ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «Η ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ»

Transcript

1 Α ΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ Π ΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Θ ΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Π ΤΥΧΙΑΚΗ Ε ΡΓΑΣΙΑ «Η ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ» (BROADBAND AS A FACTOR OF ADOPTION OF E-LEARNING) ΛΙΑΜΠΑΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΜΠΑΤΖΙΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΑΤΣΟΣ Λέκτορας ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ,2009 1

2 1.ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ Ορισμός Ευρυζωνικές Τεχνολογίες Ενσύρματες Ευρυζωνικές Τεχνολογίες Οπτικές Ίνες και Δίκτυα Οπτικών Ινών Τεχνολογίες xdsl Ασύρματες Ευρυζωνικές Τεχνολογίες Wi-Fi WiΜΑΧ G/UMTS Αμφίδρομο Δορυφορικό Internet (Satelite) ΟΙ ΝΕΟΙ, ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ NEW MILLENNIUM LEARNERS Η διείσδυση του Διαδικτύου σε σχέση με την ηλικία για την Ευρώπη Ψηφιακή Χρήση των νέων στην Ελλάδα Χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή με βάση την ηλικία και το φύλο Χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή με βάση τον τόπο πρόσβασης Χρήση Διαδικτύου με βάση την ηλικία και το φύλο Χρήση Διαδικτύου με βάση τον τόπο πρόσβασης Λόγοι χρήσης Διαδικτύου των νέων για προσωπική χρήση τους τελευταίους 3 μήνες Δεξιότητες ως προς τη χρήση του Διαδικτύου τους τελευταίους 3 μήνες Χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή και του διαδικτύου στα Ελληνικά σχολεία Χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή στα Ελληνικά σχολεία ανά βαθμίδες Σύνδεση των σχολείων με το Διαδίκτυο και το είδος των συνδέσεων Χρήση του Διαδικτύου από τους μαθητές και λόγοι της χρήσης Σχέσεις Γονέων και Παιδιών αναφορικά με τη χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή και του Διαδικτύου και το «Ψηφιακό Χάσμα»

3 Ανησυχία γονέων για την χρήση του Η/Υ και Internet από τα παιδιά τους Χρήση Διαδικτύου από γονείς και παιδιά «Το Ψηφιακό Χάσμα», οι λόγοι και οι λύσεις NEW MILLENNIUM LEARNERS Ορισμός του New Millennium Learner Σχετικές ενδείξεις των New Millennium Learners Προσδοκίες όσον αφορά την εκπαιδευτική διαδικασία ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 10.ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Διείσδυση και ρυθμός αύξησης της διείσδυσης του Διαδικτύου ανά 100 κατοίκους Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του ανά τύπο περιοχής (Αστική, Ημιαστική, Αγροτική) Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του ανά κατά κεφαλήν εισόδημα (Πολύ Υψηλό, Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό) Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με την χρήση του ανά ηλικιακή ομάδα (κάτω των 15,16-24,25-34,35-44,45-54,55 και άνω) Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από το σπίτι με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση ανά ηλικιακή ομάδα(κάτω των 15,16-24,25-34,25-44,45,54, 55&άνω) Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από το σπίτι με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση ανά μορφωτικό επίπεδο (Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό) Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από εκπαιδευτικό οργανισμό ανά ηλικιακή ομάδα(κάτω των 15, 16-24,25-34,35-44,45-54,55 και άνω) Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από επιχειρήσεις που το χρησιμοποιούν με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση των εργαζομένων τους ανά μέγεθος επιχείρησης (μικρό, μεσαίο, μεγάλο) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ Τιμή Φύλο Ηλικία Εκπαίδευση Μέρη σύνδεσης Βαθμός Αστικοποίησης Επάγγελμα- Εισόδημα Ωριμότητα Τεχνολογίας Διαθεσιμότητα της υπηρεσίας ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ

4 12.1 Διείσδυση και ρυθμός αύξησης της ευρυζωνικότητας ανά 100 κατοίκους Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τον τύπο της περιοχής (αστική, ημιαστική, αγροτική) Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο (Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό) Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα (Πολύ υψηλό, Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό) Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με την ηλικία (κάτω των 15,16-24,25-34,35-44,45-54,55 και άνω) για το Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση από το σπίτι, από το 2004 μέχρι και το Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου με σκοπό την εκπαίδευση και την κατάρτιση από το σπίτι ανά ηλικιακή ομάδα (κάτω των 15, 16-24, 25-34, 35-44, 45-54, 54 και άνω) Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από το σπίτι με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο (Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό) Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση, από το 2003 μέχρι το Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση σε σχέση με την ηλικία (16-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55 και άνω) Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο (Χαμηλό, Μέσο, Υψηλό) Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου για προγράμματα μετεκπαίδευσης, από το 2003 μέχρι και το Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου για τυπικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, από το 2004 μέχρι και το Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου για επαγγελματικά προγράμματα σχετικά με την ανάπτυξη επαγγελματικών δυνατοτήτων, από το 2004 μέχρι και το ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ E-Readiness Ranking NRI (Network Readiness Index) BPI (Broadband Performance Index) DAI (Digital Access Index) DOI (Digital Opportunity Index) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

5 15.1. Συμπεράσματα για την διείσδυση του διαδικτύου Συμπεράσματα για την διείσδυση της ευρυζωνικότητας Συμπεράσματα συσχέτισης της ευρυζωνικότητας με την ηλεκτρονική μάθηση ΑΝΑΦΟΡΕΣ Bιβλιογραφία Δικτυακές Πηγές

6 2.ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ Εικόνα 1: ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΗΛΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ Εικόνα 2: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ, Εικόνα 3: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΑΠΟ ΤΟ 2005 ΕΩΣ ΤΟ 2008 ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Εικόνα 4: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Εικόνα 5: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΟ 2005 ΜΕΧΡΙ ΤΟ Εικόνα 6: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, Εικόνα 7: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ Εικόνα 8: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ,ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, Εικόνα 9: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Εικόνα 10: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Εικόνα 11: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ, Εικόνα 12: ΤΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Εικόνα 13: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ, ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Εικόνα 14: ΧΡΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Εικόνα 15: ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε., ΙΟΥΛΙΟΣ 2008 [ΠΗΓΗ: COCOM] Εικόνα 16: ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΙΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΥΞΗΣΗΣ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2008[ΠΗΓΗ COCOM] Εικόνα 17: ΕΤΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΤΑ ΤΟ 2008[ΠΗΓΗ: ΕΕΤΤ, ΒΑΣΕΙ ΑΝΕΠΗΣΗΜΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ COCOM] Εικόνα 18: ΕΤΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε. (30/6/2008)[ ΠΗΓΗ: ΕΕΤΤ, ΒΑΣΕΙ ΑΝΕΠΗΣΗΜΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ COCOM] Εικόνα 19: ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ, ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ[ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008, ΟΟΣΑ]Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Εικόνα 20: ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ (ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ),

7 Εικόνα 21: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Εικόνα 22: ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΟΙΚΩΚΥΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΙΔΗΜΑΤΟΣ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Εικόνα 23: ΑΠΛΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΩΡΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ, 2008 [ΠΗΓΗ OECD] Εικόνα 24: ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, Εικόνα 25: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, ΑΠΟ ΤΟ 2004 ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ Εικόνα 26: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Εικόνα 27: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ, Εικόνα 28: ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, Εικόνα 29: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΠΕΔΟ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ Εικόνα 30: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, Εικόνα 31: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, Εικόνα 32: ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Εικόνα 33: ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ, ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ [ΠΗΓΗ: ΟΟΣΑ] Εικόνα 34: ΠΛΗΘΟΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΑΝΑ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ, 2008 [ΠΗΓΗ: COCOM] Εικόνα 35: ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΓΟΡΑΣ ΓΙΑ ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΟΧΟΥΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΠΑΡΟΧΟΥΣ ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, [ΠΗΓΗ: COMMISION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES] Εικόνα 36: Μετρήσεις Ευρωπαϊκών χωρών με βάση τον δείκτη BPI. [ΠΗΓΗ: ΕΕ] Εικόνα 37: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ DAI, [ΠΗΓΗ: ΙΤU] Εικόνα 38: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ DOI, [ΠΗΓΗ: TMG Inc] Εικόνα 39: ΑΥΞΗΣΗ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΗΠΕΙΡΟ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ ,2006, [ΠΗΓΗ: ITU]

8 3.ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας 1: ΤΥΠΟΙ DSL ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ/ΛΗΨΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ, 2008 [ΠΗΓΗ: 18 Πίνακας 2: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 3: Ποσοστά χρήσης του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή στην Ελλάδα ανά ηλικία και ανά φύλλο [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008] Πίνακας 4: Ποσοστά χρήσης του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή στην Ελλάδα ανά τόπο πρόσβασης τους τελευταίους 3 μήνες [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008] Πίνακας 5: Ποσοστά χρήσης του Διαδικτύου στην Ελλάδα ανά ηλικία και ανά φύλλο [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008] Πίνακας 6:Ποσοστά χρήσης του Διαδικτύου στην Ελλάδα ανά τόπο πρόσβασης τους τελευταίους 3 μήνες [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008] Πίνακας 7: Λόγοι χρήσης του Διαδικτύου στην Ελλάδα τους τελευταίους 3 μήνες [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008] Πίνακας 8: Δεξιότητες χρήσης του Διαδικτύου στην Ελλάδα τους τελευταίους 3 μήνες [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008] Πίνακας 9: Ποσοστά ύπαρξης Ηλεκτρονικού Υπολογιστή στα ελληνικά σχολεία [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008] Πίνακας 10: Ποσοστά σύνδεσης με το Διαδίκτυο στα ελληνικά σχολεία [ΠΗΓΗ:Observatory, ] Πίνακας 11: Μορφές σύνδεσης με το Διαδίκτυο στα ελληνικά σχολεία [ΠΗΓΗ:Observatory, ] Πίνακας 12: Λόγοι χρήσης του Διαδικτύου στα ελληνικά σχολεία από τους μαθητές [ΠΗΓΗ:Observatory, ] Πίνακας 13: Ποσοστά ανησυχίας των γονέων για την χρήση Η/Υ από τα παιδία [ΠΗΓΗ:Observatory, ] Πίνακας 14: ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2007[ΠΗΓΗ: Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας] Πίνακας 15: ΑΡΙΘΜΟΣ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ. ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΙΟ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΛΛΕΧΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ INTERNE WORLD STATS ΕΝΩ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ WORLD GAZETTEER. ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΜΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΟ U.S. CENSUS BUREAU Πίνακας 16: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ,2008 [ΠΗΓΗ:EUROSTAT ] Πίνακας 17: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( ) [ΠΗΓΗ:EUROSTAT]

9 Πίνακας 18: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔO, 2008 [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Πίνακας 19: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( )[ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 20: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Πίνακας 21:ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ, ΠΗΓΗ:[EUROSTAT] Πίνακας 22: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ,2006.[ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 23: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Πίνακας 24: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ,2006. [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 25: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ,ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, 2008[ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Πίνακας 26: ΤΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Πίνακας 27: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ, ΠΗΓΗ:[EUROSTAT] Πίνακας 28: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Πίνακας 29: ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε.(ΙΟΥΛΙΟΣ ΠΗΓΗ: COCOM) Πίνακας 30: ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΟ 2005, ΤΟ 2006, ΤΟ 2007 ΚΑΙ ΤΟ 2008 (ΜΕΣΑ) ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ [ΠΗΓΗ: ΟΟΣΑ] Πίνακας 31: ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΟΙΚΩΚΥΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] 74 Πίνακας 32: ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΟΙΚΩΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 33: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, 2008 [ΠΗΓΗ: EURUSTAT] Πίνακας 34: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 35: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 36: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ 2003 ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 37: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, 2006 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT]

10 Πίνακας 38: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, 2007 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 39: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟ 2003 ΕΩΣ ΤΟ [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Πίνακας 40: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΟΜΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟ 2008, [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Πίνακας 41: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜE ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, 2008 [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Πίνακας 42: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 43: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 44: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Πίνακας 45: ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ, ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ [ΠΗΓΗ: OECD] Πίνακας 46: ΔΕΙΚΤΗΣ Ε-READINESS (ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΩΝ) ΤΟΥ ECONOMIST INTELLIGENCE UNIT ΓΙΑ ΤΟ 2005, 2006, 2007 ΚΑΙ Πίνακας 47: ΔΕΙΚΤΗΣ ΝRI (ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ) ΤΟΥ WORLD ECONOMIC FORUM ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΙ ΤΟ Πίνακας 48: Μετρήσεις Ευρωπαϊκών χωρών με βάση τον δείκτη BPI. [ΠΗΓΗ: ΕΕ] Πίνακας 49: ΠΟΣΟΣΤΑ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ DAI, 2003 [ΠΗΓΗ: ΙΤU] Πίνακας 50: ΠΟΣΟΣΤΑ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ DOI, 2006 [ΠΗΓΗ: ITU] Πίνακας 51: ΧΩΡΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ, DOI DOI 2006, [ΠΗΓΗ: ITU]

11 4.ΠΡΟΛΟΓΟΣ Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον λέκτορα του τμήματος κ.θρασύβουλο Κ.Τσιάτσο, του οποίου η καθοδήγηση, η εμπειρία και η γνώση μας ήταν απαραίτητες για την διεκπεραίωση της παρούσας εργασίας. 11

12 5.ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία ασχολείται με τη διείσδυση της ευρυζωνικότητας, την ηλεκτρονική μάθηση, καθώς και με την ενδεχόμενη- συσχέτιση μεταξύ των δύο αυτών εννοιών. Σκοπός της είναι η μελέτη των παραγόντων που επηρεάζουν την διείσδυση της ευρυζωνικότητας, και ιδιαίτερα αυτών που σχετίζονται με την ηλεκτρονική μάθηση. Η μελέτη αυτή γίνεται τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, αφού χρησιμοποιούνται μαθηματικές σχέσεις για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Αρχικά, αναλύονται οι σχετικές με την ευρυζωνικότητα έννοιες. Δίνεται ο ορισμός της ευρυζωνικότητας και αναλύονται οι επιμέρους ευρυζωνικές τεχνολογίες, χωρισμένες σε δύο κατηγορίες, τις ενσύρματες και τις ασύρματες. Στην συνέχεια, αναλύεται η σχέση της νέας γενιάς με την ευρυζωνικότητα, οι λόγοι ενασχόλησης των νέων με την ευρυζωνικότητα, καθώς και το ψηφιακό χάσμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των γενεών. Έπειτα, παρουσιάζονται και αναλύονται στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη διείσδυση και τη χρήση του διαδικτύου και την διείσδυση της ευρυζωνικότητας. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην συσχέτιση της διείσδυσης του διαδικτύου και της ευρυζωνικότητας σε συνάρτηση με διάφορους δημογραφικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι η εργασία εστιάζει κυρίως σε στοιχεία που αφορούν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη, παρουσιάζονται αναφορές επιστημόνων γύρω από αυτούς τους παράγοντες αυτούς και πώς ο καθένας επηρεάζει την διείσδυση της ευρυζωνικότητας. Οι αναφορές αυτές επιβεβαιώνονται πλήρως από την ανάλυση των προαναφερθέντων στατιστικών μελετών. Επίσης, γίνεται αναφορά στη διείσδυση της ευρυζωνικότητας στις χώρες του ΟΟΣΑ ανά τεχνολογία πρόσβασης, και εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με το ποιες τεχνολογίες είναι οι επικρατέστερες την παρούσα χρονική στιγμή και ποια πρόκειται να είναι η εξέλιξή τους στο άμεσο μέλλον. Μελετώνται ακόμα διάφοροι διεθνείς δείκτες ψηφιακής ετοιμότητας, οι οποίοι δείχνουν σε ποιο βαθμό οι διάφορες χώρες έχουν υιοθετήσει την ευρυζωνικότητα, τις νέες τεχνολογίες και τα οφέλη τα οποία προσφέρουν οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας. 12

13 6.ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι η εξής: Πραγματοποιήθηκε συλλογή στατιστικών δεδομένων από τις βάσεις δεδομένων της eurostat 1, της internet world stats 2, του Παρατηρητηρίου της Κοινωνίας της Πληροφορίας 3 και του ΟΟΣΑ 4 (OECD). Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επεξεργασία τους με σκοπό την εξαγωγή συσχετίσεων με χρήση του προγράμματος Microsoft Office Excel Ο υπολογισμός των απλών συσχετίσεων πραγματοποιήθηκε με την χρήση της συνάρτησης του Microsoft Office Excel 2007, COREL(). Τέλος, χρησιμοποιήθηκαν τα αποτελέσματα των υπολογισμών για την εξαγωγή και την διατύπωση των συμπερασμάτων που προέκυψαν

14 7.ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ Σε αυτό το κεφάλαιο θα αναφέρουμε κάποια βασικά στοιχεία για την έννοια της ευρυζωνικότητας και των κυριότερων ευρυζωνικών τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας Ορισμός Με τον όρο Ευρυζωνικότητα εννοούμε ένα προηγμένο και καινοτόμο περιβάλλον, από κοινωνική και τεχνολογική άποψη, το οποίο αποτελείται από γρήγορες συνδέσεις με το Διαδίκτυο και κατάλληλες δικτυακές υποδομές για την ανάπτυξη νέων ευρυζωνικών εφαρμογών και υπηρεσιών. Συγκεκριμένα αναφέρεται στις εξής πτυχές: την παροχή γρήγορων συνδέσεων στο Διαδίκτυο σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, με ανταγωνιστικές τιμές,χωρίς εγγενείς περιορισμούς στα συστήματα μετάδοσης και τον τερματικό εξοπλισμό των επικοινωνούντων άκρων. την κατάλληλη δικτυακή υποδομή που: α) επιτρέπει την κατανεμημένη ανάπτυξη υπαρχόντων και μελλοντικών δικτυακών εφαρμογών και πληροφοριακών υπηρεσιών, β) δίνει τη δυνατότητα αδιάλειπτης σύνδεσης των χρηστών σε αυτές γ) ικανοποιεί τις εκάστοτε ανάγκες των εφαρμογών σε εύρος ζώνης, αναδραστικότητα και διαθεσιμότητα, και δ) είναι ικανή να αναβαθμίζεται συνεχώς και με μικρό επιπλέον κόστος ώστε να εξακολουθεί να ικανοποιεί τις ανάγκες όπως αυτές αυξάνουν και μετεξελίσσονται με ρυθμό και κόστος που επιτάσσονται από την πρόοδο της πληροφορικής και της τεχνολογίας επικοινωνιών. τη δυνατότητα του πολίτη να επιλέγει: α) ανάμεσα σε εναλλακτικές προσφορές σύνδεσης που ταιριάζουν στον εξοπλισμό του, β) μεταξύ διαφόρων δικτυακών εφαρμογών και γ) μεταξύ διαφόρων υπηρεσιών πληροφόρησης και ψυχαγωγίας και με πιθανή συμμετοχή του ίδιου του πολίτη στην παροχή περιεχομένου, εφαρμογών και υπηρεσιών. το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο αποτελούμενο από πολιτικές, μέτρα, πρωτοβουλίες, άμεσες και έμμεσες παρεμβάσεις, αναγκαίες για την ενδυνάμωση της καινοτομίας, την προστασία του ανταγωνισμού, και την εγγύηση της σοβαρής ισορροπημένης οικονομικής ανάπτυξης ικανής να προέλθει από τη γενικευμένη συμμετοχή στην Ευρυζωνικότητα και την Κοινωνία της Πληροφορίας. 14

15 7.2. Ευρυζωνικές Τεχνολογίες Σ αυτή την ενότητα παρουσιάζονται ορισμένα βασικά στοιχεία των κυριότερων ευρυζωνικών τεχνολογιών. Ταξινομούμε τις ευρυζωνικές τεχνολογίες σε δύο βασικές κατηγορίες: τις Ενσύρματες και Ασύρματες Ευρυζωνικές τεχνολογίες. Στις ενσύρματες τεχνολογίες η μετάδοση των δεδομένων γίνεται μέσω ενός φυσικού δικτύου που παρέχει μία άμεση ενσύρματη σύνδεση από το πελάτη στον πάροχο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τεχνολογία του παλιού συμβατικού τηλεφωνικού συστήματος με το συνεστραμμένο ζεύγος των χάλκινων καλωδίων. Αντίθετα, οι ασύρματες συνδέσεις χρησιμοποιούν τελείως διαφορετική τεχνολογία. Χρησιμοποιούν ραδιοκύματα ή μικροκύματα για να παρέχουν μία σύνδεση ανάμεσα στον πελάτη και στον πάροχο του δικτύου. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το δίκτυο της κινητής τηλεφωνίας. Έτσι συνοπτικά οι ευρυζωνικές τεχνολογίες ταξινομούνται ως εξής: Ενσύρματες Ευρυζωνικές Τεχνολογίες o o Οπτικές Ίνες και Δίκτυα Οπτικών Ινών Τεχνολογίες xdsl Ασύρματες Ευρυζωνικές Τεχνολογίες o o o o Wi-fi WiMAX 3G/UMTS Αμφίδρομο Δορυφορικό Internet Ενσύρματες Ευρυζωνικές Τεχνολογίες Οπτικές Ίνες και Δίκτυα Οπτικών Ινών Οι οπτικές ίνες, είναι ειδικά νήματα που έχουν κατασκευαστεί από γυαλί και με διάμετρο περίπου όσο μια ανθρώπινη τρίχα. Το υλικό από το οποίο έχουν κατασκευαστεί επιτρέπει τη μετάδοση φωτός από το εσωτερικό τους, ενώ συνήθως τις συναντάμε συγκεντρωμένες κατά χιλιάδες σε δέσμες, που σχηματίζουν τα λεγόμενα οπτικά καλώδια. Η δομή ενός καλωδίου οπτικών ινών αποτελείται από τον πυρήνα, την εσωτερική επένδυση και την εξωτερική επένδυση. Χρησιμοποιείται, κυρίως, όπου οι αποστάσεις είναι μεγάλες και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το καλώδιο συνεστραμμένων ζευγών και όπου οι απαιτήσεις σε ρυθμούς μετάδοσης είναι αρκετά αυξημένες. Σκεφτείτε, ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οπτική 15

16 ίνα για να καλύψουμε απόσταση 5Km και οι ρυθμοί μετάδοσης δεδομένων φθάνουν τα 10 Gbps. Οι επιδόσεις μιας οπτικής ίνας συνδέονται με τον τρόπο μετάδοσης του σήματος στην ίνα, με το αν, δηλαδή, η ίνα είναι πολύτροπη ή μονότροπη και με το μήκος κύματος του φωτός, που εκπέμπεται από την πηγή, Στις μονότροπες οπτικές ίνες χρησιμοποιούνται μήκη κύματος μεταξύ των 1310 nm και των 1550 nm. Στις πολύτροπες οπτικές ίνες έχουμε μήκη κύματος από 850 nm έως 1300 nm. θα πρέπει να τονίσουμε, ότι για δεδομένη εγκατάσταση, θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο ένας τρόπος μετάδοσης και μόνο ένα συγκεκριμένο μήκος κύματος από τις πηγές σε όλη την έκταση της εγκατάστασης. Σε ένα οπτικό καλώδιο, η δεσμίδα των οπτικών ινών περικλείεται σε ειδικό υλικό που αντανακλά εσωτερικά όλο το φως, εξασφαλίζοντας έτσι δύο πράγματα: 1) Την ολική εσωτερική αντανάκλαση, που θα επιτρέψει στην πληροφορία να φθάσει αναλλοίωτη σε μεγάλες αποστάσεις 2) Την αποφυγή διαρροής φωτός στο εξωτερικό του καλωδίου Για τον λόγο αυτό, το φως διοχετεύεται στο εσωτερικό της οπτικής ίνας υπό συγκεκριμένη γωνία, ώστε να επιτευχθεί η κατάλληλη αντανάκλαση που θα αποτρέψει την διαρροή φωτεινής ενέργειας. Μέχρι να φθάσει στον προορισμό της, η φωτεινή δέσμη συνήθως πραγματοποιεί χιλιάδες ή και εκατομμύρια αντανακλάσεις στο εσωτερικό της οπτικής ίνας. Οι οπτικές ίνες διαφοροποιούνται από τον τρόπο μετάδοσης του σήματος σε αυτές. Η πρώτη βασική διάκριση είναι μεταξύ των πολύτροπων και μονότροπων οπτικών ινών. Η υψηλή διείσδυση της τεχνολογίας των οπτικών ινών στις σύγχρονες τηλεπικοινωνίες δεν είναι τυχαία, αλλά αντίθετα οφείλεται στον μεγάλο αριθμό πλεονεκτημάτων της, τα οποία συνοψίζονται στα εξής: 1)Χαμηλό κόστος 2) Υψηλό εύρος ζώνης 3) Μικρή εξασθένιση του σήματος 4) Μικρές απαιτήσεις σε ενέργεια. 5) Αμιγώς ψηφιακό σήμα 6) Υψηλή διαθεσιμότητα 7) Μικρές διαστάσεις και βάρος Τεχνολογίες xdsl Το DSL (Digital Subscriber Line) είναι μια τεχνολογία που επιτρέπει τη μεταφορά δεδομένων με υψηλή ταχύτητα, μέσω των ήδη υφιστάμενων τηλεφωνικών γραμμών, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία, εξυπηρετούν τις τηλεπικοινωνιακές ανάγκες όλου του πλανήτη. Πρόκειται για μια τεχνολογία που έχει υιοθετηθεί κατά κόρον τα τελευταία χρόνια για την παροχή ευρυζωνικών συνδέσεων. Με το xdsl, η επικοινωνία γίνεται εξ ολοκλήρου ψηφιακά, επιτρέποντας τη χρήση πολύ μεγαλύτερου εύρους ζώνης για τη μεταφορά των δεδομένων, χάρη στη χρήση εξελιγμένων τεχνικών διαμόρφωσης σήματος, με αποτέλεσμα την επίτευξη υψηλότερων ταχυτήτων από αυτές των συνηθισμένων dial - up συνδέσεων. Το xdsl επιτρέπει επίσης, τη χρήση ενός μέρους του εύρους για τη μεταφορά αναλογικού 16

17 σήματος (φωνής), δίνοντας έτσι την δυνατότητα για ταυτόχρονη χρήση μιας φυσικής γραμμής για την τηλεφωνική σύνδεση, αλλά και για τη μετάδοση δεδομένων. Έχουν επικρατήσει οι εξής τεχνολογίες: Asymmetric DSL (ADSL) Είναι η περισσότερο διαδεδομένη τεχνολογία για ψηφιακή μετάδοση δεδομένων πάνω από απλές τηλεφωνικές γραμμές. Πρόκειται για ασύμμετρη μετάδοση δεδομένων γιατί ο ρυθμός μετάδοσης προς την κατεύθυνση του χρήστη (downstream) είναι μεγαλύτερος από αυτόν στην αντίθετη κατεύθυνση. Οι προδιαγραφές της τεχνολογίας προβλέπουν ρυθμό μετάδοσης μέχρι 8 Mbps downstream και 2 Mbps upstream και σε απόσταση 5 Km, προϋποθέτουν όμως καλή ποιότητα γραμμών. Οι σημερινές υλοποιήσεις στην πλειοψηφία τους αποδίδουν ρυθμούς 1,5-2 Mbps / Kbps upstream σε απόσταση τυπικά 3-4 Km. High Data Rate DSL (HDSL) και Symmetric DSL (SDSL) Χρησιμοποιείται κυρίως για μετάδοση πάνω από μισθωμένες δισύρματες γραμμές με τη χρήση ζεύγους τερματικού εξοπλισμού (base band modem). Επιτυγχάνεται συμμετρικός ρυθμός μετάδοσης μέχρι 2,3 Mbps σε αποστάσεις παρόμοιες με αυτές της ADSL. Η προδιαγραφή τους δεν υποστηρίζει ταυτόχρονη μετάδοση αναλογικού (τηλεφωνικού) σήματος. Very High Bit Rate DSL (VDSL) Είναι μια σχετικά νέα τεχνολογία που μπορεί να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς μετάδοσης αλλά σε περιορισμένη απόσταση. Τυπικά υποστηρίζει ρυθμό μετάδοσης 12 Mbps μέχρι απόσταση 1,5 Km, όμως η προδιαγραφή της προβλέπει και ψηλότερους ρυθμούς μετάδοσης, θεωρητικά μέχρι 51 Mbps στα 300 m. Είναι ευαίσθητη σε παρεμβολές από γειτονικά κυκλώματα που μεταφέρουν ISDN ή DSL σήμα. Περισσότερο χρησιμοποιείται προς το παρόν για διασύνδεση μεταξύ δυο τοπικών δικτύων Ethernet (Long Reach Ethernet) αναμένεται όμως να υλοποιηθεί για την παροχή ευρυζωνικής πρόσβασης για την διασύνδεση ενός συνδρομητή με υποδομής οπτικής ίνας που καταλήγει κοντά σχετικά σε αυτόν (π.χ. στη γειτονιά ή το κτίριό του). Multirate Single Pair DSL (MSDSL) Η MSDSL τεχνολογία προέκυψε από την HDSL και παρέχει ταχύτητες 2 Mbps αμφίδρομα. Rate Adaptive DSL (RADSL) Αναφέρεται σε ένα περιορισμό που υπήρχε σε μερικές πρώιμες υλοποιήσεις του ADSL, κυρίως αυτών που ήταν βασισμένα στον CAP (carrierless amplitude/phase modulation) κώδικα γραμμής. Κάποιες αρχικές εφαρμογές σε modem ADSL διατηρούσαν σταθερό τον ρυθμό δεδομένων και προς τις δύο κατευθύνσεις ώστε να διατηρείται η γραμμή περισσότερο συνδεδεμένη. Τα RADSL συστήματα υλοποιούνται με χρήση FDM. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το upstream κανάλι που 17

18 φτάνει ρυθμό μέχρι 1 Mbps να καταλαμβάνει τη μεσαία περιοχή μετά την τηλεφωνία και το downstream την ανώτερη περιοχή. ISDN DSL (IDSL) Πρόκειται για μάλλον αποτυχημένη προσπάθεια, αφού προσφέρει αμφίδρομα 128Kbps, δυνατότητα που ήδη δίνει το ISDN. Εκτός από τις τεχνολογίες DSL που μόλις αναφέραμε υπάρχουν και κάποιες άλλες λιγότερο διαδεδομένες. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται συνοπτικά τα επιμέρους χαρακτηριστικά των διαφόρων xdsl τεχνολογιών. Μέγιστη Αποστολή Δεδομένων Μέγιστη Λήψη Δεδομένων Μέγιστη Απόσταση Τύπος ADSL 800 Kbps 8 Mbps 5,500 m HDSL 1.54 Mbps 1.54 Mbps 3,650 m VDSL 16 Mbps 52 Mbps 1,200 m SDSL 2.3 Mbps 2.3 Mbps 6,700 m MSDSL 2 Mbps 2 Mbps 8,800 m RADSL 1 Mbps 7 Mbps 5,500 m IDSL 144 Kbps 144 Kbps 10,700 m Πίνακας 1: ΤΥΠΟΙ DSL ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ/ΛΗΨΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ, 2008 [ΠΗΓΗ: Ασύρματες Ευρυζωνικές Τεχνολογίες Wi-Fi Το Wi-Fi προέρχεται από τα αρχικά των «Wireless Fidelity» (Ψηφιακή Πιστότητα) και έχει επικρατήσει σαν όρος για το υψηλής συχνότητας ασύρματο τοπικό δίκτυο (WLAN). Βασικά αποτελεί ένα ασύρματο τρόπο διασύνδεσης, ενώ δίνει την δυνατότητα σύνδεσης και με το Internet. Οι ασύρματες τεχνολογίες πρόσβασης χρησιμοποιούνται για να αντικαταστήσουν ή να επεκτείνουν ένα κοινό ενσύρματο δίκτυο (Ethernet) και επιτρέπουν στον κινητό χρήστη την ασύρματη μετάδοση και λήψη δεδομένων. Τα Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα (WLANs) ακολουθούν το πρότυπο IEEE , το πρώτο πρότυπο για ασύρματη δικτύωση το οποίο αναπτύχθηκε. Τα ασύρματα τοπικά δίκτυα τα οποία είναι συμβατά με το πρότυπο ΙΕΕΕ ονομάζονται και δίκτυα Wi-Fi. Τα ασύρματα δίκτυα αποτελούνται από τις κάτωθι τέσσερις βασικές μονάδες: Σημείο πρόσβασης (Access Point - AP), Σύστημα διανομής (Distribution System), Ασύρματο μέσο μετάδοσης (Wireless Medium), Σταθμοί (Stations). Όσον αφορά στην αρχιτεκτονική - τοπολογία τους τα δίκτυα αυτά εμφανίζονται με δύο μορφές. Τη δομημένη (Infrastructure) και την τυχαία (Ad-hoc). Τα πιο κοινά WLANs λειτουργούν στη μη αδειοδοτημένη περιοχή συχνοτήτων ISM (Industrial, Scientific and Medical) των 2,4 GHz και στην UNII (Unlicensed National Information Infrastructure) μπάντα των 5 GHz. 18

19 Συνολικά, ανάμεσα στα πλεονέκτημα της W-LAN τεχνολογίας ξεχωρίζουμε την ευκολία υλοποίησης και το μικρό κόστος και για τον σταθμό βάσης καθώς και για τον χρήστη. Επίσης, είναι ελκυστικό καθώς προσφέρεται ένα σύνολο χαρακτηριστικών που εγγυώνται ασφάλεια πρόσβασης και μετάδοσης (ταυτοποίηση χρήστη, κρυπτογραφημένη μετάδοση) αλλά και δυνατότητες για υπηρεσίες περιαγωγής (roaming), όπου ένας συνδρομητής ενός τοπικού δικτύου μπορεί να συνδεθεί σε ένα άλλο W-LAN (π.χ. η περίπτωση των W-LAN που έχουν υλοποιηθεί σε αεροδρόμια). Όπως και στην περίπτωση των δικτύων κινητής τηλεφωνίας, απαιτούνται για την υπηρεσία roaming συμφωνίες μεταξύ των ιδιοκτητών τέτοιων δικτύων ή μέσω ειδικών εταιριών περιαγωγής (roaming brokers) WiΜΑΧ Το 2003 η ΙΕΕΕ υιοθέτησε το πρότυπο γνωστό και σαν WiMΑΧ, ώστε να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις για ασύρματη πρόσβαση (με σταθερούς ρυθμούς) ευρείας ζώνης. Όπως συμβαίνει με τα πρότυπα της σειράς 802 για ασύρματα τοπικά δίκτυα, έτσι και το καθορίζει μια οικογένεια προτύπων με επιλογές για συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Το πρότυπο αυτό σχεδιάστηκε ώστε να λειτουργεί σε μια ευρεία μπάντα συχνοτήτων η οποία εκτείνεται από 2 ως 66 GHz. Υποστηρίζει ταχύτητες μετάδοσης ως και 72 Mbps στον αέρα ενώ η πραγματική ταχύτητα στο Ethernet υπολογίζεται στα 50 Mbps. Οι αποστάσεις που μπορεί να καλυφθούν ξεπερνούν τα 50 Km σε συνθήκες οπτικής επαφής. Μια σημαντική διαφορά του προτύπου ΙΕΕΕ σε σχέση με το ΙΕΕΕ είναι ότι το πρώτο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε συνθήκες μη οπτικής επαφής φυσικά με ρυθμούς μετάδοσης πολύ χαμηλότερους των 50 Mbps. Παραλλαγές του προτύπου, που στοχεύουν στους κινητούς χρήστες (802.16e) και στην παροχή QoS (802.16b) είναι ήδη σε εξέλιξη. Διάφοροι προμηθευτές chip, συμπεριλαμβανομένης και της Intel, εργάζονται στο a ενσωματωμένο πυρίτιο, και σε χαμηλού κόστους μονάδες συνδρομητών και αναμένεται στο τέλος του 2005 να είναι ευρέως διαθέσιμα σημεία πρόσβασης (Access Points - AP). Αρκετοί προμηθευτές που έχουν ασχοληθεί με εξοπλισμό για ευρείας ζώνης ασύρματη πρόσβαση, έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για το WiMΑΧ και έτσι δραστηριοποιούνται στην κατασκευή προϊόντων συμβατών με το εν λόγω πρότυπο. Το πρότυπο ΙΕΕΕ παρέχει υψηλού επιπέδου ποιότητα υπηρεσίας. Επίσης ξεχωρίζει λόγω της ασφαλής μετάδοσης των δεδομένων στο WiMAX αναλαμβάνει ο αλγόριθμος κρυπτογράφησης DES. Τέλος οι ταχύτητες μετάδοσης του προτύπου εξαρτώνται από την εκάστοτε ψηφιακή διαμόρφωση που χρησιμοποιείται G/UMTS Ο όρος UMTS προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων "Universal Mobile Telecommunications System" (Παγκόσμιο Σύστημα Κινητών Τηλεπικοινωνιών). Πρόκειται για την εξέλιξη σε σχέση με την χωρητικότητα, την ταχύτητα μετάδοσης των δεδομένων και την ύπαρξη νέων υπηρεσιών, των κινητών δικτύων δεύτερης γενιάς. Σήμερα, περισσότερα 19

20 από εξήντα 3G/UMTS δίκτυα που χρησιμοποιούν την WCDMA τεχνολογία λειτουργούν σε 25 χώρες. Για την οργάνωση του όλου εγχειρήματος έχει θεσπιστεί ειδικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός με την ονομασία Third Generation Partnership Project (3GPP) του οποίου μέλημα είναι η παρακολούθηση και η καθοδήγηση των εξελίξεων στην συγκεκριμένη τεχνολογική περιοχή. Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα των UMTS δικτύων ξεχωρίζουμε τους αυξημένους ρυθμούς μετάδοσης των δεδομένων και την ταυτόχρονη υποστήριξη μεγαλύτερου όγκου δεδομένων και φωνής. Πιο συγκεκριμένα, το UMTS δίκτυο στην αρχική του φάση, θεωρητικά προσφέρει ρυθμούς μετάδοσης δεδομένων έως και 384 kbps σε περιπτώσεις όπου παρατηρείται αυξημένη κινητικότητα του χρήστη. Αντίθετα, όταν ο χρήστης παραμένει ακίνητος οι ρυθμοί μετάδοσης αυξάνουν κατά πολύ φθάνοντας την τιμή των 2 Mbps. Εκτιμάται ότι στο μέλλον θα υπάρξει περαιτέρω αύξηση των ρυθμών μετάδοσης δεδομένων. Ήδη, ο 3GPP έχει θέσει σαν standard δύο νέες τεχνολογίες. Πρόκειται για το High Speed Downlink Packet Access (HSDPA) και το High Speed Uplink Packet Access (HSUPA) αντίστοιχα. Οι συγκεκριμένες τεχνολογίες ουσιαστικά αποτελούν εξέλιξη του UMTS, αφού υπόσχονται ρυθμούς μετάδοσης των δεδομένων έως και 14,4 Mbps στο downlink και 5.8 Mbps στο uplink. Η τεχνολογία εξελίσσεται διαρκώς και παρά το γεγονός ότι η τρίτη γενιά δεν είναι ακόμη σε πλήρη λειτουργία, η ακαδημαϊκή εξερεύνηση της 4G κινητής επικοινωνίας έχει ήδη ξεκινήσει. Καταρχήν η τρίτη γενιά ασφαλώς ήταν το βασικότερο βήμα για την επίτευξη των προσωπικών τηλεπικοινωνιών, αλλά ωστόσο δεν κατάφερε να τις κάνει πραγματικότητα Αμφίδρομο Δορυφορικό Internet (Satelite) Η τεχνολογία DVB-RCS προσφέρει αμφίδρομες ευρυζωνικές υπηρεσίες μετάδοσης φωνής, δεδομένων, εικόνας και video μέσω του δορυφόρου. Το δίκτυο, το οποίο συνίσταται από το δορυφόρο, τον Κομβικό Σταθμό Εδάφους (HUB) και τα τερματικά των χρηστών (σταθερών και κινητών), διατάσσεται σε τοπολογία αστέρα. Για τη μετάδοση της κίνησης υφίστανται δύο οδεύσεις οι οποίες είναι: το προωστικό κανάλι (forward channel) από τον Κεντρικό Δορυφορικό Σταθμό Εδάφους στο δορυφόρο και στη συνέχεια προς το τερματικό το κανάλι επιστροφής (return channel) από το τερματικό προς το δορυφόρο και ύστερα στον Κεντρικό Δορυφορικό Σταθμό Εδάφους Το καινοτόμο σύστημα καναλιών επιστροφής διευκολύνει την αμφίδρομη επικοινωνία υψηλού ρυθμού μετάδοσης δεδομένων και δίνει πλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί για τη γρήγορη πρόσβαση στο Διαδίκτυο καθώς και για τις μεγάλες ανταλλαγές δεδομένων. 20

21 8. ΟΙ ΝΕΟΙ, ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ NEW MILLENNIUM LEARNERS Σε αυτή την ενότητα θα παρουσιάσουμε στοιχεία σχετικά με τους χρήστες του διαδικτύου που ανήκουν στη μικρή ηλικιακή ομάδα των ετών και πως χρησιμοποιούν τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών προκειμένου να επωφεληθούν στις εκπαιδευτικές τους διαδικασίες. Επίσης θα αναφέρουμε και θα σχολιάσουμε το ψηφιακό χάσμα μεταξύ γονέων και παιδιών. Πρέπει να αρχίσουμε το κεφάλαιο αυτό παρατηρώντας ότι τα παιδιά της ηλικιακής ομάδας βρίσκονται κοντά στις νέες τεχνολογίες, σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου ( Ειδικότερα, διαπιστώνεται υψηλή διείσδυση και εντατική χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών καθώς και επίπεδο χρήσης Διαδικτύου κατά πολύ υψηλότερο στα παιδιά σε σχέση με τους ενήλικες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά ηλικίας που είναι στο Γυμνάσιο χρησιμοποιούν σημαντικά περισσότερο τον Η/Υ και το Διαδίκτυο από τα παιδιά ηλικίας 10-11, που φοιτούν ακόμη σε τάξεις του Δημοτικού. Η κατοικία τους αποτελεί τον κυριότερο τόπο πρόσβασης στο Διαδίκτυο και τα παιδιά το χρησιμοποιούν κυρίως για λόγους διασκέδασης, επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών. Οι ηλεκτρονικές τους δεξιότητες αποκτήθηκαν κυρίως με άτυπη βοήθεια από συγγενείς και φίλους, αλλά και σημαντικός παράγοντας σε αυτό έπαιξε και το σχολείο. Παρακάτω θα δούμε κάποιους πίνακες που δείχνουν αυτά τα ποσοστά αλλά και ακόμη περισσότερα σημαντικά στοιχεία που μας βοηθούν να έχουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα για την χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά αλλά και σε σύγκριση τους γονείς τους Η διείσδυση του Διαδικτύου σε σχέση με την ηλικία για την Ευρώπη Σε αυτή τη ενότητα παρουσιάζονται τα νέα στοιχεία του 2008 για την χρήση του διαδικτύου ανά ηλικιακή ομάδα έτσι ώστε να έχουμε μία εικόνα των χρηστών του διαδικτύου ανάλογα με την ηλικία τους. Χώρα ΣΥΝΟΛΟ Κάτω των &άνω EU EU EU Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία

22 Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία 71 Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Νορβηγία Πίνακας 2: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT]. Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε ότι τα παιδιά κάτω των 15 χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σε μεγάλα ποσοστά, αφού τα περισσότερα κυμαίνονται στο 90 με 100%. Βέβαια στοιχεία δεν υπάρχουν για κάθε χώρα αλλά με τα υπάρχοντα μπορούμε να διεξάγουμε κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Σίγουρα αυτό που παρατηρούμε είναι ότι σε αυτές τις χώρες που υπάρχουν στοιχεία τα μεγαλύτερα ποσοστά εμφανίζονται στην μικρότερη ηλικιακή ομάδα, πράγμα που σημαίνει ότι οι νέοι κάτω των 15 χρονών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σε μεγαλύτερο βαθμό από τους υπολοίπους. Επίσης μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι μεγάλη διείσδυση του διαδικτύου υπάρχει και στην επόμενη ηλικιακή ομάδα των 16-24, πράγμα που μας δίνει την δυνατότητα να μιλάμε για μεγάλα ποσοστά για όλους τους νέους. Αυτές οι ηλικίες αναφέρονται κυρίως σε μαθητές και φοιτητές, πράγμα που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένας λόγος που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο είναι για την εκπαιδευτική τους διαδικασία. 22

23 8.2. Ψηφιακή Χρήση των νέων στην Ελλάδα Το ποσοστό των παιδιών σε ηλικία στην Ελλάδα που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα αφού αγγίζει το 73%. Ειδικότερα, από τα παιδιά που χρησιμοποίησαν το Διαδίκτυο τους τελευταίους 3 μήνες, 8 στα 10 το χρησιμοποιούν τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα, ενώ το 36% από αυτά το χρησιμοποιούν καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά. Σημαντικά υψηλότερη φαίνεται ότι είναι η καθημερινή χρήση στα παιδιά ηλικίας Από τα στοιχεία διαπιστώνεται επίσης ότι η συχνότητα χρήσης του Διαδικτύου αυξάνει με την ηλικία, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των Η/Υ. Παρακάτω θα δούμε και θα αναλύσουμε σχετικούς πίνακες Χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή με βάση την ηλικία και το φύλο Αγόρια Κορίτσια Συνολικά Χρήση Η/Υ Πίνακας 3: ΠΟΣΟΣΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΦΥΛΛΟ [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008]. Από τον παραπάνω πίνακα διαπιστώνουμε ότι τα ποσοστά χρήσης Ηλεκτρονικού Υπολογιστή στην Ελλάδα για τα παιδιά είναι σε υψηλό βαθμό, αφού αγγίζει το 93% για το σύνολο. Συγκεκριμένα παρατηρούμε δύο ξεχωριστές κατηγορίες. Η πρώτη διαχωρίζει τα αγόρια με τα κορίτσια, με αποτέλεσμα τα αγόρια να έχουν ένα μικρό προβάδισμα, γιατί υπερέχουν μόλις με τρείς ποσοστιαίες μονάδες. Στην συνέχεια παρατηρούμε τα ποσοστά για παιδιά με ηλικίες και 12-15, δηλαδή στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού και στις τάξεις του γυμνασίου. Εδώ διαπιστώνουμε ότι οι μαθητές του γυμνασίου χρησιμοποιούν τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή σε μεγαλύτερο βαθμό με ποσοστό 96 μονάδων. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι τα αγόρια του γυμνασίου χρησιμοποιούν τον υπολογιστή συχνότερα και περισσότερο Χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή με βάση τον τόπο πρόσβασης Σπίτι Σχολείο Σπίτια φίλων/συγγενών Internet Café Φροντιστήριο Χρήση Η/Υ Πίνακας 4: ΠΟΣΟΣΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΤΟΠΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008]. 23

24 Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε τα ποσοστά των μαθητών που χρησιμοποίησαν τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή τους τελευταίους 3 μήνες ανά τόπο πρόσβασης. Την πρώτη θέση κατέχει η πρόσβαση από το σπίτι με πολύ μεγάλο ποσοστό, της τάξης του 90%. Στην συνέχεια ακολουθεί το σχολείο με χρήση στο 30% ενώ την τρίτη θέση με ίδιο ποσοστό χρήσης (14%) είναι η πρόσβαση από το σπίτι συγγενών και φίλων αλλά και από Internet Café. Τέλος με μόλις μία ποσοστιαία μονάδα οι νέοι χρησιμοποιούν τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή από το Φροντιστήριό τους Χρήση Διαδικτύου με βάση την ηλικία και το φύλο Αγόρια Κορίτσια Συνολικά Χρήση Διαδικτύου Πίνακας 5: ΠΟΣΟΣΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΦΥΛΛΟ [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008]. Από τον παραπάνω πίνακα διαπιστώνουμε ότι τα ποσοστά χρήσης του Διαδικτύου στην Ελλάδα για τα παιδιά είναι σε ικανοποιητικό βαθμό, αφού αγγίζει το 73% για το σύνολο. Συγκεκριμένα παρατηρούμε να διαχωρίζει τους νέους με βάση το φύλο και την ηλικία τους. Όσο αναφορά το φύλο, σε αυτή τη περίπτωση τα κορίτσια φαίνεται να χρησιμοποιούν περισσότερο το διαδίκτυο σε σχέση με τα αγόρια, αφού η διαφορά τους είναι στις 6 ποσοστιαίες μονάδες. Στην συνέχεια παρατηρούμε τα ποσοστά για παιδιά με ηλικίες και 12-15, δηλαδή στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού και στις τάξεις του γυμνασίου. Εδώ διαπιστώνουμε ότι οι μαθητές του γυμνασίου χρησιμοποιούν τον διαδίκτυο σε μεγαλύτερο βαθμό με ποσοστό 78 ποσοστιαίων μονάδων. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι τα κορίτσια του γυμνασίου χρησιμοποιούν τον διαδίκτυο με μεγαλύτερη συχνότητα Χρήση Διαδικτύου με βάση τον τόπο πρόσβασης Χρήση Σπίτι Σχολείο Internet Café Σπίτια φίλων/συγγενών Μέσω κινητού Φροντιστήριο Βιβλιοθήκη Διαδικτύου Πίνακας 6: ΠΟΣΟΣΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΤΟΠΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008]. Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε τα ποσοστά των μαθητών που χρησιμοποίησαν το Διαδίκτυο τους τελευταίους 3 μήνες ανά τόπο πρόσβασης. Την πρώτη θέση κατέχει η πρόσβαση και σε αυτή τη περίπτωση ο χώρος του σπιτιού με πολύ υψηλό ποσοστό, 77%. Στην συνέχεια ακολουθεί το σχολείο με χρήση στο 27% ενώ την τρίτη θέση 24

25 κατέχει η πρόσβαση από Internet Café. Λίγο πιο κάτω με 1 ποσοστιαία μονάδα είναι η χρήση διαδικτύου από σπίτια συγγενών και φίλων, ενώ τις τελευταίες θέσεις με μικρά ποσοστά που δεν ξεπερνούν το 3% είναι μέσω κινητού τηλεφώνου, στο χώρο του φροντιστηρίου και της βιβλιοθήκης Λόγοι χρήσης Διαδικτύου των νέων για προσωπική χρήση τους τελευταίους 3 μήνες Χρήση Διαδικτύου Παιχνί δι Πληροφορίες για μαθήματα Αποστολ ή Chat rooms Αναζήτηση ενδιαφερόντων ΤV/ Radi o Μεταφορά Παιχνιδιών /Μουσικής Download software Πίνακας 7: ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008]. Blocks Στον παραπάνω πίνακα βλέπουμε τους λόγους χρήσης του διαδικτύου για τους νέους στην Ελλάδα για το έτος Εδώ αναφερόμαστε για ηλικίες μέχρι και 25 ετών και όχι μόνο για τις παιδικές ηλικίες. Διακρίνουμε ότι ο πρωταρχικός λόγος που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο οι νέοι είναι τα παιχνίδια με ποσοστό που φτάνει το 67%. Στην συνέχεια ακολουθεί η αναζήτηση πληροφοριών για τα μαθήματα τους με αρκετά υψηλό ποσοστό των 56 ποσοστιαίων μονάδων. Ακολουθούν οι δύο πιο δημοφιλείς τρόποι επικοινωνίας μέσω του Παγκόσμιου Ιστού, δηλαδή η αποστολή και η χρήση των chat rooms και instant messaging, ενώ σε καλή θέση βρίσκεται και η αναζήτηση κάποιου ενδιαφερόντων μέσω του διαδικτύου. Οι τελευταίοι λόγοι που χρησιμοποιούν οι νέοι το διαδίκτυο είναι για διασκέδαση και ψυχαγωγία, με άλλα λόγια να μεταφέρουν τραγούδια και παιχνίδια, να ακούσουν μουσική ή να δουν τηλεόραση, να κατεβάσουν λογισμικό ή να δημιουργήσουν το δικό τους block Δεξιότητες ως προς τη χρήση του Διαδικτύου τους τελευταίους 3 μήνες Χρήση Διαδικτύου Μηχανή αναζήτησης Αποστολή Chat rooms Προστασία από ιούς P2P ανταλλαγή Downloads Δημιουργία site Τηλεφωνία μέσω Internet Πίνακας 8: ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008]. Στον παραπάνω πίνακα βρίσκονται οι Ηλεκτρονικές δεξιότητες που χρησιμοποιούν οι νέοι όταν βρίσκονται στο διαδίκτυο. Το μεγαλύτερο ποσοστό το σημειώνει η αναζήτηση πληροφοριών στις σχετικές μηχανές αναζήτησης, όπως Google, Yahoo και άλλες με ποσοστό 80%. Στην συνέχεια περίπου ένας στους τρείς νέους χρησιμοποιεί το Internet για 25

26 ηλεκτρονική επικοινωνία ( - chat), ενώ ακολουθεί η προστασία των υπολογιστών από ιούς και άλλα επιβλαβή προγράμματα. Ακολουθούν οι διαδικασίες ανταλλαγές αρχείων (μουσικής, ταινιών κλπ) με peer to peer συνδέσεις αλλά και downloads με εγκατάσταση των αντίστοιχων λογισμικών. Τέλος οι δεξιότητες που χρησιμοποιούν οι νέοι καθ όλη τη διάρκεια που βρίσκονται στο διαδίκτυο είναι η δημιουργία δική τους ιστοσελίδα άλλα και η τηλεφωνία μέσω του Internet Χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή και του διαδικτύου στα Ελληνικά σχολεία Σε αυτή την ενότητα θα δούμε και θα σχολιάσουμε την κατάσταση που επικρατεί στα ελληνικά σχολεία σχετικά με το θέμα της χρήσης των υπολογιστών αλλά της πρόσβασης στο διαδίκτυο Χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή στα Ελληνικά σχολεία ανά βαθμίδες Δημοτικά Γυμνάσια Λύκεια Ύπαρξη Η/Υ Πίνακας 9: ΠΟΣΟΣΤΑ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ [ΠΗΓΗ: Observatory, 2008]. Όπως παρατηρούμε από τον παραπάνω πίνακα, τα ποσοστά ύπαρξης υπολογιστή στα σχολεία της Ελλάδας είναι σχεδόν στο απόλυτο, αφού τα ποσοστά κυμαίνονται από 98 μέχρι και 100%. Αυτό βέβαια είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά, αφού έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα TΠΕ τουλάχιστον στο χώρο του σχολείου. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά εξοικειώνονται από μικρή ηλικία με την Νέες Τεχνολογίες με αποτέλεσμα να τους βοηθάει πολλές φορές στην εκπαιδευτική τους δραστηριότητα αλλά και τη μόρφωση τους γενικά. 26

27 Σύνδεση των σχολείων με το Διαδίκτυο και το είδος των συνδέσεων Σύνδεση με το Διαδίκτυο Πίνακας 10: ΠΟΣΟΣΤΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ [ΠΗΓΗ:Observatory, ]. Από τον παραπάνω πίνακα διαπιστώνουμε ότι στα περισσότερα ελληνικά σχολεία υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο και μάλιστα σχεδόν σε απόλυτο ποσοστό. Το ποσοστό αυτό των συνδέσεων αγγίζει το 97% αλλά κατά την διάρκεια των 3 τελευταίων ετών δεν έχει τροποποιηθεί. Εάν γίνει μία προσπάθεια το ποσοστό αυτό μπορεί να ανεβεί με αποτέλεσμα να μιλάμε πλέον για όλα τα σχολεία ότι έχουν σύνδεση με το Internet. Το πολύ μικρό αυτό ποσοστό σχολείων που δεν έχει ακόμη την δυνατότητα σύνδεσης με τον Παγκόσμιο Ιστό βρίσκεται στην επαρχία και στις αγροτικές περιοχές Dialup ISDN DSL/ Άλλη ευρυζωνική γραμμή Μισθωμένη γραμμή Πίνακας 11: ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ [ΠΗΓΗ:Observatory, ]. Σε αυτό τον πίνακα παρατηρούμε υψηλές τιμές, οι οποίες δείχνουν κατά την διάρκεια των ετών τα ποσοστά των διαφόρων μορφών συνδέσεων που έχουν τα σχολεία στην Ελλάδα. Μεγάλη εντύπωση μας προκαλεί η μεγάλη ανοδική πορεία της ευρυζωνικής σύνδεσης με πρωταρχική την DSL σύνδεση. Από 7 % μέσα σε τέσσερα χρόνια ένα στα δύο σχολεία πλέον έχει ευρυζωνική σύνδεση. Σε αντίθετη πορεία βρίσκεται η σύνδεση ISDN, η οποία το 2005 βρισκόταν στην 1 η θέση με ποσοστό 71%! Αλλά κατά το πέρας των τελευταίων χρόνων το ποσοστό αυτό μειώθηκε αρκετά και πλέον ούτε το ένα από τα τρία ελληνικά σχολεία δεν διαθέτουν ISDN σύνδεση. Η απλή σύνδεση ή αλλιώς Dialup διατηρεί ένα αρκετά σταθερό ρυθμό γύρω στο 17% των σχολείων, άρα δεν φαίνεται ότι τα σχολεία έχουν μετατρέψει την απλή σύνδεση τους σε ευρυζωνική. Τέλος η μισθωμένη γραμμή κατέχει ένα πολύ μικρό μερίδιο της αγοράς μόλις με μία ποσοστιαία μονάδα σταθερά κατά την διάρκεια των ετών. 27

28 Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι τα σχολεία διαθέτουν στον μεγαλύτερο βαθμό τους σύνδεση με το διαδίκτυο, και πολλά από αυτά με την πάροδο του χρόνου έχουν μετατρέψει την ISDN σύνδεση σε Broadband σύνδεση Χρήση του Διαδικτύου από τους μαθητές και λόγοι της χρήσης Γνωριμία με τους Η/Υ Εργασίες Για παιχνίδια Συνεργασία με άλλα σχολεία Επικοινωνία με μαθητές/καθηγητές Αναζήτηση Πληροφοριών 5 Για διδακτικούς λόγους 3 Για πρακτική άσκηση 1 Πίνακας 12: : ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ [ΠΗΓΗ:Observatory, ]. Στον πίνακα αυτό μπορούμε να δούμε τους λόγους όπου οι μαθητές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στο σχολείο. Η πρωταρχική αιτία είναι η γνωριμία των μαθητών με τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Πράγμα λογικό, αφού πολλοί μαθητές ειδικά στις τάξεις του δημοτικού δεν είχαν ξανά την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τον υπολογιστή. Βέβαια αξιοσημείωτη είναι η μείωση του ποσοστού αυτού και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι μαθητές έχουν πλέον υπολογιστή στο σπίτι τους. Ένας άλλος σημαντικός λόγος που χρησιμοποιούν οι μαθητές τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή με σύνδεση στο διαδίκτυο είναι για την προετοιμασία των εργασιών τους, αφού είναι το βασικό μέσο με το οποίο διεκπεραιώνουν τις εργασίες τους. Άλλο λόγοι είναι η ψυχαγωγία και η διασκέδαση τους, αφού παίζουν παιχνίδια μόνοι τους ή σε συνεργασία με τους συμμαθητές τους. Ακόμη, οι μαθητές κάνουν χρήση του Internet για λόγους συνεργασίας με άλλα σχολεία αλλά και για επικοινωνήσουν με τους συμμαθητές τους ή και τους καθηγητές τους. Η πιο συχνή μορφή επικοινωνίας είναι το Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο ή το Chat. Τέλος οι μαθητές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για αναζήτηση πληροφοριών, για διδακτικούς σκοπούς και για πρακτική άσκηση. Αυτό αποδεικνύει ότι είναι ένα πολύ βασικό εργαλείο για την εκπαιδευτική τους διαδικασία, αφού χρησιμοποιείται είτε σαν βοήθημα είτε σαν εργαλείο μάθησης. 28

29 8.4. Σχέσεις Γονέων και Παιδιών αναφορικά με τη χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή και του Διαδικτύου και το «Ψηφιακό Χάσμα» Ανησυχία γονέων για την χρήση του Η/Υ και Internet από τα παιδιά τους Ποσοστό ανησυχίας(%) Πίνακας 13: ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ Η/Υ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ [ΠΗΓΗ:Observatory, ]. Ο παραπάνω πίνακας δείχνει το πόσο φοβούνται και ανησυχούν οι γονείς για την χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή από τα παιδιά τους. Σίγουρα η περαιτέρω χρήση και μάλιστα η «κακή χρήση» του υπολογιστή είναι ένα πρόβλημα που μας ενδιαφέρει και απασχολεί όλους και ακόμη περισσότερο τους γονείς. Στον πίνακα αυτό βλέπουμε τα αποτελέσματα μετά από ερώτημα «Πόσο ανησυχείτε για τα παιδιά σας με την χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή;». Αυτό που μας κάνει εντύπωση είναι η μεγάλη αύξηση του ποσοστού, δηλαδή της ανησυχίας των γονέων. Αυτό προέρχεται ίσως επειδή πολλοί γονείς γνωρίζουν πλέον να χρησιμοποιούν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και το διαδίκτυο. Επίσης ένας άλλος λόγος είναι η αξιοσημείωτη αύξηση του διαδικτύου, με αποτέλεσμα να εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, ειδικά για μικρά παιδιά που δεν ξέρουν πώς να προστατευτούν. Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου για της Κοινωνία της Πληροφορίας(ΚτΠ) οι Έλληνες γονείς εμφανίζονται ανήσυχοι (52%, το υψηλότερο μαζί με τους Γάλλους, έναντι 26% στην ΕΕ-27) για την προστασία των ιδιωτικών δεδομένων των παιδιών τους. Το ποσοστό όσων ανησυχούν για τα παιδιά τους σε ζητήματα αυτοκτονιών ή άλλων βλαπτικών ενεργειών αυξάνεται περαιτέρω στο 64% έναντι 39% στην ΕΕ. Τα ποσοστά αυτά σχετίζονται με το χαμηλό ποσοστό εξοικείωσης των Ελλήνων γονέων με το Διαδίκτυο, ενώ αξιοσημείωτη είναι η υστέρηση των ποσοστών χρήσης Διαδικτύου ακόμη και στις πιο δυναμικές ηλικίες γονέων (35-44), συνέπεια της οποίας είναι η συγκεκριμένη επίφοβη αντιμετώπιση. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, στις ευρωπαϊκές χώρες παρατηρείται ότι όσο αυξάνεται η χρήση του Διαδικτύου από τους γονείς, τόσο μειώνονται οι αντίστοιχοι φόβοι τους για τα νέα μέσα. Δυστυχώς όμως επειδή οι γονείς δεν έχουν «τη σωστή ψηφιακή παιδεία» είναι υπερπροστατευτικοί και εφαρμόζουν λανθασμένη προσέγγιση σε ότι αφορά την ψηφιακή ασφάλεια των παιδιών τους. Σύμφωνα με στοιχεία του ΚτΠ οι Έλληνες γονείς προσπαθούν να προστατεύσουν τα παιδιά τους με το να βρίσκονται δίπλα τους όταν είναι online στο διαδίκτυο με ποσοστό 29% έναντι 13% στην ΕΕ. Επίσης, ένας γονέας στους τρεις στη χώρα 29

30 μας συνηθίζουν να ελέγχουν εκ των υστέρων τα websites τα οποία επισκέπτονται τα παιδιά τους όπως επίσης και τα τους, πιστεύοντας ότι έτσι «ελέγχουν» τις ενέργειες και τις συνήθειες των παιδιών τους. Παράλληλα με τα παραπάνω, ο φόβος των Ελλήνων γονέων για την απομόνωση των παιδιών τους εξαιτίας του Διαδικτύου, κυμαίνεται σε πολύ υψηλότερο επίπεδο από την υπόλοιπη Ευρωπαική Ένωση με διπλάσια ποσοστά. Παρ όλα αυτά, στο επίπεδο της πρόληψης και του γονικού ελέγχου της πρόσβασης σε web sites δεν λαμβάνουν ιδιαίτερα μέτρα και βασίζονται κυρίως στον εκ των υστέρων έλεγχο των ψηφιακών περιηγήσεων των παιδιών τους. Ωστόσο είναι ενδιαφέρον ότι πολύ υψηλό ποσοστό γονέων, περίπου ένας στους τρείς παρά τους φόβους του, δεν θέτει κανέναν περιορισμό στην πρόσβαση των παιδιών του στο διαδίκτυο. Παρ όλα αυτά, οι Έλληνες γονείς φαίνεται ότι συζητούν πολύ με τα παιδιά τους για το Internet, αφού πάνω από τους μισούς ανοίγουν διάλογο σχετικά με το διαδίκτυο για να βγάλουν συμπεράσματα για την διαδικτυακή τους δραστηριότητα Χρήση Διαδικτύου από γονείς και παιδιά Από τον Πίνακα 2 παρατηρούμε ότι όσο μεγαλώνει η ηλικιακή ομάδα τόσο μειώνεται και η χρήση του διαδικτύου, δηλαδή είναι ποσά αντιστρόφως ανάλογα. Συγκεκριμένα για το μέσο όρο της Ευρώπης των 27 παρατηρούμε ότι για τους νέους το ποσοστό άγγιζε το 91%, ενώ για τις επόμενες 2 δεκαετίες το ποσοστό μειωνόταν σε 81 και 75% αντίστοιχα. Έτσι για τους γονείς των «ψηφιακών παιδιών», με άλλα λόγια για ηλικίες και 55 και άνω το ποσοστό φτάνει μόλις το 63% και τις 34 ποσοστιαίες μονάδες. Δηλαδή παρατηρούμε ότι η διαφορά μεταξύ των νέων και των γονέων είναι αρκετά υψηλή. Αυτή η διαφορά είναι ακόμα πιο αισθητή σε χώρες με μικρούς μέσους όρους. Για παράδειγμα στην Πορτογαλία ενώ στις μικρότερες ηλικιακές ομάδες (μέχρι και 24 ετών) σχεδόν όλοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, στις μεγάλες ηλικίες το ποσοστό αυτό είναι πολύ χαμηλό φτάνοντας και το 14%. Αντίθετα σε χώρες όπου τα ποσοστά χρήσης του Διαδικτύου είναι πολύ υψηλά, η διαφορά μεταξύ των ηλικιών είναι πολύ μικρή. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Νορβηγία. Εκεί διακρίνουμε ότι όλοι οι νέοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, αλλά και οι γονείς τους χρησιμοποιούν σε εξίσου μεγάλο βαθμό, αφού και πάλι το ποσοστό κυμαίνεται στο 93%! Στην Ελλάδα συγκεκριμένα, οι γονείς υστερούν έναντι των παιδιών τους στη χρήση Διαδικτύου και αυτό φαίνεται από τη μεγάλη διαφορά του ποσοστού. Παρατηρούμε ότι για τα παιδιά και τους νέους το ποσοστό είναι στο 87%, ενώ για τους γονείς το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις στο 31 τοις εκατό. Βλέπουμε δηλαδή ότι υπάρχει μία φανερή διαφορά στην χρήση του διαδικτύου μεταξύ γονέων και παιδιών. 30

31 «Το Ψηφιακό Χάσμα», οι λόγοι και οι λύσεις Το ψηφιακό χάσμα δημιουργείται από τη μεγάλη διαφορά της χρήσης των ψηφιακών μέσων που αναφέραμε παραπάνω. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, με αποτέλεσμα είτε τη μικρή χρήση του ψηφιακού κόσμου από πλευράς γονέων είτε ακόμα και τον ψηφιακό αποκλεισμό τους. Πρώτος και βασικός παράγοντας είναι ότι οι άνθρωποι σε μεγάλη ηλικία δεν έχουν συνηθίσει να χρησιμοποιούν τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή και το Διαδίκτυο για καθημερινούς λόγους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τομέας της ενημέρωσης και της πληροφόρησης. Ενώ γνωρίζουμε ότι στο διαδίκτυο μπορούμε να πληροφορηθούμε ότι ώρα θέλουμε για οποιοδήποτε θέμα, πολλοί προτιμούν να ενημερώνονται μέσω της τηλεόρασης, των εφημερίδων, των κοινωνικών συζητήσεων. Ένα ακόμη λόγος είναι ότι πολλοί άνθρωποι δεν είναι δεκτικοί στο να χρησιμοποιούν κάτι νέο. Επαναπαύονται στο ήδη υπάρχον και δεν επιθυμούν στην δοκιμή και τη χρήση νέου που πολλές φορές είναι πιο αποτελεσματικό. Τις περισσότερες φορές είναι άνθρωποι σε μεγαλύτερη ηλικία που έχουν συνηθίσει στους παραδοσιακούς τρόπους και δεν θέλουν να αλλάξουν σε οτιδήποτε. Για αυτούς τους λόγους «οι γονείς μας» δεν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα αυτό να δυσχεραίνει σημαντικά το έργο τους σχετικά με την καθοδήγηση των παιδιών τους σε σχέση με τις ψηφιακές τεχνολογίες. Εννοούμε ότι είναι πολύ χρήσιμο για τις νέες γενιές κάποιος γνώστης της τεχνολογίας και του διαδικτύου να μπορέσει να βοηθήσει το παιδί στα πρώτα του βήματα. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ σωστά από τους ίδιους τους γονείς, καθοδηγώντας τα παιδιά τους. Έτσι με αυτό τον τρόπο το παιδί θα έχει «εκπαιδευθεί ψηφιακά» και θα γνωρίζει πώς να χρησιμοποιεί σωστά το διαδίκτυο, μειώνοντας έτσι τους κινδύνους που εγκυμονεί. Αυτό θα είχε και πολύ καλά αποτελέσματα και στην μείωση της ανησυχίας των γονέων για την χρήση του διαδικτύου και γενικά του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή από τα παιδιά τους. Έτσι θα μπορούσαν να κατανοήσουν τις ανάγκες των παιδιών τους σχετικά με τη νέα τεχνολογία, όπως επίσης και να τους συμβουλέψουν σε κάποιες χρήσιμες καταστάσεις NEW MILLENNIUM LEARNERS Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται λίγα στοιχεία σχετικά για τους New Millennium Learners και πως χρησιμοποιούν αυτοί τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών προκειμένου να επωφεληθούν στην εκπαιδευτική τους διαδικασία. 31

32 Ορισμός του New Millennium Learner Με τον όρο New Millennium Learners, αναφερόμαστε στους μαθητευόμενους της νέας χιλιετίας. Αυτό χρησιμοποιείται για τη «νέα γενιά», δηλαδή για τους νέους που γεννήθηκαν μετά την δεκαετία του 80. Τα παιδιά αυτά μεγάλωσαν μέσα στην τεχνολογία και εξοικειώθηκαν από πολύ μικρή ηλικία με τις ψηφιακές τεχνολογίες, αφού αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής τους ζωής. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους κοινωνιολόγους Howe and Strauss (2000) στην έκθεσή τους Millennials Rising: The Next Great Generation με σκοπό να περιγράψουν την λίγο διαφορετική γενιά, την επονομαζόμενη Generation X. Οι New Millennium Learners είναι εξοικειωμένοι με τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες στην καθημερινότητά τους και κυρίως διαθέτουν υψηλού επιπέδου δεξιότητες πολυδιεργασίας σε ένα κόσμο με συνδέσεις. Γι αυτό το λόγο συχνά αναφέρονται και ως Net Generation, αφού οι NML(New Millennium Learners) είναι άμεσα συνδεδεμένοι με το διαδίκτυο. Συγκεκριμένα τα μέλη αυτής της γενεάς μπορούν να μαθαίνουν, να διασκεδάζουν, και κυρίως να επικοινωνούν μέσω των τεχνολογιών και του διαδικτύου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η χρησιμοποίηση του chat,του και κάθε είδος ψηφιακής επικοινωνίας ως βασικό εργαλείο επικοινωνίας στην ζωή τους. Επίσης προσανατολίζονται σε τεχνολογίες όπως blogs, wikis, tagging και instant messaging. Μία μεγάλη διαφορά που έχουν τα μέλη αυτής της «ψηφιακής γενιάς» σε σχέση με τις προηγούμενες, δεν είναι άλλη από τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας (Η/Υ, διαδίκτυο κλπ) και όχι συχνή χρήση της τηλεόρασης, του κινητού και άλλων μέσων που «σπαταλούσαν» πάρα πολλές ώρες αντίστοιχα τα παιδιά των προηγούμενων γενεών. Με άλλα λόγια οι NML κάνουν όλες τις «δουλείες τους» μέσω του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, δηλαδή βλέπουν τηλεόραση, ακούνε μουσική, παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια, επικοινωνούν, όλα μέσα από το διαδίκτυο και τον Η/Υ. Είναι έντονοι χρήστες των ΤΠΕ, αφού η ενασχόλησή στην καθημερινότητά τους είναι η ψηφιακή τεχνολογία Σχετικές ενδείξεις των New Millennium Learners Σύμφωνα με τα στοιχεία του OECD(ΟΟΣΑ), φαίνεται ότι οι New Millennium Learners είναι ένα χαρακτηριστικό φαινόμενο που επικρατεί στην εποχή μας. Στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ παρατηρείται μεγάλη έξαρση αυτού του φαινομένου, αφού σε όλες αυτές τις χώρες οι νέοι είναι πλήρως εξοικειωμένοι με την τεχνολογία. Συγκεκριμένα, ας παρουσιάσουμε κάποια σημαντικά στατιστικά και στοιχεία της έρευνας PISA Πρώτον πρέπει να αναφέρουμε ότι 100% των παιδιών σε ηλικία 15 ετών έχουν χρησιμοποιήσει έστω και μία φορά Ηλεκτρονικό Υπολογιστή, ενώ πάνω από τους μισούς χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση υπολογιστή με βάση το σπίτι τους ή το σχολείο. Στην συνέχεια το 80% υποστηρίζει ότι έχει υπολογιστή σπίτι του, ενώ το 60% είναι 32

33 συνδεδεμένο και στο διαδίκτυο. Επομένως οι έφηβοι στις χώρες του ΟΟΣΑ μπορούν να έχουν πρόσβαση ανά πάσα στιγμή σε υπολογιστή και διαδίκτυο. Όσον αφορά τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν οι έφηβοι όταν βρίσκονται στο σπίτι τους είναι να παίζουν παιχνίδια, να αναζητούν πληροφορίες και να επικοινωνούν ηλεκτρονικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σύντομων μηνυμάτων. Αντιθέτως οι NML κατά την διάρκεια που βρίσκονται στο σχολείο χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για την εκπαιδευτική τους επιμόρφωση, όπως αναζήτηση πληροφοριών και επικοινωνία με τους διδάσκοντες Προσδοκίες όσον αφορά την εκπαιδευτική διαδικασία Αυτό που πρέπει να τονίσουμε πρώτα απ όλα είναι ότι οι προσδοκίες των New Millennium Learners σχετικά με την διδασκαλία τους και γενικά τη επιμόρφωσή έχει εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές. Πριν πολλά χρόνια, όταν ο υπολογιστής είχε εισέλθει στην εκπαιδευτική διαδικασία των παιδιών σαν ένα εργαλείο που θα τους βοηθούσε και ενδεχομένως θα τους βελτίωνε την ποιότητα της διαδικασίας, κανένας δεν θα μπορούσε να φανταστεί πως μετά από λίγα χρόνια ο Ηλεκτρονικός Υπολογιστής θα ήταν το βασικό εργαλείο για την διδασκαλία τους και ταυτόχρονα θα τους παρείχε επιπρόσθετες και ποιοτικές λειτουργίες. Μέχρι εκείνη την εποχή, οι δάσκαλοι πειραματιζόταν στην ενδεχόμενη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με την είσοδο του Η/Υ. Στην συνέχεια όμως αντιληφθήκανε ότι τόσο οι υπολογιστές όσο και το διαδίκτυο είναι ένα σημαντικό αγαθό για τους μαθητές τους που θα μπορούσε να τους διευκολύνει στην επιμόρφωσή τους. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό για την ολοκληρωτική είσοδο των ΤΠΕ είναι ότι πλέον ο Η/Υ και το Internet είναι ένα σύνηθες αγαθό για τους μαθητές, πράγμα που λειτούργησε ως καταλύτης για την απόφαση των δασκάλων. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να αλλάξουν οι προσδοκίες δραματικά, με αποτέλεσμα να έχουμε τις εξής σχετικά με τη χρήση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία: Τη συχνότητα χρήσης των ΤΠΕ στην καθημερινότητα Τις πιθανές δραστηριότητες με την χρήση του Η/Υ και του διαδικτύου Το είδος των υποδομών και των υπηρεσιών των ΤΠΕ που είναι διαθέσιμες πλέον στα σχολεία Το πλήθος των συνεργατικών και διερευνητικών δραστηριοτήτων μέσω του διαδικτύου Τις επικοινωνιακές δεξιότητες που μπορούν Το βαθμό εξατομίκευσης της γνώσης 33

34 Τα κριτήρια της ψηφιακής ποιότητας, σε σχέση με την αλληλεπίδραση και τη χρήση των πολυμεσικών πηγών 34

35 9.ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ Ο Πίνακας 14 μας δίνει τα αποτελέσματα έρευνας του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας, σχετικά με τους λόγους απόκτησης ευρυζωνικότητας στην Ελλάδα κατά τα έτη 2005, 2006 και 2007 ανά ηλικιακή ομάδα. Είναι φανερό ότι σε όλες τις ηλικίες, κυρίαρχος λόγος απόκτησης ευρυζωνικής σύνδεσης είναι η αναζήτηση και εκτέλεση συναλλαγών από το διαδίκτυο, με ποσοστά που φτάνουν μέχρι και το 90,8% στις ηλικίες ετών. Ακολουθεί ως αιτία η Εργασία από το σπίτι, με ποσοστά που κυμαίνονται (εξαιρώντας τις ηλικίες 66-74) από 12,1% (ηλικίες 16-25) μέχρι 16,4% (ηλικίες 56-65). Η τηλεκπαίδευση όπως φαίνεται, είναι από τους τελευταίους λόγους που ωθούν στην απόκτηση ευρυζωνικότητας. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι προηγείται στον τομέα αυτό η ηλικιακή ομάδα ετών, με ποσοστό μόλις 3,4%. Είναι φανερό ότι το e-learning αφήνει αδιάφορη τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου στην Ελλάδα και δεν είναι από τους τομείς που ωθούν την διείσδυση της ευρυζωνικότητας. Γρήγορη αναζήτη ση ή/και εκτέλεση συναλλα γών στο internet Εργα σία στο σπίτι Τηλεδιάσκε ψη (video conference) Τηλεκπαίδ ευση (elearning) Τηλεφω νία μέσω internet Είναι πιο οικονομι κό Άλλες απαντήσεις ετών 83,3 12,1 2, ,5 2, ετών 84,9 13,8 2 2,8 5,3 4,1 5, ετών 79,5 15,7 1,9 0,9 3 4,2 5, ετών 82,2 13,6 3,1 3,4 5,5 4,9 4, ετών 90,8 16, ,2 5,2 5, ετών 85, ,2 0 0 Πίνακας 14: ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2007[ΠΗΓΗ: Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας] Τα ίδια συμπεράσματα προκύπτουν και από την Εικόνα 1. Είναι σαφές ότι κύριο λόγο απόκτησης ευρυζωνικότητα αποτελεί η γρήγορη αναζήτηση και εκτέλεση συναλλαγών στο internet, ακολουθεί η εργασία στο σπίτι, ενώ η τηλεκπαίδευση σε αμελητέο μόνο βαθμό αποτελεί κίνητρο για την απόκτηση ευρυζωνικής σύνδεσης. 35

36 Εικόνα 1: ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΗΛΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ. 36

37 10.ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 10.1 Διείσδυση και ρυθμός αύξησης της διείσδυσης του Διαδικτύου ανά 100 κατοίκους Η διείσδυση του διαδικτύου, και ο αριθμός των χρηστών του διαδικτύου αποτελούν σημαντικούς δείκτες για την ευρυζωνικότητα. Η χρήση του διαδικτύου από κάποιον αυξάνει την πιθανότητα μετάβασης σε ευρυζωνική σύνδεση. Επομένως, όσους περισσότερους χρήστες του διαδικτύου έχει μια χώρα, τόσο πιο εύκολα μπορεί να περάσει στην ευρυζωνικότητα. Ο Πίνακας 15 παρουσιάζει τον αριθμό των χρηστών του διαδικτύου σε κάθε χώρα της ΕΕ των 27, καθώς και τη διείσδυση του διαδικτύου στον πληθυσμό, και την αύξηση των χρηστών του για το διάστημα Χρήστες του Διαδικτύου (Τελευταία Αύξηση Χρηστών (2000- % Χρήστες στην Ευρώπη Πληθυσμός % (2008 Πληθυσμός Χώρα Εκτίμηση) δεδομένα) (Διείσδυση) 2008) Αυστρία 8,205,533 5,601, % % 1.9 % Βέλγιο 10,403,951 7,006, % 250.3% 2.4% Βουλγαρία 7,262,675 2,368, % % 0.8 % Κύπρος 792, , % % 0.1 % Δημοκρατία της Τσεχίας 10,220,911 4,991, % % 1.7 % Δανία 5,484,723 4,408, % % 1.5 % Εσθονία 1,307, , % % 0.3 % Φινλανδία 5,244,749 4,353, % % 1.5 % Γαλλία 62,150,775 40,128, % % 13.5 % Γερμανία 82,369,548 55,221, % % 18.6 % Ελλάδα 10,722,816 4,932, % % 1.7 % Ουγγαρία 9,930,915 5,215, % % 1.8 % Ιρλανδία 4,156,119 2,410, % % 0.8 % Ιταλία 58,145,321 28,255, % % 9.5 % Λετονία 2,245,423 1,324, % % 0.4 % Λιθουανία 3,565,205 2,103, % % 0.7 % Λουξεμβούργο 486, , % % 0.1 % Μάλτα 403,532 95, % % 0.0 % Ολλανδία 16,645,313 13,791, % % 4.6 % Πολωνία 38,500,696 20,020, % % 6.7 % Πορτογαλία 10,676,910 4,249, % 70.0 % 1.4 % Ρουμανία 22,246,862 7,430, % % 2.5 % Σλοβακία 5,455,407 2,705, % % 0.9 % Σλοβενία 2,007,711 1,300, % % 0.4 % 37 Ισπανία 40,491,051 27,028, % % 9.1 % Σουηδία 9,045,389 7,295, % 80.2 % 2.5 % Ηνωμένο Βασίλειο 60,943,912 43,221, % % 14.6 %

38 Πίνακας 15: ΑΡΙΘΜΟΣ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ. ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΙΟ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΜΕΧΡΙ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΛΛΕΧΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ INTERNE WORLD STATS ΕΝΩ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ WORLD GAZETTEER. ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΜΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΟ U.S. CENSUS BUREAU. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του πίνακα, οι πέντε χώρες με τη μεγαλύτερη διείσδυση του διαδικτύου επί του πληθυσμού, είναι η Φινλανδία με ποσοστό 83%, η Ολλανδία με ποσοστό 82,9%, η Σουηδία με ποσοστό 80,7%, η Δανία με ποσοστό 80,4% και το Λουξεμβούργο με ποσοστό 74,9%. Τα αντίστοιχα ποσοστά διείσδυσης της ευρυζωνικότητας για τις προαναφερθείσες χώρες είναι 30,8% για τη Φινλανδία, 33,1% για την Ολλανδία, 36,3% για τη Σουηδία 35,7% για την Δανία που κατέχει την ευρωπαϊκή πρωτιά και 26,4% για το Λουξεμβούργο. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 22 η θέση όσον αφορά την διείσδυση του διαδικτύου, με ποσοστό 46% ενώ στη διείσδυση της ευρυζωνικότητας φτάνει μόλις το 9,5%. Τα ποσοστά της ΕΕ των 27 για τη διείσδυση του διαδικτύου και της ευρυζωνικότητας είναι 60,7% και 20,6% αντίστοιχα. Αναφορικά με την αύξηση των χρηστών του διαδικτύου το διάστημα , πρώτες έρχονται χώρες όπως η Λιθουανία, η Ρουμανία, η Λετονία, η Ουγγαρία και η Πολωνία, δηλαδή χώρες που έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά διείσδυσης. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 11 η θέση της σχετικής κατάταξη, με ποσοστό 393,2%, όντας πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 214,6% Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του ανά τύπο περιοχής (Αστική, Ημιαστική, Αγροτική). Ο Πίνακας 16 παρουσιάζει στοιχεία για την διείσδυση του διαδικτύου στα νοικοκυριά, συνολικά και ανά τύπο περιοχής, και μπορεί να μας βοηθήσει να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα. Η Ολλανδία(86%), η Σουηδία(84%), η Δανία(82%) και το Λουξεμβούργο(80%) είναι οι χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά νοικοκυριών με σύνδεση στο διαδίκτυο. Το ποσοστό της Ελλάδας είναι μόλις 31%, πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ των 15(64%), της ΕΕ των 25(62%) και της ΕΕ των 27(60%). Μάλιστα κατέχει την τρίτη από το τέλος θέση, πάνω από την Ρουμανία και την Βουλγαρία. Στην Ελλάδα παρατηρείται μεγάλο χάσμα μεταξύ των αστικών (41%), των ημιαστικών (45%), και των αγροτικών περιοχών, όπου μόλις το 21% έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. 38

39 Χώρα/Τύπος περιοχής Σύνολο Αστική Ημιαστική Αγροτική EE EE EE Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Πίνακας 16: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ,2008 [ΠΗΓΗ:EUROSTAT ] Η απλή συσχέτιση ανάμεσα στην διείσδυση του διαδικτύου και την πρόσβαση των νοικοκυριών στο διαδίκτυο, γίνεται εντονότερη στις ημιαστικές περιοχές. Συγκεκριμένα, η απλή συσχέτιση για τις αστικές περιοχές είναι 0,847, για τις ημιαστικές 0,894 ενώ για τις αγροτικές 0,855. Αυτή τη χρονική στιγμή δηλαδή η διείσδυση του διαδικτύου σχετίζεται εντονότερα με το ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο στις ημιαστικές και δευτερευόντως στις αγροτικές περιοχές. 39

40 Κάτι τέτοιο μπορεί εύκολα να ερμηνευθεί. Τα αστικά κέντρα έχουν ήδη συνδεθεί με το διαδίκτυο σε μεγάλο βαθμό, και πλέον η διείσδυση του διαδικτύου σε μια χώρα εξαρτάται από την διείσδυσή του στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές. Επομένως, οι χώρες της ΕΕ, θα πρέπει να φροντίσουν για την επίτευξη υψηλών ποσοστών διείσδυσης στις περιοχές αυτές, ώστε έτσι να έχουν υψηλά ποσοστά διείσδυσης του διαδικτύου στα νοικοκυριά. Παρατηρούμε ακόμη, ότι, όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό διείσδυσης του διαδικτύου στα νοικοκυριά σε μία χώρα, τόσο μικρότερο είναι και το χάσμα μεταξύ των αστικών των ημιαστικών και των αγροτικών περιοχών. Η πρωτοπόρος στην Ευρώπη Ολλανδία, έχει ποσοστά διείσδυσης 87%, 88% και 84% στις αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές αντίστοιχα. Στο 4 ο Λουξεμβούργο, παρατηρείται το ακόμη εντυπωσιακότερο φαινόμενο, οι αγροτικές περιοχές να έχουν το υψηλότερο ποσοστό μαζί με τις ημιαστικές (82%), ενώ τελευταίες έρχονται οι αστικές με ποσοστό της τάξης του 77%. Αντίθετα, στις ουραγούς χώρες της κατάταξης, το χάσμα μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών γίνεται αισθητά μεγαλύτερο. Στην Βουλγαρία, τα ποσοστά είναι 37% για τις αστικές περιοχές, 21% για τις ημιαστικές, ενώ φτάνουν μόλις το 15% στις αγροτικές. Στην Ρουμανία το χάσμα είναι ακόμη πιο μεγάλο, με τις αστικές περιοχές να έχουν 51% διείσδυση, ενώ οι ημιαστικές και οι αγροτικές φτάνουν μόλις το 28% και 15% αντίστοιχα. Το χάσμα τέλος, είναι πολύ μεγάλο και στην Ελλάδα όπως είδαμε και νωρίτερα. Σε γενικές γραμμές βέβαια, διαπιστώνουμε ότι, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, η διείσδυση του διαδικτύου αυξάνεται, όσο πιο πυκνοκατοικημένη είναι μια περιοχή. Στην Εσθονία, το Ηνωμένο Βασίλειο και στο προαναφερθέν Λουξεμβούργο παρουσιάζονται τέτοιου είδους εξαιρέσεις, με τις ημιαστικές περιοχές να ηγούνται σε ποσοστά, και στις τρεις περιπτώσεις. Εικόνα 2: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ,

41 Σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν από τον Πίνακας 17 και την Εικόνα 2, το ψηφιακό χάσμα στην Ελλάδα παραμένει. Από τις γραμμές τάσεις της Εικόνα 3 μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε πως η διείσδυση του διαδικτύου αυξάνει σε κάθε τύπο περιοχής Χώρα/Τύπος περιοχής EE25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα Σύνολο Αστική Ημιαστική Αγροτική Πίνακας 17: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( ) [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Η γραμμή τάσης της συνολικής χρήσης του διαδικτύου παρουσιάζει περίπου την ίδια κλίση με τη γραμμή της χρήσης στις αστικές περιοχές, ενώ η γραμμή της χρήσης στις αγροτικές περιοχές φαίνεται να έχει μικρότερη κλίση. Δηλαδή η αύξηση χρήσης του διαδικτύου στις αστικές είναι μεγαλύτερη απ την αύξηση της χρήσης στις αγροτικές περιοχές. Εικόνα 3: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΑΠΟ ΤΟ 2005 ΕΩΣ ΤΟ 2008 ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του ανά μορφωτικό επίπεδο (Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό). 41

42 Ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει την διείσδυση του διαδικτύου, είναι το μορφωτικό επίπεδο των ατόμων. Όπως βλέπουμε στον Πίνακας 18, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στο ποσοστό χρήσης του διαδικτύου, ανάμεσα στις διάφορες ομάδες πληθυσμού με διαφορετικό επίπεδο μόρφωσης. Βέβαια, σε σύγκριση με τα στοιχεία των προηγούμενων ετών, μπορούμε να πούμε πως το χάσμα αυτό έχει την τάση να μειώνεται. Η Εικόνα 4 προσφέρεται για μερικά χρήσιμα συμπεράσματα. Είναι εμφανές ότι τα άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο έχουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό πρόσβαση στο διαδίκτυο. Ακόμη παρατηρούμε, ότι όσο χαμηλότερα ποσοστά διείσδυσης του διαδικτύου έχει μια χώρα, τόσο μεγαλύτερο χάσμα υπάρχει μεταξύ των ατόμων με χαμηλό και υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Στην πρωτοπόρο σε χρήση του διαδικτύου Σουηδία, η απόκλιση είναι αρκετά μικρή, με τη διείσδυση να αγγίζει το 74%, το 91% και το-εντυπωσιακό- 98% για άτομα με χαμηλό, μέσο και υψηλό μορφωτικό επίπεδο αντίστοιχα. Αντίθετα, σε χώρες με χαμηλή χρήση του διαδικτύου, όπως η Βουλγαρία οι διαφορές αυτές είναι χαοτικές, με τα άτομα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου να χρησιμοποιούν κατά 17% το διαδίκτυο, τα άτομα μεσαίου κατά 40% και τα άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου κατά 77%. Xώρα/Μορφωτικό Επίπεδο Σύνολο Χαμηλό Μέσο Υψηλό EE EE EE Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία

43 Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Πίνακας 18: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔO, 2008 [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Εικόνα 4: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ,2008. Αναφορικά με την Ελλάδα, το χάσμα μεταξύ ατόμων υψηλού και ατόμων χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου είναι πολύ μεγάλο, αισθητά μεγαλύτερο και από αυτό της ΕΕ των 27. Ακόμη, όπως φαίνεται από τον Πίνακας 19, το χάσμα τα τελευταία τέσσερα χρόνια( ) όχι μόνο δεν μικραίνει αλλά παρουσιάζει και μια μικρή αύξηση Χώρα/Τύπος Περιοχής ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα Σύνολο

44 Χαμηλό Μέσο Υψηλό Πίνακας 19: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( )[ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Εικόνα 5: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΟ 2005 ΜΕΧΡΙ ΤΟ Σχετικά με την σχέση της διείσδυσης του διαδικτύου, και της χρήσης του από άτομα διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου, φαίνεται πως αυτή υφίσταται. Συγκεκριμένα, η διείσδυση του διαδικτύου φαίνεται να επηρεάζεται περισσότερο από τη χρήση του από άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου, αφού η απλή συσχέτιση των δύο είναι 0,835. Λιγότερο επηρεάζεται η διείσδυση του διαδικτύου από την χρήση του με άτομα μέσου μορφωτικού επιπέδου, με την απλή συσχέτιση των δύο να είναι 0,742. Τέλος, πιο λίγο από όλες επηρεάζει την διείσδυση του διαδικτύου η ομάδα των ατόμων υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Η τιμή της συσχέτισης με αυτήν είναι 0,684. Όπως είναι φανερό, η χρήση του διαδικτύου από άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου, αποτελεί σημαντικό παράγοντα διείσδυσης του διαδικτύου. Αυτό έχει εύκολη εξήγηση, αν παρατηρήσουμε ότι τα ποσοστά χρήσης του από άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου είναι ήδη υψηλά σε όλες τις χώρες. Αντίθετα, τα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου από άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου είναι εμφανώς χαμηλότερα και έχουν περισσότερα περιθώρια βελτίωσης. Για το λόγο αυτό τα κράτη της ΕΕ θα πρέπει να φροντίσουν για την αύξηση αυτών των ποσοστών. 44

45 10.4 Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του ανά κατά κεφαλήν εισόδημα (Πολύ Υψηλό, Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό) Ο Πίνακας 20 παρουσιάζει τη διείσδυση του διαδικτύου στα νοικοκυριά της Ευρώπης, ανάλογα με το επίπεδο εισοδήματος. Είναι εμφανές, τόσο από τον Πίνακας 20 όσο και από την Εικόνα 6, ότι όσο υψηλότερο το εισόδημα, τόσο μεγαλύτερο και το ποσοστό διείσδυσης του διαδικτύου. Παρατηρούμε ακόμη, ότι στις χώρες με χαμηλά συνολικά ποσοστά διείσδυσης, το χάσμα μεταξύ των χαμηλών και των υψηλών εισοδημάτων στη χρήση του διαδικτύου είναι αρκετά μεγαλύτερο. Στην Ρουμανία, τα ποσοστά διείσδυσης είναι 3% για τα χαμηλά εισοδήματα, 11% για τα μέσα, 25% για τα υψηλά και 58% για τα πολύ υψηλά. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ολλανδία είναι 72%, 82%, 94% και 96%. Χώρα/Τύπος Περιοχής Σύνολο Χαμηλό Μέσο Υψηλό Πολύ Υψηλό EE EE EE Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Ελλάδα Ισπανία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο

46 Νορβηγία Πίνακας 20: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Αναφορικά με την Ελλάδα, αυτή βρίσκεται στην 3 η από το τέλος θέση, περνώντας μόνο τα νέα μέλη της ΕΕ Ρουμανία και Βουλγαρία. Η διείσδυση του διαδικτύου είναι 4% για τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, 15% για αυτά με μέσο εισόδημα, 33% για νοικοκυριά με υψηλό εισόδημα και τέλος 58% για νοικοκυριά με πολύ υψηλό εισόδημα. Το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των χαμηλών και των υψηλών εισοδημάτων είναι υψηλότερο ακόμα και από αυτό της ΕΕ των 27. Παρατηρούμε ακόμα, πως υπάρχει σχέση μεταξύ της διείσδυσης του διαδικτύου και της χρήσης του ανά επίπεδο εισοδήματος. Η απλή συσχέτιση της διείσδυσης του διαδικτύου με τη χρήση του σε νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, είναι 0,89, δηλαδή ιδιαίτερα υψηλή, με μέσο εισόδημα 0,84, με υψηλό 0,829 και με πολύ υψηλό 0,772. Διαπιστώνουμε εύκολα από τις παραπάνω συσχετίσεις, ότι η διείσδυση του διαδικτύου επηρεάζεται περισσότερο από τη χρήση του από νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα. Κάτι τέτοιο είναι λογικό αφού σε όλες τις χώρες τα ποσοστά διείσδυσης του διαδικτύου στα υψηλά και πολύ υψηλά εισοδήματα είναι αρκετά μεγάλα, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για μια χαμηλά εισοδήματα επιδέχονται βελτιώσεων. Επομένως η σχέση της διείσδυσης του διαδικτύου με την χρήση του ανάλογα με τα διάφορα επίπεδα εισοδήματος είναι υπαρκτή και έντονη, και θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην χρήση του διαδικτύου από άτομα χαμηλού εισοδήματος, πιθανώς με την μείωση του κόστους της ευρυζωνικότητας. Εικόνα 6: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ,

47 10.5 Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με την χρήση του ανά ηλικιακή ομάδα (κάτω των 15,16-24,25-34,35-44,45-54,55 και άνω) Ο Πίνακας 21 παρουσιάζει τη χρήση του διαδικτύου από τους κατοίκους της ΕΕ, ανάλογα με την ηλικία. Είναι εμφανέστατο, καθώς και αναμενόμενο, ότι όσο νεότεροι είναι οι άνθρωποι, τόσο περισσότερο χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Αυτό γίνεται σαφέστερο και στην Εικόνα 7. Χώρα/Τύπος Περιοχής Σύνολο Κάτω των & άνω EE EE EE Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία 71 Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Πίνακας 21:ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ, ΠΗΓΗ:[EUROSTAT] 47

48 Παρατηρούμε ακόμα, ότι το χάσμα μεταξύ των ηλικιακών ομάδων στην χρήση του διαδικτύου, μεγαλώνει, όσο μικρότερη γίνεται η συνολική χρήση του διαδικτύου. Στην Σουηδία, το ποσοστό χρήσης του διαδικτύου είναι 99% για την ηλικιακή ομάδα 16-24, και πέφτει κάτω από το 90% μόνο στην ηλικιακή ομάδα 55 και άνω όπου είναι 71%. Στην Βουλγαρία, η χρήση φτάνει το 75% στις ηλικίες 16-24, ενώ είναι 59% για τις ηλικίες 25-34, 47% για τις ηλικίες 35-44, 23% για τις ηλικίες και μόλις 10% για τις ηλικίες 55 και άνω. Αναφορικά με την Ελλάδα, αυτή βρίσκεται στην 3 η από το τέλος θέση σε συνολική χρήση του διαδικτύου, με ποσοστό 41%, ξεπερνώντας μόνο -οριακά- την Βουλγαρία και την Ρουμανία. Ο αντίστοιχος μέσος όρος της ΕΕ των 27 είναι 64%, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε όλες τις επιμέρους ηλικιακές ομάδες. Συγκεκριμένα, έχει χρήση 87% στις ηλικίες κάτω των 15, 86% στις ηλικίες 16-24, 62% στις ηλικίες 25-34, 48% στις ηλικίες 35-44, 31% στις ηλικίες ενώ μόλις 8% στις ηλικίες 55 και άνω. Φαίνεται ακόμη, ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της διείσδυσης του διαδικτύου σε μια χώρα και της χρήσης του από τις διάφορες ηλικιακές ομάδες. Συγκεκριμένα, η απλή συσχέτιση της διείσδυσης με την χρήση από ηλικίες είναι 0,597, για τις ηλικίες ,757, για τις ηλικίες ,798, για τις ηλικίες ,831 ενώ για τις ηλικίες 55 και άνω φτάνει το 0,905. Παρατηρούμε λοιπόν, ότι η διείσδυση του διαδικτύου επηρεάζεται κυρίως από τη χρήση του από τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Κάτι τέτοιο είναι αναμενόμενο, αφού στις μικρές ηλικίες η χρήση είναι αρκετά μεγάλη σε όλες σχεδόν τις χώρες, και ο ρόλος της στον καθορισμό της διείσδυσης του διαδικτύου περιορισμένη. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει οι χώρες της ΕΕ να επικεντρωθούν στην αύξηση των ποσοστών που αφορούν τη χρήση του διαδικτύου από άτομα μέσης και μεγάλης ηλικίας. Εικόνα 7: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ. 48

49 10.6 Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από το σπίτι με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση ανά ηλικιακή ομάδα(κάτω των 15,16-24,25-34,25-44,45,54, 55&άνω). Ο Πίνακας 22 μας δίνει χρήσιμα στοιχεία για την χρήση του διαδικτύου από το σπίτι με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση ανάλογα με την ηλικία. Πρώτη στη χρήση του διαδικτύου με αυτό τον σκοπό είναι η Φινλανδία, και ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία, η Σλοβενία και η Δανία μαζί με την Λιθουανία. Στην ηλικιακή ομάδα μάλιστα των 16-24, το ποσοστό της Φιλανδίας είναι 73,3%, ενώ παρόμοια υψηλά ποσοστά παρουσιάζουν και η Ολλανδία και η Σλοβενία, στις ηλικίες κάτω των 15 (70,1% και 72,1% αντίστοιχα). Χώρα/Τύπος Σύνολ Κάτω & Περιοχής ο των 15 άνω EE27 8,3 27,7 10,5 6 4,3 1,1 EE25 8,7 28,8 11,1 6,3 4,5 1,1 EE15 9,1 30,1 12,1 6,8 5,1 1,3 Βέλγιο 12,1 39,4 11,3 10,2 8,4 1,7 Βουλγαρία 4,3 19,4 3,2 2,3 1 0,3 Τσεχία 7,8 39 5,6 1,8 1,4 Δανία 14,4 43,2 22,9 9,8 9,5 2,9 Γερμανία 12,2 58,2 52,6 19,2 4,9 2,8 Εσθονία 5,8 18,6 6,1 4,1 Ιρλανδία 9,1 20,5 9,5 8,5 6,5 1,3 Ελλάδα 7,4 19,4 25,5 9,5 7 3,3 0,5 Ισπανία 4,2 12,7 11,4 5,5 3,6 2,9 0,4 Ιταλία 6,7 5,5 25 9,8 4,7 3,7 Κύπρος 11,5 29,4 16 8,2 6,1 2,2 Λεττονία ,6 3,4 2,5 0,2 Λιθουανία 14,4 54,9 12,8 6,3 3,4 Λουξεμβούργ ο 12,4 38,2 8,7 8,3 12,4 4,4 Ουγγαρία 10,2 10,5 30,9 13,3 8,4 5,9 0,9 Μάλτα 11,9 15,8 7,7 15,8 12,3 9,9 Ολλανδία 16,8 70,1 65,7 16,8 9,2 8,9 2,4 Αυστρία 10,5 35,5 12,6 7 5,6 Πολωνία 3,7 15,2 2,4 1 0,6 0 Πορτογαλία 6,3 27,6 6,3 3,4 Ρουμανία 2,3 11,1 1,1 0,4 0,1 Σλοβενία 16,4 72,1 67,4 20,4 10,9 3,2 0,7 Σλοβακία 4,8 8 14,1 5 2,6 2,4 0,7 Φινλανδία 23,9 73,3 29, ,2 3,2 Σουηδία 5,2 13,5 7,3 4,4 3,2 1,3 Ηνωμένο Βασίλειο 17,8 42,3 22,5 19,8 15,2 Πίνακας 22: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ,2006.[ΠΗΓΗ: EUROSTAT] 49

50 Όπως φαίνεται τόσο από τον Πίνακας 22 όσο και από την Εικόνα 8, η ηλικιακή ομάδα είναι κυρίαρχη στην χρήση στην χρήση του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Αυτό είναι απόλυτα λογικό, αν αναλογιστούμε ότι η πλειονότητα των ατόμων σε αυτές τις ηλικίες είναι μαθητές, φοιτητές, ή σπουδαστές. Ωστόσο, τα ποσοστά είναι και πάλι χαμηλά σε αυτές τις ηλικίες, δείχνοντας πως η χρήση του διαδικτύου με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση δεν έχει γίνει ακόμα προτεραιότητα στους νέους ανθρώπους. Αναφορικά με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, τα ποσοστά γίνονται όλο και χαμηλότερα όσο ανεβαίνει η ηλικία. Στις ηλικίες κυμαίνονται ανάμεσα στο 5% και των 15% για την πλειονότητα των χωρών, και δείχνουν πως και αυτή η ηλικιακή ομάδα έχει δυναμική σχετικά με την μάθηση μέσω του διαδικτύου. Στις ηλικίες και τα ποσοστά αυτά πέφτουν σταδιακά, για να καταλήξουν στις ηλικίες των 55 και άνω να πλησιάζουν μηδενικές τιμές. Εικόνα 8: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ,ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ,2006. Στην συνέχεια παρατίθεται μια παρόμοια έρευνα του Παρατηρητηρίου της Κοινωνίας της Πληροφορίας σχετικά με την χρήση του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς στην Ελλάδα. 50

51 Την εκπαίδευση στο σχολείο ακόμη και για λογαριασμό κάποιου άλλου μέλους της οικογένειας Την εκπαίδευσή σε ΑΕΙ/ ΤΕΙ ή σε κάποια άλλη τεχνική σχολή/εργαστήριο ελευθέρων σπουδών Συνολικά ετών ετών ετών ετών ετών ετών 26,8 32,6 19, ,2 19,8 8,2 23,8 40,8 18,6 12,2 11,6 10,1 1,5 Τη συμμετοχή σε προγράμματα μετεκπαίδευσης 10,2 9,5 15,9 8,6 6,3 3,8 0 Τη συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής 9,3 7 13,7 10,3 8,5 2,9 0 κατάρτισης Κανένα από τα παραπάνω 51, , ,6 91,8 Πίνακας 23: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ,2007. Τα μεγαλύτερα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου εμφανίζονται γενικά στις ηλικίες ετών. Ωστόσο η χρήση του με σκοπό την εκπαίδευση κυμαίνεται γενικά σε χαμηλά ποσοστά. Είναι χαρακτηριστικό πως σχεδόν σε όλες τις ηλικίες, οι χρήστες του διαδικτύου χρησιμοποιούν περισσότερο το διαδίκτυο για άλλους σκοπούς, με το χάσμα αυτό να μεγαλώνει όσο αυξάνεται η ηλικία των ατόμων. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η ηλικιακή ομάδα όπου τα άτομα χρησιμοποιούν ελαφρώς περισσότερο το διαδίκτυο για την εκπαίδευση και την κατάρτιση τους σε ΑΕΙ/ΤΕΙ και λοιπές σχολές, από ότι για άλλους σκοπούς (40,8% έναντι 36%). 51

52 Εικόνα 9: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ,2007. Τέλος, παρατηρούμε ότι πολύ χαμηλά είναι και τα ποσοστά για την συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και μετεκπαίδευσης. Σε αυτήν την κατηγορία ηγείται ελαφρώς η ηλικιακή ομάδα με ποσοστά 13,7% και 15,9% αντίστοιχα. Τα ποσοστά αυτά δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, όμως αναμένεται να διαδοθούν με το πέρασμα των χρόνων στις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, καθώς και να αυξηθούν, μιας και η γρήγοροι ρυθμοί εξέλιξης της τεχνολογίας πρόκειται να καταστήσουν την δια βίου εκπαίδευση επιτακτική ανάγκη Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από το σπίτι με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση ανά μορφωτικό επίπεδο (Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό). Ο Πίνακας 24 μας δίνει στοιχεία για τη χρήση του διαδικτύου με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση ανά μορφωτικό επίπεδο. Στο σύνολο, στις πρώτες θέσεις της κατάταξης βρίσκονται η Φινλανδία με 23,9%, το Ηνωμένο Βασίλειο με 17,8% και η Ολλανδία με 16,8%. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 17 η θέση με ποσοστό 7,4%. Σύνολο Χαμηλό Μέσο Υψηλό EE27 8,3 5,1 9,4 12,3 EE25 8,7 5,1 10,2 12,7 EE15 9,1 4,8 11,8 13,1 52

53 Βέλγιο 12,1 8,9 11,7 17,2 Βουλγαρία 4,3 4,3 3,5 6,5 Τσεχία 7,8 19,6 4,6 10,2 Δανία 14,4 17,1 11,3 15,3 Γερμανία 12,2 16, ,3 Εσθονία 5,8 8,2 4,3 6,4 Ιρλανδία 9,1 4,9 9 15,1 Ελλάδα 7,4 2 8,6 17,6 Ισπανία 4,2 1,2 5,9 8,9 Ιταλία 6,7 2,2 10,5 17,2 Κύπρος 11,5 4 9,4 24,8 Λεττονία 8 11,2 6,5 8,9 Λιθουανία 14,4 20, ,6 Λουξεμβούργο 12,4 9 11,1 19,4 Ουγγαρία 10,2 4,4 14,7 18 Μάλτα 11,9 12,7 11,1 7,8 Ολλανδία 16,8 15,1 19,5 15,3 Αυστρία 10,5 11,6 8,1 18,3 Πολωνία 3,7 6,2 2,6 3,8 Πορτογαλία 6,3 3,2 16,7 13,4 Ρουμανία 2,3 0,3 2,7 1,1 Σλοβενία 16,4 14,2 16,1 20,7 Σλοβακία 4,8 4,5 4,3 8,9 Φινλανδία 23,9 29, ,1 Σουηδία 5,2 3,3 4,1 8,1 Ηνωμένο Βασίλειο 17,8 5,1 19,6 26,7 Πίνακας 24: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ,2006. [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Όπως φαίνεται στον Πίνακας 24, και ακόμα σαφέστερα στην Εικόνα 10, η χρήση του διαδικτύου με σκοπό την εκπαίδευση και την κατάρτιση δεν σχετίζεται με το μορφωτικό επίπεδο. Σε κάθε χώρα και διαφορετική ομάδα του πληθυσμού προηγείται στην χρήση του διαδικτύου για τον σκοπό αυτό. Ακόμη, παρατηρούμε ότι τα ποσοστά είναι γενικά πολύ χαμηλά, για όλες τις χώρες. Ο μέσος όρος της ΕΕ των 15 είναι 9,1%, της ΕΕ των 25 8,7% και της ΕΕ των 27 8,3%. Γενικά φαίνεται πως οι χρήστες του διαδικτύου προτιμούν άλλες δραστηριότητες και όχι την εκπαίδευση και κατάρτιση. 53

54 Εικόνα 10: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙ ΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από εκπαιδευτικό οργανισμό ανά ηλικιακή ομάδα(κάτω των 15, 16-24,25-34,35-44,45-54,55 και άνω) Ο Πίνακας 25 μας δίνει στοιχεία για την χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς, ανά ηλικιακή ομάδα. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Φινλανδία με 17% στο σύνολο, στην δεύτερη η Νορβηγία με 14% και στην τρίτη η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Σλοβακία με 12% η κάθε μια. Η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μαζί με την Βουλγαρία και την Μάλτα με ποσοστό 4%. Χώρα/Τύπος περιοχής Σύνολο Κάτω των & άνω EE EE EE Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα

55 Ισπανία Γαλλία 6 40 Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία 9 45 Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Νορβηγία Πίνακας 25: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ,ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, 2008[ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Είναι φανερό τόσο από τον Πίνακας 25 όσο και από την Εικόνα 11, ότι η ηλικιακή ομάδα που χρησιμοποιεί περισσότερο το διαδίκτυο από εκπαιδευτικό οργανισμό είναι η κάτω των 15, ακολουθούμενη από την Η εξήγηση σε αυτό είναι απλή, αν αναλογιστούμε ότι τα άτομα αυτών των ηλικιών έχουν ως κύρια ασχολία την εκπαίδευση. Στις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλά και κοντά μεταξύ τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για την ΕΕ των 27 τα ποσοστά είναι 6% για τις ηλικίες 25-34, 2% για τις ηλικίες και και 1% για τις ηλικίες 55 και άνω. Φαίνεται λοιπόν πως τα άτομα στις ηλικίες αυτές εγκαταλείπουν τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς και κάνουν χρήση του διαδικτύου κυρίως από το σπίτι ή τον εργασιακό τους χώρο. 55

56 Εικόνα 11: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ, Σχετικά στοιχεία μας δίνει και το Παρατηρητήριο της Κοινωνίας της Πληροφορίας στην έρευνα που παρατίθεται στον Πίνακας 26, που αφορά τους τόπους πρόσβασης του διαδικτύου στην Ελλάδα ανά ηλικιακή ομάδα. Το σπίτι φαίνεται να είναι με διαφορά ο επικρατέστερος τόπος πρόσβασης, με συνολικό ποσοστό 74,2%, ενώ ακολουθεί ο χώρος εργασίας με 37%. Ακόμη, ιδιαίτερα δημοφιλής τόπος πρόσβασης του διαδικτύου στις ηλικίες είναι τα internet café, με ποσοστό 31,6%, ενώ στις ηλικίες 26-65, το ποσοστό των χρηστών του διαδικτύου που έχουν πρόσβαση σε αυτό από τον εργασιακό τους χώρο είναι σταθερά κοντά στο 50%. Τόπος πρόσβασης στο Internet Στο σπίτι Όλες οι Ηλικίες ετών ετών ετών ετών ετών ετών 74,2 72,7 72,9 74,8 80, Στο χώρο εργασίας (εκτός σπιτιού) 37 12,9 51,5 53,2 46,4 49,8 13,6 Στο σχολείο 5 13,2 0,4 0,4 1 0,5 0 Στο Πανεπιστήμιο - ΤΕΙ 7 16,9 2,8 0,9 0,6 0,5 0 Στη Βιβλιοθήκη 1,8 3,8 0,8 0,8 0,6 0,5 1,5 Σε Internet Cafe 15,5 31,6 10,7 4,7 3,9 0,5 0 Σε σπίτια φίλων/ συγγενών 10,8 18,5 8,5 5,9 4,8 2,6 12,1 56

57 Σε εξωτερικό χώρο μέσω κινητού τηλεφώνου 1,6 2 1,5 1,6 0,4 0,5 7,8 Αλλού 0,7 0,8 0,6 0,3 1,2 0,5 0 Πίνακας 26: ΤΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Εικόνα 12: ΤΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 10.9 Διείσδυση του διαδικτύου σε σχέση με τη χρήση του από επιχειρήσεις που το χρησιμοποιούν με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση των εργαζομένων τους ανά μέγεθος επιχείρησης (μικρό, μεσαίο, μεγάλο). Ο Πίνακας 27 παρουσιάζει την χρήση του διαδικτύου από επιχειρήσεις με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων τους ανά μέγεθος επιχείρησης. Πρώτη χώρα σε αυτό τον τομέα είναι η Λιθουανία με το 54% των επιχειρήσεων να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για την εκπαίδευση και την κατάρτιση των εργαζομένων τους. Στη 2 η θέση Ακολουθεί η Σλοβακία με ποσοστό 48%. Σε όλες τις χώρες παρατηρείται η γενική τάση, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν περισσότερο το διαδίκτυο για λόγους εκπαίδευσης και κατάρτισης του προσωπικού. 57

58 Στην 3 η θέση της κατάταξης βρίσκεται η Ελλάδα με ποσοστό 45%, που την κατατάσσει πολύ υψηλότερα από τους μέσους όρους της Ευρώπης των 27, της Ευρώπης των 25 και της Ευρώπης των 15, που είναι 24%, 23% και 22% αντίστοιχα. Μικρές Εταιρείες(έως 50 Εργαζομένους) Μεσαίες Εταιρείες( Εργαζομένους) Μεγάλες Εταιρείες(Περισσότερους από 250 Εργαζομένους) Χώρα/Τύπος περιοχής Σύνολο EE EE EE Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Πίνακας 27: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ, ΠΗΓΗ:[EUROSTAT] Όπως φαίνεται από την Εικόνα 13, οι μεγάλες εταιρείες ηγούνται της χρήσης του διαδικτύου με σκοπό την κατάρτιση και εκπαίδευση των εργαζομένων τους, με τις μεσαίες να έπονται και τις μικρές να βρίσκονται στην τελευταία θέση, όπως είναι άλλωστε αναμενόμενο. 58

59 Εικόνα 13: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ, ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ. Οι τιμές για την απλή συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού των εταιρειών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση των εργαζομένων και της διείσδυσης του διαδικτύου, δείχνουν ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως σχέση μεταξύ αυτών των δύο. Δηλαδή σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται η διείσδυση του διαδικτύου σε μια χώρα να επηρεάζει το ποσοστό χρήσης του από εταιρείες για την κατάρτιση και εκπαίδευση των εργαζομένων ή το αντίστροφο. Χρήσιμα συμπεράσματα προκύπτουν και από τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου της Κοινωνίας της Πληροφορίας για την χρήση του διαδικτύου από εταιρείες στην Ελλάδα με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση των εργαζομένων ανά τύπο και ανά μέγεθος επιχείρησης. Αριθμός εργαζομένων/τύπος Σύνολο εταιρείας Μεταποιητικές Βιομηχανίες 1,77 4,35 8,89 34,5 7,79 Εμπόριο 7,08 7, ,88 7,83 Ξενοδοχεία/Εστιατόρια 4,41 3, ,13 Μεταφορά-Αποθήκευση- Επικοινωνίες 3,29 11,11 4,55 19,66 9,18 Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας 0 9,09 23,81 62,11 10,02 59

60 Ραδιόφωνο-Τηλεόραση Κατασκευές 0 4,26 0 8,45 2,85 Σύνολο 3,6 6,57 8,28 29,05 7,31 Πίνακας 28: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ. Όπως φαίνεται από τον Πίνακας 28 και την Εικόνα 14, η χρήση το διαδικτύου από τις επιχειρήσεις για υπηρεσίες ηλεκτρονικής μάθησης είναι αμυδρή για τις μικρές επιχειρήσεις, μέτρια για τις μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις και αισθητή για τις μεγάλες επιχειρήσεις με 250 και άνω εργαζομένους. Υψηλότερα ποσοστά παρουσιάζει ο κλάδος της Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας, όπου το 62,11% των μεγάλων επιχειρήσεων χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για την ηλεκτρονική μάθηση των εργαζομένων του. Εικόνα 14: ΧΡΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ. 60

61 11.ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ Η ευρυζωνικότητα επιδρά τους χρήστες και μάλιστα πολυδιάστατα και πολυσύνθετα. Δημιουργεί νέα μέσα επικοινωνίας και πιο αλληλεπιδραστικά περιβάλλοντα με αποτέλεσμα να ζούμε σε μία κοινωνία περισσότερο τεχνολογικά ενημερωμένη και εκσυγχρονισμένη. Υπάρχουν κάποιο κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες που με τη σειρά τους επηρεάζουν και την πρόσβασή στο διαδίκτυο όπως ακριβώς και σε άλλες υπηρεσίες και αγαθά. Αυτοί οι παράγοντες αποδείχτηκαν σοβαροί λόγοι για να αγοράσει κάποιος ευρυζωνική σύνδεση ή απλά να έχει πρόσβαση σε αυτή όχι από το σπίτι του. Κάποια δημοσιεύματα αναφέρουν την ηλικία ως πρωταρχικό λόγο πρόσβασης στην ευρυζωνικότητα και άλλα το φύλο. Επίσης σημαντικό θέμα είναι το αν έχεις την οικονομική ευχέρεια για μία τέτοια υπηρεσία, που αν και πλέον οικονομικά υποφερτή για τα περισσότερα νοικοκυριά δεν παύει να είναι ένα επιπλέον αγαθό. Σίγουρα είναι αρκετά σημαντικοί οι παράγοντες αυτοί, αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι με εξίσου σημαντική επιρροή. Παρακάτω αναπτύσσονται οι παράγοντες αυτοί που αφορά την αγορά υπηρεσιών ευρυζωνικότητας Τιμή Η τιμή θεωρείται από πάρα πολλούς ο πρωταρχικός παράγοντας για την επιλογή υπηρεσιών στο διαδίκτυο. Τα περισσότερα νοικοκυριά κοιτούν και συγκρίνουν τις διάφορες τιμές μεταξύ dialup και ευρυζωνικής σύνδεσης, αλλά ακόμα και τις διαφορές που έχουν οι πάροχοι αυτοί μεταξύ τους. Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι είναι ο λιγότερος κατανοητός και ερευνημένος παράγοντας. Συγκεκριμένα, η τιμή μίας σύνδεσης θα μπορούσε να είναι η ειδοποιός της ζήτησης για ευρυζωνικότητα αλλά όχι και το αντίθετο, δηλαδή η τιμής της χαμηλής σύνδεσης είναι το θετικό για την αγορά της dialup αλλά όχι για την αγορά των υπηρεσιών της υψηλής ταχύτητας. Βέβαια, το πιο ενδιαφέρον συμπέρασμα που προέκυψε είναι ότι η τιμή δεν φαίνεται να ενδιαφέρει πάρα πολύ την ευρυζωνική σύνδεση. Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι την dialup σύνδεση την πληρώνουμε σχετικά με το πόσο την χρησιμοποιούμε. Συνεπώς εάν κάποιος βρίσκεται συνδεδεμένος αρκετές ώρες τον μήνα στο διαδίκτυο δεν του συμφέρει η χαμηλή αλλά θα πρέπει να προτιμήσει τις υπηρεσίες των υψηλών ταχυτήτων, αφού όσο και να το χρησιμοποιείς η τιμή που πληρώνεις είναι πάγια. 61

62 Η τιμή βέβαια έχει να κάνει με το εισόδημα κάθε οικογένειας, όπου αυτό επηρεάζει κατά πολύ την σημασία του παράγοντα τιμής για την αγορά της ευρυζωνικής σύνδεσης. Έτσι όταν αναφερόμαστε σε οικογένειες με υψηλότερα επίπεδα εισοδήματος, τότε η ευρυζωνική σύνδεση έχει μεγαλύτερα ποσοστά αφού δεν τους ενδιαφέρει τόσο η τιμή όσο η ποιότητα των υπηρεσιών. Αυτό γίνεται φανερό στον πίνακα 19. Συμπερασματικά, παρατηρούμε ότι εάν σε κάποιον τον ενδιαφέρει η τιμή της σύνδεσής του και δεν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο πάρα πολύ θα προτιμήσει την dialup ενώ εάν θελήσει κάτι καλύτερο θα στραφεί στην ευρυζωνική σύνδεση Φύλο Το φύλο θα μπορούσε να έχει διαφορετικό αποτέλεσμα στην ευρυζωνική πρόσβαση, αφού είναι διαδεδομένο ότι η ευρυζωνικότητα αρμόζει περισσότερο στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Αυτό το στοιχείο προκύπτει από το ότι οι άνδρες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο πιο συχνά την ώρα της εργασίας τους αλλά και από το σπίτι τους. Επίσης περισσότερος ανδρικός πληθυσμός βρίσκεται στα internet καφέ, πράγμα που αυξάνει ακόμα περισσότερα το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων. Αντίθετα φαίνεται να είναι η κατάσταση στις συνδέσεις dialup αλλά και στην πρόσβαση από εκπαιδευτικά ιδρύματα, αφού οι γυναίκες εκεί εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά στην πρόσβαση στο διαδίκτυο. Μεγάλη κουβέντα πραγματοποιείται για το αν αυτό το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών μειώνεται με την πάροδο του χρόνου ή αυξάνεται. Φαίνεται ότι στις νέες γενιές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τόσο τα κορίτσια αλλά και τα αγόρια. Βέβαια ο αριθμός των που έχει πρόσβαση στην ευρυζωνικότητα σε σχέση με το αντίστοιχο των κοριτσιών είναι μεγαλύτερος, αλλά το ποσοστό αυτό μειώνεται, αφού παρατηρούμε όλο και περισσότερες κοπέλες να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Συμπερασματικά καταλήγουμε στο γεγονός, ότι και βέβαια το φύλο επηρεάζει την πρόσβαση στο διαδίκτυο, με αυτή των ανδρών να εμφανίζει μεγαλύτερα ποσοστό, αλλά αυτή η διαφορά εξαλείφεται με την νέα γενιά Ηλικία Είναι ευρέως γνωστό ότι οι νέοι χρησιμοποιούν την ευρυζωνικότητα πολύ περισσότερο από αυτούς με μεγαλύτερη ηλικία. Χαρακτηριστικός είναι ο πίνακας που παρουσιάζεται παρακάτω (πίνακας 34), παρατηρώντας ότι την μεγαλύτερη χρήση της ευρυζωνικής σύνδεσης έχουν οι ηλικιακές ομάδες μέχρι 24 ετών. Βέβαια σημαντικός παράγοντας σε αυτό παίζει ο σκοπός για τον οποίο χρησιμοποιείται η ευρυζωνική σύνδεση. Συγκεκριμένα παρατηρούμε ότι για λόγους που σχετίζονται με το επάγγελμά τους, οι ομάδες ηλικίας άνω των 25 έχουν μεγαλύτερα 62

63 ποσοστά, όπως επίσης και για λόγους κατάρτισης σε αυτή. Επίσης ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι το γεγονός ότι η χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) από τους ενήλικες γίνεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό με συνδέσεις dialup. Αυτό σημαίνει ότι δεν τους απασχολεί η γρήγορη ταχύτητα ή και τα άλλα πλεονεκτήματα που φέρει η ευρυζωνικότητα, αλλά το να μπορούν να είναι συνδεδεμένοι γενικά με το διαδίκτυο. Σε αυτό το στοιχείο πρέπει να επικεντρωθούν οι αρμόδιοι φορείς, ώστε να πείσουν τους ενήλικες για τα θετικά της ευρυζωνικής σύνδεσης. Όσον αφορά τώρα τους λόγους της διασκέδασης αλλά και της επικοινωνίας για να χρησιμοποιήσουν την ευρυζωνική σύνδεση, εκεί το χάσμα μεταξύ των μικρών και των μεγαλύτερων ηλικιών είναι πολύ μεγαλύτερο. Εκεί «προηγούνται» οι νεότεροι χρήστες, αφού όπως είναι λογικό είναι τα ενδιαφέροντα τους σε αυτή την ηλικία. Ανάλογη είναι και η εικόνα όταν αναφερόμαστε για λόγους εκπαίδευσης είτε από το σπίτι είτε από εκπαιδευτικό οργανισμό, όπου εκεί ξεχωρίζουν η ηλικία μεταξύ (πίνακας 36) Εκπαίδευση Η εκπαίδευση των χρηστών φαίνεται να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την διείσδυση της ευρυζωνικότητας. Όλες οι κατηγορίες εκπαίδευσης δεν έχουν σημαντική στατιστική διαφορά ως επιπρόσθετη επίδραση στη ζήτηση της ευρυζωνικότητας, αλλά από μόνη της η καθεμιά φαίνεται να είναι ισχυρά σημαντική. Οι μαθητές κατέχουν την πρώτη θέση στην χρήση της ευρυζωνικότητα που είτε για εκπαιδευτικούς λόγους είτε για άλλους φαίνεται να τη ζητούν. Από την άλλη δεν φαίνεται να σχετίζεται το επίπεδο ήδη υπάρχουσας μόρφωσης με τα ποσοστά διείσδυσης της ευρυζωνικότητας (πίνακας 40). Από χώρα σε χώρα αλλάζει η συσχέτιση πράγμα που δεν μας δίνει την δυνατότητα να συμπεράνουμε μία γενική εικόνα. Τα άτομα που έχουν μεγαλύτερη εκπαίδευση απ ότι άλλα με χαμηλότερο επίπεδο μόρφωσης δεν χρησιμοποιούν την ευρυζωνικότητα περισσότερο. Αυτό είτε για λόγους δουλειάς είτε για προσωπικούς λόγους ενδιαφέροντος. Αυτά όλα μας οδηγούν ότι βέβαιο συμπέρασμα έχουμε μόνο για τους μαθητές αλλά και τους σπουδαστές γενικότερα ότι θέλουν μία γρήγορη και ασφαλή σύνδεση στο διαδίκτυο Μέρη σύνδεσης Οι χρήστες του διαδικτύου έχουν την δυνατότητα «να μπαίνουν» στο internet από αρκετά μέρη. Σίγουρα το σπίτι κατέχει την πρώτη θέση, πράγμα που το αποδεικνύει και η μεγάλη ζήτηση της ευρυζωνικής σύνδεσης από πλευράς νοικοκυριών. Στις περισσότερες χώρες οι άνδρες χρησιμοποιούν την ευρυζωνικότητα περισσότερο από τις γυναίκες από το σπίτι (πράγμα που προαναφέρθηκε και παραπάνω), αλλά αυτό δεν ισχύει στην Κορέα και την Ολλανδία. 63

64 Διαφορετική εικόνα στην Ευρώπη έχει μόνο η Σλοβακία, όπου μεγάλη είναι κ η πρόσβαση στην ευρυζωνικότητα και από το χώρος εργασίας. Γενικά ο χώρος εργασίας αλλά και οι δημόσιοι χώροι υποκαθιστούν την χρήση του διαδικτύου από το σπίτι, ειδικά στις χώρες όπου η πρόσβαση από το σπίτι έχει χαμηλά ποσοστά. Αυτό γίνεται είτε για οικονομικούς λόγους είτε για προσωπικούς όπως την επιφύλαξη που έχουν ακόμη κάποιες οικογένειες. Κοινωνικά πρότυπα που κατευθύνουν τις αλληλεπιδράσεις σε δημόσιους χώρους επίσης επηρεάζουν τα πρότυπα τη χρήση του διαδικτύου (Orbicom, 2005). Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Κορέα, όπου οι άνθρωποι έχουν προτίμηση στην πρόσβαση σε εμπορικές δημόσιες εταιρίες (όπως είναι τα internet cafe). Επίσης η δουλεία συνείσφερε σημαντικά στην ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας, όπου πλέον στις περισσότερες χώρες οι εταιρίες είναι συνδεδεμένες με το διαδίκτυο και μάλιστα με υπηρεσίες υψηλής ταχύτητας. Έτσι η χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) αλλά και η κατάρτιση των υπαλλήλων είναι πλέον σημαντικοί λόγοι για χρήση της ευρυζωνικότητας Βαθμός Αστικοποίησης Εδώ ίσως είναι ο μόνος παράγοντας που παρατηρούμε ξεκάθαρα ποσοστά ανάλογα με το επίπεδο αστικοποίησης που βρίσκονται οι χρήστες και το βαθμό που επηρεάζει αυτό την διείσδυση της ευρυζωνικότητας. Συγκεκριμένα παρατηρούμε μεγάλη διαφορά μεταξύ των ποσοστών στις αστικές και ημιαστικές περιοχές με τις αντίστοιχες αγροτικές περιοχές. Η ζήτηση για ευρυζωνικότητα όσο πάμε σε πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές αυξάνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο για να διεξάγουμε αυτό το γενικά αποδεκτό συμπέρασμα είναι το γεγονός ότι αυτή η διαφορά εμφανίζεται σε όλες τις χώρες, βέβαια πιο αισθητή είναι σε χώρες με μικρότερα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου. Αυτά τα συμπεράσματα επιβεβαιώνονται και από τον σχετικό πίνακα 30 που παρουσιάζεται στην συνέχεια. Ένα άλλο στοιχείο που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι η ζήτηση για ευρυζωνική σύνδεση στις ημιαστικές περιοχές και στις αστικές περιοχές είναι σημαντικά υψηλότερη συγκριτικά με την αντίστοιχη ζήτηση για dialup στις αγροτικές περιοχές Επάγγελμα- Εισόδημα Η διαθεσιμότητα της ευρυζωνικής σύνδεσης φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με το επάγγελμα των συνδρομητών. Αυτό μοιάζει πολύ λογικό αφού για λόγους και μόνο της εργασίας τους κάποιο άνθρωποι το χρειάζονται. Για παράδειγμα, όταν κάποιος εργάζεται ως χρηματιστής, τότε το διαδίκτυο και συγκεκριμένα η ευρυζωνική σύνδεση θα του είναι απαραίτητη για την δουλεία του, όχι μόνο για να παρακολουθεί το χρηματιστήριο αλλά και γενικά για την εξέλιξη της οικονομίας. Συνεπώς σε πολλά επαγγέλματα ο όρος του διαδικτύου και του επαγγέλματος είναι συναφής. Η πρόσβαση στο internet γίνεται είτε μέσω εταιρίας είτε μέσω σπιτιού είτε πολλές φορές μέσω κάποιου υπολογιστή ή ακόμα και 64

65 τηλεφώνου τελευταίας γενιάς. Έτσι στις μέρες μας έχει δημιουργηθεί η ανάγκη για διασύνδεση στο διαδίκτυο ανά πάσα στιγμή και οπουδήποτε αν βρίσκεσαι, πράγμα που οδηγεί στην ευρυζωνική σύνδεση. Πιο πρόσφατα, στο Λοξεμβούργο αποδείχτηκε ότι η χρήση του διαδικτύου στην εργασία έχει σημαντική επίδραση στη πιθανότητα σύνδεσης και από το σπίτι (Poussing, 2006). Τώρα όσο αναφορά τον παράγοντα εισόδημα μίας οικογένειας, ερχόμαστε πάλι στην ανάλυση που είχαμε προηγουμένως σχετικά με την τιμή και την δυνατότητα που έχει κάποιος για μία τέτοια επιπλέον υπηρεσία. Αποδεικνύεται ότι οι οικογένειες με μεγαλύτερο εισόδημα έχουν και μεγαλύτερη χρήση του διαδικτύου και αυτό λόγω αγοράς της υπηρεσίας για το χώρο του σπιτιού. Παρατηρούμε στον πίνακα20 ότι τα ποσοστά χρήσης της ευρυζωνικότητας για τις οικογένειες με υψηλά και πολύ υψηλά επίπεδα εισοδήματος κυμαίνονται σε πολύ υψηλή κλίμακα που σε πολλές φορές αγγίζει το απόλυτο 100%. Το επάγγελμα φαίνεται να σχετίζεται πολύ παραπάνω στην περίπτωση όπου αναφερόμαστε για ανέργους. Εκεί τα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου και ειδικά της ευρυζωνικότητας είναι πολύ χαμηλά και πολλές φορές μηδενικά. Για παράδειγμα, οι ηλικιωμένοι (60 ετών και πάνω) στον Καναδά το να είναι άνεργοι συντελεί αρνητικά στην χρήση του διαδικτύου (Silver, 2006) Ωριμότητα Τεχνολογίας Ένας πρωταρχικός παράγοντας που παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή της ευρυζωνικής σύνδεσης είναι η ωριμότητα της τεχνολογίας. Η dialup παροχή υπηρεσιών διαδικτύου δεν απαιτεί μεγάλες επενδύσεις κεφαλαίου, αφού καλύπτεται από το ήδη υπάρχον τηλεφωνικό δίκτυο που φτάνει σε όλα τα σπίτια. Παρόλο αυτά, η ευρυζωνική τεχνολογία φέρει κάποια αρνητικά όπου καθορίζονται από την ωριμότητα της τεχνολογίας. Για παράδειγμα η ποιότητα του σημάτος εξαρτάται από την ποιότητα και την παλαιότητα των γραμμών καθώς και από την απόσταση της γραμμής από το σημείο εκπομπής. Μία καλή λύση θα ήταν όλα τα νοικοκυριά να χρησιμοποιούν δορυφορική σύνδεση, πράγμα που αντιμετωπίζει το συγκεκριμένο πρόβλημα αλλά το μεγάλο κόστος το θέτει ως απαγορευτικό Διαθεσιμότητα της υπηρεσίας Όλοι αυτοί οι παράγοντες βέβαια προϋποθέτουν ότι οι υπηρεσίες αυτές είναι διαθέσιμες στους χρήστες του διαδικτύου. Έτσι μία μεγάλη πρόκληση των παρόχων είναι η δυνατότητα σε κάθε πολίτη κάθε χώρας να έχει στην διάθεσή του αυτή την δυνατότητα. Πληροφορίες για τις προτιμήσεις των κατοίκων στις περιοχές που δεν υπάρχει διαθέσιμη ευρυζωνικότητα είναι εντελώς απούσα, όχι γιατί οι κάτοικοι των περιοχών αυτών δεν την επιθυμούν αλλά γιατί η υπηρεσία μπορεί απλά να μην είναι διαθέσιμη. Έτσι, όταν κάποιος συνδρομητής που θα επιθυμούσε μία γρηγορότερη σύνδεση με μεγαλύτερη ταχύτητα αλλά 65

66 δεν μπορούσε να έχει μία ευρυζωνική τότε θα στρεφόταν στην αμέσως καλύτερη διαθέσιμη υπηρεσία ακόμα και στην dialup που θα ήταν διαθέσιμη. Έτσι με την προϋπόθεση ότι η υπηρεσία της ευρυζωνικότητας δεν είναι διαθέσιμη τα δεδομένα αλλάζουν και αλλάζουν με την σειρά τους και τα αποτελέσματα. Συνεπώς μία καλή λύση είναι να χρησιμοποιηθεί ένα μοντέλο ζήτησης της ευρυζωνικότητας που θα έχει δύο στάδια ανάλυσης. Το πρώτο θα μελετώνται περιοχές όπου οι ευρυζωνικές υπηρεσίες δεν είναι διαθέσιμες και μοντελοποιείται μόνο η ζήτηση για πρόσβαση σε dialup σαν μία λειτουργία χαμηλής ταχύτητας λαμβάνοντας υπόψη και άλλους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες που την επηρεάζουν. Το δεύτερο στάδιο θα αναφέρεται σε περιοχές όπου είναι διαθέσιμη η ευρυζωνικότητα αλλά οι χρήστες δεν την έχουν επιλέξει. 66

67 12.ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ 12.1 Διείσδυση και ρυθμός αύξησης της ευρυζωνικότητας ανά 100 κατοίκους. Η παρούσα κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τη διείσδυση της ευρυζωνικότητας παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια φθίνουσα πορεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο Ιούλιος 2007-Ιούλιος 2008 συνολικά νέες ευρυζωνικές γραμμές σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 19,3%. Η αύξηση αυτή είναι αρκετά μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη του διαστήματος Ιούλιος 2006-Ιούλιος 2007, που έφτασε το 31,4% με νέες γραμμές. Το διάστημα μεταξύ Ιουλίου 2005 και Ιουλίου 2006 η αύξηση ήταν ακόμα μεγαλύτερη σε ποσοστό (42%) αλλά ελαφρώς μικρότερη σε απόλυτα νούμερα ( ) νέες γραμμές. Για καλύτερη σύγκριση, οι νέες ευρυζωνικές γραμμές που προστέθηκαν το διάστημα Ιούλιος 2006-Ιούλιος 2007, εξαιρώντας τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία προσμετρούνται σε , φανερώνοντας μια επιβράδυνση στην ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 25. Την περίοδο Ιούλιος 2007-Ιούλιος 2008, το 76,9% των νέων γραμμών ήταν μέσω των xdsl τεχνολογιών, ενώ το 23,1% ήταν συνδέσεις χρησιμοποιώντας άλλου τύπου τεχνολογίες, οι οποίες αντανακλούν 4,7% αύξηση των γραμμών πρόσβασης με χρήση άλλων μέσων, συγκρινόμενη με την περίοδο Ιούλιος 2006-Ιούλιος 2007 (81,6% των καινούριων γραμμών ήταν DSL και 18,4% ήταν μη-dsl γραμμές). Ο Πίνακας 29 δείχνει πως οι ευρυζωνικές γραμμές πρόσβασης έχουν κατανεμηθεί στις χώρες-μέλη της ΕΕ, για την 1 η Ιουλίου 2005, 1 η Ιανουαρίου 2006, 1 η Ιουλίου 2006, 1 η Ιανουαρίου 2007, 1 η Ιουλίου 2007, 1 η Ιανουαρίου 2008 και 1 η Ιουλίου Χώρα Ιούλιος 2005 Ιανουάριος 2006 Ιούλιος 2006 Ιανουάριος 2007 Ιούλιος 2007 Ιανουάριος 2008 Ιούλιος BE BG N/A N/A N/A CZ DK DE EE EL ES FR IE IT CY

68 LV LT LU HU MT NL AT PL PT RO N/A N/A N/A SI SK FI SE UK EU Πίνακας 29: ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε.(ΙΟΥΛΙΟΣ 2008-ΠΗΓΗ: COCOM) Υπάρχουν σταθερές ευρυζωνικές γραμμές μέχρι την 1 η Ιουλίου 2008 στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημειώνοντας μια αύξηση της τάξης του 7,8% σε σχέση με την 1 η Ιανουαρίου Από αυτές τις γραμμές ήταν DSL, (79,8% του συνόλου) και (20,2%) παρέχονταν χρησιμοποιώντας άλλα μέσα μετάδοσης, κυρίως καλωδιακά modem. Η διείσδυση της ευρυζωνικότητας στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την 1 η Ιουλίου 2008 φαίνεται στην Εικόνα ΧΧ. Τέσσερις χώρες έχουν ξεπεράσει το όριο του 30% από το προηγούμενο εξάμηνο. Αυτές είναι η Δανία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Φινλανδία, με ποσοστά 37,4%, 35,8%, 32,6% και 30,7% αντίστοιχα. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 23 η θέση με ρυθμό διείσδυσης 11,2%. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η διείσδυση της ευρυζωνικότητας βρίσκεται στο 21,7%, αυξημένη κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή του

69 Εικόνα 15: ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε., ΙΟΥΛΙΟΣ 2008 [ΠΗΓΗ: COCOM] Εικόνα 16: ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΙΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΥΞΗΣΗΣ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2008[ΠΗΓΗ COCOM]. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει η Εικόνα 15, η Ελλάδα βρίσκεται στην 5 η από το τέλος θέση αναφορικά με τη διείσδυση της ευρυζωνικότητας, περνώντας την Ρουμανία, την Βουλγαρία, την Πολωνία και την Σλοβακία. Ακόμη, περνάει τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 στην αύξηση του ρυθμού διείσδυσης της ευρυζωνικότητας, έχοντας σημειώσει αύξηση 4,4 ποσοστιαίων μονάδων, τη στιγμή που η αντίστοιχη αύξηση για την Ευρώπη των 27 ήταν 3,5 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό φαίνεται και στην Εικόνα 17. Σύμφωνα με στοιχεία της εξαμηνιαίας Έκθεσης της CoCom (Communications Committee) για την πορεία της ευρυζωνικότητας στην Ευρώπη 69

70 (20/6/2008), η Ελλάδα συνεχίζει να έχει πορεία σύγκλισης. Συγκεκριμένα, κατά το διάστημα 30/6/ /6/2008 η ευρυζωνική διείσδυση στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 4,3 μονάδες ανά 100 κατοίκους, έναντι 3,5 μονάδων ανά 100 κατοίκους στην Ε.Ε. των 27. Η αύξηση αυτή είναι η 6 η υψηλότερη μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ε.Ε. Ως αποτέλεσμα της ανοδικής αυτής πορείας, η Ελλάδα βελτίωσε κατά μία τη θέση της στην κατάταξη των κρατών μελών της Ε.Ε αναφορικά με την ευρυζωνική διείσδυση ανεβαίνοντας στην 23 η (έναντι 24 ης στο τέλος του 2007). Περαιτέρω βελτίωση της θέσης της Ελλάδας θα απαιτήσει σημαντική περαιτέρω επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης, καθώς η αμέσως προηγούμενη χώρα (Ουγγαρία) είχε στις 30/6/2008 διείσδυση 15,7%, ήτοι υψηλότερη της Ελλάδας κατά 2,3 μονάδες. Εικόνα 17: ΕΤΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΤΑ ΤΟ 2008[ΠΗΓΗ: ΕΕΤΤ, ΒΑΣΕΙ ΑΝΕΠΗΣΗΜΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ COCOM] 70

71 Η αύξηση της ευρυζωνικής διείσδυσης κατά το 12-μηνο 12/ /2008 ανήλθε σε 4,3%, όση δηλαδή και το 12-μηνο 6/2007 6/2008. Αναμένεται κατά συνέπεια ότι η δημοσίευση στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2008 θα επιβεβαιώσει ότι (α) η Ελλάδα συνεχίζει να είναι μεταξύ των 5-6 κρατών μελών με την μεγαλύτερη αύξηση σε ευρυζωνική διείσδυση και (β) παραμένει σε τροχιά σύγκλισης με την Ε.Ε., αλλά παρουσιάζοντας μικρή μόνο μείωση της απόστασης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, την οποία για το 2008 εκτιμούμαι ότι θα κυμανθεί λίγο κάτω από το 1%. Εικόνα 18: ΕΤΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε. (30/6/2008)[ ΠΗΓΗ: ΕΕΤΤ, ΒΑΣΕΙ ΑΝΕΠΗΣΗΜΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ COCOM] Η Ελλάδα ανεβαίνει μια θέση στην κατάταξη της ευρυζωνικής διείσδυσης. Ακόμη σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι είναι μια από τις πρώτες χώρες σε αύξηση της 71

72 διείσδυσης, όντας αρκετά πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. των 27 και παρουσιάζοντας τάσεις σύγκλισης. Η Εικόνα 19 παρουσιάζει τη διείσδυση των διάφορων ευρυζωνικών τεχνολογιών σε διάφορες χώρες του ΟΟΣΑ τον Δεκέμβριο του Εικόνα 19: ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ, ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ[ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008, ΟΟΣΑ] Επίσης ο Πίνακας 30 παρουσιάζει στοιχεία για διάφορες χώρες του ΟΟΣΑ σχετικά με την διείσδυση της ευρυζωνικότητας ανά 100 κατοίκους το 2005, το 2006, το 2007, το 2008(μέσα) και την αύξηση που παρουσιάστηκε το διάστημα 2005-μέσα Παρατηρούμε ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική αύξηση, η οποία όμως εξηγείται από τα υπερβολικά χαμηλά επίπεδα διείσδυσης της ευρυζωνικότητας στην Ελλάδα το Εξετάζοντας την απόλυτη αύξηση στην διείσδυση της ευρυζωνικότητας για το διάστημα 2005-μέσα 2008 βλέπουμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (9,79 έναντι 7,87), ενώ για το διάστημα ήταν αισθητά πίσω από τον αντίστοιχο μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας στην Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή γρηγορότερη σε σχέση με τις άλλες χώρες, κάτι που δίνει αισιόδοξα μηνύματα για σύγκλιση και μείωση του ψηφιακού χάσματος. Mέσα Μέσα 2005-Μέσα Χώρα (%αύξηση) 2008 Αυστραλία 13,60 18,92 22,83 23,54 73,08% 9,94 Αυστρία 14,33 17,24 19,59 20,58 43,64% 6,25 Βέλγιο 18,17 22,33 25,74 26,45 45,58% 8,28 Καναδάς 20,73 23,55 26,29 27,89 34,54% 7,16 Τσεχία 6,35 10,58 14,58 15,79 148,55% 9,44 Δανία 24,92 31,79 35,07 36,72 47,35% 11,80 Φινλανδία 22,39 27,12 30,71 30,69 37,09% 8,30 Γαλλία 15,07 20,12 24,61 26,43 75,37% 11,36 Γερμανία 12,98 17,10 23,77 26,25 102,16% 13,26 72

73 Ελλάδα 1,41 4,59 9,15 11,20 695,44% 9,79 Ουγγαρία 6,34 10,01 13,56 15,72 147,94% 9,38 Ισλανδία 26,37 28,83 32,18 32,32 22,57% 5,95 Ιρλανδία 6,52 12,16 17,62 19,11 192,80% 12,58 Ιταλία 11,77 14,24 17,20 18,22 54,87% 6,46 Ιαπωνία 17,62 20,16 22,16 22,97 30,36% 5,35 Κορέα 25,32 29,08 30,46 31,18 23,12% 5,86 Λουξεμβούργο 14,48 19,72 26,73 28,29 95,40% 13,81 Μεξικό 2,22 3,56 4,30 4,71 112,67% 2,50 Ολλανδία 25,22 31,77 34,92 35,53 40,92% 10,32 Νέα Ζηλανδία 9,12 13,91 18,10 20,39 123,61% 11,27 Νορβηγία 21,78 27,43 31,22 33,36 53,16% 11,58 Πολωνία 2,41 6,92 8,76 9,57 296,72% 7,16 Πορτογαλία 11,05 13,45 14,29 14,82 34,12% 3,77 Σλοβακία 2,49 5,08 7,64 8,90 258,24% 6,42 Ισπανία 11,51 15,10 18,04 19,83 72,32% 8,32 Σουηδία 20,70 26,40 30,35 32,30 56,05% 11,60 Ελβετία 23,80 28,69 30,97 32,70 37,40% 8,90 Τουρκία 2,12 3,80 5,95 6,79 219,58% 4,66 Ηνωμένο Βασίλειο 16,32 21,45 25,78 27,61 69,17% 11,29 Ηνωμένες Πολιτείες 16,17 20,27 23,56 25,02 54,69% 8,85 ΟΟΣΑ 13,39 16,95 19,98 21,26 58,73% 7,87 Πίνακας 30: ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΟ 2005, ΤΟ 2006, ΤΟ 2007 ΚΑΙ ΤΟ 2008 (ΜΕΣΑ) ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ [ΠΗΓΗ: ΟΟΣΑ] Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τον τύπο της περιοχής (αστική, ημιαστική, αγροτική). Σύμφωνα με τα παρακάτω στοιχεία του Πίνακας 31, μπορούμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για το ποσοστό των νοικοκυριών που χρησιμοποιούν ευρυζωνική σύνδεση συνολικά και ανά τύπο περιοχής. Χώρα/Τύπος περιοχής Σύνολο Αστική Ημιαστική Αγροτική EU EU EU Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία

74 Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Νορβηγία Πίνακας 31: ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΟΙΚΩΚΥΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Η απλή συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου ανά τύπο περιοχής, σύμφωνα με τα καινούργια στοιχεία του 2008, φαίνεται να μην συσχετίζονται αφού για το σύνολο των νοικοκυριών είναι μόλις 0,172. Αντίστοιχα μικρά ποσοστά έχουν και οι τύποι περιοχών: Για την αστική περιοχή η απλή συσχέτιση είναι 0,159 ενώ για την αγροτικές περιοχές είναι 0,140. Την μεγαλύτερη συσχέτιση φαίνεται να έχουν οι ημιαστικές περιοχές αφού η απλή συσχέτιση κυμαίνεται στα 0,188, πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι ημιαστικές περιοχές καθορίζουν το αποτέλεσμα σε μεγαλύτερο βαθμό από τις άλλες. 74

75 Εικόνα 20: ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ (ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ), Από τον παραπάνω ταξινομημένο διάγραμμα βλέπουμε ότι η Ελλάδα κατέχει μία από τις τελευταίες θέσεις. Απέχει σημαντικά από το μέσο όρο της Ευρώπης, αφού το ποσοστό της ΕΕ25 είναι στο 50%. Χαμηλότερα ποσοστά έχουν η Βουλγαρία και η Ρουμανία ενώ η Δανία, Ολλανδία και η Νορβηγία κατέχουν της πρώτες θέσεις αγγίζοντας το 74%. Ένα σημαντικό θέμα που ξεχωρίζει σ αυτόν τον πίνακα είναι όταν αναφερόμαστε στις χώρες με υψηλά ποσοστά. Εκεί παρατηρούμε ότι τα αντίστοιχα ποσοστά για τους διάφορους τύπους περιοχών δεν αλλάζουν και πολύ, πράγμα που δεν ισχύει στις χώρες με χαμηλά ποσοστά όπου παρατηρούμε ένα μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις πυκνοκατοικημένες περιοχές σε σχέση με τις αραιοκατοικημένες. Σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά το ποσοστό για την Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, πράγμα που ερμηνεύεται από το πολύ χαμηλό ποσοστό στις αγροτικές περιοχές. Συνεπώς στις αγροτικές περιοχές πρέπει να επικεντρώσουν την προσπάθειά τους οι αρμόδιοι εάν επιθυμούν μία καλύτερη εικόνα για την χώρα τους. Βέβαια στην σχετική κατάσταση των χωρών για το σύνολο του πληθυσμού είναι σταθερά στην 3 η θέση από το τέλος Χώρα/Τύπος Περιοχής ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα ΕΕ25 Ελλάδα Σύνολο Αστική Ημιαστική Αγροτική

76 Πίνακας 32: ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΟΙΚΩΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΕ25 ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Από τον πίνακα 32 βλέπουμε ότι η Ελλάδα από το 2006 και μετά έχει ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο, σε αντίθεση με το μέσο όρο της Ευρώπης που αν και με χαμηλά ποσοστά είχε εμφανιστεί από το Επιπρόσθετα, παρατηρούμε την μεγάλη βελτίωση που έχει η Ελλάδα το 2008, που ανέβασε το ποσοστό της στο 22% για το σύνολο των νοικοκυριών, από 7% που ήταν ένα έτος νωρίτερα. Παρόλο την μεγάλη πρόοδο που έχει η Ελλάδα, το χάσμα από τις Ευρωπαϊκές χώρες παραμένει πολύ υψηλό αφού η διαφορά αγγίζει το 30%. Τέλος παρατηρούμε ότι στην Ελλάδα κρατά το ποσοστό χαμηλά η μικρή διείσδυση της ευρυζωνικότητας στις αγροτικές περιοχές, γιατί το 2008 το ποσοστό είναι στο 14%, υποδιπλάσιο από ότι στις αστικές και ημιαστικές περιοχές Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο (Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό). Παρατηρούμε από τον Πίνακα 33, ότι οι χρήστες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες χρησιμοποιούν σε πολύ μεγάλο βαθμό την ευρυζωνικότητα. Παρόλο αυτά οι διαφορές μεταξύ των μορφωτικών επιπέδων είναι υψηλές και διαφέρουν κατά πολύ από χώρα σε χώρα. Χώρα/Μορφωτικό επίπεδο Σύνολο Χαμηλό Μέσο Υψηλό Νορβηγία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Ολλανδία Δανία Φινλανδία Λουξεμβούργο Γερμανία Αυστρία Βέλγιο Εσθονία Γαλλία Σλοβακία EU EU Ιρλανδία EU Τσεχία Λεττονία

77 Ουγγαρία Ισπανία Σλοβενία Λιθουανία Πολωνία Μάλτα Ιταλία Πορτογαλία Κύπρος Ελλάδα Βουλγαρία Ρουμανία Πίνακας 33: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, 2008 [ΠΗΓΗ: EURUSTAT] Η απλή συσχέτιση ανάμεσα στη διείσδυση της ευρυζωνικότητας και τη χρήση του διαδικτύου ανά μορφωτικό επίπεδο φαίνονται να συσχετίζονται σε υψηλό βαθμό, αφού για το σύνολο των νοικοκυριών είναι στο 0,835. Παρατηρούμε ότι όσο προχωράμε σε χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, τόσο το ποσοστό της συσχέτισης μικραίνει. Για τους ανθρώπους με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, η απλή συσχέτιση είναι 0,684. Αντίστοιχα το ποσοστό για το μέσο μορφωτικό επίπεδο είναι 0,742, ενώ τη διαφορά κάνει το μεγάλο ποσοστό για τους πολίτες με υψηλό επίπεδο μόρφωσης που αγγίζει το 0,835, όσο δηλαδή και για το σύνολο των πολιτών. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε ότι η διείσδυση της ευρυζωνικότητας εξαρτάται περισσότερο από το υψηλό μορφωτικό επίπεδο, πράγμα που φαίνεται και από το παρακάτω διάγραμμα. Εικόνα 21: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ,

78 Από την παραπάνω εικόνα 21 βλέπουμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ χαμηλή θέση στην κατάταξη με ποσοστό 41%, λίγο πάνω από τη Βουλγαρία και την Ρουμανία. Επίσης παρατηρούμε ότι απέχει πολύ από το μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών που η χρήση του διαδικτύου βρίσκεται στο 68%, αλλά και από το μεγαλύτερο εύρος των χωρών που κυμαίνεται από το 50% έως και το 80%. Τις πρώτες θέσεις κατέχουν η Νορβηγία, η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία που τα ποσοστά τους αγγίζουν για το σύνολο του πληθυσμού το 90%,ενώ για το υψηλό επίπεδο μόρφωσης είναι σχεδόν στο απόλυτο 100%. Μία σημαντική παρατήρηση είναι ότι για τις χώρες με υψηλά ποσοστά το ψηφιακό χάσμα ανάμεσα στα επίπεδα δεν είναι πολύ μεγάλο, πράγμα που δεν ισχύει σε καμία περίπτωση όσο προχωράμε στην κατάταξη του πίνακα. Συγκεκριμένα για τις τελευταίες χώρες του πίνακα (Κύπρος, Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία), ενώ στο υψηλό μορφωτικό επίπεδο το ποσοστό είναι αρκετά υψηλό (περίπου στο 80%) χωρίς μεγάλες διαφορές με τις άλλες χώρες, δεν συμβαίνει το αντίστοιχο και για το χαμηλό και μέσο επίπεδο μόρφωσης που το ποσοστό ακουμπά τη πολύ χαμηλή τιμή του 13%. Απ αυτό συμπεραίνουμε ότι σε αυτές τις χώρες πρέπει να γίνει μία εκστρατεία για τα χαμηλά και μέσα μορφωτικά επίπεδα, ώστε τα ποσοστά τους να ανεβούν κατά πολύ, βοηθώντας έτσι και το μέσο όρο τους. Και σε αυτή τη μέτρηση παρατηρούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται και φέτος στην 3 η θέση από το τέλος όπως συνέβαινε και στην περσινή χρονιά. Τις δύο μόνο χώρες που ξεπερνάει είναι η Βουλγαρία οριακά και η Ρουμανία. Το θετικό βέβαια είναι ότι ανέβασε το ποσοστό της κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα (Πολύ υψηλό, Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό). Στον Πίνακα 34 βλέπουμε τις ποσοστιαίες μονάδες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το σύνολο των κατοίκων αλλά και για 4 διαφορετικά επίπεδα εισοδήματος της οικογένειας. Σύνολο Χαμηλό Μέσο Υψηλό Πολύ υψηλό EU EU EU Αυστρία Βέλγιο Κύπρος Τσεχία Γερμανία Δανία Ισπανία Φινλανδία Ελλάδα Ουγγαρία

79 Λιθουανία Λουξεμβούργο Λεττονία Μάλτα Ολλανδία Πολωνία Πορτογαλία Σουηδία Σλοβενία Σλοβακία Ηνωμένο Βασίλειο Νορβηγία Πίνακας 34: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Όσον αφορά την συσχέτιση μεταξύ της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα των χωρών, φαίνεται να επηρεάζει η χαμηλότερη τάξη εισοδήματος. Η τιμή της απλής συσχέτισης σε αυτή τη περίπτωση είναι 0,874, πλησιάζοντας αρκετά την αντίστοιχη τιμή του συνολικού πληθυσμού που ανέρχεται στο 0,885. Δηλαδή, στα άτομα με χαμηλό εισόδημα φαίνεται να υπάρχει μεγάλο περιθώριο αύξησης του ποσοστού χρήσης της ευρυζωνικότητας. Σε αυτό θα βοηθούσε η μείωση των τιμών στις ευρυζωνικές συνδέσεις με αποτέλεσμα να γινόταν όλο και πιο προσελκυστικό στα χαμηλότερα στρώματα εισοδήματος, ώστε να μπορούν να μεταπηδήσουν και από τις απλές στις broadband συνδέσεις. Αρκετά φαίνεται να συσχετίζονται οι δύο μεταβλητές για το μέσο και το υψηλό επίπεδο κατά κεφαλήν εισοδήματος, γιατί οι τιμές τους είναι 0,812 και 0,820 αντίστοιχα. Συμπεραίνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις ότι άτομα με αυτού του επιπέδου εισοδήματος είναι σε θέση να έχουν ευρυζωνική σύνδεση, πράγμα που οδηγεί στην άμεση συσχέτιση του με την χρήση του διαδικτύου. Τέλος, αντιθέτως με τις άλλες κατηγορίες εισοδήματος, οι οικογένειες με πολύ υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα δεν συσχετίζονται άμεσα με την χρήση του διαδικτύου. Αυτό διαπιστώνεται από τη αισθητή μείωση της απλής συσχέτισης των δύο αυτών μεταβλητών σε 0,754. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι δεν υπάρχουν και πολλά περιθώρια βελτίωσης στο υψηλό επίπεδο, αφού οι τιμές στην χρήση διαδικτύου είναι ήδη σε πολύ καλά ποσοστά. Βέβαια σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι δεν περιέχονται στον πίνακα όλες οι χώρες, οπότε τα συμπεράσματα αυτά αφορούν αυτές της χώρες της ΕΕ και όχι στο σύνολό τους. Παρακάτω θα δούμε το διάγραμμα που φαίνονται τα ποσοστά των χωρών όσον αφορά το επίπεδο εισοδήματος σε φθίνουσα σειρά, ώστε να διεξάγουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα. 79

80 Εικόνα 22: ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΟΙΚΩΚΥΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΣΙΔΗΜΑΤΟΣ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Το πρώτο που παρατηρούμε βλέποντας το διάγραμμα 22 είναι ότι όσο πιο υψηλό είναι το επίπεδο εισοδήματος τόσο μεγαλύτερη είναι και η χρήση διαδικτύου από την αντίστοιχη κατηγορία. Στη πρώτη θέση του πίνακα βλέπουμε την Ολλανδία που έχει πολύ μεγάλα ποσοστά σε όλες τα επίπεδα. Μάλιστα αξιοσημείωτο είναι ότι για τα χαμηλά στρώματα το ποσοστό είναι σε αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο στο 72%, ενώ για το πολύ υψηλά στρώματα αγγίζει το απόλυτο 100%. Ακολουθούν σε πολύ κοντινές τιμές η Σουηδία, Νορβηγία, Δανία και Λουξεμβούργο, όπου για το μέσο όρο των νοικοκυριών τους έχουν πάνω από 80%. Ο μέσος όρος των Ευρωπαϊκών χωρών είναι στο 62 % για το σύνολο. Για το χαμηλό επίπεδο εισοδήματος είναι στο 40%, ενώ για το πολύ υψηλό επίπεδο είναι στο πολύ ικανοποιητικό ποσοστό, 87%. Η Ελλάδα βρίσκεται στη χαμηλότερη θέση της κατάταξης, με πολύ χαμηλά ποσοστά. Συγκεκριμένα, συνολικά φτάνει μόλις το 31%, την ώρα που στη αμέσως παραπάνω θέση βρίσκεται η Κύπρος με 43%. Το αρνητικό βέβαια, είναι το σχεδόν μηδενικό ποσοστό στο χαμηλότερο επίπεδο εισοδήματος(4%), ενώ για το υψηλότερο επίπεδο κατά κεφαλήν εισοδήματος φτάνει το 58%. Δηλαδή, το ποσοστό της αυτό είναι πιο μικρό και από το χαμηλότερο επίπεδο εισοδήματος της Ολλανδίας. Τέλος, για την Ελλάδα παρατηρούμε ότι το ποσοστό χρήσης του διαδικτύου για το σύνολο του πληθυσμού της βρίσκεται στο υποδιπλάσιο σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ. Συμπερασματικά, σ αυτό που πρέπει να εστιάσουμε είναι το χαμηλότερο επίπεδο κατά κεφαλήν εισοδήματος, γιατί εδώ υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης. Αυτό γίνεται ακόμα πιο αντιληπτό αν παρατηρήσουμε τα πολύ χαμηλά ποσοστά στις χώρες που καταλαμβάνουν τα τελευταία στρώματα του πίνακα. 80

81 Όλα αυτά που ειπωθήκαν παραπάνω επιβεβαιώνονται με την Εικόνα 23. Εδώ παρατηρούμε την πορεία μεγάλων χωρών απ όλο τον κόσμο (περιέχονται και πολλές ευρωπαϊκές χώρες) από στοιχεία που προέκυψαν μέσω της επίσημης σελίδας του ΟΟΑΣΑ για το έτος Σε αυτή τη περίπτωση δεν μπορούμε να μιλήσουμε είτε για βελτίωση είτε για μείωση της επίδοσης της κατάστασης που επικρατεί στην Ελλάδα σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία για το Εικόνα 23: ΑΠΛΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ, 2008 [ΠΗΓΗ OECD] Παρατηρώντας την παραπάνω εικόνα, βλέπουμε ότι η συσχέτιση μεταξύ της χρήσης του διαδικτύου και της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας σχετικά με το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι υψηλή, αφού η τιμή της απλής συσχέτισης ανέρχεται στο 0,67. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι οι ευρωπαϊκές χώρες σχετικά συμβαδίζουν με το παγκόσμιο κλίμα όσον αφορά της χρήση εισοδήματος ανά επίπεδο εισοδήματος, αφού η τιμή της απλής συσχέτισης είναι αρκετά κοντά με την αντίστοιχη της παγκόσμιας. Όσο αναφορά τη θέση της Ελλάδας σε σχέση με τον Ιούνιο του 2007 σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ έχει βελτιωθεί, αφού κατάφερε να ξεπεράσει την Πολωνία. 81

82 12.5. Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με την ηλικία (κάτω των 15,16-24,25-34,35-44,45-54,55 και άνω) για το Σε αυτή τη ενότητα παρουσιάζονται τα νέα στοιχεία για την χρήση του διαδικτύου ανά ηλικιακή ομάδα και η συσχέτιση τους με τη διείσδυση της ευρυζωνικότητας, ενώ στην πορεία εξάγονται συμπεράσματα. Ακολουθεί ο Πίνακας 35: Χώρα ΣΥΝΟΛΟ Κάτω των &άνω EU EU EU Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία 71 Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Νορβηγία Πίνακας 35: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ, 2008 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] 82

83 Η απλή συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου ανά ηλικιακή ομάδα, σύμφωνα με τα καινούργια στοιχεία του 2008,έχει ως εξής: Γενικά, παρατηρούμε ότι όσο μεγαλώνει η ηλικιακή τάξη τόσο μεγαλώνει και η απλή συσχέτιση, δηλαδή υπάρχει μεγαλύτερη σχέση μεταξύ των δύο συγκρινόμενων τιμών. Η απλή συσχέτιση μεταξύ της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου ανά ηλικιακή ομάδα για το σύνολο είναι 0,832. Συγκεκριμένα, η απλή συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου για άτομα κάτω των 15 ετών είναι πολύ μικρή, αφού μόλις πλησιάζει το 0,120, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες που ξεπερνούν το 0,6. Αυτό βέβαια οφείλεται και στο γεγονός ότι απουσιάζει πληροφορία στην συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα σε πολλές χώρες. Στην συνέχεια, η απλή συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου για άτομα μεταξύ των 16 και των 25 είναι 0,608 και των είναι 0,764. Στην επόμενη ηλικιακή ομάδα (35-45) η απλή συσχέτιση είναι στο 0,801 και για τις ηλικίες μεταξύ των είναι 0,830. Τέλος, η απλή συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου για άτομα της ηλικίας άνω των 55 ετών παρουσιάζει την πιο μεγάλη τιμή 0,888, δηλαδή αγγίζει το 0,9. Συμπερασματικά, τη διείσδυσης της ευρυζωνικότητας την καθορίζουν περισσότερο τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, αφού η απλή συσχέτιση σε αυτή τη περίπτωση είναι πιο κοντά στο 1 και στην τιμή του συνόλου (0,832), σε αντίθεση με τις μικρές ηλικίες που όλο και αποκλίνουν από το μέσο όρο. Εικόνα 24: ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, Παρακολουθώντας τα παραπάνω στοιχεία, βλέπουμε ότι οι μικρότερες ηλικίες χρησιμοποιούν πολύ περισσότερο την ευρυζωνική σύνδεση. Για παράδειγμα σε ορισμένες χώρες, όπως Νορβηγία και Φινλανδία, σε ηλικίες κάτω των 25 όλοι οι νέοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και μάλιστα με ευρυζωνική πρόσβαση. Επίσης, ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό είναι οι χώρες που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις του πίνακα για το σύνολο των ηλικιών (Νορβηγία, Σουηδία, Ολλανδία) έχουν αρκετά μεγάλα ποσοστά και στις 83

84 μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες ακόμα και 55 ετών και άνω. Συνεπώς εάν θέλουμε να βελτιώσουμε την εικόνα της ΕΕ θα πρέπει να δώσουμε έμφαση στις μεγαλύτερες ηλικίες για τις χώρες που βρίσκονται στις χαμηλές θέσεις του πίνακα. Βέβαια γνωρίζουμε ότι είναι πολύ δύσκολο να πείσουμε τους μεγάλους σε ηλικία να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο όταν αναφερόμαστε σε ηλικίες άνω των 55, αλλά είναι εφικτό να μεγαλώσει το ποσοστό πρόσβασης στην ευρυζωνική σύνδεση στις μεσαίες ηλικιακές ομάδες. Συγκριτικά με πέρυσι η θέση της Ελλάδα παρέμεινε σταθερή, αλλά το θετικό είναι η βελτίωση που είχε με αποτέλεσμα να πλησιάσει στο ελάχιστο άλλες χώρες, όπως η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Ιταλία. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι εάν συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό στις επόμενες χρονιές θα μπορέσει να βρίσκεται σε καλύτερη θέση στον σχετικό πίνακα που αφορά τις ηλικιακές ομάδες Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου με σκοπό την κατάρτιση και την εκπαίδευση από το σπίτι, από το 2004 μέχρι και το Στον Πίνακα 36 βλέπουμε τα ποσοστά των κατοίκων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Παρατηρούμε ότι οι διαφορές μεταξύ των χωρών είναι αρκετά μεγάλες, αφού το εύρος τιμών είναι από 4% μέχρι και 36%. Ακόμη ένα σημαντικό χαρακτηριστικό κατά τη διάρκεια των χρόνων, ότι η βελτίωση δεν είναι και πολύ μεγάλη με εξαίρεση την αισθητή αύξηση των ποσοστών για λίγες χώρες. Χώρα/ χρονολογία EU EU EU Βέλγιο Βουλγαρία 4 7 Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία 8 Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία

85 Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία 6 Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Ισλανδία Νορβηγία Πίνακας 36: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ 2003 ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Υπολογίζοντας τη συσχέτιση μεταξύ της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου με σκοπό την εκπαίδευση και τη κατάρτιση φαίνεται να μην σχετίζονται και πολύ, αφού οι τιμές για τα έτη δεν κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα. Καθοριστικό ρόλο στο αποτέλεσμα παίζουν και οι ελλιπείς τιμές των ποσοστών. Συγκεκριμένα παρατηρούμε ότι για το 2004 και το 2006 οι τιμές είναι αρκετά χαμηλές, αφού η απλή συσχέτιση είναι 0,355 και 0,399 αντίστοιχα. Το 2005 φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη εξάρτηση μεταξύ των δύο μεταβλητών, αυξανόμενη αισθητά στο 0,500. Βέβαια και για αυτό το έτος η τιμή της απλής συσχέτισης δεν είναι σε υψηλά επίπεδα βγάζοντας κάποια συμπεράσματα. Η χρήση του διαδικτύου με σκοπό την εκπαίδευση και τη κατάρτιση δεν είναι παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την διείσδυση της ευρυζωνικότητας, τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό. Επίσης ένα σημαντικό συμπέρασμα που αντλούμε από τη (σχεδόν) σταθερή τιμή, είναι ότι οι νέοι χρήστες που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο δεν το κάνουν για εκπαιδευτικούς σκοπούς, αλλά προτιμούν άλλες δραστηριότητες. Τέλος αυτή η αυξομείωση στην τιμή της απλής συσχέτισης προκύπτει από την έλλειψη στοιχείων για κάποιες χώρες αυτά τα χρόνια, ειδικά για το Αυτό μας εμποδίζει να διεξάγουμε ένα σημαντικό συμπέρασμα για την εξάρτηση των δύο αυτών μεταβλητών. 85

86 Εικόνα 25: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, ΑΠΟ ΤΟ 2004 ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ Από το παραπάνω διάγραμμα, εικόνα 25 το πρώτο συμπέρασμα που βγάζουμε είναι η «γενική» ανοδική πορεία των χωρών με την πάροδο του χρόνου. Συγκεκριμένα παρατηρούμε την πράσινη γραμμή που αντιστοιχεί στο 2006, ότι χαράζει μία γραμμική πορεία για όλες τις χώρες και δεν έχει αυτές τις αυξομειώσεις που σημειώνεται τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο σε γενική εικόνα δεν παρατηρούμε κάποια γενική αύξηση των ποσοστών με την πάροδο του χρόνου.την πρώτη θέση κατέχει η Γερμανία με 36 % για το 2006 με αισθητή αύξηση από το 2004 (8 ποσοστιαίες μονάδες). Έπονται Ηνωμένο Βασίλειο, Λιθουανία και Φινλανδία με ποσοστά που αγγίζουν το 30%. Ωστόσο υπάρχουν πολλές χώρες που δεν έχουν καθόλου σταθερή πορεία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα μεγάλης αυξομείωσης στα ποσοστά είναι τα εξής: Αξιοσημείωτη είναι η μείωση του ποσοστού του Λουξεμβούργου, από 30% για το 2004 σε 21% για το Αντιθέτως χαρακτηριστική αύξηση έχει η Τσεχία, που από 3% για το 2004 έφτασε στο 18% για το Τέλος σε μεγάλη μείωση υπέπεσε και η χώρα της Εσθονίας από 21 σε 8%! Παρατηρούμε την Ελλάδα στις χαμηλές θέσεις του πίνακα(στην 22 η ) με ποσοστό 9% για το Ωστόσο ακολουθούν αρκετές χώρες με χαμηλότερα ποσοστά. Τις τελευταίες θέσεις κατέχουν η Πολωνία, Ρουμανία και Νορβηγία με ποσοστά που δεν ξεπερνούν το 7 %. Άλλο ένα αρνητικό για την Ελλάδα είναι η σταθερή χαμηλή της πορεία, αλλά και η μείωση του ποσοστού της για το 2005 κατά 2%. Τέλος απέχει αρκετά από μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τα ποσοστά της κυμαίνονται από 16 σε 22 ποσοστιαίες μονάδες και την ταυτόχρονη αυξανόμενη της πορεία. Απ όλα αυτά αποδεικνύεται ότι υπάρχει αύξηση των ποσοστών των κατοίκων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για κατάρτιση και εκπαίδευση, αλλά υπάρχουν και κάποιες ακραίες περιπτώσεις που κρατάνε την γενική εικόνα σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις χαμηλές τιμές της απλής συσχέτισης. 86

87 12.7. Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου με σκοπό την εκπαίδευση και την κατάρτιση από το σπίτι ανά ηλικιακή ομάδα (κάτω των 15, 16-24, 25-34, 35-44, 45-54, 54 και άνω). Σε αυτή την ενότητα παρουσιάζουμε μία σύνθετη συσχέτιση, την διείσδυση της ευρυζωνικότητας με εκπαιδευτικό σκοπό από το σπίτι ανά ηλικίες. Παρακάτω βλέπουμε τον Πίνακας 37 που αναφέρεται για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύνολο Κάτω των & άνω EU EU EU Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο FYROM Ισλανδία

88 Νορβηγία Πίνακας 37: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, 2006 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Παρατηρούμε ότι γι αυτή την ειδική κατηγορία τα ποσοστά των χωρών της ΕΕ είναι σχετικά χαμηλά. Βέβαια είναι απολύτως λογικό αφού εξετάζουμε πολλούς παράγοντες συγχρόνως με αποτέλεσμα να αναφερόμαστε σε συγκεκριμένο «κοινό». Στην πρώτη θέση με σχετικά υψηλό ποσοστό για το σύνολο των ατόμων, βλέπουμε την Φινλανδία με 23,9%, ενώ ακολουθούν Ηνωμένο Βασίλειο με 17,8% και Ολλανδία με 16,8%. Παρατηρούμε επίσης το μεγαλύτερο πλήθος των χωρών να κυμαίνονται γύρω στο 10%, πράγμα που επιβεβαιώνεται και από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στις τελευταίες θέσεις του πίνακα ξεχωρίζουμε την Ρουμανία με 2,3% και την Πολωνία με 3,7%, αποτελέσματα που προκύπτουν από τις μηδενικές τιμές στις μεγάλες ηλικίες, αλλά και σε χαμηλά ποσοστά στις μικρότερες γενιές. Γενικά παρατηρούμε να μην συμπεριλαμβάνονται αρκετές τιμές, ειδικά στις ηλικίες κάτω των 15 και άνω των 55. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Γαλλίας που δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία. Αυτές οι ελλείψεις δεν μας βοηθούν ώστε να βγάλουμε ένα γενικά αποδεκτό συμπέρασμα, και γι αυτό το λόγο δεν θα έχει και πολύ σημασία να το συσχετίσουμε με τη διείσδυση της ευρυζωνικότητας, αφού το αποτέλεσμα θα αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό. Την Ελλάδα την παρατηρούμε σε σχετικά καλή θέση με ποσοστό 7,4%, κατέχοντας μία από τις μεσαίες θέσεις του πίνακα. Είναι λίγο πιο χαμηλά από το μέσο ευρωπαϊκό όρο, αλλά σε καλό επίπεδο. Παρατηρούμε συγκεκριμένα ότι τα ποσοστά της είναι αρκετά ανεβασμένα στις μικρές ηλικίες, με 19,4 και 25,5 για 15& κάτω και αντίστοιχα. Όσο μικραίνουν οι ηλικιακές ομάδες τα ποσοστά αυτές μειώνονται κατά πολύ, όπως είναι φυσικό, σε 9,5%, 7%,3,3%, φτάνοντας μέχρι και στο 0,5% για τις μεγαλύτερες ηλικίες. Απ όλα αυτά βγάζουμε ένα συμπέρασμα, ότι υπάρχει αρκετά μεγάλο περιθώριο για βελτίωση της χρήσης ευρυζωνικότητας από το σπίτι για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Σίγουρα όταν απευθυνόμαστε σε μικρές ηλικίες είναι πιο εύκολο το «έργο» μας. Επομένως μπορούμε να αυξήσουμε και άλλο το ποσοστό αυτό, ώστε να ανεβεί αισθητά και η γενική εικόνα. Όσο ανεβαίνουμε στις ηλικιακές ομάδες, τα ποσοστά πέφτουν. Οπότε η οποιαδήποτε βελτίωση θα είναι θετική, δεδομένο ότι να προσελκύσεις μεγαλύτερους ανθρώπους στην χρήση διαδικτύου και ειδικά για εκπαίδευση, είναι αρκετά δύσκολο Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από το σπίτι με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο (Υψηλό, Μέσο, Χαμηλό). 88

89 Στον παρακάτω πίνακα θα αναφερθούμε σε ένα αρκετά εξειδικευμένο θέμα, στην χρήση του διαδικτύου από το σπίτι για εκπαιδευτικούς λόγους συνολικά αλλά και ανά μορφωτικό επίπεδο. Στον ταξινομημένο Πίνακας 38 βλέπουμε τα ποσοστά των ευρωπαϊκών χωρών. Σύνολο Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο Μέτριο μορφωτικό επίπεδο Υψηλό μορφωτικό επίπεδο Φινλανδία 23,9 29, ,1 Ην. Βασίλειο 17,8 5,1 19,6 26,7 Ολλανδία 16,8 15,1 19,5 15,3 Σλοβενία 16,4 14,2 16,1 20,7 Λιθουανία 14,4 20, ,6 Δανία 14,4 17,1 11,3 15,3 Λουξεμβούργο 12,4 9 11,1 19,4 Γερμανία 12,2 16, ,3 Βέλγιο 12,1 8,9 11,7 17,2 Μάλτα 11,9 12,7 9,4 7,8 Κύπρος 11,5 4 9,4 24,8 Αυστρία 10,5 11,6 8,1 18,3 Ουγγαρία 10,2 4,4 14,7 18 Ιρλανδία 9,1 4,9 9 15,1 ΕΕ15 9,1 4,8 11,8 13,1 ΕΕ25 8,7 5,1 10,2 12,7 ΕΕ27 8,3 5,1 9,4 12,3 Λεττονία 8 11,2 6,5 8,9 Τσεχία 7,8 19,6 4,6 10,2 Ελλάδα 7,4 2 8,6 17,6 Ιταλία 6,7 2,2 10,5 17,2 Πορτογαλία 6,3 3,2 16,7 13,4 Εσθονία 5,8 8,2 4,3 6,4 Σουηδία 5,2 3,3 4,1 8,1 Σλοβακία 4,8 4,5 4,3 8,9 Βουλγαρία 4,3 4,3 3,5 6,5 Ισπανία 4,2 1,2 5,9 8,9 Πολωνία 3,7 6,2 2,6 3,8 Ρουμανία 2,3 0,3 2,7 1,1 Πίνακας 38: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, 2007 [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Η διείσδυσης της ευρυζωνικότητας για το σύνολο των ατόμων φαίνεται να μην συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την χρήση του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς ανά μορφωτικό επίπεδο. Την μεγαλύτερη συσχέτιση έχουν τα άτομα με μέτριο μορφωτικό 89

90 επίπεδο, αφού η σχετική τιμή της συνάρτησης αγγίζει μόλις το 0,500. Για τα άτομα με το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο η σχέση μεταξύ των δύο μεταβλητών είναι αμφισβητούμενη αφού η τιμή ανέρχεται μόλις στο 0,300. Την χαμηλότερη συσχέτιση φαίνεται να έχουν τα άτομα με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, αφού η τιμή της απλής συσχέτισης είναι στο 0,221. Συμπεραίνουμε ότι υπάρχει ενδεχόμενη συσχέτιση μεταξύ της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου για εκπαίδευση και κατάρτιση ανά μορφωτικό επίπεδο από τα ίδια τα νοικοκυριά. σειρά. Παρακάτω βλέπουμε σε διάγραμμα τα ποσοστά των χωρών της ΕΕ σε φθίνουσα Εικόνα 26: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΑΝΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Το μόνο σίγουρο συμπέρασμα από το παραπάνω διάγραμμα είναι ότι κανένα μορφωτικό επίπεδο δεν είναι για όλες τις χώρες σε υψηλότερη θέση από τα άλλα. Βλέπουμε μία μεγάλη ανομοιογένεια μέσα στα ίδια επίπεδα μόρφωσης, πράγμα που σημαίνει ότι για κάθε χώρα η λογική που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για εκπαιδευτικούς σκοπούς ανάλογα με το μορφωτικό της επίπεδο είναι διαφορετική. Όσον αφορά το χαμηλό επίπεδο μόρφωσης βλέπουμε πολλές ακραίες περιπτώσεις, αφού το η αντίστοιχη κόκκινη γραμμή μόνο γραμμική δεν είναι. Πρώτη σε αυτό το επίπεδο έρχεται η Φινλανδία με 29,9%, ενώ την τελευταία θέση κατέχει η Ρουμανία με το πού μικρό ποσοστό της τάξης του 0,3%. Για το μέτριο μορφωτικό επίπεδο το εύρος τιμών είναι μικρότερο, πράγμα που εξηγείται και από τη μεγαλύτερη απλή συσχέτιση. Πρώτη έρχεται και πάλι η Φινλανδία με 22%, σε αντίθεση με την Πολωνία που έχει την τελευταία θέση με 2,6 ποσοστιαίες μονάδες. Τέλος όσον αφορά το υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο καταλαμβάνει την πρώτη θέση με 26,7%, πολύ μεγαλύτερο από το 90

91 ποσοστό της Ρουμανίας(1,1%) που βρίσκεται στο πάτο του πίνακα. Άρα το μόνο συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε απ όλα αυτά είναι ότι την πιο ομαλή μεταβολή στις τιμές μεταξύ των χωρών έχουν τα άτομα με μέτριο μορφωτικό επίπεδο. Τώρα σχετικά με το σύνολο του πληθυσμού, η Φινλανδία κατέχει την πρώτη θέση στη κατάταξη με 23,9, αφού έχει μεγάλα ποσοστά σε όλα τα επίπεδα μόρφωσης. Ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία με 17,8 και 16,8 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα. Στην τελευταία θέση παρατηρούμε την Ρουμανία με 2,3%, ενώ λίγο πιο πάνω είναι η Πολωνία και η Ισπανία. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 20 η θέση στον σχετικό πίνακα με συνολικό ποσοστό 7,4, λίγο πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που ανέρχεται στο 8,3%. Στη Ελλάδα παρατηρούμε ότι τα ποσοστά της χρήσης του διαδικτύου από το σπίτι για την εκπαίδευση και τη κατάρτιση αυξάνονται σημαντικά όσο αυξάνεται και το μορφωτικό επίπεδο των ατόμων. Έτσι ενώ για το χαμηλότερο επίπεδο έχει 2 μόλις ποσοστιαίες μονάδες, ενώ για το υψηλότερο έχει 17,6%. Σε γενικές γραμμές παρατηρούμε ότι όσο μεγαλύτερο επίπεδο μόρφωσης έχει μία χώρα τόσο και τα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς αυξάνονται. Αυτό όμως δεν συμβαίνει σε όλες τι χώρες, καθώς κάθε μία ακολουθεί ξεχωριστή πορεία Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση, από το 2003 μέχρι το Ο Πίνακας 39 δείχνει τη πορεία των ευρωπαϊκών χωρών σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς για τα έτη 2003 μέχρι και το Στις περισσότερες χώρες βλέπουμε σταθερή πορεία, ενώ σε λίγες υπάρχει μία μικρή άνοδος EU EU EU Αυστρία Βέλγιο Βουλγαρία Κύπρος Τσεχία Δανία Γερμανία Ισπανία Φινλανδία Γαλλία Ελλάδα Ουγγαρία

92 Ιρλανδία Ισλανδία Ιταλία Λιθουανία Λουξεμβούργο Λεττονία Μάλτα Ολλανδία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σουηδία Σλοβενία Σλοβακία Ηνωμένο Βασίλειο Νορβηγία Πίνακας 39: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟ 2003 ΕΩΣ ΤΟ [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Με το πέρασμα του χρόνου, ενώ δεν βλέπουμε πολλές αλλαγές στις τιμές της χρήσης του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό, έχουμε μεγάλες αλλαγές όμως εάν το συσχετίσουμε με τη διείσδυση της ευρυζωνικότητας. Συγκεκριμένα, παρατηρούμε ότι η απλή συσχέτισης της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και τη χρήση Internet από εκπαιδευτικό οργανισμό για τα έτη 2003 και 2004 είναι 0,511 και 0,525 αντίστοιχα. Στην συνέχεια βλέπουμε ότι η συσχέτιση μειώνεται ακόμη περισσότερο, αφού για το 2005 γίνεται 0,234 και για το ,366.Τέλος για το 2007 η απλή συσχέτιση αγγίζει το 0,411 και για το 2008 το 0,388. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη συσχέτιση, αφού οι τιμές συνεχώς αυξομειώνονται με την πάροδο του χρόνου. Εικόνα 27: ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ,

93 Από το παραπάνω διάγραμμα, το πρώτο που παρατηρούμε είναι ότι για το έτος 2008 στις περισσότερες χώρες τα ποσοστά έχουν ανεβεί. Το δεύτερο που μας κάνει εντύπωση είναι η κορυφή του διαγράμματος, όπου βρίσκεται η Ισλανδία για το 2007 με το μεγάλο νούμερο των 27 ποσοστιαίων μονάδων. Για το 2008 δεν υπάρχουν καινούρια στοιχεία για να δούμε την διαφοροποίησή της. Ακολουθεί η Φινλανδία που έχει σταθερά μεγάλες τιμές από 16 18%, η Νορβηγία και η Ουγγαρία. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση με πολύ χαμηλά ποσοστά, στο 4%. Επίσης το αρνητικό είναι ότι δεν έχει καμία πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Η τελευταία αύξηση είναι μία ποσοστιαία μονάδα το 2004 σε σύγκριση με την περσινή μέτρηση της. Αυτό την αφήνει στις τελευταίες θέσεις του πίνακα μαζί με Μάλτα, Βουλγαρία, Ιταλία και Κύπρο. Τα ποσοστά αυτών των χωρών δεν ξεπερνούν το 5%. Ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στο 8%, και αυτό σταθερό στην διάρκεια των τελευταίων ετών. Συμπερασματικά, τα ποσοστά χρήσης διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό δεν ανεβαίνουν όσο περνούν τα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι το μεγαλύτερο εύρος έχουν πολύ μικρές τιμές με εξαίρεση λίγες χώρες, όπως Ισλανδία, Φινλανδία και άλλες. Η θέση της Ελλάδας για το ποσοστό χρήσης του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς είναι σταθερά στην τελευταία θέση μαζί με άλλες χώρες. Η κατάσταση παραμένει απόλυτα σταθερή, αφού ούτε το ποσοστό την Ελλάδας αλλά ούτε και η σχετική κατάσταση δεν έχει διαφοροποιηθεί Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση σε σχέση με την ηλικία (16-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55 και άνω). Στον Πίνακας 40 παρατηρούμε για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό σε σχέση με τις ηλικιακές ομάδες. Σύνολο &άνω EU EU EU Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα

94 Ισπανία Γαλλία 6 40 Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία 9 45 Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Νορβηγία Πίνακας 40: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΟΜΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟ 2008, [ΠΗΓΗ:EUROSTAT] Η απλή συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς χώρους ανάλογα με την ηλικία φαίνεται να υπάρχει μία πιθανή συσχέτιση, αφού η τιμή της ανέρχεται στο 0,464. Όσον αφορά την χαμηλότερη ηλικιακή ομάδα, η απλή συσχέτιση έχει τη χαμηλότερη τιμή, 0,339. Αυτό εξηγείται, από το γεγονός ότι ενώ οι τιμές για τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς για άτομα ηλικίας είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο, κάτι που δεν συμβαίνει αντίστοιχα και για τις τιμές στην διείσδυση της ευρυζωνικότητας. Η εικόνα διαφοροποιείται στις υπόλοιπες ηλικίες, αφού οι τιμές της απλής συσχέτισης είναι αρκετά πιο υψηλές, οδηγώντας στο συμπέρασμα να μιλήσουμε για μεγάλη συσχέτιση μεταξύ των 2 μεταβλητών. Συγκεκριμένα οι υψηλότερες τιμές συσχέτισης είναι για τις ηλικιακές ομάδες και με 0,690 και 0,644 αντίστοιχα. Σε πολύ καλό επίπεδο συσχέτισης βρίσκονται και οι δύο μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, όπου η απλή συσχέτιση για χρονών είναι 0,589, ενώ για τους 55 και άνω, τιμή φτάνει το 0,637. Απ όλα αυτά συμπεραίνουμε ότι σε γενικές γραμμές η απλή συσχέτιση μεταξύ της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα συσχέτισης εκτός από την ηλικίες 16-24, όπου η συσχέτιση είναι μικρή. Τέλος δεν μπορούμε να εξάγουμε πολύ έγκυρα συμπεράσματα, επειδή λείπουν αρκετές τιμές ειδικά για τις μεγάλες ηλικίες. 94

95 Παρακάτω βλέπουμε το διάγραμμα, όπου μας δείχνει τα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς χώρους ανά επίπεδα ηλικίας, ταξινομημένος σε φθίνουσα σειρά για το σύνολο των ηλικιών. Εικόνα 28: ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ, Το πρώτο που παρατηρούμε από το παραπάνω διάγραμμα, είναι οι πολύ υψηλές τιμές για τις ηλικίες Εδώ ξεχωρίζουν η Νορβηγία, η Τσεχία και άλλες όπου οι τιμές για την χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς χώρους ανέρχεται πάνω από 60%. Οι υψηλές τιμές γι αυτές τις ηλικίες είναι πολύ λογικές, αφού οι περισσότεροι νέοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Επιπλέον, το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας τους συνήθως τους δίνει τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στα ίδια τα σχολεία, γιατί τους βοηθά πολύ στην εκπαίδευσή τους. Από την αντίθετη πλευρά βλέπουμε ότι για τις ηλικίες των 45 και άνω οι τιμές είναι σχεδόν μηδενικές. Όσον αφορά την κατάταξη των χωρών για το σύνολο των ηλικιών, την πρώτη θέση κατέχει η Φινλανδία με 17%. Εντύπωση μας κάνει ότι έχει αρκετά υψηλά ποσοστά στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, όπως για ηλικίες μεταξύ 35 και 44 είναι στο 10%. Στην συνέχεια ακολουθούν η Νορβηγία και η Ουγγαρία με μέσους όρους 14% και 12% αντίστοιχα. Σε παρόμοια επίπεδα κυμαίνονται πολλές άλλες χώρες με ποσοστά γύρω στο 10%. Στις τελευταίες θέσεις του πίνακα βρίσκονται η Μάλτα, Βουλγαρία και Ελλάδα μόλις με 4%. Χαρακτηριστικό στις χώρες αυτές είναι ότι έχουν τιμές μόνο στην πρώτη ηλικιακή ομάδα. Η Ελλάδα, όπως προαναφέρθηκε καταλαμβάνει την 29 η θέση μόλις με 4% για το σύνολο, την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 8%. Ποσοστά έχει μόνο στις ηλικίες μεταξύ των με 28%, και για με 3%. Στις μεγαλύτερες ηλικίες τα ποσοστά της είναι μηδενικά. Συμπερασματικά με βάση των παραπάνω πίνακα, υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης όσον αφορά την χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς, αφού 95

96 τα ποσοστά των Ευρωπαϊκών χωρών δεν είναι και πολύ υψηλά. Συγκεκριμένα, μπορούν να βελτιωθούν περισσότερο για τις ηλικίες και να ξεφύγουν από τα μηδενικά ποσοστά πολλές χώρες για τις μεγάλες ηλικίες. Αυτό μπορεί να το καταφέρει η εκάστοτε κυβέρνηση με διάφορα κίνητρα, αλλά και με σωστές επενδύσεις πάνω στη εκπαίδευση για τον τομέα της πληροφορικής. Συγκριτικά με το 2006, η Ελλάδα παραμένει σταθερά στις τελευταίες θέσεις του πίνακα, δείχνοντας να μην μπορεί να βελτίωση την σχετική της θέση στην κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών. Αντιθέτως η Κύπρος ανέβασε το ποσοστό της και «ξεκόλλησε» από την ουραγό θέση του πίνακα Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό με σκοπό την εκπαίδευση και κατάρτιση σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο (Χαμηλό, Μέσο, Υψηλό). Ο Πίνακας 40 αναφέρεται στα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου από εκπαιδευτικό οργανισμό σε σχέση με το επίπεδο μόρφωσης για το Σύνολο Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο Μέσο μορφωτικό επίπεδο Υψηλό μορφωτικό επίπεδο EU EU EU Αυστρία Βέλγιο Βουλγαρία Κύπρος Τσεχία Δανία Γερμανία Ισπανία Φινλανδία Γαλλία Ελλάδα Ουγγαρία Ιρλανδία Ιταλία Λιθουανία Λουξεμβούργο Λεττονία Μάλτα Ολλανδία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία

97 Σουηδία Σλοβενία Σλοβακία Ηνωμένο Βασίλειο Νορβηγία Πίνακας 41: ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜE ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, 2008 [ΠΗΓΗ:EUROSTAT]. Σε αυτή τη περίπτωση φαίνεται να υπάρχει μία κλιμάκωση στην συσχέτιση μεταξύ την διείσδυση της ευρυζωνικότητας και την χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς σε σχέση με το μορφωτικό επίπεδο των ατόμων. Για το σύνολο των ατόμων η τιμή της απλής συσχέτισης είναι στο 0,388, πράγμα που αποδεικνύει την μικρή σχέση τους. Μηδενική σχέση εξάρτησης φαίνεται να έχει το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο αφού η τιμή είναι μόλις 0,080, άρα δεν υφίσταται κάποια σχέση μεταξύ των δύο μεταβλητών. Σε χαμηλά επίπεδα συσχέτισης κυμαίνεται και το μέσο μορφωτικό επίπεδο, αφού η τιμή της απλής συσχέτισης μόλις φτάνει το 0,165. Τέλος, την μεγαλύτερη σχέση μεταξύ της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς έχει το υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης, όπου η τιμή της απλής συσχέτισης είναι στο 0,443. Σε αυτή τη περίπτωση υπάρχει το ενδεχόμενο να υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ των δύο αυτών μεταβλητών. Δηλαδή, φαίνεται ότι όσο πιο μεγάλο είναι το επίπεδο μόρφωσης τόσο οι άνθρωποι ασχολούνται περισσότερο με το διαδίκτυο από το εκπαιδευτικό τους περιβάλλον. Έτσι επιθυμούν να χρησιμοποιούν την ευρυζωνικότητας ως εργαλείο για επιπλέον μόρφωση και για την επίτευξη των εκπαιδευτικών τους στόχων. Παρακάτω φαίνεται το αντίστοιχο διάγραμμα, από το οποίο μπορούμε να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα. Εικόνα 29: ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΠΕΔΟ, ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ

98 Από την Εικόνα 29 παρατηρούμε κάτι πολύ ξεχωριστό. Ενώ συνήθως όσο μεγάλωνε το επίπεδο, τόσο μεγάλωνε και η χρήση του διαδικτύου, αυτό δεν συμβαίνει στην περίπτωση μας. Παρατηρούμε ότι τα άτομα που έχουν χαμηλό επίπεδο μόρφωσης χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στους χώρους εκπαίδευσης πιο συχνά απ ότι τα άτομα με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί από το γεγονός ότι άτομα με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο ίσως δεν έχουν την δυνατότητα πρόσβασης από το σπίτι τους, άρα όταν βρίσκονται σε κάποιο εκπαιδευτικό οργανισμό την αξιοποιούν χρησιμοποιώντας το. Επίσης, άτομα με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, επιθυμούν να αυξήσουν τις γνώσεις τους, οπότε καταφεύγουν στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα σε κάποιο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Με αυτό το τρόπο θα έχουν μεγαλύτερο αποτέλεσμα, αφού εκεί κάποιος θα τους καθοδηγήσει και θα τους βοηθήσει στην χρήση του διαδικτύου. Όσον αφορά την γενική κατάταξη η Φινλανδία καταλαμβάνει την πρώτη θέση με γενικό ποσοστό 17%, ενώ ακολουθεί η Νορβηγία με 14%. Οι χώρες αυτές έχουν υψηλά ποσοστά σε όλα τα επίπεδα, ενώ ξεχωρίζουν κάποιες περιπτώσεις χωρών που έχουν υψηλά ποσοστά σε συγκεκριμένα επίπεδα. Η Τσεχία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης διαδικτύου με 33% για το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και η Πορτογαλία για το μέσο με ποσοστό 25%. Εντύπωση προκαλεί η Μάλτα, που ενώ είναι η τελευταία στην γενική κατάταξη έχει το υψηλότερο ποσοστό σε άτομα με υψηλή μόρφωση με 14 ποσοστιαίες μονάδες. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση του πίνακα με 4% μαζί με Βουλγαρία και Μάλτα. Το μεγαλύτερο ποσοστό το εμφανίζει για άτομα με μέσο μορφωτικό επίπεδο, ενώ για τις ακραίες περιπτώσεις μόρφωσης, τα ποσοστά της είναι πολύ χαμηλά, μόλις 2 ποσοστιαίες μονάδες. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος για χρήση του διαδικτύου από εκπαιδευτικούς οργανισμούς για το σύνολο των ατόμων είναι 8%, με ίσα επιμέρους ποσοστά. Και σε αυτή τη περίπτωση σε σύγκριση με πέρυσι η Ελλάδα δεν έχει δείξει καμία βελτίωση και φαίνεται να παραμένει σταθερά στην τελευταία θέση του πίνακα, αφού δεν ακολούθησε κάποια σχετική πρόοδο όπως αυτή της Κύπρου και της Ρουμανίας Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου για προγράμματα μετεκπαίδευσης, από το 2003 μέχρι και το Ο Πίνακας 42 αναφέρεται στην χρήση του διαδικτύου για εκπαίδευση και μάλιστα για προγράμματα μετεκπαίδευσης. Δείχνει την πορεία των χωρών στην διάρκεια του χρόνου, για τα έτη Αυστρία Βέλγιο 3 3 Βουλγαρία

99 Κύπρος Τσεχία Γερμανία Δανία Ισπανία EU EU EU Φινλανδία Γαλλία Ελλάδα Ουγγαρία Ισλανδία Ιταλία 5 5 Λεττονία Λουξεμβούργο Λιθουανία Μάλτα 4 3 Ολλανδία 6 5 Νορβηγία Πολωνία Πορτογαλία Σουηδία Σλοβενία Ηνωμένο Βασίλειο Πίνακας 42: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, [ΠΗΓΗ: EUROSTAT]. Συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου για μετεκπαίδευση φαίνεται να μην υπάρχει, αφού οι τιμές της απλής συσχέτισης για όλα τα χρόνια είναι πολύ χαμηλές. Συγκεκριμένα, για το 2003 η τιμή είναι μόλις στο 0,054 πράγμα που αποδεικνύει την μη ύπαρξη σχέσης μεταξύ των δύο μεταβλητών. Σε παρόμοια κατάσταση βρίσκεται και η συσχέτιση για το 2006, αφού η τιμή της απλής συσχέτισης είναι στο 0,053. Τέλος για τα έτη 2004 και 2005 φαίνεται να υπάρχει ενδεχόμενη συσχέτιση μεταξύ της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου για προγράμματα μετεκπαίδευσης αφού η απλή συσχέτιση ανέρχεται στο 0,232 και 0,206 αντίστοιχα. Έτσι μπορούμε να μιλήσουμε για μία κλιμάκωση της συσχέτιση και μάλιστα με ανοδική πορεία. Βέβαια λόγω έλλειψης αρκετών στοιχείων η συσχέτιση δεν είναι και πολύ έγκυρη, αφού το αποτέλεσμα διαστρεβλώνεται. Παρακάτω θα δούμε το διάγραμμα που δείχνει τη πορεία των χωρών της ΕΕ για τη χρήση του διαδικτύου για μετεκπαιδευτικά προγράμματα. 99

100 Εικόνα 30: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, Αρχικά παρατηρούμε ότι λείπουν πολλές τιμές από τον πίνακα, ειδικά για τα έτη 2003 και Αυτό δεν μας βοηθά στο να εξάγουμε ένα έγκυρο και γενικό συμπέρασμα για όλες τις χώρες. Παρόλα αυτά παρατηρούμε ότι με την πάροδο του χρόνου οι περισσότερες χώρες σημειώνουν κάποια σχετική πρόοδο στα ποσοστά τους. Για το 2003, έχουμε στοιχεία μόνο για την Ευρώπη των 15 με ποσοστό 10%. Την πρώτη θέση κατέχει το Ηνωμένο Βασίλειο με 17%, ενώ τις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η Πορτογαλία και η Νορβηγία μόλις με 1 μονάδα και η Τσεχία με μηδενικό ποσοστό. Για το 2004, προστίθενται πολλές χώρες στον πίνακα, όπου οι περισσότερες έχουν μηδενικά ή πολύ χαμηλά ποσοστά. Αντίθετα η Γερμανία καταλαμβάνει τη πρώτη θέση στην κατάταξη με 21%, ενώ 2 η με σχετική διαφορά και με μειωμένο ποσοστό έρχεται το Ηνωμένο Βασίλειο. Για το 2005, οι περισσότερες χώρες έχουν κάποιο ποσοστό, αλλά ταυτοχρόνως απουσιάζουν από το πίνακα και κάποιες χώρες με υψηλά ποσοστά χρήσης του διαδικτύου (π.χ. Γερμανία), με αποτέλεσμα ο ευρωπαϊκός μέσος όρος να μειωθεί στο 5%. Στην κορυφή της κατάταξης βρίσκεται η Λιθουανία με 13 ποσοστιαίες μονάδες, και είναι η μόνη χώρα με διψήφιο ποσοστό. Τέλος για το 2006, τα ποσοστά των περισσοτέρων χωρών αυξάνονται αισθητά με αποτέλεσμα να ανέβει και ο μέσος όρος για την Ευρώπη των 15 στο 10%. Την πρώτη θέση κατέχει η Γερμανία με 28%, ενώ στο τέλος βρίσκεται η Ρουμανία που δεν κατέφερε να ανεβάσει το ποσοστό της και να «ξεκολλήσει» από το απόλυτο 0. Όσον αφορά την Ελλάδα, τα ποσοστά της κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα στην διάρκεια των ετών, από 3 έως και 5%, καταλαμβάνοντας το 2006 την 15 η θέση στην κατάταξη. Το αρνητικό είναι ότι δεν έχει κάποια πρόοδο, αντίθετα παρουσιάζει μία σχετική μείωση. Συμπερασματικά, οι περισσότερες χώρες έχουν μικρή άνοδο στην πορεία τους σχετικά με την χρήση του διαδικτύου για προγράμματα μετεκπαίδευσης. Υπάρχουν πολλές χώρες με πολύ μικρά ποσοστά, γι αυτό το λόγο πρέπει να δοθούν σημαντικά κίνητρα για 100

101 την αύξηση τους. Τέλος αυτό που μας κάνει εντύπωση είναι τα χαμηλά ποσοστά κάποιων χωρών που συνήθως βρίσκονται στις πρώτες θέσεις σε άλλες κατατάξεις, όπως η Νορβηγία και η Φινλανδία Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου για τυπικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, από το 2004 μέχρι και το Στον Πίνακας 43 βλέπουμε την πορεία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα έτη 2004, 2005 και 2006 όσον αφορά τη χρήση του διαδικτύου για τυπικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες EU EU EU Βέλγιο Βουλγαρία 3 4 Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία 6 7 Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία 1 2 Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο

102 Ισλανδία Νορβηγία Πίνακας 43: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] Η απλή συσχέτιση της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου δεν φαίνεται να έχει καμία σχέση για το έτος 2004, αφού η τιμή βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αντίθετα για τα επόμενα δύο χρόνια, 2005 και 2006 υπάρχει σημαντικό ενδεχόμενο συσχέτισης μεταξύ των δύο μεταβλητών. Συγκεκριμένα η τιμή της απλής συσχέτισης για τη διείσδυση της ευρυζωνικότητας και τη χρήση του διαδικτύου βρίσκεται στο 0,580 και 0,529 αντίστοιχα. Η σχέση αυτή δεν μπορεί να ελεγχθεί αν υπάρχει και για τα επόμενα χρόνια, αφού δεν υπάρχουν τα ποσοστά των χωρών. Παρακάτω βλέπουμε με τη σειρά το διάγραμμα των ευρωπαϊκών χωρών τη πορεία για τη χρήση του διαδικτύου για τυπικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες κατά την διάρκεια των ετών Εικόνα 31: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, Όπως παρατηρούμε από το διάγραμμα, οι χώρες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για τυπικές δραστηριότητες σε μικρό ποσοστό. Η κατάσταση αύτη δεν αλλάζει για το σύνολο των χωρών με την πάροδο του χρόνου, εκτός από μερικές χώρες που σημειώνουν μία αισθητή αύξηση, όπως η Τσεχία. Αντίθετα υπάρχει και η αντίστροφη καθοδική πορεία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Εσθονία που από το 21% το 2004 έφτασε στο 6% τα επόμενα χρόνια. Όσον αφορά τώρα τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις, για το 2004 την πρώτη θέση κατέχει η Εσθονία με το ποσοστό που αναφέραμε 21%, ενώ ακολουθούν η Φινλανδία και η Λιθουανία με μία ποσοστιαία μονάδα λιγότερο. Αντίθετα, στις τελευταίες θέσεις του 102

103 πίνακα βρίσκονται η Ρουμανία και η Τσεχία με μία μονάδα μόλις, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για αρκετές χώρες. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος (ΕΕ25) για αυτό το έτος είναι στο 10%. Για το 2005, η Φινλανδία καταλαμβάνει την πρώτη θέση, με 22% μπροστά από Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στο τέλος του σχετικού πίνακα παρατηρούμε την Τσεχία με σταθερό ποσοστό. Εδώ εντύπωση μας κάνει η μείωση της ΕΕ25 σε 9%. Για το 2006, η κατάσταση είναι στα ίδια σχεδόν επίπεδα με την Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά διαφέρει στο τέλος της κατάταξης με την Ρουμανία στο 2%. Στο ίδιο ποσοστό παραμένει και ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Είναι αξιοσημείωτη η σταθερή πορεία όλων των χωρών, αφού δεν παρατηρούμε σχετική αύξηση εκτός από λίγα ξεχωριστά παραδείγματα μικρής ανόδου, για παράδειγμα Τσεχία, Ελλάδα και Ιρλανδία. Όσον αφορά την Ελλάδα, βρίσκεται στην 22 η θέση για το 2006 με ποσοστό 7%, λίγο χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Καλύτερη θέση κατείχε δυο χρόνια πριν με 8 ποσοστιαίες μονάδες και 6 θέσεις ανώτερα. Μας προκαλεί το ενδιαφέρον η αισθητή μείωση του ποσοστού της για το έτος 2005, όπου είχε μόλις 3 ποσοστιαίες μονάδες. Συμπερασματικά, τα ποσοστά της Ευρώπης για τη χρήση του διαδικτύου για τυπικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες κυμαίνονται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Η πορεία των χωρών δεν είναι ανοδική, αντιθέτως σε πολλές χώρες με την πάροδο του χρόνου παρατηρούμε ότι τα ποσοστά τους μειώνονται Διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου για επαγγελματικά προγράμματα σχετικά με την ανάπτυξη επαγγελματικών δυνατοτήτων, από το 2004 μέχρι και το Παρακάτω, παρατηρούμε τον Πίνακας 44 ο οποίος αναφέρεται στην χρήση του διαδικτύου για επαγγελματικούς σκοπούς, σχετικά με την ανάπτυξη επαγγελματικών δυνατοτήτων για τα έτη 2004 μέχρι και EU EU EU Βέλγιο 2 2 Βουλγαρία 2 3 Τσεχία Δανία Γερμανία Εσθονία 3 2 Ιρλανδία

104 Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία 6 6 Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα 3 4 Ολλανδία 7 8 Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία 1 4 Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Ισλανδία Νορβηγία Πίνακας 44: ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, [ΠΗΓΗ: EUROSTAT] H χρήση του διαδικτύου για επαγγελματικά προγράμματα φαίνεται να μην επηρεάζει την διείσδυση του διαδικτύου, αφού οι τιμή της απλής συσχέτισης είναι πολύ μικρή. Αναλυτικότερα, για το έτος 2004 η απλή συσχέτιση ισούται με 0,078 αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει καμία σχέση εξάρτησης των δύο μεταβλητών. Για το επόμενο χρόνο η τιμή αυτή αυξάνεται σε 0,164, αλλά και πάλι δεν μπορούμε να μιλήσουμε για συσχέτιση της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου για επαγγελματικές δυνατότητες. Η ίδια κατάσταση συνεχίζεται και για το 2006, όπου η απλή συσχέτιση μειώνεται και πάλι σε 0,146. Συμπεραίνουμε ότι η αγορά ευρυζωνικής σύνδεσης δεν γίνεται για την ανάπτυξη επαγγελματικών δυνατοτήτων. Άλλωστε αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε και από τα πολύ χαμηλά ποσοστά των χωρών για επαγγελματικούς λόγους, αφού μία μόνο χώρα ξεπερνά το 20%. Παρακάτω θα παρατηρήσουμε το ταξινομημένο διάγραμμα και θα εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα για τις χώρες της ΕΕ. 104

105 Εικόνα 32: ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ. Παρατηρώντας, το πρώτο που μας κεντρίζει τη προσοχή είναι η σταθερή πορεία των χωρών με την πάροδο του χρόνου. Στις περισσότερες χώρες βλέπουμε μια αμυδρή αύξηση στην χρήση του διαδικτύου, αλλά υπάρχουν και πολλές χώρες με αντίθετη πορεία. Αυτό φαίνεται και από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπου τα ποσοστά μειώνονται για την ΕΕ25 από 9% σε 7%. Για παράδειγμα το Λουξεμβούργο που είχε 23% το 2004 και βρισκόταν στην πρώτη θέση του πίνακα, τα επόμενα χρόνια το ποσοστό του μειώθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, καταλαμβάνοντας πια την 3 η θέση. Επίσης αισθητά αρνητική πορεία είχε και η Σλοβακία, όπου το ποσοστό της μειώθηκε κατά 6% μέσα σε ένα χρόνο. Αντίθετα, ανοδική πορεία έχει η Γερμανία από 13% στο 20% μέσα σε δύο μόλις χρόνια. Ακόμα για τη Τσεχία τα ποσοστά της αυξήθηκαν κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες και την έφεραν στην 6 η θέση της κατάταξης. Για το 2006, την πρώτη θέση καταλαμβάνει το Ηνωμένο Βασίλειο (όπως συνέβαινε για το 2005) με ποσοστό 21% ενώ ακολουθούν η Γερμανία και η Λιθουανία. Ο μέσος όρος των χωρών της ΕΕ15 είναι στο 9%, αφού αυτές οι χώρες κρατάνε το μέσο όρο σε υψηλό επίπεδο. Στην τελευταία θέση βρίσκεται η Πολωνία με μηδενικό ποσοστό χρήσης του διαδικτύου, κάτω από τη Πορτογαλία και τη Σουηδία. Αξιοσημείωτο είναι η χαμηλή επίδοση κάποιων χωρών που στις περισσότερες φορές σημειώνουν υψηλές επιδόσεις, όπως η Σουηδία και η Νορβηγία. Για την Ελλάδα η κατάσταση είναι αρνητική, αφού αφενός η θέση στον πίνακα είναι αρκετά χαμηλή και αφετέρου τα ποσοστά της είχαν καθοδική πορεία. Συγκεκριμένα, για το 2004 κατείχε την 13 η θέση του πίνακα με 4 ποσοστιαίες μονάδες. Για τον επόμενο έτος το 105

106 ποσοστό της και η θέση της μειώθηκε, ενώ για το 2006 η Ελλάδα καταλάμβανε την 27 η θέση με 2% μόλις, αρκετά χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (9%). Συμπεραίνουμε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δεν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για επαγγελματικά προγράμματα με αποτέλεσμα την ανάπτυξη δυνατοτήτων στις δουλείες. Ακόμη ένα αρνητικό χαρακτηριστικό είναι η καθοδική πορεία αρκετών χωρών, πράγμα που σημαίνει ότι δεν παροτρύνονται αυτές οι χώρες επαγγελματικά. Γι αυτό το λόγο πρέπει να δοθούν σημαντικά κίνητρα, ειδικότερα στις χώρες με χαμηλά ποσοστά. Αυτό θα έχει αποτέλεσμα και στον επαγγελματικό χώρο. 106

107 13. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Η Εικόνα 33 παρουσιάζει ποσοστιαία τις διαφορετικές ευρυζωνικές συνδέσεις (DSL, δορυφορικές συνδέσεις, καλωδιακά modem και άλλες) στις διάφορες χώρες του ΟΟΣΑ τον Ιούνιο του Εικόνα 33: ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ, ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ [ΠΗΓΗ: ΟΟΣΑ]. Το πρώτο που παρατηρούμε στον παραπάνω διάγραμμα, είναι το μεγάλο ποσοστό που έχουν όλες οι χώρες για την ευρυζωνική σύνδεση τύπου DSL, ειδικά για τις χώρες την Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης σε μεγάλο ποσοστό βρίσκεται η καλωδιακή σύνδεση σε χώρες όπως η Κορέα και οι ΗΠΑ. Σε χαμηλότερα επίπεδα βρίσκεται η σύνδεση με οπτική ίνα, αφού οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν μηδενική διείσδυση, ενώ οι χώρες της Άπω Ανατολής χρησιμοποιούν αρκετά συχνά τον τύπο αυτής της ευζωνικής σύνδεσης. Τέλος άλλες μορφές ευρυζωνικής σύνδεσης δεν χρησιμοποιούνται στο πλήθος των χωρών του ΟΟΣΑ, εκτός από την περίπτωση της Τσεχίας και της Ιρλανδίας. Όσον αφορά την συνολική κατάταξη των συνδρομητών για τις χώρες του ΟΟΣΑ, τα πρωτεία κατέχει η Δανία και η Ολλανδία με ποσοστά που υπερβαίνουν το 35%. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκουμε το Μεξικό μόλις με 5%, ενώ την ξεπερνούν Τουρκία, Σλοβακία και Πολωνία με λιγότερες από 10 ποσοστιαίες μονάδες. Παρακάτω στον Πίνακας 45, βλέπουμε αναλυτικά τις χώρες του ΟΟΣΑ με τα επιμέρους ποσοστά τους για τις διάφορες ευρυζωνικές συνδέσεις. 107

108 DSL Cable Fibre/LAN Άλλο Σύνολο Σύνολο Συνδρομητών Δανία 22,5 9,8 3,2 1,1 36, Ολλανδία 21,2 13,7 0,4 0,2 35, Νορβηγία 24,1 5,9 2,6 0,7 33, Ελβετία 22,5 9,7 0,3 0,3 32, Ισλανδία 31,2 0,0 0,5 0,6 32, Σουηδία 19,9 6,4 6,0 0,1 32, Κορέα 8,4 10,5 12,2 0,0 31, Φινλανδία 26,1 4,0 0,0 0,5 30, Λουξεμβούργο 24,8 3,4 0,1 0,1 28, Καναδάς 12,6 14,9 0,0 0,4 27, Ηνωμένο Βασίλειο 21,7 5,9 0,0 0,1 27, Βέλγιο 15,8 10,4 0,0 0,2 26, Γαλλία 25,1 1,3 0,0 0,0 26, Γερμανία 24,6 1,6 0,0 0,1 26, Ηνωμένες Πολιτείες 10,1 13,2 0,9 0,8 25, Αυστραλία 18,6 4,2 0,0 0,8 23, Ιαπωνία 9,6 3,1 10,2 0,0 23, Αυστρία 12,9 7,1 0,1 0,5 20, Νέα Ζηλανδία 18,2 1,2 0,0 0,9 20, Ισπανία 15,5 3,9 0,1 0,3 19, Ιρλανδία 14,0 2,1 0,1 2,8 19, Ιταλία 17,6 0,0 0,5 0,2 18, Τσεχία 6,3 3,4 0,6 5,5 15, Ουγγαρία 7,8 6,5 0,0 1,3 15, Πορτογαλία 8,6 6,0 0,0 0,2 14, Ελλάδα 11,2 0,0 0,0 0,0 11, Πολωνία 6,7 2,7 0,0 0,1 9, Σλοβακία 6,0 1,0 1,6 0,3 8, Τουρκία 6,7 0,1 0,0 0,0 6, Μεξικό 3,1 1,4 0,0 0,2 4, ΟΟΣΑ 12,8 6,1 1,9 0,4 21, Πίνακας 45: ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ, ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ [ΠΗΓΗ: OECD] Από τα παραπάνω στοιχεία διαπιστώνουμε την αύξηση των συνολικών συνδρομητών του ΟΟΣΑ κατά 30 εκατομμύρια μέσα σε ένα χρόνο (περίπου 14%). Τα πιο σημαντικά συμπεράσματα από τον πίνακα του ΟΟΣΑ για τον Ιούνιο 2008 είναι τα εξής: Για το σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, ο μέσος όρος χρήσης είναι στο 21,3%. Την πρώτη θέση στις ευρυζωνικές συνδέσεις κατέχει το DSL με 12,8 ποσοστιαίες 108

109 μονάδες, ενώ ακολουθεί η καλωδιακή με το μισό ποσοστό. Στις τελευταίες θέσεις με πολύ χαμηλά ποσοστά χρήσης είναι η οπτική ίνα και διάφορες άλλες συνδέσεις. Η Δανία με 36,7% είναι πρώτη στο σύνολο των ευρυζωνικών συνδέσεων, ενώ ακολουθούν Ολλανδία και Νορβηγία. Αντίθετα το Μεξικό με 4,7% βρίσκεται στην τελευταία θέση, πάνω από Τουρκία και Σλοβακία. Την μεγαλύτερη κατά κεφαλήν αύξηση από τον περασμένο χρόνο σημείωσαν οι Ιρλανδία, Γερμανία, Σουηδία και Αυστραλία. Κάθε μία από τις παραπάνω χώρες σημείωσε πρόοδο που ξεπερνά τους 5 νέους χρήστες ανά 100 κατοίκους. Οι πάροχοι σε αρκετές χώρες αρχίζουν να αναβαθμίζουν τις subscriber lines σε οπτικές ίνες, δίνοντας μεγαλύτερες ταχύτητες στους χρήστες. Fiber-to-the-home (FFTH) και Fiber-to-the-building (FFTB) συνδρομές, πλέον αποτελούν πάνω από το 8% όλων των ευρυζωνικών συνδέσεων για τις χώρες του ΟΟΣΑ. Οι οπτικές ίνες βρίσκονται κυρίως σε Κορέα με ποσοστό 12,2% και σε Ιαπωνία με 10,2%. Όσον αφορά την καλωδιακή σύνδεση 5 χώρες ξεπερνούν το 10%. Πρώτη χώρα στην κατάταξη είναι ο Καναδάς με 14,9% ενώ ακολουθούν Ολλανδία, ΗΠΑ, Κορέα και Βέλγιο. Λίγες χώρες έχουν μηδενικά ποσοστά, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, αφού δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτού του είδους σύνδεσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι η πρώτη μεγάλη αγορά στο σύνολο των συνδρομητών για ευρυζωνικές συνδέσεις με 75 εκατομμύρια χρήστες. Ακολουθεί η Ιαπωνία με πολύ χαμηλότερα ποσοστά, ενώ τελευταία βρίσκεται η Ισλανδία με πολύ περιορισμένο κοινό χρηστών ευρυζωνικής σύνδεσης. Για τις εναλλακτικές μορφές ευρυζωνικών συνδέσεων, στο σύνολο των χωρών τα ποσοστά είναι σχεδόν μηδενικά. Αυτή που διαφέρει είναι η Τσεχία με 5,5 ποσοστιαίες μονάδες και πάνω από 1 εκατομμύριο χρήστες. Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις του πίνακα στο σύνολο των συνδέσεων. Αυτό οφείλεται αφενός στον περιορισμένο αριθμό καταναλωτών και αφετέρου στην μοναδική ευρυζωνική σύνδεση με τη μορφή DSL. Το ποσοστό αυτό φτάνει στο 11,2 % του πληθυσμού της. Το θετικό είναι ότι έχει μεγάλη αύξηση μέσα σε ένα χρόνο, που κυμαίνεται στην τάξη του 4%. Συγκριτικά με πέρυσι η Ελλάδα ανεβαίνει μία θέση στην σχετική κατάταξη του ΟΟΣΑ, αφού ξεπέρασε και την Πολωνία μετά από το Μεξικό, την Τουρκία και την Σλοβακία στο σύνολο των ευρυζωνικών γραμμών. Επίσης έχει αυξήσει και το ποσοστό της πάνω από 4%!. Πολύ μεγαλύτερη βελτίωση έχει στην κατάταξη των χωρών όσον αναφορά μόνο την DSL σύνδεση. Φέτος η Ελλάδα καταλαμβάνει την 21 η θέση σε σύγκριση με πέρυσι που βρισκόταν μόλις στην 25 η θέση, αφού έχει ξεπεράσει ισχυρές χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, Ιαπωνία και Κορέα στις DSL συνδέσεις. Αντίστοιχη κατάσταση παρατηρούμε και για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με την Εικόνα 34. Εδώ φαίνεται το πλήθος των ευρυζωνικών συνδέσεων ανά ευρυζωνική τεχνολογία για το έτος Είναι φανερό ότι οι DSL γραμμές κυριαρχούν στην ευρωπαϊκή αγορά με πολύ υψηλά ποσοστά διείσδυσης. Αντίθετα άλλες ευρυζωνικές γραμμές χρησιμοποιούνται σε μικρότερο βαθμό, με εξαίρεση κάποιες χώρες. Αυτές οι χώρες που έχουν μεγαλύτερα ποσοστά χρήσης εναλλακτικών ευρυζωνικών συνδέσεων 109

110 είναι: το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία και η Ισπανία. Πρώτη στον σχετικό πίνακα με τον πληθυσμό ευρυζωνικών συνδέσεων, παρατηρούμε την Γερμανία με πάνω από 20 εκατομμύρια χρήστες, ενώ τελευταία έρχεται η Μάλτα. Εικόνα 34: ΠΛΗΘΟΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΑΝΑ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ, 2008 [ΠΗΓΗ: COCOM]. Όπως παρατηρούμε στην παρακάτω εικόνα, οι νέοι χρήστες έχουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, αφού ξεπερνά το 50% των συνολικών ευρυζωνικών γραμμών. Πολλοί στηρίζονται στα υπάρχοντα δίκτυα των βασικών παρόχων για προσφερόμενες υπηρεσίες. Ωστόσο υπάρχει μεγάλη μετακίνηση προς τους αδεσμοποίητους τοπικούς βρόχους με καλύτερη ποιότητα και ποικιλία υπηρεσιών. Παρακάτω βλέπουμε τις ευρυζωνικές συνδέσεις για ένα δείγμα ευρωπαϊκών χωρών με 72 εκατομμύρια γραμμές. Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται η άποψη που φέρνει την DSL ευρυζωνική σύνδεση στην πρώτη θέση των ευρωπαϊκών προτιμήσεων. Συγκριτικά με την περσινή αντίστοιχη μέτρηση της COCOM η Ελλάδα ανέβηκε δύο θέσεις στην σχετική κατάταξη, αφού πλέον καταλαμβάνει την 16 η σε σχέση με την 18 η που καταλάμβανε το

111 Εικόνα 35: ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΓΟΡΑΣ ΓΙΑ ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΟΧΟΥΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΠΑΡΟΧΟΥΣ ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, [ΠΗΓΗ: COMMISION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES] 111

112 14. ΔΕΙΚΤΕΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ 14.1 E-Readiness Ranking Η κατάταξη ηλεκτρονικής ετοιμότητας (e-readiness ranking) του Economist Intelligence Unit απεικονίζει ένα μεγάλο εύρος οικονομικών, κοινωνικών και τεχνολογικών παραγόντων που επηρεάζουν τις συνδιαλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce), καθώς και τον γρήγορο ρυθμό με τον οποίο μπορούν αυτοί οι παράγοντες να μεταβληθούν. Το μοντέλο που ακολουθήθηκε για την κατάταξη ηλεκτρονικής ετοιμότητας που αφορούσε το 2008, αποτελείται από σχεδόν 100 διαφορετικά ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια, τα οποία οργανώνονται σε έξι βασικές κατηγορίες. Η συνεισφορά αυτών των κριτηρίων δεν είναι ίση στην βαθμολογία, αφού κάθε κριτήριο διαθέτει διαφορετικό βάρος. Οι έξι κατηγορίες, το βάρος τους στο μοντέλο υπολογισμού και τα επιμέρους κριτήρια είναι τα ακόλουθα: Υποδομές που αφορούν τη συνδεσιμότητα και τις τεχνολογίες (Connectivity and technology infrastructure). Η κατηγορία αυτή έχει βάρος 20% (το 2005 είχε 25%) στο γενικό αποτέλεσμα. Η συνδεσιμότητα (connectivity) μετρά την πρόσβαση που έχουν τα άτομα και οι επιχειρήσεις σε υπηρεσίες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, προσωπικούς υπολογιστές και στο διαδίκτυο δίνοντας έμφαση στις ευρυζωνικές συνδέσεις. Τα κριτήρια της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι: η διείσδυση των ευρυζωνικών συνδέσεων, η δυνατότητα απόκτησης ευρυζωνικής σύνδεσης, η διείσδυση των κινητών τηλεφώνων, η διείσδυση του διαδικτύου, η διείσδυση των προσωπικών υπολογιστών (ΡΟ), η διείσδυση των προσωπικών υπολογιστών (PC), η ασφάλεια της υποδομής του Διαδικτύου, η electronic ID. Επιχειρηματικό περιβάλλον (Business environment). Η κατηγορία αυτή έχει βάρος 15% (το 2005 είχε 20%) στο γενικό αποτέλεσμα. Για την αξιολόγηση του γενικού επιχειρησιακού περιβάλλοντος παρακολουθούνται 70 δείκτες που καλύπτουν κριτήρια όπως η ισχύς της οικονομίας, η πολιτική σταθερότητα, το ρυθμιστικό περιβάλλον, η φορολογία, η πολιτική ανταγωνισμού, η αγορά εργασίας και η ποιότητα των υποδομών. Οι τελικές κατατάξεις που αφορούν το επιχειρηματικό περιβάλλον μετρούν την αναμενόμενη ελκυστικότητα του γενικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια των επόμενων 5 ετών. 112

113 Κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον (Social and cultural environment ). Η κατηγορία αυτή έχει βάρος 15% στο γενικό αποτέλεσμα. Τα κριτήρια της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι: το μορφωτικό επίπεδο, η γνώση χρήσης του διαδικτύου και του Παγκόσμιου Ιστού Πληροφοριών (web), ο βαθμός επιχειρηματικού πνεύματος, οι τεχνικές δεξιότητες του εργατικού δυναμικού και ο βαθμός καινοτομίας. Νομικό περιβάλλον (Legal environment). Η κατηγορία αυτή έχει βάρος 10% (το 2005 είχε 15%) στο γενικό αποτέλεσμα. Τα κριτήρια της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι: η αποτελεσματικότητα του παραδοσιακού νομικού πλαισίου, οι νόμου που διέπουν το διαδίκτυο, το επίπεδο λογοκρισίας και η ευκολία δημιουργίας μιας νέας επιχείρησης. Κυβερνητικές πολιτικές και όραμα (Government policy and vision) Η κατηγορία αυτή έχει βάρος 15% (το 2005 δεν υπήρχε και κατέλαβε τη θέση της κατηγορίας «Υποστηρικτικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες» που δεν υφίσταται πια) στο γενικό αποτέλεσμα. Τα κριτήρια της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι: οι εθνικές δαπάνες σε ΤΠΕ σαν ποσοστό του ΑΕΠ, η στρατηγική για την ψηφιακή ανάπτυξη, η στρατηγική για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και το online procurement. Υιοθέτηση από καταναλωτές και επιχειρήσεις (Consumer and business adoption). Η κατηγορία αυτή έχει βάρος 25% (το 2005 είχε 20%) στο γενικό αποτέλεσμα. Τα κριτήρια της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι: επίπεδο ανάπτυξης ηλεκτρονικής επιχειρηματικότητας (e-business), ο βαθμός εμπορίου που διεξάγεται on line, διαθεσιμότητα online δημόσιων υπηρεσιών για πολίτες και επιχειρήσεις. Ο Πίνακας 46 παρουσιάζει στοιχεία για τον δείκτη e-readiness του Economist Intelligence Unit. Τα στοιχεία αφορούν το 2005, 2006, 2007 και 2008, τόσο για την βαθμολογία των χωρών όσο και για την κατάταξή τους. Χώρα ΗΠΑ 8,73 8,88 8,85 8, Χονγκ Κόνγκ 8,32 8,36 8,72 8, Σουηδία 8,64 8,74 8,85 8, Δανία 8,74 9 8,88 8, Αυστραλία 8,22 8,5 8,46 8,

114 Σιγκαπούρη 8,18 8,24 8,6 8, Ολλανδία 8,28 8,6 8,5 8, Βρεττανία 8,54 8,64 8,59 8, Ελβετία 8,62 8,81 8,61 8, Αυστρία 8,01 8,19 8,39 8, Νορβηγία 8,27 8,35 3,35 8, Καναδάς 8,03 8,37 8,3 8, Φινλανδία 8,32 8,55 8,43 8, Γερμανία 8,03 8,34 8 8, Νότια Κορέα 7,66 7,9 8,08 8, Νέα Ζηλανδία 7,82 8,19 8,19 8, Βερμούδες 7,81 8,15 8, Ιαπωνία 7,42 7,77 8,01 8, Ταϊβάν 7,13 7,51 8,05 8, Βέλγιο 7,71 7,99 7,9 8, Ιρλανδία 7,98 8,09 7,86 8, Γαλλία 7,61 7,86 7,77 7, Μάλτα 7,56 7, Ιταλία 6,95 7,14 7,45 7, Ισπανία 7,08 7,34 7,29 7, Πορτογαλία 6,9 7,07 7,14 7, Εσθονία 6,32 6,71 6,84 7, Σλοβενία 6,22 6,43 6,66 6, Ελλάδα 6,19 6,42 6,31 6, Τσεχία 6,09 6,14 6,32 6, Ουγγαρία 6,07 6,14 6,16 6, Σλοβακία 5,51 5,65 5,84 6, Λετονία 5,11 5,3 5,88 6, Λιθουανία 5,04 5,45 5,78 6, Πολωνία 5,53 5,76 5,8 5, Τουρκία 4,58 4,77 5,61 5, Ρουμανία 4,19 4,44 5,32 5, Βουλγαρία 4,68 4,86 5,01 5, Πίνακας 46: ΔΕΙΚΤΗΣ Ε-READINESS (ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΩΝ) ΤΟΥ ECONOMIST INTELLIGENCE UNIT ΓΙΑ ΤΟ 2005, 2006, 2007 ΚΑΙ Τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν οι Η.Π.Α., το Χονγκ Κονγκ, η Σουηδία και η Δανία. Εντυπωσιακή άνοδο σημείωσε το Χονγκ Κονγκ, το οποίο μέσα σε δυο χρόνια βρέθηκε από την 10 η στην 2 η θέση, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η άνοδος της Σιγκαπούρης η οποία καταλάμβανε την 13 η θέση το 2006, για να ανέβει στην 6 η το 2007 και να παραμείνει σε αυτήν και το Σε ότι αφορά την Ελλάδα, αυτή παρουσίασε μια μικρή επάνοδο την τελευταία χρονιά( 30 η το 2008 από 32 η το 2007), σε αντίθεση με την σταθερά πτωτική πορεία που παρουσίαζε τα προηγούμενα χρόνια. 114

115 14.2 NRI (Network Readiness Index) Ο δείκτης Network Readiness Index του World Economic Forum μετράει την τάση των χωρών να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που προσφέρονται από τις τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Δημοσιεύεται κάθε χρόνο. Ο δείκτης NRI προσπαθεί να αντιληφθεί την επιρροή των ΤΠΕ στην ανταγωνιστικότητα των κρατών. Ο ΝRI αποτελείται από τρεις συνιστώσες: το περιβάλλον για ΤΠΕ μιας δεδομένης χώρας ή κοινότητας, την ετοιμότητα των κύριων μετόχων της κοινότητας (ιδιώτες, εταιρίες, κυβερνήσεις) ως προς τη χρήση των ΤΠΕ και, τελευταία, την χρήση των ΤΠΕ ανάμεσα σε αυτούς. Ο τρόπος υπολογισμού του δείκτη άλλαξε ριζικά από το 2006, πράγμα που καθιστά αδύνατη τη σύγκριση των σημερινών στοιχείων με παλαιότερα αυτού του έτους. Το πλαίσιο του δείκτη NRI βασίζεται στα τρία ακόλουθα θεωρητικά θεμέλια: 1. Το περιβάλλον είναι μείζονος σημασίας: Μια βασική προϋπόθεση για να επωφεληθεί μια χώρα πλήρως από τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι ΤΠΕ, είναι η παρουσία ή η καθιέρωση περιβάλλοντος που να συντελεί στην ανάπτυξη των ΤΠΕ και να είναι φιλικό στις ΤΠΕ. Με αυτή την έννοια, το κατάλληλο επιχειρηματικό περιβάλλον, το νομοθετικό πλαίσιο και οι υποδομές πρέπει να είναι σε σημείο όπου οι συμμέτοχοι της χώρας να χρησιμοποιούν και να μοχλεύουν τις ΤΠΕ για ανάπτυξη. Η ανάπτυξη των ΤΠΕ δεν συμβαίνει από το πουθενά, αλλά απαιτεί ένα περιβάλλον που να την καθιστά δυνατή. 2. Η μόχλευση των ΤΠΕ εξαρτάται από την συμμετοχική προσπάθεια: Οι πιο επιτυχείς δικτυωμένες οικονομίες δείχνουν ότι η επιτυχία των ΤΠΕ είναι το αποτέλεσμα της κοινής προσπάθειας πολλών συμμετεχόντωντης κυβέρνησης, των εταιριών και της αστικής κοινωνίας. Η κυβέρνηση πρέπει να πάρει τα ηνία στην αναγνώριση της σημασίας της διείσδυσης των ΤΠΕ και της καινοτομίας για συνολική ανταγωνιστικότητα, θέτωντας την ως προτεραιότητα στα εθνική της σχέδια και διευκολύνοντας την δημιουργία της χρειαζούμενης μαλακής και σκληρής υποδομής. Παρ όλα αυτά, αυτό δεν είναι αρκετό. Τα παραδείγματα της επιτυχούς ανάπτυξης σε Ταϊβάν, Σιγκαπούρη, Ισραήλ και Εσθονία δίνουν έμφαση στην σημασία της ανάμειξης του επιχειρηματικού τομέα και, γενικότερα, στην κινητοποίηση της αστικής κοινωνίας από ένα πρώιμο στάδιο στην πραγματοποίηση της ψηφιακής ατζέντας. 3. Η ετοιμότητα των ΤΠΕ υιοθετεί την χρήση των ΤΠΕ: Υπάρχει μια ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στο βαθμό της προετοιμασίας και της τάσης για χρήση ΤΠΕ των τριών προαναφερθέντων κοινωνικών μετόχων (κυβέρνηση, επιχειρήσεις και ιδιώτες) και της πραγματικής χρήσης από αυτούς των ΤΠΕ. Η χρήση των ΤΠΕ αυξάνεται σημαντικά καθώς η ετοιμότητα για χρήση ΤΠΕ προοδεύει. Αναλυτικά οι επι μέρους δείκτες του NRI είναι οι εξής: Περιβάλλον Οι υποδείκτες του περιβάλλοντος είναι το αγοραστικό περιβάλλον, το περιβάλλον υποδομής, και το πολιτικό και νομοθετικό περιβάλλον. 115

116 Ετοιμότητα Αποτελείται από τους υποδείκτες ατομική ετοιμότητα, επιχειρηματική ετοιμότητα και κυβερνητική ετοιμότητα Χρήση Έχει ως επι μέρους δείκτες την ατομική, την επιχειρηματική και την κυβερνητική χρήση. O Πίνακας 47 παρουσιάζει στοιχεία για τον δείκτη NRI του World Economic Forum. Τα στοιχεία αφορούν το 2007,2008, τόσο για την βαθμολογία των χωρών όσο και για την κατάταξή τους. Χώρα Θέση Βαθμολογία Θέση Βαθμολογία Δανία 1 5,71 1 5,78 Σουηδία 2 5,66 2 5,72 Ελβετία 5 5,58 3 5,53 Η.Π.Α. 7 5,54 4 5,49 Σιγκαπούρη 3 5,60 5 5,49 Φινλανδία 4 5,59 6 5,47 Ολλανδία 6 5,54 7 5,44 Ισλανδία 8 5,50 8 5,44 Νότια Κορέα 19 5,14 9 5,43 Νορβηγία 10 5, ,38 Χονγκ Κονγκ 12 5, ,31 Ηνωμένο Βασίλειο 9 5, ,3 Καναδάς 11 5, ,3 Αυστραλία 15 5, ,28 Αυστρία 17 5, ,22 Γερμανία 16 5, ,19 Ταϊβάν 13 5, ,18 Ισραήλ 18 5, ,18 Ιαπωνία 14 5, ,14 Εσθονία 20 5, ,12 Γαλλία 23 4, ,11 Νέα Ζηλανδία 22 5, ,02 Ιρλανδία 21 5, ,02 Λουξεμβούργο 25 4, ,94 Βέλγιο 24 4, ,92 Μαλαισία 26 4, ,82 Μάλτα 27 4, ,61 Πορτογαλία 28 4, ,6 Η.Α.Ε. 29 4, ,55 Σλοβενία 30 4, ,47 Ισπανία 32 4, ,47 Κατάρ 36 4, ,42 Λιθουανία 39 4, ,41 Χιλή 31 4, ,35 116

117 Τυνησία 35 4, ,33 Τσεχία 34 4, ,33 Ουγγαρία 33 4, ,28 Μπαρμπάντος 40 4, ,26 Πουέρτο Ρίκο 39 4,25 Ταϊλάνδη 37 4, ,25 Κύπρος 43 4, ,23 Ιταλία 38 4, ,21 Σλοβακία 41 4, ,17 Λετονία 42 4, ,14 Μπαχρέιν 50 3, ,13 Τζαμάικα 45 4, ,09 Ιορδανία 57 3, ,08 Σαουδική Αραβία 48 4,07 Κροατία ,06 Ινδία 44 4, ,06 Νότια Αφρική ,05 Κουβέιτ 54 3,8 52 4,01 Ομάν 53 3,97 Μαυρίκιος 51 3, ,96 Τουρκία 52 3, ,96 Ελλάδα 48 3, ,94 Κίνα 59 3, ,9 Μεξικό 49 3, ,9 Βραζιλία 53 3, ,87 Κόστα Ρίκα 56 3, ,87 Πίνακας 47: ΔΕΙΚΤΗΣ ΝRI (ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ) ΤΟΥ WORLD ECONOMIC FORUM ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΙ ΤΟ BPI (Broadband Performance Index) Η Επιτροπή θέσπισε τον Δείκτη προκειμένου να υλοποιήσει την απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών ( ), η οποία την καλούσε να θεσπίσει έναν μετρήσιμο δείκτη για την πρόοδο της ευρυζωνικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η έκθεση υπενθυμίζει πως στο ίδιο Συμβούλιο Υπουργών τον Ιούνιο του 2008, τέθηκε ως ελάχιστο ποσοστό διείσδυσης της ευρυζωνικότητας το 15% έως το 2010, ενώ ο στόχος του Συμφώνου της Λισαβόνας ορίζει πως στόχος της Ε.Ε. για τον ίδιο χρονικό ορίζοντα είναι το 30%.Εκει σημειώθηκε πως αν και η μέτρηση της διείσδυσης είναι εξαιρετικά χρήσιμη ως εργαλείο παρατήρησης της πορείας της ευρυζωνικότητας, στην πράξη δεν αρκεί. Έτσι θεσπίστηκε ο Δείκτης Επιδόσεων Ευρυζωνικότητας (BPI)ο οποίος θέτει έναν τριπλό στόχο: Να καταστήσει συγκρίσιμες τις σχετικές με την ευρυζωνικότητα ενέργειες των κρατών-μελών, δημιουργώντας έτσι σημεία αναφοράς Να εντοπίσει αδυναμίες και πλεονεκτήματα στα κράτη-μέλη προκειμένου να βελτιστοποιήσουν την πολιτική τους 117

118 Να αποτιμήσει την δυναμική εξέλιξης κάθε κράτους-μέλους σχετικά με την ευρυζωνικότητα Με βάση αυτούς τους στόχους ο Δείκτης Επιδόσεων Ευρυζωνικότητας (BPI) εξαρτάται και διαμορφώνεται από τους παρακάτω παράγοντες: Κάλυψη δικτύων Η κατηγορία αυτή διαμορφώνεται κυρίως από τις αγροτικές περιοχές. Ανταγωνισμός στην κάλυψη Η κατηγορία αυτή καθορίζεται από την ικανότητα καινοτομίας των χωρών. Επιπρόσθετα, αναφέρεται στην ροπή για επενδύσεις και την επιλογή των καταναλωτών, δηλαδή το επίπεδο του ανταγωνισμού όπως διαμορφώθηκε στην αγορά. Ταχύτητα Εδώ συμπεριλαμβάνεται η μέση ταχύτητα και το ποσοστό των συνδέσεων πάνω από τα 2Mbps. Ουσιαστικά μιλάμε για την ποιότητα εξέλιξης. Τιμή Ο παράγοντας αυτός αναφέρεται στο κατά πόσο είναι προσιτή η ευρυζωνική σύνδεση στους πολίτες μίας χώρας και ειδικά στα κατώτερα οικονομικά στρώματα. Εδώ συμπεριλαμβάνονται τα κόστη για 1-2Mbps και 2-8Mbps. Χρήσεις των υπηρεσιών Με λίγα λόγια η τάση των ατόμων και των επιχειρήσεων για ανάληψη καινοτόμων υπηρεσιών. Εδώ συμπεριλαμβάνονται κατηγορίες, όπως: επαγγελματική και εταιρική χρήση, ιδιωτική χρήση για κατέβασμα μουσικής και λογισμικού, ηλεκτρονική διακυβέρνηση και καταναλωτική εμπιστοσύνη στις ηλεκτρονικές τραπεζικές και εμπορικές συναλλαγές. Κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον κάθε χώρας Αυτή η κατηγορία αναφέρεται στους παράγοντες που συνοψίζουν τις προτιμήσεις, τις δεξιότητες, τον εξοπλισμό και επηρεάζουν την τάση για χρήση των προηγμένων τεχνολογιών και υπηρεσιών. Ουσιαστικά μιλάμε για το ποσοστό χρήσης υπολογιστή και το κατά κεφαλήν εισόδημα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, Internet υψηλής ταχύτητας (ευρυζωνικές) έχει καταστεί θεμελιώδης για σύγχρονες οικονομίες. Έχει αλλάξει ο τρόπος πρόσβασης στο Διαδίκτυο και η χρησιμοποίηση του. Η ευρωπαϊκή ευρυζωνική αγορά αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, με ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες είναι πρωτοπόρες παγκοσμίως. Καθώς η αγορά μεγαλώνει, υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη να αναλυθούν οι συνθήκες στα κράτη μέλη για να εκτιμηθεί η ΕΕ κατά πόσο είναι έτοιμη να προχωρήσει στην ανάπτυξη των ευρυζωνικών επικοινωνιών. Η συνέπεια είναι ότι η συνολική ευρυζωνική ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι όλο και πιο κατακερματισμένη. Στενή είναι η παρακολούθηση από τις ευρυζωνικές αγορές, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές μεταβλητές.. Το νέο Broadband Performance Index (BPI) έχει σημεία αναφοράς τις συνολικές επιδόσεις των κρατών μελών σχετικά με μια σειρά παραγόντων, μεταξύ των οποίων 118

119 περιλαμβάνονται οι ταχύτητες, η κάλυψη της υπαίθρου, την προσιτή τιμή, την καινοτομία και τις άλλες κοινωνικο-οικονομικές διαστάσεις. Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε αναλυτικά τα ποσοστά των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα επιμέρους ποσοστά των παραγόντων. Χώρα 2008 Σουηδία 0,79 Ολλανδία 0,75 Δανία 0,67 Ηνωμένο Bασίλειο 0,66 Νορβηγία 0,65 Γαλλία 0,61 Βέλγιο 0,57 Αυστρία 0,55 Φινλανδία 0,53 Γερμανία 0,52 Εσθονία 0,48 Λουξεμβούργο 0,45 Σλοβενία 0,45 Μάλτα 0,45 Πορτογαλία 0,43 Τσεχία 0,42 Ιταλία 0,42 Ουγγαρία 0,41 Λιθουανία 0,4 Ισπανία 0,39 ΕΕ 0,38 Σλοβακία 0,35 Λεττονία 0,34 Ελλάδα 0,3 Πολωνία 0,23 Ρουμανία 0,22 Κύπρος 0,2 Βουλγαρία 0,07 Πίνακας 48: ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ BPI. [ΠΗΓΗ: ΕΕ] 119

120 Εικόνα 36: Μετρήσεις Ευρωπαϊκών χωρών με βάση τον δείκτη BPI. [ΠΗΓΗ: ΕΕ] Εδώ παρατηρούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 24 η θέση με ποσοστό 0.3 (μπροστά από Πολωνία-Ρουμανία-Κύπρο-Βουλγαρία), σημειώνοντας φτωχά ποσοστά κάλυψης της υπαίθρου καθώς και πολύ χαμηλά ποσοστά ανταγωνισμού στην κάλυψη. Εμφανίζει μια μέτρια εικόνα από άποψη τιμών και ταχυτήτων ενώ σημειώνει κακές επιδόσεις στις ηλεκτρονικές αγορές και στην συμμετοχή των πολιτών στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Επίσης καταλαμβάνει την προτελευταία θέση στο online gaming και γενικώς στην χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή με την κατοχή ηλεκτρονικού υπολογιστή να φτάνει στο 40%. Τις πρώτες θέσεις κατέχουν Σουηδία-Ολλανδία-Ηνωμένο Βασίλειο, όπου τα ποσοστά τους αγγίζουν και το 0.8. Τέλος παρατηρούμε ότι ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 0.4, σημαντικά πάνω από την Ελλάδα. Το συγκεκριμένο δείκτη δεν μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε για να συγκρίνουμε την πορεία της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των ετών, αφού είναι ένας νέος δείκτης (2008) χωρίς παλαιότερες μετρήσεις DAI (Digital Access Index). Ο DAI ήταν ο πρώτος παγκόσμιος δείκτης που μετρούσε την ψηφιακή ετοιμότητα των χωρών. Σχεδιάστηκε το 2002 για να μετράει την διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε 178 εθνικές οικονομίες. Ένας έτος αργότερα (2003) παραμελήθηκε, αφού αντικαταστήθηκε με άλλους δείκτες ψηφιακής ετοιμότητας, όπως ο DOI. Οι παράγοντες του δείκτη DAI είναι οι εξής: 120

121 Ποιότητα των διεθνών ευρυζωνικών συνδέσεων Γνώση στην χρήση διαδικτύου από τους χρήστες, σχετικό με τον ενήλικο αλφαβητισμός Προσιτότητα στις τιμές Υποδομές τηλεφωνικών γραμμών Χρήστες της ευρυζωνικότητας Παρακάτω βλέπουμε το αντίστοιχο διάγραμμα, που αναφέρει τους παράγοντες. Εικόνα 37: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ DAI, [ΠΗΓΗ: ΙΤU]. Παρακάτω θα δούμε τον πίνακα που περιέχει τις πρώτες χώρες στην ευρυζωνική διείσδυση με βάση τον δείκτη DAI για το έτος Χώρα Ποσοστό (βάση το 1) Σουηδία 0,85 Δανία 0,83 Ισλανδία 0,82 Κορέα 0,82 Νορβηγία 0,79 Ολλανδία 0,79 Κίνα 0,79 Φινλανδία 0,79 Καναδάς 0,78 ΗΠΑ 0,78 121

122 Ηνωμένο Βασίλειο 0,77 Ελβετία 0,76 Ιαπωνία 0,75 Λουξεμβούργο 0,75 Ελλάδα 0,66 Πίνακας 49: ΠΟΣΟΣΤΑ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ DAI, 2003 [ΠΗΓΗ: ΙΤU]. Στον Πίνακας 49 παρατηρούμε τις χώρες που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης στην ευρυζωνικότητα σύμφωνα με στοιχεία του Ο δείκτης σταμάτησε να χρησιμοποιείται από το 2003, άρα αυτά είναι τα τελευταία στοιχεία που υπάρχουν. Βλέπουμε ότι η Σουηδία να καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην κατάταξη με ποσοστό ψηφιακής ετοιμότητας 85%. Η Ελλάδα με ποσοστό 66% βρίσκεται στο επίπεδο με τις υψηλές επιδόσεις DOI (Digital Opportunity Index). Ο δείκτης Digital Opportunity Index δημιουργήθηκε το 2003 στην Γενεύη της Ελβετίας για να συγκρίνει την ψηφιακή ετοιμότητα των χωρών και να μετρήσει την ευρυζωνική διείσδυσή τους. Ο δείκτης DOI ήρθε να αντικαταστήσει τον δείκτη DAI, έτσι ώστε με μία απλή μεθοδολογία να συγκρίνει τις χώρες μεταξύ τους με βάση κάποια κριτήρια που θα αναφέρουμε παρακάτω. Οπότε θα έχουμε την δυνατότητα να παρατηρήσουμε την πορεία κάθε χώρας σε σχέση με τις υπόλοιπες αλλά και την πρόοδο της στο θέμα της διείσδυσης της ευρυζωνικότητας με την πάροδο του χρόνου. Οι παράγοντες του δείκτη DOI: Ποιότητα ευρυζωνικών γραμμών Σύνολο των Συνδρομητών ευρυζωνικών συνδέσεων Μέσα που χρησιμοποιούνται στις ευρυζωνικές συνδέσεις- Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Διαδρομές πρόσβασης, δηλαδή οι τηλεφωνικές γραμμές Προσιτότητα και κάλυψη στις τιμές Παρακάτω θα δούμε και την εικόνα που μας δείχνει αυτούς τους παράγοντες με σειρά προτεραιότητας σύμφωνα με το TMG. 122

123 Εικόνα 38: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ DOI, [ΠΗΓΗ: TMG Inc]. Όσον αναφορά την κατάταξη με βάση τον δείκτη DOI, η τελευταία καταγραφή ήταν το Ακολουθεί ο πίνακας με τα μεγαλύτερα ποσοστά αλλά και το ποσοστό της Ελλάδας. Χώρα Ποσοστό (βάση το 1) Κορέα 0,80 Ιαπωνία 0,77 Δανία 0,76 Ισλανδία 0,74 Ολλανδία 0,71 Κίνα 0,7 Σουηδία 0,69 Ηνωμένο Βασίλειο 0,69 Ισραήλ 0,69 Φινλανδία 0,69 Νορβηγία 0,69 Λουξεμβούργο 0,69 Ελβετία 0,69 Καναδάς 0,67 ΗΠΑ 0,66 Ελλάδα 0,53 Πίνακας 50: ΠΟΣΟΣΤΑ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ DOI, 2006 [ΠΗΓΗ: ITU]. Παρατηρούμε ότι στις πρώτες θέσεις βρίσκονται και πάλι σχεδόν οι ίδιες χώρες με αυτές που ήταν και με βάση το δείκτη DAI. Απλώς στην κορυφή του πίνακα αυτή τη φορά είναι η Κορέα με 0,8. Συμπεραίνουμε ότι οι χώρες με βάση αυτό το δείκτη, σύμφωνα με 123

124 τους παράγοντες που λαμβάνει υπόψην του, κυμαίνονται σε χαμηλότερα ποσοστά. Δεν σημαίνει ότι οι χώρες έχουν μειώσει την ευρυζωνική διείσδυση, αντιθέτως έχουν ανεβάσει τα ποσοστά τους αισθητά. Παρακάτω βλέπουμε τον πίνακα με τις χώρες, που έχουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στα ποσοστά τους στον δείκτη DΟI από το 2004 στο Χώρα DOI 2004 DOI 2006 Σενεγάλη 0,22 0,37 Μαρόκο 0,33 0,47 Ρωσία 0,38 0,52 Μπαρμπούντα 0,44 0,57 Γκάνα 0,1 0,21 Ρουμανία 0,42 0,52 Ακτή Ελεφαντοστού 0,12 0,2 Πίνακας 51: ΧΩΡΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ, DOI DOI 2006, [ΠΗΓΗ: ITU]. Επίσης παρακάτω παρατηρούμε το διάγραμμα όπου περιέχει τις αυξήσεις στην ευρυζωνική διείσδυση με βάση το δείκτη Digital Opportunity Index για τα έτη 2004 εώς και 2006 για κάθε ήπειρο ξεχωριστά. Εικόνα 39: ΑΥΞΗΣΗ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΗΠΕΙΡΟ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ ,2006, [ΠΗΓΗ: ITU]. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το παραπάνω διάγραμμα, αφού μας δίνει ξεκάθαρα την αισθητή αύξηση στην διείσδυση της ευρυζωνικότητας σε όλες τις ηπείρους. 124