ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΖΩΣΙΜΑΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 73 «ΟΙ ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ» ΓΟΥΝΑΡΗ 7 ( ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ) ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Transcript

1 1 ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ Ιωάννινα ΖΩΣΙΜΑΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Αριθμ. Πρωτ. 73 «ΟΙ ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ» ΓΟΥΝΑΡΗ 7 ( ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ) ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ. Γραφείου: , Τηλ. Προέδρου: Ηλεκτρονική Διεύθυνση: www. zosimades. gr e - mail: info@zosimades.gr ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΖΩΣΙΜΑΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ΡΟΥΜΑΝΙΑ), ΟΠΟΥ ΕΖΗ- ΣΑΝ ΚΑΙ ΕΔΡΑΣΑΝ ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ Τριμελής αντιπροσωπεία του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής, αποτελούμενη από τον πρόεδρο, Φρίξο Πούρλη, το γεν. γραμματέα, Κων/νο Καραγιαννίδη, και τον ταμία, Σπύρο Εργολάβο, πραγματοποίησε εφταήμερη αποστολή στις παραδουνάβιες χώρες (πόλεις σήμερα της Ρουμανίας) όπου έζησαν και έδρασαν Ηπειρώτες Ευεργέτες και Διδάσκαλοι του Γένους. Αφορμή γι αυτή την αποστολή αποτέλεσε η πεντάχρονη έρευνα του Συνδέσμου μας για το μεγάλο Ηπειρώτη ερευνητή επιστήμονα Λέανδρο Βρανούση, με βάση την οποία εκδόθηκε πρόσφατα από το Σύνδεσμό μας αναμνηστικός τόμος αφιερωμένος στη μνήμη του. Από την έρευνα αυτή έγινε φανερό ότι οι παραδουνάβιες περιοχές (Μολδοβλαχία) υπήρξαν από τις φωτεινότερες εστίες δράσης και δημιουργίας πολλών Ηπειρωτών που αναδείχτηκαν σε φωτισμένους οικονομικούς και πνευματικούς παράγοντες και ωφέλησαν ποικιλότροπα την πρώτη και τη δεύτερη πατρίδα τους. Και αυτή η αποστολή, λοιπόν, εντάχτηκε στα πλαίσια των προσπαθειών που καταβάλλει ο Σύνδεσμος, από το 2000 μέχρι σήμερα, να γνωρίσει, και στη συνέχεια να καταστήσει γνωστά σε όλους τους Ηπειρώτες, τα μέρη στα οποία έζησαν, έδρασαν και δημιούργησαν μεγάλοι Ηπειρώτες Ευεργέτες και Διδάσκαλοι του Γένους, να συγκεντρώσει στοιχεία για τη ζωή και τη δράση τους, με βάση τα σωζόμενα στα μέρη αυτά αρχεία, να προβάλει, με εκδόσεις και με εκθέσεις ντοκουμέντων, το έργο τους και να επισημάνει τη μεγάλη προσφορά τους προς το Έθνος. Η τελευταία αυτή αποστολή μας οργανώθηκε σε συνεργασία με τις ερευνήτριες εκδότριες στη Ρουμανία Πάουλα Σκαλκάου και Έλενα Λαζάρ, με την Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας, και με ελληνικές κοινότητες της Ρουμανίας, συνέπεσε δε με εκδηλώσεις των Ελλήνων της Ρουμανίας που μας έδωσαν τη δυνατότητα να διαπιστώσουμε ότι και σήμερα το Ελληνικό στοιχείο στη Ρουμανία παραμένει ζωντανό και

2 2 καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και των εθνικών μας παραδόσεων. Πρώτος σταθμός το Μπροστένι της Ρουμανίας, ο τόπος όπου έζησαν, έδρασαν και δημιούργησαν οι μεγάλοι Βορειοηπειρώτες Ευεργέτες, Ευάγγελος και Κων/νος Ζάππας. Προσκεκλημένοι του δημάρχου της περιοχής, πήραμε μέρος στις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν, με αφορμή την επέτειο της λήξης του Β Παγκόσμιου πολέμου, στο Μπροστένι, για να τιμηθούν οι εναπομείναντες ήρωες αυτού του πολέμου. Συγκινητική, στη συνέχεια, η επίσκεψή μας στο Σχολείο που φέρει το όνομα " Ευάγγελος Ζάππας", η ξενάγηση από τη διευθύντρια στους χώρους του Σχολείου και οι εκδηλώσεις των μαθητών για να τιμήσουν, όπως μας είπαν, τους συμπατριώτες των μεγάλων Ηπειρωτών Ευεργετών, που για πρώτη φορά επισκέφτηκαν τη δεύτερη πατρίδα του. Δίπλα στο Σχολείο τα ερείπια από τον περίφημο πύργο των Ζαππαίων, απέναντι ακριβώς η Εκκλησία "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" δημιούργημα και αυτή των Ζαππαίων και στην αυλή της Εκκλησίας οι τάφοι τους. Συγκινητική η ατμόσφαιρα, οδυνηρές όμως και εδώ όπως, πριν από 4 χρόνια και στην πρώτη πατρίδα των Ζαππαίων, το Λάμποβο οι διαπιστώσεις, καθώς είναι και εδώ εμφανής η αδιαφορία και η αγνωμοσύνη του Κράτους προς τους ανθρώπους αυτούς, τους Ζαππαίους, που τόσα πρόσφεραν σ αυτό, αδιαφορία και αγνωμοσύνη που προσβάλλουν τη μνήμη τους, καθώς περιφρονούν τη βούλησή τους αποτυπωμένη στις διαθήκες τους. Δεύτερος σταθμός το Μπρασόβ, μια από τις ωραιότερες πόλεις στην περιοχή των Κραπαθίων, όπου από το 1678 κάνει επίσημα την εμφάνισή της η Ελληνική Κοινότητα αυτής της πόλης, η οποία γνώρισε μέρες ακμής και δόξας, χάρη και σε δυο μεγάλες μορφές της Ηπείρου, το μητροπολίτη και ευεργέτη Δοσίθεο Φιλίτη και τον Πναγιώτη Χατζηνίκο, κτήτορα του ναού της Αγίας Τριάδας, που κτίστηκε το έτος Ζωντανή και σήμερα η Ελληνική Κοινότητα του Μπρασόβ, με πολλές και ποικίλες εκδηλώσεις χάρη στη δραστήρια πρόεδρο Λεμονιά Κιριάκ. Δίπλα από τα γραφεία της Κοινότητας η Ελληνική Εκκλησία της "Αγίας Τριάδος", όπου βρίσκονται οι τάφοι του Δοσίθεου Φιλίτη και Παναγιώτη Χατζηνίκου, ανάμεσα σε πολλούς άλλους ελληνικούς τάφους, στο προαύλιο της Εκκλησίας. Και λίγο πιο πέρα το Ελληνικό Σχολείο του Μπρασόβ, το οποίο περιμένει την επαναλειτουργία του. Η παραμονή μας στο Μπρασόβ συνδυάστηκε με την παρακολούθηση Συνεδρίου στο οποίο εξετάστηκε το θέμα της διδασκαλίας του μαθήματος της ιστορίας στα μειονοτικά σχολεία της Ρουμανίας. Εισηγήτρια, για την ελληνική μειονότητα, υπήρξε η Πάουλα Σκαλκάου, γνωστή καθηγήτρια στο Τούρνου Σέβεριν, συγγραφέας πολλών βιβλίων, με επίκεντρο τους Ζαγορίσιους από το Πάπιγγο που εγκαταστάθηκαν στο Τούρνου Σέβεριν και ίδρυσαν εκεί Ελληνική Κοινότητα, με

3 3 αξιόλογη δράση. Χαιρετισμό στο Συνέδριο απηύθυνε, εκ μέρους του Συνδέσμου, ο γεν. γραμματέας, Κων/νος Καραγιαννίδης. Τρίτος σταθμός οι γνωστές για τον απόδημο Ελληνισμό πόλεις Βράϊλα και Γαλάτσι, με ακμάζουσες και σήμερα ελληνικές κοινότητες, με τις περίφημες Εκκλησίες "ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" (στη Βράϊλα) και "Μεταμορφώσεως" (στο Γαλάτσι), με τα μεγαλόπρεπα κτίρια των Ελληνικών Σχολείων που άλλοτε έσφυζαν από ζωή των Ελληνοπαίδων, αλλά σήμερα, μετά την κατάργηση των Ελληνικών Κοινοτήτων, στη Ρουμανία, το 1948, παραμένουν κλειστά για τα Ελληνόπουλα. Στο Γαλάτσι βρεθήκαμε στην τρίτη προγραμματισμένη εκδήλωση, με ιδιαίτερη εθνική σημασία. Εκεί έλαβε χώρα η Ολυμπιάδα της Ελληνικής Γλώσσας για νέους και νέες ελληνικής καταγωγής. Η ξενάγηση και η φιλοξενία στις δυο αυτές πόλεις από κατοίκους ελληνικής καταγωγής υπήρξε θερμή και ενθουσιώδης. Τέταρτος, τελευταίος σταθμός, το Βουκουρέστι. Στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας προβάλλουν, και σήμερα, μεγαλόπρεπα τα Ελληνικά κτίρια που θυμίζουν στον επισκέπτη τη λάμψη του Ελληνισμού σ αυτή την πόλη και του δίνουν την εντύπωση ότι βρίσκεται στην Ελλάδα. Η ξενάγηση από το Γιαννιώτη, καθηγητή Σωματικής Αγωγής και υπάλληλο της Πρεσβείας, Απόστολο Μάνο και τον εκ Ζαγορίου ορμώμενο επίσημο διερμηνέα Γεώργιο Κωνσταντινέσκου μας έδωσε τη δυνατότητα να σχηματίσουμε μια πλήρη εικόνα για τη δράση του Ελληνισμού στη Ρουμανική πρωτεύουσα. Ξεχώρισαν οι επισκέψεις στην Ελληνική πρεσβεία της Ρουμανίας, στον παρακείμενο Ελληνικό Ναό "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" με την προτομή του Ρήγα Φεραίου στην αυλή, στη Ρουμανική Ακαδημία, όπου φυλάσσονται πολύτιμα αρχεία του Ελληνισμού, μελετητής βασικός των οποίων υπήρξε ο Λέανδρος Βρανούσης, στο Ναό της Σταυρουπόλεως, όπου υπάρχουν αρκετές επιτύμβιες στήλες με επιγραφές Ηπειρωτών ανάμεσα, στις οποίες ξεχωρίσαμε τη στήλη προς τιμή του Δημήτριου Σάρρου από τη Βίτσα Ζαγορίου, στο μεγαλοπρεπές κτίριο της Τράπεζας του Χρυσοβελώνη που σήμερα χρησιμοποιείται ως εθνικό ταμιευτήριο, στα υπό κατεδάφιση γραφεία της Φιλικής Εταιρείας και στον παρακείμενο ναό, στις τοιχογραφίες του οποίου ξεχωρίζει αυτή του Αλ. Υψηλάντη, στο Χάνι του Ρόβα και στο Ορθόδοξο Νεκροταφείο Bellou, όπου βρισκόταν ο τάφος του Απόστολου Αρσάκη, ο οποίος όμως σήμερα δεν υπάρχει. Συνέβη και με τον Απόστολο Αρσάκη στη Ρουμανία, ό,τι συνέβη και με τον Ι. Δομπόλη στην Πετρούπολη. Στην Πετρούπολη το μνημείο του Ι. Δομπόλη στήθηκε, χάρη στις ενέργειες του Συνδέσμου μας ας ελπίσουμε ότι το ίδιο θα πράξει η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία για το μνημείο του Απ. Αρσάκη. Σημαντικές για την υλοποίηση του σκοπού της αποστολής του Συνδέσμου μας υπήρξαν: α) Οι συναντήσεις μας με την Πάουλα Σκαλκάου στο Μπράσοβ, με την Έλενα Λαζάρ στο Βουκουρέστι και με την Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Μπρασόβ Λεμονιά Κιριάκ στο

4 4 Γαλάτσι, κατά τις οποίες συγκεντρώσαμε αρκετά από τα στοιχεία που επιθυμούσαμε για τους Ηπειρώτες Ευεργέτες και Δασκάλους του Γένους, μείναμε δε σύμφωνοι για τη συγκέντρωση και άλλων πολύτιμων στοιχείων. β) Η πολύωρη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι, στο Γραφείο του Προέδρου της Ένωσης Ελλήνων Ρουμανίας και Έλληνα βουλευτή της Ρουμανίας Dracos Zisopol., από τη Χαραυγή Πωγωνίου, με τη συμμετοχή της ελληνίδας φιλολόγου Αναστασίας Σερβίν και της ιστορικού Georgetta Filitti, συζύγου του δισέγγονου του μητροπολίτη Δοσίθεου Φιλίτη. Στις δυο αυτές συναντήσεις τέθηκαν οι βάσεις για τη συγκέντρωση πολύτιμων στοιχείων που αφορούν τους Ηπειρώτες Ευεργέτες και Διδασκάλους του Γένους ανάμεσα στους οποίους σημαντική θέση κατέχουν: ο Ευάγγελος και Κων/νος Ζάππας, ο Απόστολος Αρσάκης, ο Ιωάννης Μπάγκας, ο Νεόφυτος Δούκας, ο Δοσίθεος Φιλίτης, ο Πναγιώτης Χατζηνίκος και άλλοι. Η κ. Georgetta Filitti θα βρίσκεται, στα τέλη Ιουνίου, στα Γιάννινα, όπου θα συζητήσουμε την έκδοση βιογραφίας του Δοσίθεου Φιλίτη στα Ελληνικά και στα Ρουμανικά. Παρόμοια συζήτηση έγινε στη σύσκεψη στην "Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας" και για τον Απόστολο Αρσάκη. Το υλικό που μέχρι τώρα έχουμε συγκεντρώσει, σχετικό με ελληνικά μνημεία (εκκλησίες, σχολεία, κτίρια) με πορτρέτα Ευεργετών και Διδασκάλων του Γένους, με διαθήκες, συγγράμματα, επιγραφές και σημαντικά στιγμιότυπα της δράσης τους είναι αξιόλογο. Η συγκέντρωση του υλικού συνεχίζεται από ειδικούς ερευνητές για λογαριασμό του Συνδέσμου. Σημαντικό επίσης είναι το Ελληνικό στοιχείο στη Ρουμανία, μετά το 1990, και ιδιαίτερα μετά την ένταξη της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ξαναζωντανεύει. Ήδη, όπως μας επισήμαναν, 3000 Έλληνες είναι στελέχη επιχειρήσεων στη Ρουμανία. Οι Ελληνικές τράπεζες βρίσκονται η μία δίπλα στην άλλη. Οι Ελληνικές Κοινότητες αγωνίζονται για τη συσπείρωση των Ελλήνων της Ρουμανίας, για τη διατήρηση της Ελληνικής Γλώσσας και των Εθνικών Παραδόσεων. Η Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας με πρωτοπόρο τον Ηπειρώτη βουλευτή Dracow Zisopol, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Οι Ελληνορουμανικές σχέσεις αναπτύσσονται συνεχώς προς όφελος των δύο λαών. Εκείνο που απομένει και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει στο βαθμό που χρειάζεται είναι η συμβολή του Ελληνικού Κράτους. Παρήγορο πάντως το γεγονός ότι ο απόδημος Ελληνισμός ξαναζωντανεύει σε μια από τις βασικές εστίες του. Για το Διοικητικό Συμβούλιο Τα μέλη της αποστολής Φρίξος Πούρλης Κων/νος Καραγιαννίδης Σπύρος Εργολάβος Πρόεδρος Γεν. Γραμματέας Ταμίας

5 5 Οι τάφοι του Ευάγγελου και του αδελφού του Αθανασίου Ζάππα, στην αυλή της Εκκλησίας «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου», στο χωριό Μπρουστένι της Ρουμανίας. Το Κτίριο της Ρουμανικής Ακαδημίας στο Βουκουρέστι, στην ανέγερση του οποίου συνέβαλλαν ο Ευάγγελος και Κων/νος Ζάππας. Στο κτίριο αυτό φυλάσσονται πολύτιμα αρχεία που έχουν σχέση με τον Ελληνισμό της Ρουμανίας.

6 6 Στο γραφείο του Προέδρου της Άνωσης Ελλήνων Ρουμανίας στο Βουκουρέστι. Διακρίνονται από αριστερά: ο Κ. Καραγιαννίδης, ο Έλληνας Ηπειρώτης βουλευτής στη Ρουμανία Dracos Zisopol, η φιλόλογος Αναστασία Σερβίν, η ιστορικός Georgetta Filitti, ο Φρίξος Πουρλής και ο Σπύρος Εργολάβος. Το Δημοτικό Σχολείο «Ευάγγελος Ζάππας» στο χωριό Μπροστένι της Ρουμανίας, έργο του Ευαγγέλου και Κων/νου Ζάππα.

7 Ο Τάφος του Δοσίθεου Φιλίτη στην εκκλησία της Αγίας Τριάδος στο Μπρασόβ της Ρουμανίας. 7

8 8 Μαθήτριες του Σχολείο «Ευάγγελος Ζάππας» στο χωριό Μπροστένι της Ρουμανίας, σε εκδήλωση προς τιμή των μελών του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων. Η καθηγήτρια συγγραφέας Παούλα Σκαλκάου και ο Κων/νος Καραγιαννίδης που απευθύνει χαιρετισμό στο Συνέδριο που έγινε στο Μπρασόβ της Ρουμανίας, με θέμα τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στα Σχολεία των μειονοτήτων της Ρουμανίας.