Βιώσιμες κατασκευές Βιώσιμες πόλεις. Κων/νος Καρτάλης Αν. Καθηγητής Παν. Αθηνών

Transcript

1 Βιώσιμες κατασκευές Βιώσιμες πόλεις Κων/νος Καρτάλης Αν. Καθηγητής Παν. Αθηνών

2 Σημαντικός αριθμός πόλεων χαρακτηρίζεται από μετρήσιμη (αστική) κλιματική μεταβολή. Ειδικά στην Αθήνα, η θερμοκρασία περιβάλλοντος εμφανίζει αυξητική τάση από το 1970 και μετά..

3 Πολεοδομικό Συγκρότημα Αθήνας O αριθμός των ημερών κατά τη θερινή περίοδο με θερμοκρασίες άνω των 37 C και 40 C αυξάνεται με τα έτη. Για το διάστημα μετά το 2000, η αύξηση ξεπερνά κάθε προηγούμενο για την περιοχή.

4 Η συχνότητα των καυσώνων* αυξάνεται συνεχώς. * Μέγιστη θερμοκρασία άνω των 37 βαθμών C

5 Οι θερμικές συνθήκες επιδεινώνονται καθώς μειώνεται σημαντικά η ταχύτητα του αέρα μέσα στους δρόμους γεγονός που αυξάνει επίσης την θερμική δυσφορία και την συγκέντρωση των ρύπων. Out of the Canyon IPPOKRATOUS Canyon

6 Μετρήσεις στην Αθήνα, έχουν δείξει ότι η ένταση του φαινόμενου της θερμικής νησίδας* είναι περίπου 14 C (μέγιστη τιμή). * διαφορά θερμοκρασίας κέντρου με προάστια. Θερμική αποτύπωση του Λεκανοπεδίου (με κόκκινο χρώμα οι περιοχές με αυξημένη επιφανειακή θερμοκρασία). Η παρουσία θερμικής νησίδας στην Αθήνα είναι εμφανής.

7 Πηγή. Πρόγραμμα Thermopolis, Eθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

8 Φορτίο ψύξης kwh/m 2 (κτίριο γραφείων) Φορτίο αιχμής, kw/m 2 (κτίριο γραφείων)

9 Βαθμοημέρες ψύξης

10 Χωρική αποτύπωση θερμικής άνεσης Χωρική αποτύπωση θερμικής άνεσης Θερινή περίοδος, Τ > 35 βαθμών Κελσίου No discomfort Under 50% of the population feels discomfort Over 50% of the population feels discomfort Most of the population suffers discomfort Everyone feels severe stress State of medical emergency

11 Περιβαλλοντικοί δείκτες

12 Περιβαλλοντικοί δείκτες

13 Περιβαλλοντικοί δείκτες Αιωρούμενα σωματίδια Αύξηση θανάτων ανά 10000

14 Περιβαλλοντικοί δείκτες

15 Τι αναμένουμε;

16 Aύξηση αριθμού ημερών με Τελ > 20 βαθμών Κελσίου και Τmax> 35 βαθμών Κελσίου για τις περιόδους (α) και (β) (σε σύγκριση με την περίοδο )

17 Οι επιπτώσεις από τη θερμική υποβάθμιση της Αθήνας και την καταγραφόμενη κλιματική αλλαγή αναμένεται να είναι εντονότερες στις ευαίσθητες ηλικιακά ομάδες καθώς και στις περιοχές όπου κατοικούν πολίτες με χαμηλά εισοδήματα.

18 Ποιες είναι οι αιτίες;

19

20

21 Συμβολή στις συνθήκες που διαμορφώνονται έχει η ραγδαία αστικοποίηση της περιοχής και η αποτυπωθείσα αύξηση της αστικής πυκνότητας διαχρονικά % ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ

22 Αλλαγή χρήσεων σε αγροτικές περιοχές

23 Αλλαγές στις χρήσεις γης

24 Τι απαιτείται να γίνει;

25 (x 0.67 km) albedo 0.00 to to to to to to to to to to to to to to to to to to 0.80 Yλικά με μεγαλύτερη λευκάγεια (x 0.67 km) Λευκάγεια = 0.3 Λευκάγεια (οροφών) = 0.6 Λευκάγεια (οροφών) = 0.8

26 Παρέμβαση στον αστικό ιστό

27 Αστικές αναπλάσεις με βιοκλιματικό πρόσημο

28

29 Αξιοποίηση των «αστικών κήπων» (urban gardens)

30 Η σημασία των αστικών πάρκων

31

32 Aνεμπόδιστη ροή αέρα από τη θάλασσα προς το εσωτερικό της αστικής περιοχής

33 Ποιο πλαίσιο διαμορφώνεται;

34 H τάση, προς το 2020, σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον κτιριακό τομέα είναι για κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας Οδηγία 2010/31/ΕΚ Κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας: Θεωρούνται τα κτίρια πολύ υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας στα οποία η πολύ χαμηλή απαίτηση για ενέργεια για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών, καλύπτεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από ΑΠΕ.

35 Νόμος 4122/2013 Από όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας. Για τα νέα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δημοσίου, η υποχρέωση αυτή τίθεται σε ισχύ από Οδηγία 2012/27/ΕΚ Κάθε ΚΜ μεριμνά από να ανακαινίζει κάθε έτος το 3% του συνολικού εμβαδού θερμαινόμενων ή και ψυχόμενων κτιρίων που είναι ιδιόκτητα και καταλαμβανόμενα από τη δημόσια διοίκηση, ώστε να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης της Κοινοτικής Οδηγίας 2010/31/ΕΚ.

36 Ποιό το πλαίσιο μέτρων;

37 Επειγόντως νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο για την Αθήνα. Συμπαγής πόλη - ανάσχεση αστικής διάχυσης Πόλεις μέσα στην πόλη Ειδικό σχέδιο για το Ιστορικό Κέντρο Προγράμματα αστικών αναπλάσεων στο ΕΣΠΑ με προτεραιότητα στον «Αστικό Βελονισμό» και σε στοχευμένες βιοκλιματικές παρεμβάσεις δημόσιων χώρων. Η διαμόρφωση της Πανεπιστημίου δεν αρκεί για την περιβαλλοντική και μικροκλιματική ανάταξη του Κέντρου.

38 Αναθεώρηση του Προγράμματος «Εξοικονομώ ΙΙ» - αυστηρότερος ΚΕΝΑΚ. Πριμοδότηση εφαρμογής του ΝΟΚ αλλά και προετοιμασία για το «νέο» ΝΟΚ (near zero energy buildings-nzebs). Χρήση ψυχρών υλικών αλλά και νέες προδιαγραφές για τα δημόσια έργα ώστε να δίνεται η δυνατότητα για τη χρήση νέων υλικών. Αναδιάρθρωση κυκλοφορίας ώστε να περιορίζεται/ αποφεύγεται η κίνηση οχημάτων σε δρόμους canyon.

39 Πηγές 1. Α. Dimoudi et al., Use of cool materials in outdoor places in order to mitigate the urban heat island in a medium size city in Greece. 2. Ν. Chrysoulakis, Z. Mitraka, M. Stathopoulou and C. Cartalis, A comparative analysis of the urban web of the greater Athens agglomeration for the last 20 years period on the basis of Landsat imagery, Fresenius Environmental Bulletin, T. Polydoros and C. Cartalis, Assesment of thermal comfort in urban agglomerations in the event of heat waves. 4. M. Santamouris et al., Using cool paving materials to improve microclimate of urban areas Design realization and results of the Flisvos project. 5. M. Santamouris, Building Urban Mitigation and Adaptation Technologies for a Resilient Built Environment. 6. F. Skoulika, M. Santamouris, N. Boemi and D. Kolokotsa, On the thermal characteristics and the mitigation potential of a medium size urban park in Athens, Greece, 7. V. Tsilini et al., Urban gardens: as a solution to energy poverty and urban heat island. (1 and 3-7 at the 4th AIVC - 3rd TightVent - 2nd Cool Roofs Conference, Sept 2013, Athens)