τήν φιλότιμη Ἐπιστήμονα καί σεβαστή φίλη, θά μοῦ ἦταν ἀδύνατον νά φαντασθῶ τόν ἀσύλληπτο ἆθλο πού θά κατακτοῦσε, ἐν τέλει, «στήν καρδιά τοῦ Ο.Η.Ε.»(!), ὡς ἐκπρόσωπος μιᾶς μικρῆς Χώρας, ὅπως ἡ Ἑλλάδα. Γιά τόν Ἆθλο αὐτό, ἐξεδόθη τόν Δεκέμβριο τοῦ 2008 ἕνας μνημειώδης Τόμος, ἀπό τό ἐπίσημο ὄργανο «International Work Group for Indigenous Affairs» (IWGIA)= «Διεθνής Ὁμάδα Ἐργασίας γιά ζητήματα Αὐτοχθόνων». Συγγραφέας τοῦ ἐν λόγῳ Τόμου δέν θά μποροῦσε φυσικά νά εἶναι ἄλλος, ἀπ αὐτήν τήν ἴδια τήν ἀκούραστη σκαπανέα γιά τήν ἀνάδειξη καί τήν κατοχύρωση τῶν «ριζικώτερα» ἀμφισβητηθέντων ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, πού ἦσαν τά δικαιώματα τῶν ὅπου γῆς Αὐτοχθόνων λαῶν. Ἰδού ὁ πλήρης τίτλος τοῦ Τόμου, πού τόν παραθέτουμε ὅπως ἀκριβῶς παρουσιάζεται εἰς τό ἐντυπωσιακό ἐξώφυλλο: «ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ-Συντηρητές τοῦ 2

3 παρελθόντος μας-φύλακες τοῦ μέλλοντός μας» («INDIGENOUS PEOPLE-Keepers of our past-custodians of our future», IWGIA 2008, Copenhagen, Denmark). Δέν πρόκειται ἐδῶ νά μνημονεύσουμε οὔτε κἄν τούς τίτλους τῶν «περιεχομένων» τοῦ Τόμου, ἀπό τούς ὁποίους προκύπτουν εὔγλωττα οἱ προβληματισμοί τοῦ Ο.Η.Ε., στίς διάφορες φάσεις πού εἶχε νά ἀντιμετωπίσει τά δίκαια τῶν Αὐτοχθόνων, στό εὐρύτερο πλαίσιο τῶν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τό πόσο ἐπίμοχθοι ἀγῶνες ἔπρεπε νά ὀργανωθοῦν ἀπό τήν ἀγρύπνως προνοητική καί μέ ἀνεξάντλητη καρτερία ὁπλισμένη σοφή Γυναῖκα τῆς Κρήτης, τό διαπιστώνει ὁ ἀναγνώστης ἀπό τά θαυμαστικά σχόλια γιά τήν κα Νταῆ, σέ δύο βαρυσήμαντους προλόγους τοῦ Τόμου. Ἀφ ἑνός τοῦ κ. Jens Dahl (IWGIA), ἀφ ἑτέρου δέ τῆς High Commissioner (Πρέσβεως) γιά τά Ἀνθρώπινα Δικαιώματα εἰς τόν Ο.Η.Ε. κας Louise Arbour. 3

4 Ὁ κ. Dahl, συνοψίζοντας τήν προσφορά τῆς κας Νταῆ σέ ἀπίστευτες ἐπιτεύξεις, πού μόνο ἡ βαθειά πίστη στόν Θεό καί τόν Ἄνθρωπο μποροῦσε νά ἐγγυηθεῖ, σπεύδει νά δηλώσει: «Τό βιβλίο τοῦτο, εἶναι μιά προσωπική λογοδοσία γιά τήν μοῖρα τῶν σχετικῶν μέ τούς Αὐτόχθονες θεμάτων ἐντός τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, ἀπό τό 1984 ἕως τό Ἀλλ ἐπίσης, αὐτό τό βιβλίο εἶναι κάτι πολύ περισσότερο, ἐπειδή εἶναι γραμμένο ἀπό ἕνα πρόσωπο τό ὁποῖο πάνω ἀπ ὅλους τούς ἄλλους Κυβερνητικούς ἐμπειρογνώμονες- ἦταν ὑπεύθυνο γιά τήν ἀνύψωση τῶν Αὐτοχθόνων λαῶν ἐκ τῆς λήθης εἰς τήν ἀναγνώριση, ἐκ μέρους τῆς Διεθνοῦς Κοινότητος». Καί μετά ἀπ αὐτά τά βαρυσήμαντα, κλείνει τόν πρόλογό του ὁ ἐν λόγῳ ἁρμόδιος, μέ τήν ἑξῆς συμπερασματική παράγραφο, πού ἀποτελεῖ ἀναμφίβολα ἕνα ἀνεπιφύλακτο Ὕμνο, ὄχι μόνο στήν ἡρωϊκή στάση καί δράση τῆς κας Νταῆ, ἀλλά καί σέ ὁλόκληρο τόν Ἑλληνικό πολιτισμό, ἀπό τόν λίκνο τῆς Κνωσσοῦ μέχρι καί τῶν διαφόρων φάσεων τῆς Βυζαντινο-Ρωμαϊκῆς καί τῆς νεωτέρας Ἑλληνο-Χριστιανικῆς Ἑλλάδος. Ἰδού ἐν μεταφράσει, ἡ καταληκτήρια αὐτή παράγραφος: «Γιά τήν κα Νταῆ, οἱ Αὐτόχθονες λαοί εἶναι οἱ φύλακες τῆς πολιτιστικῆς κληρονομίας τοῦ ἀνθρωπίνου Γένους. Ἡ κα Νταῆ ὅμως, εἶναι ἡ ἴδια ὁ ἀδιαμφισβήτητος φύλακας καί προστάτης μιᾶς διαδικασίας, ἡ ὁποία ὡδήγησε εἰς τήν νόμιμη ἀξιολόγηση τῶν Αὐτοχθόνων λαῶν, ἐντός τοῦ συστήματος τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, ἐπιτρέποντας στούς Αὐτόχθονες λαούς νά ἀντιμετωπισθοῦν ὄχι ὡς ὑποσημειώσεις, ἀλλά ὡς μετέχοντες εἰς τήν ἐν λόγῳ διαδικασία. Κατέστη λοιπόν ἡ περιπαθής φρουρός ἑνός θησαυροῦ καί μιᾶς διαδικασίας, πού θά εἶναι πάντοτε συνδεδεμένα μέ τ ὄνομά της». Ἀνάλογος εἶναι καί τῆς κας Arbour ὁ ἔπαινος πρός τήν κα Νταῆ, τόν ὁποῖο ἐντοπίζομε στό ἀκόλουθο ἀπόσπασμα τοῦ προλόγου της: «Ἡ Ἔρικα-Εἰρήνη Νταῆ, Συγγραφέας τοῦ παρόντος βιβλίου, πού ἔλαβε τό Βραβεῖο τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν γιά τά Ἀνθρώπινα Δικαιώματα τό 1993, ὑπῆρξε ἡ καρδιά ὅλων τῶν ἐξελίξεων πού ἀναφέραμε πιό πάνω. Ὡς Πρόεδρος τῆς Ὁμάδας Ἐργασίας γιά Αὐτόχθονες πληθυσμούς ἀπό τό 1984 μέχρι τήν ἀφυπηρέτησή της, ὡς ἐνεργό μέλος τῆς Ὑπο-Επιτροπῆς τό 2001, ὑπῆρξε ἡ κυριώτερη Συντάκτρια πού ἑτοίμασε τό προκαταρκτικό κείμενο γιά τήν ἐπίσημη Διακήρυξη τῶν Δικαιωμάτων των Αὐτοχθόνων Λαῶν, ἔχοντας στηρίξει ἀμέτρητες βασικές μελέτες τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, καί ἐπισκεπτόμενη πολλές μακρυνές Κοινότητες Αὐτοχθόνων σ ὁλόκληρο τόν κόσμο, ἐνθαρρύνοντάς τους μάλιστα νά μετέχουν ἐνεργῶς εἰς τίς προσπάθειες τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν. Πράγματι, ἡ κατ ἔτος συνερχόμενη Ὁμάδα Ἐργασίας ἐν Γενεύῃ, κατά τόν μῆνα Αὔγουστο, ἐξελίχθηκε εἰς τό μεγαλύτερο Συνέδριο γιά Ἀνθρώπινα Δικαιώματα στό Πρόγραμμα τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν. Εἰς 4

5 ἀναγνώριση τῆς τοιαύτης συμβολῆς της, ἡ Ὑπο-Επιτροπή υἱοθέτησε μιά ἄνευ προηγουμένου παμψηφεί ληφθεῖσα ἀπόφαση, νά ὀνομάσει τήν Δρα Νταῆ ἰσόβιον μέλος τῆς Ὁμάδας Ἐργασίας. Ὡς ἀντιπρόσωπος τῆς Πατρίδος της, Ἑλλάδος, σέ πλῆθος σοβαρές Συνεδριάσεις, συμπεριλαμβανομένης καί τῆς Γενικῆς Συνελεύσεως, ἡ κα Νταῆ ὑπῆρξε, καί συνεχίζει νά παραμένει, ἕνας ἰσχυρός καί πειστικώτατος ὑποστηρικτῆς τῶν Δικαιωμάτων τῶν Αὐτοχθόνων, καθώς καί τῆς υἱοθετήσεως προοδευτικῶν θέσεων ἀπό Κράτη πού ἀσχολοῦνται μέ τίς Αὐτόχθονες Κοινότητές των». Ἐμεῖς, ἔναντι τῶν ὡς ἄνω ὁμολογουμένως καθοριστικῶν ἐκτιμήσεων ἀπό τούς ἁρμοδιοτέρους ἀξιωματούχους τοῦ Ο.Η.Ε. ἐπί τοῦ θέματος τῶν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, δέν θά τολμούσαμε νά προσθέσουμε τίποτε, πέραν τῆς εὐλόγου ὑπερηφανείας πού δικαιούμαστε ὡς Ἕλληνες νά ἐκφράσουμε, γιά τήν διαπρεπέστατη συμπατριώτισσά μας. Προσωπικῶς ὁ γράφων θά ἤθελε νά ἐπιστήσει τήν προσοχή τῶνν ἀναγνωστῶν, σέ λίγες μόνο λεπτομέρειες ἐξόχως «σημειολογικῆς» ἀξίας, τίς ἀκόλουθες: α) Οἱ ἐν λόγῳ ἔπαινοι τοῦ Ο.Η.Ε. διατυπώνονται γιά μιά Ἑλληνίδα, χωρίς τήν παραμικρή ἐπιφύλαξη. Αὐτό γίνεται σέ μιά ἐποχή, πού οἱ «Διεθνεῖς Ὀργανισμοί» ὄχι μόνον στό Ἀμερικανοκρατούμενο λ.χ. «Συμβούλιο Ἀσφαλείας», ἀλλά ἀκόμη καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, συνεχῶς ἐπικρίνουν τίς Ἑλληνικές Κυβερνήσεις γιά παραβιάσεις θεσμικῶν ὑποχρεώσεων, ἐπιβάλλοντας μάλιστα καί βαρύτατες κυρώσεις. β) Τό πλῆθος τῶν φωτογραφιῶν τοῦ Τόμου, πού ἔχουν ἀπαθανατίσει «ἱστορικές στιγμές» ἀπό τήν ὄντως δραματική ἐξέλιξη τῆς θέσεως τῶν Αὐτοχθόνων στό εὐρύτερο πλαίσιο τῶν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, παρουσιάζουν τήν κα Νταῆ νά πρωτοστατεῖ ἀνυποχώρητα ἐπί εἰκοσιπέντε συναπτά ἔτη, μέχρι πού τελικῶς ἔκαμψε τίς εἰς βάρος τῶν Αὐτοχθόνων ἀντιρρήσεις τοῦ πανίσχυρου Ο.Η.Ε., ὁ ὁποῖος μάλιστα διέθετε σέ κάποιο στάδιο καί εὐλογοφανέστατο ἐπιχείρημα (τό θέμα ἐξαιρέσεως τοῦ θρησκευτικοῦ παράγοντος, τόσον ἰσχυρῶς προβαλλομένου ἀπό τούς Αὐτόχθονας!). Νά σημειωθεῖ ἰδιαιτέρως, ὅτι ἡ Ἑλληνίδα ἀγωνίστρια δέν εἶχε ἰδιαίτερο λόγο εὐαισθησίας ἤ ὀφειλῆς εἰς τούς Αὐτόχθονας, ἐφ ὅσον ἡ μικρή Ἑλλάδα οὐδέποτε εἶχε ἐμπλακεῖ εἰς τίς Ἀποικιοκρατικές δραστηριότητες εἰς βάρος τῶν Αὐτοχθόνων. γ) Ἤδη οἱ τόσον ἐπιτυχῶς ἐπιλεγέντες διά τούς Αὐτόχθονας χαρακτηρισμοί εἰς τόν τίτλον τοῦ Τόμου ὡς «Συντηρητῶν τοῦ παρελθόντος μας», ἀλλά καί «Φυλάκων τοῦ μέλλοντός μας», ἐκφράζει τήν ὑψηλότερη δυνατή τιμή καί ἀναγνώριση εἰς τούς περισσότερον ταπεινωθέντας καί ἀδικηθέντας (μέχρι σκληρῆς δουλείας) συνανθρώπους μας, τοῦς Αὐτόχθονας. 5

6 δ) Αὐτήν ἀκριβῶς τήν «κλιμάκωση» (ἀπό τήν πιό ἐπώδυνη ταπείνωση ἕως τήν ὑψίστη ἡγεμονική ἀκτινοβολία!), παρουσιάζει συνοπτικά ἡ ἄριστα συντεθεῖσα φωτογραφία τοῦ ἐξωφύλλου μέ τίς χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες, ἀπό θυμάτων ἕως Φυλάρχων. Κάθε ἕνα ἀπό τά 13 πρόσωπα τῆς ἔγχρωμης φωτογραφίας (ἀνεξαρτήτως φύλου ἤ φυλῆς, ἐνδυμασίας ἤ ἀξιώματος), ἐκφράζει, καί μόνο μέ τό βλέμμα πού συνέλαβε ὁ φακός, ὅλους τούς πιθανούς κραδασμούς τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς κατά περίπτωση, δηλαδή ἀπό τήν ἄκρα ἀπόγνωση ἤ ἀμφιβολία ἕως τήν θριαμβική αἰσιοδοξία καί πίστη. Ἄς εὐχηθοῦμε οἱ ἰσόβιοι μόχθοι τῆς ἀκαταπόνητης Ἑλληνίδας ἀγωνίστριας, νά βροῦν ἀνάλογους μιμητές σ ὅλα τά σημεῖα τῆς γῆς. Τό παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στήν Εφημερίδα ΤO ΒΗΜΑ τής Εκκλησίας Ιούνιος