Ζητήματα της Πράσινης Ενέργειας

Transcript

1 Ημερίδα με θέμα: Ζητήματα της Πράσινης Ενέργειας Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2009 Αμφιθέατρο Διεθνούς Πανεπιστημίου

2

3 ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ Πρακτικά Ημερίδας με θέμα: Ζητήματα της Πράσινης Ενέργειας Θεσσαλονίκη Θέρμη Φεβρουάριος 2010

4

5 Το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος Το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ), το πρώτο Αγγλόφωνο Δημόσιο Ελληνικό Πανεπιστήμιο, ιδρύθηκε το 2005 και έχει την έδρα του στην Θεσσαλονίκη. Το Πανεπιστήμιο έχει τρεις Σχολές: τη Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης, τη Σχολή Επιστημών και Τεχνολογίας και τη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών. Απαρέγκλιτες προτεραιότητες είναι η ακαδημαϊκή αριστεία, ο διεθνής προσανατολισμός και η πρακτική εναρμόνιση με τις ανάγκες της αγοράς. Ο κύριος στόχος του Διεθνούς Πανεπιστημίου είναι να παράγει έρευνα και εκπαίδευση, εφάμιλλες με τα υψηλού επιπέδου διεθνή πρότυπα, και μέσω των επιτυχημένων και πρόσφορων διαδικασιών να προωθήσει την κατανόηση των οικονομικών, κοινωνικοπολιτικών και τεχνολογικών θεμάτων που απασχολούν την περιοχή των Βαλκανίων. Επίσης επιδιώκει να δημιουργήσει μια πολυεθνική φοιτητική και διδακτική κοινότητα που να ενισχύει το γενικότερο πνεύμα πολιτισμικής ώσμωσης και διαπολιτισμικής συνεργασίας. Με τη λειτουργία της Σχολής Οικονομίας και Διοίκησης τα τελευταία δύο χρόνια έχει ήδη δημιουργηθεί ένας πυρήνας φοιτητικής κοινότητας από 15 χώρες, ο οποίος αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά με την έναρξη των μεταπτυχιακών προγραμμάτων της Σχολής Επιστημών και Τεχνολογίας καθώς και του προγράμματος της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών. Η διδακτική κοινότητα του Πανεπιστημίου, που στηρίζεται κατεξοχήν σε επισκέπτες καθηγητές, είναι επίσης πολυεθνική και κάθε μέλος της κατέχει υψηλό επίπεδο αναγνώρισης στην παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα στον επιστημονικό του χώρο. Η υψηλού επιπέδου ποιότητα διδασκαλίας σε συνδυασμό με τις σύγχρονες τεχνολογικές υποδομές και εγκαταστάσεις έχουν καταστήσει το ΔΙΠΑΕ ισχυρό πόλο έλξης φοιτητών στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης Η Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης προσφέρει τρία ακαδημαϊκά μεταπτυχιακά προγράμματα. To Executive MBA είναι δομημένο έτσι ώστε να πληρεί τις ανάγκες στελεχών επιχειρήσεων από όλη την Ευρώπη με μεγαλύτερη έμφαση στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Σχεδιασμένο από διακεκριμένους Πανεπιστημιακούς διεθνούς φήμης και αναγνώρισης σε συνεργασία με Διευθύνοντες μεγάλων επιχειρήσεων, το Executive MBA διαμορφώθηκε σε στενή συνεργασία με εξέχοντες οργανισμούς της ευρύτερης περιοχής. Το πρόγραμμα είναι μερικής παρακολούθησης (part time) και οι συμμετέχοντες παρακολουθούν μαθήματα τρεις ημέρες στο τέλος κάθε μήνα (Παρασκευή Σάββατο Κυριακή) επί 24 μήνες, ενώ παράλληλα βρίσκονται σε επαφή με το Διεθνές Πανεπιστήμιο με ψηφιακή διασύνδεση μέσω Διαδικτύου, το οποίο επίσης χρησιμοποιείται και ως μέσο διδασκαλίας. 1

6 Το μονοετές, πλήρους φοίτησης MSc in Management είναι ένα ιδιαίτερα ευέλικτο πρόγραμμα απόκτησης γνώσεων και ικανοτήτων, το οποίο παρέχει τις προϋποθέσεις για σταδιοδρομία στο χώρο της διοίκησης επιχειρήσεων, του marketing, της επιχειρησιακής λειτουργίας και τεχνολογίας καθώς και των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Το μονοετές, πλήρους φοίτησης MSc in Banking and Finance έχει σχεδιαστεί ώστε να παρέχει στους φοιτητές τα εφόδια για σταδιοδρομία σε ένα ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών οργανισμών και επιχειρήσεων. Το πρόγραμμα καλύπτει θέματα σχετικά με την εμπορική και επενδυτική τραπεζική, τη διαχείριση κεφαλαίων και τη χρηματοοικονομική επιχειρήσεων, τα διεθνή οικονομικά και τη διαχείριση κινδύνων. Η Σχολή Επιστημών και Τεχνολογίας Η Σχολή Επιστημών και Τεχνολογίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος προσφέρει από το ακαδημαϊκό έτος δύο (2) Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών και στα Ενεργειακά Συστήματα. Ειδικότερα τα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών έχουν σχεδιαστεί ώστε να συμβάλουν σημαντικά στην πλήρωση των αναγκών εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά και στην κάλυψη των κοινωνικών και οικονομικών αναγκών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (MSc in Information and Communication Technology Systems) απευθύνεται σε φοιτητές και σε στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών που επιθυμούν να διευρύνουν την εξειδίκευση τους σε τέσσερις (4) επιμέρους κατευθύνσεις εξειδίκευσης: α) Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων, β) Διοίκηση Επικοινωνιακών Συστημάτων, γ) Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας, και δ) Πληροφοριακά Συστήματα για Αειφόρο Ανάπτυξη. Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στα Ενεργειακά Συστήματα (MSc in Energy Systems) απευθύνεται σε φοιτητές και σε στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών που επιθυμούν να διευρύνουν την εξειδίκευση τους σε τρεις (3) επιμέρους κατευθύνσεις εξειδίκευσης: α) Διοίκηση Ενεργειακών Συστημάτων, β) Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, και γ) Ορυκτές Πηγές Ενέργειας και Περιβαλλοντολογική Προστασία. Οι βασικοί στόχοι των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών είναι η ανάπτυξη των βασικών τεχνολογικών και διοικητικών γνώσεων και προσόντων που είναι απαραίτητα για μια επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία στους εν λόγω τομείς και αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στη δυνατότητα απασχόλησης και στην πρωτοποριακή ερευνητική δραστηριότητα σε όσους τα επιλέξουν. Το διδακτικό προσωπικό των Π.Μ.Σ. αποτελείται από διεθνούς ακτινοβολίας και κύρους ακαδημαϊκούς, προερχόμενους από Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. 2

7 Η Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών Η Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών προσφέρει από το ακαδημαϊκό έτος το πρώτο της Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα, το MA in Black Sea Cultural Studies. Πρόκειται για ένα Πρόγραμμα πρωτοποριακό όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη, που είναι αποκλειστικά αφιερωμένο στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Ανάμεσα στους βασικούς στόχους του Προγράμματος είναι η διεπιστημονική και σε βάθος προσέγγιση της ιστορίας, του πολιτισμού και της σύγχρονης πορείας μιας περιοχής που σήμερα παρουσιάζει διαρκώς αυξανόμενο γεωπολιτικό και οικονομικό ενδιαφέρον. Είναι μονοετές, πλήρους φοίτησης (με δυνατότητα όμως και μερικής παρακολούθησης που ολοκληρώνεται σε δύο χρόνια) και προσφέρει επιλογή ανάμεσα σε δύο κατευθύνσεις ειδίκευσης, την αρχαιολογική ιστορική και την πολιτική οικονομική. Οι απόφοιτοι του Προγράμματος θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν πολύτιμα εφόδια για τη σταδιοδρομία σε διάφορους επαγγελματικούς χώρους σε όλο τον κόσμο, με ενδιαφέρον επικεντρωμένο στη Μαύρη Θάλασσα και τη ΝΑ Ευρώπη, όπως, για παράδειγμα, σε ακαδημίες, εκπαιδευτικά και ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα, αρχαιολογικές υπηρεσίες και αποστολές, χώρους μελέτης και έκθεσης έργων τέχνης, στο διπλωματικό σώμα ή άλλες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και σε επιχειρήσεις με δραστηριοποίηση στη συγκεκριμένη περιοχή. H Σχολή βρίσκεται στη διαδικασία δημιουργίας ενός ακόμα Μεταπτυχιακού Προγράμματος, με τίτλο LLM in Law, Arts and Economy. Επικοινωνία Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος 14 ο χλμ Θεσσαλονίκης Ν. Μουδανιών, 57001, Θέρμη Θεσσαλονίκη Σχολή Οικονομίας Διοίκησης, τηλ: Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών, τηλ: Σχολή Επιστημών Τεχνολογίας, τηλ:

8 4

9 Σκοπός της Ημερίδας Σε μια χρονική περίοδο που χαρακτηρίζεται από μια πρωτόγνωρη οικονομική κρίση και με εντεινόμενα περιβαλλοντικά και ενεργειακά προβλήματα που απαιτούν άμεση διευθέτηση, ο τομέας της ενέργειας επικεντρώνει το ενδιαφέρον ειδικών και κοινού. Οι ενεργειακές απαιτήσεις των σύγχρονων οικονομιών, δομημένων σε εποχές όπου η επάρκεια σε ορυκτά καύσιμα, η εξοικονόμηση ενέργειας και ο σεβασμός στο περιβάλλον δεν απασχολούσαν ιδιαίτερα τις κοινωνίες, δεν είναι πλέον βιώσιμες. Οι σύγχρονες κοινωνίες και οι επιστημονικές κοινότητες αναζητούν ένα ριζικά διαφορετικό αναπτυξιακό μοντέλο που θα συνδυάζει την ενεργειακή επάρκεια με τον σεβασμό στο περιβάλλον. Σκοπός της Ημερίδας ήταν να αναπτυχθούν ζητήματα σχετικά με την "πράσινη ενέργεια", που αποτελεί βασική παράμετρο ενός αναπτυξιακού μοντέλου, όπου η οικονομική ανάπτυξη, η κοινωνική συνοχή και η προστασία του περιβάλλοντος θα συμβαδίζουν αρμονικά. Στην Ημερίδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το νέο μεταπτυχιακό προγράμμα της Σχολής Επιστημών και Τεχνολογίας στα «Ενεργειακά Συστήματα» (MSc in Energy Systems) που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο

10 6

11 Πρόγραμμα Ημερίδας Επιστημονική Επιμέλεια και Συντονισμός: Καθ. Χρ. Κουτίτας, Καθ. Αθ. Καϊσης Χαιρετισμός Ημερίδας Κώστας Θ. Γραμμένος Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Δι.Πα.Ε. Καθηγητής, CASS Business School, City University, UK Χαιρετισμός Ομιλία Ιωάννης Μαγκριώτης Υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Συντονιστής: Καθ. Χριστόφορος Κουτίτας, Αντιπρόεδρος ΔΕ Δι.Πα.Ε Το στοίχημα της Ενεργειακής Ασφάλειας της Ευρώπης Ιωάννης Τσουκαλάς Ευρωβουλευτής, Μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Πληροφορικής, ΑΠΘ Προοπτικές Ανάπτυξης του Ελληνικού Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας Νικόλαος Χατζηαργυρίου Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος ΔΕΗ Καθηγητής, Τμήμα Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ, ΕΜΠ Πορεία και Προοπτικές Διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών στην Ελλάδα Θεόδωρος Κ. Πανάγος Δικηγόρος Δ.Ν. Αντιπρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) Διάλειμμα 7

12 Συντονιστής: Καθ. Αθανάσιος Καϊσης, Μέλος Δ.Ε. ΔΙΠΑΕ Ηλιακό Υδρογόνο: Η Τεχνολογία HYDROSOL και οι προεκτάσεις της Αθανάσιος Γ. Κωνσταντόπουλος Επικεφαλής Εργ. Τεχν. Σωματιδίων & Αερολυμάτων Διευθυντής Ινστ. Τεχν. Χημ. Διεργασιών του ΕΚΕΤΑ Παρουσίαση του νέου Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Διεθνούς Πανεπιστημίου σε Ενεργειακά Συστήματα Ιωάννης Βλαχάβας Κοσμήτορας Σχολής Επιστημών και Τεχνολογίας Δι.Πα.Ε. Καθηγητής, Τμήμα Πληροφορικής, ΑΠΘ Προοπτικές Εξοικονόμησης Eνέργειας με έμφαση στις Μεταφορές και το Δομημένο Περιβάλλον Νικόλαος Μουσιόπουλος Κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ Καθηγητής, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, ΑΠΘ Περιβάλλον και Ενέργεια Χριστόφορος Κουτίτας Αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Δι.Πα.Ε. Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, ΑΠΘ 8

13 Απολογισμός Ημερίδας Ρηξικέλευθες μεταβολές στη δομή της ηλεκτροπαραγωγής και στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ελλάδας απαιτούνται τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να ανταπεξέλθει η χώρα στην ενεργειακή και κλιματική πρόκληση, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν σε εκδήλωση με θέμα «Ζητήματα της Πράσινης Ενέργειας», που διοργάνωσε το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας, στις εγκαταστάσεις του ιδρύματος, στη Θεσσαλονίκη. Τους συμμετέχοντες καλωσόρισε με ομιλία του ο Πρόεδρός του Δι.Πα.Ε. κ. Κώστας Γραμμένος, Καθηγητής Ναυτιλιακών και Χρηματοοικονομικών Σπουδών στο Cass Business School του Πανεπιστημίου City του Λονδίνου, ο οποίος αναφέρθηκε στα νέα προγράμματα σπουδών της Σχολής Επιστημών και Τεχνολογίας ως συνεισφορά στην προετοιμασία της κρίσιμης μάζας στελεχιακού δυναμικού που θα αντιλαμβάνεται με διεπιστημονικό τρόπο τις προκλήσεις ενός διαφοροποιημένου αναπτυξιακού μοντέλου που θα έχει βασικό άξονα του τον σεβασμό στο περιβάλλον. Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε ο υφυπουργός Υποδομών, Γιάννης Μαγκριώτης, διαβεβαιώνοντας για τις προθέσεις της κυβέρνησης, για στροφή στην πράσινη ανάπτυξη. «Η χώρα μας παρότι έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, δυστυχώς έχει μείνει πολύ πίσω. Όχι μόνο πρέπει να καλύψουμε την Κοινοτική Απόφαση για την παραγωγή του 20% Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ το 2020, αλλά πρέπει να μειώσουμε και την σπατάλη ενέργειας. Γι αυτό ένα Πρόγραμμα Βιοκλιματικής αναβάθμισης των κτιρίων, μαζί με τον εκσυγχρονισμό για την αντισεισμική ενίσχυσή τους, είναι στις απόλυτες προτεραιότητές μας», ανέφερε ο υφυπουργός. «Η Ελλάδα έχει μεγάλες δυνατότητες, αλλά ελάχιστη αξιοποίηση των ΑΠΕ», ανέφερε ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και ευρωβουλευτής Ιωάννης Τσουκαλάς. «Η επίτευξη του στόχου ήτοι μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20%, αύξηση ενεργειακής απόδοσης κατά 20% και αύξηση της συμμετοχής ΑΠΕ στη συνολική παραγωγή ενέργειας στο 20% μέχρι το 2020, είναι πολύ φιλόδοξη, με βάση τα νούμερα που υπάρχουν σήμερα», σημείωσε, προειδοποιώντας, ότι εάν ο στόχος δεν επιτευχθεί, το μεγάλο κόστος που θα έχει η συνακόλουθη αύξηση της τιμής των χρηματιστηριακών ρύπων, θα κληθούν να το πληρώσουν οι καταναλωτές. Τον φιλοπεριβαλλοντικό επενδυτικό σχεδιασμό της ΔΕΗ παρουσίασε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, καθηγητής ΕΜΠ, Νικόλαος Χατζηαργυρίου. Ως βασικό παράγοντα επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από την επιχείρηση ανέφερε τις γηρασμένες λιγνιτικές μονάδες (40 έως 50 ετών), οι οποίες, όπως είπε έχουν ιδιαίτερα ρυπογόνα λειτουργία και μεγάλη σπατάλη. Η ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας, ανέφερε, πρέπει να ξεκινήσει με την απόσυρση αυτών των μονάδων. Πρόσθεσε δε ότι στόχος της ΔΕΗ είναι η εξασφάλιση μεριδίου αγοράς 20% στις ΑΠΕ, με δραστηριοποίηση σε όλους τους τομείς. Όσον αφορά στο ενδεχόμενο εγκατάστασης πυρηνικού σταθμού στην Ελλάδα ο κ. Χατζηαργυρίου ανέφερε πως ο ίδιος είναι αντίθετος, 9

14 καθώς, όπως διευκρίνισε, «δεν έχω πεισθεί για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και την κατάληξη των πυρηνικών αποβλήτων, ενώ είναι μία ακριβή μορφή ενέργειας, με μεγάλους χρόνους κατασκευής των υποδομών, δεν μπορεί να ακολουθήσει τις μεταβολές του φορτίου και είναι ενάντια στο μοντέλο της αποκεντρωμένης και ευέλικτης παραγωγής». Ο καθηγητής κατέληξε, ωστόσο, ότι «στη φάση της ενεργειακής ένδειας που υπάρχει δεν έχουμε την πολυτέλεια να αγνοήσουμε καμία μορφή ενέργειας, πρέπει να γίνει και αυτή η συζήτηση». Τον εθνικό σχεδιασμό για την επίτευξη του στόχου της διείσδυσης των ΑΠΕ ανέλυσε ο αντιπρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), Θόδωρος Πανάγος. Παρουσίασε, επίσης, μία πολιτική κινήτρων για τη διείσδυση των ΑΠΕ, στα οποία περιλαμβάνονται η σύμβαση πώλησης ενέργειας δεκαετούς διάρκειας μεταξύ παραγωγού και διαχειριστή, η επιδότηση από το κράτος επί του κόστους επένδυσης (30% 50%) και 50% στο κόστος σύνδεσης, και η απαλλαγή του τέλους χρήσης υποδομών. Σε ό,τι αφορά στα προβλήματα εφαρμογής των ΑΠΕ επισήμανε ότι είναι ανεπαρκείς οι υποδομές στις περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό, απαιτείται μεγάλος χρόνος διεκπεραίωσης της διαδικασίας και συνήθως προκαλούνται αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, οι οποίες προσφεύγουν στο ΣτΕ. Το νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας σε «Ενεργειακά ζητήματα», παρουσίασε ο κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών και Τεχνολογίας του ΔΙΠΑΕ, Ιωάννης Βλαχάβας, σημειώνοντας ότι στο συγκεκριμένο κύκλο σπουδών δίδεται ειδική έμφαση στη βελτιστοποίηση των σύγχρονων ενεργειακών συστημάτων. Στην Ελλάδα υπάρχει ανάγκη για ανακαίνιση κτιρίων ετησίως, το κόστος της οποίας θα φθάσει τα 150 εκατ. ευρώ, αλλά θα παράξει σε δεκαετές επίπεδο ενεργειακή ωφέλεια 750 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον κοσμήτορα της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, Νικόλαο Μουσιόπουλο. Ο κ. Μουσιόπουλος υπενθύμισε ότι η εξυπηρέτηση κτιρίων αφορά το 40% της κατανάλωσης ενέργειας, τονίζοντας ότι «χρειαζόμαστε νέα κτίρια που ανά πενταετία να βελτιώνουν κατά 25% την ενεργειακή τους απόδοση». Σε παρέμβαση του, ο καθηγητής Νομικής ΑΠΘ και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΔΙΠΑΕ, Αθανάσιος Καϊσης αναφέρθηκε στην νομική πλευρά των ενεργειακών θεμάτων και συγκεκριμένα στους υπάρχοντες μηχανισμούς επίλυσης των επενδυτικών διαφορών γενικά και τόνισε την σπουδαιότητα της διπλωματικής οδού, ενός δρόμου που παραμένει πάντα ενεργός, καθώς και την κύρια μέθοδο επίλυσης που είναι η διαιτησία. Αναφέρθηκε επίσης στις βασικές ρυθμίσεις για την θεσμική διατησία του Διεθνούς Κέντρου Διακανονισμού των Διαφορών από επενδύσεις στην ad hoc διαιτησία με βάση τον πρότυπο νόμο της UNCITRAL, καθώς και τις εθνικές διατάξεις. Ειδικότερα παρουσίασε την διαιτησία στις επενδύσεις του ενεργειακού τομέα με βάση την Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας που έχει κυρωθεί και στην Ελλάδα. Στην ανάγκη να υπάρξει διεθνής εκδημοκρατισμός της διανομής της ενέργειας, δηλαδή ισότιμη πρόσβαση σε αυτή από τις αναπτυσσόμενες χώρες, αναφέρθηκε ο καθηγητής Πολιτικών μηχανικών ΑΠΘ και αντιπρόεδρος της διοικούσας επιτροπής ΔΙΠΑΕ, Χριστόφορος Κουτίτας. 10

15 Φωτογραφίες Ομιλητών Κώστας Θ. Γραμμένος Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Δι.Πα.Ε. Καθηγητής, CASS Business School, City University, UK Ιωάννης Μαγκριώτης Υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Ιωάννης Α. Τσουκαλάς Ευρωβουλευτής, Μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Πληροφορικής, ΑΠΘ Νικόλαος Χατζηαργυρίου Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος ΔΕΗ Καθηγητής, Τμήμα Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ, ΕΜΠ Θεόδωρος Κ. Πανάγος Αντιπρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) Δικηγόρος Δ.Ν. Αθανάσιος Γ. Καϊσης Μέλος Διοικούσας Επιτροπής Δι.Πα.Ε. Καθηγητής, Νομική Σχολή, ΑΠΘ 11

16 Αθανάσιος Γ. Κωνσταντόπουλος Επικεφαλής Εργ. Τεχν. Σωματιδίων & Αερολυμάτων Διευθυντής Ινστ. Τεχν. Χημ. Διεργασιών του ΕΚΕΤΑ Νικόλαος Μουσιόπουλος Κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ Καθηγητής, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, ΑΠΘ Ιωάννης Βλαχάβας Κοσμήτορας Σχολής Επιστημών και Τεχνολογίας Δι.Πα.Ε. Καθηγητής, Τμήμα Πληροφορικής, ΑΠΘ Χριστόφορος Κουτίτας Αντιπρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Δι.Πα.Ε. Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, ΑΠΘ 12

17 Φωτογραφίες από την Εκδήλωση 13

18 «Το στοίχημα της Ενεργειακής Ασφάλειας της Ευρώπης» Ευρωβουλευτής Καθ. Ι.Α. Τσουκαλάς Περίληψη: Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο ζωτικές για το μέλλον της, αλληλοεξαρτώμενες προκλήσεις: την κλιματική αλλαγή και τον υψηλό βαθμό ενεργειακής της εξάρτησης. Η κατάσταση αυτή προβλέπεται ότι θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια. Οι εναλλακτικές και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας αποτελούν ένα ισχυρό μέσο για την ενεργειακή απεξάρτηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης, το οποίο όμως φαίνεται ότι μπορεί να αξιοποιηθεί ακόμη περισσότερο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολουθεί στενά το θέμα και με σχετικές του πρωτοβουλίες ενισχύει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παρουσιάζονται οι εξελίξεις σε διάφορους τομείς των ΑΠΕ και η οπτική του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τέλος, σχολιάζεται το «Ελληνικό Παράδοξο», με μεγάλες δυνατότητες αλλά ελάχιστη αξιοποίησή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

19 / 3, , (MW) 750 1,966 ( ) % 36.1% , % 5.1% ( ) 11.3% % ,654 : 12.7 GW : 1.9 GW 1100

20 3,017 5, ,966 11, , (MW) I I II III II III IV III I, I, II III IV I, II III, IV AMYNTAIO I, II B V

21 (MW) IV III I II VIII (1) / III (1) / (1) / IV V (1) :,

22 , 20% :,,, ( W) V M V V VI

23 ( W), , , / ( W), / , /,. /

24 ( W) I,II,III 320 I,II 43 I,II 250 VIII, IX,,, , V 300 / 200 CO2 (kg/kwh) NOx (g/kwh) -25% -39% SO2 (g/kwh) -91% PM (g/kwh) -56%

25

26 1.000 ( ) / & MW ( EDF EN) (35 MW) MW, 133 MW ( ) 150 MW. 706 MW ( Iberdrola) ( ) 65MW 6,5., (18 MW) ( S&B), 9 &, 50 MW 2010 (CSP) MW (100% ) 105 MW 89 MW

27

28

29

30 Source: W. Kempton The V2G Concept % / 8m 22%.. GSM/GPRS AMR m 8,5%.. 5,6, GSM/GPRS AMR 30m 11,5%.. 3, PLC AMM 690m 58% PLC / / AMM

31 ,, :

32 ( W), , , / (*) 280 (*)

33 Πορεία και Προοπτικές ιείσδυσης των ΑΠΕ στην Ελλάδα Θεόδωρος Κ. Πανάγος, Αντιπρόεδρος Ρ.Α.Ε Ζητήματα Πράσινης Ενέργειας ΙΠΑΕ, Θεσσαλονίκη, Ισοζύγιο Ηλεκτρικής Ενέργειας (Παραγωγή) Ηπειρωτικό Σύστημα-Μη ιασυνδεδεμένα Νησιά Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας και Εισαγωγές/Εξαγωγές TWh (%) TWh (%) TWh (%) TWh (%) Λιγνίτης 32,1 56,3 29,2 49,2 31,1 50,8 29,9 48,5 Πετρέλαιο 7,2 12,6 8,1 13,7 8,3 13,5 7,2 11,7 Φυσικό Αέριο 7,9 14,0 10,2 17,2 13,2 21,6 13,3 21,6 Υδροηλεκτρικά 4,6 8,0 5,6 9,5 2,0 3,3 2,9 4,6 ΑΠΕ 1,4 2,4 2,0 3,4 2,3 3,7 2,7 4,5 Εισαγ/Εξαγ γ 3,8 6,6 4,2 7,1 4,4 7,1 5,6 9,1 Σύνολο 56, , , ,6 100 Υδροηλεκτρικά: Υποχρεωτικά και για Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας Η παραγωγή στα Μ Ν ανέρχεται στο 9% της συνολικής παραγωγής κατ έτος (5 TWh πετρέλαιο και 580 GWh ΑΠΕ το 2008). 2

34 ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ ΑΠΕ (MW) (Σύστημα και Μ Ν) ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ (MW) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΠΕ ( ) Αιολική 576,1 749,3 853,6 1015,6 1149,6 Bιομάζα 20,5 37,6 37,6 39,4 40,8 Μικρά Υδροηλεκτρικά 48,2 73,7 95,5 158,4 180,35 Φωτοβολταϊκά 0,5 0,7 0,7 11,0 34,94 Σύνολο 645,3 861,2 987,4 1224, ,69 εν περιλαμβάνεται η εγκατεστημένη ισχύς των μεγάλων υδροηλεκτρικών (3020 MW) Η εγκατεστημένη ισχύς στα Μ Ν ανέρχεται σε 243 MW (21% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος στην Ελλάδα, προέρχεται κυρίως από αιολικά πάρκα) 3 Άδειες Παραγωγής >150 kw ( ) Αριθμός Ισχύς (MW) Αιτήσεις Αδειες Παραγωγής ,5 Θετικές γνώμες στον Υπουργό Αξιολόγηση από ΡΑΕ και αποστολή για ΠΠΕΑ Στοιχεία Φωτοβολταϊκών , ,77 Εξαιρέσεις από 20 έως 150 kw (Σύστημα)( ) Αριθμός Ισχύς (MW) Αιτήσεις ,4 Αποφάσεις Εξαιρέσεων Εξαιρέσεις<150 kw (Μ Ν, ) Αριθμός Ισχύς (MW) Αιτήσεις ,4 Αποφάσεις Εξαίρεσης ,2 4

35 ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΓΙΑ ΑΠΕ Σύμφωνα με την οδ. 2001/77 η συνεισφορά των ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας στην ΕΕ για το 2010 έπρεπε να είναι 12%. Ο ενδεικτικός στόχος για Ελλάδα 20,1%. Η διείσδυση ΑΠΕ στην Ελλάδα, περιλαμβανομένης και της παραγωγής από μεγάλα Υ/Η ήταν 10,1% 1% το 2005, 12,2% 2% το 2006 and 6,2% το Η ΕΕπιτρ υιοθέτησε δεσμευτικούς στόχους για το 2020, τους λεγόμενους « »(οδ. 2009/28/ΕΚ): 20% ΑΠΕ στο ευρωπαϊκό ενεργειακό ισοζύγιο (10% βιοκαύσιμα στις μεταφορές) 20% μείωση των αερίων θερμοκηπίου (GHG), με αναφορά στο % εξοικονόμηση ενέργειας Ο αντίστοιχος στόχος της Ελλάδος για τη διείσδυση των ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση εκτιμάται σε 18%, ήτοι συνεισφορά των ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 30-35%. 5 ΣΤΟΧΟΣ ΑΠΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Για να φθάσουμε το στόχο του 20,1% για το 2010, πρέπει να εγκατασταθούν τουλάχιστον 3000ΜW αιολικής ενέργειας (βλ. επόμενη). Ο στόχος για το 2020 απαιτεί εγκατάσταση περίπου ΜW αιολικών. Για το σκοπό αυτό η ΡΑΕ έχει μελέτες που δείχνουν τον καθορισμό της ισχύος και τους περιορισμούς του συστήματος για την απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας για ευρεία κλίμακα παραγωγή από Α/Π. Ηα φάση έδειξε ότι 5-5,5GW από Α/Π/ μπορεί να απορροφηθούν από τις υπάρχουσες υποδομές μέχρι το 2012, με μικρές βελτιώσεις στη λειτουργία των Α/Γ. Επιπλέον, ηραεέχειήδηαπό2ετίας εξετάσει άλλες εκδοχές για τη μεγιστοποίηση της διείσδυσης ΑΠΕ, όπως μεγάλα υβριδικά με δυνατότητες αποθήκευσης, διασύνδεση των Μ Ν του Αιγαίου με το Σύστημα, αιχμιακές μονάδες κλπ. 6

36 Προβολή Ισχύος για 2010 (4η Εθνική Έκθεση για ΑΠΕ, ΥΠΑΝ, Οκτώβριος 2007) Τεχνολογία Ισχύς 2007 (MW) Ισχύς-Στόχος 2010 (MW) Μερίδιο στην Παραγωγή γή Αιολική ΜΥΗ Βιομάζα Φ/Β Γεωθερμία Μεγάλα Υ/Η Σύνολο % % % % % % % 7 Πολιτική Κινήτρων για τη διείσδυση των ΑΠΕ Σύστημα Feed-in Tariff (ανά τεχνολογία, ισχύ ΑΠΕ, διαφοροποίηση Σύστημα/Μ Ν). Σύμβαση πώληση ενέργειας 10ετούς διάρκειας, μεταξύ Παραγωγού και ιαχειριστή, με δικαίωμα παράτασης για άλλα 10 χρόνια με μονομερή δήλωση του Παραγωγού Επιδότηση από Κράτος επί του κόστους επένδυσης (30-50%) και στο κόστος σύνδεσης (50%). Αναπτυξιακός Νόμος και ΕΠΑΝ. Προτεραιότητα Ένταξης στο Σύστημα ή ίκτυο. Απαλλαγή τέλους χρήσης των υποδομών. Εγγυήσεις προέλευσης για ΑΠΕ. 3% του μεικτού εισοδήματος των παραγωγών ΑΠΕ στην Τ.Α.. Τα Φ/Β εξαιρούνται. 8

37 Νομικό και Ρυθμιστικό Πλαίσιο Ν. 3468/2006 Κανονισμός για άδειες παραγωγής από ΑΠΕ (ΦΕΚ Β 448/ ) Πρότυπη Σύμβαση Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ (ΦΕΚ B 1442/ , ΦΕΚ B 148/ ) Κανονισμός για άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας (ΦΕΚ B 1153/ ) Ειδικό Χωροταξικό ΑΠΕ (ΦΕΚ B 2464/ ) 2008) Ν. 3734/2009 (ΦΕΚ B 8/ ) 9 Τιμολόγηση ΑΠΕ Τιμολόγηση[ /MWh ] (από ) Παραγωγή από Σύστημα Μ Ν Αιολική 80,14 91,74 Υπεράκτια αιολικά 97,14 ΜΥΗ 80,14 91,74 <15MW Φ/Β< 100kWp 457,14 507,14 Φ/Β > 100kWp 407,14 457,14 Ηλιοθερμικά < 5MW 257,14 277,14 Ηλιοθερμικά> 5MW 237,14 257,14 Άλλα ΑΠΕ 80,14 91,74 Συμπαραγωγή 80,14 91,74 10

38 Προβλήματα Ανεπαρκείς υποδομές, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλο αιολικό δυναμικό. Μεγάλος χρόνος διεκπεραίωσης της διαδικασίας. Αντιδράσεις τοπικής κοινωνίας. Προσφυγές στο ΣτΕ. 11 What to do Πρόγραμμα κατάρτισης δασολογίου/κτηματολογίου. Χρήση γης. Άμεση λήψη αποφάσεων για ιασύνδεση των Μ Ν. Άμεση επέκταση/ανάπτυξη των δικτύων, ιδίως σε περιοχές συμφόρησης, λόγω υψηλού αιολικού δυναμικού. ιατήρηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, με ορισμένες διορθωτικές παρεμβάσεις. Επανεξέταση της τιμολόγησης των αιολικών. Εξορθολογισμός των κρατικών επιδοτήσεων. Μέτρα για την ανάπτυξη ενεργειακής κουλτούρας, για την αποδοχή της τοπικής κοινωνίας. Η διείσδυση των ΑΠΕ δεν πρέπει να αποτελέσει αντικίνητρο για την εγκατάσταση νέων σύγχρονων θερμικών μονάδων, υψηλής απόδοσης. 12

39 Ευχαριστώ 13

40 Solar Hydrogen: The Hydrosol Technology and its Implications Athanasios G. Konstandopoulos Aerosol & Particle Technology Laboratory, CPERI/CERTH, and Dept Chemical Eng., Aristotle University Greece The Challenge of Sustainable Development,...,, The land must be sufficient to support no more than a certain number of people living with moderation Plato, Laws, 360 B.C.

41 Routes to Sustainable Development,...,, The land must be sufficient to support no more than a certain number of people living with moderation CO Plato, Laws, 360 B.C. 2 reduction (efficiency improvement, CO 2 capture and management) Renewable fuels (H 2, biofuels?) Sustainable transport (energy & environmental friendly mobility: clean diesel/hybrid/electrification?) CO2-SINK H 2 Technologies: Commercial/Near-commercial

42 Sustainable Commercialization Needs Sustainable H 2 Production Technologies Where will hydrogen come from? Fossil fuel derived hydrogen is not sustainable, even with Carbon Sequestration and Storage (CSS) Only hydrogen from renewable sources is sustainable. Most promising renewable option is Solar Hydrogen Solar Hydrogen may be a disruptive technology Solar Hydrogen O O 2

43 Renewable Hydrogen Pathways Lorentzou and Konstandopoulos, in Solar Hydrogen and Nanotechnology, in press The basic idea behind HYDROSOL: Coated monolithic reactor Combination of Technologies Solar thermal technology Catalytic reactors (catalytic converters and Diesel soot filters) Ceramic Honeycomb Monoliths Nanoparticles & Coatings

44 Redox Compounds: Water-splitting via thermochemical cycles Water-splitting MO reduced H O MO 2 oxidized H 2 (Exothermic) Regeneration MO oxidized MO reduced O 2 (Endothermic) MO redox material : Typical redox pairs : FeO-Fe 3 O 4 /Fe 2 O 3, MnO/Mn 3 O 4, Zn/ZnO Ferrites doped with Mn, Ni and Zn Redox Material Synthesis Techniques at APT Lab Methods Precursor Materials Solid Phase (Metal/Oxide powders) Liquid Phase (Solutions of metal salts) Sintering of powders Combustion of powders Combustion of Gels Pyrolysis of Droplets Solid State Synthesis (SSS) Solid Phase Selfpropagating Hightemperature Synthesis (SPSHS) Liquid Phase Selfpropagating Hightemperature Synthesis (LPSHS) Aerosol Spray Pyrolysis (ASP) Aerosol spray pyrolysis synthesis of water-splitting ferrites for solar Hydrogen production, Granular Matter, 2008, 10(2),

45 Effect of Synthesis Method on H 2 yield 5000 Hydrogen Yield ( mol H 2 /g solid) ASP LPSHS SPSHS SSS ASP LPSHS SPSHS SSS Solar Hydrogen: The HYDROSOL Process Renewable energy sources and raw materials Zero greenhouse gas emissions Long-term potential Descartes Prize (Mar. 7, 2007) IPHE Inaugural Technical Achievement Award (Jun. 13, 2006) 100 Global Ecotech Award-EXPO Japan (Sept. 1, 2005)

46 Solar Hydrogen: The HYDROSOL Process HYDROSOL Awards The 2006 Descartes Research Prize from the European Commission The 2006 Technical Achievement Award from the International Partnership for the Hydrogen Economy (IPHE) The Global 100 Eco- Tech Award at the 2005 EXPO in Japan

47 The HYDROSOL Story July 2001: December 2001: November 2002: October 2004: December 2004 : September 2005: October 2005: November 2005: June 2006: March 2007: March 2008: HYDROSOL reactor concept is proposed by APTL during SOLAIR project meeting in Almeria, leading to formation of HYDROSOL-I consortium (APTL, DLR, JM, STOBBE). HYDROSOL proposal is submitted HYDROSOL project starts First Solar H 2 production by HYDROSOL-I reactor at the DLR solar furnace CIEMAT/PSA joins in and HYDROSOL-II proposal is submitted 100 Global Ecotech Award at Aichi EXPO Japan HYDROSOL project is completed HYDROSOL-II project starts IPHE Inaugural Technical Achievement Award Descartes Prize for Research Hydrosol-II reactor is inaugurated HYDROSOL Technology Scale-Up 2008: 100 kw 2, World s largest STC H 2 reactor (at the Plataforma Solar de Almeria) 2005: 3 kw x 2, continuous STC 2 production 2004: 3 kw, World s first solar thermochemical (STC) 2 production (at the DLR solar furnace in Cologne)

48 HYDROSOL- Reactor 100 kw (inaugurated March 31, 2008) SSPS Tower of Plataforma Solar Almeria, Spain Chemistry World, March 28, 2008

49 HYDROSOL Technology: The Future In Progress: Project HYDROSOL-3D Integrated design of 1 W plant

50 A Renewable Future for Europe Mare Nostrum (Reloaded) Solar thermal HYDROSOL Photovoltaic Wind Hydroelectric Biomass Geothermal Adapted from DESERTEC White Paper (2007)

51 Solar Fuels from CO 2 and Solar H CO 2 C 4 +2H 2 O (methane) CO 2 C 3 + H 2 O (methanol) 2 2 Cycle ½ 2 C + O 2 CO 2 CO 2 Cycle 2 CO 2 From sequestration Fuels from CO 2 and solar H 2 Exploit Sabatier Reaction CO 2 C 4 +2H 2 O The proposed combined cycle of H 2 O and CO 2 consists of Sustainable method for CO 2 sequestration Sustainable method for 2 storage Paul Sabatier Nobel Prize in Chemistry (1912)

52 Tomorrow s Solar Thermochemical Plant Production of Solar Fuels (renewable H 2 and CH 4 / CH 3 OH), Recycling of CO 2, Production of Electricity and Desalinated H 2 O H 2 O Captured CO 2 H 2 CH 4, CH 3 OH Heat Electricity Sea water Desalinated H 2 O A. G. Konstandopoulos. No reproduction without permission. Contact agk@cperi.certh.gr Today s Engine Technology Fuel Internal Combustion Engine Emission Control Device Exhaust Emissions e N

53 What makes metals interesting as fuels? In Progress: Project COMETNANO Metal Nanoparticles as Fuel and their Recycling Using Solar Hydrogen Internal Oxidized Metal Combustion Nanoparticles Nanoparticles Engine Oxidized Nanoparticle Collector No Exhaust Emissions e N Recycling of Metal Oxide Nanoparticles to Metal Nanoparticles using Solar Hydrogen

54 Regeneration of Metal Oxide by Solar H MO x M +H 2 O (metal reduction) 2 2 Cycle ½ 2 M + O 2 MO x Metal Cycle 2 MO x From automobile exhaust Conclusion

55 Acknowledgments European Commission for supporting our Solar Hydrogen research with projects: HYDROSOL, HYDROSOL-II, HYDROSOL-3D, SOLAIR, SOLREF, SOLHYCARB, HYCYCLES & COMETNANO HYDROSOL I & II consortium members from CPERI, DLR, STC, JM, CIEMAT For Further Information Athanasios G. Konstandopoulos agk@cperi.certh.gr

56 International Hellenic University Prof. Ioannis Vlahavas Dean School of Science and Technology 1 International Hellenic University Public University established in Thessaloniki in 2005 (Law No October 2005) All programmes are exclusively exclusively taught in English Three Schools Economics and Business Administration Science & Technology Humanities 2

57 The Governing Board Grammenos, Costas: Chairman Professor of Shipping, Trade and Finance, City University, Cass Business School, London, UK Koutitas, Christoforos: Deputy Chairman Professor of Civil Engineering, Aristotle University of Thessaloniki AUTH, Greece Bakatselos, Nikolaos Deputy Managing Director, Pyramis Metallourgia S.A. Drougou, Stella Professor of Classical Archaeology, Aristotle University of Thessaloniki AUTH, Greece Kaissis, Athanassios Professor of Law, Aristotle University of Thessaloniki AUTH, Greece Levis, Mario Professor of Finance, City University, Cass Business School, London, UK Mallikourtis, Stelios Ambassador (Ret.) Vlahavas, Ioannis Professor of Computer Science, Aristotle University of Thessaloniki AUTH, Greece 3 Why study at IHU? State University with full recognition International world class teaching faculty Blend of academic rigour and practical relevance that can be applied in the workplace immediately Excellent networking opportunities International student body Excellent facilities State of the art technology 4

58 School of Science & Technology Our postgraduate academic programmes programmes are: Innovative in character Interdisciplinary in content (combining technological knowledge with legal legal, social and economic implications). IHU is developing strong industry linkages strong industry linkages in applied research projects, focusing on areas of mutual interest Focus on: Information Technology Energy Environmental issues Sustainable Development The two postgraduate programmes Master of Science (MSc) in Information & Communication Technology (ICT) Systems Master of Science (MSc) in Energy Systems 6

59 MSc in Information and Communication Technology Systems Information and Communication Technology Systems (ICT) play a crucial role in all aspects of modern life and influence the performance of all sectors. ll sectors. First Term Second Term Third Term 4 Core Modules 2 Compulsory and 3 Elective Modules MSc Project Introduction to ICT Systems to ICT ICT Management Decision Support Systems Systems Web Information Systems 7 Four state of the art specialisations 1. Information Systems Management Integral part in all modern and future enterprise and governmental services (e government, e government, e commerce, network security) 2. Communication Systems Management Telecommunications are still a booming technology sector, indispensable for modern society and businesses (wireless communications, ad hoc networks, VoIP, IPhone services) 8

60 Four state of the art specialisations 3. Health Information Systems Health Information Systems support the current global trend in promoting quality of life, support for the elderly, remote and easy public access to medical information and services. (e care, tele care, tele medicine, clinical records, medical research) 4. Information Systems for Sustainable Growth A dominant trend in European and Global policies is to incorporate modern ICT solutions, pertaining to: Environmental protection Natural Hazards Climate change Energy conservation Public Safety 9 MSc in Energy Systems Energy is a key global issue for modern society. Major emphasis is given on the optimisation of modern energy systems stems Sustainability is needed to solve the wide ranging energy problems that we ems that we face today Need to increase the integration of renewable energy sources in current energy grids Confront the environmental impact of current fossil fuel power plants and fuel power plants and their transition to cleaner energy 10

61 Three cutting edge specialisations 1. Energy Systems Management Financial, managerial, legal aspects of modern energy systems and introduction to current fossil and renewable energy 2. Renewable Energy Modern renewable energy technology with an introduction to the managerial/financial aspects of energy systems 3. Fossil Fuels & Environmental Protection Conventional fossil fuel technology with all the latest technological advances in energy efficiency with reduced environmental impact including managerial/financial aspects of energy systems 11 A novel course IHU performed a study on postgraduate programmes, concerning Energy Systems currently offered in South East Europe (both state and private e and private universities) Amongst 20 examined countries 20 examined countries, we found that: There are only 23 postgraduate only 23 postgraduate courses in topics dedicated specifically to Energy Only 4 of them 4 of them are offered in English In Greece, 3 dedicated master courses exist related to energy from rom state universities. The other universities may offer energy related streams related streams inside their general masters programme IHU offers a unique blend unique blend of the economical, managerial, technical and legal aspects of energy systems in a demanding 12 month programme month programme 12

62 Structure of the MSc Course First Term 4 Core Modules Exams Choose Specialisation Stream Second Term 2 Compulsory and 3 Elective Modules Exams Third Term MSc Project MSc Dissertation Submission/Presentation 13 Core Modules The following Core Modules are required for all three streams of specialisation: Intro to Energy Technology Systems ( ) Intro to Energy Economics & Quantitative Methods ( ) Energy Project Valuation & Financing ( ) Energy Law in Europe ( ) 14

63 Energy Systems Management Stream Stream Required Modules Fossil Fuels and Renewable Energy Economics ( ) Energy Markets, Trading and Risk Management (,, ) Stream Elective Modules (3) Energy Strategic Management & Enterprise ( ) Emission Allowance Markets ( ) Environmental Law & Policy for Natural Resources & Energy ( ) Energy Transportation ( ) Energy Efficiency & Savings ( ) 15 Renewable Energy Stream Stream Required Modules Renewable Energy I: Hydro, Tidal, Wave & Bio energy energy ( 1:,, ) Renewable Energy II: Wind, Solar & Geothermal ( 2:,, ) Stream Elective Modules (3) Energy Transmission & Storage ( ) Autonomous Energy Networks (Smart Grids) ( ) Hydrogen Energy ( ) Sustainable Built Environment ( ) Energy Conversion Technologies ( ) Energy Efficiency & Savings ( ) 16

64 Fossil Fuels & Environmental Protection Stream Stream Required Modules Clean Fossil Fuels ( ) Environmental Pollution & Control Emissions ( ) Stream Elective Modules (3) Energy Transmission & Storage ( ) Fuel Cell Systems ( ) Sustainable Transport ( ) Nuclear Energy Systems ( ) Urban Energy Systems ( ) Energy Efficiency & Savings ( ) 17 Employment Opportunities after the MSc Energy Systems Management Managerial Positions in Energy sector companies departments (private and public sector), i.e. Regulatory Authorities and/or Electrical Energy Providers Multinational Corporations (i.e. Oil or Natural Gas sectors) Energy Project coordination and management (public & private sector, European Union) Energy Finance Renewable Energy Managerial Positions in the Renewable Energy sector Governmental Policymaking Management of Smart Grid Technology Networks Utility Programme Manager 18

65 Fossil Fuels & Environmental Protection Environmental Consultancy (Impact, Water, Waste & Recycling) for public, private and Non Governmental Organisations (NGO s) Governmental Regulation Agencies Energy Efficiency Consultancy for public, private and NGO s Energy & Sustainability Consultancy 19 Admission requirements A good university degree (certified copy and transcript) A good IELTS or TOEFL score or a Proficiency Certificate for graduates from non English speaking universities Two academic references Completed application form, including personal statement Tuition fees: 4,000 Euros Rolling admissions process starting

66 Learning Resources Access to all major databases Subscriptions to scientific journals (hard hard copy and electronic) On line service Ask a librarian for immediate updates for the library users Career services For further information, please visit: 21 THANK YOU 22

67 AUT/LHTEE Προοπτικές εξοικονόμησης ενέργειας με έμφαση στις μεταφορές και το δομημένο περιβάλλον Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ. Εισαγωγή (1/3) AUT/LHTEE Για 1-2 αιώνες, δηλ. ένα ελάχιστο κλάσμα της παγκόσμιας ιστορίας, καίμε μέσα σε ένα χρόνο καύσιμα που προέκυψαν σε χρόνια! Η πορεία αυτή είναι κάθε άλλο παρά βιώσιμη. μ.χ.

68 AUT/LHTEE Εισαγωγή (2/3) Κοινωνία Περιβάλλον ΒΑ βιωσιμότητα, η: η πιθανότητα, η δυνατότητα κάποιου να επιβιώσει Οικονομία ΒΑ: Βιώσιμη ανάπτυξη AUT/LHTEE Εισαγωγή (3/3) Μεταβολή συγκέντρωσης CO 2 την τελευταία 50ετία

69 AUT/LHTEE Κλιματική αλλαγή: Τα δεδομένα 20 Οι συγκεντρώσεις CO 2 και άλλων «αερίων 19 φαινομένου θερμοκηπίου» (ΑΦΘ) αυξάνουν συνεχώς. Τα 18ΑΦΘ επιδρούν στο κλίμα. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία φαίνεται 17 να έχει αυξητικές τάσεις τα τελευταία 30 χρόνια. 16 Μέση παγκόσμ μια θερμοκρασία ( O C) Εύρος ιστορικής μεταβλητότητας Έτος AUT/LHTEE Μέση παγκ κόσμια θερμοκρασ σία ( O C) Ακόμα και με σταθερές εκπομπές CO 2, η συγκέντρωσή του θα συνεχίσει να αυξάνει Το καταστροφικό αποτέλεσμα θα είναι περαιτέρω αχαλίνωτη υπερθέρμανση! Μέση εκτίμηση = 2.5 o C (επί πλέον, αυξημένη μεταβλητότητα) Εύρος ιστορικής μεταβλητότητας Άνω Κάτω Έτος

70 Το «τρίγωνο σταθεροποίησης» 16 Ετήσιες εκπομπές σε δις τόνους άνθρακα Τριπλασιασμός CO 2 ~850 ppm Τρίγωνο σταθεροποίησης Ενδιάμεσος στόχος 8 Συγκράτηση Σενάριο Pacala & Socolov (Science, 2004) Οικονομική βιωσιμότητα και απο-υλοποίηση Για μια βώ βιώσιμη παγκόσμια οικονομία το ΑΕΠ πρέπει τον 21ο αιώνα να ανέβει κατά, περίπου, μια τάξη μεγέθους. Εφόσον επιδιώκεται σταθεροποίηση των εκπομπών CO 2, θα απαιτηθεί 10πλασιασμός της οικο-αποδοτικότητας. Τούτο προϋποθέτει ουσιαστική απο-υλοποίηση.

71 Οι «σφήνες» της τεχνολογίας 16 Ετήσιες εκπομπές σε δις τόνους 16 GtC/y άνθρακα Επιμέρους «σφήνες» 8 Συγκράτηση Στόχος: Σε 50 χρόνια παγκόσμιες εκπομπές ίσες με τις σημερινές Σενάριο Pacala & Socolov (Science, 2004) Κατηγορίες τεχνολογιών Ενεργειακή απόδοση 16 GtC/y Αντικατάσταση καυσίμων Τρίγωνο Stabilization Triangle σταθεροποίησης 8 GtC/y Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Πυρηνική ενέργεια Καταβόθρες άνθρακα

72 Ενεργειακή απόδοση ραστικός περιορισμός κατανάλωσης ή/και διανυομένων οχηματοχιλιομέτρων Ουσιαστική αύξηση βαθμού απόδοσης θερμοηλεκτρικών σταθμών Αξιοποίηση δυνατοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια AUT/LHTEE Στόχοι κλιματικής πολιτικής Περιορισμός υπερθέρμανσης κατά 2 βαθμούς επιβάλλει δραστική μείωση των εκπομπών CO 2. EE, μέχρι το 2020, τριπλό 20%: 20% μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου 20% ΑΠΕ 20% εξοικονόμηση ενέργειας (προαιρετικά) Συμμετοχή βιοκαυσίμων κατά 10% Σό Στόχος 2050: μείωση εκπομπών μεταξύ 65 και 75%

73 AUT/LHTEE Οδικός χάρτης για μείωση κατά 75% Εξοικονόμηση ενέργειας στο δομημένο περιβάλλον 17% το 2030 (τρέχουσες τάσεις) 50% το 2050 Εξηλεκτρισμός οδικών μεταφορών 25% το % το 2050 ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή 35% το % το 2050 Αποθήκευση άνθρακα και πυρηνική ενέργεια AUT/LHTEE Κτίριο και κλιματική αλλαγή Η εξυπηρέτηση κτιρίων απορροφά το 40% της κατανάλωσης ενέργειας. Η χρήση ενέργειας είναι συχνά αναποτελεσματική κάτι που ισχύει ιδιαίτερα για τη χώρα μας. Οδηγία 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων θέτει ενδεικτικό στόχο για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στον κτιριακό τομέα κατά 20%. Τον Απρίλιο 2009 η ως άνω Οδηγία τροποποιήθηκε: Μετά το 2018 όλα τα κτίρια θα πρέπει να είναι μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (net zero energy buildings). Χρειαζόμαστε νέα κτίρια που ανά πενταετία να βελτιώνουν κατά 25% την ενεργειακή απόδοσή τους.

74 ΕΜΘΠΜ Παραδείγματα καλής πρακτικής Κτίρια με κατανάλωση 30 kwh/m 2 (στη Γερμανία και στην Αυστρία) Συντελεστές U τ 0,15 W/m 2 K U ο 0,12 W/m 2 K Για τα κουφώματα U F 1,0 W/m 2 K Υλικό Πάχος λ U Τοιχοποιίες Neopor ETICS 20 0,031 0,15 Στέγη XPS ή SW 25 0,035 0,12 ΕΜΘΠΜ Τέτοια κτίρια κατασκευάζονται και στην Ελλάδα Κτίριο μικρής πολυκατοικίας στην Κηφισιά με κατανάλωση < 30 kwh/m 2 Συντελεστές U τ 0,20 W/m 2 K Σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης πάχους 8 cm + 5 cm = 13 cm Kουφώματα U F =1,3W/m 2 K Υποβοήθηση θέρμανσης με ηλιακό θερμικό σύστημα Και πολύ προσοχή στη λεπτομέρεια Αλλά αποτελούν ακόμη την εξαίρεση

75 ΕΜΘΠΜ Επαναπροσδιορισμός της φιλοσοφίας που προσεγγίζουμε το κτίριο Κτίρια θετικού ενεργειακού ισοζυγίου Μία μονοκατοικία στη Σουηδία: Ετήσια κατανάλωση kwh, ετήσια παραγωγή kwh Πρόσθετο κόστος (σε σχέση με συμβατικό) επί ενός συνόλου AUT/LHTEE Αξιοποίηση ΑΠΕ στο κτίριο

76 AUT/LHTEE Παρεμβάσεις σε υφιστάμενα κτίρια Ανάγκη για αντικατάσταση λεβήτων, καυστήρων, κλιματιστικών και ηλιακών συλλεκτών. Πρόνοια για πρόσθετη θερμομόνωση. Αντικατάσταση υαλοπινάκων, φροντίδα για μεμβράνες ηλιοπροστασίας. Γενικά, αναβάθμιση κτιρίων προς επίτεξη των στόχων που θέτει ο ΚΕΝΑΚ, με αποτέλεσμα την ουσιαστική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας με πρόδηλα οικονομικά οφέλη για τους χρήστες. Ανάγκη για ανακαίνιση κτιριακών μονάδων ετησίως με κόστος 150 Μ, ενεργειακή ωφέλεια 10ετίας: 750 Μ! AUT/LHTEE ομή της ηλεκτροπαραγωγής

77 AUT/LHTEE Μεταφορές και κλιματική αλλαγή Οδικές μεταφορές υπεύθυνες για το 23,5% των ανθρωπογενών εκπομπών CO 2 το 2007 με αυξητική τάση από το 1990 Όρια εκπομπής CO AUT/LHTEE 2 Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία ως προς τις εκπομπές CO 2 γίνεται ολοένα αυστηρότερη (δεσμευτικές μέσες τιμές για το στόλο)

78 Τεχνολογικές εκδοχές (1/3) AUT/LHTEE Χαμηλότερες εκπομπές CO 2 δυνατές με καλύτερη ενεργειακή απόδοση & τη χρήση εναλλακτικών καύσίμων ( low carbon fuels ) AUT/LHTEE Τεχνολογικές εκδοχές (2/3) Ηλεκτρικά αυτοκίνητα προσφέρονται για αμιγή αστική χρήση (περιορισμός: μπαταρία). Για εκτός πόλης κίνηση, καταλληλότερα τα διάφορα υβριδικά. Μεγάλες αποστάσεις: ΜΕΚ.

79 Τεχνολογικές εκδοχές (3/3) AUT/LHTEE Η ενέργεια για τις μεταφορές μπορεί να προέλθει από ευρύ φάσμα ενεργειακών πόρων. AUT/LHTEE Οδικός χάρτης για τη βιομηχανία Κάλυψη ενεργειακών αναγκών των οδικών μεταφορών το 2050

80 AUT/LHTEE Τεχνολογία και βιωσιμότητα (1/3) Πιθανή υλοποίηση εξηλεκτρισμού αυτοκίνησης AUT/LHTEE Οδικός χάρτης για τη βιομηχανία

81 AUT/LHTEE Τεχνολογία και βιωσιμότητα (2/3) Κάλυψη ενεργειακών αναγκών των οδικών μεταφορών το 2050 AUT/LHTEE Τεχνολογία και βιωσιμότητα (3/3) Μελλοντικό ενεργειακό «τοπίο» με αποκεντρωμένες πηγές

82 AUT/LHTEE Συμπεράσματα Τις ερχόμενες δεκαετίες πρέπει να ξεπεράσουμε τη μγ μεγάλη ενεργειακή και κλιματική πρόκληση. η Θα απαιτηθούν ρηξικέλευθες μεταβολές στη δομή της ηλεκτροπαραγωγής, στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του κτιριακού τομέα και των οδικών μεταφορών Θ λώδ ό λ ύ Θεμελιώδεις στόχους αποτελούν η απο-υλοποίηση η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης η σταθεροποίηση των εκπομπών CO 2

83 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΣΥΜΠΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΑΣΥΜΒΑΤΩΝ) Από Χ. Κουτίτα καθηγητή ΠΣΑΠΘ Ενέργεια πολιτισμός (τεχνολογικός/καταναλωτικός) Η παράδοση της φωτιάς από τον Προμηθέα στον άνθρωπο σηματοδότησε την μυθολογική αφετηρία της συσχέτισης ενεργειακής επάρκειας και εξέλιξης του ανθρώπινου είδους. Η συνεχώς αυξανόμενη απαίτηση για ενέργεια χαρακτηρίζει από εκεί κει πέρα την πορεία του ανθρώπου στην γη, με όλα τα επακόλουθα στις σχέσεις μεταξύ των φυλών των ανθρώπων και στην συνολική δυναμική σχέση του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης, την χλωρίδα και την πανίδα του πλανήτη. Μία σχέση που ξεκίνησε από την πανάρχαια προσπάθεια της κυριαρχίας του ανθρώπου στην φύση και εξελίχθηκε στην σύγχρονη λεηλασία της φύσης από τον άνθρωπο. Η ενεργειακή παρουσία του ανθρώπου ακολούθησε εξελικτικά μία ανοδική πορεία που χαράχτηκε και χαράζεται ανεξίτηλα στο φυσικό περιβάλλον του, από τον πιο αφανή και διακριτικό τρόπο (υπολείμματα πυράς στα σπήλαια) έως τον πιο εκκωφαντικό και άχαρο (ίχνη των ατομικών δοκιμών και βομβών). Η παγκόσμια ενεργειακή κατανάλωση εκφρασμένη σε ισοδύναμη έκλυση CO2 στην ατμόσφαιρα τα τελευταία 130 έτη παρουσιάζεται στο Σχ.1. Σχ.1. Χαρακτηριστική είναι η κατανομή στις διάφορες χρήσεις του εκλυόμενου CO2 όπως αποτυπώνεται στο Σχ.2.

84 Σχ.2. ιαπιστώνεται ότι η ηλεκτροπαραγωγή, η θέρμανση και οι μεταφορές ακολουθούν μία ανοδική πορεία που συσχετίζεται με τα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήματα. Χαρακτηριστική είναι και η διαφοροποίηση των μεγάλων χωρών στην παρελθούσα και μελλοντική συμβολή τους όσον αφορά την έκλυση CO2. Φαίνεται ότι το παρελθόν των ΗΠΑ αποτελεί το μέλλον της Κίνας. Σχ.3. Σχ.3. Ζητούμενο και προσδοκώμενο πάντα παραμένει η πρόοδος του πολιτισμού και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής, που ξεκίνησαν και παραμένουν ένα άρρηκτο μίγμα πνευματικής αναζήτησης και ισχυρών υλικών δομών, ως λογικό επακόλουθο της διττής φύσης του ανθρώπου, της πνευματικής και της υλικής, και της χαρακτηριστικής υποταγής του στο ισόβιο άγχος του θανάτου.

85 Η συσχέτιση της ενεργειακής διαθεσιμότητας και κατανάλωσης με την άνοδο και την πτώση των διαφόρων πολιτισμών είναι ιστορικά διαπιστωμένη, και εκφράζεται χαρακτηριστικά από τον γνωστό ανθρωπολόγο L.White., Η συσχέτιση αυτή ισχυροποιήθηκε κυρίως με την εφεύρεση της μηχανής εσωτερικής καύσεως και την είσοδο στην νέα πολιτισμική περίοδο, κατά την οποία η πνευματική πρόοδος φαίνεται πως υποστηρίζεται από την μηχανολογική και την τεχνολογική εξέλιξη, σε αυτό που ονομάζεται (ευτυχώς όχι ομόφωνα) «σύγχρονος τεχνολογικός πολιτισμός» ή συνώνυμα «σύγχρονος καταναλωτικός πολιτισμός».. Η απαίτηση των μηχανών σε ενεργειακούς πόρους, παραδοσιακά με την μορφή άνθρακα και πετρελαίου, σημάδευσε και το φυσικό περιβάλλον αλλά και τις γεωπολιτικές συνθήκες κατά τον 19 o και τον 20 ο αιώνα. Η συσχέτιση βέβαια πολιτισμού και ενεργειακής κατανάλωσης δεν είναι γραμμική, και ποιοτικά μπορεί να απεικονιστεί με την καμπύλη του Σχ. 4.

86 Σχ.4. Η σχέση αυτή είναι αυταπόδεικτης ισχύος αν ληφθεί υπ όψη το γεγονός ότι παρά την υπερ-διπλάσια κατά κεφαλή κατανάλωση ενέργειας από τους κατοίκους των ΗΠΑ σε σχέση με τους κατοίκους της ΕΕ το πολιτιστικό τους επίπεδο δεν έχει αντίστοιχη διαφορά (Σχ.5. ) Σχ.5. Ενέργεια και περιβαλλοντική κατάσταση Μόνο κατά την τελευταία 30ετία η αντίθεση ανάμεσα στην κατανάλωση της ενέργειας, της προερχόμενης από τους παραδοσιακούς ορυκτούς πόρους, και στην ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος τεκμηριώθηκε και καταστρώθηκε ως ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα.