Newsletter THE CONDENSE MANAGING SYSTEM: PRODUCTION OF NOVEL FERTILIZERS FROM MANURE AND OLIVE MILL WASTEWATER ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Transcript

1 1 Newsletter 5 η Έκδοση THE CONDENSE MANAGING SYSTEM: PRODUCTION OF NOVEL FERTILIZERS FROM MANURE AND OLIVE MILL WASTEWATER ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ Η αξιοποίηση των υγρών αποβλήτων που παράγονται από τα ελαιοτριβεία, καθώς και αγροτοκτηνοτροφικών υπολειμμάτων για την παραγωγή οργανικών λιπασμάτων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στη γεωργία, με απώτερο σκοπό να συμβάλλουν στην αντικατάσταση μέρους της απαιτούμενης χημικής λίπανσης. Η παραγωγική αυτή διαδικασία απαιτεί το συνδυασμό δυο τεχνολογιών, με χαμηλό κόστος επένδυσης και λειτουργίας, αυτής της ηλιακής ς που αξιοποιεί την πλέον διαθέσιμη, κυρίως για τις μεσογειακές χώρες, ηλιακή ενέργεια και αυτής της κομποστοποίησης. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ

2 2 Το ολοκληρωμένο διαχειριστικό σύστημα CONDENSE μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πλήρες σύστημα διαχείρισης αποβλήτων που προέρχονται από τον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα, κυρίως κτηνοτροφικά υπολείμματα και υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων. Το σύστημα αυτό σχετίζεται με την παραγωγή νέων & καινοτόμων οργανικών λιπασμάτων. Η παραγωγική διαδικασία του CONDENSE (διάγραμμα ροής), με τα απαιτούμενα υλικά εισόδου και το παραγόμενο προϊόν, παρουσιάζεται στην Εικόνα 1 που ακολουθεί. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ & ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ Εικόνα 1. Διάγραμμα ροής παραγωγικής διαδικασίας Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται η πορεία που ακολουθούν οι πρώτες ύλες (υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων ή κατσίγαρος, νωπή κοπριά και φύλλα ελιάς) από τον τόπο παραγωγής τους, στην μονάδα διαχείρισης. Όσον αφορά στη νωπή κοπριά (manure), αυτή μεταφέρεται απευθείας στη μονάδα ηλιακής ς (Condense procedure). Τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων (OMW), λόγω παραγωγής τους συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μεταφέρονται στη μονάδα και αποθηκεύονται σε ειδικές δεξαμενές (Storage). Στη μονάδα ηλιακής ς τοποθετείται η νωπή κοπριά και σταδιακά, προστίθενται και τα υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων, με σκοπό να εμπλουτίσουν το υλικό με θρεπτικά. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας της ηλιακής ς, το παραγόμενο προϊόν μεταφέρεται στη μονάδα κομποστοποίησης (composting), όπου και αναμιγνύεται με

3 3 φύλλα ελιάς (olive tree leaves). Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης προστίθεται νερό για διατήρηση της υγρασίας του υλικού στα επιθυμητά για τη διαδικασία επίπεδα. Επόμενο στάδιο μετά την ολοκλήρωση της κομποστοποίησης αποτελεί η ωρίμανση του υλικού (maturation). Μετά το στάδιο της ωρίμανσης του υλικού ακολουθεί το κοσκίνισμα αυτού (screening). Σημειώνεται ότι, για την επίτευξη ακόμα μεγαλύτερων συγκεντρώσεων θρεπτικών, το προϊόν που έχει κοσκινιστεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως διογκωτικό για την επόμενη διαδικασία κομποστοποίησης. Διαδοχικές κομποστοποιήσεις του ίδιου παραγόμενου προϊόντος συμβάλουν στην μεγαλύτερη αύξηση των τελικών συγκεντρώσεων των θρεπτικών. Το κοσκινισμένο προϊόν είναι έτοιμο προς χρήση, οπότε αποθηκεύεται (storage) σε χώρο εντός της μονάδας μέχρι να διατεθεί για να εφαρμοστεί σε καλλιέργειες (soil application). Σημειώνεται ότι, στον χώρο της αποθήκευσης μπορεί να γίνει και η ενσάκκιση του τελικού προϊόντος. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο και τη λειτουργία της πιλοτικής μονάδας (φωτογραφικό υλικό και βίντεο) διατίθενται στην ηλεκτρονική σελίδα του Έργου LIFE+CONDENSE ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ (Α) Εικόνα 2. (Α) Υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων & (β) φύλλα ελιάς (Β) Εικόνα 3. Κτηνοτροφικά υπολείμματα

4 Θρεπτικά (%) Financial support from the EC financial instrument for the environment 4 ΗΛΙΑΚΗ ΞΗΡΑΝΣΗ Η ανάδευση του υλικού γίνεται από ειδικό μηχάνημα το οποίο στηρίζεται στα πλευρικά τοιχία του θερμοκηπίου και κινείται παράλληλα στο δάπεδο του θερμοκηπίου. Η λειτουργία του συστήματος ανάδευσης γίνεται από κεντρικό σύστημα PLC. Εικόνα 4. Λειτουργία μονάδας ηλιακής ς ΗΛΙΑΚΗ ΞΗΡΑΝΣΗ Εικόνα 5. Πιλοτική μονάδα ηλιακής ς στον Πύργο Ηλείας Συγκεντρώσεις Θρεπτικών (%) μετά την 10% 9% 9,20% 8% 7% 6% 5,50% 5% 4% 3,70% 3,90% 3% 2% 1% 2,10% 1,65% 2,20% 0,30% 0,90% 0% Νωπή κοπριά κατσίγαρος N K P μετά τη Διάγραμμα 1. Συγκεντρώσεις πρώτων υλών πριν την ηλιακή και μίγματος υλικών μετά την ηλιακή Η αύξηση των θρεπτικών Ν και K στο μίγμα νωπής κοπριάς και υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων μετά από την ολοκλήρωση της ηλιακής ς είναι ιδιαίτερα σημαντική.

5 Θρεπτικά (%) Financial support from the EC financial instrument for the environment 5 ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Σε συνέχεια της ολοκλήρωσης της διαδικασίας της ηλιακής ς, το παραγόμενο προϊόν, μετά από ανάμιξή του με φύλλα ελιάς σε ίσους όγκους, κομποστοποιείται με ειδικό μηχάνημα αναστροφέα. Η διάρκεια της κομποστοποίησης είναι περίπου στις 70 μέρες. Χρησιμοποιούνται τα φύλλα ελιάς του ελαιοτριβείου που διαχωρίζονται από την παραγωγική διαδικασία του ελαιολάδου. Κατά τη διάρκεια της κομποστοποίησης θα πρέπει να παρακολουθείται η θερμοκρασία και η υγρασία του υλικού. Το θερμοκρασιακό προφίλ του υλικού πρέπει να ακολουθεί αυτό του Διαγράμματος 3, ενώ η υγρασία του υλικού θα πρέπει να κυμαίνεται σε επίπεδα περίπου μεταξύ 50-60%, ανάλογα με το υλικό. ΚΟΜΠΟΣΤΟ- ΠΟΙΗΣΗ Εικόνα 6. Αναστροφέας Εικόνα 7. Κομποστοποίηση στην πιλοτική μονάδα του έργου 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 3,70% 4% 2,10% 1,65% 2% 0% Συγκεντρώσεις Θρεπτικών (%) μετά την κομποστοποίηση 2,20% 5,50% 0,30% 3,90% 9,20% Νωπή κοπριά OMW μετά την N K P 6,58% 15,77% 1,48% μετά την κομποστοποίηση Διάγραμμα 2. Συγκεντρώσεις αρχικών υλικών & μίγματος υλικών μετά την ηλιακή

6 6 Διάγραμμα 3. Θερμοκρασιακό προφίλ υλικού κατά την κομποστοποίηση ΩΡΙΜΑΝΣΗ Μετά την ολοκλήρωση της ηλιακής ς και ακολούθως της κομποστοποίησης, σημαντική αύξηση παρατηρείται στις συγκεντρώσεις των θρεπτικών Κ και Ν, γεγονός που καθιστά το τελικό προϊόν ιδιαίτερα εμπλουτισμένο σε Κ και λιγότερο σε Ν. Συνεπώς, το τελικό παραγόμενο προϊόν μπορεί να λειτουργήσει ανταγωνιστικά ως προς τα χημικά λιπάσματα, όταν χρησιμοποιείται κυρίως ως καλιούχο λίπασμα, στο οποίο προστίθεται χημική λίπανση N και P. Στην περίπτωση του παραγόμενου από την πιλοτική μονάδα του έργου LIFE+CONDENSE, το παραγόμενο προϊόν μπορεί να αντικαταστήσει τουλάχιστον τη μισή από την απαιτούμενη χημική λίπανση, σε πολλές βασικές καλλιέργειες, όπως σε οπωροκηπευτικά (αγγούρι, τομάτα, πιπεριά, μαρούλι, κ.α.)σε φράουλες, ελιές, αμπέλια κ.α. ΩΡΙΜΑΝΣΗ Η ωρίμανση του κόμποστ είναι μια πολύ σημαντική φάση της όλης διαδικασίας, δεδομένου ότι το υλικό σε αυτήν τη φάση απαλλάσσεται από διάφορες φυτοτοξικές ουσίες που παράγονται, κυρίως κατά τη διάρκεια της προηγούμενης φάσης και έτσι, καθίσταται κατάλληλο (ακίνδυνο) για να χρησιμοποιηθεί σε καλλιέργειες.

7 7 ΚΟΣΚΙΝΙΣΜΑ ΚΟΣΚΙΝΙΣΜΑ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟ ΠΡΟΪΟΝ Μετά την ολοκλήρωση της φάσης της ωρίμανσης, και προκειμένου το τελικό προϊόν να είναι σε εμπορεύσιμη και πιο εύχρηστη μορφή, κοσκινίζεται. Το κόσκινο που προτείνεται να χρησιμοποιείται στη φάση αυτή, θα πρέπει να έχει οπές διαμέτρου 10-30mm. Το κλάσμα που έχει εκτιμηθεί ότι απομακρύνεται και επανέρχεται στη φάση της κομποστοποίησης, υπολογίζεται γύρω στο 15% του συνολικού όγκου του τελικού προϊόντος, ενώ το υπόλοιπο 85% είναι έτοιμο προς διάθεση και εφαρμογή από τους παραγωγούς καλλιεργητές. ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟ ΠΡΟΪΟΝ Μετά από όλα τα παραπάνω στάδια, η τελική μορφή του παραγόμενου προϊόντος παρουσιάζεται στην ακόλουθη εικόνα Εικόνα 8. Παραγόμενο από την πιλοτική μονάδα προϊόν ΔΙΑΘΕΣΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Η διάθεση του παραγόμενου προϊόντος σε μεγάλους παραγωγούς μπορεί να γίνει με χύμα μεταφορά αυτού με φορτηγό. Σημειώνεται ότι, το παραγόμενο προϊόν λειτουργεί ως οργανικό καλιούχο κυρίως λίπασμα, συνεπώς θα πρέπει να εφαρμόζεται και ως κοκκώδες λίπασμα, σε μικρές ποσότητες και όχι ως εδαφοβελτιωτικό. Διάγραμμα 4. Διάθεση παραγόμενου προϊόντος σε παραγωγούς