Medical Express. > Θ. ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Περι κώδικων γραπτών και άγραφων. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Αναζητώντας τον «σωστό» γιατρό

Transcript

1 Medical Express Έτος 18ο / Τεύχος 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 ISSN Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΛΥΦΑΔΑ info@pitsilidis.gr > Θ. ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Περι κώδικων γραπτών και άγραφων > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Το θλιβερό τέλος του Κώστα Καραμανλή > Α. ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ Η διεύρυνση της διαφθοράς > Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 151 και να καίνε > Τ. ΦΑΡΜΑΚΩΜΕΝΟΣ Η εκδίκηση του παχουλού > Σχετικά με το κάπνισμα ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Αναζητώντας τον «σωστό» γιατρό ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ «Η Υγεία δεν είναι καταναλωτικό προϊόν»

2

3

4

5

6

7 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Περι κώδικων γραπτών και άγραφων 10 EDITORIAL Το θλιβερό τέλος του Κώστα Καραμανλή 12 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ 151 και να καίνε 14 ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ 16 ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ Η διεύρυνση της διαφθοράς 20 ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ / Σχετικά με το κάπνισμα 24 ΤΟ ΝΕΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ ΤΑ ΙΔΙΑ ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ «ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ» ΑΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΟ Ε.Σ.Υ. / Όσα φάμε, όσα πιούμε 26 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Αναζητώντας τον «σωστό» γιατρό 30 ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ «Η Υγεία δεν είναι καταναλωτικό προϊόν» 36 ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Θεραπεία μίας δόσης για την οξεία παρόξυνση της χρόνιας βρογχίτιδας 40 Η PFIZER ΕΛΑΒΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ / Σημαντική πρωτιά 40 Συνδυασμός τριφλουζάλης με αντιπηκτικά, στην κολπική μαρμαρυγή: αποτελεσματικότερος αλλά και ασφαλής 42 Ο αγώνας προς την εξάλειψη της ελονοσίας 46 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 48 ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Η εκδίκηση του παχουλού 72 Medical Express ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα, τηλ.: , Fax: , info@pitsilidis.gr ΚΩΔΙΚΟΣ: 1985 ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος Μιχάλης Πιτσιλίδης OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Θεόδουλος Παπαβασιλείου, Νάνσυ Χρηστίδη, Έλενα Κιουρκτσή ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Σπύρος Τζωρτζίνης ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μιχάλης Αιγινίτης Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA Αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. 8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

8

9 Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α Μ Ε Τ Η Ν Ι Α Τ Ρ Ι Κ Η Περι κώδικων γραπτών και άγραφων Οκώδικας του Χαμμουραμπί είναι σύνολο νομοθετημάτων, που θεσπίστηκαν το π.χ. από τον 6ο ηγεμόνα της Βαβυλώνας Χαμμουραμπί. Στον κώδικα αυτό, που αποτελεί το αρχαιότερο γνωστό γραπτό κείμενο νόμου, ορίζεται μεταξύ άλλων ότι: «Αν ένας γιατρός κάνει μια μεγάλη τομή με χειρουργικό μαχαίρι και επιφέρει τη θεραπεία ή αν ανοίξει με χειρουργικό μαχαίρι έναν όγκο πάνω από το μάτι και σώσει το μάτι, τότε λαμβάνει δέκα σέκελ (βαβυλωνιακό νόμισμα) Αν ο άρρωστος πεθάνει ή αν χαθεί το μάτι του αρρώστου, τότε αποκόπτονται τα χέρια του γιατρού». Τόσο η αμοιβή, όσο και η ποινή είναι μικρότερες αν ο άρρωστος είναι απελεύθερος και ακόμα πιο μικρές αν είναι σκλάβος. Στη σύγχρονη Νομοθεσία, το ύψος της αμοιβής των γιατρών δεν προσδιορίζεται, θεωρούμενο ότι απορρέει από ένα είδος ρητής ή σιωπηρής σύμβασης ανάμεσα στο γιατρό και τον άρρωστο, οι ποινές, όμως, που επιφέρει κάθε ένα από τα αδικήματα που μπορεί να διαπράξει ένας γιατρός διατυπώνονται με σαφήνεια στον Ποινικό Κώδικα. Ο γιατρός μπορεί να μην κινδυνεύει σήμερα από ακρωτηριασμό των χεριών του, απειλείται, όμως, με απώλεια της προσωπικής του ελευθερίας και με σπίλωση της υπόληψής του. Για την καταδίκη ή την αθώωση του γιατρού αποφασίζουν οι δικαστές. Πόσο δίκαιη, όμως, μπορεί να είναι η κρίση ενός δικαστή όταν καλείται να αποφασίσει για ζητήματα που δεν γνωρίζει; Πώς μπορεί, π.χ., να κρίνει αν ένας γιατρός έχει υποπέσει σε «πλάνη που αποτελεί κατάφωρη παραβίαση κανόνων γενικώς αποδεκτών και συνιστά αθέτηση καθιερωμένων αρχών της ιατρικής επιστήμης», όταν αγνοεί ποιοι είναι οι «γενικώς αποδεκτοί κανόνες» και ποιες οι «καθιερωμένες αρχές»; Το θέμα της λήψης αποφάσεων για την ενοχή ενός γιατρού από ανθρώπους που αγνοούν τους κανόνες άσκησης της ιατρικής θίγει ο Πλάτωνας στο «Γοργία». Στο σωκρατικό αυτό διάλογο, ο Σωκράτης απευθυνόμενος στο φιλόδοξο πολιτικό Καλλικλή, λέει: «Ξέρω καλά ότι αν οδηγηθώ σε δικαστήριο Απο τον Θ. Μουντοκαλάκη, Ομότιμο Καθηγητή Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών δεν θα είναι καθόλου παράξενο αν καταδικαστώ σε θάνατο γιατί θα κριθώ όπως θα κρινόταν από παιδιά ένας γιατρός, αν τον κατηγορούσε ένας μάγειρας. Διότι σκέψου τι θα μπορούσε να απολογηθεί ένας τέτοιος άνθρωπος αν κάποιος τον κατηγορούσε λέγοντας: Παιδιά, αυτός εδώ ο άντρας έχει προκαλέσει πολλά κακά και σας βλάπτει κάνοντας εγχειρήσεις και καυτηριασμούς, σας υποβάλλει σε στερήσεις, δίνοντας σας πολύ πικρά φάρμακα και υποχρεώνοντας σας να πεινάτε και να διψάτε ;». Η Δικαιοσύνη επιχειρεί να καλύψει το έλλειμμα ιατρικών γνώσεων των δικαστών με την προσφυγή στη γνώμη εμπειρογνωμόνων. Το κακό είναι ότι συχνά, οι δικαστές αντιμετωπίζουν με δυσπιστία τη γνώμη των γιατρών που καταθέτουν ως εμπειρογνώμονες. Και το ακόμα χειρότερο είναι ότι κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει γι αυτό, αφού πρωταρχικό μέλημα πολλών γιατρών που παρουσιάζονται ως μάρτυρες στο Δικαστήριο δεν είναι η έκφραση αμερόληπτης γνώμης, αλλά η επίδειξη συναδελφικής αλληλεγγύης προς τον κατηγορούμενο. Η απώλεια, όμως, της εμπιστοσύνης του δικαστή στην ειλικρίνεια του εμπειρογνώμονα έχει ως αποτέλεσμα οι πρωτόδικες αποφάσεις να είναι καταδικαστικές στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων γιατρών που κατηγορούνται για αμέλεια. Έτσι, την έλλειψη αντικειμενικότητας των εμπειρογνωμόνων πληρώνουν κυρίως οι αθώοι. Σε άλλες χώρες, οι επαγγελματικές ενώσεις των γιατρών δεν διστάζουν να καταδικάσουν ή να αποπέμψουν τα μέλη τους που εκθέτουν το ιατρικό επάγγελμα και κανείς δικαστής δεν διανοείται να αμφισβητήσει την αντικειμενικότητα των εκπροσώπων των πανίσχυρων αυτών ιατρικών σωμάτων, που έχουν πίσω τους μακρά παράδοση κύρους. Στη χώρα μας, με τις επαγγελματικές ιατρικές ενώσεις να έχουν απολέσει προ πολλού το αρχαίο τους κλέος, το κύρος της ιατρικής οικογένειας τραυματίζεται κάθε τόσο από ενέργειες μεμονωμένων μελών της, που βρίσκουν προστασία πίσω από μια λανθασμένη αντίληψη περί συναδελφικής αλληλεγγύης. Αντίληψη που έχει επικρατήσει σαν άγραφος κώδικας συμπεριφοράς μεταξύ των γιατρών και έχει από καιρό υιοθετηθεί από τα πειθαρχικά συμβούλια των περισσότερων ιατρικών μας συλλόγων. 10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

10

11 E D I T O R I A L Το θλιβερό τέλος του Κώστα Καραμανλή ΗΠαρασκευή, 9 Μαΐου 2009 θα μείνει στη μνήμη μας για πάντα ως ημέρα κοινοβουλευτικής εκτροπής, του πρώτου δηλαδή εν δημοκρατία πραξικοπήματος της μεταπολίτευσης. Πράγματι, ο κ.κώστας Καραμανλής αποφάσισε εντυελώς αιφνιδιαστικά, το βράδυ αυτής της μαύρης Παρασκευής, να κλείσει τη Βουλή (!) λες και αποτελεί οικογενειακή του επιχείρηση, το βιντεοκλάμπ της Ραφήνας από το οποίο προμηθεύεται τα περίφημα DVD του. Χρειάζεται εδώ μια διευκρίνιση για να αναδειχθεί το πρωτοφανές τής υπόθεσης: Η Βουλή δεν ανέστειλε απλώς τη λειτουργία της ενόψει των Ευρωεκλογών, όπως έχει ξαναγίνει και όπως ισχυρίζονται στα παράθυρα οι ταλαίπωροι και απληροφόρητοι προπαγανδιστές-εκπρόσωποι της Νέας Δημοπρασίας (με συγχωρείτε για την ελαφρά τροποποίηση στον τίτλο του κυβερνώντος κόμματος, αλλά είναι πλέον αναγκαία προκειμένου να αποδίδει ο τίτλος την πραγματικότητα). Ο πρωθυπουργός, λοιπόν, αποφάσισε να τερματίσει την τρέχουσα σύνοδο της Βουλής περίπου δυο μήνες πριν την κανονική της λήξη, με αποτέλεσμα την άμεση παραγραφή όλων των αδικημάτων των υπουργών του, μέχρι και το 2007!!! Απίστευτο θράσος. Με τον τρόπο αυτό ο κ.κώστας Καραμανλής δίνει ένα βίαιο τέλος στην όποια διαδικασία κάθαρσης μέσω της αποστολής στη Βουλή των πολλών σκανδαλωδών υποθέσεων που εκκρεμούν. Οι περισσότεροι δικαστές δεν θα στείλουν στη Βουλή μια υπόθεση η οποία Μιχάλης Πιτσιλίδης pitsilidis@gmail.com SMS στο έχει παραγραφεί για τα πολιτικά πρόσωπα που εμπλέκονται. Επιπλέον, με το αιφνιδιαστικό κλείσιμο της Βουλής, ο πρωθυπουργός δίνει μια διέξοδο στο πολύ σοβαρό πρόβλημα, πολιτικό και ψυχολογικό, που αντιμετωπίζει ο ίδιος προσωπικά. Γιατί θα πρέπει να σημειωθεί ότι την ίδια μέρα το πρωί, ο πρωθυπουργός μίλησε στη Βουλή μπροστά σε εντελώς άδεια έδρανα! Οι βουλευτές της συμπολίτευσης αγνόησαν μαζικά την παρουσία του αρχηγού τους στη Βουλή, κάτι που επίσης συμβαίνει για πρώτη φορά από το Οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας προφανώς θεωρούν ότι ο αρχηγός τους φέρει μεγάλο μέρος ευθύνης για τη βροχή σκανδάλων που πέφτει ασταμάτητα στη χώρα από την πρώτη ημέρα που ανέλαβε τη διακυβέρνηση η σεμνή και ταπεινή Νέα Δημοπρασία. Εξάλλου από τη φοβερή υπόθεση Παυλίδη, του χειρότερου ίσως «πολιτικού» στη σημερινή σύνθεση της Βουλής, έγινε φανερό ότι η ισχύς του πρωθυπουργού βαίνει συνεχώς μειούμενη. Τρώει το ένα χαστούκι μετά το άλλο από τον κολοσσό της Ρόδου, χωρίς να μπορεί να αντιδράσει. Ο Πρωθυπουργός είναι, δυστυχώς, γαντζωμένος με νύχια και με δόντια στην καρέκλα του, παρά το αντίθετο που διατυμπανίζει σε κάθε ευκαιρία. Η αλήθεια είναι, όπως πάντα, απλή. Αν δεν ήταν γαντζωμένος στην εξουσία όπως ένα θλιβερός ετοιμοθάνατος από τη ζωή, προ πολλού θα είχε αποφασίσει να διώξει του λαδιάρηδες και σκανδαλιάρηδες από το κόμμα του και να ζητήσει τη λαϊκή νομιμοποίηση. Αυτή είναι η απλή αλήθεια. Αντίθετα, ο Κώστας Καραμανλής προσπαθεί να καλύψει τους «συνεργάτες» του και επιλέγει τη λύση της αποχώρησης από τη Βουλή όταν τα πράγματα παίρνουν ιδιαίτερα δύσκολη τροπή. Και δεν είναι μόνον αυτό. Ο Τέλης Παυλίδης (σοφή η χρήση του Τέλης αντί του Αριστοτέλης που θα αποτελούσε προσβολή στον αρχαίο φιλόσοφο) επιστρέφει θριαμβευτικά στα νησιά του και στα τοπικά λαμόγια που αποτελούν τους σωματοφύλακές του, βεβαιώνοντας ότι θα είναι πάλι υποψήφιος, θέλει δεν θέλει ο αρχηγός του, τον οποίο εμφανώς γράφει στις σόλες των παπουτσιών του. Και δεν έχει άδικο. Σύμφωνα με το καταστατικό της Νέας Δημοπρασίας κάθε εν ενεργεία βουλευτής είναι αυτοδικαίως υποψήφιος στις επόμενες εκλογές! Επομένως, για να μην είναι υποψήφιοι στις επόμενες εκλογές φυσιογνωμίες όπως ο Παυλίδης ο Κολοσσός, ο Βουλγαράκης ο Πελεκητής ή ο Ρουσσόπουλος ο Εφραιμοειδής, απαιτείται αλλαγή του καταστατικού είτε πραξικόπημα. Το πολιτικό τέλος του κ.κώστα Καραμανλή είναι θλιβερό. Όλοι πιστεύουν ότι υπήρξε τόσο ανεπαρκής όσο κανείς στη μεταπολίτευση κι έτσι θα κλείσει την πορεία του: λίγο λίγο ως λίγος 12 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

12

13 E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α 151 και να καίνε μέχρι στιγμής άνδρας, πυροβόλησε εξ επαφής στο «Άγνωστος κεφάλι 29χρονη γυναίκα την ώρα που αυτή είχε μπει σε ζαχαροπλαστείο στα Καμίνια». «Διακόσια ευρώ, ένα κινητό τηλέφωνο και άγνωστος αριθμός πακέτων με τσιγάρα είναι η λεία του ληστή που «χτύπησε» χθες, στις 22:30 το βράδυ, κατάστημα ψιλικών στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης». «Θύμα ληστείας έπεσε χθες, μέρα μεσημέρι, ένας οδηγός αυτοκινήτου στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, την ώρα που άλλαζε το λάστιχο του αυτοκινήτου του». «Με τα κλειδιά στο χέρι έμεινε ο ιδιοκτήτης ενός λυόμενου σπιτιού στη Ραφήνα. Πήγε στο εξοχικό του για να το καθαρίσει ενόψει των καλοκαιρινών διακοπών, αλλά διαπίστωσε ότι, άγνωστοι είχαν ξηλώσει το λυόμενο, το είχαν φορτώσει με γερανό σε φορτηγό και εξαφανίστηκαν, χωρίς κανείς από τους περίοικους να αντιληφθεί οτιδήποτε». «Η Αθήνα είναι η τρίτη πιο βρώμικη πόλη της Ευρώπης σύμφωνα με δημοσκόπηση που έκανε μέσω του διαδικτύου ευρωπαϊκός ταξιδιωτικός οργανισμός». Όλα αυτά (και άλλα πολλά ακόμη) συνέβησαν μέσα στην προηγούμενη εβδομάδα. Την ίδια ώρα, ετοιμάζονταν ο «νέος γύρος» για το παραδικαστικό, η Ιερά Σύνοδος βρίσκονταν σε αναβρασμό για το θέμα της καθαίρεσης του πρώην μητροπολίτη Αττικής κ. Παντελεήμονα, η υπόθεση Siemens «ξύνεται» από δω, «ξύνεται» από κει και αναμένεται το σωστό εκλογικό timing» για να ανοίξουν οι πληγές, η υπόθεση Παυλίδη αναδεικνύεται ασήμαντη μπροστά στο αναπαυτικό βόλεμα που προσφέρουν οι βουλευτικές καρέκλες, η οικονομία πάει από το κακό στο χειρότερο, η Υγεία από το χειρότερο στο χείριστο και κατά τα άλλα όλα καλά, όλα ανθηρά! Ο πρωθυπουργός δηλώνει κάθε Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου «Ο αριθμός «151», δεν αφήνει περιθώρια για σαφήνεια, αποφασιστικότητα και ξεκάθαρες δηλώσεις» λίγο και λιγάκι ότι, η κυβέρνηση επέλεξε «τον δύσκολο δρόμο» και όχι τις «εύκολες λύσεις». Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τα λεγόμενά του; Δεν είναι πραγματικά δύσκολο, ίσως και άθλος, να καταφέρνεις να κρύβεσαι επιτυχώς για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα; Δεν είναι δύσκολο να θεωρείσαι ο καταλληλότερος πρωθυπουργός, ενώ προΐστασαι μιας ακατάλληλης (για ανηλίκους και ενηλίκους) κυβέρνησης; Σύμφωνα με την εφημερίδα «Το Βήμα», ο κ. Καραμανλής είπε στους συνεργάτες του, αμέσως μετά την ψηφοφορία στη Βουλή, ότι «δεν υπάρχει πια Παυλίδης για εμάς, τελείωσε», αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν πρόκειται να τον συμπεριλάβει ξανά στο ψηφοδέλτιο της Δωδεκανήσου. Ο πρωθυπουργός το άφησε να εννοηθεί Ο αριθμός «151», δεν αφήνει περιθώρια για σαφήνεια, αποφασιστικότητα και ξεκάθαρες δηλώσεις. Όλα εννοούνται, υπάρχουν ως σκέψεις, ως σενάρια, αλλά μέχρι εκεί. Η καρέκλα της Βουλής, θεωρείται «καρέκλα σκηνοθέτη» των πολιτικών σεναρίων, καθορίζοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια στο «παίξιμο» των βουλευτών, αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού - πρωταγωνιστή. Την ίδια ώρα, ο ίδιος ο κ. Παυλίδης, δηλώνει έτοιμος για νέα υποψηφιότητα στα Δωδεκάνησα. «Προχωράμε, για τον τόπο μας», είπε χαρακτηριστικά! Σαν ηθοποιός από άλλη ταινία, που θέλει να μετατρέψει το «κοινωνικό δράμα» της κυβέρνησης σε ελληνική κωμωδία με «φτηνό χιούμορ», καταστρέφοντας, παράλληλα, όλες τις βλέψεις για ένα εκλογικό Όσκαρ! (Όλα στο) Φως, κάμερα και πάμε γύρισμα Πρόζα, διαφάνεια και δάκρυ, θα αναγκάσουν σίγουρα το κοινό να ψηφίσει κατά συνείδηση Κι αν γίνουμε και λίγο Bollywood, δεν βαριέσαι! Σημασία έχει να κάνει εισπράξεις η ταινία, να περνάμε καλά στα παρασκήνια, κι ας μη βγαίνει αυτό στον κόσμο! 14 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

14

15 Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε Ο μαιευτήρας πότης! Σε διαθεσιμότητα τέθηκε, με απόφαση της Διοίκησης του Νοσοκομείου Κορίνθου, μαιευτήρας του Ιδρύματος, ύστερα από καταγγελία ότι προέβη σε τοκετό, ενώ βρισκόταν σε κατάσταση μέθης, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή της μητέρας και του παιδιού. Την καταγγελία έκανε ο σύζυγος της νεαρής γυναίκας. Όπως δήλωσε σχετικά με την υπόθεση, ο διοικητής του Νοσοκομείου, κ. Ιωάννης Ευθυμιάδης, αμέσως μετά την καταγγελία παραγγέλθηκε η διενέργεια Ε.Δ.Ε., η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ ο μαιευτήρας ετέθη σε «αναστολή καθηκόντων». Για την υπόθεση συνεδρίασε και το ιατρικό συμβούλιο του Ιδρύματος, του οποίου τα μέλη συνέταξαν πόρισμα, που θα συμπεριληφθεί στην Ε.Δ.Ε.. Να σημειωθεί ότι, η μητέρα είναι καλά στην υγεία και έχει πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο, ενώ το νεογέννητο διακομίσθηκε και νοσηλεύεται στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νεογνών του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας, στον Πειραιά. Αποχώρηση = Απαξίωση Σε πλήρη απαξίωση οδηγείται, σύμφωνα με τους εργαζόμενους, το Γενικό Νοσοκομείο της Ρόδου, μετά την αποχώρηση των 30 εποχιακών νοσηλευτών. Οι συμβάσεις τους λήγουν στις 30 Μαΐου, αλλά με γνωμάτευση του Νομικού Συμβουλίου, απολύθηκαν πριν από λίγες μέρες. Η αποχώρησή τους αναμένεται να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του Νοσοκομείου, ενώ δεν αποκλείεται, κάποιες κλινικές να αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο. Στους 30 νοσηλευτές οφείλονται τα δεδουλευμένα από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα, το δώρο Πάσχα και σε ορισμένους το δώρο Χριστουγέννων, καθώς και οι υπερωρίες από τον Αύγουστο. Και όλα αυτά συμβαίνουν λίγο πριν το καλοκαίρι, κατά τη διάρκεια του οποίου, οι ανάγκες του νοσοκομείου αυξάνονται, δεδομένης της μεγάλης τουριστικής κίνησης που έχει πάντα το νησί της Ρόδου. Επιτροπή κατά του καπνίσματος! Νέα χειρουργεία για τον «Ευαγγελισμό» Την επίσημη έναρξη των πολιτικών και των δράσεων του υπουργείου, ενόψει της εφαρμογής του νέου νομοθετικού πλαισίου που απαγορεύει το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους από 1η Ιουλίου 2009, έκανε ο υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του υπουργείου στο Μαρούσι, με θέμα «Εθνική Συμμαχία κατά του Καπνίσματος». Στα πλαίσια της εκδήλωσης, ανακοινώθηκε και η συγκρότηση της Εθνικής Αντικαπνιστικής Επιτροπής «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», η οποία μάλιστα έχει ήδη συνεδριάσει για πρώτη φορά. «Δεν θα υπάρξει καμία παρέκκλιση από τις διατάξεις του Νόμου», επισήμανε ο υπουργός, προϊδεάζοντας την Επιτροπή για τις αυστηρές του διαθέσεις, τονίζοντας παράλληλα την αναγκαιότητα για πλήρη ενημέρωση των πολιτών αναφορικά με τα νέα μέτρα, καθώς και το ενθαρρυντικό γεγονός ότι, η ελληνική κοινωνία καπνιστές και μη- ανταποκρίθηκε θετικά στην ανακοίνωση των διατάξεων του Νόμου. Στόχος της Επιτροπής είναι η προώθηση της αντικαπνιστικής πολιτικής, ενόψει της εφαρμογής του Νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους, από την 1η Ιουλίου Η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή για το Κάπνισμα θα έχει τις παρακάτω αρμοδιότητες: Θα συντονίσει τη δράση του υπουργείου με συναρμόδιους κρατικούς φορείς για την εφαρμογή του Νόμου. Θα προχωρήσει σε επισκέψεις και συναντήσεις με εκπροσώπους άλλων υπουργείων και φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με σκοπό την εφαρμογή του Νόμου. Θα καταρτίσει συγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης με στοχευμένες ενέργειες για την εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας. Τα μέλη της Εθνικής Αντικαπνιστικής Επιτροπής «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡ- ΓΙΟΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ» είναι τα ακόλουθα: - Πρόεδρος: κ. Παναγιώτης Μπεχράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Φυσιολογίας της Αναπνοής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. - Μέλη: κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, κ. Νικόλαος Χούλης, Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαπνιστικής Εταιρείας, κ. Σταύρος Μπεσμπέας, Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, κ. Ιωάννης Τούντας, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Ιωάννης Κυριόπουλος, Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, κα Αθηνά Λινού, Αντιπρόεδρος Ε.Ο.Φ. και Πρόεδρος Ινστιτούτου Προληπτικής Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής και κ. Αλέξης Ζορμπάς, Συντονιστής Μονάδας Στρατηγικής και Πολιτικών Υγείας Υ.Υ.Κ.Α.. Το ποσό των 30 εκατ. ευρώ ανακοίνωσε πως διαθέτει η Εθνική Τράπεζα για την ανέγερση και τον εξοπλισμό νέας πτέρυγας σύγχρονων χειρουργείων στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», η οποία υπολογίζεται ότι, θα είναι έτοιμη σε διάστημα είκοσι μηνών από τη λήψη των σχετικών αδειών. Με τα νέα χειρουργεία ο «Ευαγγελισμός» θα επιλύσει χρόνια λειτουργικά του προβλήματα και θα στηρίξει την επιστημονική έρευνα. Η τράπεζα έχει ήδη αναθέσει την αρχιτεκτονική προμελέτη της νέας πτέρυγας, η οποία ενώ εκπονείται, τίθεται και υπό την έγκριση της διοίκησης και των επιστημονικών ομάδων του «Ευαγγελισμού» και των Τεχνικών Υπηρεσιών του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Για τη μορφή του νέου κτιρίου, η προμελέτη θα τεθεί για έγκριση στη Διεύθυνση Νεότερων Μνημείων του ΥΠΠΟ. 16 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

16

17 Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε Κυνηγώντας τον αρουραίο! «Την Τετάρτη 1/4/2009, σημειώθηκε στο νοσοκομείο Ρεθύμνου τραγελαφικό περιστατικό, μοναδικό ίσως στα ευρωπαϊκά χρονικά. Χειρουργημένος ασθενής, σε δωμάτιο του 1ου ορόφου, αφού ευχαρίστησε τον γιατρό του για την επιτυχημένη επέμβασή του, συζητούσε με τους συγγενείς του, που είχαν έλθει να τον επισκεφτούν, όταν ξαφνικά δέχθηκε την επίθεση ποντικού μεγάλου μεγέθους, πιθανώς αρουραίου, ο οποίος δάγκωσε επανειλημμένα τον πρόσφατα χειρουργημένο ασθενή! Από τις φωνές των συγγενών συγκεντρώθηκαν νοσοκόμες, οι οποίες τρομαγμένες μπροστά στο μέγεθος του ποντικού προσέθεσαν και αυτές τις δικές τους εκκλήσεις για βοήθεια, ανεβασμένες στις καρέκλες, μέχρι τη στιγμή που την κατάσταση έσωσαν οι συγγενείς του ασθενή, που απομόνωσαν και εξόντωσαν τον ποντικό «εισβολέα» στις τουαλέτες του νοσοκομείου. Επειδή αυτά τα φαινόμενα δημιουργούν αλγεινή εικόνα για τη λειτουργία των νοσοκομείων και της παρεχόμενης περίθαλψης, επειδή εδώ και 5 χρόνια με την υποχρηματοδότηση της υγείας και από το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης και την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της επέκτασης του νοσοκομείου, οδηγήσατε τα πράγματα σε τραγελαφικές καταστάσεις, θέτοντας σε κίνδυνο και απειλή από την έλλειψη στοιχειωδών κανόνων καθαριότητας, την υγεία των ασθενών του Νοσοκομείου Ρεθύμνου, ερωτάται ο υπουργός: Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε για τη βελτίωση των απαράδεκτων συνθηκών υγιεινής που παρατηρούνται στο νοσοκομείο Ρεθύμνου;», αναφέρει το κείμενο της ερώτησης που κατέθεσε στη Βουλή, ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, κ. Μιχάλης Καρχιμάκης. Τα σχόλια είναι περιττά Ρεκόρ πλαστών συνταγών! Διοικήσεις σε ελεύθερη πτώση! Νέο «χτύπημα» δέχεται η αξιοπιστία του Ο.Π.Α.Δ., μετά την αποκάλυψη που είδε το φως της δημοσιότητας, ότι το 96% των συνταγών του Ταμείου, που εκδόθηκαν το 2003 στον Πειραιά, ήταν πλαστό. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε μετά από έλεγχο που διενήργησαν Επιθεωρητές του υπουργείου Υγείας, στον Ο.Π.Α.Δ. και συγκεκριμένα στην Περιφερειακή Υπηρεσία του Πειραιά, ενώ όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο, το ποσό που αναλογεί στις πλαστές συνταγές ανέρχεται περίπου σε ευρώ. Το ποσό αυτό καταλογίζεται στους υπευθύνους, οι οποίοι και καλούνται να τα επιστρέψουν, πέραν των υπολοίπων νόμιμων συνεπειών που θα προκύψουν από την έρευνα του Εισαγγελέα προς τον οποίο έχουν διαβιβαστεί τα πορίσματα. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η έρευνα αυτή ξεκίνησε από το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας, πριν από τέσσερις μήνες, καλύπτοντας τη χρονική περίοδο από το 2003 και καλύπτει και το Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, κ. Αριστείδης Καλογερόπουλος, σχολίασε σχετικά με το θέμα, ότι πρόκειται για έλεγχο που ξεκίνησε παλαιότερα και αυτεπάγγελτα το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας και Πρόνοιας, προφανώς έπειτα από καταγγελίες. «Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας είχε ενημερωθεί και είχε ζητήσει τότε να συνεχιστεί η έρευνα έως και το Το πρώτο σκέλος της έρευνας, μέχρι το 2003, ολοκληρώθηκε πρόσφατα και συνεχίζεται για τα επόμενα χρόνια», σημείωσε, ενώ πρόσθεσε πως το υπουργείο Υγείας ζήτησε από τη διοίκηση του Σώματος Επιθεωρητών να παραπέμψει την υπόθεση στον εισαγγελέα, καθώς υπήρχε ο κίνδυνος παραγραφής των αδικημάτων. Μετά το «Δρομοκαΐτειο» σειρά είχε «Η Παμμακάριστος» Κι αν λάβουμε υπόψη και τις πρόωρες απομακρύνσεις αρκετών διοικητών νοσηλευτικών ιδρυμάτων στο παρελθόν που οδήγησαν, μάλιστα, σε μια σειρά από δικαστικές διαμάχες-, μπορούμε με βεβαιότητα να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι, η παρούσα κυβέρνηση «δεν το χει» το «διοικητικό» θέμα! Η μία μετά την άλλη «πέφτουν» οι διοικήσεις των νοσοκομείων εξαιτίας προβληματικών νομοθετικών ρυθμίσεων και επιλογών, που ακυρώνονται συνεχώς την τελευταία τριετία από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Πριν από λίγες μέρες, προέκυψε πρόβλημα με τη διοίκηση που διόρισε το υπουργείο Υγείας στο νοσοκομείο «Η Παμμακάριστος», διορισμός που ακυρώθηκε με απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, καθώς εντοπίστηκαν συνταγματικές παραβάσεις στον Ν. 3329/05. Η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε ότι, η κυβέρνηση παραβίασε τις διατάξεις του Συντάγματος που δεν επιτρέπουν να αλλοιώνεται πλήρως η σύνθεση των διοικήσεων ιδρυμάτων και ακύρωσε το διορισμό του διοικητή και μελών του Δ.Σ., υποστηρίζοντας ότι, με την υπάρχουσα σύνθεση, είχε χαθεί η πλειοψηφία που πρέπει πάντα να έχουν τα μέλη, που έχουν οριστεί κατά τις ιδρυτικές πράξεις. Το ανώτατο δικαστήριο, ακολουθώντας ουσιαστικά τη συνταγματική προστασία των ιδρυμάτων, ακύρωσε τον διορισμό της διοίκησης της «Παμμακαρίστου», όπως έκανε προ τετραμήνου για τη διοίκηση του «Δρομοκαϊτειου». Στην απόφαση της Ολομέλειας ΣτΕ (1192/09) υπογραμμίζεται ότι, κατά παράβαση του Συντάγματος ο Ν. 3329/05 επέτρεψε στον υπουργό Υγείας να αλλοιώνει τη βούληση του δωρητή ή του διαθέτη σχετικά με τον τρόπο διοίκησης και διαχείρισης της περιουσίας των νοσοκομείων - ιδρυμάτων. Δέχτηκε δε ότι ο διορισμός των διοικήσεων από τον υπουργό δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, ούτε με την επίκληση επιχειρημάτων για πλημμελή διαχείριση και διοίκηση της περιουσίας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μέτρα διοικητικής φύσης. 18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

18

19 Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ Η διεύρυνση της διαφθοράς Toυ Ανδρέα Ανδριανόπουλου «Το κράτος δυστυχώς εκτρέφει, ενθαρρύνει και συντηρεί τις κάτω από το τραπέζι ανήθικες συναλλαγές» Ηκαταβύθιση του ελληνικού πολιτικού συστήματος στο αποκρουστικό τέλμα της διαφθοράς δεν είναι δυσεξήγητη. Σχεδόν από γεννησιμιού του το ελληνικό κοινοβουλευτικό σύστημα έχει τις πόρτες ανοιχτές στην συναλλαγή και τις προσωπικές εύνοιες. Για χρόνια μιλάμε για τις διαστάσεις της ρουσφετολογίας στην πολιτική μας ζωή. Ελάχιστοι, όμως, φρόντισαν να επισημάνουν πως, το πελατειακό λεγόμενο σύστημα δεν είναι παρά ο προθάλαμος προετοιμασίας της ελληνικής κοινωνίας για διαφθορά και ηθική παρακμή. Πού όμως εδράζεται στην Ελλάδα η πελατειακή πολιτική σκηνή και το κύκλωμα της ευρείας ρουσφετολογίας, αν όχι στο ίδιο το εκλογικό σύστημα; Είναι τυχαίο άραγε πως, μοναχά στην Ελλάδα κυριαρχεί για χρόνια του σύστημα του σταυρού προτίμησης στις εκλογές κοινοβουλευτικών εκπροσώπων; Tι ακριβώς συμβολίζει ο σταυρός προτίμησης για την γενικότερη στάση της κοινωνίας απέναντι στην ηθική διάβρωση και την διαφθορά; Αποτελεί απλά την προετοιμασία της κοινωνίας, για την αντιμετώπιση της πολιτικής σαν συστήματος πλουτισμού, βόλεψης και τακτοποίησης προσωπικών θεμάτων και λογαριασμών. Η λογική του «κάνε μου αυτή την εξυπηρέτηση για να σε ψηφίσω», δεν είναι παρά η ψυχολογική προετοιμασία και ο εθισμός στον απόλυτο εκμαυλισμό του «κάνε μου την δουλειά και θα σου δώσω τόσα»!! Ο ίδιος ο πολίτης απαιτεί μέσω του πελατειακού συστήματος από τον πολιτικό να δέχεται και να επικροτεί την συναλλαγή. Άλλος απαιτεί εξυπηρετήσεις με αντάλλαγμα την ψήφο του κι άλλος τα χρήματά του. Και οι δύο ενθαρρύνουν την διαφθορά και την ηθική απαξίωση. Δίχως, λοιπόν, αποφάσεις για αλλαγές στο πολιτικό σύστημα είναι απατηλός στόχος ο περιορισμός της συναλλαγής στην πολιτική και η συντριβή της διαφθοράς. Ολόκληρο, όμως, το κύκλωμα άσκησης πολιτικής στην Ελλάδα κινείται πάνω στα όρια της διαφθοράς. Ο συνδικαλισμός λ.χ. κατά βάση κρατικοδίαιτος συχνά προβάλλει αιτήματα της επιχειρηματικής τάξης σαν μετωπικές θέσεις για το συμφέρον των εργαζομένων. Τελευταία ήρθε στο φώς της δημοσιότητας η στάση των εργαζομένων στην ΕΛΒΟ (Δημόσιο και Μυτιληναίος) που επιχείρησαν συντονισμένα να εξασφαλίσουν την σύμφωνη γνώμη των κομμάτων για την περίφημη προμήθεια των 140 τρόλεϊ της εταιρίας ΜΑΝ, κόντρα πάντα στην επιτροπή αξιολόγησης που την είχε, για διάφορους λόγους, απορρίψει. Σύμφωνα με δημοσίευμα εφημερίδας (Ε.Τ. 11/5) οι συνδικαλιστές «εκείνη την εποχή πολιορκούσαν τα πολιτικά γραφεία της Χ. Τρικούπη, του Περισσού και της Κουμουνδούρου, ζητώντας να μην περιοριστούν το έργο της εταιρίας και οι θέσεις απασχόλησης». Ολόκληρο το σύστημα λειτουρ- 20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

20

21 Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ Είναι ολοφάνερο πως, η διαφθορά συνυπάρχει και επωάζεται στην αγκαλιά του κρατισμού. Εν τούτοις, πολλοί υποστηρικτές της διαφάνειας στην πολιτική δεν εννοούν να απαγκιστρωθούν από την αναγκαιότητα χρησιμοποίησης του δημόσιου τομέα σαν μοχλού κάθε νέας πολιτικής. γίας της πολιτικής λοιπόν, κινείται πάνω στην λογική προώθησης επί μέρους συμφερόντων και επιδιώξεων, ανεξάρτητα βέβαια από το δημόσιο συμφέρον. Ουδείς πραγματικά νοιάζεται για τα χρήματα των φορολογουμένων. Όλοι φροντίζουν για τις στενές προσωπικές τους οικονομικές επιδιώξεις, τις οποίες συχνά ονοματίζουν «κοινό καλό». Έρχεται πρόχειρα στην μνήμη μου η στάση τότε της ΓΣΕΕ, αλλά και του συνδικαλιστικού οργάνου των εργαζομένων στον ΟΤΕ, ενάντια στις καταγγελίες μου για τις χαριστικές προμήθειες τω ψηφιακών του οργανισμού στην Siemens. Είχα κατηγορηθεί σαν ανθέλληνας (λες και η Siemens και η Ericsson που είχαν εξασφαλίσει την σχετική προμήθεια ήσαν ελληνικές εταιρίες!!), σαν ασυνείδητος νεοφιλελεύθερος και (αναπόφευκτα βέβαια) σαν πράκτορας ξένων συμφερόντων. Τώρα πλέον, που αποκαλύπτεται το βρωμερό παρασκήνιο εκείνων των ημερών, το συνδικαλιστικό κίνημα έχει χάσει την φωνή του. Είναι ολοφάνερο πως, η διαφθορά συνυπάρχει και επωάζεται στην αγκαλιά του κρατισμού. Εν τούτοις, πολλοί υποστηρικτές της διαφάνειας στην πολιτική δεν εννοούν να απαγκιστρωθούν από την αναγκαιότητα χρησιμοποίησης του δημόσιου τομέα σαν μοχλού κάθε νέας πολιτικής. Είναι χαρακτηριστικό πως, ακόμη και η πλέον πρόσφατη συγκροτημένη επίθεση εναντίον της νεοφιλελεύθερης οικονομίας της αγοράς (Warwick Funnell, Robert Jupe, Jane Andrew, In Government We Trust: Market Failure and the Delusions of Privatisation. Pluto Press, 2009) πάσχει δραματικά από έλλειψη εναλλακτικών προτάσεων για το μέλλον. Με οξείς βερμπαλιστικούς αφορισμούς και σκληρές επιθέσεις, κυρίως στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, το βιβλίο των καθηγητών Funnel, Jupe και Andrew δεν προσθέτει απολύτως τίποτε στην συζήτηση για μια πολιτική με μοχλό το κράτος. Η εμμονή των συγγραφέων βρίσκεται στην κατά την γνώμη τους αποτυχία της αγοράς και στην ανάγκη «επιστροφής της πίστης στο κράτος». Εντύπωση, επίσης, προκάλεσε και η θέση του γνωστού καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σικάγο και δικαστή Richard Posner (A Failure of Capitalism: The Crisis of '08 and the Descent into Depression. Harvard University Press, 2009), που καταλόγισε στις αγορές την βασική ευθύνη για την πρόσφατη οικονομική κατάρρευση των οικονομικών συστημάτων. Αν κι ο δικαστής Posner ομολογεί τις ενοχές της παρέμβασης του δημοσίου στα στεγαστικά θαλασσοδάνεια, επιμένει όμως πως, η βασική ευθύνη βρίσκεται στην άνευ ελέγχου λειτουργία των χρηματαγορών. Εν τούτοις, κι αυτός από χρόνια οπαδός της ελεύθερης επιλογής και της ανοιχτής οικονομίας δεν δείχνει να είναι σε θέση να παρουσιάσει συγκροτημένες εναλλακτικές λύσεις. Η επιχειρηματολογία, όμως, όλων πάσχει στην ανεύρεση της λογικής βάσης, πάνω στην οποία θα πρέπει να στηριχθεί αυτή η καινούργια πίστη στον έστω περιορισμένο κρατισμό. Γενικότητες, συναισθηματική φόρτιση (μοναχά το κράτος λ.χ. υποστηρίζουν οι συγγραφείς του «In Government We Trust», μπορεί να φροντίζει τους αδύνατους) και σοβαρά κενά στις προτάσεις πολιτικής χαρακτηρίζει τις θέσεις των επανεμφανιζόμενων κρατιστών. Και βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται από πουθενά η δυνατότητα καταπολέμησης της διαφθοράς μέσα στα πλαίσια ενός μεγάλου δημόσιου τομέα. Το κράτος δυστυχώς εκτρέφει, ενθαρρύνει και συντηρεί τις κάτω από το τραπέζι ανήθικες συναλλαγές. 22 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

22

23 Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ Σχετικά με το κάπνισμα Tου Αντώνη Kαρκαγιάννη (Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Καθημερινή») Το κάπνισμα είναι πολύ κακή και βλαβερή συνήθεια. Σας το λέει ένας μανιώδης καπνιστής. Καπνίζω επί 64 χρόνια, δεν το έκοψα παρά μόνο όταν έτυχε να βρεθώ στην απομόνωση, νοσοκομειακή ή άλλη. Για την ώρα δεν μου προκάλεσε καρκίνο, αλλά έχει βλάψει πολύ σοβαρά την υγεία μου και πλέον με δυσκολεύει στην καθημερινή ζωή. Αν θα έπρεπε να συμβουλεύσω κάποιον, θα του έλεγα να μην καπνίσει ποτέ. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να σας εξομολογηθώ ότι, αγαπώ το τσιγάρο και το κάπνισμα και δεν θέλω να το κόψω, παρόλο που μου είναι πλέον βασανιστικό. Δεν είναι απλή συνήθεια, είναι εξάρτηση που περικλείει τη στέρηση και το πέρασμα από τη στέρηση στην ανακούφιση και στην απόλαυση. Είναι περίπου το ίδιο με την απόλαυση που αισθάνεται ο πεινασμένος ή ο διψασμένος όταν βρίσκει τροφή ή νερό. Κάθε τσιγάρο που ανάβω, κρύβει αυτή την ειδική απόλαυση μετά τη στέρηση. Πιστεύω ότι, είναι η δύναμη που μας κρατάει δεμένους από τις εξαρτήσεις. Όταν απαλλαγείς από την εξάρτηση, θα στερηθείς και την απόλαυση που δεν αντικαθίσταται από καμιά άλλη ακριβώς όμοια. Επειδή, μάλιστα, έτυχε να βγάζω το ψωμί μου ως γραφιάς, η εναλλαγή της στέρησης και της απόλαυσης συνοδεύει το βάδισμα της γραφής, που συνήθως είναι και βάδισμα της σκέψης, και ταυτίζεται μαζί του. Εκατομμύρια άνθρωποι, που με κάποιο τρόπο συνέδεσαν το τσιγάρο με «Εύχομαι να μην οδηγηθούμε στην εξάρτηση από το παράνομο τσιγάρο, όπως οδηγηθήκαμε στην ποικιλόμορφη και δαιδαλώδη εξάρτηση από το παράνομο ναρκωτικό» την καθημερινή τους ζωή, κατάφεραν να κόψουν το κάπνισμα και σχεδόν όλοι δηλώνουν ευτυχισμένοι που το έκοψαν. Συνεπώς, μην παίρνετε τοις μετρητοίς αυτά που σας λέω για μένα. Είναι μόνο για μένα και τίποτα περισσότερο. Θεωρώ όλα τα μέτρα που αποβλέπουν στον περιορισμό του καπνίσματος θεμιτά και ορθά. Εκτός από τις απαγορεύσεις, που συνήθως φέρουν το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Τα κατασταλτικά μέτρα για τη χρήση μιας ουσίας (ναρκωτικά, οινόπνευμα και τώρα καπνός) έχουν αποτύχει πλήρως και παντού. Δεν περιόρισαν τη χρήση ναρκωτικών ουσιών, οινοπνεύματος ή καπνού. Αντιθέτως, στην πρώτη περίπτωση μέχρι σήμερα και στη δεύτερη, σε μεγάλη περίοδο σε συγκεκριμένη χώρα, διαμορφώνουν πραγματικά μυθική «μαύρη αγορά» με μεγάλα κέρδη, πολλές υποσχέσεις και πολλές φαντασιώσεις, που τελικά επιταχύνουν τη διάδοση της χρήσης. Θα απαγορεύσετε την πώληση τσιγάρων σε νέους κάτω των 18 ετών. Δεν μπορώ να φαντασθώ με ποιο τρόπο θα ελέγχεται αυτή η απαγόρευση. Εκείνο που φαντάζομαι και τρομάζω, είναι ότι έξω από κάθε σχολείο θα περιμένει και ένας «μαυραγορίτης», που θα πουλάει τσιγάρα σε υψηλή τιμή και, ενδεχομένως, μαζί με τα «παράνομα» τσιγάρα και μερικές άλλες παράνομες ουσίες. Εύχομαι να μην οδηγηθούμε στην εξάρτηση από το παράνομο τσιγάρο, όπως οδηγηθήκαμε στην ποικιλόμορφη και δαιδαλώδη εξάρτηση από το παράνομο ναρκωτικό. Δεν μπορώ να καταλάβω, επίσης, γιατί θα πρέπει να προστατεύσουμε ενήλικες και νοήμονες ανθρώπους και δεν τους αφήνουμε ελεύθερους να συμφάγουν στο ίδιο εστιατόριο με καπνιστές ή να τους στερήσουμε τη χαρά να το διακινδυνεύσουν. Ή αν θέλουν μπορούν να επιλέξουν ένα άλλο εστιατόριο... καθαρό και αποστειρωμένο. Γενικώς, παρατηρείται προτίμηση και σε μερικούς λατρεία στα κατασταλτικά μέτρα που μας απαλλάσσουν από τον κόπο να σκεφθούμε οτιδήποτε άλλο διαφορετικό. Νομίζουμε ότι θα μας απαλλάξουν από τα ναρκωτικά, από τα τσιγάρα, από τους μετανάστες, από τη βία και την εγκληματικότητα, από τις διαδηλώσεις. Δεν μας απάλλαξαν ποτέ και πουθενά. Εκείνο που τελικά μένει είναι οι κατασταλτικοί μηχανισμοί... Ορθή και λογική είναι η βαριά φορολόγηση των τσιγάρων. Όχι για να τιμωρήσουμε τους καπνιστές, αλλά για να γνωρίζουν, ότι καπνίζοντας επιβαρύνουν σημαντικά το σύστημα υγείας με επιπρόσθετες δαπάνες. 24 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

24

25 Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ ΤΟ ΝΕΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ ΤΑ ΙΔΙΑ ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ «ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ» ΑΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΟ Ε.Σ.Υ. Όσα φάμε, όσα πιούμε Από τη Νάνσυ Χρηστίδη Κάθε πέρυσι και καλύτεροι κάθε φέτος και χειρότεροι, γίνονται οι κατά τα άλλα «λειτουργοί» του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αποδεικνύοντας πως η «διαφάνεια» στα Δημόσια Νοσοκομεία, για τους περισσότερους εργαζόμενους, δεν αποτελεί παρά μόνο ένα ακόμη λήμμα στο λεξικό της ελληνικής γλώσσας και τίποτα παραπάνω. Το πόρισμα των Ελεγκτών που ανήκουν στο Σώμα Επιθεωρητών Υγείας Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) για το 2008, το οποίο βρίσκεται ήδη στο γραφείο του κ. Αβραμόπουλου, είναι «καυτό», καθώς παρουσιάζει ουκ ολίγους εργαζόμενους να έχουν μετατραπεί σε άτυπους «εισπράκτορες» εις βάρος των συμφερόντων των ασθενών. Δεκάδες είναι οι περιπτώσεις γιατρών και διοικητικών υπαλλήλων που εφευρίσκουν διάφορα τεχνάσματα προκειμένου να εισπράττουν παράνομα χρήματα από ασθενείς, νοσοκομεία, αλλά και από Ασφαλιστικά Ταμεία, όπως ανακάλυψαν οι Επιθεωρητές. Συνταγές φαρμάκων, όπως και ιατρικές εξετάσεις που πληρώθηκαν από τα Ταμεία αλλά δεν εκτελέσθηκαν ποτέ, μεγάλα ποσά που είχαν παρακρατηθεί από συντάξεις και επιδόματα φιλοξενουμένων σε οικοτροφεία, τα οποία κάποιοι είχαν αποσπάσει με τη μορφή δανείου, είναι μερικά από τα δείγματα «αδιαφάνειας», που συμπεριλήφθηκαν στο πόρισμά τους. Ειδικότερα, σε επτά περιπτώσεις οι επιθεωρητές ζήτησαν την επιστροφή ευρώ που είχαν, είτε εισπραχθεί παράνομα, είτε εμφανιστεί ως έλλειμμα στα ταμεία του νοσοκομείου. Στις υποθέσεις αυτές εμπλέκεται και γιατρός, ο οποίος ήταν συμβεβλημένος με το ταμείο του Δημοσίου (ΟΠΑΔ) και ο Σε επτά περιπτώσεις οι επιθεωρητές ζήτησαν την επιστροφή ευρώ που είχαν, είτε εισπραχθεί παράνομα, είτε εμφανιστεί ως έλλειμμα στα ταμεία του νοσοκομείου. οποίος με μη νόμιμα παραστατικά είχε βάλει στην τσέπη του ευρώ από εξετάσεις αρρώστων που αποδείχθηκαν ανύπαρκτες. Ένας συνάδελφός του, θα πρέπει να επιστρέψει ευρώ που είχε πάρει από παράνομες συνταγογραφήσεις, με τη χρήση μάλιστα πλαστής σφραγίδας. Άλλος «λειτουργός», υπάλληλος νοσοκομείου αυτή τη φορά, πρέπει να βρει τρόπο να καλύψει ένα έλλειμμα ύψους ευρώ που...χάθηκε από το λογιστήριο του νοσηλευτικού ιδρύματος, έπειτα από παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του ΙΚΑ. Ενδεικτικό της σήψης που επικρατεί στο ΕΣΥ είναι το γεγονός ότι, από τους συνολικά 104 ελέγχους που πραγματοποίησε μόνο ο Τομέας Διοικητικού- Οικονομικού Ελέγχου του ΣΕΥΥΠ και μόνο στην περιοχή της Αττικής, διαπιστώθηκαν προβλήματα διαφθοράς, κακοδιοίκησης, κοστολόγησης και παράνομων συνταγογραφήσεων σε 66 περιπτώσεις. Κανείς δεν θα περίμενε, βέβαια, τα πράγματα να είναι αλλιώς στη Βόρεια Ελλάδα. Εκεί κάποιοι σκέφτηκαν ακόμη και να...αξιοποιήσουν τους λιγοστούς πόρους ηλικιωμένων από τις συντάξεις και τα επιδόματά τους. Χαρακτηριστική η περίπτωση που έλαβε χώρα σε γηροκομείο που λειτουργούσε ως Ν.Π.Δ.Δ. και περιέθαλπε γέροντες και χρονίως πάσχοντες. Οι «υπεύθυνοι» σε αυτό, μαζί με το Σύλλογο Φίλων του Γηροκομείου, πήραν αυτοβούλως και προς όφελός τους, την απόφαση να παρακρατείται ένα ποσοστό ή ακόμη και το σύνολο των εσόδων των φιλοξενουμένων και να αποδίδονται στο Σύλλογο Φίλων ως...δωρεά. Οι Ελεγκτές, στο πόρισμά τους, κάνουν λόγο για «σωρεία παρατυπιών», αφού στη συνέχεια με τα χρήματα αυτά ο Σύλλογος προσλάμβανε προσωπικό κάτω από ασαφείς διαδικασίες και μη έχοντας καμία απολύτως αρμοδιότητα. «Οι αποφάσεις αυτές πέραν του ότι είναι ασαφείς, δεν προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία και είναι αντιδεοντολογικές», αναφέρουν μεταξύ άλλων οι Ελεγκτές, οι οποίοι διαβίβασαν τη σχετική έκθεση στον αρμόδιο εισαγγελέα πρωτοδικών, ενώ ζητούν να διενεργηθεί ΕΔΕ από την υγειονομική περιφέρεια, ώστε σύμφωνα με τις διατάξεις του υπαλληλικού κώδικα, να διαπιστωθούν επακριβώς τα πειθαρχικά παραπτώματα, να προσδιορισθούν τα πρόσωπα που ευθύνονται και να εξακριβωθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες τελέσθηκαν αυτές οι πράξεις. Να σημειωθεί ότι, τα στοιχεία από τις έρευνες που πραγματοποίησαν οι Ελεγκτές Μακεδονίας-Θράκης αποτυπώνουν σε όλο του το μεγαλείο, το μέγεθος της διαφθοράς στη Β. Ελλάδα: σε συνολικά 38 ελέγχους μόνο του τομέα φορέων πρόνοιας βρέθηκαν 41 περιπτώσεις διαφθοράς, κακοδιαχείρησης και οργανωτικών προβλημάτων. 26 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / IOYNΙΟΣ 2009

26

27 Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η 28 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

28 ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Αναζητώντας τον «σωστό» γιατρό Συνέντευξη στον Θεόδουλο Παπαβασιλείου Φωτογραφίες Κανάρης Τσίγκανος Να ξεκινήσουμε κύριε καθηγητά με μια ερώτηση που αφορά στο πριν και στο τώρα. Πού εντοπίζετε τις βασικές διαφορές των γιατρών της δικής σας γενιάς με τους νέους γιατρούς σήμερα; Πιστεύω ότι, οι σημερινοί γιατροί, σε σύγκριση με την εποχή που πρωτοβγήκα εγώ από το πανεπιστήμιο, σχεδόν μισό αιώνα πριν, είναι εκ των πραγμάτων καλύτερα πληροφορημένοι, αφού έχουν δυνατότητες πρόσβασης στην πληροφορία, αδιανόητες για τους νέους εκείνης της εποχής. Την εποχή που άρχισα εγώ να ασκούμαι στην ειδικότητα της παθολογίας, η μόνη πηγή πρόσβασης στη βιβλιογραφία ήταν το Index Medicus. Ήταν κάποιοι τόμοι, σαν τηλεφωνικοί κατάλογοι, που περιείχαν λήμματα, που παρέπεμπαν σε πρόσφατες δημοσιεύσεις. Κάθε μήνα κυκλοφορούσε ένας τόμος και στο τέλος κάθε χρόνου κυκλοφορούσε ο συνολικός (cumulative) τόμος για όλο το έτος. Στη βιβλιοθήκη υπήρχαν, λοιπόν, πάρα πολλοί τόμοι, τους οποίους έπρεπε να ψάξει κανείς υπομονετικά για να βρει σε ποια περιοδικά υπήρχαν δημοσιεύσεις για το θέμα που τον ενδιέφερε. Σήμερα, οι περισσότεροι φοιτητές της ιατρικής έχουν αποκτήσει μεγάλη εξοικείωση με το ίντερνετ όπου μπορούν να βρουν όποια πληροφορία θέλουν. Αυτό βέβαια έχει το πλεονέκτημα της ταχείας πρόσβασης στην πληροφορία, αλλά και το μειονέκτημα ότι ανάμεσα στις χρήσιμες πληροφορίες υπάρχουν αναπόφευκτα και τα καλούμενα «σκουπίδια». Κι αυτό είναι που μας ζητούν οι φοιτητές μας σήμερα: Να τους βοηθήσουμε να αναγνωρίζουν τα ουσιαστικά, να αξιολογούν τις πληροφορίες. Μια άλλη διαφορά είναι ότι οι σημερινοί νέοι έχουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία σκέψης σε σύγκριση με τους φοιτητές της δικής μου εποχής. Τότε, κυριαρχούσε η «ιατρική αυθεντία». Οι γνώσεις μάς επιβάλλονταν μέσω του συγγράμματος του καθηγητή ή της διδασκαλίας του από έδρας. Σήμερα, οι αυθεντίες αμφισβητούνται διεθνώς και, σιγά - σιγά και στην Ελλάδα. Στις μέρες μας, οι ιατρικές αποφάσεις βασίζονται όχι σε γνώμες αυθεντιών, αλλά στις καλούμενες «ενδείξεις» (evidences). Ενδείξεις (και όχι αποδείξεις μια και η ισχύς τους δεν είναι αδιαμφισβήτητη, αλλά ποικίλλει), που προέρχονται από τις καλούμενες κλινικές μελέτες έκβασης. Οι μελέτες αυτές αποσκοπούν στο να δείξουν πώς τροποποιείται η έκβαση μιας αρρώστιας, είτε από παράγοντες κινδύνου, είτε από θεραπευτικές παρεμβάσεις. Καλύτερη πληροφόρηση, λοιπόν, πιο «ανοιχτά μυαλά» Τι είναι αυτό που λείπει στην εκπαίδευσή τους; Εκείνο που λείπει, είναι ένας αναπροσανατολισμός της ιατρικής εκπαίδευσης προς την ουσία της ιατρικής. Οι περισσότεροι από αυτούς που διδάσκουν ιατρική σήμερα περιορίζονται στη μετάδοση στείρων γνώσεων γύρω «Τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης είχα δει ένα σύνθημα που μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Σ ένα τοίχο των κτηρίων της ιατρικής σχολής κάποιοι είχαν γράψει: «Δεν χρειάζεται να έχεις γνώση, για να έχεις γνώμη». Εγώ δεν συμφωνώ με αυτή την αντίληψη». Είναι ένας άνθρωπος που προτιμά να εκφέρει υπεύθυνη άποψη, μόνο για πράγματα που γνωρίζει, σε αντίθεση με τη «μόδα της εποχής», που κυριολεκτικά επιβάλει να έχουμε γνώμη για τα πάντα. Ο ομότιμος καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Θεόδωρος Μουντοκαλάκης, σε «κερδίζει» από την πρώτη στιγμή. Ίσως γιατί σε κάνει να νιώθεις άνετα, όπως νιώθεις όταν συζητάς με τον οικογενειακό σου γιατρό ή ακόμη και με κάποιο φίλο. Ίσως, γιατί σου εμπνέει το θαυμασμό και το σεβασμό, που εμπνέουν οι πραγματικοί δάσκαλοι. Ίσως, γιατί μέσα από μια συζήτηση μαζί του, κατορθώνεις να κατανοήσεις το πραγματικό νόημα της ιατρικής, που πολλές φορές στις μέρες μας, χάνεται κάπου ανάμεσα σε συγγράμματα, «περιπτώσεις», πληροφορίες και πελατειακές σχέσεις ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 175 / MEDICAL EXPRESS / 29

29 Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η από τις σύγχρονες βιολογικές και τεχνολογικές εξελίξεις, ξεχνώντας ότι μετά την αποφοίτησή τους, οι περισσότεροι φοιτητές θα γίνουν κλινικοί γιατροί και, κατά συνέπεια, θα έρχονται σε επαφή με αρρώστους. Η επαφή, όμως, με τον άρρωστο προϋποθέτει την ικανότητα ανάπτυξης διαπροσωπικών σχέσεων. Την ικανότητα αυτή μερικοί την διαθέτουν ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς τους. Άλλοι όμως, έχουν έμφυτη δυσκολία στο να το επιτυγχάνουν αυτό. Οι φοιτητές, που επιλέγονται για να φοιτήσουν σε μια ιατρική σχολή δεν υποβάλλονται σε συνέντευξη ή κάποιο τεστ από το οποίο θα μπορούσε να προκύψει ποιος είναι ικανός για διαπροσωπικές σχέσεις και ποιος όχι. Κάποιος, λοιπόν, θα πρέπει να τους βοηθήσει να αποκτήσουν αυτή την ικανότητα κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους. Σε πολλές ιατρικές σχολές άλλων χωρών, το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει σειρές μαθημάτων με θέμα τις διαπροσωπικές σχέσεις του γιατρού με τον άρρωστο. Πώς συζητάς με τον άρρωστο, πώς εξασφαλίζεις την εμπιστοσύνη του, ώστε να επιτύχεις καλύτερη συνεργασία μαζί του κ.ο.κ.. Επιπλέον, στους στόχους της εκπαίδευσης αυτών των ιατρικών σχολών περιλαμβάνεται και η διαμόρφωση κατάλληλης στάσης (attitude) του φοιτητή απέναντι στην ιατρική και τον άρρωστο. Και μοναδικό εκπαιδευτικό μέσο για την επίτευξη κατάλληλης στάσης είναι η πρόταση στους φοιτητές κατάλληλων προτύπων για μίμηση. Τα πρότυπα αυτά θα αναζητήσει ο φοιτητής ανάμεσα στους εκπαιδευτές τους και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μεταξύ των κριτηρίων που χρησιμοποιούνται για την επιλογή του διδακτικού προσωπικού είναι απαραίτητο να περιλαμβάνεται και η δυνατότητα του να αποτελεί κάποιος κατάλληλο πρότυπο για μίμηση (αυτό που οι ξένοι ονομάζουν role model). Το πιστεύετε, δηλαδή, αυτό που λένε ότι, η μισή τέχνη της ιατρικής είναι η ρητορική και οι επικοινωνιακές ικανότητες του γιατρού; Αυτό το έλεγε ο Ψυχάρης, αλλά είναι κάτι που ήταν από την αρχαιότητα γνωστό. Ο ρήτορας Γοργίας, στο ομότιτλο έργο του Πλάτωνα, ήταν αδερφός γιατρού. Επισκεπτόταν λοιπόν συχνά αρρώστους, μαζί με τον αδερφό του και άλλους συναδέλφους του, με σκοπό να παρεμβαίνει όταν χρειαζόταν, για να πείθει τους αρρώστους να υποβάλλονται στην προτεινόμενη θεραπεία, όταν αυτό δεν κατάφερναν να το κάνουν οι ίδιοι οι γιατροί. Χρειάζεται, επομένως, η ρητορική, αλλά σίγουρα από μόνη της δεν αρκεί. Η «ρητορική» περιλαμβάνεται στο γενικό όρο, «bedside manner», που χρησιμοποιείται ευρέως στις αγγλοσαξονικές χώρες και σημαίνει τη συμπεριφορά του γιατρού προς τον άρρωστο. Καμιά φορά, ο όρος αυτός αναφέρεται και με την αρνητική του έννοια, υποδηλώνει, δηλαδή, ότι επιδίωξη του γιατρού που χρησιμοποιεί αυτό τον τρόπο προσέγγισης του αρρώστου, δεν είναι να βοηθήσει τον άρρωστο, αλλά να εδραιώσει μια πελατειακή σχέση μαζί του. Το πορτοφόλι του άρρωστου, πολλές φορές παρατείνει τη θεραπεία του λένε κάποιοι Ακριβώς. Γι αυτό το λόγο ο σωστός γιατρός χρησιμοποιεί τους «καλούς τρόπους» με μοναδικό σκοπό να κάνει καλύτερα τη δουλειά του. Οι σωστοί επαγγελματίες κάθε είδους, δεν λένε «πώς θα αποκτήσω καλή πελατεία», αλλά «πώς θα προσφέρω καλές υπηρεσίες, ώστε να αποκτήσω καλή πελατεία». Και ένας γιατρός κάνει καλά τη δουλειά του όταν ο άρρωστος πηγαίνει καλά και μένει ικανοποιημένος από τις υπηρεσίες που του προσφέρει. Για τους πραγματικούς γιατρούς, αυτούς που ασκούν την ιατρική από αγάπη, αυτή είναι μεγαλύτερη ικανοποίηση. Θυμάμαι το δάσκαλο μου τον Γεώργιο Μερίκα. Ήταν καθηγητής, έγινε ακαδημαϊκός, αλλά ξεκίνησε από γιατρός της γειτονιάς. Έλεγε, λοιπόν: «Όταν ήμουν νέος γιατρός και με ξυπνούσαν από το τηλέφωνο μέσα στα άγρια χαράματα για να τρέξω σε κάποιον άρρωστο, δεν δυσανασχετούσα. Αντίθετα, ένιωθα πραγματική ηδονή, επειδή αυτό το τηλεφώνημα ήταν απόδειξη ότι κάποιος εμπιστευόταν την υγεία του σε μένα». Θεωρείτε ότι οι νέοι γιατροί «κλίνουν» περισσότερο προς την ιατρική που είναι επικεντρωμένη στην 30 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 175 / ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

30 «περίπτωση», παρά στον άρρωστο; Ο φοιτητής δείχνει ενδιαφέρον - αυτό έκανα κι εγώ ως φοιτητής, άλλωστε - όταν κάποιος έμπειρος γιατρός αναλύει μια περίπτωση αρρώστου και εξηγεί με ποιο τρόπο καταλήγει στη σωστή στη διάγνωση και αποφασίζει την κατάλληλη θεραπεία. Είναι μια καθαρά εγκεφαλική διαδικασία, σαν να διαβάζεις αστυνομικό μυθιστόρημα και παρακολουθείς πώς φτάνει ο Ηρακλής Πουαρό στη λύση του μυστηρίου. Ο άρρωστος, όμως, δεν είναι «περίπτωση». Είναι ένας άνθρωπος που έχει τα δικά του προβλήματα, βλέπει την αρρώστια του με τα δικά του μάτια, έχει τις δικές του προτεραιότητες, τη δική του στάση απέναντι στη ζωή. Υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται τον θάνατο και κάποιοι άλλοι που σου λένε (και, πραγματικά, το πιστεύουν) ότι, «εγώ δεν φοβάμαι το θάνατο, αλλά δεν θέλω να υποφέρω». Είναι δύο διαφορετικοί άρρωστοι, παρόλο που μπορεί να έχουν ακριβώς την ίδια αρρώστια και ο γιατρός πρέπει να τους αντιμετωπίσει κατανοώντας και τις δικές τους αντιλήψεις για την αρρώστια, τη ζωή και το θάνατο. Μετά έρχεται το περιβάλλον του αρρώστου. Υπάρχουν άρρωστοι που είναι μόνοι και αβοήθητοι και άλλοι που έχουν το στοργικό οικογενειακό τους περιβάλλον. Είναι κι εδώ διαφορετικοί άρρωστοι, που μπορεί να πάσχουν από την ίδια ακριβώς αρρώστια. Υπάρχει ακόμα το υπερπροστατευτικό οικογενειακό περιβάλλον, που καταδυναστεύει τον άρρωστο και παίρνει αποφάσεις - κυρίως σε περιπτώσεις ηλικιωμένων - για λογαριασμό του. Ο γιατρός τώρα βρίσκεται σε δίλημμα, για το τι πρέπει να κάνει: να πάρει τη γνώμη του αρρώστου ή να ακολουθήσει τις υποδείξεις των συγγενών, που του λένε «μην του πεις τι έχει», «είναι ηλικιωμένος, ας μην τον ταλαιπωρήσουμε με άλλες εξετάσεις και θεραπείες»; Όλα αυτά δείχνουν, πόσο μπορεί να διαφέρουν οι άρρωστοι μεταξύ τους, παρά το γεγονός ότι έχουν την ίδια αρρώστια και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει ένας γιατρός, που δεν έχει εκπαιδευτεί στο πώς να επιλύει τέτοιου είδους προβλήματα. Πώς θα πει, π.χ., ένας γιατρός στον άρρωστο «πρέπει να κανονίσεις τα οικονομικά σου, να φροντίσεις τα κληρονομικά σου, γιατί δεν σου μένει πολύς χρόνος ζωής;». Θα το πει απότομα και ψυχρά, θα το πει δακρύζοντας και συμπονώντας, γεγονός που θα τον καταστήσει πολύ αδύνατο ως στήριγμα στα μάτια του αρρώστου ή θα καταφέρει να συμπαρασταθεί ουσιαστικά στον άρρωστο, δίνοντάς του να καταλάβει ότι θα Εάν παρασυρθείς συναισθηματικά, επειδή ο άρρωστος είναι νέος και συμπαθής και του δώσεις περισσότερη φροντίδα, θα στερήσεις αυτή τη φροντίδα από ένα ηλικιωμένο άρρωστο στο διπλανό κρεβάτι, που έχει τις ίδιες ανάγκες με τον πρώτο. φροντίσει να τον βοηθήσει όσο το δυνατόν καλύτερα, αφού συζητήσει υπομονετικά μαζί του, ώστε να αντιληφθεί και τις δικές του προτιμήσεις; Κατανοώντας τον ασθενή και το περιβάλλον του, δεν οδηγείται, κάποιες φορές αναπόφευκτα, ο γιατρός σε ένα συναισθηματικό δέσιμο, που μπορεί να επηρεάσει την κρίση του; Είναι κι αυτό κάτι το οποίο πρέπει να μάθει ο νέος γιατρός. Πρέπει να μάθει ότι, δεν πρέπει να δένεται με τον άρρωστο. Η διατήρηση της κατάλληλης απόστασης από τον άρρωστο είναι ένα πολύ λεπτό θέμα. Τόσο στην οικονομία, όσο και στην ιατρική υπάρχει μια αρχή, που όσο σκληρή κι αν είναι, αποτελεί, δυστυχώς, πραγματικότητα. Στην οικονομία, όσο περισσότερα χρήματα διαθέσεις σε μία ομάδα ανθρώπων, τόσο περισσότερα χρήματα θα στερήσεις από μία άλλη ομάδα. Το ίδιο ισχύει και στην ιατρική. Τον επιπλέον χρόνο που θα αφιερώσεις σε ένα άρρωστο, είσαι αναγκασμένος να τον στερήσεις από κάποιον άλλο. Όπως ο προϋπολογισμός είναι ανελαστικός, έτσι και ο χρόνος. Εάν παρασυρθείς συναισθηματικά, επειδή ο άρρωστος είναι νέος και συμπαθής και του δώσεις περισσότερη φροντίδα, θα στερήσεις αυτή τη φροντίδα από ένα ηλικιωμένο άρρωστο στο διπλανό κρεβάτι, που έχει τις ίδιες ανάγκες με τον πρώτο. Επομένως, η αρρωστοκεντρική προσέγγιση, πρέπει να γίνεται με συναίσθημα, αλλά συναίσθημα ελεγχόμενο. Αυτό που οι ξένοι ονομάζουν «empathy», το να μπαίνει, δηλαδή, ο γιατρός στη θέση του αρρώστου, ο νέος γιατρός πρέπει να μάθει να το βλέπει όχι ως συναισθηματικό καταφύγιο, αλλά ως μέσο απαραίτητο για να κάνει σωστά την δουλειά του. Η συμμετοχή της καρδιάς, όμως, είναι απαραίτητη. Γι αυτό άλλωστε οι περισσότεροι αποκαλούν λειτούργημα και όχι επάγγελμα την ιατρική. Επάγγελμα ασκεί και ο γιατρός. Εμένα δεν μου αρέσει να λέω ότι ο γιατρός ασκεί λειτούργημα. Θεωρώ ότι η έκφραση αυτή αποτελεί διακήρυξη μεγαλόστομη, αν όχι υποκριτική. Ακόμα και τους δημόσιους υπαλλήλους, άλλωστε, υπάρχουν μερικοί που τους αποκαλούν «δημόσιους λειτουργούς».και δεν πείθεις ένα νέο γιατρό, όταν του λες «εσύ ασκείς λειτούργημα». Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν θα πρέπει να αμείβεται για τη δουλειά που κάνει; Συνηθίζεται να δίνεται αρνητική χροιά στο χαρακτηρισμό ενός γιατρού ως επαγγελματία. Ποιο είναι, όμως, το αντίθετο του επαγγελματία; Το αντίθετο του επαγγελματία είναι ο ερασιτέχνης. Θα ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 175 / MEDICAL EXPRESS / 31