Άδεια και επίδοµα πατρότητας

Transcript

1 Paternity leave and pay - Greek PL514 (Αναθ. 1) Άδεια και επίδοµα πατρότητας Βασική περίληψη 1

2 Η Κυβέρνηση έχει δεσµευτεί να βοηθήσει τους εργαζόµενους γονείς. Καθιερώθηκε το δικαίωµα άδειας και επιδόµατος πατρότητας, το οποίο παρέχεται σε εργαζοµένους που τα παιδιά τους αναµένεται να γεννηθούν ή γεννήθηκαν την 6η Απριλίου 2003 ή αργότερα. Παράλληλα, η Κυβέρνηση αυξάνει και επεκτείνει την άδεια και το επίδοµα µητρότητας, καθιερώνοντας το δικαίωµα άδειας µετ αποδοχών για θετούς γονείς και τo δικαίωµα για γονείς µε µικρά παιδιά να κάνουν αίτηση για εργασία µε ευέλικτο ωράριο. Τα δικαιώµατα αυτά, σε συνδυασµό µε το δικαίωµα γονικής άδειας και άδειας για εξαρτώµενα µέλη, προσφέρουν στους γονείς περισσότερες δυνατότητες απ' ό,τι στο παρελθόν να εξισορροπήσουν τη δουλειά µε την οικογενειακή ζωή και, ταυτόχρονα, να συµβαδίζουν µε την επιχείρηση και να συµβάλλουν στην αποδοτικότητά της. Αυτό το φυλλάδιο παρέχει βασικές πληροφορίες σχετικά µε το δικαίωµα άδειας και επιδόµατος πατρότητας. εν επιχειρείται λεπτοµερής περιγραφή και δεν θα πρέπει να ληφθεί ως επίσηµη διατύπωση της νοµοθεσίας. Η άδεια και το επίδοµα πατρότητας αφορούν επίσης εργαζοµένους µετά τη διαδικασία υιοθεσίας παιδιού. Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στο φυλλάδιο Θετοί γονείς δικαίωµα άδειας και επιδόµατος (PL 515), που διατίθεται στη δικτυακή τοποθεσία ή από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας (DTI) τα στοιχεία επικοινωνίας αναφέρονται στην ενότητα «Περισσότερες πληροφορίες». Η πιο πρόσφατη έκδοση αυτού του φυλλαδίου και ο λεπτοµερής οδηγός Εργαζόµενοι πατέρες δικαίωµα άδειας και επιδόµατος (PL 517) διατίθενται στη δικτυακή τοποθεσία ή από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας (τα στοιχεία επικοινωνίας αναφέρονται στην ενότητα «Περισσότερες πληροφορίες»). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε θέµατα εργασιακών σχέσεων, ανατρέξτε στη δικτυακή τοποθεσία Φεβρουάριος

3 Άδεια και επίδοµα πατρότητας Το δικαίωµα άδειας και επιδόµατος πατρότητας παρέχει στους εργαζοµένους που πληρούν της προϋποθέσεις τη δυνατότητα να πάρουν άδεια µετ αποδοχών για να φροντίσουν το παιδί ή να βοηθήσουν τη µητέρα, µετά τη γέννηση του παιδιού. Ηµεροµηνίες έναρξης ισχύος Οι εργαζόµενοι που τα παιδιά τους αναµένεται να γεννηθούν την 6η Απριλίου 2003 ή αργότερα επωφελούνται από τις νέες διατάξεις για την άδεια και το επίδοµα πατρότητας. Οι εργαζόµενοι που τα παιδιά τους αναµένεται να γεννηθούν την 6η Απριλίου 2003 ή αργότερα δικαιούνται να πάρουν άδεια και επίδοµα πατρότητας, ακόµη και αν το παιδί τους γεννηθεί νωρίτερα από το αναµενόµενο. Οι εργαζόµενοι που τα παιδιά τους αναµένεται να γεννηθούν πριν από την 6η Απριλίου 2003, αλλά τελικά γεννηθούν αργότερα από το αναµενόµενο, δηλαδή την 6η Απριλίου 2003 ή αργότερα, δικαιούνται να πάρουν άδεια και επίδοµα πατρότητας (ισχύουν ειδικές ρυθµίσεις). Προϋποθέσεις Οι εργαζόµενοι πρέπει να πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις, ώστε να δικαιούνται άδεια πατρότητας. Πρέπει: να έχουν ή να αναµένεται να έχουν την ευθύνη για την ανατροφή του παιδιού να είναι ο βιολογικός πατέρας του παιδιού ή ο σύζυγος ή σύντροφος της µητέρας να εργάζονται για τον εργοδότη τους για διάστηµα 26 συνεχόµενων εβδοµάδων, το οποίο ολοκληρώνεται τη δέκατη πέµπτη εβδοµάδα πριν από την αναµενόµενη ηµεροµηνία τοκετού. Οι εργοδότες έχουν το δικαίωµα να ζητήσουν από τους υπαλλήλους τους να υποβάλουν ένα προσωπικό πιστοποιητικό (βλ. παρακάτω για περισσότερες πληροφορίες), ως αποδεικτικό στοιχείο ότι πληρούν τις συγκεκριµένες προϋποθέσεις. ιάρκεια της άδειας πατρότητας Οι εργαζόµενοι που πληρούν τις προϋποθέσεις µπορούν να πάρουν άδεια µίας εβδοµάδας ή δύο διαδοχικών εβδοµάδων (όχι µονός αριθµός ηµερών). Η άδειά τους µπορεί, κατ' επιλογήν, να αρχίσει: από την ηµεροµηνία γέννησης του παιδιού (ανεξάρτητα από το εάν συµβεί νωρίτερα ή αργότερα από το αναµενόµενο) ή από καθορισµένο αριθµό ηµερών ή εβδοµάδων µετά την ηµεροµηνία γέννησης του παιδιού (ανεξάρτητα από το εάν συµβεί νωρίτερα ή αργότερα από το αναµενόµενο) ή από καθορισµένη ηµεροµηνία µετά την πρώτη ηµέρα της εβδοµάδας στην οποία αναµένεται να γεννηθεί το µωρό. 3

4 Η άδεια µπορεί να αρχίσει οποιαδήποτε ηµέρα της εβδοµάδας γέννησης του παιδιού ή αργότερα, αλλά πρέπει να λήξει: εντός 56 ηµερών από την πραγµατική ηµεροµηνία γέννησης του παιδιού, ή εάν το παιδί γεννηθεί νωρίτερα, εντός της περιόδου από την πραγµατική ηµεροµηνία γέννησης έως και 56 ηµέρες µετά την πρώτη ηµέρα της εβδοµάδας που αναµενόταν να γεννηθεί. Οι εργαζόµενοι δικαιούνται µόνο µία περίοδο άδειας, ανεξάρτητα από το εάν γεννηθούν περισσότερα από ένα παιδιά ως αποτέλεσµα της ίδιας εγκυµοσύνης. Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας Κατά τη διάρκεια της άδειας πατρότητας, οι περισσότεροι εργαζόµενοι δικαιούνται Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας (SPP Statutory Paternity Pay) από τους εργοδότες τους. Το Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας καταβάλλεται από τους εργοδότες για διάστηµα 1 ή 2 διαδοχικών εβδοµάδων, ανάλογα µε την επιλογή του εργαζοµένου. Το ποσό του Νόµιµου Επιδόµατος Πατρότητας είναι ίδιο µε το τυπικό ποσό του Νόµιµου Επιδόµατος Μητρότητας από τον Απρίλιο του 2003 θα ανέρχεται στις 100 λίρες την εβδοµάδα ή στο 90% του µέσου εβδοµαδιαίου εισοδήµατος, εάν είναι κάτω από 100 λίρες. Για περιόδους επιδόµατος πατρότητας που αρχίζουν πριν από την 6η Απριλίου 2003, το ποσό που καταβάλλεται για το σύνολο της περιόδου είναι ίδιο µε το Νόµιµο Επίδοµα Μητρότητας από τον Απρίλιο του 2002, δηλαδή 75 λίρες την εβδοµάδα. Οι εργαζόµενοι που έχουν µέσο εβδοµαδιαίο εισόδηµα χαµηλότερο από το Κατώτατο Όριο Εισοδήµατος που δικαιολογεί Κοινωνική Ασφάλιση (75 λίρες την εβδοµάδα από τον Απρίλιο του 2002) δεν δικαιούνται Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας. Οι εργαζόµενοι που δεν δικαιούνται Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας ή που συνήθως είναι χαµηλόµισθοι πιθανώς να µπορέσουν να λάβουν Επικουρικό Επίδοµα κατά τη διάρκεια της άδειας πατρότητας. Πρόσθετη οικονοµική υποστήριξη ενδέχεται να είναι διαθέσιµη µέσω του Στεγαστικού Επιδόµατος, του Επιδόµατος ηµοτικών Φόρων, των Εκπτώσεων Φόρων και της Επιχορήγησης Επανόδου Μητέρων στην Εργασία. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται από το τοπικό σας γραφείο Jobcentre Plus ή από το γραφείο Κοινωνικής Ασφάλισης. Γνωστοποίηση της πρόθεσης άσκησης του δικαιώµατος άδειας πατρότητας Οι εργαζόµενοι πρέπει να ενηµερώνουν τους εργοδότες τους ότι προτίθενται να πάρουν άδεια πατρότητας µέχρι το τέλος της δέκατης πέµπτης εβδοµάδας πριν από την ηµεροµηνία γέννησης του µωρού, εκτός και αν αυτό δεν είναι πρακτικά εφικτό. Πρέπει να ενηµερώνουν τους εργοδότες τους για την εβδοµάδα στην οποία αναµένεται να γεννηθεί το µωρό εάν επιθυµούν να πάρουν άδεια 1 ή 2 εβδοµάδων πότε θέλουν να αρχίσει η άδειά τους. 4

5 Οι εργαζόµενοι µπορούν να αλλάξουν γνώµη σχετικά µε την ηµεροµηνία από την οποία θέλουν να αρχίσει η άδειά τους, υπό την προϋπόθεση ότι θα ενηµερώσουν τον εργοδότη τους τουλάχιστον 28 ηµέρες νωρίτερα (εκτός και αν αυτό δεν είναι πρακτικά εφικτό). Οι εργαζόµενοι πρέπει να ενηµερώσουν τον εργοδότη τους για την ηµεροµηνία που περιµένουν να αρχίσει η καταβολή του Νόµιµου Επιδόµατος Πατρότητας τουλάχιστον 28 ηµέρες νωρίτερα, εκτός και αν αυτό δεν είναι πρακτικά εφικτό. Προσωπικό πιστοποιητικό Οι εργαζόµενοι πρέπει να υποβάλλουν στον εργοδότη τους ένα συµπληρωµένο προσωπικό πιστοποιητικό, ως αποδεικτικό στοιχείο ότι δικαιούνται Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας. Υπόδειγµα προσωπικού πιστοποιητικού, που µπορούν να χρησιµοποιήσουν οι εργοδότες και οι εργαζόµενοι (εάν το επιθυµούν), παρατίθεται στον οδηγό Εργαζόµενοι πατέρες δικαίωµα άδειας και επιδόµατος (PL 517), που διατίθεται στη δικτυακή τοποθεσία ή από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας (τα στοιχεία επικοινωνίας αναφέρονται στην ενότητα «Περισσότερες πληροφορίες»). Οι εργοδότες µπορούν επίσης να απαιτήσουν συµπληρωµένο προσωπικό πιστοποιητικό, ως απόδειξη ότι ο εργαζόµενος δικαιούται άδεια πατρότητας. Το προσωπικό πιστοποιητικό πρέπει να περιλαµβάνει δήλωση ότι ο εργαζόµενος πληροί συγκεκριµένες προϋποθέσεις και να παρέχει τις πληροφορίες που ορίζονται παραπάνω ως µέρος των απαιτήσεων γνωστοποίησης. Με την υποβολή ενός συµπληρωµένου προσωπικού πιστοποιητικού οι εργαζόµενοι θα πληρούν τόσο τους όρους γνωστοποίησης όσο και τις προϋποθέσεις αποδεικτικών στοιχείων για άδεια και επίδοµα πατρότητας. Οι εργοδότες δεν αναµένεται να διενεργήσουν περισσότερους ελέγχους. Επιδόµατα βάσει σύµβασης εργασίας Οι εργαζόµενοι δικαιούνται καθ όλη τη διάρκεια της άδειας πατρότητας το επίδοµα που προκύπτει από τους συνήθεις όρους και τις προϋποθέσεις απασχόλησης, εκτός από τους όρους που αφορούν το ηµεροµίσθιο ή το µισθό (εκτός και αν ορίζεται διαφορετικά στη σύµβαση εργασίας τους). Ωστόσο, οι περισσότεροι εργαζόµενοι θα δικαιούνται το Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας για τη συγκεκριµένη περίοδο. Εάν ο εργαζόµενος έχει δικαίωµα άδειας πατρότητας βάσει σύµβασης παράλληλα µε το σχετικό νόµιµο δικαίωµα, ο εργαζόµενος µπορεί να ασκήσει όποιο από τα δύο είναι ευνοϊκότερο. Κάθε επίδοµα πατρότητας το οποίο δικαιούται βάσει σύµβασης µειώνει το ποσό του Νόµιµου Επιδόµατος Πατρότητας που δικαιούται. Επιστροφή στην εργασία µετά την άδεια πατρότητας Οι εργαζόµενοι έχουν το δικαίωµα να επιστρέψουν στην ίδια εργασία µετά την άδεια πατρότητας. Προστασία έναντι ζηµίας ή απόλυσης Οι εργαζόµενοι προστατεύονται από την άδικη µεταχείριση ή την απόλυση, επειδή πήραν ή ζήτησαν να πάρουν άδεια πατρότητας. Οι εργαζόµενοι που πιστεύουν πως έτυχαν άδικης µεταχείρισης µπορούν να καταφύγουν σε δικαστήριο εργασιακών υποθέσεων. 5

6 Επιστροφή των καταβληθέντων ποσών στους εργοδότες Οι εργοδότες µπορούν να λάβουν επιστροφή του ποσού του Νόµιµου Επιδόµατος Πατρότητας (SPP) που καταβάλλουν κατά τον ίδιο τρόπο που µπορούν να ζητήσουν την επιστροφή του Νόµιµου Επιδόµατος Μητρότητας. Στους εργοδότες µπορεί να επιστραφεί το 92% του ποσού που κατέβαλαν, ενώ οι εργοδότες µικρών επιχειρήσεων που πληρούν τις προϋποθέσεις για ελαφρύνσεις µπορούν να λάβουν επιστροφή του 100% του ποσού συν πρόσθετου ποσού, ως αποζηµίωση για το τµήµα των εργοδοτικών εισφορών Κοινωνικής Ασφάλισης που καταβλήθηκαν µέσω του Νόµιµου Επιδόµατος Πατρότητας. Επιπλέον, οι εργοδότες που χρειάζονται χρηµατοδότηση για την καταβολή του Νόµιµου Επιδόµατος Πατρότητας, µπορούν να τη λάβουν εκ των προτέρων από την Εφορία. Άλλα ικαιώµατα υπέρ της Οικογένειας ικαίωµα αίτησης για εργασία µε ευέλικτο ωράριο Καθιερώθηκε το δικαίωµα για γονείς µε µικρά παιδιά ή παιδιά µε ειδικές ανάγκες να ζητήσουν εργασία µε ευέλικτο ωράριο. Από την 6η Απριλίου 2003, οι εργαζόµενοι που πληρούν τις προϋποθέσεις και είναι γονείς παιδιών κάτω των έξι ετών ή παιδιών µε ειδικές ανάγκες ηλικίας κάτω των 18 ετών θα έχουν το δικαίωµα να ζητήσουν εργασία µε ευέλικτο ωράριο. Οι εργοδότες τους θα έχουν υποχρέωση να εξετάσουν σοβαρά τέτοια αιτήµατα. Το φυλλάδιο που παρέχει βασικές πληροφορίες σχετικά µε την Εργασία µε ευέλικτο ωράριο το δικαίωµα υποβολής αίτησης (PL 516) διατίθεται στη δικτυακή τοποθεσία ή από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας (τα στοιχεία επικοινωνίας αναφέρονται στην ενότητα «Περισσότερες πληροφορίες»). Τροποποιήσεις των δικαιωµάτων µητρότητας Τα δικαιώµατα µητρότητας που ήδη υπάρχουν τροποποιούνται, ώστε να επεκταθεί η περίοδος της άδειας και του επιδόµατος µητρότητας και να αυξηθεί το ποσό του επιδόµατος µητρότητας. Οι γυναίκες µε αναµενόµενη εβδοµάδα τοκετού που αρχίζει την 6η Απριλίου 2003 ή αργότερα επωφελούνται από τα νέα δικαιώµατα άδειας και επιδόµατος µητρότητας. Το φυλλάδιο που παρέχει βασικές πληροφορίες σχετικά µε την Άδεια µητρότητας - τροποποιήσεις (PL507) και πλήρεις οδηγίες σχετικά µε τα παλαιότερα και τα νέα δικαιώµατα µητρότητας στις δύο εκδόσεις του τεύχους ικαιώµατα µητρότητας ένας οδηγός για τους εργοδότες και τους εργαζοµένους (PL 958) διατίθεται στη δικτυακή τοποθεσία Το φυλλάδιο αυτό διατίθεται επίσης από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας (τα στοιχεία επικοινωνίας αναφέρονται στην ενότητα «Περισσότερες πληροφορίες»). ικαίωµα άδειας µετ αποδοχών για θετούς γονείς Καθιερώνεται δικαίωµα άδειας και επιδόµατος υιοθεσίας. Το δικαίωµα αφορά µεµονωµένα άτοµα που υιοθετούν ή το ένα µέλος ζευγαριού που υιοθετεί από κοινού. Καθιερώνεται επίσης δικαίωµα άδειας και επιδόµατος πατρότητας για το άλλο µέλος του ζεύγους ή τον σύζυγο ή 6

7 σύντροφο του ατόµου που προβαίνει σε υιοθεσία. Οι εργαζόµενοι που θα αποκτήσουν το θετό παιδί τους την 6η Απριλίου 2003 ή αργότερα επωφελούνται από τα συγκεκριµένα δικαιώµατα άδειας και επιδόµατος σε περιπτώσεις υιοθεσίας και πατρότητας. Το φυλλάδιο που παρέχει βασικές πληροφορίες σχετικά µε τους θετούς γονείς µε τίτλο Θετοί γονείς δικαίωµα άδειας και επιδόµατος (PL 515) διατίθεται στη δικτυακή τοποθεσία ή από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας (τα στοιχεία επικοινωνίας αναφέρονται στην ενότητα «Περισσότερες πληροφορίες»). ικαίωµα γονικής άδειας και άδειας για εξαρτώµενα µέλη Οι εργαζόµενοι τόσο οι µητέρες όσο και οι πατέρες που έχουν συµπληρώσει ένα χρόνο εργασίας στον εργοδότη τους δικαιούνται 13 εβδοµάδες γονικής άδειας (άνευ αποδοχών) για να φροντίσουν το παιδί τους. Συνήθως, µπορεί να γίνει χρήση της γονικής άδειας έως και 5 χρόνια µετά την ηµεροµηνία γέννησης ή, στις περιπτώσεις υιοθεσίας, πέντε χρόνια από την ηµεροµηνία ανάθεσης (ή από την ηµεροµηνία συµπλήρωσης του 18ου έτους της ηλικίας του παιδιού, εάν αυτό συµβεί νωρίτερα). Οι γονείς παιδιών µε ειδικές ανάγκες δικαιούνται 18 εβδοµάδες γονικής άδειας (στο παρελθόν ήταν 13 εβδοµάδες) έως την ηµεροµηνία συµπλήρωσης των 18 ετών του παιδιού, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν την απαιτούµενη διάρκεια προϋπηρεσίας. Όλοι οι εργαζόµενοι δικαιούνται επίσης να κάνουν χρήση άδειας (άνευ αποδοχών) σε λογικά πλαίσια, προκειµένου να αντιµετωπίσουν µία επείγουσα ή µη αναµενόµενη κατάσταση που αφορά εξαρτώµενο µέλος. Τεύχη του πλήρους οδηγού όσον αφορά το δικαίωµα για τη Γονική άδεια (PL509) και την Άδεια λόγω εξαρτώµενων µελών (URN 99/1186) διατίθενται στη δικτυακή τοποθεσία ή από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας (τα στοιχεία επικοινωνίας αναφέρονται στην ενότητα «Περισσότερες πληροφορίες»). Πρόσθετες πληροφορίες Τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόµενοι µπορούν να χρησιµοποιήσουν τη διαδραστική δικτυακή τοποθεσία καθοδήγησης του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας ( για να ενηµερωθούν για τις προϋποθέσεις για την άδεια και το επίδοµα πατρότητας και µητρότητας. Τα τεύχη των οδηγών που αναφέρονται σε αυτό το φυλλάδιο διατίθενται από τη Γραµµή Παραγγελιών των Εκδόσεων του Υπουργείου Εµπορίου και Βιοµηχανίας στο τηλέφωνο ή µπορεί να γίνει παραγγελία µέσω του ιαδικτύου στην τοποθεσία Οι εργοδότες µπορούν να λάβουν περισσότερες πληροφορίες για το Νόµιµο Επίδοµα Πατρότητας από την Εφορία ( η οποία παρέχει για τους εργοδότες το βοηθητικό έντυπο E15 µε τίτλο Επιδόµατα και άδειες για γονείς (αντίτυπα 7

8 διατίθενται στο τηλέφωνο ). Για πρόσθετη βοήθεια, οι εργοδότες µπορούν να καλούν τη γραµµή βοήθειας για εργοδότες στο τηλέφωνο Περισσότερες συµβουλές σε ζητήµατα της εργασιακής νοµοθεσίας, συµπεριλαµβανοµένων των νέων δικαιωµάτων, καθώς και οδηγίες ορθής πρακτικής διατίθενται από την υπηρεσία ACAS (Υπηρεσία Συµβουλευτικής Υποστήριξης, Συµφιλίωσης και ιαιτησίας) ( στην αντίστοιχη Εθνική Γραµµή Βοήθειας ( ). Οι µικρές επιχειρήσεις µπορούν να εγγραφούν στη δικτυακή τοποθεσία ώστε να λαµβάνουν υπενθυµίσεις και ενηµερωτικά φυλλάδια σχετικά µε τις τροποποιήσεις στο εργασιακό δίκαιο. Παρέχονται επίσης πληροφορίες σχετικά µε ευρύ φάσµα παροχών βοήθειας για µικρές επιχειρήσεις. Πληροφορίες σχετικά µε όλους τους τοµείς της εργασιακής νοµοθεσίας παρέχονται συνήθως από λογιστές, γραφεία παροχής συµβουλών σε πολίτες, οργανώσεις εργοδοτών, νοµικούς συµβούλους, ενώσεις χαµηλόµισθων, εργατικά σωµατεία και ορισµένους φορείς του ιδιωτικού τοµέα και µη κερδοσκοπικούς φορείς. 8