ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ

Transcript

1 ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΩΝ Α.Ε.Ν ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΑΒΡΑΑΜ ΑΝΤΡΕΑ Α.Γ.Μ: 1601 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΧΑΡΗΣ Ι. ΠΑΠΑΔΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ ΧΑΝΙΑ

2 ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΘΕΜΑ: ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΩΝ ΑΕΝ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία έχει σκοπό την ενημέρωση όσον αφορά στη ναυτική εκπαίδευση, στην ίδρυση των ΑΕΝ και την εξέλιξη τους στην διάρκεια των χρόνων. Αυτά η γράφουσα τα έχει χωρίσει σε τρία κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο, γίνεται μια εισαγωγή στη ναυτική εκπαίδευση και αναφέρονται τα προβλήματα που είχαν παρουσιαστεί στην Α Πρώτη περίοδο, στο να θεμελιωθεί δηλαδή η ναυτιλία σαν τομέας, διότι κανένας δεν προτιμούσε να το σπουδάσει ως αντικείμενο. Αντιθέτως, ήταν πιο εύκολο να συνεχίσει στα καραβιά διπλά σε έμπειρους ναυτιλομένους και μετά να κάνει τα χαρτιά του και να πάρει το δίπλωμα του. Ακόμη, είχε παρουσιαστεί στην Β Δεύτερη περίοδο και ο διχασμός της δημοσίας και της ιδιωτικής ναυτικής εκπαίδευσης. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύεται για κάθε σχολή ξεχωριστά το πως ιδρύθηκε και ποια προβλήματα είχε να αντιμετωπίσει κατά την ίδρυση της και στην πορεία λειτουργιάς της. Επίσης, δίνεται έμφαση στους ιδρυτές των ακαδημιών και στις εγκαταστάσεις των αιθουσών διδασκαλίας, στα εργαστήρια καθώς και στους κοιτώνες, αν υπάρχουν βέβαια. Ακόμη, στο τέλος κάθε σχολής υπάρχουν στοιχεία επικοινωνίας με αυτές. Προχωρώντας, στο τρίτο κεφάλαιο, που στο πρώτο από τα τρία μέρη του είναι η εκπαίδευση, γίνεται λόγος για τον κύκλο εκπαίδευσης του ναυτικού στις Α.Ε.Ν. και την μετέπειτα εκπαίδευσή του μέχρι να αποκτήσει το δίπλωμα Γ Πλοίαρχου. Ακολούθως, το δεύτερο από τα τρία μέρη του κεφαλαίου αφορά στη μετεκπαίδευση στα ΚΕΣΕΝ και στις ιδιωτικές σχολής, οι οποίες παρέχουν στον ναυτικό πιστοποιητικά απαραίτητα για την ανέλιξη του. Κλείνοντας, το θέμα του τρίτου και τελευταίου μέρους του κεφαλαίου, είναι τα μεταπτυχιακά εντός Ελλάδος, στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Αναλύονται τα πάντα, όπως τα μαθήματα, το πρόγραμμα σπουδών, την επαγγελματική απασχόληση και οι στόχοι μάθησης. 2

3 Τελειώνοντας, στο τέταρτο κεφάλαιο, αναφέρονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Α.Ε.Ν. όπως, για παράδειγμα, η έλλειψη ναυτοδιδασκάλων, η μη επαρκής παροχή εξοπλισμού και εγκαταστάσεων για την διεξαγωγή των μαθήματων και η καθυστέρηση προσλήψεων καθηγητών. Ακόμη, οι Ακαδημίες αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις όπως είναι η παγκοσμιοποίηση, η οποία έφερε τον Έλληνα ναυτικό αντιμέτωπο με αλλοεθνείς και με λιγοστούς έως καθόλου ομοεθνείς του στο καράβι, με αποτέλεσμα την αποξένωση του ιδίου. Φτάνοντας στο τέλος, το μέλλον των Α.Ε.Ν. και της ναυτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα μοιάζει κάπως αβέβαιο, όμως οι εφοπλιστές είναι πρόθυμοι να ιδρύσουν ιδιωτικές ακαδημίες οι οποίες θα βοηθήσουν τους ναυτικούς μας να αποκτήσουν περισσότερες γνώσεις στο επάγγελμα και έτσι, να ανεβεί το ακαδημαϊκό επίπεδο. ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΑΒΡΑΑΜ ΑΝΤΡΕΑ Α.Μ:1601 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΑΡΗΣ Ι. ΠΑΠΑΔΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ ΗΜ/ΝΙΑ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ:... 3

4 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΡ :42/ Έτος 2015 ΘΕΜΑ: ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΩΝ Α.Ε.Ν ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΑΡΗΣ Ι. ΠΑΠΑΔΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΡ ΕΦΕΤΑΙΣ, LLM BUSINESS LAW ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΑΒΡΑΑΜ ΑΝΤΡΕΑ ΑΡ. ΜΗΤΡΩΟΥ 1601 ΗΜ/ΝΙΑ ΑΝΑΘΕΣΗΣ:... ΗΜ/ΝΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ:... ΗΜ/ΝΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ:... ΒΕΒΑΙΩΝΕΤΑΙ ΟΤΙ Η ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ ΕΙΝΑΙ ΠΛΗΡΗΣ/ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΑΡΗΣ Ι. ΠΑΠΑΔΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΡ ΕΦΕΤΑΙΣ, LLM BUSINESS LAW ΧΑΝΙΑ

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περίληψη.2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Α Πρώτη Περίοδος ( ) Β Δεύτερη Περίοδος (1930 μέχρι σήμερα). 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΚΑΔΗΜΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ (ΑΕΝ) 2.1 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ασπροπύργου Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Μακεδονίας Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ηπείρου Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κύμης Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Οινουσσών Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Σύρου Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Χίου Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ιονίων Νήσων.33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΣΗΜΕΡΑ 3.1 Εκπαίδευση Μετεκπαίδευση Μεταπτυχιακά Στην Κύπρο (Πανεπιστήμιο Frederick) Στην Ελλάδα (Queen Mary University of London-QMUL) Στο Εξωτερικό- Αγγλία (SOYTHAMPTON SOLENT UNIVERSITY) Αγγλία (PLYMOUTH UNIVERSITY).51 5

6 3.3.5 Ολλανδία (NETHERLANDS MARITIME UNIVERSITY-STC-NMU).52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Α.Ε.Ν Προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Α.Ε.Ν Μέλλον Α.Ε.Ν. και ναυτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα Επίλογος...64 Βιβλιογραφία

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ενώ για την ναυτιλία γενικότερα και την εξέλιξή της έχουν γραφτεί πάρα πολλές μελέτες, και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, αντιθέτως απουσιάζουν ή υπάρχουν ελάχιστες εργασίες για τη ναυτική εκπαίδευση, τη θεωρητική δηλαδή διδασκαλία και κατάρτιση των ναυτικών, και κυρίως των στελεχών του Εμπορικού Ναυτικού (πλοιάρχων, μηχανικών, ασυρματιστών κ.α.), η οποία στην εξέλιξή της συμπεριέλαβε και την πρακτική της επί πλοίων εφαρμογής. Η ιστορία της ναυτικής εκπαίδευσης, τμήμα της γενικότερης ναυτικής ιστορίας μας μεταφέρει πολύ πίσω στο χρόνο, έχοντας βέβαια την αφετηρία της στην πλώρη των καραβιών, το μεγαλύτερο σχολείο ναυτικής εκπαίδευσης. Κυρίως όμως ο όρος «ναυτική εκπαίδευση» παραπέμπει σε σχολεία, σχολές παροχής θεωρητικών ναυτικών γνώσεων, σχολές που ξεκινούν από το 18ο αιώνα (με διδασκαλία ναυτικών μαθημάτων στη Σχολή της Χίου και με τη Σχολή της Ύδρας) και φτάνουν ως τις μέρες μας με τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) και τα Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ) σχολές που ως την καθιέρωση του ατμού εκπαίδευαν μόνο εμποροπλοιάρχους για ιστιοφόρα και στη συνέχεια για ατμόπλοια, αλλά αργότερα και μηχανικούς και ασυρματιστές και άλλες βασικές ειδικότητες, παρέχοντας τις υπαγορευμένες από τη ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη πλέον εξειδικευμένες θεωρητικές ναυτικές γνώσεις. Αλλά για να μιλήσουμε για Αρχεία ναυτικής εκπαίδευσης, είναι νομίζω απαραίτητο να παρουσιάσουμε προηγουμένως ένα συνοπτικό περίγραμμα της ναυτικής εκπαίδευσης, κυρίως από το 1833 και μετέπειτα, όταν πλέον το νεοελληνικό κράτος αρχίζει να οργανώνεται συστηματικά. Η ιστορία λοιπόν της ναυτικής εκπαίδευσης μπορεί να χωριστεί σε δύο μεγάλες περιόδους: Η πρώτη από το 1833 μέχρι το 1930 και η δεύτερη από το 1930 μέχρι σήμερα. 7

8 1.1 Α Πρώτη Περίοδος ( ) Η πρώτη περίοδος περιλαμβάνει όλες γενικώς τις διεργασίες που σημειώθηκαν σχετικώς με τη ναυτική εκπαίδευση και τα προβλήματά της μέχρι το 1930, μέχρι δηλαδή την ίδρυση της Ναυτικής Σχολής της Ύδρας. Στον δημοσιευόμενο πίνακα έχω καταγράψει: α) Όσες δημόσιες ναυτικές σχολές ιδρύθηκαν και λειτούργησαν (ή και δεν λειτούργησαν παρά την ίδρυσή τους) μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, καθώς ως το 1930 δεν λειτούργησε καμία άλλη δημόσια σχολή. Το γενικό συμπέρασμα για όλες αυτές είναι ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν μπόρεσαν να υλοποιήσουν τον σκοπό της ίδρυσής τους, να προσελκύσουν τους υποψηφίους εμποροπλοιάρχους (γιατί μόνο αυτούς εκπαίδευαν), ναυτικούς εν ενεργεία στην πλειονότητά τους, οι οποίοι δεν έδειχναν πρόθυμοι να «καθίσουν στα θρανία», αλλά προτιμούσαν είτε ιδιώτες ναυτοδιδάσκαλους και σχετικά συγγράμματα (όσοι μπορούσαν να διαβάζουν) είτε κυρίως τη «γέφυρα» κοντά σε πεπειραμένους καπετάνιους και στη συνέχεια έδιναν τις απαραίτητες εξετάσεις για την απόκτηση του διπλώματος. Παρά την ύπαρξη πολύ καλών ναυτοδιδάσκαλων (Ιορδάνης Μαυρομμάτης, Γεώργιος Γιαννάκος, Δημήτριος Ζαγοράς, Ιωάννης Κοκκίνης, Ευθύμιος Καβάσιλας, Παν. Λυκιαρδόπουλος κ.ά.) τα ναυτικά σχολεία δεν ευτύχησαν στο έργο τους. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικά τα όσα είπε λίγο μετά τη διάλυσή τους στη Βουλή ο υπουργός Παιδείας «εκ ναυτοδιδάσκαλων ουδεμία πρακτική ωφέλεια πρόκυπτε, ανάλογος της δι αυτούς δαπάνης, ουδείς κανονισμός περί των διδασκομένων μαθημάτων υπήρχε, ουδέν πρόγραμμα, ουδεμία εποπτεία εξασκείτο, παρείχε μόνον το δικαίωμα, εις μίαν άκρας 8

9 του Ελληνικού Σχολείου. Ο ναυτοδιδάσκαλος να διδάσκει όσους μαθητές ήθελαν να ακούσουν το μάθημα τούτο ήτο άρα παρωδία ναυτικής εκπαιδεύσεως». β) Ιδιώτες ναυτοδιδάσκαλους. γ) ναυτικές σχολές και φροντιστήρια τόσο για πλοιάρχους όσο και για μηχανικούς και ασυρματιστές, που είχαν αναλάβει το έργο της παροχής θεωρικών περί τη ναυτική γνώσεων. Από την άλλη μεριά, η κρατική μέριμνα είχε ως αντικείμενα: τη συστηματοποίηση των αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας τον έλεγχο της ιδιωτικής ναυτικής παιδείας και την επιδίωξη ίδρυσης δημόσιας ναυτικής σχολής. 9

10 1.2 Β Δεύτερη Περίοδος (1930 μέχρι σήμερα) Η δεύτερη περίοδος (από την ίδρυση της Σχολής της Ύδρας μέχρι τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού - ΑΕΝ) έχει ως κύριο γνώρισμα την ενεργό παρουσία του κράτους και τη συστηματικότερη αντιμετώπιση της εκπαίδευσης των ναυτικών. Μέχρι όμως τα μέσα της δεκαετίας του 1950 και πάλι τον πρώτο λόγο έχει η ιδιωτική πρωτοβουλία με τις σχολές μηχανικών και ραδιοτηλεγραφητών, καθώς το κράτος δεν έχει προχωρήσει εκτός από την ίδρυση της σχολής της Ύδρας σε ουσιαστικές κινήσεις. Από το 1954 όμως αρχίζει η συστηματική κρατική παρουσία ύστερα από τις δίκαιες αξιώσεις της ελληνικής ναυτιλίας για τη δημιουργία δημόσιων ναυτικών σχολών ικανών να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις και την τεχνολογική εξέλιξη. Η κρατική αυτή παρουσία συντονίστηκε από δύο κεντρικούς φορείς: Τα υπουργεία Εμπορικής Ναυτιλίας και Παιδείας και παρουσιάζεται σε γενικές γραμμές στον παρακάτω πίνακα. Συνοπτικά τα βασικά χαρακτηριστικά της περιόδου είναι τα ακόλουθα: Α. Ως προς τη δημόσια ναυτική εκπαίδευση. 1. Δημιουργία εκτεταμένου δικτύου ναυτικών σχολών για όλες τις ειδικότητες και τους βαθμούς των αξιωματικών Ε.Ν. 2. Καθιέρωση της εναλλασσόμενης εκπαίδευσης (σχολή - θαλάσσια υπηρεσία). 3. Συνεχής ανασύνταξη της διατύπωσης των προσόντων για τα αποδεικτικά ναυτικής ικανότητας 4. Συνεργασία με ΥΠΕΠΘ για τα μέσα ναυτικά σχολεία (γυμνάσια-λύκεια-τεε κ.λπ.). 5. Διαδικασίες συγχώνευσης των αξιωματικών διαφόρων προελεύσεων 6. Καθιέρωση του τριπτύχου ναυτικής εκπαίδευσης: Προπαίδευση - Εκπαίδευση- Επιμόρφωση. Προσαρμογή των προγραμμάτων στις διεθνείς συμβάσεις που επιβάλλουν συγκεκριμένα και υψηλά πρότυπα εκπαίδευσης των ναυτικών. 7. Επιδίωξη ένταξης των Ακαδημιών Ε.Ν. στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και άρση των αντιρρήσεων του ΥΠΕΠΘ. 10

11 Β. Ως προς την ιδιωτική ναυτική εκπαίδευση. Βασικό χαρακτηριστικό είναι η αρχική προσπάθεια προσαρμογής και στις διαδοχικές αλλαγές με στροφή προς τη Νέα Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση και ο τελικός μαρασμός και εξαφάνισή της. Τα Αρχεία που αφορούν τη ναυτική εκπαίδευση έχουν σχέση με τον φορέα της, που όπως είπαμε είναι κυρίως δύο: Τα υπουργεία Ναυτικών (Ναυτιλίας από το 1936) και Παιδείας, αλλά και για μικρό χρονικό διάστημα ( ) το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Το Υπουργείο Ναυτικών είχε και έχει αποκλειστικά και την αρμοδιότητα καθορισμού των προσόντων και του τρόπου εξέτασης των υποψηφίων στελεχών του Εμπορικού Ναυτικού. Ως προς το Υπουργείο Παιδείας, μέχρι το 1954 με εξαίρεση την περίοδο που είχε την ευθύνη της ναυτικής εκπαίδευσης δεν είχε καμιά ουσιαστική ανάμιξη στα της ναυτικής εκπαίδευσης και η μόνη συμβολή του περιορίστηκε στην περιστασιακή μισθοδοσία των ναυτοδιδάσκαλων. Από το 1954 όμως όπως καταγράφηκε στον σχετικό πίνακα έκανε αισθητή την παρουσία του με τα ναυτικά γυμνάσια, λύκεια, ιδιωτικά και δημόσια και την εποπτεία του (ως το 1977) επί των ιδιωτικών σχολών μηχανικών και ραδιοτηλεγραφητών. 11

12 Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, έχει καταγραφεί σε σχετικό πίνακα όσα κατά τη γνώμη πολλών αποτελούν Αρχεία Ναυτικής Εκπαίδευσης. Επισημαίνουμε ότι ερμηνεύοντας διασταλτικά τον όρο «Αρχεία Ναυτικής Εκπαίδευσης» έχει προστεθεί στην κατηγορία «Ειδικά», διότι νομίζουμε ότι από την αναδίφηση σε αυτά μπορούμε να αντλήσουμε χρήσιμες για τη ναυτική εκπαίδευση πληροφορίες. Από τους τίτλους και μόνο του Πίνακα έχει διαπιστωθεί το εύρος των τεκμηρίων που πρέπει να εντοπιστούν και να μελετηθούν, ώστε να καταστεί δυνατή η συγκέντρωση όλου εκείνου του αρχειακού υλικού, το οποίο στηρίζει τη συγγραφή της ιστορίας της ναυτικής εκπαίδευσης. Αλλά πολλά από αυτά τα Αρχεία (όπως για παράδειγμα των Υπουργείων και των Σχολών) είναι ακόμη «κλειστά» στην έρευνα, καθώς δεν έχουν καταγραφεί αναλυτικά και ταξινομηθεί, εργασία που σε αυτή τη φάση είναι πρώτης προτεραιότητας. Και ως προς αυτό το τελευταίο, νομίζω ότι μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο το θεσμοθετηθέν Ινστιτούτο Ιστορίας Εμπορικής Ναυτιλίας, του οποίου σκοπός είναι μεταξύ άλλων και η έρευνα και μελέτη της ναυτικής εκπαίδευσης. Πιστεύω ότι, εφόσον λειτουργήσει με την προβλεπόμενη από τον νόμο νομική μορφή του ΝΠΙΔ (πράγμα που συνεπάγεται λειτουργική ευκινησία και διοικητική ανεξαρτησία), με σωστό προγραμματισμό θα εξασφαλιστούν οι 12

13 απαραίτητες προϋποθέσεις για τη μελέτη της ναυτικής εκπαίδευσης και τη συγγραφή της ιστορίας της. Η κ. Μάχη Παϊζή - Αποστολοπούλου στην πρόσφατη μελέτη της «Η Εμπορική και Ναυτική Σχολή Όθωνος Α. Σταθάτου, Ιθάκη Νέα στοιχεία από το σωζόμενο αρχείο της» (Ιθάκη 2007) [σύνοψη της οποίας παρουσίασε σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Κεφαλονιά τον Μάιο του 2004-βλ. Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών (έκδ.), Επτανησιακά Ιδρύματα Κληροδοτήματα (19ος αι. 1953) Η πνευματική - πολιτισμική και κοινωνική συμβολή τους. Πρακτικά Συνεδρίου (Κεφαλονιά 7-9 Μαΐου 2004), Αργοστόλι 2007, σ ], μη εντοπίζοντας στην εργασία «Τα προγράμματα της Μέσης Εκπαίδευσης ( )», τ. 1-3, Αθήνα ΙΑΕΝ αναφορά στη Σχολή Σταθάτου και στο πρόγραμμα σπουδών της, συμπεραίνεται ότι η «παράλειψη» αυτή οφείλεται στο ότι «ίσως ο συγγραφέας θεωρεί πως δεν εντάσσεται [η Σχολή] στη Μέση αλλά στην «Ανώτερη» Εκπαίδευση. (σελ. 38). Απαντώντας στην παραπάνω παρατήρηση της διευκρινίζω ότι το υλικό που περιέχεται στην εργασία αυτή «αποτελείται από τους ιδρυτικούς νόμους των διαφόρων τύπων σχολείων, δημόσιων ή αναγνωρισμένων [ ]. (Πρόλογος, τ. 1ος, σ. 9), και επομένως τόσο η Σχολή Σταθάτου, ως ιδιωτική, όσο και αρκετές άλλες, επίσης ιδιωτικές, αν και εντασσόμενες στη Μέση Εκπαίδευση δεν αναφέρονται σε αυτά. Τέλος, η αναλυτική αναφορά στις δημόσιες και ιδιωτικές ναυτικές σχολές γίνεται στην υπό εξέλιξη εργασία «Η ναυτική εκπαίδευση στην Ελλάδα». 13

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΚΑΔΗΜΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ( ΑΕΝ) 2.1 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ασπροπύργου Ιδρύθηκε το 1951 στον Ασπρόπυργο 20 km από την Αθήνα και τον Πειραιά. Είναι η μεγαλύτερη σχολή της Ελλάδας με τους περισσότερους σπουδαστές. Λειτουργεί σαν σχολή Πλοιάρχων αλλά και Μηχανικών. Μέχρι το 2008 ήταν η μόνη σχολή που σαν σπουδαστές μπορούσαν να εγγραφούν και γυναίκες, σήμερα όμως έχουν την δυνατότητα να εγγραφούν σε όλες τις σχολές της Ελλάδας. Η σχολή είναι εξωτερικής φοίτησης, δηλαδή δεν παρέχει δυνατότητα εσωτερικής διαμονής. Στα πλαίσια της λειτουργεί και Σχολή Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων. Στην είσοδο της σχολής διακρίνει κανείς το κυρίως κτίριο, στο οποίο βρίσκεται εγκατεστημένος ο εξοπλισμός για την παρακολούθηση των μαθημάτων της πληροφορικής (Υ/Π) και των επικοινωνιών (GMDSS Console Simulator, Η/Υ με GMDSS λογισμικό). Εκεί, βρίσκεται επίσης ένα κυλικείο μαζί με έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο εστίασης. Δίπλα βρίσκεται τις διοικητικές υπηρεσίες καθώς και την Γραμματεία της Σχολής. Στο άνω μέρος των εγκαταστάσεων βρίσκεται ένα ακόμη κτίριο στο όποιο υπάρχουν οι αίθουσες διδασκαλίας. Κατεβαίνοντας προς τις εγκαταστάσεις, οι οποίες βρίσκονται δίπλα στην παραλία, θα αντικρίσετε ένα ακόμα κτίριο στο οποίο, επίσης, στεγάζονται αίθουσες διδασκαλίας, ένα αμφιθέατρο, μια αίθουσα στην οποία πραγματοποιούνται εξετάσεις, ομιλίες και διαλέξεις, καθώς και μια αίθουσα εξοπλισμένη με radars και ECDIS simulators. 14

15 Τέλος στον ίδιο χώρο βρίσκονται και οι εγκαταστάσεις του ΚΕΣΕΝ, όπου διενεργούνται οι εξετάσεις για τη λήψη των πτυχίων G.O. ενώ εκεί βρίσκεται και η Σχολή Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων. Ο εξωτερικός χώρος της σχολής είναι ευρύχωρος με πολλά δέντρα, βρίσκεται κοντά στην θάλασσα, ενώ διαθέτει και αρκετές θέσεις στάθμευσης οχημάτων. Παραλία Ασπροπύργου: Τ.Κ Τηλ: , , Φαξ:

16 2.2 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Μακεδονίας Η ΑΕΝ Μακεδονίας ιδρύθηκε το 1969 και λειτουργούσε σαν Σχολή Μηχανικών. Από το 1973 λειτουργεί στις σημερινές εγκαταστάσεις σε οικόπεδο 40 στρεμμάτων και τ.μ. στεγασμένους χώρους. Το 1975 λειτούργησε και η Σχολή Πλοιάρχων. Βρίσκεται 32χλμ από την Θεσσαλονίκη περίπου 500 μέτρα από τον Δήμο Νέας Μηχανιώνας. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σχολή στην Ελλάδα μετά του Ασπροπύργου. Εντός των εγκαταστάσεων λειτουργεί και η Σχολή Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων Μακεδονίας. Η Ακαδημία έχει κερδίσει τη συμμετοχή της σε 10 ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα με χρηματοδότηση 100% από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέλη του Εκπαιδευτικού της προσωπικού έχουν συμμετάσχει κατά καιρούς σε διεθνή συνέδρια αλλά και σε επιμορφωτικά σεμινάρια τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό (SULZER WÄRTSILÄ στη Φιλανδία, MAN B&W στη Κοπεγχάγη, WMU στο Malmoe). Το 2002 η Ακαδημία, πρωτοπορώντας και σε αυτόν τον τομέα, ανέλαβε δράση για την προβολή στην Β. Ελλάδα της Ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας, της Εκπαίδευσης και του επαγγέλματος του Αξιωματικού ΕΝ με απώτερο σκοπό την προσέλκυση νέων στο Ναυτικό Επάγγελμα. Στα πλαίσια της δράσης αυτής, η οποία έγινε σε συνεργασία με την ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΕ (Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Ανατολικής Θεσσαλονίκης) στάλθηκε πληροφοριακό υλικό σε 150 δευτεροβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα του Νομού Θεσσαλονίκης, στις 16 Μαΐου 2002 οργανώθηκε με επιτυχία μία ημερίδα ενημέρωσης των Συμβούλων επαγγελματικού προσανατολισμού της δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και σαν 16

17 αποτέλεσμα αυτών γίνονται μέχρι σήμερα παρουσιάσεις σε ημερίδες Επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία. Σήμερα εφαρμόζει σύγχρονους τρόπους διδασκαλίας με εκτεταμένη χρήση Η/Υ και προβολικών συστημάτων διαθέτει δε πολλά σύγχρονα εργαστήρια, πολλά των οποίων δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια της ναυτιλιακής κοινότητας. Νέα Μηχανιώνα: Τ.Κ Tηλ: , Φαξ: (23920) 31297,

18 2.3 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ηπείρου Η Πρέβεζα ανήκει στην περιφέρεια Ηπείρου και στον Δήμο Πρέβεζας. Είναι η πρωτεύουσα του Νομού Πρεβέζης, πόλη και λιμένας της Ηπείρου. Από το 1973 ως το 1992 ήταν γνωστή σαν σχολή Ραδιοτηλεγραφητών. Το 1991 παράλληλα λειτούργησε και η Σχολή Πλοιάρχων. Η σχολή της Πρέβεζας βρίσκεται πολύ λιγότερο από 1χλμ από το κέντρο της πόλης στην περιοχή Βαθύ. Όπως και στις υπόλοιπες σχολές πέραν του Ασπροπύργου έχει την δυνατότητα παροχής στους σπουδαστές της εσωτερική διαμονή στην σχολή. Αξιοσημείωτο για αυτή την σχολή είναι ότι στα εργαστήρια της διαθέτει ένα ολοκληρωμένο παλαιό σύστημα επικοινωνιών πλοίου. Η Πρέβεζα συνδέεται από το έτος 2002 με το Άκτιο της Αιτωλοακαρνανίας, με την υψηλής τεχνολογίας Υποθαλάσσια σήραγγα Πρέβεζας Άκτιου. Η εστία της Σχολής αποτελείται από θαλάμους των δέκα ατόμων και παρέχει όλες τις ανέσεις που χρειάζεται ένας σπουδαστής για μία αξιοπρεπή διαβίωση: ζεστό νερό καθημερινά (σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας), θέρμανση κτλ. Οι σπουδαστές, ανάλογα με τα εξάμηνα, υπολογίζονται γύρω στους 300 με 350. Ο γυναικείος πληθυσμός αριθμεί συνήθως 20 με 40 σπουδάστριες. Η Σχολή έχει θαλάμους για σπουδάστριες σε ξεχωριστό κτίριο μέσα, πάντα, στον χώρο της Σχολής. Βαθύ Πρέβεζας: Τ.Κ Τηλ: Φαξ: (26820)

19 2.4 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κύμης Το 1854 ο Κυμαίος ιερέας Γεώργιος Οικονόμου, παλαιός ναυτικός και άνθρωπος ευρύτατης μόρφωσης, ιδρύει Ναυτικό Σχολείο-Φροντιστήριο και διδάσκει στους νέους της Κύμης και της ευρύτερης περιοχής, για τριάντα (30) συναπτά χρόνια, την Κυβερνητική και τη Ναυσιπλοΐα την χρήση των τότε γνωστών οργάνων, ακόμη και ξένων γλωσσών. Παρότι η νέα σχολή και βεβαίως κάπως απομακρυσμένη για την εποχή, το ενδιαφέρον των νέων της εποχής, όχι μόνο της περιοχής, αλλά πανελλαδικά, είναι μεγάλο. Μετά τις ιατρικές εξετάσεις έμειναν 150 υποψήφιοι. Από αυτούς μόνον οι 18 τα κατάφεραν. Άλλες εποχές, άλλες απαιτήσεις και βεβαίως δυσκολίες. Για να συμπληρωθεί ο αριθμός 30, πήραν άλλους 12 από τους επιλαχόντες των άλλων σχολών. Ακολουθεί περιγραφή της εγκατάστασης και της τακτοποίησης: Τον ένα όροφο τον χρησιμοποιεί η Διοίκηση, έναν υπαξιωματικό και ένα ναύτη. Στον κάτω όροφο η μια αίθουσα διαμορφώθηκε ως αίθουσα ψυχαγωγίας. Ο κοιτώνας, τα υπνωτήρια κενά. Δεν έχουν φτάσει ακόμα τα κρεβάτια. Οι δόκιμοι σε ομάδες 3-4 ατόμων, νοικιάζουν δωμάτια σε ξενοδοχεία ή σε σπίτια στην Κύμη. Τα περισσότερα μαθήματα διδάσκονται με υπαγόρευση σημειώσεων, λόγω ελλείψεως βιβλίων και οι σημειώσεις των δοκίμων,αποτελούν την βάση για την έκδοση εγχειριδίων από τους διδάσκοντες καθηγητές για τις επόμενες γενιές. Τα κρεβάτια συμπληρώνονται στον έναν και μοναδικό θάλαμο και ανέρχονται σε τρεις κατά σειρά ντάνες. Στον θάλαμο τώρα μένουν 65 δόκιμοι ενώ η μέχρι τότε αίθουσα ψυχαγωγίας μετατρέπεται σε αίθουσα διδασκαλίας για τους πρωτοετείς. Με την έναρξη της καινούργιας χρονιάς , βλέποντας ότι η κατάσταση δεν είναι η αναμενόμενη ως προς την αποπεράτωση της σχολής, η διοικούσα τάξη με αρχηγό της τον Γεώργιο Λέρτα αποφασίζει να δράσει. Με αίσθημα ευθύνης προς τις επόμενες σειρές και με πλήρη συμφωνία όλων των δοκίμων, εξουσιοδοτείται ο αρχηγός της σχολής να βγει αναφορά στον Διοικητή, με αίτημα τον καθορισμό της ημερομηνίας για τη μεταφορά της σχολής στο κτήριό της. Η Σχολή μεταφέρεται στο κτίριο αμέσως μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, οι δόκιμοι μένουν στους θαλάμους στο κτίριο του Διοικητηρίου και η σίτιση γίνεται στο εστιατόριο του Μπέη στην παραλία της Κύμης, 3 λεπτά δρόμο από το "μονοπατάκι της ελευθερίας" όπως το είχαν ονομάσει. Η αρχή έγινε, οι βάσεις και τα θεμέλια μπήκαν, και η Σχολή παραμένει σε λειτουργία μέχρι και σήμερα και θα συνεχίζει. Από τότε έχουν αποφοιτήσει περισσότεροι από Αξιωματικοί που 19

20 επανδρώνουν τα πλοία του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού, με καταξιωμένους Πλοιάρχους και στελεχώνουν γραφεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Πολλοί τα κατάφεραν περισσότερο, προόδευσαν και διακρίθηκαν στον Εφοπλισμό. Απόφοιτοι της Κύμης διακρίθηκαν και σε άλλους τομείς, ναυτιλιακούς και μη. Ασφαλιστές - Brokers - Δικηγόροι - Ναυτοδάσκαλοι - Πολιτικοί και άλλοι. Ανάμεσά τους, ο Γεώργιος Λέρτας, ο πρώτος μαθητής και Πρώτος Αρχηγός της Σχολής. Τα χρόνια περνούν, η μία σειρά διαδέχεται την άλλη, και κάθε φορά κάθε σειρά βάζει και κάποιο λιθαράκι. Η Δ.Σ.Ε.Ν γίνεται Α.Δ.Σ.Ε.Ν και τελευταία Α.Ε.Ν. Παραλία Κύμης: Τ.Κ Τηλ: Φαξ:

21 2.5 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Οινουσσών Οι Οινούσσες εκτός των άλλων είναι γνωστές για τη ναυτική παράδοση και το έντονο επιχειρηματικό και εμπορικό πνεύμα των κατοίκων τους κατά την μεταπολεμική περίοδο. Τρανή απόδειξη συνιστούν οι εφοπλιστές και οι πλοιοκτήτες που κατάγονται από τις Οινούσσες και συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να υπηρετούν την ελληνική ναυτιλία. Στις Οινούσσες λειτουργεί ναυτικό λύκειο ενώ εκεί έχει και την έδρα της μία από τις εννέα Α.Ε.Ν. της χώρας. Η Α.Ε.Ν. / Π. Οινουσσών συνιστά μία από τις παλαιότερες ακαδημίες εμπορικού ναυτικού της Ελλάδας με συνεχή λειτουργία από το Και μολονότι πρόκειται για μία Σχολή σε ένα ακριτικό τόπο, πολλοί είναι οι νέοι που την επιλέγουν για να σπουδάσουν το ναυτικό επάγγελμα, αναγνωρίζοντας το καλό επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης και διοικητικής υποστήριξης προς τους σπουδαστές/σπουδάστριες. Η Σχολή σε ετήσια βάση φιλοξενεί περίπου σπουδαστές. Η Σχολή διαθέτει τρεις πλοιάρχους Α τάξεως ( 1 μόνιμο, δύο ωρομίσθιους), μία καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας (μόνιμη), έναν φυσικομαθηματικό (ωρομίσθιος) και έναν καθηγητή πληροφορικής (ωρομίσθιος) για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών. Στη Σχολή των Οινουσσών η επικοινωνία και επαφή μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου είναι σχετικά πιο άμεσή από ότι σε μία άλλη Σχολή λόγω του μικρού αριθμού σπουδαστών με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται όροι καλύτερης συνεργασίας μεταξύ τους. Η Σχολή διαθέτει αίθουσες προσομοιωτών γέφυρας και ραδιοεπικοινωνιών καθώς και αίθουσα πληροφορικής, όλες άρτια εξοπλισμένες, καθώς και μία αίθουσα ναυτική τέχνης, η οποία δημιουργήθηκε με μέριμνα του εκπαιδευτικού προσωπικού. Συγκεκριμένα υπάρχουν τρεις προσομοιωτές γέφυρας πλοίου, τέσσερις προσομοιωτές κονσόλας ραδιοεπικοινωνιών, μία αίθουσα ναυτικής τέχνης, μία αίθουσα πληροφορικής, μία αίθουσα χαρτών και τέσσερις αίθουσες διδασκαλίας. Επιπροσθέτως υπάρχουν οι κοιτώνες των σπουδαστών (για άρρενες μόνο), η βιβλιοθήκη και η αίθουσα ψυχαγωγίας. 21

22 Στη Σχολή παρέχεται επίσης η δυνατότητα διαμονής χωρίς κανένα κόστος σε αξιοπρεπείς θαλάμους των 4-6 ατόμων, ενώ σε κάθε θάλαμο υπάρχει μπάνιο με παροχή ζεστού νερού. Επίσης κατά την διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών παρέχεται πρωινό αλλά και μεσημεριανό φαγητό με κόστος για τον σπουδαστή/σπουδάστρια μόλις ενός ευρώ, χάρη στην ευγενική πρωτοβουλία του κ. Αλέξανδρου Λυγνού και λοιπών εφοπλιστών, οι οποίοι στηρίζουν τη Σχολή καθ όλη την διάρκεια της λειτουργίας της. Το κόστος διαβίωσης βέβαια επιβαρύνει τον κάθε σπουδαστή/σπουδάστρια ξεχωριστά, και είναι ανάλογο των εξόδων που ο ίδιος/ίδια επιθυμούν να κάνουν για να καλύψουν τις επιπλέον προσωπικές ανάγκες τους. Η Σχολή επίσης διαθέτει αίθουσα ψυχαγωγίας με κυλικείο που λειτουργεί σε καθημερινή βάση, η οποία ανακαινίζεται κάθε χρόνο για να μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες των νέων. Η μετακίνηση των σπουδαστών/σπουδαστριών από και προς τις Οινούσσες γίνεται είτε με το πλοίο της γραμμής που πηγαίνει στο λιμάνι της Χίου είτε με θαλάσσιο ταξί που πηγαίνει στο λιμάνι της Λαγκάδας, το οποίο απέχει μόλις είκοσι λεπτά μακριά από το κέντρο της Χίου με αυτοκίνητο. Εν κατακλείδι η Α.Ε.Ν. / Π. Οινουσσών αποτελεί μια δραστήρια Ακαδημία, η οποία φημίζεται για την ποιότητα της παρεχόμενης ναυτικής εκπαίδευσης. Οινούσσες- Χίος: Τ.Κ Τηλ: Φαξ:

23 2.6 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Σύρου Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Σύρου ιδρύθηκε πριν από πέντε δεκαετίες ως Δημόσια Σχολή Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού με την αριθμό /268/ απόφαση του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας /Ν.Ε.Ε. 2ο επί υπουργίας Γ. ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ και έκτοτε στεγάζεται στο ιστορικό κτίριο που φιλοξενούσε από τον προπερασμένο αιώνα την Αγγλική Τηλεγραφική Εταιρεία το οποίο άνηκε στην διάδοχη εταιρεία CABLE AND WIRELESS LIMITED, της περίφημης Ανατολικής Τηλεγραφικής Εταιρείας THE EASTERN TELEGRAPH COMPANY LIMITED με έδρα το Λονδίνο. Ίσως η σημειολογία της θέσης του κτιρίου όπου στεγάζεται η ΑΕΝ να μην είναι τυχαία. Το νεοκλασικό διώροφο κτίριο με μεγάλη ιστορική και αρχιτεκτονική αξία, βρίσκεται στο άκρο του λιμανιού της Ερμούπολης, στη θέση «Κύματα», με θέα την Τήνο, τη Μύκονο και το βαθύ μπλε του Αιγαίου. Με αφετηρία λειτουργίας το έτος 1962, στα 50 και πλέον χρόνια που μεσολάβησαν ως σήμερα, η ΑΕΝ πρωτοστατεί μέσω των αποφοίτων της στις θάλασσες όλων των ηπείρων. Είναι κοινό μυστικό μεταξύ των ναυτικών ότι το πτυχίο της ΑΕΝ/Σύρου αποτελεί από μόνο του ένα ισχυρό προσόν των αποφοίτων και τους εξασφαλίζει το σεβασμό και την εκτίμηση για τις γνώσεις που έχουν λάβει ήδη στα πρώτα χρόνια της ναυτοσύνης τους. Στη διάρκεια αυτής της 52χρονης ιστορίας, οι δόκιμοι πλοίαρχοι Ε.Ν. ξανοίχτηκαν σε άγνωστες θάλασσες και νέους ορίζοντες, μεταφέροντας, μαζί με τα εμπορεύματα, την ελληνική σκέψη, τον Ελληνικό πολιτισμό, την ίδια την Ελλάδα στα πέρατα του κόσμου. Είναι γνωστό ότι η νήσος Σύρος και μέσω αυτής οι Κυκλάδες έχουν μια μακρά ναυτική παράδοση. Η παρουσία της Σχολής ενισχύει τη ναυτοσύνη στους παραδοσιακούς ναυτότοπους των Κυκλάδων και όλου του κεντρικού & νότιου Αιγαίου, αναβιώνοντας σε σημαντικό βαθμό τον ιστορικό ρόλο της Ερμούπολης στην ανάπτυξη της ναυτιλίας των Ελλήνων. 23

24 Οι σπουδαστές της ΑΕΝ/Σύρου αποτελούν ζωντανό κύτταρο της τοπικής κοινωνίας, με δραστήριο ρόλο σε πλήθος εκπαιδευτικών, κοινωνικών και θρησκευτικών εκδηλώσεων. Η συμμετοχή τους στις εορταστικές εκδηλώσεις των εθνικών επετείων αλλά και των τοπικών εορτών (όπως του εορτασμού του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών και πολιούχου της Ερμούπολης) είχε καθιερωθεί και αναμένεται κάθε φορά με υπερηφάνεια από τη Συριανή κοινωνία. H Σχολή τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει βήματα προόδου, τόσο ως προς το πρόγραμμα σπουδών που ανανεώνεται ακολουθώντας τις τροποποιήσεις της S.T.C.W (Manila 2010), όσο και ως προς την αναβάθμιση της ποιότητας των σπουδών μέσω της εξασφάλισης χορηγιών, της ανακαίνισης του κτιρίου και του εξοπλισμού των εργαστηρίων κ.α. Παράλληλα η Σχολή δεν παραλείπει να δείχνει το κοινωνικό της πρόσωπο, καθώς οι σπουδαστές της μέσω του Συλλόγου τους παρέχουν τη ζωογόνο βοήθειά τους στο Σύλλογο Αιμοδοσίας Σύρου με μεγάλη προθυμία και αίσθηση καθήκοντος. Η ΑΕΝ/Σύρου σήμερα έχει καταταγεί στις πρώτες θέσεις των Σχολών Ναυτικής Εκπαίδευσης με κριτήριο την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητά της, σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε το 2012 από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνεργασία με το Ευγενίδειο Ίδρυμα. Ερμούπολη: Τ.Κ Τηλ. Σχολής: Φαξ:

25 2.7 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης H Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης βρίσκεται στην περιοχή του Βλητέ Σούδας Χανίων, στο 2ο χιλιόμετρο του δρόμου Σούδας Αεροδρομίου Χανίων, σε απόσταση 800 μέτρων, βόρεια του δρόμου, οκτώ (8) χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων. Αποτελεί ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα με σημαντική ιστορία και ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας, που προέκυψε από την ανάγκη να ενισχυθεί η προσπάθεια για τη στελέχωση της Ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας, με Αξιωματικούς επαρκώς καταρτισμένους. Η ιστορία της ΑΕΝ/ Κρήτης, αρχίζει να γράφεται από τις 12-Δεκεμβρίου-1963 οπότε ο τότε Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, αείμνηστος Πολυχρόνης Πολυχρονίδης υπέγραψε το Διάταγμα για την ίδρυση της Δημόσιας Σχολής Πλοιάρχων Μηχανικών Εμπορικής Ναυτιλίας. Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1969 και η Σχολή άρχισε να λειτουργεί άμεσα, το Εκπαιδευτικό έτος σε άλλες κτιριακές εγκαταστάσεις ως Σχολή Μηχανικών αρχικά. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974, προχωρεί πρόγραμμα για την εκπόνηση μελετών, για την κατασκευή συμπληρωματικών κτιριακών εγκαταστάσεων. Σε εφαρμογή του Π.Δ. 9/1979 ( ΦΕΚ 3 - Α /79) η Σχολή μετονομάσθηκε σε ΑΔΣΕΝ Χανίων. Η Σχολή συνέχισε από τότε να λειτουργεί ικανοποιητικά και να εξελίσσεται τόσο σε εξοπλισμό, όσο και σε εκπαιδευτικό επίπεδο. Από τις 2-Σεπτεμβρίου 1998, μετονομάσθηκε σε Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης, σε εφαρμογή του ν. 2638/98 (ΦΕΚ 204-Α ) και συνίσταται από τις Σχολές: Πλοιάρχων και Μηχανικών. Στις 23 Φεβρουαρίου 1999 εγκαινιάσθηκαν οι νέες κτιριακές εγκαταστάσεις της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης. Η συνολική οικοπεδική έκταση είναι ογδόντα επτά (87) στρέμματα περίπου. Συνολικά στα παλιά και στα καινούργια οικοδομικά συγκροτήματα οι στεγασμένοι χώροι ανέρχονται σε δέκα (10) στρέμματα περίπου. Στην ΑΕΝ /ΚΡΗΤΗΣ λειτουργούν η Σχολή Μηχανικών από το 1969, ενώ και η Σχολή Πλοιάρχων που άρχισε να λειτουργεί το Ενώ συνολικά και στις δύο Σχολές φοιτούν κάθε χρόνο περίπου 400 σπουδαστές εκ των οποίων οι 300 [230 άντρες και 70 γυναίκες ] φιλοξενούνται στους νέους κοιτώνες της στην Ακαδημίας στους οποίους παρέχετε ζεστό νερό και θέρμανση, καθημερινά το εκπαιδευτικό προσωπικό αποτελείται από 6 μόνιμους, 23 ωρομίσθιους, και 5 ναυτοδιδάσκαλους, που πληρούν τον απαιτούμενο αριθμό ώστε να πραγματοποιούνται κανονικά τα μαθήματα.σε αυτό 25

26 συνέβαλε και το νέο σύστημα πρόσληψης καθηγητών που εφαρμόστηκε το φετινό εκπαιδευτικό έτος ενώ είναι σε εξέλιξη περαιτέρω βελτιώσεις στον τρόπο επιλογής και κριτηρίων πρόσληψης καθηγητών με το νέο εκπαιδευτικό έτος. Μοναδικά σημαντικά προβλήματα αποτελούν η μη σίτιση τα τελευταία 2 χρόνια των σπουδαστών καθώς στον τελευταίο διαγωνισμό δεν υπήρξε για όλες τις σχολές η απαιτούμενηαναμενόμενη ανταπόκριση από ιδ. εταιρίες προκειμένου να αναλάβουν τη σίτιση των σπουδαστών, αλλά και η κατάργηση των θέσεων τεχνικών-συντηρητών πολιτικών υπαλλήλων αν και έχει εξασφαλιστεί σχετικό κονδύλι αντιμετώπισης τεχνικών θεμάτων και συντήρησης. Επίσης η Ακαδημία παρέχει τη σπουδαστική ταυτότητα με την οποία οι σπουδαστές ταξιδεύουν προς τον Πειραιά με μισό κόστος εισιτήριου που αποτελεί ευγενική προσφορά της ΑΝΕΚ. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική ανανέωση σε κτιριακές εγκαταστάσεις και μηχανολογικό εξοπλισμό. Αναπτύχθηκε ο τομέας της πληροφορικής, καθώς και η βιβλιοθήκη της Ακαδημίας. Στις εγκαταστάσεις της ΑΕΝ υπάρχουν τα νέα Διδακτήρια, Βιβλιοθήκη, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, μαγειρείων, εστιατορίου, αίθουσα-εργαστηρίου Η/Υ, εργαστηρίων της Σχολής Πλοιάρχων και Μηχανικών, νέοι κοιτώνες καθώς και το Διοικητήριο. Επίσης στην Ακαδημία λειτουργεί μικρό γυμναστήριο και γήπεδο μπάσκετ, εξωτερικός χώρος στάθμευσης οχημάτων των σπουδαστών και κυλικείο. Κατά την εκπαίδευση των σπουδαστών χρησιμοποιείται εξοπλισμός, όπως προσομοιωτές γέφυρας και μηχανοστασίου πλοίου, προσομοιωτές RADAR - ARPA, GMDSS, ηλεκτρονικοί χάρτες και λοιπός ναυτιλιακός εξοπλισμός. Οι σπουδαστές επίσης εκπαιδεύονται στα Αγγλικά σε εργαστήρια ξένων γλωσσών και στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη νέο πρόγραμμα εξοπλισμού και ανάπτυξης της Ακαδημίας με την προμήθεια και εγκατάσταση νέου μηχανολογικού εξοπλισμού στα εργαστήρια της Σχολής Μηχανικών, προσομοιωτών γέφυρας μηχανής - RADAR - ARPA, GMDSS, ηλεκτρονικοί χάρτες και λοιπός ναυτιλιακός εξοπλισμός. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η κάλυψη της σχολής με WIFI, η προμήθεια σταδιακά νέων Η/Υ και η προβλεπόμενη κάθε έτος συντήρηση των κτηριακών εγκαταστάσεων καθώς γιαυτές έχει εγκριθεί το ποσό των ευρώ. Επίσης το Υπουργείο έχει διαμορφώσει ένα Πολυετές Πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των κτιριακών και λοιπών υποδομών των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) με χρηματοδότηση κυρίως από το ΕΣΠΑ, το Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης και την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών. 26

27 Αξιοσημείωτο της καλής δουλειάς που γίνεται στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης είναι το γεγονός ότι σε έρευνα του Ευγενίδιου Ιδρύματος και του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, η Α.Ε.Ν. Κρήτης αναδείχθηκε πρώτη πανελλαδικά, σε σχέση με τις αντίστοιχες σχολές σε άλλα μέρη της Ελλάδας, σε ό,τι αφορά τον βαθμό ικανοποίησης των σπουδαστών από την εκπαίδευσή τους. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2012 και δημοσιεύτηκε πριν από λίγους μήνες, η 'ολική ικανοποίηση' των σπουδαστών (λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους όπως το πρόγραμμα σπουδών, οι τεχνολογικές υποδομές, η διδασκαλία, τα κτίρια, τα εκπαιδευτικά ταξίδια κ.λπ.) ξεπέρασε το 90%. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να ανανεωθεί πλήρως ο εξοπλισμός όλων των εργαστηρίων της Α.Ε.Ν μέσα από χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ ύψους περίπου 1,3 εκατ. ευρώ, ενώ στο πλαίσιο αυτό πρόκειται να αποκτηθεί και σύγχρονος εξομοιωτής μηχανοστασίου που θα προσφέρει τη δυνατότητα για ακόμα καλύτερη εκπαίδευση των σπουδαστών. Οι λειτουργικές ανάγκες της Ακαδημίας καλύπτονται από 3 Αξ/κούς, 11 Βαθμοφόρους του Λ.Σ εκ των οποίων ένας με ειδικότητα ηλεκτρολόγου, 2 διοικητικούς πολιτικούς υπαλλήλους στις γραμματείες των σχολών Π/Μ αλλά και 1 βιβλιοθηκονόμο. Οι εκπαιδευτικές ανάγκες των Σχολών καλύπτονται από τους Διευθυντές των Σχολών Πλοιάρχων- Μηχανικών, Καθηγητές (Μόνιμους), Επίκουρους Καθηγητές, Επιμελητές, και επιστημονικούς συνεργάτες. Βλητέ Σούδας: Τ.Κ Τηλ: Φαξ: Ιστοσελίδα στο Facebook: https: 27

28 2.8 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Χίου Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Μηχανικών Χίου (ΑΕΝ/Μ/ΧΙΟΥ), βρίσκεται στην πόλη της Χίου, επί της οδού Δημοκρατίας 26, δίπλα από την πλατεία Βουνακίου. Η Χίος έχει μεγάλη και σπουδαία ιστορική, πολιτιστική, και ναυτική παράδοση, με τους εκατοντάδες εφοπλιστές και πλοιοκτήτες και χιλιάδες ναυτικούς. Η σχολή ιδρύθηκε το έτος 1965, από τους αείμνηστους εφοπλιστές ΚΑΡΡΑ Κ. και ΧΑΝΔΡΗ Ι. Το έτος 1996, με την οικονομική βοήθεια των εφοπλιστών δωρητών ΤΣΑΚΟΥ Π. και του αείμνηστου ΠΑΤΕΡΑ Γ, προστέθηκε μια νέα πτέρυγα.. Η σχολή Μηχανικών της ΑΕΝ/Μ/ΧΙΟΥ, λειτουργεί από το έτος 1965 ως ΔΣΕΝ, από το έτος 1979 ως ΑΔΣΕΝ και ΑΕΝ από το εκπαιδευτικό έτος Η ΑΕΝ/Μ/ΧΙΟΥ, είναι Σχολή Μικτής Φοίτησης, με δικαίωμα επιλογής από τους σπουδαστές του τρόπου φοίτησης (εσωτερική, εξωτερική). Οι υφιστάμενες κτιριακές εγκαταστάσεις της, παρέχουν δυνατότητα φοίτησης περίπου διακοσίων συνολικά σπουδαστών ετησίως και διαμονής πενήντα. Μετά την εξεταστική περίοδο Σεπτεμβρίου 2008, έχουν αποκτήσει συνολικά, Πτυχίο Δόκιμου Μηχανικού Ε.Ν. ή Πτυχίο Μηχανικού Ε.Ν σπουδαστές οι οποίοι στελεχώνουν ως Αξιωματικοί την Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία, έγιναν άξια διευθυντικά στελέχη στα γραφεία Ναυτιλιακών Εταιρειών ακόμη και εφοπλιστές. Η Ακαδημία διαθέτει εκπαιδευτικές αίθουσες, μηχανουργείο, μηχανοστάσιο. και σύγχρονο ηλεκτρονικό εξοπλισμό, προσομοιωτή μηχανοστασίου και οργανωμένο γυμναστήριο. Τηρείται Τράπεζα Αίματος στο Νομαρχιακό Νοσοκομείο Χίου προσφέρει σε οποιανδήποτε ζητηθεί χάριν της ευαισθητοποίησης των σπουδαστών μας. 28

29 Αποτελεί το πρώτο και αρχαιότερο εκπαιδευτικό Ίδρυμα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη νήσο Χίο και η προσφορά της τόσο στην κοινωνία και οικονομία της Χίου, όσο και στην Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία είναι τεράστια. Χίος: Τ.Κ Τηλ. Σχολής: ,

30 2.9 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας Η Σχολή Εμποροπλοιάρχων αποτελεί σήμερα ένα ζωντανό Ναυτικό μνημείο και μια χειροπιαστή έκφραση της ναυτικής μας συνέχειας. Η έναρξη λειτουργίας της Σχολής τοποθετείται στο Τότε ιδρύθηκε στην Ύδρα το σχολείο του Αγίου Βασιλείου στο περίβολο του ομώνυμου ναού, το οποίο από το 1800 περίπου λειτούργησε ως Ναυτική Σχολή της Ύδρας με πρωτοβουλία της Δημογεροντίας του νησιού. Στα προεπαναστατικά χρόνια ξένοι δάσκαλοι, Ιταλοί και Πορτογάλοι δίδασκαν την ναυτική θεωρία, την ναυτική τέχνη και ξένες γλώσσες (Ιταλική, Γαλλική, Ισπανική). Το 1927 λειτούργησε στην Ύδρα ιδιωτική Ναυτική Σχολή με την φροντίδα του Σωματείου 'Ενώσεως των Ναυτικών Ύδρας'. Το 1930 με το νόμο 4511 ιδρύθηκε από το κράτος η Σχολή Εμπορικής Ναυτιλίας Ύδρας που από το 1979 με ΠΣ 9/ ανήκει στη βαθμίδα της Ανώτερης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Από το 1930 η Σχολή στεγάζεται στο σημερινό κτίριο που άνηκε στους Υδραίους καραβοκύρηδες Αναστάσιο Τσαμαδό και Αθανάσιο Κουλούρα και έχει παραχωρηθεί στο Δημόσιο αποκλειστικά για την λειτουργία της Σχολής. Το κτίριο αυτό κτίστηκε κατά την χρονική περίοδο Κατά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο έως και το 1948 η Ναυτική Σχολή Ύδρας λειτουργούσε στην Αθήνα και στον Πειραιά (Καστέλα). Το πρώτο εκπαιδευτικό σκάφος της Σχολής ήταν το τρεχαντήρι "Άγιος Γεώργιος" του καραβοκύρη Τσιγγάρη, το δεύτερο το 'Ηλέκτρα' και το τρίτο το 'Ευγένιος Ευγενίδης'. Από το 1989 εφαρμόζεται ο θεσμός της εναλλασσόμενης εκπαίδευσης. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό οι σπουδαστές μεταξύ του 1ου και 2ου, 4ου και 5ου εξαμήνων ταξιδεύουν με εμπορικά πλοία 5-6 και 6-7 μήνες αντίστοιχα, όπου εργαζόμενοι και αμειβόμενοι εφαρμόζουν στην πράξη όσα θεωρητικά έμαθαν στην Σχολή. Η διάρκεια της φοίτησης είναι 4 χρόνια και οι σπουδαστές τελειώνοντας λαμβάνουν το δίπλωμα της Γ' τάξης. Από τη Σχολή Πλοιάρχων Ε.Ν. της Ύδρας έχουν αποφοιτήσει περίπου πλοίαρχοι. 30

31 Με πρόσφατο νόμο καταργήθηκαν οι ανώτερες Δημόσιες σχολές Εμπορικού Ναυτικού και στην θέση τους ιδρύθηκαν σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού που ανήκουν στην βαθμίδα της Ανώτερης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Ύδρα: Τ.Κ Τηλ: Φαξ: Ιστοσελίδα Facebook: 31

32 2.10 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ιονίων Νήσων Βρίσκεται σε παραλιακή τοποθεσία 700μ βόρεια της κεντρικής πλατείας του Αργοστολίου και λειτουργεί από το 1975 σαν σχολή Πλοιάρχων. Παρέχει δυνατότητα εσωτερικής μόνο για άντρες φοίτησης. Η ίδρυσή της έγινε το 1966 και ονομαζόταν σχολή Κεφαλληνίας. Αργότερα, το 1998 με σχετική νομοθετική ρύθμιση ονομάστηκε ΑΕΝ Ιονίων νήσων. Βρίσκεται στην πλατεία Μεΐτλαντ και Παρέχει δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης και σύγχρονες εγκαταστάσεις. Πλατεία Μεΐτλαντ: Τ.Κ Τηλ: Φαξ: Ιστοσελίδα Facebook: 32

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΣΗΜΕΡΑ 3.1 Εκπαίδευση Η εκπαίδευση στις σχολές αυτές περιλαμβάνει τον θεωρητικό τομέα, τον πρακτικό αλλά και αμειβόμενη εργασία επί πλοίου για δύο εξάμηνα. Μετά το τέλος του Α' Εξαμήνου οι σπουδαστές καλούνται να βγάλουν ναυτικό φυλλάδιο, για το οποίο φροντίζουν οι σχολές να ενημερώσουν τους σπουδαστές που και πως θα το παραλάβουν, αφού έχουν παρακολουθήσει κάποια σεμινάρια μικρής διάρκειας περί Σωστικών και Πυροσωστικών Μέσων. Στις σχολές Σωστικών και Πυροσωστικών Μέσων οι σπουδαστές εκπαιδεύονται σε θέματα ασφαλείας για την ζωή τους στο πλοίο ή για την διάσωσή τους σε περίπτωση ναυαγίου, όπως επίσης και σε θέματα πυρκαγιάς και πρώτων βοηθειών. Αυτά είναι απαραίτητα διότι σε ένα ναυτικό ατύχημα πρέπει όλοι να είναι άρτια εκπαιδευμένοι στο πώς να το αντιμετωπίσουν με ψυχραιμία και να μην βάλουν σε κίνδυνο την ζωή τους. Αφού τελειώσουν την παραπάνω εκπαίδευση τότε παραλαμβάνουν από τα Λιμεναρχεία της περιοχής τους τα Ναυτικά Φυλλάδια και αρχίζουν την αναζήτηση για Ναυτιλιακή εταιρία που θα τους προσλάβει και θα τους ναυτολογήσει σε κάποιο από τα πλοία της στην θέση του Δόκιμου Πλοίαρχου/Μηχανικού (Apprentice Officer/Engineer ή Cadet). Με το επιτυχές πέρας του εκπαιδευτικού τους ταξιδιού επαναπατρίζονται και επιστρέφουν στα θρανία για το Β' και Γ' Εξάμηνο που διαρκούν ως το καλοκαίρι του επόμενου έτους. Όταν ολοκληρώσουν τα δύο εξάμηνα καλούνται να πάνε στο δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι διάρκειας επίσης 6 μηνών. Αφού επαναπατριστούν και από αυτό το ταξίδι τότε συνεχίζουν στα δύο τελευταία έτη στης σχολής (Δ' - Ε' - ΣΤ' Εξάμηνα) όπου κάπου ενδιάμεσα σε αυτά θα παρακολουθήσουν και τον 2ο κύκλο σεμιναρίων περί σωστικών και Πυροσωστικών μέσων. 33

34 Ειδικότερα οι σπουδαστές Πλοίαρχοι όταν τελειώσουν την σχολή παραλαμβάνουν το Πτυχίο τους και κάνουν περαιτέρω ειδική πρακτική και θεωρητική εκπαίδευση δύο εβδομάδων στο ΚΕΣΕΝ Ρ/Τ (Ραδιοτηλεγραφητών) το οποίο βρίσκεται στην Σχολή του Ασπροπύργου στις Δορυφορικές και Επίγειες Επικοινωνίες Κινδύνου και Ασφαλείας - GMDSS όπου είναι χρήσιμη για την απόκτηση του διπλώματος Πλοιάρχου Γ' Τάξεως και αποκτούν τον τίτλο Γενικού Χειριστή GMDSS - General Operator. Αφού επιτύχουν στις εξετάσεις GMDSS τότε περνούν υγειονομικές εξετάσεις από την Ανώτατη Ναυτική Υγειονομική Υπηρεσία - ΑΝΥΕ στο Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιά οι οποίες περιλαμβάνουν: Εξετάσεις ούρων και αίματος για εύρεση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ, Οφθαλμιατρικές εξετάσεις (Μυωπία, Αστιγματισμό, Δυσχρωματοψία, Αχρωματοψία), Ψυχιατρικές εξετάσεις, Παθολογικές εξετάσεις και αφού κριθούν κατάλληλοι/λες παραλαμβάνουν από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας το δίπλωμα και ονομάζονται Πλοίαρχοι Γ' Τάξεως Εμπορικού Ναυτικού - Captain Class C'. Μετά την απόκτηση του διπλώματος ο κάθε ανθυποπλοίαρχος προκειμένου να είναι έτοιμος να ναυτολογηθεί και να αναλάβει καθήκοντα ανάλογα τον τύπο του πλοίου που πρόκειται να υπηρετήσει περνά μια ακόμα σειρά ειδικής εκπαίδευσης σύμφωνα με την Διεθνή Σύμβαση STCW σε διάφορα ηλεκτρονικά συστήματα ναυσιπλοΐας, ναυτιλιακά όργανα και προσομοιωτές όπως ECDIS, RADAR/ARPA, Bridge Resource Management - BRM, Bridge Team Management - BTM, Advanced Oil/Gas/Chemical Tanker Safety Training, Accident & Risk Assessment, Bridge Maneuvering Simulator - BMS, Cargo Handling Simulator, Crowd & Crisis Management, Ship Security Officer Training - SSO, Ice Navigation, Voyage Planning, Accident & 34

35 Incident Investigation, Adverse Weather Course και πολλά ακόμη ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης τα οποία έχουν να κάνουν με τον τύπο πλοίου και τις διατάξεις και κανονισμούς που ορίζει η STCW. Έχουμε δει και διαβάσει κατά καιρούς θέματα από διάφορους που έχουν να κάνουν με τη Ναυτική Εκπαίδευση στη Χώρα μας και την αναβάθμισή της. Έχουν γραφτεί άρθρα, έχουν γίνει εκπομπές κ.α. Το ερώτημα που γεννάται στον καθένα που έστω και στοιχειωδώς έχει ασχοληθεί με θέματα Ναυτικής Εκπαίδευσης είναι κατά πόσο οι εκάστοτε «ευαισθητοποιημένοι» έχουν έστω και τις βασικές γνώσεις να θίξουν ένα τόσο σοβαρό θέμα. Η Ναυτιλία, η Βαριά Βιομηχανία της Ελλάδας μας και κατά επέκταση και η Ναυτική Εκπαίδευση είναι θέματα που σαφώς «πουλάνε», σαφώς επηρεάζουν ψήφους, όμως καλό θα ήταν να αφήσουμε να ασχοληθούν με τα παραπάνω όσοι γνωρίζουν ή αν θελήσουμε να ασχοληθούμε καλό θα ήταν να ενημερωθούμε καλά πριν μιλήσουμε για οτιδήποτε. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ελληνική Ναυτιλία σημαίνει Έλληνας Ναυτικός. Ο Έλληνας Ναυτικός είναι αυτός που ανέδειξε την Ελληνική Ναυτιλία και ταξίδεψε την ελληνική σημαία στα πέρατα της Υφηλίου, ο Έλληνας Ναυτικός ήταν αυτός που κατάφερε να δαμάσει και να ταξιδέψει βαπόρια οποιασδήποτε κατάστασης με υπεράνθρωπες προσπάθειες, ο Έλληνας Ναυτικός ήταν ο πρώτος παραδοσιακός πλοιοκτήτης. Όταν λοιπόν, αναφερόμαστε στη ναυτική εκπαίδευση ουσιαστικά μιλάμε για την εκπαίδευση αυτού του ανθρώπου, ο οποίος προέρχεται από την τάξη των Πλοιάρχων και των Μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού, κάτι που πολλοί «ειδήμονες» όχι απλά ξεχνούν αλλά αγνοούν παντελώς όταν μιλάνε δήθεν με ενδιαφέρον για τη Ναυτική Εκπαίδευση. Όλα στη Ναυτική Εκπαίδευση ξεκινούν από τις σχολές, τις Α.Ε.Ν. (Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού) όπως αυτές ονομάζονται σήμερα. Οι συνάδελφοι ξεκινούν και παίρνουν τις βάσεις τους μέσα σε αυτές όντας νεαρά παιδιά. Οι σχολές λοιπόν είναι και φορείς κοινωνικοποίησης των νεαρών συναδέλφων, προέκταση της οικογένειας τους. Επειδή όπως έλεγαν και οι παλιότεροι το παιδί είναι ο καθρέφτης της οικογένειας, με την ίδια λογική ο νέος συνάδελφος επαγγελματικά κατά ένα μεγάλο ποσοστό θα γίνει καθρέφτης της Σχολής από την οποία θα αποφοιτήσει. Σήμερα στις Ακαδημίες υπάρχουν αρκετά καλοί ναυτοδιδάσκαλοι οι οποίοι όμως λόγω της μακροχρόνιας αποχής από το ναυτικό επάγγελμα πρεσβεύουν παλιότερες εποχές, ίσως πιο όμορφες, αλλά εντελώς διαφορετικές σε νοοτροπία και απαιτήσεις από τις σημερινές. 35

36 Φυσικά υπάρχουν και θέματα τα οποία οι παλιοί ναυτοδιδάσκαλοι είναι οι πλέον κατάλληλοι να διδάξουν π.χ. ναυτιλία, ναυτική τέχνη κ.ά., διότι η προσφορά τους στη διδαχή αυτού του είδους των μαθημάτων είναι σαφώς αναντικατάστατη. Το επίπεδο πλέον των ναυτικών που ζητούνται από τις ναυτιλιακές και ναυλώτριες εταιρίες είναι αρκετά υψηλό (βλέπε V.I.Q. T.M.S.A.) κι εμείς σαν εκπαίδευση δεν μπορούμε να μένουμε για πολύ θιασώτες των εξελίξεων. Ο Αξιωματικό απόφοιτος της Α.Ε.Ν. - θα πρέπει πηγαίνοντας να αναλάβει τα καθήκοντά του πάνω στο πλοίο να είναι έτοιμος πάνω σε ζητήματα πέρα από αυτά που απαιτεί η παραδοσιακή ναυτοσύνη. Τα θέματα αυτά είναι π.χ. I.S.M. P.S.C. - I.S.O. VETTING κ.ά. διότι μετά λύπης διαπιστώνεται μέρα με τη μέρα από την εμπειρία πάνω στα πλοία πως η «περίοδος χάριτος» όσον αφορά τους νέους Αξιωματικούς στενεύει λόγω της ραγδαίας αύξησης των απαιτήσεων. Επειδή όπως είναι γνωστό η δουλειά πάνω στο πλοίο είναι συλλογική και η πλημμελής τέλεση καθηκόντων του ενός επιβαρύνει τη δουλειά του άλλου, ο νέος Αξιωματικός θα πρέπει να μπαρκάρει όσο το δυνατό πιο έτοιμος να παράγει έργο και να αποδώσει μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Γι αυτό το λόγο τουλάχιστον θέματα τα οποία αφορούν στον I.S.M.(International Safety Management Code), στον I.S.P.S., στα συστήματα διαχείρισης ποιότητας- προστασίας του περιβάλλοντας, προετοιμασία για επιθεωρήσεις Port State Control, κ.α., θα πρέπει να έχουν γίνει βίωμα στο νέο Αξιωματικό, πριν καν αποφοιτήσει από τη Σχολή του. Το ερώτημα που γεννάται είναι πως θα επιτευχθούν τέτοιου είδους στόχοι. Αυτό για να γίνει χρειάζεται συνεχής ενημέρωση και επιμόρφωση γιατί όπως είναι γνωστό αυτό που χαρακτηρίζει τη Ναυτιλία και την κάνει ενδιαφέρουσα είναι η δυναμικότητα και όχι η στατικότητα. Οι διδάσκαλοι λοιπόν οι οποίοι θα κληθούν να μεταλαμπαδεύσουν τη γνώση θα πρέπει να είναι άνθρωποι που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και ενημερώνονται συνεχώς για καθετί καινούργιο. Αυτοί μπορεί να είναι άνθρωποι που ασχολούνται άμεσα με αυτών των ειδών τις επιθεωρήσεις, ή ακόμα και οι ήδη υπάρχοντες ναυτοδιδάσκαλοι οι οποίοι όμως θα λαμβάνουν συνεχώς μέρος σε επιμορφωτικά σεμινάρια. Σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση της Εκπαίδευσης θα παίξει και η αξιοποίηση της τεχνολογίας με απόκτηση από τις Σχολές και χρήση εξομοιωτών των όποιων η χρήση είναι δεδομένη πλέον στην πλειονότητα των ναυτικών Σχολών ανά τον κόσμο. 36

37 Επιτέλους οι κατά καιρούς υπεύθυνοι σε θέματα Ναυτικής Εκπαίδευσης θα πρέπει να εξασφαλίσουν κάποιους πόρους για τη Βαριά Βιομηχανία της Ελλάδας και για τους καλύτερους ποιοτικά ναυτικούς του κόσμου, αφού όλα τα παραπάνω, όσον αφορά το κόστος, είναι σταγόνα στον ωκεανό σε σχέση με το ναυτιλιακό συνάλλαγμα που εισρέει στη χώρα μας ολοένα και αυξανόμενο. Με αυτό τον τρόπο οι Ακαδημίες, πέρα από τον παραδοσιακό εκπαιδευτικό τους χαρακτήρα, θα παρέχουν και γνώση η οποία θα βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος με πρόγραμμα σπουδών σωστά και σύγχρονα δομημένο το οποίο θα κεντρίσει το ενδιαφέρον των σπουδαστών και θα ανεβάσει σε ικανοποιητικό βαθμό το επίπεδο ετοιμότητας των Ελλήνων Αξιωματικών μας. Χρέος όλων μας θα πρέπει να είναι να αποζητούμε την αναβάθμιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης τυπικά και ουσιαστικά. Όσον αφορά το ουσιαστικό κομμάτι μέσα από αυτό το άρθρο έγινε προσπάθεια να δοθούν κάποια ερεθίσματα, όσον αφορά την τυπική αναβάθμιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης, σωρεία απόψεων θα παρατεθεί στο προσεχές μέλλον. 37

38 3.2 Μετεκπαίδευση Μετά το πέρας των τεσσάρων χρόνων στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού και την συμπλήρωση των δύο εκπαιδευτικών θαλάσσιων ταξιδιών τότε ο ναυτικός είναι έτοιμος να ακολουθήσει μία σειρά μαθημάτων από το δημόσιο Κέντρο Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού ή από τα ιδιωτικά κέντρα ανάλογα με της ανάγκες του κάθε ναυτικού για να αποκτήσει το δίπλωμά του Πλοιάρχου Γ, Β και Α ή μηχανικός Γ, Β και Α. Τώρα με τις νέες μεταρρυθμίσεις από το Υπουργείο Ναυτιλίας κάθε πιστοποιητικό από το Τμήμα Σωστικών και Πυροσβεστικών μέσων Ασπροπύργου/ Μηχανιώνας και από το δημόσιο Κέντρο Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού και τα ιδιωτικά Κέντρα πρέπει να ανανεώνονται κάθε 5 χρόνια. Στα Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (Κ.Ε.Σ.Ε.Ν.) Πλοιάρχων - Μηχανικών - Ραδιοηλεκτρονικών/Ραδιοεπικοινωνιών, οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα παρακολούθησης κύκλων σπουδών και ειδικών τμημάτων επιμόρφωσης που είναι απαραίτητα από την ισχύουσα εθνική νομοθεσία και τα διεθνή πρότυπα για την άσκηση του ναυτικού επαγγέλματος. Στην περίπτωση των πλοιάρχων γίνονται τα παρακάτω: Εκπαίδευση προσομοιωτή χειρισμών πλοίου & ομάδα εργασίας γέφυρας & διαχείριση πόρων γέφυρας SHIP HANDLING SIMULATOR BRIDGE TEAM MANAGEMENT (ΒΤΜ) BRIDGE RESOURCE MANAGEMENT (BRM) Επανεξέταση Ανανέωση Πιστοποιητικών Εκπαιδευτικός κύκλος Σπουδών για την απόκτηση διπλώματος Πλοιάρχου Α τάξης Ε.Ν. Εκπαίδευση και ενημέρωση για όλους τους ναυτικούς στην ασφάλεια του πλοίου, διεθνής κώδικας ασφάλειας πλοίων & λιμενικών εγκαταστάσεων INTERNATIONAL SHIP & PORT FACILITY SECURITY CODE ISPS CODE A-VI/6-1 + Εκπαίδευση ασφάλειας πλοίου για ναυτικούς με ανάθεση καθηκόντων ασφάλειας SECURITY TRAINING FOR SEAFARERS WITH DESIGNATED SECURITY DUTIES A-VI/6 Εκπαίδευση και αξιολόγηση στην επιχειρησιακή χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων παρουσίασης χάρτη και πληροφοριών ECDIS-ELECTRONIC CHART DISPLAY & INFORMATION SYSTEM A-I/12 & B-I/12 38

39 Ειδικό σχολείο αξιωματικού ασφάλειας πλοίου SHIP SECURITY OFFICER (SSO) A-VI/5 Προσαρμογή γνώσεων Πλοιάρχων πάσης τάξης Ε.Ν. (STCW Manila 2010 amendments) Εξασφάλιση συνεχούς ικανότητας και εκσυγχρονισμού των γνώσεων Πλοιάρχων Ε.Ν. Εκπαίδευση επιβατηγών πλοίων (Ro Ro) Βασική εκπαίδευση στην ασφάλεια πετρελαιοφόρων, χημικών, μικτού τύπου και υγραεριοφόρων δεξαμενοπλοίων A-V/1-1-1 & A-V/1-2-1 BASIC TANKER CHEMICAL & LIQUEFIED SAFETY Εκπαίδευση σε θέματα ιατρικής μέριμνας MEDICAL CARE BRM για ανανέωση παλαιών πιστοποιητικών Προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Υγραεριοφόρα A-V/1-2-2 ADVANCED LIQUEFIED GAS TANKER SAFETY Προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Δεξαμενόπλοια μεταφοράς χημικών προϊόντων A-V/1-1-3 ADVANCED CHEMICAL TANKER SAFETY Προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Πετρελαιοφόρα A-V/1-1-2 ADVANCED OIL TANKER SAFETY Εκπαιδευτικός κύκλος Σπουδών για την απόκτηση διπλώματος Πλοιάρχου Β τάξης Ε.Ν. Στην περίπτωση των μηχανικών γίνονται τα παρακάτω: ERM Συμπληρωματικό (για κατόχους παλαιού τύπου ΕRS) Επανεξέταση Ανανέωση Πιστοποιητικών Εκπαίδευση και ενημέρωση για όλους τους ναυτικούς στην ασφάλεια του πλοίου, διεθνής κώδικας ασφάλειας πλοίων & λιμενικών εγκαταστάσεων INTERNATIONAL SHIP & PORT FACILITY SECURITY CODE ISPS CODE A-VI/6-1 + Εκπαίδευση ασφάλειας πλοίου για ναυτικούς με ανάθεση καθηκόντων ασφάλειας SECURITY TRAINING FOR SEAFARERS WITH DESIGNATED SECURITY DUTIES A-VI/6 Ειδικό σχολείο αξιωματικού ασφάλειας πλοίου SHIP SECURITY OFFICER (SSO) A-VI/5 Προσαρμογή γνώσεων Μηχανικών πάσης τάξης Ε.Ν. (STCW Manila 2010 amendments) 39

40 Εξασφάλιση συνεχούς ικανότητας και εκσυγχρονισμού των γνώσεων Μηχανικών Ε.Ν. Εκπαίδευση επιβατηγών πλοίων (Ro Ro) Εκπαιδευτικός κύκλος Σπουδών για την απόκτηση διπλώματος Μηχανικού Α τάξης Ε.Ν. Βασική εκπαίδευση στην ασφάλεια πετρελαιοφόρων, χημικών, μικτού τύπου και υγραεριοφόρων δεξαμενοπλοίων A-V/1-1-1 & A-V/1-2-1 BASIC TANKER CHEMICAL & LIQUEFIED SAFETY Εκπαίδευση στον προσομοιωτή μηχανοστασίου και στα ηλεκτρικά πνευματικά συστήματα ελέγχου (ENGINE SIMULATOR) Προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Υγραεριοφόρα A-V/1-2-2 ADVANCED LIQUEFIED GAS TANKER SAFETY Προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Δεξαμενόπλοια μεταφοράς χημικών προϊόντων A-V/1-1-3 ADVANCED CHEMICAL TANKER SAFETY Προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Πετρελαιοφόρα A-V/1-1-2 ADVANCED OIL TANKER SAFETY Εκπαιδευτικός κύκλος Σπουδών για την απόκτηση διπλώματος Μηχανικού Β Τάξης Στο κατώτερο πλήρωμα γίνονται τα παρακάτω: Επανεξέταση Ανανέωση Πιστοποιητικών Εκπαίδευση και ενημέρωση για όλους τους ναυτικούς στην ασφάλεια του πλοίου, διεθνής κώδικας ασφάλειας πλοίων & λιμενικών εγκαταστάσεων INTERNATIONAL SHIP & PORT FACILITY SECURITY CODE ISPS CODE A-VI/6-1 + Εκπαίδευση ασφάλειας πλοίου για ναυτικούς με ανάθεση καθηκόντων ασφάλειας SECURITY TRAINING FOR SEAFARERS WITH DESIGNATED SECURITY DUTIES A-VI/6 Εκπαίδευση επιβατηγών πλοίων (Ro Ro) Βασική εκπαίδευση στην ασφάλεια πετρελαιοφόρων, χημικών, μικτού τύπου και υγραεριοφόρων δεξαμενοπλοίων A-V/1-1-1 & A-V/1-2-1 BASIC TANKER CHEMICAL & LIQUEFIED SAFETY 40

41 Προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε Πετρελαιοφόρα A-V/1-1-2 ADVANCED OIL TANKER SAFETY Ναυτική εκπαίδευση με τεχνολογία αιχμής για τη σύγχρονη εκπαίδευση των εκατοντάδων ναυτικών αποτελεί η ίδρυση του Ιδιωτικού Κέντρου Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (Cosmos Nautical Training Center),η οποία είναι σημείο αναφοράς για τη νέα γενιά στελεχών της ναυτιλίας. Το «Cosmos» είναι κέντρο που απευθύνεται σε όλες τις κατηγορίες ναυτικών, από τους αξιωματικούς γέφυρας μέχρι και τα κατώτερα πληρώματα. Τους εφοδιάζει με τα κατάλληλα πιστοποιητικά ώστε να μπορούν να βρουν δουλειά ενώ κάνει όλες τις μετεκπαιδεύσεις καλύπτοντας τους νέους κανονισμούς και τα διεθνή πρότυπα. Όπως σημειώνει, η δημιουργία ενός Κέντρου ισότιμου με αυτό του Πειραιά αποτέλεσε την πραγματική πρόκληση για το «Cosmos». 41

42 Το «Cosmos» αποτελεί το πρώτο πανελλαδικό παράρτημα που είναι εξοπλισμένο με τέτοιου είδους μηχανήματα. Ουσιαστικά υλοποιήσαμε την παρότρυνση των ναυτιλιακών εταιριών. Προσομοιωτές με τεχνολογία αιχμής Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο εντός του κέντρου δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από τους προσομοιωτές. Ο εκπαιδευόμενος έχει την ευκαιρία να βρεθεί στη γέφυρα του πλοίου κάτω από συνθήκες που προσομοιώνουν την πραγματικότητα σε ποσοστό πάνω από 95%. Επιπλέον έχει τη δυνατότητα αλλαγής καιρικών συνθηκών, ενώ διαθέτει δυνατότητα εφαρμογής διάφορων σεναρίων, από ατύχημα μέχρι κι ενδεχόμενη πειρατεία. Το Κέντρο περιλαμβάνει επίσης προσομοιωτές μηχανής, επικοινωνιών, ηλεκτρονικούς χάρτες καθώς και προσομοιωτές φορτοεκφόρτωσης για τάνκερ, χημικά και υγραεριοφόρα πλοία. Όλα αυτά κάτω από την επίβλεψη κατάλληλων ναυτοδάσκαλων, που συνδυάζουν τη θεωρητική εκπαίδευση με την εμπειρία ετών στα πλοία. Όπως και στον Πειραιά τα πιστοποιητικά, τα σεμινάρια και οι μετεκπαιδεύσεις είναι ελεγμένα από ευρωπαϊκές σημαίες και βάσει αυτού τα πιστοποιητικά είναι ισότιμα των ελληνικών. Άλλωστε υπάρχει και το σχετικό ΦΕΚ. Όλες οι ναυτιλιακές που στέλνουν σε εμάς ναυτικούς από το 2007 μέχρι σήμερα λαμβάνουν τα κατάλληλα πιστοποιητικά για να επανδρώσουν τα πλοία τους. Τώρα πλέον, έχοντας και προαγωγικά διπλώματα, κάτι αντίστοιχα του ελληνικού ΚΕΣΕΝ, στελέχη που φοίτησαν στο Cosmos και πλέον είναι πλοίαρχοι, υποπλοίαρχοι, πρώτοι και δεύτεροι μηχανικοί. Η ιδιωτική εκπαίδευση τα καταφέρνει πολύ καλά καλύπτοντας το οποιοδήποτε κενό υπάρχει, μέχρις ότου η ελληνική κρατική εκπαίδευση να εναρμονίσει τη δική του εκπαίδευση στα νέα πρότυπα και τεχνολογίες. 42

43 3.3 Μεταπτυχιακά Στην Κύπρο (Πανεπιστήμιο Frederick): Το Πανεπιστήμιο αυτό έχει ως σκοπό: Η εμπορική ναυτιλία να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν διαχρονικά χαμηλότερο κόστος μεταφοράς, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη και στην ολοκλήρωση της έννοιας της παγκοσμιοποίησης, βρίσκονται σε διαρκή αλληλεξάρτηση, παράλληλα με την αδιάκοπη εξέλιξη των δικτύων μεταφοράς. Παράγοντες όπως η διεθνής ναυτιλία, το διεθνές εμπόριο και οι διεθνείς εμπορικές πρακτικές, αποτελούν τη βάση του Μεταπτυχιακού Προγράμματος, ενώ η νομική, οικονομική και διοικητική διάσταση του εμπορίου και των μεταφορών αποτελούν τις κύριες εξειδικεύσεις του. Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα προσφέρει ολοκληρωμένη και περιεκτική προσέγγιση όλων των βασικών θεμάτων, που θεωρούνται απαραίτητες για τη σε βάθος κατανόηση του διεθνούς εμπορίου και των μεταφορών. Ειδικότερα, το Πρόγραμμα στοχεύει στην ανάπτυξη εξειδικευμένων επιχειρηματικών δεξιοτήτων, απαραίτητων σε Διευθυντικά στελέχη εταιρειών του διεθνούς εμπορίου και της ναυτιλιακής βιομηχανίας, καθώς επίσης και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων της κριτικής ανάλυσης και της εφαρμογής τους στις συνεχείς προκλήσεις των παγκόσμιων αγορών. Η αναγνώριση του προγράμματος: Το πρόγραμμα είναι αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και ο τίτλος σπουδών αναγνωρίζεται από το Κυπριακό Συμβούλιο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ.). Εξειδικευμένοι στόχοι: Να προσφέρει στους φοιτητές περιεκτική γνώση και σε βάθος κατανόηση των δομών, μεθόδων και θεσμικών πρακτικών του διεθνούς εμπορίου και της ναυτιλίας στο διεθνοποιημένο οικονομικό περιβάλλον που δρουν. Να αναπτύξει μια ιδιαίτερα επίλεκτη ομάδα διοικητικών στελεχών, ικανών στο να αναπτύξουν, να εφαρμόσουν και να προωθήσουν πολιτικές, πρακτικές και προγράμματα, στο διαρκώς εξελισσόμενο χώρο του διεθνούς εμπορίου και της διοίκησης και διαχείρισης ναυτιλιακών επιχειρήσεων. 43

44 Να προσφέρει την απαιτούμενη γνώση και κριτική ικανότητα σε φοιτητές που επιθυμούν τη συνέχιση των σπουδών σε πτυχία ερευνητικού επιπέδου (απόκτηση MPhil, Διδακτορικά Διπλώματα PhD, κλπ). Το πρόγραμμα των σπουδών αποτελείται από τα παρακάτω: Την απονομή του μεταπτυχιακού τίτλου απαιτεί την επιτυχή εκπόνηση και υποστήριξη Μεταπτυχιακής Διατριβής έκτασης 12,000-15,000 λέξεων. Η διατριβή αυτή αποτελεί ουσιαστική εξατομικευμένη μελέτη εμβάθυνσης σε εξειδικευμένο αντικείμενο επιλογής κάθε φοιτητή, (κατόπιν έγκρισης), την οποία θα εκπονήσει κάτω από την επίβλεψη ενός εκ των Καθηγητών του Μεταπτυχιακού Προγράμματος. Η διατριβή μπορεί να αποτελεί τμήμα πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας, ή αναλυτική σύνθεση και κριτική ήδη δημοσιευμένου επιστημονικού έργου. Το Πρόγραμμα προσφέρει στους φοιτητές τη δυνατότητα της απόκτησης εξειδίκευσης σε ένα από τα ακόλουθα θεματικά πεδία: Διεθνές Εμπόριο & Logistics, Πλοιοδιαχείριση, Χρηματοοικονομικά και Διεθνείς Μεταφορές. Ο φοιτητής αξιολογείται μέσω συνδυασμού διάφορων μεθόδων αξιολόγησης, όπως: γραπτές εξετάσεις, εργασίες, σεμινάρια και παρουσίαση μελετών, καθώς και μέσω της υποβολής της Μεταπτυχιακής Διατριβής. Τα πεδία επαγγελματικής απασχόλησης: Η διεπιστημονική φύση του προγράμματος προετοιμάζει τους φοιτητές στο να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στο μέλλον ως επαγγελματίες, στο σύνθετο επιχειρηματικό περιβάλλον των διεθνών αγορών. Οι δυνατότητες και ευκαιρίες απασχόλησης των φοιτητών τεκμηριώνονται από την ύπαρξη εκατοντάδων μεγάλων, μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων που δρουν υποστηρικτικά στη ναυτιλιακή βιομηχανία και το διεθνές εμπόριο. Οι απόφοιτοι του προγράμματος συναντούν πλειάδα προοπτικών απασχόλησης, όπως σε επιχειρήσεις εισαγωγών εξαγωγών, επιχειρήσεις διαχείρισης πλοίων, υπηρεσίες ναυτασφαλίσεων, ναυλομεσιτικά γραφεία, διαμεταφορές, πολυτροπικές μεταφορές, αποθήκευση και διαχείριση μεταφορών, πρακτόρευση λιμανιών, χρηματοδότηση πλοίων και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, θεσμικούς φορείς της ναυτιλίας και του εμπορίου, καθώς και σε λοιπές διοικητικές θέσεις στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Επιπρόσθετα, μετά τις πρόσφατες σημαντικές εξελίξεις στις ενεργειακές δυνατότητες της Κύπρου και την αναμενόμενη επιχειρηματική διεύρυνση στον ενεργειακό τομέα, το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό ως εργαλείο εξειδίκευσης γνώσης, ανάπτυξης ικανοτήτων και διεύρυνσης ευκαιριών απασχόλησης. Η Κύπρος εξελίσσεται ραγδαία σε ένα νέο 44

45 Ευρωπαϊκό σταυροδρόμι για δραστηριότητες εισαγωγών, μεταφορτώσεων και εξαγωγών, ως σημαντικός εμπορικός κόμβος μεταξύ Ευρώπης και Άπω Ανατολής. Καθίσταται αντιληπτό ότι η εμπορική ανάπτυξη της Κύπρου σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ενός σύγχρονου Προγράμματος Σπουδών, θα προσφέρει σημαντικά διευρυμένες δυνατότητες και στον τομέα της απασχόλησης, αυξάνοντας την υπεραξία και τις δυνατότητες του ανθρώπινου δυναμικού Στην Ελλάδα (Queen Mary University of London -QMUL): Το Queen Mary University Of London και το HELLENIC MANAGEMENT CENTRE, με υπερηφάνεια ανακοινώνουν ότι έχει ξεκινήσει η περίοδος των αιτήσεων για την συμμετοχή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα LLM in International Shipping Law, Piraeus, Greece, ένα νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα βασισμένο στο επιτυχημένο LLM in International Shipping Law του Λονδίνου, για το ακαδημαϊκό έτος 2016/2017. Το πρόγραμμα διδάσκεται από ειδικούς του Κέντρου Εμπορικών Νομικών Σπουδών του Queen Mary University of London (QMUL), ενός από τα κορυφαία ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του Ηνωμένου Βασιλείου, η Νομική Σχολή του οποίου καταλαμβάνει την 3η θέση μεταξύ των Βρετανικών Πανεπιστημίων και την 1η θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων του Λονδίνου. Το πρόγραμμα θα διδάσκεται σε συνεργασία με το Hellenic Management Centre (HMC), έναν οργανισμό που προσφέρει ναυτιλιακή επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση από το 1999, στις εγκαταστάσεις του στον Πειραιά. Αυτός ο καινοτόμος μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών θα προσφέρει στους φοιτητές την δυνατότητα να αναπτύξουν ακαδημαϊκή εξειδίκευση σε διαφόρους τομείς του διεθνούς ναυτικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των : - Maritime Arbitration - Charterparties: Law and Practice - Protection and Indemnity (P&I) Clubs - Marine Insurance Law - Carriage of Goods by Sea - Wet Shipping Law: Collisions and other Incidents at Sea. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε : 45

46 - δικηγόρους και απόφοιτους νομικής - επαγγελματίες της ναυτιλίας με σχετική εργασιακή εμπειρία και ακαδημαϊκό υπόβαθρο. Το πρόγραμμα διδάσκεται σε εντατικές διδακτικές ενότητες σε δυο ακαδημαϊκά εξάμηνα, ώστε να μπορεί να συνδυαστεί με τυχόν επαγγελματικές υποχρεώσεις των συμμετεχόντων. Οι προϋποθέσεις εγγραφής για αποφοίτους νομικής είναι πτυχίο Νομικής με βαθμό 7 (ή αντίστοιχο), ενώ για μη νομικούς απαιτείται σχετική με το αντικείμενο του μεταπτυχιακού, ουσιαστική επαγγελματική εμπειρία. Η ιδιότητα Μέλους του Institute of Chartered Shipbrokers παράλληλα με σχετική επαγγελματική εμπειρία λαμβάνονται επίσης υπόψη. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για ανθρώπους που ζουν στην Ελλάδα, να παρακολουθήσουν αυτό το υψηλού κύρους πρόγραμμα χωρίς να χρειαστεί να μετοικήσουν, ενώ παράλληλα δύο μερικές υποτροφίες από το Centre for Commercial Law Studies του Queen Mary University of London, είναι διαθέσιμες για το πρόγραμμα. Για ακαδημαϊκές ερωτήσεις απευθυνθείτε στην Διευθύντρια του προγράμματος Δρ. Τίνα Λοβέρδου στην ηλεκτρονική διεύθυνση t.loverdou@qmul.ac.uk, ενώ για κάθε άλλη ερώτηση σχετική με το πρόγραμμα σ την διοίκηση του προγράμματος στην ηλεκτρονική διεύθυνση llmpiraeus@qmul.ac.uk. Για οτιδήποτε περαιτέρω επικοινωνήστε με το HMC στο τηλ : ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση helmc@otenet.gr. Πανεπιστήμιο Πειραιώς: 1. Να παρέχει στους φοιτητές την επιστημονική θεωρητική γνώση καθώς και την πρακτική κατάρτιση για να σταδιοδρομήσουν σαν διοικητικά και οικονομικά στελέχη στον χώρο της Ναυτιλίας και των Μεταφορών. 46

47 2. Να εντοπίσει τα υφιστάμενα προβλήματα και να αναπτύξει την έρευνα την έρευνα στον χώρο των θαλάσσιων μεταφορών με εκτεταμένα, πολύμορφα και διεπιστημονικά ερευνητικά προγράμματα. 3. Να αναπτύξει την διεθνή συνεργασία με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού( Ευρώπης, Αμερικής και Ασίας) εκμεταλλευόμενο τη μοναδική διεθνή δικτύωση της ελληνικής ναυτιλίας που αποτελεί τον κατεξοχήν κλάδο της ελληνικής οικονομίας με διεθνικό προσανατολισμό. Οι απόφοιτοι του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών μπορούν να σταδιοδρομήσουν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ιδιωτικούς, κρατικούς και διεθνείς οργανισμούς στο χώρο των Θαλάσσιων και Συνδυασμένων Μεταφορών καθώς επίσης και στη διοίκηση και διαχείριση Παράκτιων και Θαλάσσιων Βιομηχανιών. Επίσης το Τμήμα, ανέπτυξε από την αρχή, με την καθοδήγηση του ιδρυτή του αείμνηστου καθηγητή Βασίλη Ν. Μεταξά, σημαντικό ενδιαφέρον στη Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος, τη Ναυτική Τεχνολογία, την Ωκεανογραφία καθώς και τη διαμόρφωση διεθνούς και εθνικού νομικού πλαισίου για τη ναυτιλία και τη θάλασσα. Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ιδρύθηκε ως «Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών» το 1938 από το Σύνδεσμο Βιομηχάνων και Βιοτεχνών και σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Ανωνύμων Εταιριών της Ελλάδας έβαλαν ως βάσεις την οικονομική, νομική και τεχνική παιδεία των στελεχών της βιομηχανίας. Το 1945 μετονομάσθηκε σε Ανωτέρα Σχολή Βιομηχανικών Σπουδών και σκοπός της ορίσθηκε η συστηματική, θεωρητική και πρακτική κατάρτιση διοικητικών στελεχών ενώ το 1958 μετονομάσθηκε σε Ανώτατη Βιομηχανική Σχολή και ορίσθηκε έδρα της ο Πειραιάς. Τον Ιούνιο του 1989, με το ΠΔ 377/89, η Σχολή μετονομάσθηκε σε Πανεπιστήμιο Πειραιώς και από τότε προστίθενται νέα τμήματα, με νεότερο το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών το οποίο άρχισε να λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος Σήμερα, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς λειτουργούν συνολικά τα παρακάτω εννέα τμήματα: Οικονομικής Επιστήμης Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας 47

48 Ναυτιλιακών Σπουδών Πληροφορικής Διδακτικής της Τεχνολογίας και Ψηφιακών Συστημάτων Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Επαγγελματικές Διέξοδοι Οι απόφοιτοι του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών μπορούν να σταδιοδρομήσουν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ιδιωτικούς, κρατικούς και διεθνείς οργανισμούς στο χώρο των Θαλάσσιων και Συνδυασμένων Μεταφορών καθώς επίσης και στη διοίκηση και διαχείριση Παράκτιων και Θαλάσσιων Βιομηχανιών. Επίσης το Τμήμα, ανέπτυξε από την αρχή, με την καθοδήγηση του ιδρυτή του αείμνηστου καθηγητή Βασίλη Ν. Μεταξά, σημαντικό ενδιαφέρον στη Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος, τη Ναυτική Τεχνολογία, την Ωκεανογραφία καθώς και τη διαμόρφωση διεθνούς και εθνικού νομικού πλαισίου για τη ναυτιλία και τη θάλασσα. Πρόγραμμα μεταπτυχιακών Βασικές Κατευθύνσεις Οι υποψήφιοι με την υποβολή της αίτησης υποψηφιότητάς τους καλούνται να επιλέξουν κατά σειρά προτεραιότητας την ένταξή τους σε δύο από τις ακόλουθες βασικές κατευθύνσεις του προγράμματος: 1. Διοίκηση Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων (μέχρι 25 θέσεις) 2. Ναυτιλιακή Οικονομική και Πολιτική (μέχρι 25 θέσεις) 3. Διεθνείς Μεταφορές (μέχρι 25 θέσεις) 4. Διοίκηση Ποιότητας στη Ναυτιλία (μέχρι 25 θέσεις) Το Πρόγραμμα είναι διάρκειας τεσσάρων (4) ακαδημαϊκών εξαμήνων και αρχίζει τον Οκτώβριο του Σε ποιους απευθύνεται Στο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών γίνονται δεκτοί κατόπιν επιλογής πτυχιούχοι Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αντίστοιχων ομοταγών ιδρυμάτων της αλλοδαπής σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν πολύ καλή γνώση της Αγγλικής γλώσσας που να πιστοποιείται σε επίπεδο C1 & C2 γλωσσομάθειας σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του Α.Σ.Ε.Π. Η παρακολούθηση των μαθημάτων είναι υποχρεωτική. Η διδασκαλία των μαθημάτων πραγματοποιείται από τη Δευτέρα έως και την Πέμπτη (και ώρες 18:00-21:00). Για εργαζομένους υποψηφίους οι οποίοι έχουν επαρκή επαγγελματική εμπειρία και ανάλογα με τον αριθμό των υποψηφίων που εντάσσονται στην κατηγορία αυτή, παρέχεται η δυνατότητα κατόπιν επιλογής να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα σε ευέλικτο ωράριο. Τα μαθήματα αυτά θα πραγματοποιούνται την Παρασκευή (17:00-21:00) και το Σάββατο (10:00 16:00). Ανάλογα με την επίδοση των φοιτητών στη βαθμολογία των μαθημάτων κατά τη διάρκεια 48

49 του προγράμματος σπουδών προβλέπεται παροχή υποτροφιών, με τη μορφή επιστροφής διδάκτρων Δίδακτρα μεταπτυχιακού Η κάλυψη των δαπανών για τη λειτουργία του μεταπτυχιακού προγράμματος είναι εφικτή μόνο με την καταβολή διδάκτρων κάθε εξάμηνο από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές. Τούτο αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία του μεταπτυχιακού προγράμματος. 1. Το ύψος των διδάκτρων ανά εξάμηνο είναι ευρώ (Τα δίδακτρα μπορούν να αναπροσαρμοστούν με απόφαση της Συντονιστικής Επιτροπής). 2. Οι επιτυχόντες υποψήφιοι του προγράμματος ενημερώνονται προφορικώς και γραπτώς από τη Γραμματεία και καλούνται να απαντήσουν γραπτώς, με fax ή με εντός 5 εργάσιμων ημερών αν αποδέχονται ή όχι την ένταξή τους στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, αποδεχόμενοι τους όρους λειτουργίας του. Όσοι αποδέχονται, υποχρεούνται εντός του ιδίου χρονικού διαστήματος να καταβάλλουν το 50% των διδάκτρων του 1ου εξαμήνου, το οποίο συμψηφίζεται στα συνολικά δίδακτρα του 1ου εξαμήνου. 3. Ο φοιτητής εγγράφεται σε κάθε εξάμηνο σπουδών για την παρακολούθηση των μαθημάτων και αφού έχει καταβάλει μια εβδομάδα πριν την έναρξη (του εξαμήνου) τα προβλεπόμενο δίδακτρα. 4. Η αδυναμία ή απροθυμία έγκαιρης τακτοποίησης των οικονομικών υποχρεώσεων των φοιτητών, επιτρέπει στη Συντονιστική Επιτροπή την ακύρωση ή αναβολή μαθημάτων του προγράμματος, τον αποκλεισμό τους από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα ή την άρνηση χορήγησης πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων από τις υπηρεσίες του Παν/μίου Πειραιώς Στο Εξωτερικό- Αγγλία (SOYTHAMPTON SOLENT UNIVERSITY): Το MSc in Ship and Shipping Management εξετάζει τους σύνθετους παράγοντες που εμπλέκονται στη συνολική διαχείριση των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων ενασχολούντο με τον τομέα αυτόν θα προβληματιστούν σχετικά με την τελευταία έρευνα στις τεχνικές διαχείρισης της ασφάλειας και θα διερευνήσουν τις επιπτώσεις της διεθνούς νομοθεσίας για τις στρατηγικές διαχείρισης στη βιομηχανία.θα επωφεληθούν από το βιομηχανικό-πρότυπο και τις εγκαταστάσεις στο κέντρο της πόλης του Σαουθάμπτον και στο Warsash της Ναυτικής Ακαδημίας - ένα από τα κορυφαία από άποψης εγκαταστάσεων στον κόσμο της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Πιο συγκεκριμένα το πρόγραμμα Ναυτιλιακών Σπουδών έχει επικυρωθεί από το Ινστιτούτο ναυλομεσιτών ανάλογα με το μονοπάτι που έχει επιλεχθεί θα επωφεληθεί από τη θέση του Σαουθάμπτον ως ένα σημαντικό κέντρο στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ευρωπαϊκή ναυτιλία, με 49

50 επισκέψεις στο λιμάνι του Southampton και άλλους σχετικούς τομείς. Υπάρχουν επίσης συμμετοχές σε πρακτικές δραστηριότητες που αφορούν την Warsash Ναυτικής Ακαδημίας και τον ευρύτερο κλάδο. Οι προϋποθέσεις είναι: Οι υποψήφιοι που δεν έχουν την αγγλική ως πρώτη γλώσσα, θα πρέπει να αποδείξουν εγκεκριμένο επίπεδο επάρκειας στη χρήση της αγγλικής γλώσσας. Οι συμφωνηθείσες ελάχιστες απαιτήσεις για αυτό το μάθημα είναι: IELTS ελάχιστη 6,5 (6,0 εγγράφως) TOEFL IBT 92 (22 γραπτά) PTE Academic 61 (56 γραπτά) Τα προσόντα ελέγχονται πριν από την εγγραφή και διεθνείς φοιτητές πρέπει να φέρουν πρωτότυπα πιστοποιητικά τους ή επικυρωμένα αντίγραφα, όταν έρχονται να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο. Το πανεπιστήμιο προσφέρει επίσης, ένα προ-συνόδων αγγλικό πρόγραμμα και ένα διεθνές πρόγραμμα θεμέλια για διεθνείς φοιτητές που επιθυμούν να βελτιώσουν το επίπεδο των αγγλικών τους πριν από την έναρξη ενός πτυχίου. Το πρόγραμμα των σπουδών αποτελείται από τα παρακάτω: Το μάθημα διδάσκεται από ένα μείγμα των εργασιών πεδίου πρόβλημα-based learning διαλέξεις, σεμινάρια, προσομοίωση και τη διαπραγμάτευση των ασκήσεων, και υπάρχει επίσης μια ισχυρή έμφαση στην έρευνα όπου ολοκληρώνεται με μια διατριβή υπό την επίβλεψη καθηγητών. Εκτίμηση αξιολόγησης σπουδαστή: Η αξιολόγηση είναι μέσω ενός συνδυασμού των παρουσιάσεων, γραπτών μαθημάτων, την εξέταση και την άσκηση των διαπραγματεύσεων. Η συνολική εκτίμηση του μεταπτυχιακού φοιτητή θα ολοκληρωθεί επίσης με μια διατριβή που θα αφορά συγκεκριμένη έρευνα 15, λέξεων όπου θα εξετάζεται σε βάθος, ένα συγκεκριμένο θέμα σχετικό με την κατεύθυνση της διατριβής Αγγλία (PLYMOUTH UNIVERSITY): Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών διαπιστευμένος από το Chartered Institute of Logistics and Transport (CILT) και αναγνωρισμένο από το Ινστιτούτο ναυλομεσιτών (ICS) και Ναυτικού Ινστιτούτου. 50

51 Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές αποκτούν εξειδικευμένες δεξιότητες που χρειάζονται για να μπορέσουν να αναλάβουν ανώτερες διευθυντικές θέσεις στη ναυτιλιακή βιομηχανία και τους συναφείς τομείς. Το πρόγραμμα επιτρέπει να εκμεταλλευτούν οι υποψήφιοι την ευκαιρία για να ενισχύσουν την επαγγελματική τους αρμοδιότητα με βάση τις υπάρχουσες εμπειρίες τους μέσα από ένα δομημένο πρόγραμμα σπουδών. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές διευρύνουν τους ορίζοντές τους με το να ενταχτούν σε ένα πρόγραμμα με μια πραγματικά διεθνή εστίαση. Σε κάθε δεδομένο έτος οι μαθητές θα κατάγονται πάνω από 20 διαφορετικές χώρες, ενισχύοντας η μία την άλλη ακαδημαϊκή εμπειρία και προσφέροντας εξαιρετικές ευκαιρίες για διεθνή δικτύωση. Το πρόγραμμα των σπουδών αποτελείται από τα παρακάτω: Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του International shipping έχει διάρκεια ενός έτους.ο κύκλος μαθημάτων στο έτος αυτό είναι αρκετά συγκεκριμένος και το φάσμα τους είναι πολύ ειδικευμένο στο ναυτιλιακό κομμάτι. Αποτελείται από 7 μαθήματα πυρήνα Οι κάτωθι τίτλοι μαθημάτων απαρτίζουν τον κύκλο του προγράμματος αυτού: -International Trade, Procurement, Logistics and Shipping -Logistics, Supply Chains, Systems and Methods -Maritime Finance and Business Modelling -Port Policy and Management -Research Project -Research Skills and Economics for International Supply Chains -Shipping Finance, Management and Law Ολλανδία (NETHERLANDS MARITIME UNIVERSITY-STC-NMU): Το Master of Science shipping and transports είναι ένα πρόγραμμα διαχείρισης για τις θαλάσσιες αγορές σε προχωρημένο επίπεδο,δηλαδή μεταπτυχιακού. Οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν σε βάθος γνώση ναυτιλιακή βιομηχανία, διεύρυνση της διεθνούς προοπτικής τους, αλλά και να βελτίωση των δεξιοτήτων διαχείρισης.οι απόφοιτοι του Master of Science shipping and transports πρόγραμμα είναι άριστα εξοπλισμένο για να εκπληρώσει τις διευθυντικές θέσεις σε ναυτιλιακές και λιμενικές συνδεδεμένες εταιρείες. 51

52 Στόχοι μάθησης: Γενικός στόχος του Master of Science shipping and transports διασφαλίζει ότι μετά την αποφοίτησή τους οι συμμετέχοντες στο μάθημα με επιτυχία μπορεί να υποστηρίξουν τις διευθυντικές θέσεις στη ναυτιλιακή βιομηχανία και τις μεταφορές. Μετά την αποφοίτηση, οι συμμετέχοντες είναι εξοπλισμένοι για να λύσουν πολύπλοκα προβλήματα διαχείρισης, έχοντας αποκτήσει τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες, όπως: 1. Ολοκληρωμένη πολλαπλών πειθαρχική επαγγελματικών γνώσεων στον τομέα της ναυτιλίας και των μεταφορών στο υψηλότερο ακαδημαϊκό επίπεδο και δεξιότητες για να εφαρμόσει αυτή τη γνώση σε τακτικό και στρατηγικό επίπεδο στη ναυτιλία και τις μεταφορές. 2. Η συνειδητοποίηση των κοινωνικών ευθυνών στον τομέα της ναυτιλίας και των μεταφορών, που σχετίζονται με τις συνθήκες εργασίας, την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος. 3. Ηγεσία, πειστικότητα, κοινωνικές δεξιότητες, π.χ. τη συνεργασία, την επικοινωνία, τη διαπραγμάτευση. 4. Γρήγορη αναλυτική στάση, τη δημιουργικότητα και τις ερευνητικές δυνατότητες. Δομή μαθήματος: Το πρόγραμμα Master of Science αποτελείται από 21 μαθήματα με συνολικό φορτίο-μελέτη των 60 πιστώσεων και ένα σχέδιο διατριβής με φορτίο μελέτη των 21 πιστώσεων. Αυτό το πιστωτικό σύστημα προέρχεται από το τυποποιημένο σύστημα (ECTS) για τη μέτρηση φορτίου-μελέτη ως μέσο για τη διευκόλυνση της διεθνούς κινητικότητας. Ένα πρόγραμμα πιστωτικών μονάδων ECTS αντιπροσωπεύει 28 ώρες σπουδών πλήρους απασχόλησης, 60 μονάδες αντιπροσωπεύουν ένα πλήρες ωράριο χρόνου σπουδών. Διάρκεια σπουδών: Η διάρκεια του πρόγραμμα Master of Science είναι 1,5 χρόνια για το πρόγραμμα πλήρους απασχόλησης. Οι φοιτητές θα φιλοξενηθούν σε καταλύματα εντός της πανεπιστημιούπολης για 1 έτος. Στο επόμενο μισό και όταν θα ξεκινήσουν τη διατριβή τους μέσα στις επιχειρήσεις τους κάνοντας την πρακτική τους μένουν εκτός των εστιών σε δικό του ιδιωτικό χώρο. Η μερική απασχόληση είναι διάρκειας 2 ετών, όπου η ολοκληρώνεται η Διπλωματική εργασία τους κατά το δεύτερο έτος. Όλα τα μαθήματα μαζί είναι συμπληρωματικά με τον τρόπο που οι συμμετέχοντες στην πορεία κάνουν μια βαθύτερη προσέγγιση των θαλάσσιων ζητημάτων που σχετίζονται από 52

53 διαφορετικές οπτικές γωνίες: Από τη θέση της ναυτιλιακής εταιρείας, λιμενική αρχή, σε εθνικό ή περιφερειακό κυβερνητικό όργανο, αρχή θαλάσσιων επιθεώρησης, ναυλομεσίτες, διαμεταφορείς, στοιβασία, εταιρεία logistics ή χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Από διαφορετικές οργανωτικές προοπτικές, π.χ. στρατηγική, στελέχωση και επάνδρωση (διαχείριση των ανθρώπινων πόρων), επιχειρήσεις, τη χρηματοδότηση και τη λογιστική, διαχείριση, (οργάνωση) τις πολιτικές, κ.λπ. 53

54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Α.Ε.Ν. Οι δημόσιες Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) παρέχουν εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, τόσο θεωρητική όσο και πρακτική, για πλοιάρχους και μηχανικούς του Εμπορικού Ναυτικού. Οι απόφοιτοι των σχολών λαμβάνουν τίτλο σπουδών της τρίτης βαθμίδας εκπαίδευσης και αποδεικτικό ναυτικής ταυτότητας (δίπλωμα) Γ' τάξης Πλοιάρχου ή Μηχανικού. Η Ναυτιλία και οι Έλληνες ναυτικοί (πλοίαρχοι, μηχανικοί, ναύτες, ναυτεργάτες) αποτελούν κεφάλαιο ανάπτυξης για την χώρα και για την διατήρηση της ναυτιλιακής τεχνογνωσίας. Ωστόσο, από το 2008 μέχρι σήμερα τα ποσοστά ανεργίας των Ελλήνων ναυτικών αυξάνονται δραματικά, ενώ πολλά είναι και τα προβλήματα που παρατηρούνται στην εύρυθμη λειτουργία των σχολών, τα οποία συνοψίζονται στα εξής: 1. Στα προβλήματα λειτουργίας των κτιριακών εγκαταστάσεων, λόγω μη συντήρησης τους, καθώς και στις ελλείψεις βασικού & σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού για την εξοικείωση των σπουδαστών με το περιβάλλον εργασίας που θα κληθούν να εργαστούν. 2. Στη σοβαρότατη υποστελέχωση των Α.Ε.Ν. με μόνιμους εκπαιδευτικούς και ειδικότερα σε έμπειρους καθηγητές ειδικότητας ναυτικών μαθημάτων, όπως επίσης και στην υποστελέχωση σε υπαλλήλους γραμματειακής υποστήριξης, αλλά και σε λιμενικούς. 3. Στη μη δυνατότητα μετεκπαίδευσης ενός αποφοίτου των Α.Ε.Ν. σε μεταπτυχιακό επίπεδο στα Ελληνικά Δημόσια Πανεπιστήμια με βάση το Ν. 3450/ Στη δυσκολία των σπουδαστών/δοκίμων να βρουν πλοία για τα εκπαιδευτικά τους ταξίδια, με προεξάρχων το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες απόφοιτοι των εν λόγω σχολών. 5. Από έλλειψη μονίμων καθηγητών. 6. Από καθυστερήσεις στην πρόσληψη ωρομίσθιων καθηγητών. 7. Από αποναυτοποίηση, καθώς οι ναυτοδιδάσκαλοι είναι πλέον ελάχιστοι και μόνο ωρομίσθιοι, ενώ οι περισσότεροι διευθυντές των ακαδημιών δεν είναι πλοίαρχοι, αλλά καθηγητές άλλης ειδικότητας. 8. Από έλλειψη προσωπικού υποστήριξης και πνεύματος εξυπηρέτησης προς τους σπουδαστές. 9. Από προγράμματα σπουδών που υπολείπονται των σύγχρονων εξελίξεων. 54

55 10. Από ανεπάρκεια εξοπλισμού και εποπτικών μέσων, όχι μόνο ως προς τους εξομοιωτές, αλλά και ως προς περισσότερο στοιχειώδη όργανα, π.χ. ραντάρ και πυξίδες. 11. Από διαγωνισμούς συντήρησης των εγκαταστάσεων, που δεν δρομολογούνται στην ώρα τους και/ή καθυστερούν ανεπίτρεπτα, με αποτέλεσμα οι σχετικές υποδομές (π.χ. αίθουσες) να μην είναι έτοιμες με την έναρξη της σπουδαστικής περιόδου. 12. Οι κοπέλες που μπαίνουν στις Ακαδημίες του Εμπορικού Ναυτικού δεν μπορούν να ναυτολογηθούν με ευκολία διότι οι εταιρείες λόγω κάποιων συμβάντων είναι προκατειλημμένες και δεν τις ναυτολογούν με αποτέλεσμα αυτό ίσως και να τους στοιχίσει το έτος τους. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η ναυτική εκπαίδευση στη χώρα μας νοσεί βαρέως, με υπαρκτό τον κίνδυνο να χαθεί η ναυτιλιακή τεχνογνωσία, που αποκτήθηκε σε βάθος χρόνων και που αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας. Επιπρόσθετα, οι νέοι Έλληνες αξιωματικοί κινδυνεύουν σήμερα να μη μπορούν να ανταγωνιστούν σε γνώση και εκπαίδευση τους αντίστοιχους συναδέλφους τους, του εξωτερικού. Στην αναβάθμισή της ναυτικής παιδείας πρέπει επιπλέον να ληφθεί και μέριμνα για τα κατώτερα πληρώματα, με τη συμπληρωματική λειτουργία τεχνικών σχολών. Δεδομένου ότι οι Α.Ε.Ν. και η ναυτική εκπαίδευση χρήζουν άμεσης, ουσιαστικής και ποιοτικής αναβάθμισης με αριθμό εισακτέων που να είναι ανάλογος με τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας. Αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λόγω της υποβάθμισης των σχολών και των ελλείψεων σε υποδομές και εκπαιδευτικό προσωπικό, δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν τα εκπαιδευτικά ταξίδια, αλλά και να ανταποκριθούν στο κόστος των σπουδών που αυξάνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλες τις ΑΕΝ έχει καταργηθεί η σίτιση, η στέγαση και κάθε σπουδαστική μέριμνα που παρείχαν οι σχολές. Στους σπουδαστές δεν χορηγείται ούτε πάσο, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται σημαντικά για τις καθημερινές τους μετακινήσεις. Σοβαρό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι σπουδαστές του Α' έτους, καθώς δεν έχουν ακόμα πραγματοποιηθεί τα σωστικά μαθήματα, που είναι προϋπόθεση για να μπαρκάρουν. Εξαιτίας των δραματικών ελλείψεων σε εκπαιδευτικό προσωπικό, όπως εξηγούν, οι ελάχιστοι καθηγητές αναγκάστηκαν να φορτώσουν το πρόγραμμα και να γίνονται απογευματινά μαθήματα στη σχολή. 55

56 Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να πραγματοποιηθούν τα σωστικά μαθήματα, που κανονικά γίνονται τις απογευματινές ώρες. Έτσι μεταφέρθηκαν στο τέλος του εξαμήνου, ενώ θα έπρεπε να έχουν γίνει από την αρχή. Για το ζήτημα κινητοποιήθηκαν πρωτοετείς σπουδαστές. Όσο για την κατάσταση που επικρατεί στη σχολή, σημειώνουν πως τα προβλήματα είναι δραματικά: Τα εργαστήρια βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση που υπήρχε ποτέ, ο χώρος του μηχανουργείου είναι επικίνδυνος, εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνταν κάποτε για την κατάκλιση και τη σίτιση των σπουδαστών έχουν γίνει σήμερα αίθουσες διδασκαλίας. Σημαντικό είναι το κόστος που φορτώνονται οι σπουδαστές: Δεν τους χορηγείται πάσο, δεν υπάρχουν φόρμες για τα εργαστήρια, τα απαραίτητα είδη για το σχέδιο κοστίζουν 40 ευρώ, πληρώνουν για σημειώσεις. Ακόμα και για την έκδοση ναυτικού φυλλαδίου απαιτούνται 22 ευρώ για το παράβολο. Παράλληλα, αποψιλώνεται το εκπαιδευτικό προσωπικό της σχολής. Οι μόνιμοι καθηγητές είναι περίπου 10, οι υπόλοιποι είναι ωρομίσθιοι, ενώ ναυτοδιδάσκαλος, στην ειδικότητα των Μηχανικών, είναι μόλις ένας. Η μετατροπή των ναυτοδιδάσκαλων σε είδος προς εξαφάνιση είναι πρόβλημα με ιδιαίτερη σημασία. Πρόκειται για το προσωπικό που θα μεταφέρει την πείρα του, ως Α' Μηχανικοί ή Α' Πλοίαρχοι αντίστοιχα, στους σπουδαστές. Έτσι, παρατηρείται το φαινόμενο «σπουδαστές να έχουν περισσότερη πείρα από τον καθηγητή σε θέματα δουλειάς πάνω στο πλοίο, αφού το ίδιο το υπουργείο δεν φροντίζει η ναυτική σχολή να έχει και ναυτικό προσωπικό». Ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση έχουν και οι δυνάμεις της ΔΑΠ, που πλειοψηφούν στο ΔΣ του συλλόγου. Η στάση τους μπορεί να περιγραφθεί ως «σιγή συμφωνίας και συνενοχής» με την πολιτική που πλήττει τα δικαιώματα των σπουδαστών. Μπλοκάρουν κάθε προσπάθεια από τις δυνάμεις της «Αγωνιστικής Ενότητας» να πραγματοποιηθεί Γενική Συνέλευση, πνίγουν κάθε κινητοποίηση που ξεκινούν οι σπουδαστές. Έχουν οδηγήσει το σύλλογο σε εκφυλισμό και διάλυση. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλουν στη διάλυση των σχολών και στην προώθηση της ιδιωτικοποίησης της Ναυτικής Εκπαίδευσης, που αποτελεί εξάλλου στόχο της κυβέρνησης. Ήδη από πέρσι προβλέπεται η δυνατότητα λειτουργίας ιδιωτικών σχολών, των λεγόμενων ΝΕΚΕ. «Οι Έλληνες εφοπλιστές ήδη έχουν σχολές σε μια σειρά από χώρες, όπως στις Φιλιππίνες, την Ινδονησία κλπ., όπου βγάζουν εργατικό δυναμικό με τους όρους που αυτοί θέλουν», κάτι αντίστοιχο επιδιώκουν και για την Ελλάδα. 56

57 Στήριγμα για τους σπουδαστές η Π.Ε.Μ.Ε.Ν.: Στο πλευρό τους, σε κάθε ζήτημα που αντιμετωπίζουν, οι σπουδαστές έχουν το σωματείο τους, την ΠΕΜΕΝ. Μέλη του προεδρείου της Ένωσης προχώρησαν μέσα στο Γενάρη σε περιοδείες στις ΑΕΝ Μακεδονίας, Χίου και Κρήτης. Ανέδειξαν πλευρές της υποβάθμισης της Ναυτικής Εκπαίδευσης και κάλεσαν τους νέους να γίνουν μέλη του σωματείου. Οι δυνάμεις της ΠΕΜΕΝ έχουν στηρίξει τις διεκδικήσεις των σπουδαστών. Είχαν καθοριστική συμβολή στις κινητοποιήσεις για να μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές οι σπουδαστές που δεν συμπλήρωσαν την απαιτούμενη διάρκεια ταξιδιού. Ανάμεσα σε άλλα, η ΠΕΜΕΝ στηρίζει τους σπουδαστές με πολύμορφες πρωτοβουλίες. Οργανώνει τεχνικά σεμινάρια για την ενίσχυση των σπουδαστών, όπως αυτό που έγινε το Δεκέμβρη για τα δίκτυα μηχανοστασίου - μηχανών εσωτερικής καύσης. Επιπλέον, στα γραφεία της λειτουργεί προσομοιωτής μηχανοστασίου, η χρήση του οποίου είναι δωρεάν για τα μέλη της και παρέχει στους σπουδαστές τη δυνατότητα εξάσκησης πάνω στο αντικείμενό τους. Ακόμα, σε συνεργασία με τις Λαϊκές Επιτροπές της περιοχής του Πειραιά οργανώνει ενισχυτικά μαθήματα, για παράδειγμα μαθηματικών και φυσικής, για σπουδαστές της ΑΕΝ. Τέλος, η ΠΕΜΕΝ έχει επανειλημμένα θέσει ερωτήματα για τη διαχείριση των κονδυλίων του Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης, που χρηματοδοτεί τις ΑΕΝ, καθώς σε αυτό δεν έχει γίνει ισολογισμός από το Αντίστοιχα, έχει εκφράσει τον προβληματισμό της για τον τρόπο που διατίθενται τα κονδύλια από την ΕΕ για τη Ναυτική Εκπαίδευση, τα οποία για την περίοδο υπολογίζονται σε 41 εκατομμύρια ευρώ. 57