Εισήγηση του ΣΑ ΑΣ-ΠΕΑ Στην Ηµερίδα Του ΤΕΕ «ΑΕΡΟ ΡΟΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ- ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΠΡΑΣΙΝΟΥ» 22/04/2004

Transcript

1 Εισήγηση του ΣΑ ΑΣ-ΠΕΑ Στην Ηµερίδα Του ΤΕΕ «ΑΕΡΟ ΡΟΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ- ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΠΡΑΣΙΝΟΥ» 22/04/2004 «Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΛΕΚΑΝΟΠΕ ΙΟΥ», Τάκης Γεωργακόπουλος, Πρόεδρος Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ιπλωµατούχων Ανωτάτων Σχολών Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων Η δική µου κουβέντα, θα είναι λίγο διαφορετική. Είναι και η επιλογή του θέµατος της εισήγησής µου τέτοια. Εγώ δε θα µιλήσω γι αυτό καθαυτό το µητροπολιτικό πάρκο, για το Ελληνικό. Αλλά θα προσπαθήσω να πω την άποψή µου, γι αυτό το οξύµωρο που κι εσείς ζείτε αυτή τη στιγµή πιθανόν. Ότι έχουµε έναν διαγωνισµό που έχει τελεσιδικήσει, που έχει ανατεθεί µε βάση κάποιες συγκεκριµένες επιλογές, και εµείς, - όταν λέω εµείς, λέω οι φορείς και το Τεχνικό Επιµελητήριο -, µάλλον συζητάµε και κάνουµε Ηµερίδες από µηδενική βάση.. Αποτέλεσµα για το τι θα γίνει µε το Ελληνικό. Είµαστε ακόµη σε διαφορετικές απόψεις. Όπου βέβαια, όπως ακούσατε, ενώ ο Οργανισµός Αθήνας είχε αναθέσει και έχει ολοκληρωθεί µια µελέτη, γίνεται µια παρέµβαση από το πρωθυπουργικό γραφείο, η οποία λέει θα κάνετε έναν διαγωνισµό µ αυτούς τους όρους και µ αυτές τις προϋποθέσεις. Και έτσι έκανε ο Οργανισµός. Και εδώ βέβαια, αναδεικνύεται το όλο ζήτηµα. Ποιος είναι ο ρόλος, εντέλει, συνάδελφοι, αυτών των Ηµερίδων; Και αυτής της Ηµερίδας και τόσες άλλες που έχουµε κάνει; Είναι για να πούµε µερικά πράγµατα µεταξύ µας και να βγει και ένα τεύχος και τελειώσαµε; Ή αποτελεί το Βήµα ενός σοβαρού διαλόγου, που εξελίσσεται και έχει κάποια αποτελέσµατα; Και αυτό έχει να κάνει, τόσο µε το ίδιο το Τεχνικό Επιµελητήριο, όσο και µε την πολιτική ηγεσία, την εκάστοτε πολιτική ηγεσία της χώρας. Για το Τεχνικό Επιµελητήριο. εν θα έπρεπε, τα αποτελέσµατα αυτών των Ηµερίδων, ή αυτής της Ηµερίδας, να τεκµηριώνονται, να ολοκληρώνονται και να είναι απόφαση του Τεχνικού Επιµελητηρίου κάποια στιγµή; Του Τεχνικού Συµβούλου της χώρας; Το κάνουµε αυτό; Γίνεται αυτό; Ή τελειώνουν όλα εδώ; Αυτός ο χώρος επίσης αποτελεί έναν χώρο διαλόγου, την ίδια στιγµή που γίνεται η Ηµερίδα, µε τα διάφορα µέρη. Και κυρίως µε την πολιτική ηγεσία. Πέστε µου σας παρακαλώ, πού είναι η πολιτική ηγεσία; Ήρθε, χαιρέτησε και απήλθε. Και αυτό γίνεται σε κάθε Ηµερίδα. Θα σας πω κάτι χαρακτηριστικό, στο πρόσφατο παρελθόν και περίπου ανάλογο. 1

2 Κάλεσε η ΑΧΑ, όλους τους µελετητές, αρκετούς συναδέλφους, που παρενέβησαν στα πλαίσια των Ολυµπιακών Αγώνων, των έργων της αναβάθµισης ανάπτυξης της πόλης των Αθηνών και ευρύτερα του λεκανοπεδίου. Έγινε λοιπόν στην Αθηναϊδα µία Ηµερίδα, για να πουν οι µελετητές, επειδή είχαν συσσωρευτεί αρκετά προβλήµατα, τα προβλήµατά τους. Και να συναλλαγούν, να κουβεντιάσουν, µε την πολιτική ηγεσία. Γι αυτό έγινε. Και πράγµατι, όταν ξεκίνησε η Ηµερίδα, είχαµε ένα εκπληκτικό πάνελ, που εγώ, µε την εµπειρία µου τόσων χρόνων, δεν το συναντώ εύκολα. Ένα πάνελ που ήταν η κυρία υπουργός τότε, η Βάσω Παπανδρέου, η κυρία Γεννηµατά, η κυρία Αγγελοπούλου και η κυρία δήµαρχος Αθηνών. Προσέξτε. Εκπληκτικό πάνελ. Τέσσερις γυναίκες στο τραπέζι. Μοναδικό πάνελ. Και ετοιµαζόµουν κι εγώ σαν Πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, να χαιρετίσω στη συνέχεια, να πω «µπράβο, έχουµε νέα κατάσταση εδώ». Μιλούν και οι τέσσερις, ήταν και ο κ. Καλαντίδης κάπου εκεί, και µόλις τελειώνουν, λένε «συγνώµη, έχουµε δουλειά» και φεύγουν όλες. Και οι τέσσερις δηλαδή από το πάνελ, και µένει µόνος του ο κ. Καλαντίδης, και όχι µόνο. Επειδή µαζί τους αυτές οι κυρίες, οι αγαπηµένες κατά τα άλλα, είχαν και αρκετούς άλλους, σηκώθηκε και η µισή αίθουσα και έφυγαν όλοι. Και έµειναν οι µελετητές µόνοι τους, για να συζητήσουν τα προβλήµατά τους. Αυτή είναι η κατάσταση στις Ηµερίδες. Εδώ έχουµε οδηγήσει τον διάλογο. Έτσι λοιπόν για µένα, και µετά από µια µακρόχρονη εµπειρία από αυτά τα ζητήµατα, πάντα µου µένει και µπαίνει στο µυαλό µου και υπάρχει ένα διαρκές πρόβληµα, που έχει να κάνει µε την επικοινωνία κατ αρχήν µε την πολιτική ηγεσία, ηµών των τεχνικών, και µε την επικοινωνία τη δική µας µε την ευρύτερη κοινωνία. Γιατί εντέλει, αγαπηµένοι µου φίλοι, η εµπειρία µου λέει ότι δυστυχώς το πρόβληµα είναι µορφωτικό. Είναι επικοινωνίας και µορφωτικό. Σε πάρα πολλά ζητήµατα. Και µορφωτικό που αφορά και την πολιτική ηγεσία και βέβαια την ευρύτερη κοινωνία, η οποία πρέπει να δώσει τη µάχη της, για κάτι που θέλει. Και η οποία αδυνατεί. Γιατί δεν έχει εκείνα τα εφόδια. Και πώς θα τα πάρει; Μέσα από την επικοινωνία θα τα πάρει. Μέσα από ένα διάλογο ευρύτερο. Ποιον διάλογο λοιπόν αγαπητοί µου συνάδελφοι; Μέσα από τα Μέσα; Έχετε δει κανέναν διάλογο εσείς, καµία ανάλυση, µέσα από τα Μέσα, όλα αυτά τα χρόνια; Έχετε δει καµία σοβαρή συζήτηση; Εδώ έχουµε Κυπριακό τώρα, πρόβληµα µε το Κυπριακό, και είµαστε επί της διαδικασίας. Πέστε µου, ποιους σοβαρούς διάλογους είδατε στην τηλεόραση επί της ουσίας του προβλήµατος; Επιστρέφω στα δικά µας βέβαια, τα περιβαλλοντικά, πάντα όµως στην ίδια κατηγορία. Στο ίδιο ζήτηµα. Το ζήτηµα της ανάπτυξης, το ζήτηµα του περιβάλλοντος. Θα είδατε, και στην πολιτική ηγεσία, που µίλησε σήµερα στην αρχή και έφυγε, είναι ο πρώτος της λόγος. Και σ αυτήν και στην προηγούµενη και στην προ-προηγούµενη και σε όλες τις πολιτικές ηγεσίες. Ο λόγος λοιπόν πράγµατι είναι η προστασία του περιβάλλοντος. Ακούµε εκπληκτικά πράγµατα, τα οποία δεν συνάδουν και δεν έχουν να κάνουν τίποτα 2

3 µε την πραγµατικότητα. Κάπου χάνεται λοιπόν το νήµα. Κάπου χάνεται λοιπόν η σοβαρότητα. Εντέλει, σ αυτή τη χώρα, ή για την Αττική, υπήρξαν ή υπάρχουν σοβαρές αναπτυξιακές επιλογές; Βεβαίως, υπήρξαν και υπάρχουν σοβαρές αναπτυξιακές επιλογές πολιτικές. Τι δεν υπάρχει συνάδελφοι; εν υπήρξε και δεν υπάρχει, ένας σοβαρός, ολοκληρωµένος σχεδιασµός, αυτών των επιλογών. Και καµία σοβαρή µελέτη των επιπτώσεων. Τι υπάρχει εντέλει; Υπάρχει ένας φοβερός και καταστροφικός κατακερµατισµός, γύρω απ αυτά τα ζητήµατα. Μέχρι αυτή τη στιγµή η Πολιτεία, και αν θέλετε και οι ευθύνες οι δικές µας, µε την έννοια του Τεχνικού Επιµελητηρίου, το οποίο πλέον το θεωρώ και όχι µόνο τώρα, αλλά σε µια διάρκεια χρόνων, ένα σοβαρό φορέα που έπρεπε να έχει όχι απόψεις µόνο σε ζητήµατα κατευθύνσεων και αρχών, αλλά θα έπρεπε να έχει ολοκληρωµένες απόψεις. Έχει και τη δυνατότητα µε την έννοια της επιστηµονικής γνώσης, αλλά έχει και την οικονοµική δυνατότητα να το κάνει. Σαν Τεχνικό Επιµελητήριο, θα πρέπει να ξέρετε, - και σαν φορείς βρεθήκαµε σε πολύ δύσκολη θέση, να αντιµετωπίσουµε τον εκάστοτε υπουργό σε ένα νοµοθετικό διάταγµα, στα προηγούµενα που συναντήσαµε. Για τις µελέτες, για τα ιδιωτικά έργα. εν είχαµε ολοκληρωµένη άποψη. Είχαµε µόνο αρχές. Μπορούσαµε όµως να έχουµε ολοκληρωµένη άποψη. Θεωρώ λοιπόν, ότι µε βάση και αυτή την Ηµερίδα και το τωρινό πρόβληµα που συζητάµε, το Τεχνικό Επιµελητήριο θα πρέπει να αλλάξει τακτική και στρατηγική, γύρω απ αυτά τα ζητήµατα. Θα πρέπει, µε βάση τις Ηµερίδες που κάνει, και είναι πάµπολλες και συνθετικές, να καταλήγει σε ολοκληρωµένες απόψεις και αποφάσεις. Σε σχέδιο ανάπτυξης. Και σε ολοκληρωµένη πρόταση. Φοβάµαι, ότι οι λογικές δυστυχώς που επικρατούν στην κεντρική πολιτική εξουσία, επικρατούν και στις µικρές εξουσίες των επιµέρους χώρων, όπως είναι κι αυτή του Τεχνικού Επιµελητηρίου, ή του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων αν θέλετε. Για να µιλώ και για τον εαυτό µου. Με την έννοια, ότι κάπου εκεί κατακερµατίζονται τα δεδοµένα, µπαίνουν κάποια άλλα στη θέση τους και ποτέ δεν βγαίνει µια ολοκληρωµένη άποψη. Γιατί βεβαίως, σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής εξουσίας, υπάρχουν επιλογές. Υπάρχει αναπτυξιακός σχεδιασµός. Αλλά είπα ότι δεν υπάρχει ένα ολοκληρωµένο σχέδιο. Υπάρχει κατακερµατισµός. Βεβαίως, το πρόβληµα σ αυτή τη λογική, συνεχίζει να υπάρχει. Είναι διαχρονικό. εν θέλω να κάνω καµιά ιστορική αναδροµή. Θα ήθελα όµως να σας πω και να τονίσω, ότι θα µπορούσαµε το πρόβληµα των Αθηνών, ή τώρα πλέον το πρόβληµα της Αττικής, να το χωρίσουµε σε δύο µεγάλες ιστορικές περιόδους. Εκείνη, µετά τον πόλεµο και µέχρι τη χούντα, και εκείνη µετά τη χούντα. Όπου βεβαίως, στην πρώτη περίοδο, στην ανασυγκρότηση του έθνους, έχουµε σοβαρές και µεγάλες επιλογές, σε σχέδιο ανάπτυξης της χώρας. Είναι το λεγόµενο συγκεντρωτικό µοντέλο, είναι το σχέδιο Ζολώτα. 3

4 Ποτέ δεν καθίσαµε να τα αναλύσουµε συγκεκριµένα και να δούµε τι επιπτώσεις είχαν. Είναι το σχέδιο εκείνο που έφερε όλο τον ελληνικό πληθυσµό στην Αθήνα, και αρκετό ακόµα τον έστειλε µετανάστη στο εξωτερικό, οι οποίοι στη συνέχεια επέστρεφαν µε τον άλφα ή βήτα τρόπο και επένδυαν πάνω στην οικοδοµή. Εκεί βέβαια, έχουµε όλη αυτή την άναρχη ανάπτυξη. Για όλη την προχουντική περίοδο. Μια ποσοτική µεγέθυνση και συσσώρευση, άνευ προηγουµένου. Και ας πούµε ότι µετά τη χούντα αρχίσαµε και να µπούµε πιο συγκεκριµένα να µελετούµε και να βλέπουµε κάποια πράγµατα, µε µια οπτική γωνία κάποιας ποιοτικής αναβάθµισης. έστε το. Αυτό είναι σε διαλείµµατα. Έχουµε µια µάχη δυνατή δική µας, η οποία κορυφώνεται στην εποχή του Μάνου και του Τρίτση και έχει κάποια αποτελέσµατα και µετά έχουµε µια τεράστια καµπή. Η οποία φτάνει µέχρι σήµερα, να ολοκληρώνεται µέσα από τα µεγάλα έργα. Μεγάλα έργα, τα οποία είναι πλήρως ασυντόνιστα, µε την έννοια της ένταξής τους σε ένα συνολικό σχεδιασµό, πολεοδοµικό και χωροταξικό της Αττικής. Μέχρι την περίοδο της χούντας, µιλούσαµε για το λεκανοπέδιο Αθηνών. Μιλούσαµε για την Αθήνα. Από εκεί και µετά µιλάµε για όλη την Αττική. Γιατί πλέον έχουµε την πλήρη άλωση της Αττικής. Μετά από το αεροδρόµιο των Σπάτων και το Λαύριο, έχουµε πλήρη άλωση της Αττικής. Και εδώ πλέον πρέπει να µιλάµε µε άλλα δεδοµένα. Αυτός ο κατακερµατισµός, και µε διάφορες, αν θέλετε, πολιτικές επιλογές, µας οδήγησε αυτή τη στιγµή, στην πλήρη αναξιοπιστία των θεσµών και στην ανυπαρξία τους. Να µιλήσουµε για µερικούς απ αυτούς; Για τον Οργανισµό της Αθήνας. Πέστε µου, ποιες είναι οι εξουσίες του; Έχει καθόλου εξουσίες; Σχεδιάζει την Αττική; Έχει συνολικό σχέδιο; Υποτίθεται είναι αυτόνοµο και αυτοκέφαλο όργανο. Το έχετε δει σαν τέτοιο εσείς; Βεβαίως όχι. Άγεται και φέρεται, σαν θεσµός, και δεν έχει ένα συνολικό σχέδιο ανάπτυξης. Και έρχοµαι λοιπόν, κάνοντας αυτόν τον κύκλο, να κλείσω ότι πλέον είναι απαραίτητο να κάνουµε βήµατα ποιοτικής αναβάθµισης, µιας άλλης επικοινωνίας µεταξύ µας, σαν Τεχνικό Επιµελητήριο, και µε την πολιτική ηγεσία, πολύ πιο σοβαρής, να µας βάλει στον διάδροµο εκείνο µιας άλλης πορείας του λεκανοπεδίου, όπου δεν θα καταλήγουν πράγµατα, όπως κατέληξαν τι; Έχουµε σχέδιο ανάπτυξης του Ελαιώνα. Μια δεκαετία τώρα, και ο Ελαιώνας έχει τελειώσει, έχει παντελώς καταστραφεί, µε τις επιµέρους ρυθµίσεις. Καµία εφαρµογή του σχεδίου ανάπτυξης του Ελαιώνα. Εννιά χιλιάδες στρέµµατα µας τέλειωσαν. έστε τις υπόλοιπες ανάσες. Γιατί µιλάω για συνολικό σχεδιασµό; Πέστε µου, σας παρακαλώ, το ρυθµιστικό του Τρίτση δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Ρυθµιστικό, είκοσι χρόνια έκλεισε, το ξεχάσαµε. 4

5 Τέσσερα πέντε χρόνια φτιάχνεται καινούργιο ρυθµιστικό. Των Αθηνών το είδατε; Το φτιάχνει ο Οργανισµός. Ας µας πουν πού είναι το Ρυθµιστικό. Και όταν λέω Ρυθµιστικό, είναι αυτό το συνολικό σχέδιο, πάνω στο οποίο θα κάνουµε διάλογο και θα συζητήσουµε για όλους αυτούς τους χώρους. Θα συζητήσουµε για το Γουδί, θα συζητήσουµε για τον Ελαιώνα και θα συζητήσουµε για το Ελληνικό, συνολικά. Και όχι να λέµε, παίρνουµε κατακερµατισµένα το Ελληνικό και κάνουµε προτάσεις. Και για να το αξιοποιήσουµε θέλουµε χίλια στρέµµατα. Και γιατί αγαπητοί συνάδελφοι χίλια στρέµµατα και όχι τετρακόσια; Και γιατί όχι κανένα; Και γιατί µε άλλο ισοζύγιο; Και πού µπαίνει η λογική του Ολυµπιακού χωριού που έγινε και των ολυµπιακών έργων; Σε ποιον σχεδιασµό; έκα χιλιάδες κάτοικοι προστίθενται εκεί, άλλες δέκα χιλιάδες στο Ελληνικό. Με ποιους όρους και µε ποιες προϋποθέσεις και µε ποιους κανόνες; Απαίτηση λοιπόν σήµερα δική µας, πρέπει να είναι αυτό. εν µπορεί λοιπόν να προχωράµε µε εντολή της πολιτικής ηγεσίας στη βάση ποιας αναπτυξιακής πολιτικής και ποιου σχεδιασµού και ποιας επιστηµονικής µελέτης, στην υλοποίηση ενός διαγωνισµού, στην υλοποίηση ενός έργου, και δεν παίρνουµε τίποτα άλλο υπόψη µας. Και σήµερα, έχουµε πλήρη άλωση της Αττικής. Πέστε µου, σας παρακαλώ, τι κάνει ο Οργανισµός της Αθήνας για τη Λαυρεωτική αυτή τη στιγµή; Για όλα τα Μεσόγεια; Τι κάνει, που αυτή τη στιγµή καταστρέφονται πλήρως; Γιατί έχουµε τον πλήρη εποικισµό που προβλέπεται να φτάσει σε µια δεκαετία; Ξέρετε κάτι; Ούτε οι πολεοδοµικές µελέτες, που έχουν ανατεθεί σε επιµέρους µικρές πολεοδοµικές µελέτες, πριν από µια δεκαετία, δεν προχωρούν. Είµαστε λοιπόν σ ένα κυκεώνα µιας άναρχης δόµησης και µιας ριζικής καταστροφής του λεκανοπεδίου; Και επειδή δεν θέλω να τα µηδενίζω, δεν θέλω να πω ότι δεν γίνονται τα µεγάλα έργα. Αλλά και τα µεγάλα έργα πρέπει να εντάσσονται σ ένα συνολικό σχεδιασµό. Σ αυτή τη λογική, θα έπρεπε να προχωράµε και το Ελληνικό. Έτσι λοιπόν, οποιαδήποτε άλλη επιλογή δεν έχει κανένα µέλλον και καµιά άλλη αξία. Είναι καταστροφική. Να λοιπόν, πού θα πρέπει να δώσουµε τη µάχη. Σ αυτή την κατεύθυνση. Ευχαριστώ. 5