Νομός Μαγνησίας- Βόλος-Πήλιο 31 Ιανουαρίου, 1-2 Φεβρουαρίου 2014

Transcript

1 Νομός Μαγνησίας- Βόλος-Πήλιο 31 Ιανουαρίου, 1-2 Φεβρουαρίου 2014 Με το Σύλλογο Προστασίας Υγείας και Περιβάλλοντος της περιοχής του Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσας επισκεφθήκαμε το νομό Μαγνησίας και κυρίως την πόλη του Βόλου και το Πήλιο. Κένταυροι, Μαγικό Βουνό, Βουνό και Θάλασσα μαζί, Αιγαίο και Παγασητικός, στο κέντρο της Ελλάδας, ζωντανά χωριά- πολύχρωμο σκηνικό, αρχοντικά και καλντερίμια. Ο νομός Μαγνησίας με τις ξεχωριστές φυσικές ομορφιές και τις σπάνιες μορφολογικές εναλλαγές και αντιθέσεις, συνυφασμένος με τη φημισμένη μυθολογική παράδοση και το πλούσιο ιστορικό παρελθόν του, αναμφισβήτητα γοητεύει κάθε επισκέπτη. Οι σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι, οι ιστορικές μονές και εκκλησίες, τα παραδοσιακά χωριά με τα λαμπρά δείγματα αρχιτεκτονικής, οι αναπτυγμένοι τουριστικοί οικισμοί, η σύγχρονη πόλη του Βόλου με την έντονη οικονομική και πνευματική δραστηριότητα συμπληρώνουν την εικόνα του νομού. Η μυθολογία αναφέρει την περιοχή ως θερινή κατοικία των θεών του Ολύμπου, πατρίδα των Κενταύρων. Η Μαγνησία, οφείλει την ονομασία της στους Μάγνητες, γενάρχης των οποίων ήταν ο γιός του Αιόλου, Μάγνητας παλαιότατους κατοίκους της που ανήκαν στα αιολικά φύλλα και διακρίνονταν για την τόλμη και τις ναυτιλιακές γνώσεις, κατοικήθηκε από την Νεολιθική Εποχή. Κατά τους Μυκηναϊκούς χρόνους (14 ος 13 ος αι. π.χ.) άκμασε ο οικισμός της Ιωλκού. Στην συνέχεια τέθηκε υπό τον έλεγχο των Θεσσαλών, Βοιωτών,, Μακεδόνων, Ρωμαίων. Κατά τους Παλαιοχριστιανικούς Χρόνους (4 ος 6 ος αι.) αναπτύχθηκαν οι χριστιανικές Φθιώτιδες Θήβες. Από τον 12 ο αι. άρχισαν να χτίζονται σε ασφαλή σημεία του Πηλίου πολυάριθμες μονές. Οι οικονομικοί πυρήνες που δημιουργήθηκαν γύρω από αυτές εξελίχθηκαν επί Τουρκοκρατίας σε σημαντικά κεφαλοχώρια, που γνώρισαν οικονομική και πνευματική ακμή κατά τον 18 ο αι. Η Μαγνησία, έλαβε μέρος στην Επανάσταση του 1821 και στα απελευθερωτικά κινήματα των ετών 1854 και 1878, ενσωματώθηκε στο Ελληνικό κράτος το Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή της διαδραμάτισε η εγκατάσταση προσφύγων μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Το Πήλιο Κύριος ορεινός όγκος της Μαγνησίας είναι το Πήλιο, ένα από τα πιο όμορφα ελληνικά βουνά. Εκτείνεται στο ανατολικό τμήμα του νομού και καταλαμβάνει ολόκληρη τη χερσόνησο που κλείνει από ανατολικά τον Παγασητικό κόλπο, σχηματίζοντας ένα τείχος μεταξύ του Παγασητικού και του Αιγαίου. Το Πήλιο είναι από τα βουνά της αρχαίας Ελλάδας που υμνήθηκαν περισσότερο κατά την αρχαιότητα. Ένα μαγικό ραβδί έχει αγγίξει αυτόν τον τόπο χιλιάδες χρόνια πριν. Φως που αλλάζει καθημερινά, χρώματα βγαλμένα από σχεδόν εξωπραγματικές παλέτες για να ζωγραφίζουν τα δάση κάθε εποχή. Δυό θάλασσες- Αιγαίο και Παγασητικός- και τα χωριά σαν μπαλκόνια να τις ατενίζουν. Ο Όμηρος αποκάλεσε το Πήλιο «εινοσίφυλλον» για τις καταιγίδες που πλήττουν τις βαθιές χαράδρες του. Ο Ησίοδος θαύμασε τα δάση του και το ονόμασε «υλήεν», ο Ευριπίδης αποκάλεσε το ανατολικό Πήλιο, «άξενον», για τις συχνές τρικυμίες του. Ενδιαφέροντες είναι και οι μύθοι που συνδέονται με το Πήλιο και οι οποίοι αναπαραστάθηκαν από καλλιτέχνες σε ζωγραφικές αγγειογραφικές συνθέσεις. Ο πιο γνωστός μύθος του Πηλίου είναι ο μύθος των Κενταύρων. Πολλοί πιστεύουν ότι τα άγρια τοπία του βουνού και η αδυναμία του προϊστορικού ανθρώπου να κατακτήσει το «θεόκτιστο» και «θεοβάδιστο» αυτό όρος οδήγησαν στη μυθοποίηση των φυσικών φαινομένων και στη δημιουργία υπερφυσικών πλασμάτων, που υποτίθεται κατοικούσαν στο Πήλιο. Άλλοι πιστεύουν ότι ο μύθος των Κενταύρων ξεπήδησε από τη σύνθεση στοιχείων της αληθινής ζωής, όπως είναι, για παράδειγμα, η εξημέρωση των αλόγων. Μοναδική εξαίρεση στων κόσμο των «κακών» Κενταύρων ήταν ο σοφός γέροντας Χείρωνας, ο οποίος έγινε το σύμβολο μιας υπερκόσμιας δύναμης, που είχε άμεση σχέση με την παιδεία και τη μετάδοση της γνώσης από τους ηλικιωμένους προς τους νέους. Για το λόγο αυτό ο Πηλέας τον επέλεξε για δάσκαλο του γιού του, Αχιλλέα. Οι απλοί άνθρωποι που κατοικούσαν στις δασωμένες υπώρειες του Πηλίου και στις ακτές του Παγασητικού πίστευαν ότι κοντά σε μια από τις πιο ψηλές κορυφές του βουνού αυτού βρισκόταν το σπήλαιο του Χείρωνα, το σχολείο, όπου ο σοφός Κένταυρος δίδασκε τους σπουδαίους μαθητές του. Το «Χειρώνιο άντρο» σταδιακά πήρε τη θέση ιερού και αποτέλεσε το κέντρο λατρείας, η οποία δεν είναι απόλυτα σαφής, καθώς συγχέεται με τη λατρεία του «Ακραίου Δία». Η ιστορία του Πηλίου κατά την αρχαιότητα δεν μπορεί να διαχωριστεί από αυτήν της Μαγνησίας και γενικότερα της Θεσσαλίας. Για αυτόνομη ζωή του Πηλίου μπορεί να γίνει ουσιαστικά λόγος από τους μέσους χρόνους και ιδιαίτερα από την Τουρκοκρατία και μάλιστα την όψιμη. Ήδη από τον 10 ο αι. οι κάτοικοι της Δημητριάδος, η οποία λεηλατήθηκε και καταστράφηκε από τις επιδρομές των Σαρακηνών της Κρήτης, άρχισαν να ιδρύουν μικρούς οικισμούς στις πλαγιές του Πηλίου. Συγχρόνως το βουνό αποτέλεσε πόλο έλξης μοναχών, οι Μαγνησία Ιανουάριος 2013 Γεώργιος Πολυχρονόπουλος 1

2 οποίοι ίδρυσαν πολλά μοναστήρια. Τον επόμενο αιώνα ο μοναχικός βίος άκμασε στο Πήλιο και οι ηγεμόνες της Δημητριάδας, οι Μαλισσηνοί, ίδρυσαν τη μονή Μακρινιτίσσης και τη μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου Νέας Πέτρας. Στις αρχές του 15 ου αι. ολόκληρη η Θεσσαλία περιήλθε στους Τούρκους. Τότε πολλοί κάτοικοι από τους παραλιακούς οικισμούς, την υπόλοιπη Θεσσαλία και άλλες περιοχές, μεταφέρθηκαν στην περιοχή του Πηλίου και κατέφυγαν κυρίως γύρω από τις μονές δημιουργώντας νέους οικισμούς οι οποίοι πήραν την ονομασία των μονών. Η ανάπτυξη των Πηλιορείτικων χωριών ήταν, κατά βάση, συνέπεια των προνομίων που τους παραχώρησαν οι Τούρκοι. Η περιοχή του Πηλίου ήταν αυτοδιοίκητη και ανήκε αποκλειστικά και μόνον στη βιλιδέ-σουλτάνα, τη μητέρα του σουλτάνου Μωάμεθ Δ από το Οι Τούρκοι είχαν χωρίσει τα χωριά του Πηλίου σε δύο κατηγορίες, στα «βακούφια», που ήταν αφιερωμένα σε διάφορα οθωμανικά θρησκευτικά ή φιλανθρωπικά ιδρύματα και στα «χάσια», που ανήκαν σε διάφορα μέλη της σουλτανικής οικογένειας. Το Πήλιο έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευομένων περιοχών Natura 2000 και στις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Οι κυριότεροι κίνδυνοι για τα οικοσυστήματα του βουνού είναι η λαθροθηρία και η έντονη τουριστική εκμετάλλευση. Το Πήλιο αποτελεί ένα μουσείο λαϊκής τέχνης με λαϊκή αρχιτεκτονική που κατέχει εξέχουσα θέση στον ελληνικό χώρο. Γνώρισε ιδιαίτερη ακμή κατά τον 18 ο αιώνα συμβάλλοντας στο γενικότερο κλίμα αναγέννησης του ελληνισμού. Στις πλαγιές του βουνού ξεπροβάλλουν 24 γραφικά χωριά, άλλα σκαρφαλωμένα σε απόκρημνες πλαγιές και άλλα χωμένα σε καταπράσινες ρεματιές, όπως οι Μηλιές, η Ζαγορά, η Πορταριά, η Ανακασιά, η Αργαλαστή, η Μακρινίτσα, τα Χάνια και η Τσαγκαράδα, τα οποία ξεχωρίζουν για το υπέροχο τοπικό χρώμα, την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, τις φυσικές ομορφιές και τη μεγάλη παράδοση. Η δυτική μεριά του Πηλίου, η τουριστικά αξιοποιημένη που έχει χάσει κάτι από τη μαγεία της, διαθέτει και τα πιο προσιτά και γνωστά μέρη. Η ανατολική πλευρά είναι αυτή που βλέπει πανοραμικά το Αιγαίο, λιγότερο γνωστή με δυσπρόσιτα μέρη «χωμένα» μέσα σε απότομες πλαγιές. Το βουνό των Τιτάνων Κατά μήκος των ορίων των νομών Μαγνησίας και Φθιώτιδας εκτείνεται το όρος «Όθρυς», που αποτελεί τον υδροκρίτη των ποταμών Σπερχειός και Πηνειός. Σύμφωνα με τη μυθολογία, το όρος Όθρυς είναι το βουνό στο οποίο εγκαταστάθηκαν οι «Τιτάνες» κατά την περίοδο της σύγκρουσής τους με τους Ολύμπιους θεούς (Τιτανομαχία). Οι Τιτάνες μάχονταν από εκεί τον Δία και τους υπόλοιπους θεούς αποσπώντας και εκτοξεύοντας προς τον Όλυμπο τεράστιους βράχους. Η λίμνη Κάρλα Στη θεσσαλική πεδιάδα καταλαμβάνοντας ένα μεγάλο μέρος των νομών Μαγνησίας και Λάρισας, απλωνόταν η λίμνη Κάρλα, η οποία αποξηράνθηκε το Γνωστή ως «Βοιβηίς» κατά την αρχαιότητα η Κάρλα αποτελούσε μια από τις μεγαλύτερες λίμνες του ελλαδικού χώρου και μνημονεύεται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Όμηρος, ο Ησίοδος και ο Στράβων. Ήταν αφιερωμένη στον Ήλιο και στη θεότητα του φωτός Φοίβη, εδώ υπήρχε η αρχαία πόλη Βοίβη, λείψανα από την ακρόπολη της οποίας βρίσκονται στον λόφο πάνω από τα Κανάλια, οι κάτοικοι των Καναλιών για αιώνες ήταν ψαράδες. Η έκταση που καταλάμβανε παρουσίαζε μεγάλες αυξομειώσεις ανάλογα με τις εισροές και τις εκροές νερού, και το 1920, λόγω των μεγάλων πλημμυρών του Πηνειού, έφτασε τα στρέμματα. Η ανάγκη, όμως, για καλλιεργήσιμη γη και τα προβλήματα που δημιουργούνταν από τις πλημμύρες και την ελονοσία που μετέδιδαν τα κουνούπια οδήγησαν το 1962 στην αποξήρανση της λίμνης στη θέση της οποίας απέμειναν πολλά στρέμματα καλλιεργήσιμης εύφορης γης. Η αποξήρανση επιτεύχθηκε με μια σήραγγα, μήκους περίπου 11χλμ. μέσω της οποίας τα νερά διοχετεύθηκαν στον Παγασητικό κόλπο. Φυσικά η κίνηση αυτή είχε και αρνητικές συνέπειες. Οι κλιματολογικές συνθήκες στην περιοχή άλλαξαν και επικράτησε ξηρασία και ανομβρία, ενώ η υπεράντληση των υπογείων υδάτων οδήγησε στη δημιουργία ρηγμάτων. Επιπλέον, η επέκταση των καλλιεργειών, σε συνδυασμό με την αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, αύξησαν την ποσότητα των ρύπων στην περιοχή. Τέλος, τεράστια καταστροφή προκλήθηκε στο οικοσύστημα, καθώς εξαφανίστηκε ένα σημαντικό τμήμα της χλωρίδας και της πανίδας (ιδιαίτερα της ορνιθοπανίδας), με διατάραξη της τροφικής αλυσίδας. Τα τελευταία χρόνια γίνονται έργα για την μερική ανασύσταση της λίμνης Κάρλα, καθώς και για την αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας της περιοχής. Προς το παρόν έχουν δημιουργηθεί ταμιευτήρες νερού σε διάφορες τοποθεσίες (όπως στον οικισμό Κανάλια) οι οποίοι συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό παρυδάτιων πτηνών. Για το λόγο αυτό οι ταμιευτήρες της πρώην λίμνης Κάρλα έχουν περιληφθεί στις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Βόλος Μαγνησία Ιανουάριος 2013 Γεώργιος Πολυχρονόπουλος 2

3 Η σημερινή πόλη δεν έχει μακρόχρονη ιστορία. Μέχρι το 1881 ονομαζόταν Γόλος ή Γώλος ή Νέα Μαγαζιά. Χτίστηκε γύρω στα 1823 πάνω σε μικρό και ασήμαντο τουρκικό οικισμό, κοντά σε ένα τούρκικο φρούριο που ονομαζόταν φρούριο «Γόλου» (απ όπου, με παραφθορά της λέξης, θεωρείται ότι προέκυψε η ονομασία της πόλης), το οποίο ανεγέρθηκε το Με την εισροή εμπόρων, επιχειρηματιών, ναυτικών και βιοτεχνών από τις γειτονικές περιοχές, ο Βόλος αναδείχτηκε σε πόλη με ανεπτυγμένη οικονομία μετά την απελευθέρωσή του από τον τουρκικό ζυγό το 1881, οπότε ξεκίνησαν και τα έργα για τη σιδηροδρομική σύνδεση με τη Λάρισα. Η νέα πόλη στη θέση του παλιού αυτού οικισμού, συγκροτήθηκε σταδιακά από τη δεκαετία του 1840 και μετά, με ορόσημο την ίδρυση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου (της σημερινής μητρόπολης) το Οι οθωμανικές αρχές που δεν συμφωνούσαν καθόλου με τη συγκέντρωση των Ελλήνων σε αυτό τον οχυρωμένο χώρο προσπάθησαν να απομακρύνουν τους πρώτους κατοίκους, οι οποίοι λόγω των πλεονεκτημάτων της περιοχής αυτής αντιδρούσαν. Δεν επέτρεψαν την ανοικοδόμηση της πόλης παρά μόνο το 1862, πιεζόμενες και από τις ευρωπαϊκές προξενικές αρχές και μόνο αφού εξασφάλισαν γαίες στην περιοχή. Η ανάπτυξη της πόλης του Βόλου, είναι συνδεδεμένη τόσο με την περιοχή του Πηλίου, στα χωριά του οποίου υπήρχε ανεπτυγμένη οικοτεχνία, βιοτεχνία και βιομηχανία δερμάτων, υφασμάτων, μεταξιού και ξύλου, όσο και με την Θεσσαλική ενδοχώρα, της οποίας είναι και το μοναδικό λιμάνι. Το 1883 άρχισε η βιομηχανική ανάπτυξη, όταν λειτούργησε το πρώτο εργοστάσιο της πόλης, το ατμοκίνητο σιδηρουργείο, εν συνεχεία το 1890 ιδρύθηκε η βιοτεχνία καπνού του Ν. Ματσάγγου, που στον επόμενο αιώνα κατέλαβε την πρώτη θέση ανάμεσα στις ελληνικές καπνοβιομηχανίες. Στη συνέχεια αναπτύχθηκαν και άλλες βιοτεχνίες και βιομηχανίες, ιδίως μετά το 1923 που ο Βόλος υποδέχτηκε πρόσφυγες από την Μικρά Ασία μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου. Η πόλη, παράλληλα, είχε έντονη πνευματική και καλλιτεχνική ζωή. Από το 1897 λειτούργησε το Δημοτικό θέατρο Βόλου, με διακοπές ως το 1939, ενώ παράλληλα λειτουργούσαν και δυο υπαίθρια θέατρα. Το 1901 ιδρύθηκε η Μουσική Εταιρεία Βόλου, με πρώτο διευθυντή το Διονύση Λαυράγκα, ακολούθησαν ωδεία, η Σχολή της Φιλαρμονικής Βόλου. Το 1908 ιδρύθηκε το Ανώτερο Παρθεναγωγείο Βόλου, με πρωτοβουλία του γιατρού Δημητρίου Σαράτση, για την παροχή ανώτερης μόρφωσης σε κορίτσια που ολοκλήρωναν τις πρωτοβάθμιες σπουδές. Διευθυντής και εμψυχωτής του, ήταν ο πρωτοπόρος εκπαιδευτικός Αλέξανδρος Δελμούζος, που μόλις είχε επιστρέψει από μακροχρόνιες σπουδές στη Γερμανία. Προσπάθησε να εφαρμόσει τις προοδευτικές παιδαγωγικές αντιλήψεις της εποχής. συναντώντας ωστόσο την έντονη αντίδραση μέρους της τοπικής κοινωνίας που δεν ήταν έτοιμο να τις αφομοιώσει, οδηγώντας στα γεγονότα που έμειναν στην ιστορία ως «αθεϊκά» ( ). Βασικές κατευθύνσεις του σχολείου υπήρξαν ο νεοελληνικός πολιτισμός και η λαϊκή παράδοση, η δημοτική γλώσσα, η διδασκαλία των κλασσικών συγγραφέων από μεταφράσεις κ.α. Την περίοδο ο Βόλος δοκιμάστηκε από καταστροφικούς σεισμούς που σχεδόν τον ισοπέδωσαν, γκρεμίζοντας τα περισσότερα κτίρια και άφησαν χιλιάδες αστέγους. Οι πλημμύρες του 1955 και του 1957 ολοκλήρωσαν την καταστροφή της πόλης, η οποία ανοικοδομήθηκε άναρχα, πρόχειρα και εν πολλοίς κερδοσκοπικά, χάνοντας σε μεγάλο βαθμό την ιστορική φυσιογνωμία της. Ο Βόλος πρωτεύουσα του νομού Μαγνησίας χτισμένος στο μυχό του Παγασητικού κόλπου, συνδέεται σιδηροδρομικώς με τη Λάρισα, απέχει 61 χλμ, ενώ το λιμάνι συνδέεται ακτοπλοϊκά με τα νησιά των Βορείων Σποράδων. Θεωρείται μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ελλάδας, χάρη στην εξαιρετική ρυμοτομία του, στη θαυμάσια παραλία του και προπάντων, στο φυσικό περιβάλλον του, που το συγκροτούν τα γύρω υψώματα του Πηλίου και οι δαντελωτές ακτές με τις υπέροχες αμμουδιές και τη γαλάζια θάλασσα του Παγασητικού κόλπου. Η πόλη είχε και συνεχίζει να έχει μεγάλη πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση. Ανάμεσα στα πολλά αξιοθέατα της πόλης, περιλαμβάνονται οι κοντινοί αρχαιολογικοί χώροι του Διμηνιού, του Σέσκλου, της Δημητριάδας και των Παγασών, καθώς και το ενετικό κάστρο και η γύρω περιοχή του, όπου είναι συγκεντρωμένα τα παλαιότερα βυζαντινά μνημεία του Βόλου. Στην πόλη λειτουργούν: το αξιόλογο αρχαιολογικό Αθανασάκειο Μουσείο Βόλου (ένα από τα παλαιότερα ελληνικά μουσεία που ιδρύθηκε το 1909 με δωρεά του Αλεξίου Αθανασάκη, για να φυλαχθούν σε αυτό οι γραπτές επιτύμβιες στήλες από τα νεκροταφεία της αρχαίας Δημητριάδας), το Κέντρο Τέχνης Giorgio De Chirico, το Μουσείο Βιομηχανικής Ιστορίας. Εδρεύει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, που ιδρύθηκε το 1984 και η Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών, που ιδρύθηκε το Πάρκα, Νεοκλασικά κτίρια, Βιομηχανικά κτίρια, Εκκλησίες συμπληρώνουν την όμορφη εικόνα της πόλης. Το θρυλικό τρενάκι του Πηλίου Το Τρενάκι του Πηλίου, που οι Πηλιορείτες του είχαν δώσει το προσωνύμιο Μουντζούρης, είναι μια μικρή γραμμή τρένου η οποία αρχίζει από το Βόλο και τελειώνει στις Μηλιές, με ενδιάμεσους σταθμούς στα σημαντικότερα πηλιορείτικα χωριά. Η γραμμή έχει πλάτος μόλις 0,60 μ. και αποτελείται από άριστα διατηρημένο τροχαίο υλικό. Το μήκος της διαδρομής είναι μόλις 28 χλμ., ωστόσο περιλαμβάνει σημαντικά για την εποχή τους Μαγνησία Ιανουάριος 2013 Γεώργιος Πολυχρονόπουλος 3

4 έργα (περίτεχνες κατασκευές από λαξευτή μαρμαρόπετρα και γκρίζο ασβεστόλιθο, τοξωτά γεφύρια και μικρές σήραγγες άρτια εναρμονισμένες με το περιβάλλον κλπ.), ενώ οι σταθμοί του τρένου παρουσιάζουν μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Το 1985 χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο και δρομολογήθηκε η επαναλειτουργία του. Η ΟΥΝΕΣΚΟ το έχει εντάξει στο δίκτυο «οι φίλοι των θησαυρών του κόσμου», κατατάσσοντάς το δεύτερο στους θησαυρούς του κόσμου ως «πρόγραμμα-πιλότο», με την παράλληλη επισκευή του τροχαίου υλικού και την συντήρηση των γραμμών και των σταθμών. Η γραμμή του Πηλίου άρχισε να κατασκευάζεται το 1881, και το 1896 είχε περατωθεί το τμήμα Βόλος- Άνω Λεχώνια, ενώ το 1903 έφτασε έως τις Μηλιές. Τη μελέτη και την κατασκευή της είχε αναλάβει ο Εβαρίστο Ντε Κίρικο, πατέρας του διάσημου ζωγράφου Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, κατόπιν συμφωνίας της κυβέρνησης Τρικούπη και του τραπεζίτη Θεόδωρου Μαυρογορδάτου, ο οποίος αργότερα εκχώρησε όλα τα δικαιώματά του στην Ανώνυμη Μετοχική Εταιρεία Σιδηρόδρομος Θεσσαλίας. Την εποχή εκείνη η γραμμή διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο για την εμπορική ανάπτυξη των χωριών του Πηλίου και την εκβιομηχάνιση της περιοχής. Το 1971 το τρενάκι σταμάτησε τα δρομολόγια, καθώς οι εξελίξεις στον τομέα των οδικών μεταφορών το κατέστησαν ανεπίκαιρο. Το Τρενάκι του Πηλίου άρχισε ξανά τα δρομολόγια το 2000, ως τουριστικό αξιοθέατο πλέον, ακολουθώντας τη διαδρομή Άνω Λεχώνια-Μηλιές. Δίπλα στις Μηλιές περνά ο χείμαρρος Ταξιάρχης, όπου βρίσκεται η σιδερένια γέφυρα «Ντε Κίρικο» στην οποία παρατηρούμε ένα σπάνιο φαινόμενο: οι ράγες κάνουν καμπύλη πάνω στον φορέα της γέφυρας που είναι ευθύγραμμος. Είναι η μοναδική σιδερένια γέφυρα της διαδρομής Άνω Λεχώνια-Μηλιές, στην οποία υπάρχουν ακόμη άλλες επτά πέτρινες γέφυρες, δυο σήραγγες και πέντε πέτρινες ανισόπεδες διαβάσεις. Η διαδρομή είναι μαγική: Άνω Λεχώνια-Άνω Γατζέα-Αγία Τριάδα-Πινακάτες-Μηλιές. Δέκα χιλιόμετρα μέσα από οργιώδη βλάστηση, υπέροχα γεφύρια με θέα τον Παγασητικό. Ένα μικρό αριστούργημα με το ύφος και την αισθητική μιας εποχής που η τεχνική ήταν απόλυτα συνταιριασμένη με την ευαισθησία. Αντίθετα η διαδρομή Βόλου-Άνω Λεχώνια, είναι σχετικά εύκολη. Αγριά Από το Βόλο με κατεύθυνση προς το Νότιο Πήλιο, στα 8,5χλμ βρίσκεται το πρώτο παραθαλάσσιο προάστιο, η Αγριά, επίνειο της Δράκειας και του Αγίου Λαυρεντίου. Είναι ένα καταπράσινο, επίπεδο χωριό με όμορφα πέτρινα σπίτια και ολάνθιστες αυλές. Εδώ είναι το εργοστάσιο αναψυκτικών ΕΨΑ, που αποτελεί και ένα από τα αξιοθέατα του χωριού. Στην παραλιακή βρίσκεται η χαρακτηριστική Παιδόπολη, έργο της βασίλισσας Φρειδερίκης. Τον 19 ο αι. από την Αγριά φορτώνονταν στα πλοία οι ελιές και το λάδι της περιοχής. Ξεχωρίζει ο πανέμορφος παλιός σιδηροδρομικός σταθμός. Δράκεια Παραδοσιακός ορεινός οικισμός βρίσκεται στις δυτικές πλαγιές του Πηλίου, 17χλμ. από το Βόλο και 10χλμ. περίπου μετά την Αγριά, μια ωραία διαδρομή μέσα σε ελαιώνες και πλατάνια με θέα προς τον Άγιο Λαυρέντιο. Το χωριό άρχισε να χτίζεται από ηπειρώτες μαστόρους στα μέσα του 17 ου αι. και ως το τέλος της τουρκοκρατίας υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα κεφαλοχώρια της περιοχής. Η Δράκεια ήταν ένα χωριό κρυμμένο για τον φόβο των πειρατών και μαρτυρικό γιατί στις 18 Δεκεμβρίου του 1943 οι Γερμανοί εκτέλεσαν 118 κατοίκους του χωριού σε αντίποινα για την δράση των ανταρτών (έχει ανεγερθεί μνημείο σε ανάμνηση της ομαδικής εκτέλεσης στο χωριό). Έχει δύο πλατείες και αξιόλογες εκκλησίες, όπως ο Αϊ-Γιώργης με ζωγραφιές του Αθανασίου Παγώνη, ντόπιου λαϊκού ζωγράφου των αρχών του 18 ου αι. και ο Άγιος Σπυρίδωνας στον μαχαλά του Γαλατά, με περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Οι σεισμοί του 1955 είχαν επίκεντρο το χωριό και γι αυτό δεν έχουν απομείνει παλιά σπίτια. Χάνια Ορεινός οικισμός σε υψόμετρο 1190μ. στο κεντρικό τμήμα του Πηλίου, βορειοανατολικά 25,5χλμ. από το Βόλο, 8χλμ. από την Δράκεια μετά από θαυμάσια διαδρομή μέσα από δάση με οξιές, αγριόλευκες και καστανιές. Αποτελούν πέρασμα για το χιονοδρομικό κέντρο στη θέση «Αγριόλευκες» και το Ανατολικό Πήλιο (βρίσκεται στο «όριο» μεταξύ του Δυτικού και του Ανατολικού Πηλίου). Πιστεύεται ότι η ονομασία του προήλθε από τον αρχικό πυρήνα του οικισμού που ήταν τα πανδοχεία (χάνια) παλαιοτέρων εποχών χτισμένα εδώ ως σταθμοί για τους ταξιδιώτες και αγωγιάτες (κιρατζίδες), οι οποίοι μετέφεραν τα προϊόντα στα χωριά. Η περιοχή ποτέ δεν θεωρήθηκε χωριό του Πηλίου και έχει διατηρήσει ακριβώς την ίδια ταυτότητα στο πέρασμα των χρόνων: παραμένει και σήμερα σταθμός φαγητού και ύπνου με τουριστικά μαγαζιά ή καταστήματα που νοικιάζουν εξοπλισμό για σκι. Μαγνησία Ιανουάριος 2013 Γεώργιος Πολυχρονόπουλος 4

5 Χιονοδρομικό κέντρο Πηλίου Βρίσκεται 2,5χλμ. ανατολικά από τα Χάνια, στην θέση «Αγριόλευκες». Σε υψόμετρο 1.300μ. το δεύτερο παλαιότερο στην Ελλάδα μετά το «Σέλι», εκτείνεται σε 400 στρέμματα και σε ένα φυσικό τοπίο μοναδικό: από τη μια έχει θαυμάσια θέα στον Παγασητικό και από την άλλη στο Αιγαίο. Οι πίστες του σκι απλώνονται σε συνολικό μήκος 12χλμ. (7χλμ. κατάβασης και 5χλμ. δρόμου αντοχής). Είναι τέσσερις: Η «Θέτις», το «Πανόραμα», η «Φαλκονέρα» και των αρχαρίων. Υπάρχει επίσης μια πίστα αντοχής και δυο άλλες κυκλικές. Οι εναέριοι αναβατήρες είναι τρεις (ένας διπλός και δυο μονοί) ενώ υπάρχουν και δυο συρόμενοι. Μπορούν να εξυπηρετήσουν άτομα την ώρα. Στο κέντρο λειτουργεί σχολή σκι και χιονοσανίδας για αρχαρίους. Ανήλιο Παραδοσιακός ημιορεινός οικισμός, βρίσκεται στις Ανατολικές πλαγιές του Πηλίου, 49χλμ. Ανατολικά της πόλης του Βόλου και 25χλμ.περίπου μετά τα Χάνια. Μια ωραία δασική διαδρομή με οξιές, καστανιές και μηλιές, με θέα τη Ζαγορά, το Χορευτό, τις Σποράδες και τη Χαλκιδική, περνάει από το χωριό Μακρυρράχη, το χωριό των λουλουδιών που στολίζουν ταράτσες, αυλές, μαγαζιά και ανάμεσα στα πέτρινα σπίτια ξεχωρίζουν ανθοκήπια. Μέσα στο χωριό στην πλακόστρωτη πλατεία ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, που έχει ένα από τα καλύτερα μπαρόκ ξυλόγλυπτα τέμπλα στο Πήλιο. Άλλο αξιοθέατο είναι και το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας με τοιχογραφίες του λαϊκού ζωγράφου Παγώνη. Το χωριό είναι πραγματικά κρυμμένο μέσα στις μηλιές, τις οξυές, τις βελανιδιές, τις καστανιές και τις μεγάλες αγριοκαστανιές και δεν φαίνεται από τη θάλασσα. Τσαγκαράδα Παραδοσιακό ημιορεινό χωριό στις Ανατολικές πλαγιές του Πηλίου, 51χλμ. Ανατολικά του Βόλου. Τα σπίτια της Τσαγκαράδας είναι χτισμένα σε απόσταση το ένα από το άλλο, πάνω σε τρεις μεγάλες ράχες και κρύβονται μέσα σε μια καταπράσινη θάλασσα από πλατάνια, άγριες και ήμερες καστανιές, ορτανσίες, γαρδένιες και άλλα φυτά. Χωρίζεται σε τέσσερις συνοικίες, με δημοφιλέστερη στους τουρίστες την συνοικία της Αγίας Παρασκευής. Οι κάτοικοί της ανέβηκαν εδώ στο τέλος του 16 ου αι. από την παραθαλάσσια Καραβοστασιά για να προφυλαχθούν από τους πειρατές και μετά να αποφύγουν τη σκλαβιά των Τούρκων. Στην πλατεία της Αγίας Παρασκευής ξεχωρίζει ο χιλιόχρονος πλάτανος, έχει περίμετρο 14 μέτρα, η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που χρονολογείται από το 1719 και παρουσιάζει ενδιαφέροντα νεοκλασικά στοιχεία. Άλλα αξιοθέατα είναι: το εντυπωσιακό κτίσμα της αναστηλωμένης Αχιλλοπουλείου Εμπορικής Σχολής, χτίστηκε το 1865 και λειτούργησε ως Εμπορική Σχολή μέχρι το 1970, η Νανοπούλειος Σχολή, η οποία ιδρύθηκε το 1863 ως Οικονομικό Γυμνάσιο και το 1985 χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης, λιθόκτιστη με ξύλινη στέγη, η εκκλησία των Ταξιαρχών που κτίστηκε το 1745 με τις ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες και το ξυλόγλυπτο τέμπλο, το πέτρινο μονότοξο γεφύρι της Τσαγκαράδας πάνω στο ρέμα του Μυλοποτάμου και η Κρήνη με τις τέσσερις βρύσες στην πλατεία Ταξιαρχών. Μηλιές Γραφικό κεφαλοχώρι στις νοτιοδυτικές απολήξεις του Πηλίου, 28χλμ. νοτιοανατολικά της πόλης του Βόλου και 20χλμ. περίπου από την Τσαγκαράδα. Αποτελεί το τέρμα της γραμμής του τρένου του Πηλίου. Στο χωριό υπάρχουν κάποια αναστηλωμένα αρχοντικά, βρύσες και κάποια καλά διατηρημένα καλντερίμια, τα οποία χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν τα εμπορεύματα που έφταναν με το τρενάκι του Πηλίου, στα γύρω χωριά. Το χωριό βρέθηκε στο επίκεντρο των γεγονότων στη διάρκεια της επανάστασης του 1821, του Μακεδονικού Αγώνα και της γερμανικής κατοχής, κατά τη διάρκεια της οποίας υπέστη μεγάλες καταστροφές και ανέπτυξε ιδιαίτερα τα γράμματα. Εδώ λειτουργούσε στις 6 Αυγούστου1815 η περίφημη Σχολή Μηλεών και η Βιβλιοθήκη, την οποία ίδρυσαν ο Άνθιμος Γαζής, ο Γρηγόριος Κωνσταντάς και ο Δανιήλ Φιλιππίδης. Σύντομα έγινε γνωστή για το υψηλό επίπεδο διδασκαλίας, ενώ στην πλουσιότατη βιβλιοθήκη υπήρχαν περισσότεροι από τόμοι. Με το ξέσπασμα της επανάστασης και την αποτυχία της στο Πήλιο, η Σχολή και η Βιβλιοθήκη υπέστησαν σοβαρές ζημιές και το 1844 η Σχολή έκλεισε οριστικά. Το 1928 δίπλα στην πλατεία του χωριού κτίστηκε με έξοδα της Κρυσταλλίας Οικονομάκη το νέο κτίριο της Βιβλιοθήκης όπου στεγάζονται όσα βιβλία, έγγραφα και κειμήλια της Μηλιώτικης Σχολής σώθηκαν από τις καταστροφές. Σήμερα έχει 1658 τίτλους βιβλίων τυπωμένων ανάμεσα στα 1497 και 1899, τόμους, σπάνιες εκδόσεις, πρωτότυπα βιβλία του Διαφωτισμού κ.α. Πολλά από τα βιβλία είναι γραμμένα στα λατινικά, αλλά και στα γαλλικά, στα γερμανικά και στα ιταλικά. Η προμετωπίδα της Βιβλιοθήκης γράφει: «Ψυχής Άκος» (θεραπεία της ψυχής), κάτι που εκφράζει και το συναίσθημα που παίρνει κανείς φεύγοντας από το κτίριο γεμάτος εικόνες και διηγήσεις. Αξιοθέατα: Μαγνησία Ιανουάριος 2013 Γεώργιος Πολυχρονόπουλος 5

6 Η ιστορική Εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, στην κεντρική πλατεία των Μηλεών, κτίστηκε τον 17 ο αι. με στοιχεία τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και έγινε η Αγία Λαύρα του Πηλίου, καθώς εδώ αποφασίστηκε η εξέγερση της περιοχής κατά των Τούρκων. Αυτό όμως που κάνει την εκκλησία ξεχωριστεί είναι το ακουστικό της θαύμα. Μπαίνοντας στο ναό βλέπετε στα αριστερά τον Άγιο Χριστόφορο με πρόσωπο προβάτου και ολόγυρα άλλους 300 αγίους εικονογραφημένους από Αγιορείτες μοναχούς. Η έκπληξη όμως της ξενάγησης είναι η καταπληκτική ακουστική του ναού, γιατί δεν δημιουργείται αντίλαλος. Στη στέγη έχουν τοποθετηθεί πήλινα πιθάρια με τα στόμια προς τα κάτω, τα οποία σε συνδυασμό με τις μικρές τρύπες που έχουν διανοιχτεί στους τοίχους εμποδίζουν τη δημιουργία φαινομένων αντήχησης. Η τεχνική συμπληρώνεται από τα ρηχά πηγάδια που υπάρχουν στο κέντρο και σε κάθε γωνιά του ναού. Άλλα αξιοθέατα είναι: η πλακόστρωτη πλατεία, το κτίριο του Δημαρχείου, το Ευδόξειο Πνευματικό Κέντρο, η Βιβλιοθήκη «Ψυχής Άκος», το κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού, το παραδοσιακό τρενάκι του Πηλίου κ.α. Βυζίτσα Ορεινό χωριό στο κεντρικό τμήμα της χερσονήσου της Μαγνησίας, στις Δυτικές πλαγιές του Πηλίου, 30χλ. Ανατολικά του Βόλου, 2,5χλμ. από τις Μηλιές. Αγκαλιασμένη από δασωμένα υψώματα του Πηλίου, κρύβεται μέσα στο πλατανόδασος, στα προεπαναστατικά χρόνια γνώρισε μεγάλη ακμή δείγμα της οποίας είναι τα αρχοντικά που κτίστηκαν από τα τέλη του 18 ου αι. έως τα μέσα του 19 ου αι. Το 1976 ο ΕΟΤ ενέταξε τα παραδοσιακά κτίρια σε πρόγραμμα αποκατάστασης και διατήρησης της αρχιτεκτονικής της περιοχής και δημιούργησε μια συγκεντρωμένη μονάδα ξενώνων. Ξεχωρίζει στη μικρή πλατεία η σκεπαστή βρύση «Μούσγα» του η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής που κτίστηκε το 1725, κάηκε από τους Τούρκους και ξανακτίστηκε: είναι διατηρητέο μνημείο πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής με λιτό χώρο και εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο. Ενδιαφέρον έχει και ο Ναός του Ιωάννη του Προδρόμου, τρίκλητη μονόκογχη βασιλική του 1797, η εκκλησία της Παναγίας αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου. Κοντά στο χωριό βρίσκεται σε δύσβατη περιοχή το Σπήλαιο του Κενταύρου Χείρωνα. Πινακάτες Παραδοσιακός ορεινός οικισμός, 27χλμ. Ανατολικά του Βόλου, 5χλμ. από τις Μηλιές, βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της χερσονήσου της Μαγνησίας στις νοτιοδυτικές παρυφές του Πηλίου. Το χωριό μοιάζει έρημο, κρεμασμένο καθώς βρίσκεται πάνω στην πλαγιά με τα αρχοντικά και τα πυργόσπιτά του να κοιτάζουν τον Παγασητικό. Στην πραγματικότητα όμως, κάνοντας μια βόλτα στην πλατεία και τα καλντερίμια του διαπιστώνουμε πως είναι ένα ολοζώντανο χωριό που αξίζει να το γνωρίσει κανείς. Το έντονο παραδοσιακό του χρώμα οφείλεται κυρίως στα βορειοελλαδίτικα παλιά σπίτια, τα οποία λειτουργούν πλέον ως ξενώνες. Στην ωραιότατη πλατεία δεσπόζει η βασιλική του Αγίου Δημητρίου, ο 500 ετών πλάτανος και η μαρμάρινη νεοκλασική κρήνη με τις λιονταροκεφαλές: είναι του 1894 και τη στολίζουν δυο δωρικοί κίονες στηριγμένοι σε ψηλές βάσεις. Επίσης στην πλατεία υπάρχει και ένα καλόγουστο εργαστήρι κεραμεικών. Άγιος Γεώργιος Νηλείας Περίπου 5χλμ. μετά τις Πινακάτες έχοντας κάνει μια ωραία διαδρομή με θέα στον Παγασητικό μπαίνουμε στο παραδοσιακό χωριό, που βρίσκεται 22χλμ. Ανατολικά από το Βόλο. Το χωριό απλώνεται αμφιθεατρικά ανάμεσα σε δυο ράχες και οι παλιοί λόγιοι το έχουν χαρακτηρίσει «πολύτιμο πετράδι στη μετώπη του Πηλίου». Χτίστηκε γύρω από το ομώνυμο μοναστήρι το 1500 και έγινε σημαντικό κεφαλοχώρι, κυρίως χάρη στην καλλιέργεια ελιάς. Ξεχωρίζουν οι τρίκλιτες βασιλικές: του Αγίου Γεωργίου που έχει ξανακτιστεί για τέταρτη φορά και στους πέτρινους τοίχους του έχουν ενσωματωθεί τα λιθανάγλυφα από τις παλιότερες εκκλησίες, του Αγίου Αθανασίου του 1795 και της Κοίμησης της Θεοτόκου του Τέλος το Μοναστήρι Ταξιαρχών πρωτοκτισμένο ίσως από τα Βυζαντινά χρόνια, λειτουργεί από το 1976 ως γυναικεία μονή (η μεγαλύτερη στο Πήλιο). Είναι ενδιαφέρον το ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού και μια λιθανάγλυφη βρύση στον εσωτερικό περίβολο των κελιών. Κατωχώρι ή Κατηχώρι Ημιορεινός οικισμός, βρίσκεται 10χλμ. βορειανατολικά του Βόλου στις Δυτικές απολήξεις του Πηλίου, χτισμένο κοντά σε ρεματιά με πλούσια βλάστηση (πλατάνια και οπωροφόρα) και τρεχούμενα νερά, διατηρεί το παραδοσιακό χρώμα του, με βυζαντινές εκκλησίες και ξωκλήσια, όμορφα σπίτια και αρχοντικά παραδοσιακής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής, με όμορφη θέα στο Βόλο και τον Παγασητικό. Επί Τουρκοκρατίας το χωριό ήταν βιοτεχνικό και πνευματικό κέντρο. Μαγνησία Ιανουάριος 2013 Γεώργιος Πολυχρονόπουλος 6

7 Πορταριά Μεγάλος παραδοσιακός ορεινός οικισμός, στο κεντρικό τμήμα του νομού, στις βορειοδυτικές παρυφές του Πηλίου, 12,5χλμ. βορειοανατολικά του Βόλου, χτισμένο σε ένα θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον, με έντονο παραδοσιακό χρώμα, εκκλησίες, πετρόκτιστα αρχοντικά που στο πλείστον λειτουργούν ως ξενώνες, σπίτια εξαιρετικής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής, γραφικά καλντερίμια, βρύσες με τρεχούμενα νερά, μονοπάτια και υπέροχη θέα στη Μακρινίτσα, το Βόλο και τον Παγασητικό κόλπο. Η Πορταριά γνώρισε μεγάλη ακμή το 18 ο και το 19 ο αιώνα χάρη στη βιοτεχνική (υφαντική και βυρσοδεψία) και εμπορική δραστηριότητα των κατοίκων της. Με το βασιλικό διάταγμα του 1920 χαρακτηρίστηκε ως ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους μαζί με την «Κηφισιά» και την «Ύδρα». Από τα προπολεμικά χρόνια αναπτύχθηκε τουριστικά. Στο χωριό εδρεύει γυναικείος αγροτοτουριστικός συνεταιρισμός που παρασκευάζει τοπικά προϊόντα. Ξεχωρίζουν: η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, με χρυσοποίκιλτο τέμπλο (του 1884) και όμορφο καμπαναριό, το εκκλησάκι της Παναγίας της Πορταρέας, στο οποίο οφείλει την ονομασία του το χωριό, η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας-Παναγίας, δισυπόστατη στην είσοδο του χωριού, η όμορφη πλακόστρωτη πλατεία κ.α Μακρινίτσα Παραδοσιακός ορεινός οικισμός στις δυτικές πλαγιές του Πηλίου, 15χλμ. βορειοδυτικά του Βόλου. Η Μακρινίτσα απλωμένη αμφιθεατρικά σε κατάφυτη πλαγιά, φημίζεται για την εξαίρετη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της και την υπέροχη θέα στο Βόλο και τον Παγασητικό, έχει χαρακτηριστεί τόπος παρουσιάζον ιδιαίτερον φυσικόν κάλλος. Το «Μπαλκόνι του Πηλίου» την αποκάλεσε ο Βενιζέλος. Στην περιοχή υπάρχουν σπήλαια στα οποία βρέθηκαν αρχαία λείψανα Η Μακρινίτσα οργανώθηκε αρχικά ως ένας μικρός οικισμός γύρω από τη μονή της Θεοτόκου της Οξείας Επισκέψεως, η οποία ιδρύθηκε από τον τοπάρχη Κων/νο Μαλισσηνό κατά τα έτη Πρώτος οικιστής της ήταν ο δυνάστης της Δημητριάδας Κομνηνός Δούκας Άγγελος Κωνσταντίνος ο Μαλκασσινός περίπου το Το Μεσαίωνα κατοικήθηκε από μοναχούς, ενώ η περίοδος της ακμής της άρχισε το 18 ο αι., στο τέλος του οποίου ήταν η ισχυρότερη και πολυπληθέστερη κωμόπολη της περιοχής, με ιδιαίτερα προνόμια. Υπήρξε από τα πρώτα χωριά της Θεσσαλίας που έλαβαν μέρος στον αγώνα κατά των Τούρκων. Είναι έδρα του Εθνικού Δικτύου Παράδοσης, Πολιτισμού και Κοινοτικού Βίου «των Ελλήνων οι Κοινότητες». Αξιοθέατα: Στη διάσημη κεντρική πλατεία του Αϊ-Γιάννη (παζάρι), ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου κτισμένη το 1806 με χτιστά υπόστεγα και λιθανάγλυφα στην κόγχη και η ασυνήθιστη κρήνη του 1809, γνωστή ως «Τα Λιοντάρια» ή «Αθάνατο Νερό», έχει τρεις πλευρές, χάλκινους κρουνούς με μορφή λιονταριού και γούρνα με σχήμα πετάλου. Στο χωριό υπάρχουν περισσότερες από 50 βρύσες σε πλατείες, προαύλια εκκλησιών και σχολεία, που οι περισσότερες φτιάχτηκαν από τον 18 ο μέχρι τις αρχές του 20 ου αιώνα. Πάνω από την όμορφη κοινοτική πλατεία, ανεβαίνοντας τα ανηφορικά καλντερίμια, δίπλα στην κατεστραμμένη μονή Οξείας Επισκέψεως, βρίσκεται η εντυπωσιακή εκκλησία της Παναγίας (1767), αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, έχει πλούσιο λιθανάγλυφο διάκοσμο και ένα γλυπτό της Παναγίας Δεομένης και αξιόλογο καμπαναριό-ρολόϊ (οι καμπάνες του προέρχονται από την Οδησσό). Άλλες εκκλησίες και ξωκλήσια καθώς και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας του Πηλίου. Σταγιάτες Παραδοσιακός ημιορεινός οικισμός, στις δυτικές απολήξεις του Πηλίου 10χλμ. βορειοανατολικά του Βόλου, με όμορφη θέα στο Βόλο και τον Παγασητικό. Παραδοσιακά σπίτια και αρχοντικά αξιόλογης αρχιτεκτονικής, πλακόστρωτα καλντερίμια, τρεχούμενα νερά συνθέτουν την εικόνα του οικισμού. Ξεχωρίζουν: η μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, οι εκκλησίες του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Σεραφείμ, και η πηγή Κρύα Βρύση. Νότιο Πήλιο Η άλλη πλαγιά του «Μαγικού Βουνού». Μια διαδρομή σα ζωγραφιά που σε κάθε στροφή του δρόμου η μια πέφτει μετά την άλλη: η διαδρομή και η περιπλάνηση ξεκινά από το Νεοχώρι, που βρίσκεται στην αρχή της χερσονήσου του Νότιου Πηλίου ακολουθώντας τη διαδρομή Αργαλαστή, Κάλαμος, Πάου και Χόρτο στη μεριά του Παγασητικού, Λαύκος και Προμύρι ακόμη στο σώμα του βουνού, Μουρτιά και Λύρη με το ζωγραφιστό εκκλησάκι στη μεριά του Αιγαίου, και μετά Πλατανιάς, Τρίκερι και Αγία Κυριακή στην άκρη του βουνού. Ευχαριστώ Γιώργος Πολυχρονόπουλος Μαγνησία Ιανουάριος 2013 Γεώργιος Πολυχρονόπουλος 7