Αποτελέσματα Ποιοτικών Ελέγχων

Transcript

1 Αποτελέσματα Ποιοτικών Ελέγχων Αθήνα 11 Οκτωβρίου 2016 Γιαννόπουλος Παναγιώτης Α Αντιπρόεδρος της ΕΛΤΕ Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης & Ελέγχων

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κανονισμός 537/2014 Διεθνείς Δραστηριότητες ΕΛΤΕ Διαδικασία Ποιοτικών Ελέγχων - ΣΠΕ Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων 2015 & 2016 Προτεραιότητες

3 Κανονισμός 537/ ΕΕΦΕΕ Συγκροτείται από ένα μέλος με υψηλά προσόντα κάθε αρμόδιας αρχής των ΚΜ ΕΕΦΕΕ (Επιτροπή Ευρωπαϊκών Φορέων Εποπτείας Ελεγκτών) Ένα μέλος που ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών & Αγορών (ΕΑΚΑΑ- ESMA) Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ- EBA) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Συντάξεων (ΕΑΑΕΣ-EIOPA) παρίστανται ως παρατηρητές

4 Κανονισμός 537/2014 ΕΕΦΕΕ Για τον συντονισμό του έργου της ΕΕΦΕΕ συγκροτήθηκε μία 7- μελής συμβουλευτική επιτροπή στην οποία συμμετέχουν : Η Γερμανία ως Πρόεδρος της ΕΕΦΕΕ, η Αγγλία, η Ολλανδία, η Γαλλία, το Λουξεμβούργο, η Τσεχία, η Ελλάδα και η οποία μεταξύ των άλλων θα επιβλέπει τις εργασίες των κάτωθι subgroup : Sub-group on International Equivalence and Adequacy facilitating Sub-group on international auditing standards, Sub-group on Enforcement facilitating the exchange of information, expertise and best practices in the area of investigation and sanction Sub-group on Inspections facilitating the exchange of information, expertise and best practices in the area of quality assurance procedures Sub-group on Market Monitoring

5 Διεθνείς Δραστηριότητες 2015 Παγκόσμιος οργανισμός των εποπτικών αρχών με κύριο σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών από τις επιθεωρήσεις που διενεργούνται στα ελεγκτικά γραφεία και στους νόμιμους ελεγκτές. EGAOB Ευρωπαϊκός Οργανισμός των εποπτικών αρχών με κύριο σκοπό την ευαισθητοποίηση σε σημαντικά ελεγκτικά ζητήματα, την ανταλλαγή πληροφοριών και την προώθηση της συνεργασίας και της συνέπειας μεταξύ των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών. Είναι το επίσημο Group φορέων εποπτικών αρχών με σκοπό τον συντονισμό όλων των συστημάτων δημόσιας εποπτείας των νομίμων ελεγκτών και των ελεγκτών γραφείων Τον Αύγουστο του 2015 υπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ της Ε.Λ.Τ.Ε. και της αντίστοιχης εποπτικής αρχής των ΗΠΑ (Public Company Accounting Oversight Board- PCAOB) για τη διεξαγωγή κοινών επιθεωρήσεων στις ελεγκτικές εταιρείες που υπόκεινται στις κανονιστικές διατάξεις των δύο εποπτικών αρχών.

6 Διαδικασία Ποιοτικών Ελέγχων - ΣΠΕ Ποιότητα Ελέγχου Υψηλή --- Επαρκής τεκμηρίωση και κατάλληλη γνώμη ελέγχου Επιβολή σύστασης ή πειθαρχικής ποινής στο ελεγκτικό γραφείο ή στον νόμιμο ελεγκτή Χαμηλή

7 Διαδικασία Ποιοτικών Ελέγχων ΣΠΕ Πότε θεωρούμε ότι έχουμε σημαντικό εύρημα (Finding) κατά τον Ποιοτικό Έλεγχο? Άρνηση του νόμιμου ελεγκτή για ποιοτικό έλεγχο Ανεπαρκές σύστημα δικλίδων διασφάλισης ποιότητας (ΔΠΔΠ-1) Ανεπαρκής ελεγκτική τεκμηρίωση για ουσιώδη κονδύλια, συναλλαγές και γνωστοποιήσεις των οικονομικών καταστάσεων Διατύπωση μη ενδεδειγμένης ελεγκτικής γνώμης

8 Διαδικασία Ποιοτικών Ελέγχων ΣΠΕ Κριτήρια επιλογής Ανεξαρτησία Καταγγελίες Επικαιρότητα Κίνδυνοι για το δημόσιο συμφέρον Ιστορικό της ελεγκτικής εταιρείας ή του νόμιμου ελεγκτή Χαμηλές Αμοιβές

9 Διαδικασία Ποιοτικών Ελέγχων ΣΠΕ Περιεχόμενο ποιοτικών ελέγχων Εφαρμογή του ΔΠΔΠ-1 (ISQC1) Αξιολόγηση του σχεδιασμού του εσωτερικού συστήματος ποιοτικού ελέγχου του ελεγχόμενου φορέα και ο έλεγχος της αποτελεσματικής τήρησης αυτού. Ελεγκτικές αναθέσεις Αξιολόγηση των ελεγκτικών εργασιών επί των υποχρεωτικών ελέγχων που ο ελεγχόμενος φορέας αναλαμβάνει, σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα ελέγχου και την κείμενη νομοθεσία. Έκθεση Διαφάνειας Αξιολόγηση του περιεχομένου της πιο πρόσφατης Έκθεσης Διαφάνειας, που ο ελεγχόμενος φορέας έχει δημοσιεύσει (σε σχέση με τα πληροφοριακά στοιχεία που ορίζονται στο άρθρο 36 του ν. 3693/2008). Ξ.Χ. & Χ.Τ. Περιεχόμενο των ποιοτικών ελέγχων δύναται να αποτελεί και η αξιολόγηση της επάρκειας των μέτρων και διαδικασιών, που οι νόμιμοι ελεγκτές και τα ελεγκτικά γραφεία έχουν υιοθετήσει σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

10 Διαδικασία Ποιοτικών Ελέγχων ΣΠΕ Διαδικασία ποιοτικών έλεγχων Επιλογή φακέλου/ αντικειμένου Έκδοση και αποστολή της εντολής ελέγχου προς το ελεγκτικό γραφείο Επίσκεψη της ομάδας ποιοτικού ελέγχου στο ελεγκτικό γραφείο και επισκόπηση φακέλου τεκμηρίωσης Κατάρτιση του προσχεδίου της έκθεσης ευρημάτων και αποστολή του στο ελεγκτικό γραφείο για τα σχόλια του νόμιμου ελεγκτή Επαναξιολόγηση ευρημάτων προσχεδίου με βάση τα σχόλια του νόμιμου ελεγκτή και τροποποίηση της έκθεσης ευρημάτων όπου απαιτείται

11 Διαδικασία Ποιοτικών Ελέγχων ΣΠΕ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Οριστικοποίηση της έκθεσης ευρημάτων και αποστολή της στο ελεγκτικό γραφείο, ή Απόφαση ΣΠΕ για παραπομπή της υπόθεσης στην ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΤΕ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

12 Ανάλυση αγοράς του ελεγκτικού κλάδου στην Ελλάδα Μερίδιο αγοράς βάση κύκλου εργασιών (δεδομένα: έκθεση διαφάνειας 2015) Άλλα γραφεία 19,39% EY 13,35% Deloitte 12,55% ΣΟΛ 17,93% Grant Thornton 11,41% PwC 17,76% KPMG 7,62%

13 Ανάλυση αγοράς του ελεγκτικού κλάδου στην Ελλάδα Υποχρεωτικοί έλεγχοι σε ΟΔΕ (2014) Άλλα γραφεία 21,77% ΣΟΛ 21,77% BDO GREECE 3,47% PKF ΕΥΡΩΕΛΕΓΚΤΙΚΗ Α.Ε. 3,47% DELOITTE 5,99% PwC 13,56% KPMG 6,94% EY 9,78% GRANT THORNTON 13,25%

14 Απολογισμός περιόδου Ποιοτικοί Έλεγχοι 176 Ποιοτικοί Έλεγχοι 58 Φάκελοι τακτικών έλεγχων οικονομικών καταστάσεων & φακέλων ελέγχων φορ. Συμ. 51 Επιθεωρήσεις εφαρμογής του ΔΠΔΠ-1 3 Φάκελοι διαχειριστικών ελέγχων 116 Θεματικές επισκοπήσεις 2 Φάκελοι προσυμφωνημένων διαδικασιών 7 Συνοπτικές επισκοπήσεις (αιφνιδιαστικές) φακέλων τεκμηρίωσης (έναρξη από το 2016) 1 Έλεγχος φακέλου από κοινού με το PCAOB και μία επιθεώρηση του ΔΠΔΠ- 1.

15 Εύρος Εργασιών Ποιοτικού Ελέγχου ΕΛΤΕ Έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων (Επισκοπήσεις φακέλων ελεγκτικής τεκμηρίωσης) ΔΠΔΠ-1 (πλήρεις επισκοπήσεις ή/και επικαιροποιήσεις ευρημάτων προηγούμενων ελέγχων) Επισκοπήσεις εκθέσεων ελέγχων δημοσίων νοσοκομείων

16 Διασπορά επιθεωρήσεων ΕΛΤΕ (I) (15 φάκελοι αναθέσεων ελέγχων οικ. καταστάσεων) 13% 27% 47% 73% 53% 87% Οντότητες Δημ. Ενδιαφέροντος Λοιπές οντότητες Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (& κλαδικά) Επαναλαμβανόμενοι έλεγχοι Αρχικές αναθέσεις

17 Διασπορά επιθεωρήσεων ΕΛΤΕ (II) (15 φάκελοι αναθέσεων ελέγχων οικ. καταστάσεων) 19% Υγεία (Νοσοκομε ία) 1 Φάρμακα 2 Ένδυση - υπόδυση 1 Καλλυντικ ά 1 Τυχερά παίγνια 1 81% Τρόφιμα 1 Κατασκευέ ς 2 Καταγγελίες Τουρισμός (ξενοδοχεί α) 1 Τηλεπικοιν ωνίες 2 Πληροφορ ική 2 Μέταλλα 1 Επιλογή φακέλου με βάση το μοντέλο της ΕΛΤΕ

18 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Σχεδιασμός ελέγχου (ΔΠΕ 315 & 330) Υπήρξαν περιπτώσεις όπου η στρατηγική του ελέγχου δεν είχε καταγραφεί επαρκώς από τον νόμιμο ελεγκτή ή δεν τεκμηριωνόταν επαρκώς η εργασία για τον εντοπισμό και την εκτίμηση των κινδύνων ουσιώδους σφάλματος, μέσω της κατανόησης της ελεγχόμενης οντότητας και του περιβάλλοντός της. 13% Ανεπαρκής τεκμηρίωση κινδύνων ουσιώδους σφάλματος (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) 27% Ανεπαρκής καταγραφή της στρατηγικής ελέγχου 33% Αδυναμίες στο σχεδιασμό ελέγχου πληροφοριακών συστημάτων 27% Ανεπαρκής τεκμηρίωση της επισκόπησης των σημαντικών δικλίδων

19 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Απάτη και Συμμόρφωση με Νόμους & Κανονισμούς ΔΠΕ 240 & 250 Ουσιώδες μέγεθος ΔΠΕ 320 και 600 (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων εκ των οποίων 10 φάκελοι ομίλων) 60% 20% 20% 33% 53% 40% Η αναγνώριση εσόδου δεν έχει οριστεί σημαντικός κίνδυνος Ελλιπείς διαδικασίες για την αναγνώριση κινδύνων απάτης Κίνδυνος παραβίασης δικλίδων & έλεγχος ημ/κών εγγραφών Ελλιπείς διαδικασίες ελέγχου συμμόρφωσης με Νόμους & Καν. Ελλιπής τεκμηρίωση καταλληλότητας βάσης υπολογισμού 7% Μη ενσωμάτωση ελεγκτικού κινδύνου στον υπολογισμό Μη υπολογισμός ουσιώδους μεγέθους για έλεγχο ομίλου

20 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Χρησιμοποίηση εργασίας τρίτων ΔΠΕ 610 & 620 (ΔΠΕ 402 & 500 παρ. 8) Αδυναμίες ως προς τον ειδήμονα της διοίκησης (ΔΠΕ 500.8) 2 Αδυναμίες ως προς τον ειδήμονα του ελεγκτή (ΔΠΕ 620) Αδυναμίες ως προς την αξιολόγηση του εσωτερικού ελεγκτή (ΔΠΕ 610) 1 1 Αδυναμίες ως προς τον έλεγχο για οργανισμούς υπηρεσιών (ΔΠΕ 402) Αδυναμίες Πληθυσμός

21 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Τεκμηρίωση του ελέγχου ΔΠΕ 230 & Σκοπός του ελεγκτή: + να καταρτίζει, εγκαίρως, τεκμηρίωση που να παρέχει μία επαρκή και κατάλληλη καταγραφή της βάσης για την έκθεσή του, + να παρέχει τεκμήρια ότι ο έλεγχος σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε σύμφωνα με τα ΔΠΕ. Από τους ποιοτικούς ελέγχους εντοπίστηκαν αδυναμίες στις ουσιαστικές ελεγκτικές διαδικασίες καθώς και στην τεκμηρίωση του ελέγχου. Οι σημαντικότερες παρουσιάζονται συνοπτικά στα επόμενα διαγράμματα. Συμφωνία οικονομικών καταστάσεων (ΔΠΕ 330 παρ. 30) (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) 13% Δεν εντοπίστηκε συμφωνία (ή υπήρχαν λάθη) των οικονομικών καταστάσεων με τα υποστηρικτικά αρχεία 60% Δεν συμφωνήθηκαν οι σημειώσεις επί των οικονομικών καταστάσεων / το προσάρτημα 7% Δεν επισκοπήθηκε η έκθεση ΔΣ

22 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Ελεγκτικές διαδικασίες στα έσοδα/έξοδα δειγματοληψία ΔΠΕ 530 Εξωτερικές επιβεβαιώσεις (επιστολές τραπεζών, πελατών, προμηθευτών) ΔΠΕ 505 (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) 60% 47% 67% 33% 7% 40% 20% 60% Αδυναμίες ουσιαστικών διαδικασιών (έσοδα/έξοδα) Αδυναμίες ουσιαστικών διαδικασιών (κονδύλια κατάστασης οικ. θέσης) Αδυναμίες στην δειγματοληψία Αδυναμίες στη Αδυναμίες στη διενέργεια διενέργεια εναλλακτικών roll-forward / διαδικασιών roll-back Αδυναμίες ως προς τη δειγματοληψία για την αποστολή των επιστολών Μη τεκμηρίωση της συμφωνίας των απαντήσεων Πληρότητα απαντήσεων (Τράπεζες)

23 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Δανειακές υποχρεώσεις Απαιτήσεις Επισφάλειες (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) 29% 36% 47% 27% Ελλιπής τεκμηρίωση ελέγχου κατάπτωσης ρητρών Ελλιπής τεκμηρίωση ταξινόμησης δανείων Ανεπάρκεια πρόβλεψης Αδυναμίες στην αξιολόγηση της μεθοδολογίας διοίκησης

24 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Αποθέματα ΔΠΕ 510 Φόροι τέλη / αναβαλλόμενη φορολογία (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) 47% 67% 20% 21% Αδυναμίες σχετικά με την παρακολούθηση της απογραφής Αδυναμίες σχετικά με την αποτίμηση ή/ και απομείωση 10% Αδυναμίες στον έλεγχο του υπολογισμού αναβαλλόμενης φορολογίας Αδυναμίες στον έλεγχο της ανακτησιμότητας της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης Αδυναμίες στον έλεγχο του υπολογισμού φόρων & τελών τρέχουσας χρήσης

25 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Ενοποίηση & γνωστοποίηση συναλλαγών με συνδεδεμένα μέρη (από 10 φακέλους τακτικών ελέγχων ενοποιημένων οικ. καταστάσεων) (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) 30% 20% 20% 40% 33% Μη αναγνώριση σημαντικών συστατικών Ελλείψεις στις οδηγίες προς τους ελεγκτές των συστατικών Ανεπαρκής έλεγχος διαδικασίας ενοποίησης και group wide controls Ανεπαρκής έλεγχος υπολοίπων και συναλλαγών Μη γνωστοποίηση ή ανεπαρκείς γνωστοποιήσεις συναλλαγών

26 Ευρήματα Τακτικοί έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων Συνέχιση δραστηριότητας (going concern) ΔΠΕ 570 Σε 2 από τους 15 φακέλους η εκτίμηση του ελεγκτή για ζήτημα της συνεχιζόμενης δραστηριότητας είχε στηριχθεί σε παραδοχές της διοίκησης, το εύλογο και τη λογικότητα των οποίων δεν είχε αξιολογήσει. Επικοινωνία με τις επιτροπές ελέγχου Σε κάποιες περιπτώσεις εταιρειών εισηγμένων στο Χ.Α. διαπιστώθηκε ότι ο νόμιμος ελεγκτής δεν είχε εκπληρώσει την υποχρέωση επικοινωνίας με την επιτροπή ελέγχου, σύμφωνα με το άρθρο 37 του ν. 3693/2008. Έγγραφες διαβεβαιώσεις ΔΠΕ 580 & επιστολές νομικών συμβούλων (από 15 φακέλους τακτικών ελέγχων) 27% 73% 13% Ελλείψεις στις επιστολές έγγραφων διαβεβαιώσεων Επιστολές Δικηγόρων Επισκόπηση πρακτικών ΔΣ και ΓΣ

27 Ευρήματα - Έκθεση ελέγχου ΔΠΕ 700, 705 Περίπου στο ένα τρίτο (33%) των υποθέσεων, η σοβαρότητα των ευρημάτων οδήγησε, κατά την εκτίμηση των ελεγκτών της Ε.Λ.Τ.Ε. σε τεχνικά ακατάλληλο τύπο έκθεσης γνώμης από τον νόμιμο ελεγκτή. Απουσία παρατηρήσεων παρότι υπάρχουν σημαντικές ελεγκτικές διαφορές 7%. Ανεπαρκής τεκμηρίωση για τη στήριξη της έκθεσης ελέγχου 20%.

28 Ευρήματα ΔΠΔΠ-1 (σε 8 ελεγκτικά γραφεία) Ευρήματα που σχετίζονται με τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 88% 75% 75% 30% 63% 20% 10% 13% 0% Αποδοχή και συνέχιση των σχέσεων με πελάτες και ειδικές αναθέσεις Διαβούλευση / Διαφορές γνώμης Τεκμηρίωση της επισκόπησης των δικλίδων ποιότητας της ανάθεσης (EQCR) Εκτέλεση & Τεκμηρίωση ανάθεσης Ολοκλήρωση της συμπλήρωσης των τελικών φακέλων ανάθεσης (archiving)

29 Ευρήματα ΔΠΔΠ-1 (σε 8 ελεγκτικά γραφεία) Ευρήματα που σχετίζονται με τις δομές διασφάλισης ποιότητας των ελεγκτικών γραφείων 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 88% 63% 75% 20% 10% 25% 0% Ανεξαρτησία Εχεμύθεια, θεματοφυλακή, ακεραιότητα, διατήρηση της τεκμηρίωσης Παρακολούθηση του συστήματος δικλίδων ποιότητας (IQCR) Παράπονα και καταγγελίες

30 Θεματικός Έλεγχος Επισκοπήθηκαν 117 εκθέσεις ελέγχου Δημοσίων Νοσοκομείων Διαπιστώθηκαν αρκετές περιπτώσεις όπου τα ποσοτικοποιημένα σφάλματα ήταν διάχυτα στις οικονομικές καταστάσεις και ο νόμιμος ελεγκτής δεν διατύπωσε τον κατάλληλο τύπο γνώμης Κλήθηκαν σε ακρόαση 25 νόμιμοι ελεγκτές Επιβλήθηκαν συστάσεις.

31 Προτεραιότητες Την επιτάχυνση της διαδικασίας των ποιοτικών ελέγχων Τη συνέχιση της στενής συνεργασίας με τις ομόλογες ευρωπαϊκές εθνικές αρχές που είναι επιφορτισμένες με τη δημόσια εποπτεία και τη διασφάλιση της ποιότητας των ελέγχων. Στενή συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία του ελεγκτικού επαγγέλματος. Την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης σε καίρια ζητήματα που αφορούν το νέο νομοθετικό πλαίσιο

32