ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 9: Μόρια και ενώσεις, Ονοματολογία Ανόργανων Ενώσεων

Transcript

1 ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 9: Μόρια και ενώσεις, Ονοματολογία Ανόργανων Ενώσεων Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας Περιεχόμενα Μαθήματος 5. Χημικοί δεσμοί, Μόρια και ενώσεις Χημικοί Τύποι Ονοματολογία Χημικοί Δεσμοί

2 Ησειρά αναφοράς των στοιχείων σε μία χημική ένωση Τα στοιχεία στα δεξιά αναφέρονται πριν από τα στοιχεία στα αριστερά και γράφονται ανάποδα Κατηγορίες της ύλης Ύλη Καθορισμένες Ουσίες Μίγματα Στοιχεία Ενώσεις Ομογενή Ετερογενή

3 Κατηγορίες των στοιχείων και των ενώσεων Καθορισμένες Ουσίες Στοιχεία Ενώσεις Άτομα Μόρια Μοριακές Ιοντικές Λίθιο Άζωτο BoF 3 NaCl Στοιχειακά Μόρια H 2, N 2, O 2, F 2, Cl 2, Br 2, and I 2

4 Ιοντικές Ενώσεις Δημιουργούνται μεταξύ μετάλλων και αμετάλλων NaCl μονάδα Οι ιοντικές ενώσεις δεν περιέχουν ξεχωριστά μόρια Τα ιόντα είναι άτομα ήομάδες ατόμων με φορτίο Οπεριοδικός πίνακας μας επιτρέπει να προβλέψουμε το φορτίο κάποιων κατιόντων μετάλλων και ανιόντων αμετάλλων

5 Ιοντικές ενώσεις Οι ιοντικές ενώσεις είναι τελικά ουδέτερες Το κατιόν έχει θετικό φορτίο (+) Το ανιόν έχει αρνητικό φορτίο (-) Τα μέταλλα είναι κατιόντα Τα αμέταλλα είναι ανιόντα Τα πολυατομικά ιόντα είναι ομάδες ατόμων με φορτίο Πολυατομικά Ιόντα «HCO 3 - «CO 3-2 «OH - «NO 3 - «NO 2 - «Αμμωνιακό «Θειικό «Θειώδες «Κυάνιο «Χρωμικό «Φωσφορικό

6 Πολυατομικά Ιόντα «Όξινο Ανθρακικό HCO«Αμμωνιακό - 3 NH + 4 «Ανθρακικό CO 3-2 «Υδροξύλιο OH - «Νιτρικό NO 3 - «Νιτρώδες NO 2 - «Θειικό SO 4-2 «Θειώδες SO 3-2 «Κυάνιο CN - «Χρωμικό CrO 4-2 «Φωσφορικό PO 4-3 Τύποι Ιοντικών Ενώσεων Γράψτε τον τύπο της ένωσης που δημιουργείται μεταξύ του Αργιλίου και του Οξυγόνου Βήμα 1. Γράφουμε το σύμβολο και τοσθένος του μετάλλου και του αμετάλλου Βήμα 2. Ορίζουμε το μέγεθος του σθένους κάθε ιόντοςως το δείκτη του άλλου ιόντος Βήμα 3. Διαιρούμετους δείκτες ώστε να δώσουν το κλάσμα με τους μικρότερους ακέραιους αριθμούς Βήμα 4. Επαληθεύουμε ότι το τελικόφορτίοτου μορίου είναι 0 Al +3 O -2 Al 2 O 3 2/3 δεν διαιρείται περισσότερο Κατιόντα: 2 x (+3) = + 6 Ανιόντα: 3 x (-2) = - 6

7 Τύποι Ιοντικών Ενώσεων Γράψτε τον τύπο της ένωσης που δημιουργείται μεταξύ του Μαγνησίου και του Οξυγόνου Βήμα 1. Γράφουμε το σύμβολο και το σθένος του μετάλλου και του αμετάλλου Βήμα 2. Ορίζουμε το μέγεθος του σθένους κάθε ιόντος ως το δείκτη του άλλου ιόντος Βήμα 3. Διαιρούμετους δείκτεςώστε να δώσουν το κλάσμα με τους μικρότερους ακέραιους αριθμούς Βήμα 4. Επαληθεύουμε ότι το τελικόφορτίο του μορίου είναι 0 Τύποι Ιοντικών Ενώσεων Γράψτε τον τύπο της ένωσης που δημιουργείται μεταξύ του Αργιλίου και του Αζώτου Γράψτε τον τύπο της ένωσης που δημιουργείται μεταξύ του Μαγνησίου και του Νιτρικού ανιόντος

8 Περιοδικός Πίνακας Μέταλλα Μέταλλα Τύπου Ιέχουν πάντα το ίδιο θετικό σθένος (ίδιο σθένος όπως η ομάδα τους) Na +, Ca +2, Al +3, Zn +2, Ag + Μέταλλα Τύπου II έχουν διαφορετικό σθένος Fe +2, Fe +3, Cu +, Cu +2, Cd +, Cd +2 Διαβάστε αυτό το κομμάτι από το βιβλίο!!

9 +1 +2 Μέταλλα ΤύπουΙ Μέταλλα ΤύπουΙΙ Αμέταλλα Μεταλλοειδή Περιοδικός Πίνακας των στοιχείων Το Ni είναι Τύπου ΙΙ Καλύτερα να διαβάσετε από το βιβλίο αυτό το κομμάτι Τα στοιχεία στα αριστερά γράφονται πριν τα στοιχεία στα δεξιά Ονοματολογία Οξέων Όξινη γεύση Στο νερό δίνουν ιόντα H + (πρωτόνια) Συμβολίζεται με ΗχΑψ Μη οξυγονούχα Δεν περιέχει οξυγόνο HCl(aq) H + + Cl - Οξυγονούχα Περιέχει οξυγόνο HNO 3 (aq) H + + NO 3 - HNO 3

10 Ονοματολογία μη οξυγονούχων οξέων Υδρο- ανιόν HCl HF Το υδατικό διάλυμα: όνομα + ικό οξύ Ονοματολογία οξυγονούχων οξέων Το όνομα του ιόντος + οξύ HNO 3, H 2 SO 4, HNO 2, H 2 SO 3,

11 Ονοματολογία Οξέων Οξέα Οτύπος περιέχει H ως 1 ο συστατικό Μη οξυγονούχα Δεν περιέχει οξυγόνο Υδρο+ανιόν Οξυγονούχα περιέχει οξυγόνο Ανιον + Οξύ Ονοματολογία Βάσεων αλκαλική γεύση Στο νερό δίνουν ιόντα ΟH- (υδροξύλια) Συμβολίζεται με Βχ(ΟΗ)ψ Υδροξείδιο του στοιχείου ΚΟΗ ΝaOH

12 Ονοματολογία Αλάτων Κατιόν Μέταλλο τύπου Ι ΜχΑψ Α ουχο ή ιδιο + του Μ NaCl: χλωριούχο νάτριο ήχλωρίδιο του νατρίου MgF 2 : FeCl 2 : Κατιόν Ονοματολογία Αλάτων Μέταλλο τύπου ΙI Μπορεί ναεμφανίσει διαφορετικά σθένη FeCl 3 : σίδηρος και χλώριο Ποιο είναι το σθένος του σιδήρου; Κάθε χλώριο τι σθένος έχει Τρι-χλωριούχος σίδηρος ήτριχλωρίδιο του σιδήρου (ΙΙΙ) FeCl 2 ;

13 Ονοματολογία Αλάτων με πολυατομικά ιόντα ΜχΑψ Το όνομα του ιόντος και το όνομα του μετάλλου KNO 3 FeSO 4 Fe 2 (SO 4 ) 3 Ονοματολογία Οξειδίων Ενώσεις του Οξυγόνου με μέταλλα ή αμέταλλα ΣχΟψ Οξείδιο του στοιχείου (Αν έχει πολλά τότε αναφέρονται και αριθμοί: μόνο, δι, τρι) CO μονοξείδιο του άνθρακα CO 2 διοξείδιο του άνθρακα N 2 O 3 τρι οξείδιο του διαζώτου SO 3 τρι-οξείδιο του θείου Υπερ-, υπο-

14 Ονοματολογία Μερικέςφορέςπροτιμούνται συνηθισμένα ονόματα H 2 O νερό NH 3 αμμωνία Τα οργανικά έχουν δικούς τους κανόνες CH 4 μεθάνιο Προσοχή στα ονόματα! Ενώσεις με παρόμοια ονόματα μπορεί να έχουν διαφορετικές ιδιότητες Μαγνήσιο αντί Μαγγάνιο Αιθανόλη αντί Μεθανόλη

15 Μοριακό βάρος Ημάζα του μορίου Το άθροισμα των μαζών όλων των ατόμων σε ένα χημικό τύπο NaCl amu amu = amu H 2 O 2(1.01 amu) amu = amu C 7 H 5 (NO 2 ) 3 7(12.01) + 5(1.01) + 3(14.01) + 6(16.00) = amu

16 Το όνομα ήτον τύπο και το μοριακό βάρος των παρακάτω συστατικών 1. NO 2 2. Νιτρικό ασβέστιο 3. Νιτρώδες Κάλιο Βρείτε τα ονόματα ΗBr O 2 Ca(OH) 2 FeCl 3 Cl 2 Na 2 S KOH Ca 3 (PO 4 ) 2 KHCO 3 H 2 SO 4 CO 2 SO 3

17 Νιτρικό οξύ Βρείτε τους τύπους Μονοξείδιο του άνθρακα Αμμωνία Χλωριούχο νάτριο Ανθρακικό ασβέστιο Οξείδιο του ασβεστίου Τέλος Ενότητας

18 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Σημειώματα

19 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση Σημείωμα Αναφοράς Copyright Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών, Καραπαναγιώτη Χρυσή. «Χημεία Ι. Μόρια και ενώσεις, Ονοματολογία Ανόργανων Ενώσεων». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

20 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται ηχρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ήέμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγήως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Οδικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ήδιασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.