ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΕΠΙΚΑΙΡΑ 2 Ἡ προϊστορία καὶ ἡ ἱστορία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 5 Οἱ Ἅγιοι Ἀνδρόνικος καὶ Ἀθανασία

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΝΟΡΙΑΣ ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΗΣ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ Ἔτος 5ο, Τεῦχος 5ο, Σεπτέμβριος - Ὀκτώβριος 2017 ΙΕΡΟΙ ΝΑΟΙ: Παναγίας Χρυσελεούσης Τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Ἐκδότης/Ἰδιοκτήτης: Ἐκκλησιαστικὴ Ἐπιτροπὴ Ἐνορίας Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου Ὑπεύθυνος σύνταξης: Πρωτ. Μαρῖνος Παπαχριστοδούλου (τηλ ) Συνεργάτες: Οἰκ. Ἀνδρέας Ζορπᾶς Πρωτ. Κωνσταντῖνος Χριστοδούλου Πρεσβ. Νικόλαος March Πρωτ. Ἰωάννης Uliniuc Ἀντώνιος Στυλιανάκης Μαρία Uliniuc Γιάγκος Εὐθυμιάδης Θωμᾶς Ἀν. Παπαθωμᾶς ἐπικοινωνίας: enoriako.deltio@gmail.com Παράλληλη δημοσίευση: facebook.com/inagiassofias ΕΠΙΚΑΙΡΑ 2 Ἡ προϊστορία καὶ ἡ ἱστορία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 5 Οἱ Ἅγιοι Ἀνδρόνικος καὶ Ἀθανασία ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΜΑΣ 8 Γιὰ τὴν Προσευχή ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ / ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ 10 Οἱ Καταβασίες τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Η ΓΩΝΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ 13 Περίεργα ὀνόματα μὲ ἅγια ὀμορφιά ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 16 ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ Τὸ βαρὺ ἔργο τῶν γονέων, χρηστὸς ζυγὸς μὲ τὸν Χριστό ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΖΩΗ 25 Ἡ Θεοτόκος στὴν ὀρθόδοξη πίστη (Α μέρος) ΣΤ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 28 Ἡ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου A MESSAGE OF FAITH 34 The Choices of Martha and Mary ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΚΕΙΜΗΛΙΑ 36 ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΗΣ Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΩΡΗΤΕΣ 38 ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 39 ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΦΙΤΖΙ ΕΝΟΡΙΑΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 40 1

2 ΕΠΙΚΑΙΡΑ Ἡ προϊστορία καὶ ἡ ἱστορία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Πρεσβυτέρου Ἀθανασίου Γιουσμᾶ Πηγή: Ἐπιμέλεια: Πρωτ. Μαρίνου Παπαχριστοδούλου Πρόσωπα καὶ πράγματα ἔχουν τὴν ἱστορία τους καὶ γιατί ὄχι καὶ τὴν προϊστορία τους. Τὴν ἱστορία του καὶ τὴν προϊστορία του ἔχει καὶ ὁ Τίμιος Σταυρὸς ποὺ ἡ Μητέρα μας Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν Παγκόσμια Ὕψωσή Του στὶς 14 Σεπτεμβρίου. Ἐμεῖς σὲ αὐτό μας τὸ ἄρθρο ἐδῶ ἂς σταθοῦμε. Στὸ δυτικὸ τμῆμα τῆς Ἱερουσαλήμ, ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη καὶ μέσα σὲ δασώδη ὄμορφη κοιλάδα, βρίσκεται ἡ ὀνομαστὴ Μονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Στὸ καμπαναριό της κυματίζει ἡ γαλανόλευκη, λίγο πιὸ κάτω ἀπὸ τὸ Κοινοβούλιο τοῦ Ἰσραήλ! Στὸ σημεῖο αὐτό, κατὰ τὴν παράδοση, εἶχε φυτευτεῖ τὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ, τῆς καταδίκης τοῦ Ἰησοῦ. Ἂς παρακολουθήσουμε, ὅμως, τὴν ὅλη ὑπόθεση: Ὁ ἀνιψιὸς τοῦ Ἀβραάμ, ὁ Λώτ, μετὰ τὴν καταστροφὴ τῶν Σοδόμων, κατέφυγε σὲ κάποιο σπήλαιο, αὐτὸς καὶ οἱ δυό του κόρες. Ἐκεῖ τὸν μέθυσαν οἱ θυγατέρες του «καὶ ἐκοιμήθη μετ 2

3 αὐτῶν» (Γέν. 19, 34)! Σύμφωνα μὲ μιὰ συριακὴ παράδοση, ὁ Λὼτ ἐξομολογήθηκε τὸ ἁμάρτημά του στὸν πατριάρχη Ἀβραὰμ καὶ τὸν παρακάλεσε νὰ προσευχηθεῖ στὸν Θεὸ νὰ τὸν συγχωρήσει. Παρ ὅλο τοῦτο, καθημερινὰ δὲν ἔπαυε νὰ παρακαλεῖ τὸν Θεό. Κάποια ἡμέρα παρουσιάστηκε στὸν Λὼτ ἕνας ἄγγελος καὶ τοῦ ἔδωσε τρία ραβδιὰ τὸ καθένα ἀπὸ ἕνα εἶδος δέντρου. Κέδρος, πεῦκο καὶ κυπαρίσσι. Μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ τὰ φυτέψει καὶ νὰ φέρνει καθημερινὰ νερὸ ἀπὸ τὸν Ἰορδάνη νὰ τὰ ποτίζει. Ἐὰν βλαστήσουν, τοῦ εἶπε, τότε αὐτὸ θὰ σημαίνει πὼς ὁ Θεὸς δέχτηκε τὴ μετάνοιά σου, διαφορετικὰ θὰ εἶσαι κολασμένος γιὰ πάντα. Γεμάτος χαρὰ ὁ Λώτ, ἔκαμε ὅπως τοῦ ὑπέδειξε ὁ ἄγγελος. Ἐνῶ ὅμως ἐπέστρεφε ἀπὸ τὸν Ἰορδάνη μὲ τὸ νερό, συνάντησε τὸν μισόκαλο διάβολο, ποὺ τοῦ φθόνησε τὴ μετάνοια, μεταμφιεσμένο σὲ φτωχὸ ἄνθρωπο καὶ ὁ ὁποῖος τοῦ ζήτησε νὰ πιεῖ. Λίγο πιὸ πέρα συνάντησε καὶ δεύτερο καὶ τρίτο, μέχρι ποὺ ἐξαντλήθηκε τὸ νερό. Αὐτὸ ἔγινε ἀρκετὲς φορὲς κι ὁ Λὼτ ἄρχισε νὰ ἀπελπίζεται, γιατὶ θὰ ξεραινόντουσαν τὰ τρία ραβδιά. Τότε φάνηκε γιὰ δεύτερη φορὰ ἄγγελος Κυρίου καὶ τὸν πληροφόρησε πὼς τὰ ραβδιὰ βλάστησαν καὶ μεγαλώνουν χωρὶς νερό. Ἔτσι βεβαιώθηκε πὼς ὁ Θεὸς δέχτηκε τὴ μετάνοιά του! Σήμερα στὸ Μοναστήρι δείχνουν τὸν τόπο κάτω ἀπὸ μιὰ Ἅγια Τράπεζα, ὅπου ὁ Λὼτ φύτεψε τὸ τρισύνθετο ξύλο ἀπὸ κέδρο, πεῦκο καὶ κυπαρίσσι. Ὅταν ὁ βασιλιὰς Σολομὼν εἶδε τὸ παράξενο αὐτὸ δέντρο διέταξε νὰ τὸ κόψουν, γιὰ νὰ τὸ χρησιμοποιήσει στὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Ναοῦ. Ὅμως, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, σὲ καμιὰ χρήση δὲν ταιρίαζε, γιατὶ ἄλλοτε μίκραινε κι ἄλλοτε μεγάλωνε. Ἔτσι τὸ ὀνόμασαν ξύλο κατάρας κι ἔμενε γιὰ χρόνια ἀχρησιμοποίητο. Αὐτὸ τὸ ξύλο ἀργότερα, κατ ἐντολὴ τοῦ ἀρχιερέα Καϊάφα, 3

4 4 χρησιμοποίησαν οἱ ἄνομοι Ἑβραῖοι γιὰ τὴν κατασκευὴ τοῦ Σταυροῦ τοῦ Ἰησοῦ. Κι αὐτὸ γιατὶ λόγω τῶν αὐξομειώσεών του, θὰ ἔκαμνε τὸ μαρτύριο τοῦ Ναζωραίου φρικτότερο! Ἔτσι ἀπὸ ξύλο τῆς κατάρας, ἔγινε τὸ ξύλο τῆς εὐλογίας Ἐμεῖς ἔκτοτε τὸ Ξύλο τοῦ Σταυροῦ ὄχι ἁπλῶς τὸ προσκυνᾶμε καὶ τὸ τιμοῦμε, ἀλλὰ τὸ λιτανεύουμε, τὸ ἀσπαζόμαστε Ἔγινε γιὰ ὅλους μας τὸ «ξύλο τῆς ζωῆς», τὸ «τρισμακάριστο καὶ πανσεβάσμιο ξύλο», τὸ «τρόπαιο» καὶ τὸ «ὅπλο» κατὰ τῶν δαιμόνων. Αὐτόν, τὸν πανάγιο τοῦ Χριστοῦ Σταυρό, «ἀοράτως» περικυκλώνουν οἱ Ἀσώματες Δυνάμεις κι ὅλοι ἐμεῖς οἱ πιστοὶ σὲ Αὐτὸν καταφεύγουμε, γιατὶ ἀποτελεῖ «τῆς οἰκουμένης φύλακα» καὶ «τῆς Ἐκκλησίας δόξα». Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ κατὰ τὸ 325 μ.χ. τὸν ἀναζήτησε ἡ βασιλομήτωρ καὶ Ἁγία Ἑλένη στὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου παρέμεινε «κεκρυμμένος» στὰ ἔγκατα τῆς γῆς. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ στὴ συνέχεια ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Μακάριος Τὸν ὕψωσε στὸν ἄμβωνα τοῦ Ναοῦ καὶ βλέποντάς Τον οἱ Χριστιανοὶ προσευχόμενοι ἔλεγαν καὶ ξανάλεγαν τὸ «Κύριε ἐλέησον». Κάτι ποὺ λέμε κι ἐμεῖς τὴν ἡμέρα τῆς Ὑψώσεως Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ὡς σήμερα σχηματίζουμε τὸν Σταυρὸ στὸ σῶμα μας καὶ μὲ αὐτὸν τελεσιουργοῦμε τὰ Μυστήρια καὶ λαμπρύνουμε τοὺς Ναούς μας. Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ γιὰ ὅλους μας τὴν «οὐρανομήκη κλίμακα», τὴ σκάλα δηλαδὴ ἐκείνη ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανὸ καὶ μᾶς κάνει συγκατοίκους τῶν ἀγγέλων Παραμένουμε πιστοὶ καὶ ἀφοσιωμένοι σὲ Αὐτόν!

5 ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ Οἱ Ἅγιοι Ἀνδρόνικος καὶ Ἀθανασία - 9 Ὀκτωβρίου Πηγές: Ἰωάννας Δ. Κατσούλα, «Μορφὲς ἀπὸ τὸ Συναξάρι», Ἐκδ. Κυπρῆς, Ἀθήνα Χρήστου Δ. Τσολακίδη, «Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδοξίας», Ἐκδ. Χ. Δ. Τσολακίδη, Ἀθήνα. «Μηναῖον Ὀκτωβρίου» Ἐκδ. Ἀποστολικὴ Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι Οἰκονόμου π. Ἀνδρέα Ζορπᾶ Ὁ κάθε Χριστιανὸς πρέπει ἀπὸ αὐτὸ τὸν κόσμο νὰ ἑτοιμάζεται καὶ νὰ ἀγωνίζεται νὰ φθάσει στὴν αἰωνιότητα λαχταρώντας τὴν Χαρὰ τοῦ Παραδείσου. Αὐτὴ τὴν μεγάλη ἀλήθεια μᾶς θυμίζει ἡ Εὐσεβὴς Οἰκογένεια τῶν Ἁγίων Ἀνδρονίκου καὶ Ἀθανασίας, οἱ ὁποῖοι μέσα ἀπὸ τὴ σκληρὴ δοκιμασία ποὺ ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς εἶδαν τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ τοὺς ὁδηγεῖ στὴ Σωτηρία. Οἱ Ἅγιοι ἔζησαν στὰ τέλη τοῦ ἕκτου αἰώνα στὴν Ἀντιόχεια. Ἦσαν πολὺ πλούσιοι καὶ εἶχαν συμφωνήσει νὰ χωρίσουν τὴν περιουσία τους στὰ τρία καὶ τὸ ἕνα μέρος τὸ ἔδιναν ἄφθονα στοὺς πτωχούς, τὸ δεύτερο τὸ δάνειζαν χωρὶς νὰ πληρώνονται καὶ τὸ τρίτο μέρος τὸ χρησιμοποιοῦσαν γιὰ τὴν ἐργασία τους καὶ τὶς ἀνάγκες τὶς δικές τους. Γέννησαν δύο παιδιά, ἀγόρι καὶ κορίτσι καὶ συμφώνησαν νὰ ζήσουν ὡς ἀδελφοὶ προσευχόμενοι καὶ παρέχοντες ἄφθονη τὴν ἐλεημοσύνη τους στοὺς πτωχούς. Ὅταν τὰ δύο παιδιὰ ἔγιναν 12 ἐτῶν ξαφνικὰ πέθαναν. Ὁ πόνος τῶν δύο συζύγων ἦταν πολὺ μεγάλος. Ὁ Ἅγιος 5

6 6 Ἀνδρόνικος τὸ ἀποδέχθηκε καὶ στὰ χείλη ἦλθαν τὰ λόγια τοῦ μακαρίου Ἰώβ, «Αὐτὸς γυμνὸς ἐξῆλθον ἀπὸ τὴν κοιλία τῆς μητέρας μου γυμνὸς καὶ θὰ φύγω». Ἡ σύζυγός του, ὅμως, Ἀθανασία ἦταν ἀπαρηγόρητη καὶ κλείστηκε στὸν Ναὸ τοῦ Ἁγίου μάρτυρα Ἰουλιανοῦ θρηνώντας γοερά. Σὰν νύκτωσε καὶ ἔμεινε μόνη μέσα στὸν Ναό, παρουσιάστηκε μπροστά της ὁ Ἅγιος μάρτυρας Ἰουλιανὸς ντυμένος σὰν μοναχὸς καὶ τῆς εἶπε: «Γυναίκα, τί ἔχεις καὶ κλαῖς; Γιατί δὲν ἀφήνεις τοὺς ἀναπαυόμενους ἐδῶ νὰ ἡσυχάσουν;» Γεμάτη κατάπληξη τοῦ λέγει: «Κύριέ μου, μὴν δυσανασχετεῖς κατὰ τῆς δούλης σου, δύο παιδιὰ εἶχα καὶ τὰ δύο σήμερα τὰ ἔθαψα ἐδῶ». Τότε ὁ θαυμαστὸς Μάρτυρας τῆς λέγει: «Μὴν κλαῖς γι αὐτὰ γιατὶ μὲ βεβαιότητα σοῦ λέγω ὅτι τὰ παιδιά σου βρίσκονται ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ζητοῦν νὰ τοὺς δώσει τὰ μέλλοντα ἀγαθὰ ποὺ ὑποσχέθηκε στοὺς πιστούς Του». Λέγοντας αὐτὰ ὁ Ἅγιος ἀμέσως ἔφυγε ἀπὸ μπροστά της. Ἡ Ἀθανασία τότε κατάλαβε ὅτι τὰ παιδιά της τὰ πῆρε ὁ Θεὸς γιὰ νὰ τὰ δεχθεῖ πιὸ γρήγορα κοντά του. Γι αὐτὸ γεμάτη χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση ἀναζήτησε τὸν μοναχὸ ποὺ τὴν παρηγόρησε καὶ ὅταν ἀπευθύνθηκε στὸν Νεωκόρο, ἐκεῖνος τῆς ἐξήγησε ὅτι οἱ θύρες ἦσαν ἀπὸ ὥρα ὅλες ἀσφαλισμένες. Συγκλονισμένη ἀπὸ τὸ θαῦμα ἐπέστρεψε στὸ σπίτι της καὶ ζήτησε ἀπὸ τὸν σύζυγό της νὰ ἀποσυρθοῦν καὶ οἱ δύο σὲ μοναστήρι ζώντας τὴν ὑπόλοιπη ζωή τους μὲ νηστεία καὶ προσευχή. Ἀφοῦ μοίρασαν τὰ ὑπάρχοντά τους στοὺς πτωχούς, ἀναχώρησαν γιὰ προσκύνημα στοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ ἀπὸ ἐκεῖ πρὸς τὴν Αἴγυπτο στὸν Ὅσιο Δανιήλ, ὁ ὁποῖος ἔβαλε τὴν Ἀθανασία στὸ γυναικεῖο μοναστήρι τῶν Ταβεννησιωτῶν καὶ τὸν Ἀνδρόνικο τὸν κράτησε ὑποταχτικό του. Δώδεκα χρόνια ἀργότερα ὁ Ἀνδρόνικος ζήτησε νὰ πάει καὶ πάλι στοὺς Ἁγίους Τόπους. Στὸν δρόμο, κατὰ θεία οἰκονομία, τὸν συνάντησε ἡ Ἀθανασία ντυμένη μὲ ἀνδρικὴ ἐνδυμασία, τὴν

7 ὁποία δὲν ἀναγνώρισε ἐνῶ ἐκείνη τὸν ἀναγνώρισε καὶ τοῦ ζήτησε νὰ πορευθοῦν μαζὶ χωρὶς νὰ ἀνταλλάσσουν καμμία κουβέντα. Ἀφοῦ προσκύνησαν ἐπέστρεψαν σιωπῶντες καὶ μὲ τὴν εὐλογία τοῦ γέροντα Δανιὴλ ἔζησαν μαζὶ γιὰ ἄλλα 12 χρόνια χωρὶς ὁ Ἀνδρόνικος νὰ καταλάβει ὅτι εἶχε δίπλα του τὴ σύζυγό του. Ὁ Ἀββᾶς Δανιὴλ τοὺς ἐπισκεπτόταν συχνὰ γιὰ νὰ τοὺς ἐνθαρρύνει στὸν πνευματικό τους ἀγώνα. Μετὰ ἀπὸ μιὰ τέτοια ἐπίσκεψη, τὸν πρόλαβε τρέχοντας ὁ Ἀνδρόνικος, γιατὶ ξαφνικὰ ἀρρώστησε ὁ μοναχὸς Ἀθανάσιος. Μόλις κοινώνησε τὰ ἄχραντα μυστήρια κοιμήθηκε εἰρηνικὰ ἀφήνοντας στὸ πλάϊ της ἕνα γράμμα ἀποκαλύπτοντας τὸ μυστικό της. Ὁ Ἀνδρόνικος εὐχαρίστησε τὸν Θεὸ ποὺ ἀξιώθηκε νὰ ζήσει μὲ τέτοια σύντροφο. Στὴ συνέχεια ἔζησε γιὰ μικρὸ διάστημα στὸ κοινὸ κελλὶ καὶ μετὰ ἀπὸ σύντομη ἀσθένεια ἐκοιμήθη καὶ πορεύθηκε πρὸς τὶς οὐράνιες μονὲς γιὰ νὰ συναντήσει τὴν σύζυγό του Ἀθανασία καὶ τὰ δυὸ παιδιά του στὴν Οὐράνια Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς διδαχές του τονίζει: «Ἀνίσως καὶ θέλει κανένας ἀπὸ ἐσᾶς νὰ κάμει καλὸν εἰς τὴν ψυχήν του, ἂς ἀγωνίζεται ὡσὰν τὸν Ἅγιον Ἀνδρόνικον καὶ τὴν Ἁγίαν Ἀθανασίαν καὶ σώζεται». Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α. Τὸν συνάναρχον Λόγον. Σωφροσύνης τὴν χλαῖναν τὴν Θεοΰφαντον, κατεποικίλατε χρόαις τῶν ἱερῶν ἀρετῶν, ὁμοφρόνως ἐν σπουδῇ ἄμφω ἀσκήσαντες. Ὅθεν ὑμῶν τὴν σιωπήν, ἡ τρισάγιος ᾠδή, ἐδέξατο ἐν ὑψίστοις, Ἀνδρόνικε στὴν τῇ θείᾳ Ἀθανασίᾳ τῇ Θεόφρονι. 7

8 Γιὰ τὴν Προσευχή Πηγή: Ἀναστασίου Σωτηρίου Τζαβάρα (Ἀντισμηνάρχου ἐ.ἀ.), «Ἀναμνήσεις ἀπὸ τὸν Γέροντα Πορφύριο, τὸν διορατικὸ καὶ προορατικὸ πνευματικό μας πατέρα», Ἐκδ. Ἱερὸν Γυναικεῖον Ἡσυχαστήριον «Ἡ Μεταμόρφωσις τοῦ Σωτῆρος», Ἔκδ. 7η, Ἀθῆναι Ἐπιμέλεια: Ἀντωνίου Ν. Στυλιανάκη Προσευχὴ καὶ κούραση «Ὅταν εἴμαστε στὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, τότε ἡ προσευχή μας γίνεται καθαρή. Νὰ προσεύχεσαι συνεχῶς, ἀκόμα καὶ στὸ κρεββάτι σου ποὺ κοιμᾶσαι μέρα ἢ νύχτα». «Ὅσο κουρασμένος κι ἂν εἶσαι νὰ μὴν παραλείπεις ποτὲ νὰ κάνεις τὸ βράδυ, πρὶν ἀπὸ τὸν ὕπνο σου, τὸ ἀπόδειπνο». Σὲ ἕναν ἀδελφὸ εἶπε: «Ὅταν εἶσαι πάρα πολὺ κουρασμένος, ἀπὸ τὴ δουλειά σου, ἢ τὴ νοερὰ προσευχή, νὰ λὲς μόνο τὸ Τρισάγιο. Σοῦ φτάνει». Μοῦ λέει ἕνας ἀδελφός: «Εἶχα ἔλθει ἀπὸ τὴν ἐπαρχία καὶ ἤμουν πάρα πολὺ κουρασμένος ἀπ τὴν ἐργασία μου, τὸ ταξίδι, καὶ τὸ βράδυ εἶπα τὸ τρισάγιο μόνο καὶ κοιμήθηκα, χωρὶς νὰ κάνω ἀπόδειπνο. Τὴν ἄλλη μέρα πῆγα νὰ δῶ τὸν Γέροντα στὴν Πολυκλινικὴ ποὺ ἦταν καὶ γυρίζει καὶ μοῦ λέει: 8

9 -«Ἔ! χθὲς ἔκανες τὸν κουρασμένο καὶ δὲν ἔκανες ἀπόδειπνο. Νὰ μὴν τὸ ἐπαναλάβεις ἄλλη φορά». Καταλαβαίνετε τὴ θέση μου, λέει ὁ ἀδελφός. Ὁ Παππούλης μοῦ σφίγγει τὸ κεφάλι Κάθε φορὰ ποὺ τὸν ἔβλεπα χρησιμοποιοῦσα ἕνα ξεχωριστὸ τρόπο μαζί του. Ἔβαζα τὸ κεφάλι μου πάνω στὰ γόνατά του καὶ χωρὶς νὰ τοῦ μιλῶ στὴν ἀρχὴ καθόλου, προσευχόμουνα νοερὰ γι αὐτόν, γιὰ τοὺς δικούς μου, γιὰ ὅλους μας γενικά, καὶ παρέμενα σ αὐτὴ τὴ στάση γιὰ ἀρκετὰ λεπτὰ τῆς ὥρας. Αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του, μὲ τὰ δυό του χέρια καὶ μὲ τὸ πετραχίλι σ αὐτά, μοῦ τύλιγε τὸ κεφάλι μου, μοῦ τὸ ἔσφιγγε καὶ προσευχόταν γιὰ ἀρκετὰ λεπτὰ τῆς ὥρας μαζί μου. Πολλὲς φορὲς αἰσθανόμουν τὴν ἀναπνοή του πολὺ ἔντονα καθὼς καὶ τοὺς κτύπους τῆς καρδιᾶς του. Ἂν καμιὰ φορὰ εἶχα καὶ πονοκεφάλους ἢ κάτι ἄλλο, ὅλα μοῦ ἔφευγαν καὶ ὅταν τελείωνα καὶ τὴν ἐξομολόγησή μου μαζί του καὶ ἔφευγα, νόμιζα ὅτι εἶχα πάρει τὴ μεγαλύτερη εὐλογία. Ὅπως γεμίζει μιὰ μπαταρία μὲ ρεῦμα μοῦ φαινόταν πὼς ἤμουν φορτωμένος ἀπὸ εὐλογία καθὼς ὁδηγοῦσα ἐπιστρέφοντας στὸ σπίτι μου. Μιὰ φορὰ ρώτησα τὸν Παππούλη καὶ τοῦ εἶπα: -Γιατί, Παππούλη, μοῦ πιάνεις ἔτσι τὸ κεφάλι μου μὲ τὰ χέρια σου; Μοῦ εἶπε τότε τὸ ἑξῆς: -Νά! παιδί μου, ὅπως προσεύχεσαι ἐσύ, προσεύχομαι κι ἐγώ, καὶ παίρνω τὴν ψυχή σου κρατώντας τὸ κεφάλι σου, καὶ τὴν παρουσιάζω στὸν Χριστό μας καὶ τοῦ ζητῶ νὰ σὲ ἐλεήσει, νὰ σὲ βοηθήσει, νὰ σὲ φωτίσει καὶ νὰ σοῦ δώσει ὅ,τι ἄλλο ἔχεις ἀνάγκη, καὶ σὲ σένα καὶ στὴν οἰκογένειά σου». 9

10 Οἱ Καταβασίες τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Πηγή: Συμεὼν Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης «Ἀφθαρσίας πηγή» Καταβασίες Δεσποτικῶν καὶ Θεομητορικῶν ἑορτῶν, Ἐκδόσεις «Ἐν πλῷ», Β ἔκδοση: Ἀθήνα, Δεκέμβριος Ἐπιμέλεια: Πρωτ. Κωνσταντίνου Χριστοδούλου 10 Οἱ Καταβασίες τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἐκτὸς ἀπὸ ἄλλες περιπτώσεις, ψάλλονται καὶ ἀπὸ τὶς 24 Αὐγούστου μέχρι τὶς 21 Σεπτεμβρίου. Στὴν περίοδο αὐτὴ ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει στὶς 8 Σεπτεμβρίου τὸ Γενέθλιο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας. Ἐπισημαίνεται ὅτι, παρόλο ποὺ ἡ ἑορτὴ ἀναφέρεται στὸ πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου οἱ καταβασίες ποὺ ψάλλονται τὴν ἡμέρα αὐτὴ εἶναι αὐτὲς τῆς ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ ὄχι αὐτὲς τῆς Θεοτόκου, οἱ γνωστὲς σὲ ὅλους μας «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου». Ὡστόσο, ἡ θ Ὠδὴ στὶς καταβασίες τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἶναι ἀφιερωμένη στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ὅπως καὶ στὶς ἄλλες καταβασίες. Στὸ παρὸν τεῦχος ἀναφέρουμε μιὰ σύντομη ἀνάλυση τῆς θ ὠδῆς ποὺ ψάλλεται κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ Γενεθλίου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

11 ᾨδὴ θ. Μυστικὸς εἶ, Θεοτόκε, Παράδεισος, ἀγεωργήτως βλαστήσασα Χριστόν, ὑφ οὗ τὸ τοῦ Σταυροῦ ζωηφόρον ἐν γῇ πεφυτούργηται δένδρον δι οὗ νῦν ὑψουμένου προσκυνοῦντες αὐτόν, Σὲ μεγαλύνομεν. Παναγία Θεοτόκε, εἶσαι τὸ μυστικὸ περιβόλι, διότι, χωρὶς νὰ δεχτεῖς μέσα σου ἀνδρικὸ σπέρμα, [γέννησες τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος φύτεψε στὴ γῆ τὸ δένδρο τοῦ Σταυροῦ ποὺ καρποφορεῖ τὴν αἰώνια ζωή. Προσκυνώντας, λοιπόν, τὸν Χριστό, μέσω τοῦ Σταυροῦ ποὺ σήμερα ὑψώνεται, μεγαλύνουμε κι ἐσένα ποὺ Τὸν γέννησες. Ἡ Θεοτόκος εἶναι ὁ μυστικὸς καὶ νοητὸς παράδεισος, τὸν ὁποῖο ὁ ἱερὸς Κοσμᾶς ἀντιπαραβάλλει μὲ τὸν αἰσθητὸ παράδεισο τῆς Ἐδέμ. Καὶ ὅπως ὁ αἰσθητὸς παράδεισος χωρὶς τὴ μεσολάβηση ἀνθρώπου (σπορά, καλλιέργεια κ.λπ.) ἀλλὰ μόνο μὲ τὸν δημιουργικὸ λόγο τοῦ Θεοῦ βλάστησε τὰ διάφορα δένδρα, ἔτσι καὶ ἡ Θεοτόκος «ἀγεωργήτως», δηλαδὴ χωρὶς νὰ διανοιγεῖ ἡ μήτρα της καὶ νὰ δεχτεῖ μέσα της σπέρμα ἀνδρός, γέννησε τὸν Χριστὸ μὲ τὴ δύναμη καὶ τὴν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὡς Θεὸς φύτεψε «τὸ ξύλον τῆς ζωῆς ἐν μέσῳ τοῦ παραδείσου» (Γέν. 2,9). Ὁ ἴδιος μετὰ τὴν ἐνανθρώπησή Του φύτεψε «ἐν μέσῳ τῆς γῆς» (Ψαλμ. 73, 12) καὶ τὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ. Τὸ ρῆμα φυτουργῶ ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ 11

12 ὑμνογράφος καθιστᾶ ἐμφανέστατη τὴ σωστικὴ ἐνέργεια τοῦ Χριστοῦ: ὁ Κύριος πότισε μὲ τὸ αἷμα καὶ τὸ ὕδωρ ποὺ ἔτρεξαν ἀπὸ τὴν ἀκήρατη πλευρά Του τὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ καὶ ἔτσι τὸ κατέστησε «ζωηφόρον», δηλαδὴ ἱκανὸ νὰ καρποφορεῖ τὴν αἰώνια καὶ ἀληθινὴ ζωή. Διαμέσου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τὸν ὁποῖο ὑψώνουμε «νῦν» -κατὰ τὴν μεγάλη δηλαδὴ ἑορτὴ τῆς Ὑψώσεως-, οἱ χριστιανοὶ προσκυνοῦμε τὸν ἴδιο τὸν Χριστὸ ποὺ θυσιάστηκε ἐπάνω του, «ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀνομίας καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον» (Τίτ. 2,14). Μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ τὸν ὁποῖο προσκυνοῦμε, οἱ πιστοὶ μεγαλύνουμε καὶ τὸ πανάγιο πρόσωπο τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀξιώθηκε νὰ γίνει μητέρα τοῦ Κυρίου (Λουκ. 1, 43) καὶ ἔτσι νὰ ὑπηρετήσει τὸ ἔργο τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Ἡ χρήση τοῦ ρήματος μεγαλύνω δὲν εἶναι τυχαία. Ἀποτελεῖ τὸν σύνδεσμο τοῦ παρόντος εἱρμοῦ τῆς θ ὠδῆς καὶ τῆς ἀντίστοιχης βιβλικῆς τῆς Θεοτόκου, ἡ ὁποία ἀρχίζει μὲ αὐτὸ τὸ ρῆμα «Μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον» (Λουκ. 1,46). Ἀπολυτίκιον Ἦχος α Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος, καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα. 12

13 Περίεργα ὀνόματα μὲ ἅγια ὀμορφιά Ἐπιμέλεια: Θωμᾶ Ἀν. Παπαθωμᾶ Στὸν Ὀρθόδοξο Χριστιανισμό, ὀνοματίζουμε τὰ νεογέννητα μωρὰ μὲ ὀνόματα ἁγίων γιὰ νὰ ἔχουν τὴν χάρη καὶ τὴν προστασία τους καὶ γιατί ὄχι νὰ μιμηθοῦν τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν Χριστό μας. Πολλὰ ἀπὸ τὰ ὀνόματα Ἁγίων τὰ θεωροῦμε παράξενα, ἀφοῦ ἴσως νὰ μὴν εἶναι τόσο γνωστά, ὅπως μερικὰ ἀπὸ τὰ ὀνόματα τῶν 40 παρθένων. Στὴν ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου, δηλαδὴ στὴν ἀρχὴ τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου, τὴν 1η Σεπτεμβρίου, γιορτάζουν οἱ 40 παρθένες καὶ ὁ διδάσκαλος αὐτῶν Ἀμμοῦν. Οἱ σαράντα γυναῖκες μάρτυρες ἦταν ἀσκήτριες καὶ εἶχαν καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Ἀδριανούπολη τῆς Θράκης. Ζοῦσαν ἐκεῖ ὡς μαθήτριες τοῦ Διακόνου Ἀμμοῦν. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, τὸ ἔτος 305 μ.χ., βασίλευε ὁ αὐτοκράτορας Λικίνιος στὸ ἀνατολικὸ μέρος τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, φοβερὸς διώκτης τῶν Χριστιανῶν. Ὁ Λικίνιος, λοιπόν, εἶχε δώσει 13

14 14 διάταγμα γιὰ ἐξόντωση τῶν Χριστιανῶν, καὶ ἡ τυραννική του διαταγὴ ἔφτασε σ ὅλες τὶς πόλεις καὶ τὰ χωριά, καὶ οἱ Χριστιανοὶ πέφτανε στὸν ἱερὸ ἀγώνα τῆς πίστεως μὲ αὐτοθυσία. Σ αὐτὴν τὴν φοβερὴ ἐποχὴ γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς ζήσανε καὶ μαρτύρησαν οἱ Σαράντα παρθένες ἀσκήτριες, μαθήτριες τοῦ Διακόνου Ἀμμοῦν, τὰ ὀνόματα τῶν ὁποίων εἶναι τὰ ἑξῆς: Ἀδαμαντίνη, Καλλιρόη, Χαρίκλεια, Πηνελόπη, Κλειώ, Θάλεια, Μαριάνθη, Εὐτέρπη, Τερψιχόρη, Οὐρανία, Κλεονίκη, Σαπφώ, Ἐρατώ, Πολύμνια, Δωδώνη, Ἀθηνᾶ, Τρωάδα, Κλεοπάτρα, Κοραλία, Καλλίστη, Θεονόη, Θεανώ, Ἀσπασία, Πολυνίκη, Διώνη, Θεοφάνη, Ἐρασμία, Ἑρμηνεία, Ἀφροδίτη, Μαργαρίτα, Ἀντιγόνη, Πανδώρα, Χάιδω, Λάμπρω, Μόσχω, Ἀριβοία, Θεονύμφη, Ἀκριβή, Μελπομένη καὶ Ἐλπινίκη. Δὲν ὑπέκυψαν, λοιπόν, στὶς προκλήσεις τοῦ τυράννου Λικινίου νὰ προσκυνήσουν τὰ εἴδωλα καὶ μαρτύρησαν μὲ φρικτὰ βασανιστήρια τὴν 1η Σεπτεμβρίου, ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποίαν ἑορτάζεται καὶ ἡ μνήμη τους, ὅπως γράφεται στὸ Μηναῖο τοῦ Σεπτεμβρίου. Ὁ σκληρὸς Λικίνιος διέταξε νὰ τὶς θανατώσουν καὶ τὶς σαράντα μὲ φρικτὰ μαρτύρια. Μὲ ἀπόφασή του, λοιπόν, τὶς δέκα τὶς ἔριξαν στὴν φωτιά, ὀκτὼ μαζὶ μὲ τὸν διδάσκαλό τους ἀποκεφαλίσθηκαν, ἄλλες δέκα τὶς σκότωσαν μὲ ξίφος, ἐνῶ ἕξι τὶς ἔκοψαν μὲ μαχαίρια καὶ ἕξι μὲ πυρακτωμένα σίδερα. Τὰ βασανιστήρια ποὺ ὑπέστησαν οἱ Σαράντα μάρτυρες παρθένες καὶ ἀσκήτριες ἦταν φοβερά. Οἱ σαράντα παρθένες δὲν φόρεσαν τὸ στεφάνι τοῦ γάμου, ἀλλὰ τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου ἀπὸ τὴν ἀγάπη τους γιὰ τὸν Χριστό. Ἡ ἐξωτερική τους ὀμορφιά, μὲ τὴν ἐσωτερικὴ δύναμή τους καὶ πίστη τους πρὸς τὸν Θεὸ τὶς ἀξίωσε νὰ γίνουν παντοτινὲς κάτοικοι τοῦ παραδείσου πρεσβεύοντας στὸν Κύριο ὅπως ἀναφέρει καὶ τὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς τους.

15 Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. α Ἀθλητῶν αἱ χορεῖαι, δεῦτε συνδράμετε καὶ Τεσσαράκοντα Κόρας μετὰ Ἀμμοῦν εὐσεβοῦς μεγαλύνατε λαμπρῶς πανηγυρίζουσαι ὅτι ἐνήθλησαν στερρῶς τῇ ἀσκήσει ἐν Χριστῷ ῥωσθεῖσαι καὶ λαμπρυνθεῖσαι πρεσβεύουσαι τῷ Κυρίῳ ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Δοξαστικὸν Αἴνων Ἦχος πλ. α Ὤ! Τεσσαράκοντα Παρθένοι καὶ ἀθλήτριαι, παριστάμεναι σὺν τῷ διδασκάλῳ ὑμῶν Ἀμμοῦν τῷ θρόνῳ τῷ φρικτῷ μετὰ πάντων τῶν ἁγίων, καὶ προσκυνοῦσαι τῷ Ζῶντι εἰς αἰῶνας αἰώνων, μνήσθητε καὶ ἡμῶν ὡς φιλάδελφοι οὖσαι τῶν οἰκτρῶς δεομένων νῦν αἰτοῦσαι τῷ κόσμῳ εἰρήνην, τῇ Ἐκκλησίᾳ ὁμόνοιαν, καὶ ἡμῖν τοῖς μέλπουσι τῇ γενεθλίῳ ὑμῶν ἡμέρᾳ ἄφεσιν ἁμαρτιῶν εὑρεῖν καὶ τὸ μέγα ἔλεος. 15

16 ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ Τὸ βαρὺ ἔργο τῶν γονέων, χρηστὸς ζυγὸς μὲ τὸν Χριστό Γερόντισσα Φιλοθέη Πηγή: koinoniaorthodoxias.org Ἐπιμέλεια: Μαρία Uliniuc Ἡ κάθε γυναίκα ποὺ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ προορίζεται νὰ γίνει μητέρα, μαζὶ μὲ τὴ μεγάλη εὐλογία καὶ τιμὴ ποὺ τῆς γίνεται ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ φέρει καινούργιους ἀ ν θ ρ ώ π ο υ ς, καινούργιες εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο, θὰ περάσει καὶ πόνο πολύ. Θὰ πονέσει πολύ γιατὶ δὲν εἶναι μόνο οἱ στιγμιαῖες ὠδίνες τῆς φυσικῆς γέννας ποὺ περνάει ἡ μητέρα, προκειμένου νὰ φέρει στὸν κόσμο ἕνα παιδί, ἀλλὰ ἐξίσου μεγάλες ἴσως καὶ μεγαλύτερες εἶναι καὶ οἱ ὠδίνες τῆς πνευματικῆς γέννας τοῦ παιδιοῦ, μέχρις ὅτου φθάσει «εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφ. 4:13). Εἶναι οἱ ὠδίνες δηλαδὴ ποὺ καλεῖται νὰ βιώνει, ἡ μητέρα περισσότερο, ἀλλὰ καὶ ὁ πατέρας, ἀνὰ πάσα στιγμή, προκειμένου νὰ διαπαιδαγωγοῦν τὸ τέκνο τους «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου» (Ἐφ. 6:4). Τὸ ἔργο αὐτὸ τὸ ὀδυνηρὸ τῆς μητέρας ἀρχίζει ἀπὸ τὴν κυοφορία ἢ καὶ ἐνωρίτερα ἀπὸ αὐτή, καὶ συνεχίζεται μέχρι νὰ ἔρθει ἡ ὥρα ποὺ θὰ κάνει καὶ τὸ παιδὶ δική του οἰκογένεια. Ἀλλὰ καὶ μετὰ ὁ ρόλος τῆς 16

17 μητέρας δὲν σταματᾶ, γιατὶ καὶ ἡ γιαγιά ὅπως καὶ ὁ παππούς γίνονται δυὸ φορὲς μητέρα καὶ πατέρας. Γίνονται δυὸ φορὲς γονεῖς. Ὅπως ἀντιλαμβανόμαστε ὅλοι, εἶναι πολὺ βαριὰ καὶ ἐξαιρετικὰ ὑπεύθυνη ἡ ἀποστολὴ τῶν γονέων, γιατὶ σ αὐτούς, καὶ πρωτίστως στὴ μητέρα, πέφτει τὸ βάρος τῆς σωστῆς διάπλασης καὶ ἀνάπλασης τῆς προσωπικότητας τοῦ παιδιοῦ καὶ κατ ἐπέκτασιν ὁλόκληρης τῆς ἀνθρωπότητας δεδομένου μάλιστα ὅτι τὸ παιδί ὅπως ἀποφαίνονται οἱ εἰδικοί ὄχι ἁπλῶς, ἀφοῦ γεννηθεῖ καὶ μεγαλώσει λίγο, ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὴ συμπεριφορὰ τῶν γονέων του, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ὅταν κυοφορεῖται, καὶ τότε ἀκόμη ὁ νέος ἄνθρωπος, καθὼς δημιουργεῖται, ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὴν ὅλη κατάσταση τῆς μητέρας του. Ἀλλὰ ἀκόμη πιὸ βαθιὰ πάει τὸ πράγμα: τὸ παιδὶ ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὸν ἄλφα ἢ βήτα τρόπο ζωῆς ποὺ ἔκανε αὐτὸς ὁ πατέρας ἢ αὐτὴ ἡ μητέρα, ὅταν ἦταν δέκα, δεκαπέντε, εἴκοσι ἐτῶν, πρὶν δηλαδὴ ἔρθουν εἰς γάμου κοινωνίαν καὶ γεννήσουν παιδιά. Ὡστόσο ὅμως, ὅσο βαρὺς κι ἂν εἶναι ὁ ζυγὸς τῶν γονέων, ἡ Ἐκκλησία, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς διαβεβαιώνει ὅτι «ὁ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστι» (Ματθ. 11:30). Ἑπομένως τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν καὶ ὁ ζυγὸς τῶν γονέων γίνεται χρηστὸς καὶ τὸ φορτίο τους ἐλαφρύ. Πότε ὅμως; Ὅταν συνειδητοποιήσουν ὅτι τὸ ἔργο ποὺ καλοῦνται νὰ κάνουν δὲν εἶναι ὅλο δικό τους, ἀλλὰ αὐτοὶ εἶναι ἁπλῶς οἱ συνεργοὶ καὶ οἱ βοηθοὶ στὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ εἶναι ἁπλῶς οἱ ὑπηρέτες στὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Γι αὐτὸ καὶ καλοῦνται νὰ ἀντέξουν, διότι ἀντέχει ὁ Χριστὸς ὁ ἴδιος γι αὐτούς! Γιὰ τὶς ὠδίνες τῆς ἐν Χριστῷ ἀναγεννήσεως τῶν ψυχῶν μποροῦμε νὰ πάρουμε μιὰ εἰκόνα, μιὰ ἰδέα ἀπὸ τὸ ἀνάλογο χωρίο τῆς πρὸς Γαλάτας ἐπιστολῆς, ὅπου ἐκεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐκφράζει πολὺ χαρακτηριστικὰ τὸν προσωπικό του ψυχικὸ πόνο γιὰ τὴν ἀναγέννηση τῶν πνευματικῶν του τέκνων: «Τεκνία μου, οὓς πάλιν ὠδίνω, ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν» (Γαλ. 4:19). 17

18 18 Θὰ πονέσει πολὺ ἡ μητέρα. Ὄχι ἀστεῖα. Ρομφαία μαχαιριά θὰ διέλθει τὴν ψυχή της, ὅμοια μὲ ἐκείνη ποὺ ἐπρόκειτο νὰ διαπεράσει τὴν καρδιὰ τῆς Παναγίας μας, ὅπως εἶπε ὁ δίκαιος Συμεών, ὅταν πῆγε στὸν ναὸ ἡ Παναγία γιὰ νὰ σαραντίσει. Καὶ ὄντως πέρασε ρομφαία τὴν Παναγία. Πολὺ πόνεσε, πολὺ λυπήθηκε, ἀκριβῶς διότι ἔγινε μητέρα τοῦ Χριστοῦ. Δὲν εἶναι τὰ πράγματα ὅπως τὰ παίρνουμε ἐμεῖς. Ἡ Παναγία πονάει, περνάει ἀπὸ τὴν καρδιά της δίκοπο μαχαίρι. Δὲν εἶναι μητέρα τοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ καὶ νὰ ξεγλιτώσει ἀπὸ αὐτά, ἀλλὰ ἀκριβῶς ἐπειδὴ εἶναι μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἐπιτρέπει ὁ Θεός, οἰκονομεῖ ὁ Υἱὸς νὰ περάσει ἀπὸ αὐτὸν τὸν πόνο ἡ μητέρα του. Διότι, ἂν τὸ δοῦμε καὶ γενικὰ ἀπὸ πνευματικῆς ἀπόψεως τὸ θέμα, ἂν δὲν περάσει πραγματικὰ μέσα ἀπὸ τὴν ψυχή σου ρομφαία, ἂν ἐπιτρέπεται νὰ ποῦμε, ἂν δὲν σουβλιστεῖ ἡ ψυχή σου, ἂν δὲν πονέσεις καὶ δὲν ματώσεις, πολλὰ μὴ καλὰ πράγματα ποὺ ὑπάρχουν μέσα στὴν ψυχή, δὲν θὰ τὰ πάρεις εἴδηση καθόλου ὅτι ὑπάρχουν καὶ θὰ μείνουν ἐκεῖ δὲν θὰ μετανοήσεις γι αὐτὰ καὶ θὰ φύγεις ἀπὸ αὐτὸν τὸν κόσμο ἀμετανόητος, ἀτακτοποίητος. Ἔχει πάρα πολὺ μεγάλη σημασία νὰ γνωρίσουμε καλά-καλὰ τὸν ἑαυτό μας, νὰ μετανοοῦμε ἀνάλογα καὶ νὰ ζητοῦμε συγχώρηση ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους γιὰ ὅλα τὰ λάθη μας καὶ τὰ ἀτοπήματά μας, γιὰ ὅλη τὴν ἁμαρτωλότητά μας, ὥστε νὰ καθαριστοῦμε καὶ νὰ σωθεῖ ἡ ψυχή μας. Καὶ ἂν αὐτὸ τὸ ἔργο δὲν εἶναι μιὰ πολυτέλεια ἀλλὰ ἡ πρώτη ἀνάγκη ὅλων ἡμῶν τῶν χριστιανῶν, πολὺ περισσότερο εἶναι ἄφευκτη ἀνάγκη γιὰ τοὺς χριστιανοὺς γονεῖς, ποὺ καλοῦνται νὰ ἐπιτελέσουν τὸ βαρύτατο ἔργο τους μέσα στὴ σύγχρονη κοινωνία μας, ὅπου τὸ μίασμα τοῦ κοσμικοῦ φρονήματος ἰσοπέδωσε τὰ πάντα καὶ τὴν ἔχει μετατρέψει σὲ μιὰ ἀπέραντη καὶ ἀπαράκλητη ἔρημο. Μέσα σ αὐτὴ τὴν ἀπαράκλητη ἔρημο οἱ ταλαίπωροι ἄνθρωποι ὑπερύψωσαν καὶ μιὰ σύγχρονη Βαβὲλ καὶ γι αὐτὸ δὲν ὑπάρχουν περιθώρια συνεννόησης μεταξύ τους, καὶ ἰδιαίτερα

19 μεταξὺ γονέων καὶ παιδιῶν. Σὲ ἄλλη γλώσσα μιλοῦν τὰ παιδιὰ καὶ σὲ ἄλλη ἀπαντοῦν οἱ γονεῖς. Ἄλλα τὰ ἐνδιαφέροντα καὶ οἱ ἐπιδιώξεις τῶν μὲν καὶ ἄλλα τῶν δέ. Ἄλλη ἡ τακτικὴ καὶ νοοτροπία τῶν παιδιῶν καὶ ἄλλη τῶν γονέων. Ὡστόσο, μέσα στὴ σύγχρονη χριστιανικὴ οἰκογένεια εἶναι ἀνάγκη νὰ βρεθεῖ ἕνας τρόπος, ἕνα μέσο, ἕνας κρίκος ποὺ θὰ ἑνώσει τὰ διεστῶτα, μιὰ γλώσσα μὲ τὴν ὁποία θὰ μπορέσουν νὰ συνεννοηθοῦν καί, ὅπως λέγεται, νὰ τὰ βροῦν μεταξύ τους οἱ ἄνθρωποι, τὰ μέλη τῆς οἰκογένειας. Ὅλοι, νομίζω, καταλαβαίνουμε πὼς ἡ γλώσσα αὐτὴ εἶναι ἡ γλώσσα τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης, στὴν ὁποία ὀφείλουμε νὰ μαθητεύσουμε ὅλοι οἱ χριστιανοὶ καὶ πρῶτοι πάλι οἱ γονεῖς, γιατὶ τὸ βασικὸ στοιχεῖο στὴ χριστιανικὴ οἰκογένεια μεταξὺ τῶν γονέων καὶ μεταξὺ γονέων καὶ παιδιῶν εἶναι ἡ ἀγάπη. Ἡ ἀγάπη ἡ ἀληθινή, ἡ θυσιαστική, ἡ ὁποία βγάζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν ἑαυτό του καὶ τὸν κάνει νὰ δίνεται στὸν ἄλλο. Αὐτὴ τὴν ἀγάπη ὀφείλουν νὰ δίνουν στὸ παιδί τους οἱ χριστιανοὶ γονεῖς καὶ ὄχι ἐκείνη ποὺ ἀποβλέπει στὴν προσωπική τους εὐχαρίστηση καὶ στὴν ἱκανοποίηση τῶν ὁποιωνδήποτε ἰδιοτελῶν ἐπιδιώξεών τους καὶ σκοπῶν τους. Αὐτὴ ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη θὰ κάνει τοὺς γονεῖς πρῶτα καὶ κύρια νὰ δείχνουν, ὅσο τὸ δυνατόν, μεγαλύτερη στοργὴ στὰ παιδιά τους, γιατὶ αὐτὴ εἶναι ἡ καλύτερη τροφή τους. Πιὸ πολὺ τὸ τρέφει τὸ παιδὶ ἡ ἀγάπη καὶ ἡ στοργή, τὸ γλυκὸ καὶ τρυφερὸ χαμόγελο τῆς μάνας, παρὰ τὸ γάλα ποὺ πίνει Ἀπόσπασμα ὁμιλίας μὲ θέμα «Ἡ οἰκογένεια στὸν 21ο αἰώνα» τῆς Γερόντισσας Φιλοθέης τοῦ Ἱ. Γυν. Ἡσυχαστηρίου «Τὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου» Πανοράματος Θεσσαλονίκης. Σ αὐτὴ ἡ Γερόντισσα εἶχε, ὅπως εἶπε, ὡς ὁδηγὸ τὴ διδαχὴ τοῦ μακαριστοῦ π. Συμεὼν Κραγιοπούλου, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε μέχρι τὴν κοίμησή του ( ) ὁ πνευματικὸς πατέρας τοῦ Ἱ. Ἡσυχαστηρίου. 19

20 ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 1 Παρασκευή 2 Σάββατο 3 ΚΥΡΙΑΚΗ 6 Τετάρτη 7 Πέμπτη 8 Παρασκευή ΕΟΡΤΑΖΟΝΤΕΣ ΑΓΙΟΙ ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ Ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου, ἤτοι τοῦ Νέου Ἔτους, Συμεὼν ὁσίου τοῦ Στυλίτου, τῶν Ἁγίων 40 Γυναικῶν, Ἀμμοῦν Διακόνου Μάμαντος Μεγαλομάρτυρος, Ἰωάννου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Νηστευτοῦ ΙΓ ΜΑΤΘΑΙΟΥ. Ἀνθίμου ἱερομ., Φοίβης διακόνου, Πολυδώρου Λευκωσίας Ἁγίας Ἑρμιόνης (ἐκ μεταθέσεως) Ἀνάμνησις τοῦ ἐν Χώναις θαύματος τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ Πανηγυρικὸς Ἑσπερινός Τοῦ Πανηγυρικοῦ Ἑσπερινοῦ στὸν ἱερὸ Ναὸ Χρυσελεούσης θὰ προστεῖ ὁ Ἐπίσκοπος Νεαπόλεως, κ. Πορφύριος ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ Τῆς Θείας Λειτουργίας στὸν ἱερὸ Ναὸ Χρυσελεούσης θὰ προστεῖ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου, κ. Χρυσόστομος ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΑ ΑΓ. ΣΟΦΙΑ 06:30-08:30 06:30-08:45 06:30-08:30 06:30-09:45 06:30-09:45 06:30-08:45 06:30-08:30 18:00-19:30 06:30-09:30 Ἑσπερινός Παράκληση 18:00-19:00 9 Σάββατο Τῶν ἁγίων καὶ δικαίων Θεοπατόρων Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννης 06:30-08:45 10 ΚΥΡΙΑΚΗ 14 Πέμπτη Κυριακὴ πρὸ τῆς Ὑψώσεως Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας μαρτύρων Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 06:30-09:45 06:30-09:45 06:30-09:00 06:30-09:00 Παράκληση 18:00-18: Σάββατο Εὐφημίας Μεγαλομάρτυρος 06:30-08:45 06:30-08:30

21 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 17 ΚΥΡΙΑΚΗ Τρίτη- Τετάρτη ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΕΟΡΤΑΖΟΝΤΕΣ ΑΓΙΟΙ ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν Σοφίας καὶ τῶν τριῶν θυγατέρων αὐτῆς, Πίστεως, Ἐλπίδος καὶ Ἀγάπης Μαρτύρων, Ἡρακλειδίου Ἐπισκόπου Ταμασέων Αὐξιβίου Ἐπισκόπου Σόλων Τῆς Θείας Λειτουργίας στὸν ἱερὸ Ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας θὰ προστεῖ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου, κ. Χρυσόστομος Εὐσταθίου Μεγαλομάρτυρος, Θεοπίστης τῆς συμβίας αὐτοῦ καὶ Ἀγαπίου καὶ Θεοπίστου τῶν υἱῶν αὐτῶν ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΑ ΑΓ. ΣΟΦΙΑ 06:30-09:45 06:30-10:00 20:00-1:00 21 Πέμπτη Παράκληση 18:00-18:45 23 Σάββατο 24 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 Δευτέρα 26 Τρίτη 28 Πέμπτη Σύλληψις Τιμίου Προδρόμου ΣΤΕΓΗ ΑΓ.ΜΑΡΙΝΑ Ἑσπερινός (Παρασκευὴ 22/9) 16:00-17:00 Ὄρθρος Θεία Λειτουργία 06:30-08:45 Α ΛΟΥΚΑ. Θέκλης Μεγαλομάρτυρος καὶ Ἰσαποστόλου, 06:30-09:45 06:30-09:45 Σιλουανοῦ ὁσίου τοῦ Ἀθωνίτου Ἑσπερινός Παράκληση 18:00-19:00 Εὐφροσύνης ὁσίας 06:30-08:45 06:30-08:30 Ἡ Μετάστασις τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἡ εὕρεσις καὶ ἀνακομιδὴ τοῦ Λειψάνου Νεοφύτου ὁσίου τοῦ Ἐγκλείστου 06:30-08:45 06:30-08:30 06:30-08:45 06:30-08:30 29 Παρασκευή Κυριακοῦ Ὁσίου τοῦ Ἀναχωρητοῦ 06:30-08:45 06:30-08:30 21

22 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 1 ΚΥΡΙΑΚΗ 2 Δευτέρα 3 Τρίτη 4 Τετάρτη 5 Πέμπτη 7 Σάββατο 8 ΚΥΡΙΑΚΗ 9 Δευτέρα 12 Πέμπτη 13 Παρασκευή 15 ΚΥΡΙΑΚΗ 17 Τρίτη 18 Τετάρτη ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΕΟΡΤΑΖΟΝΤΕΣ ΑΓΙΟΙ ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ Β ΛΟΥΚΑ. Πάντων τῶν ἐν τῇ Νήσῳ Κύπρῳ διαλαμψάντων Ἁγίων, 3 ο ἐτήσιο μνημόσυνο Οἰκ. Κωνσταντίνου Γ. Κούκου Κυπριανοῦ Ἱερομάρτυρος καὶ Ἰουστίνης Παρθενομάρτυρος ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΑ Ἑσπερινός Παράκληση 17:30-18:30 ΑΓ. ΣΟΦΙΑ 06:30-10:00 06:30-09:45 06:30-08:45 06:30-08:30 Ἰωάννου ὁσίου τοῦ Λαμπαδιστοῦ 06:30-08:45 06:30-08:30 Ἁγίου Εὐδοκίμου τοῦ Βατοπαιδινοῦ 06:30-08:30 Παράκληση 17:30-18:15 Σεργίου καὶ Βάκχου μεγαλομαρτύρων 06:30-08:45 Γ ΛΟΥΚΑ 06:30-09:45 06:30-09:45 Ὁσίων Ἀνδρονίκου καὶ Ἀθανασίας τῆς συμβίας αὐτοῦ 06:30-08:45 06:30-08:30 ΑΓ. Ἐπικτήτου ὁσίου ΜΑΡΙΝΑ 06:30-08:45 Παράκληση 17:30-18:15 Χρυσῆς νεομάρτυρος 06:30-08:30 Δ ΛΟΥΚΑ. Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς ἐν Νικαίᾳ Ζ Οἰκ. Συνόδου Ἑσπερινός Παράκληση 17:30-18:30 Λουκᾶ τοῦ Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ 06:30-09:45 06:30-09:45 06:30-08:45 06:30-08:30 22

23 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 19 Πέμπτη 20 Παρασκευή 21 Σάββατο 22 ΚΥΡΙΑΚΗ 23 Δευτέρα 26 Πέμπτη 27 Παρασκευή 28 Σάββατο 29 ΚΥΡΙΑΚΗ 30 Δευτέρα ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΕΟΡΤΑΖΟΝΤΕΣ ΑΓΙΟΙ ΙΕΡΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ Μνάσωνος Ἐπισκόπου Ταμασοῦ Ἰωὴλ Προφήτου, Οὐάρου Μάρτυρος Ἑσπερινός Παράκληση στὴν ἁγία Μαρίνα Ἀρτεμίου Μεγαλομάρτυρος, Γερασίμου ὁσίου τοῦ ἐν Κεφαλληνίᾳ Σωκράτους Ἱερομάρτυρος, Ἱλαρίωνος τοῦ μεγάλου, Χριστοδούλου τοῦ ἐν Πάτμῳ, Βαρνάβα καὶ Ἰλαρίωνος ὁσίων τῶν ἐν Περιστερώνᾳ Ἑσπερινός (Παρασκευὴ 20 Ὀκτωβρίου) ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΑ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ 06:30-08:45 17:30-18:30 ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ 06:30-08:45 ΣΤΕΓΗ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ Ὄρθρος Θεία Λειτουργία 06:30-08:45 ΣΤ ΛΟΥΚΑ. Εὐλαλίου, Ἐπισκόπου Λαμπούσης ΙΑΚΩΒΟΥ ΑΠ. ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΘΕΟΥ Ὄρθρος Θεία Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Μυροβλήτου ΑΓ. ΣΟΦΙΑ 06:30-08:30 ΑΓΡΥΠΝΙΑ Ὀκτ. Παρασκευή - Σάββατο 16:00-17:00 20:30-1:00 06:30-09:45 06:30-09:45 06:30-08:45 06:30-08:30 06:30-08:45 06:30-08:45 Παράκληση 17:30-18:15 Ἑσπερινός Παράκληση 17:30-18:30 Ἁγίας Σκέπης 06:30-08:45 Ζ ΛΟΥΚΑ. Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας Θεράποντος ἐν Λυθροδόντᾳ, Ζηνοβίου καὶ Ζηνοβίας τῶν μαρτύρων 06:30-09:45 06:30-09:45 06:30-08:45 06:30-08:30 23

24 Ακολουθίες στο Παρεκκλήσιο Αγίου Λουκά Κριμαίας ΑΠΟΛΛΩΝΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Σεπτέμβριος: Πέμπτη 7/9/2017 Παράκληση 18:00-19:00 Παρασκ.-Σάββ /9/2017 ΑΓΡΥΠΝΙΑ 21:00-01:00 Σάββατο 23/9/2017 Θ. Λειτουργία 06:00-08:00 Ὀκτώβριος: Πέμπτη 5/10/2017 Παράκληση 18:00-19:00 Σάββατο 14/10/2017 Θ. Λειτουργία 06:00-08:00 Παρασκ.-Σάββ /9/2017 ΑΓΡΥΠΝΙΑ 21:00-01:00 - Τὸν μήνα Σεπτέμβριο ὁ Ἑσπερινὸς ἀρχίζει στὶς 18:00. Τὸν μήνα Ὀκτώβριο ὁ Ἑσπερινὸς ἀρχίζει στὶς 17:30. Σημειώνεται ὅτι Ἑσπερινός τελεῖται στὸν ἱερὸ Ναὸ ποὺ τελεῖται Θεία Λειτουργία τὴν ἑπομένη. Ὁ Ὄρθρος ἀρχίζει στὶς 6:30. - Τὴν Κυριακή, 3 Σεπτεμβρίου καὶ 1 Ὀκτωβρίου 2017, θὰ δοθεῖ στὸν ἱερὸ Ναὸ τῆς Τοῦ Θεοῦ Σοφίας ὁ ἁγιασμὸς γιὰ τὸν μήνα. - Γιὰ ὁποιαδήποτε ἐκκλησιαστικὰ θέματα: Ἐξομολόγηση, Θεία Κοινωνία, Ἁγιασμό, πνευματικὲς συμβουλὲς καὶ ἄλλα, οἱ πιστοὶ μποροῦν νὰ ἐπικοινωνοῦν μὲ τοὺς Ἱερεῖς τῶν Ἱερῶν Ναῶν Παναγίας Χρυσελεούσης, π. Ἀνδρέα Ζορπᾶ, στὸ τηλ καὶ π. Νικόλαο March, στὸ τηλ καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, π. Μαρῖνο Παπαχριστοδούλου, στὸ τηλ , π. Κωνσταντῖνο Χριστοδούλου, στὸ τηλ καὶ π. Ἰωάννη Uliniuc στὸ τηλ Γιὰ νὰ ὁρίσουν Γάμο ἢ Βάπτιση στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, οἱ πιστοὶ μποροῦν νὰ ἔρχονται στὰ Γραφεῖα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τὶς καθημερινές (Δευτέρα μέχρι καὶ Παρασκευή) ἀπὸ τὶς 17:00-18:00 τὸν Σεπτέμβριο καὶ ἀπὸ τὶς 16:30-17:30 τὸν Ὀκτώβριο. - Τηλ. Ἱ. Ν. τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας: Τηλεομοιότυπο: Τηλ. Ἱ. Ν. Χρυσελεούσης

25 ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΖΩΗ Ἡ Θεοτόκος στὴν ὀρθόδοξη πίστη (Α μέρος) Ἐπιμέλεια: π. Ἰωάννης Uliniuc Ἡ εὐλάβεια τῆς Ἐκκλησίας μας πρὸς τὸ πρόσωπο τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐκφράζεται μὲ ἀναρίθμητους ὕμνους, γιορτές, εἰκόνες, ναούς, ἱκεσίες ἀγάπης. Ἡ Παναγία εἶναι παρούσα παντοῦ μέσα στὴν Ἐκκλησία: πρῶτ ἀπ ὅλα, σὲ κάθε Λειτουργία, ὅπου ἡ ἐπίκληση τοῦ Σωτῆρος γίνεται μέσω τῆς φράσης «ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, Σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς». Πέρα ἀπὸ τὴ Λειτουργία καὶ τὶς ἀκολουθίες ποὺ ἀπευθύνονται εἰδικὰ σ αὐτήν, ὅπως οἱ Χαιρετισμοὶ ἢ οἱ Παρακλητικοὶ Κανόνες, δὲν ὑπάρχει ἐκκλησιαστικὴ ἀκολουθία ποὺ νὰ μὴν ἀφιερώνει ὕμνους ἢ εὐχὲς στὸ πρόσωπό της ἡ εἰκόνα της βρίσκεται πάντα στ ἀριστερὰ τῆς ὡραίας πύλης, μὲ κεριὰ νὰ καῖνε μπροστά της, ὅπως καὶ στὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ σ ὅλα τὰ σπίτια τῶν χριστιανῶν ἀναρίθμητοι ναοὶ ἀλλὰ καὶ μοναστήρια εἶναι ἀφιερωμένα σ αὐτήν. Πολλὰ ἱερὰ προσκυνήματα εἶναι καθιδρυμένα σὲ περιοχὲς ποὺ σχετίζονται μὲ θαύματα τῆς Παναγίας. Σὲ παραδόσεις, δοξασίες καὶ λαϊκὲς παροιμίες, τὸ ὄνομα τῆς Θεοτόκου ἀναφέρεται μὲ ἐξαιρετικὴ τιμή, εὐγνωμοσύνη καὶ ἐμπιστοσύνη. 25

26 26 Παρατηρεῖται ὅμως καὶ τὸ παράδοξο γεγονὸς ὅτι ἐνῶ ἀπὸ τὴ μιά, σὲ λειτουργικὸ καὶ γενικότερα λατρευτικὸ ἐπίπεδο, ἡ τιμὴ πρὸς τὴν Παναγία ἐκφράζεται μ ἕναν ἀπίστευτο μορφολογικὸ πλοῦτο, ἀφ ἑτέρου οἱ δογματικὲς διατυπώσεις ἀναφορικὰ μὲ τὴν Θεοτόκο εἶναι μᾶλλον λακωνικές. Πέρα ἀπὸ τὴν ἀναφορὰ τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως στὴ Σάρκωση τοῦ Χριστοῦ, «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου» καὶ τὸν τίτλο τῆς «Θεοτόκου» ποὺ τῆς δόθηκε ἀπὸ τὴν Γ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δὲν ἔχει προβεῖ σὲ ἄλλες δογματικὲς ἐμβαθύνσεις ἀναφορικὰ μὲ τὴ Θεοτόκο. Ὡστόσο, τὸ παράδοξο αὐτὸ δὲν εἶναι παράδοξο, γιατὶ ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ τὴ Θεοτόκο μέσα ἀπὸ μιὰ Χριστολογικὴ προοπτική. Τὸ ἴδιο τὸ περὶ Θεοτόκου δόγμα τῆς Ἐφέσου διατυπώθηκε γιὰ νὰ ἀντιμετωπιστεῖ μιὰ Χριστολογικὴ αἵρεση, ἐκείνη τοῦ Νεστορίου, ποὺ ὑποστήριζε ὅτι ἡ Μαρία ἦταν μητέρα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὄχι τοῦ Θεοῦ, ὑπονοώντας ἔτσι ὅτι ὁ Χριστὸς εἶχε δυὸ πρόσωπα καὶ ὄχι ἕνα καί, ἑπομένως, δὲν μποροῦσε νὰ ἀποκαλεῖται Θεοτόκος. Γι αὐτό, λοιπόν, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐπέμεινε στὴν παραδοσιακὴ δοξολογία τῆς Θεοτόκου ποὺ εἶναι βαθιὰ ριζωμένη στὴν Χριστολογία. Στὸ πρόσωπο τῆς Μαρίας δὲν τιμοῦμε ἁπλῶς τὴν παρθένο ἀπὸ τὴν Ναζαρέτ, ἀλλὰ τὴν ἀειπάρθενο Θεοτόκο. Στὶς ὀρθόδοξες εἰκόνες, ἡ Παναγία σπανίως εἰκονίζεται χωρὶς τὸν Υἱό της καὶ Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ ἀποδιδόμενη πρὸς αὐτὴν τιμὴ ἑστιάζεται κυρίως στὸν ρόλο ποὺ ἔπαιξε ὡς Θεοτόκος καὶ ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ ἔχει ὡς Μήτηρ Θεοῦ στὸ σχέδιο τῆς σωτηρίας. Ἡ Παναγία, ἐκπροσωπώντας ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ὅλο τὸν ἄνθρωπο ἀλλὰ καὶ ὅλη τὴν κτίση, ἦταν ἐκείνη ποὺ μπόρεσε νὰ φτάσει στὸ σημεῖο νὰ πεῖ τὸ μεγάλο «ναί», νὰ συγκατανεύσει ἐλεύθερα στὴν πρόταση τῆς σωτηρίας καὶ νὰ γίνει «Θεογεννήτωρ», Μήτηρ Θεοῦ. Μὲ τὴ Θεοτόκο,

27 ἡ ἀνθρωπότητα ὑψώνεται μέσα ἀπὸ τὴν πτώση της καὶ καταφέρνει ἐπιτέλους νὰ πιάσει τὸ χέρι ποὺ τῆς ἁπλώνει ὁ Θεός. Καὶ ὅταν ἦρθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, μὲ τὴν ἀποδοχὴ αὐτή, ἔγινε δυνατὸν νὰ σαρκωθεῖ ὁ ἄναρχος καὶ ἀσώματος Θεὸς γιὰ τὴ δική μας σωτηρία. Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς συνέργειας δύο ἐλεύθερων θελήσεων: ἐκείνης τοῦ Θεοῦ καὶ ἐκείνης τῆς Θεοτόκου, δηλαδὴ τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ θέληση τοῦ Θεοῦ γιὰ γενικὴ σωτηρία ἦταν δεδομένη. Γιὰ νὰ προχωρήσει ὅμως τὸ σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας, χρειαζόταν καὶ ἡ ἐλεύθερη συγκατάθεση τοῦ ἀνθρώπου. Διότι μιὰ σωτηρία ποὺ θὰ ἐπιβαλλόταν μονομερῶς ἀπὸ τὸν Θεό, ποὺ θὰ παραβίαζε τὴν ἀνθρώπινη ἐλευθερία, τὸ κατ εἰκόνα, δὲν θὰ ἦταν πραγματικὴ σωτηρία, ἀλλὰ βιασμὸς τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία μας, δὲν θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ πραγματοποιηθεῖ, ἂν δὲν πίστευε σ αὐτὸ ἡ Παρθένος καὶ δὲν δεχόταν νὰ τὸ διακονήσει. Εἶναι, λοιπόν, ἡ Θεοτόκος συνεργὸς στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας καὶ ὄχι ἁπλὸ ὄργανο. Ἡ Παναγία εἶναι τὸ ἱερὸ καὶ ἄμωμο ἀνάθημα τοῦ ἀνθρωπίνου γένους στὸν Θεό. Εἶναι τὸ πιὸ εὔοσμο ἄνθος ὅλης τῆς ἀνθρωπότητας. (Συνεχίζεται...) 27

28 ΣΤ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Ἡ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου Οἰκονόμου π. Κωνσταντίνου Γ. Κούκου, Περιοδικὸ «ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ», Ἔτος ΙΔ, Τεῦχος , Αὔγουστος Ὀκτώβριος Θεμέλιο τῆς Κυπριακῆς ἐκκλησίας ὑπῆρξε τὸ κήρυγμα τοῦ ἐκλεκτοῦ της τέκνου Βαρνάβα καὶ τοῦ ἐπιστήθιου του φίλου, τοῦ μετέπειτα ἀναδειχθέντος μεγάλου ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν, Παύλου. Καὶ νωρίτερα οἱ Κύπριοι εἶχαν ἀκούσει κήρυγμα εὐαγγελικό. Τοῦτο συνέβηκε ἀμέσως μετὰ τὸν μαρτυρικὸ θάνατο τοῦ Στεφάνου, ὁπότε πολλοὶ ἀπὸ τοὺς πιστοὺς «διασπαρέντες διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας, μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις». Μερικοὶ μάλιστα ἀπὸ τοὺς εὐαγγελιστὲς αὐτοὺς ἦσαν Κύπριοι (Πράξ. ια 19-20). Τώρα ὅμως ὁ εὐαγγελισμὸς τοῦ Κυπριακοῦ λαοῦ ἀνατίθεται σὲ στιβαρώτερα χέρια, σὲ ἀποστολικοὺς ὤμους. Ἀποφασίζεται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ σὲ ὥρα λατρευτικῆς σύναξης στὴν Ἀντιόχεια. Στὴ σύναξη αὐτὴ συμμετεῖχαν ὁ Βαρνάβας καὶ ὁ Σαῦλος καθὼς καὶ μερικοὶ προφῆτες καὶ διδάσκαλοι. Ἐνῶ, λοιπόν, ὅλοι αὐτοὶ πρόσφεραν στὸν Κύριο τὴ λατρεία τους καὶ ἐνήστευαν, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο εἶπε: «ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρνάβαν καὶ τὸν Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς» (στ. 2). Τότε, ἀφοῦ ὅλοι νήστευσαν καὶ προσευχήθησαν, ἔθεσαν πάνω στὸν Βαρνάβα καὶ τὸν Σαῦλο

29 τὰ χέρια τους, σὰν ἀπόδειξη ὅτι τοὺς θεωροῦσαν ἐκπροσώπους τους καὶ τοὺς κατευόδωσαν στὸ ἀποστολικό τους ἔργο. Αὐτοί, ἀφοῦ ἔλαβαν τὴν εἰδικὴ ἐντολὴ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, κατέβηκαν στὴ Σελεύκεια καὶ ἀπὸ κεῖ ἔπλευσαν στὴν Κύπρο Ἔφθασαν στὴ Σαλαμῖνα. Μαζί τους εἶχαν καὶ τὸν Ἰωάννη, τὸν γιὸ τῆς ἀδελφῆς τοῦ Βαρνάβα Μαρίας, γιὰ νὰ τοὺς ὑπηρετεῖ. Ὁ Ἰωάννης δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὸν μετέπειτα ἀναδειχθέντα Εὐαγγελιστὴ Μάρκο. Ἀφοῦ κήρυξαν τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ στὴν Σαλαμῖνα, διέσχισαν τὴ νῆσο «ἄχρι Πάφου», ὅπου «εὗρον τινὰ μάγον ψευδοπροφήτην Ἰουδαῖον ᾧ ὄνομα Βαριησοῦς, ὃς ἦν σὺν τῷ ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ». Ἀκολούθησαν ἔπειτα α) τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ ἀνθυπάτου «ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ», β) οἱ ἐπεμβάσεις καὶ ἡ ἀντίσταση τοῦ μάγου Ἐλύμα, γ) ἡ τύφλωση τοῦ τελευταίου μὲ θαυματουργικὸ τρόπο ἀπὸ τὸν Παῦλο καὶ δ) ἡ πίστη τοῦ Σεργίου καὶ ἡ ἔνταξή του στὸ στρατόπεδο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Σέργιος, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Πλίνιος, ἀνῆκε σὲ ἀριστοκρατικὸ γένος τῆς Ρώμης, ἦταν πολὺ μορφωμένος καὶ σπουδαῖος ἄνθρωπος, αὐθεντία στὰ ζητήματα τῶν φυσικῶν Ἐπιστημῶν, μέλος τῆς αὐτοκρατορικῆς ἐπιτροπῆς γιὰ τὴ διαρρύθμιση τῆς κοίτης τοῦ Τίβερη, ἀνοικτὸ μυαλὸ γιὰ φιλοσοφικὰ καὶ θρησκευτικὰ θέματα, ἕνας εἰλικρινὴς ἐρευνητὴς τῆς Ἀλήθειας. Σύμφωνα μὲ παράδοση τῆς Καθολικῆς ἐκκλησίας ὁ Σέργιος Παῦλος ἔγινε ἀργότερα ἐπίσκοπος τῆς Ναρβῶνος στὴ Γαλλία. Τὸν ἄφησε ἐκεῖ ὁ Παῦλος τὴν ἐποχὴ τῆς περιοδείας του στὴν Ἱσπανία. Μποροῦμε ἑπομένως νὰ ποῦμε ὅτι ὁ Σέργιος ἀποτελοῦσε τὸ ἐπιστέγασμα τῶν ἐπιτυχιῶν τῆς ἀποστολικῆς περιοδείας στὴν Κύπρο. Γιατὶ ἀσφαλῶς δὲν εἶναι μόνο ὁ Σέργιος ποὺ κερδήθηκε γιὰ τὸν Χριστό Ὅπως ὁ Κύπριος μοναχὸς Ἀλέξανδρος γράφει στὸ ἐγκώμιό του γιὰ τὸν ἀπόστολο Βαρνάβα, οἱ δυὸ Ἀπόστολοι μὲ τὴν πρώτη τους αὐτὴ περιοδεία ἵδρυσαν Ἐκκλησίες σὲ διάφορους τόπους τῆς Νήσου, «ὁρίζοντες ἐν αὐταῖς τοὺς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτῶν 29

30 30 διακρινομένους ἐπὶ ζήλῳ καὶ θάρσει». Μεταξὺ τῶν μαθητῶν αὐτῶν πρωτεύουσα θέση κατεῖχε ὁ Ἡρακλέων, τὸν ὁποῖον ὁ Παῦλος χειροτόνησε πρῶτον ἐπίσκοπο τῆς Νήσου, ἀφοῦ τὸν μετονόμασε Ἡρακλείδην, «καὶ ἐπέστησαν τῇ συνάξει ἧς τόπος συναθροίσεως ἦτο σπήλαιόν τι παρὰ τὴν Τάμασον» (Ἐκκλ. τῆς Κύπρου, Χάκετ 16,11). Ἡ ἐπιστροφὴ ἐν τούτοις τοῦ Σεργίου, τοῦ ρωμαίου Ἀνθυπάτου, ὁπωσδήποτε θὰ συνέτεινε στὴν περαιτέρω ἐπιτυχία τῆς ἀποστολικῆς ἐξόρμησης τοῦ Βαρνάβα καὶ τοῦ Παύλου. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου ἦταν πιὰ ἱστορικὴ πραγματικότητα! 45 μ.χ.! 12 μόνον χρόνια μετὰ τὸ πάθος καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡ Κύπρος ἐλάμβανε τὴ δεύτερη θέση μετὰ τὴν Ἀντιόχεια στὴν ἁλυσίδα τῶν ἐκκλησιῶν. Πρὶν τελειώσει ἡ δεύτερη ἀποστολικὴ περιοδεία θὰ ἐπέστρεφε γιὰ πάντα στὴν πατρίδα του ὁ Βαρνάβας μαζὶ μὲ τὸν Μάρκο, γιὰ νὰ ὀργανώσει καλύτερα τὴ ζωὴ τῆς ἐκκλησίας καὶ νὰ τῆς χαρίσει ὅ,τι πολυτιμότερο διέθετε, τὴν ἁγιότητα τοῦ βίου του καὶ τὸ μαρτυρικό του στεφάνι. Μ αὐτὸ στεφανώθηκε ἡ Ἐκκλησία μας καὶ διὰ μέσου τῶν αἰώνων συνεχίζει σταθερὰ τὴν ἀνοδική της πορεία, «ἀφορῶσα εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν» (Ἑβρ. 12,2). Στὸν δρόμο της συνάντησε κάθε εἴδους διωγμό, μυριάδες βλαστοί της πορφύρωσαν μὲ τὸ ἅγιό τους αἷμα τὰ ἱμάτιά της, ἄλλοι μὲ τὴν ὁλοκληρωτική τους ἀφιέρωση στὴν εὐαγγελικὴ ζωὴ ἀνάδειξαν τὸ νησὶ αὐτὸ σὰν «νῆσον τῶν ἁγίων», ἄλλοι πύκνωσαν τὶς τάξεις τῶν ἀγωνιζομένων κατὰ τῶν διαφόρων αἱρέσεων καὶ ἄλλοι τὴν ἀντιπροσώπευσαν ἐπάξια στὶς οἰκουμενικὲς Συνόδους. Μορφὲς σὰν τοῦ Ἡρακλειδίου, τοῦ Σπυρίδωνα, τοῦ Τριφυλλίου, τοῦ Ἐπιφανίου, τοῦ Αὐξιβίου, τοῦ Ἰωάννη τοῦ Ἐλεήμονα, τοῦ Δημητριανοῦ, τοῦ Ἰωάννη τοῦ Λαμπαδιστῆ, τοῦ Νεοφύτου, τοῦ Κυπριανοῦ καὶ πλήθους ἄλλων κοσμοῦν τὴν ὅλη πορεία τῆς Ἐκκλησίας μας. Μικρὴ

31 καὶ περιορισμένη ἡ περιοχὴ τῆς δράσης Της. Μεγάλη ὅμως καὶ ἀπεριόριστη ἡ ἀκτίνα τῆς ἀκτινοβολίας της. Γεμᾶτος μὲ θαυμασμὸ γιὰ τὴν προσφορά της, ἕνας, λατῖνος τὸ δόγμα, γράφει: «Πόσον ὑπόχρεως ὀφείλει νὰ εἶναι ἡ πόλις τῆς Ἀντιοχείας πρὸς τοὺς Κυπρίους! Καὶ πόσον ὑπόχρεοι εἶναι ἐπίσης οἱ Χριστιανοί, οὕτω κληθέντες διὰ μέσου τῆς Κύπρου (Πράξ. 11,26)! Τί δὲ εἴπωμεν περὶ σοῦ, ὦ Ρώμη ἁγία; Πόθεν ἐδέξω τὰς πρώτας ἀρχὰς τοῦ ἡμετέρου ἁγιασμοῦ εἰμὴ παρὰ τοῦ Βαρνάβα; Καὶ ὑμεῖς Μεδιόλανα, Πέργαμα καὶ Βρεσκία, ποίας χάριτας δὲν ὀφείλετε; Ἰδοὺ λοιπὸν πῶς ἡ Κύπρος εἶναι ἀληθὴς φίλη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐν ἀληθεστάτῃ ἐννοίᾳ ἐπαρχία τῆς ἁγίας Γῆς, ἀφ οὗ ἐγένετο ἡ πρώτη αἰτία τοῦ νὰ ἁγιασθῆ ἡ Ρώμη εἰς κεφαλὴν τοῦ κόσμου»(!) (Χάκκετ Ι σ. 7-8). Ἐὰν ὅμως οἱ ξένοι ἐκδηλώνουν τὴν εὐγνωμοσύνη τους πρὸς τὴν Κυπριακὴ Ἐκκλησία, τί πρέπει νὰ κάμνουν τὰ τέκνα Της, γιὰ νὰ διατηρεῖται καὶ νὰ ἐπαυξάνεται ἀκόμη ἡ παλαιά της αἴγλη; Πολλὰ μποροῦν νὰ γίνουν ἀπὸ μέρους ὅλων μας. Βασικὸ ὅμως εἶναι νὰ γνωρίζουμε τὴν βαρειὰ κληρονομιὰ ποὺ βρίσκεται στοὺς ὤμους μας. Εἴμεθα ἀπόγονοι ἐκείνων, ποὺ πάνω ἀπὸ ὅλα καὶ ἀπ αὐτὴν τὴ ζωή τους, ἀγάπησαν τὸν Ἰησοῦν καὶ ἄφησαν παντοῦ τεκμήρια τῆς ἀγάπης τους αὐτῆς. Ὅλα τὰ περιφρόνησαν προκειμένου νὰ μὴ φανοῦν κατώτεροι τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ Ὁποῖο τοὺς διάλεξε σὰν πρώτους καρποὺς τοῦ ἀποστολικοῦ κηρύγματος. Μέχρι σήμερα ἀκόμη ὑπάρχουν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι διερωτῶνται γιατί νὰ προτιμηθεῖ ἡ Κύπρος ἀμέσως μετὰ τὴν Ἀντιόχεια. Ὁ Χόλτζνερ λ.χ. στὸ βιβλίο του «Παῦλος» γράφει: «Ἂν ἦταν στὸ χέρι τοῦ Παύλου, τὸ ταξίδι θὰ εἶχε πάρει ἄλλη κατεύθυνση. Ἡ Κύπρος δὲν βρισκόταν στὴν διασταύρωση μεγάλων συγκοινωνιακῶν ἀρτηριῶν Συμμορφώθηκε ὅμως, ἀφοῦ μάλιστα ὁ Μάρκος ἐπέμεινε ζωηρὰ» καὶ ἀφοῦ ὁ Βαρνάβας νωρίτερα «ἐπρότεινε νὰ προτιμήσουν τὴν Πατρίδα του, τὴν Κύπρο» (σ.99). 31

32 32 Ἐδῶ ὅμως σφάλλει ὁ Χόλτζνερ. Ἡ προτίμηση τοῦ Βαρνάβα καὶ τοῦ Μάρκου δὲν ἐξέφραζε μόνο τὴν δική τους προτίμηση, ἀλλὰ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐὰν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀντετίθετο στὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Κύπρου, μποροῦσε νὰ τοὺς κωλύσει στὴν προσπάθεια αὐτή, ὅπως συνέβηκε καὶ σ ἄλλες περιπτώσεις. (Δὲς Πράξ. ιστ 6, Ρωμ. α 13). Ἀντίθετα ἡ φράση τοῦ ἱεροῦ συγγραφέα τῶν Πράξεων, «οὗτοι μὲν ἐκπεμφθέντες ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου κατῆλθον εἰς τὴν Σελεύκειαν, ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς τὴν Κύπρον» ὑπογραμμίζει τὴν προτίμηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιὰ τὶς χῶρες ποὺ διάλεξαν οἱ Ἀπόστολοι. Αὐτὴ ἡ προτίμηση, ποὺ ἀποτελεῖ προνόμιο γιὰ μᾶς εἶναι ταυτόχρονα καὶ χρέος, ποὺ ἀπαιτεῖ ἀντίκρυσμα. Καὶ τὸ ἀντίκρυσμα αὐτὸ θὰ τὸ βροῦμε, ὄχι στὶς σύγχρονες θολὲς πηγὲς τοῦ δυτικοῦ ἢ ἀνατολικοῦ ἡμισφαιρίου, ἀλλὰ στὶς πηγὲς τὶς κρυστάλλινες, τὶς προγονικές, τὶς πηγὲς ποὺ ἄνοιξαν θαυματουργικὰ μὲ τὸν ἐρχομό τους στὴν Κύπρο οἱ Παῦλος καὶ Βαρνάβας. Σ αὐτὲς ἑπομένως τὶς ὑγιεῖς πηγές, ποὺ ἀντλοῦν τὰ ζείδωρα νερά τους ἀπὸ τοὺς ὠκεανοὺς τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου, ἂς στραφοῦμε σὰν τὰ διψασμένα ἐλάφια. Τὰ νερὰ αὐτὰ θὰ δροσίσουν τὴν ὕπαρξή μας καὶ θὰ τὴν βοηθήσουν νὰ ἀποδώσει καρποὺς ἀρετῆς καὶ ἁγιότητας, σὰν καὶ αὐτούς, ποὺ πέτυχε ἡ Ἐκκλησία μας καθ ὅλη τὴν πορεία της στὸ διάβα τῶν 20 αἰώνων. Ἂς ἀγαπήσουμε, λοιπόν, τὴν ἀποστολική μας Ἐκκλησία καὶ ἂς τῆς χαρίζουμε τοὺς χυμοὺς τῆς καρδιᾶς μας, γιὰ νὰ τοὺς μετουσιώνει σὲ ζωὴ ἁγιασμένη. Αὐτὸ θὰ εἶναι τὸ καλύτερό μας εὐχαριστῶ πρὸς τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ μερίμνησε γιὰ τὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ πρὸς τοὺς Ἀποστόλους, ποὺ ἔθεσαν τὸν θεμέλιο ἱδρυτικό της λίθο.

33 Ἀξιοπρόσεκτοι λόγοι τοῦ ἱστορικοῦ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, Ἰωάννου Χάκκετ: «Διὰ τοὺς μελετητὰς τῆς εὐαγγελικῆς Ἱστορίας οὐδεμία γῆ δύναται νὰ ὑπερβῇ τὴν Κύπρον εἰς ἐνδιαφέρον Εἶναι ἡ ἀρχαιοτάτη καὶ περιφημοτάτη τῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. Ἡ ἀποστολικὴ αὐτῆς ἀρχὴ στηρίζεται οὐχὶ ἐπὶ σκιωδῶν ἀξιώσεων ἢ ἀβεβαίων παραδόσεων, ἀλλὰ προκύπτει ἐκ τῆς μαρτυρίας αὐτῆς τῆς Ἁγίας Γραφῆς Ἐν διωγμῷ καὶ θλίψει διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας ἐκολλήθη μετ ἀσαλεύτου πίστεως εἰς τὸν θεῖον αὐτῆς Κύριον Εἰς ταύτην μόνην ὀφείλουσιν οἱ Κύπριοι τὴν διάσωσιν τῶν ἠθικῶν καὶ θρησκευτικῶν ἐκείνων συναισθημάτων, ἅτινα συντελοῦσιν εἰς ἀπαρτισμὸν λαοῦ. Αὕτη συνετήρησε τὴν λυχνίαν τῆς πατρίδος καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας σταθερῶς ἀκοίμητον ἐν χρόνοις καθ οὓς ἄνευ αὐτῆς ἡ λυχνία αὕτη θὰ εἶχε σβεσθῇ πρὸ πολλῶν αἰώνων». ΧΡΕΟΣ ΜΑΣ: Βαθειὰ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὴν Ἐκκλησία μας καὶ ἀγώνας ἀπὸ μέρους ὅλων μας, ὥστε νὰ ξαναποκτήσει τὴν ἀρχαία ἀκτινοβολία Της καὶ ἐπικρατήσει ξανὰ σ ὁλάκερο τὸ ἔδαφος τῆς νήσου μας ποὺ μολύνει ἀκόμη ὁ Ἀττίλας. Ἡ εὕρεσις τοῦ λειψάνου τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα μετὰ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου ( μ.χ.) 33

34 A MESSAGE OF FAITH The Choices of Martha and Mary Πρεσβ. Νικολάου March In the Gospel reading for the great feast for the Birth of the Theotokos, Jesus visits the house of Martha and Mary, Lazarus sisters. While there, He teaches a crowd of people who have gathered at the house to hear His words. The two hosts react to the Lord s visit in very different ways. Martha proceeds to serve and provide hospitality to all those who have gathered there, while Mary sits close to Jesus so that she may hear His words. Because of the crowd Martha is overwhelmed in her task and demands that Jesus tell her sister to help her provide hospitality to the guests. Jesus refuses, explaining that her sister chose the better course of action. Therefore, He will not deny Mary the opportunity to listen to His Words. We do not know why Martha reacted in the way she did to the presence of so many guests in her home. Did she react in the way she did because of a sense of duty as a woman? Did she desire to keep up appearances? Was she concerned about the shame of not providing good hospitality to her friends and neighbors who had gathered? Regardless, even if Martha was motivated entirely out of love for others, Jesus explained to her that she had not chosen the best course of action. Jesus would not allow Mary to be denied the benefits of her superior choice. Our Lord, God, and Savior Jesus Christ does ask us to love each other as He loved us, but we cannot use that command as an 34

35 excuse to avoid praying, reading the Bible, or going to Church. For example, if we happen to be involved in a baptism or a wedding, we are not making good choices if we are focused more on the preparations, than the Sacrament itself and the prayers being read. If we spend all of our time focused on inviting all the right people, making sure they will come, and worrying if they will be pleased with the «bobonieres», the hors d oeuvres, and the meal following, then we are not making the best choices. Another example is when the couple at their wedding is more concerned with getting the best photographs of their wedding day without showing any concern about the actual wedding service that is taking place. Thus, they pay attention to the photographer and where he is standing. They are listening to his directions so that they stand just right and smile at the right times. They are doing all of these things without the least bit of concern about the priest s prayers regarding their future life together as a couple. They reduce themselves to passive participants in the Sacrament of Marriage and not the active participants in their own Sacrament of Marriage by seeking God s blessings in their marital life. These are not the best choices to make when we take part in the Sacraments of the Church, which our Lord has given us as means for greater communion with Him. Though it is important to be hospitable to guests--and the people of Cyprus can be very hospitable--hospitality should not be the ultimate goal. Hospitality loses its benefits when it becomes a stumbling block that prevents us from moving closer to God. Within our spiritual life, it is far more important that we participate in the gifts that God grants us through the Sacraments of the Church, than to be concerned about how much the attendees of those Sacraments enjoy their time. The Divine Liturgy, Baptisms, Weddings are only truly beneficial to the participants if these participants are actively engaged in them by praying and paying attention to what it going on. The Sacraments are our opportunity to focus on our Lord s Words as Mary did. «By sitting at His feet and listening to His Words» we also choose the preferable course of action. In return, He bestows upon us the benefits and gifts we receive from those good choices, which are made by seeking first His Eternal Kingdom in Heaven. Amen! 35

36 ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΚΕΙΜΗΛΙΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΗΣ Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος Οἰκονόμου π. Κωνσταντίνου Γ. Κούκου, Περιοδικὸ «ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ», Ἔτος Γ, Τεῦχος 21 (34), Κυριακὴ 17 Νοεμβρίου Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ, φορητὴ εἰκόνα τοῦ εἰκονοστασίου τοῦ ἱεροῦ ναοῦ Χρυσελεούσης Στροβόλου διαστάσεων 37Χ51 ἑκατοστόμετρα. 36

37 Παρουσιάζει τὸν ἅγιο ὁλόσωμο νὰ κάθεται σὲ θρόνο πολυτελὴ μὲ ἄσπρα μαλιὰ καὶ γένια. Στὰ γόνατά του στηρίζεται βιβλίο ἀνοικτό, προφανῶς τὸ εὐαγγέλιό του. Στὸ δεξί του χέρι διακρίνουμε τὴν πέννα ἀπὸ φτερό, μὲ τὴν ὁποία συνεχίζει τὴ συγγραφὴ τοῦ εὐαγγελίου του. Στὰ δεξιά του, κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιγραφή, μόλις διακρίνεται μορφὴ ἀνθρώπινη μὲ φτεροῦγες, συμβολικὴ παράσταση τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ματθαίου. Γιὰ τοὺς ἄλλους εὐαγγελιστὲς ὑπάρχουν ἄλλες συμβολικὲς μορφές, γιὰ τὸν Μάρκο τὸ λιοντάρι, γιὰ τὸν Λουκᾶ τὸ μοσχάρι, γιὰ τὸν Ἰωάννη ὁ ἀετός (Βλέπε Ἀποκάλυψη δ 7). Χρονολογία δὲν ὑπάρχει. Ἡ τεχνοτροπία της τὴν τοποθετεῖ στὴ χρονικὴ περίοδο Μοναδικὴ ἐπιγραφή: Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ. Ἦχος γ. Θείας πίστεως. Θείας ἤκουσας, φωνῆς τοῦ Λόγου, καὶ τῆς πίστεως, τὸ φῶς ἐδέξω, καταλείψας τελωνείου τὸν σύνδεσμον ὅθεν Χριστοῦ τὴν ἀπόρρητον κένωσιν, εὐηγγελίσω Ματθαῖε Ἀπόστολε. Καὶ νῦν πρέσβευε, δοθῆναι τοῖς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος. 37

38 ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΩΡΗΤΕΣ στὸν Ι. Ν. τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας καὶ στὰ Παρεκκλήσια ποὺ βρίσκονται σ αὐτόν. Α. ΒΗΜΟΘΥΡΑ (ἔχουν ἤδη τοποθετηθεῖ) Τιμή: Παρεκκλήσιον Ἁγ. Φωτίου Β. ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΟΡΤΩΝ (100 Χ 60 ἑκ.) Τιμή Ἡμερομ. ἑορτῆς 1 Ἀποστόλου Βαρνάβα /6 2 Σύναξις τῶν 12 Ἀποστόλων * 30/6 3 Ἁγίας Βαρβάρας 570 4/12 Εἰκόνες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς * * 4 Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας * Α Νηστειῶν 5 Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ 570 Β Νηστειῶν 6 Σταυροπροσκυνήσεως * Γ Νηστειῶν Εἰκόνες Πεντηκοσταρίου * * 7 Ἡ Ψηλάφησις τοῦ Θωμᾶ * Ἀντίπασχα 8 Πεντηκοστή * Πεντηκοστῆς 9 Ἁγίων Πάντων * Ἁγ. Πάντων Γ. ΚΑΝΤΗΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ Τιμή: 700 ἕκαστο Ὅσοι ἀπὸ τοὺς πιστοὺς ἐνδιαφέρονται νὰ συνεισφέρουν γιὰ τὴν ἁγιογράφηση μίας ἢ περισσοτέρων εἰκόνων ἢ γιὰ τὴν ἀγορὰ ἱερῶν ἀντικειμένων, μποροῦν νὰ ἐπικοινωνήσουν στὰ τηλέφωνα καὶ * Ἡ τιμὴ θὰ καθορισθεῖ μετὰ ἀπὸ συνεννόηση μὲ τὸν ἁγιογράφο. * * Κινητὲς ἑορτὲς ποὺ καθορίζονται ἀνάλογα μὲ τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα. 38

39 Θαῦμα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στὰ νησιὰ Φίτζι Ὁ Νέας Ζηλανδίας Ἀµφιλόχιος Πηγή: Ἐπιμέλεια: Πρωτ. Μαρίνου Παπαχριστοδούλου Στὸ δεύτερο µεγαλύτερο νησὶ τῶν Φίτζι, τὸ Βανούα Λέβου, ὁ ἱεραποστολικὸς ὑπεύθυνος τοῦ νησιοῦ πατὴρ Βαρνάβας µαζὶ µὲ τὸν ἱεροµόναχο Σάββα, ἐπισκέφθηκαν τὸ νοσοκοµεῖο τῆς πόλης Labasa, γιὰ νὰ παρηγορήσουν ἕναν ἄρρωστο. Καθὼς συζητοῦσαν µὲ τὸν ἄρρωστο, στὴν ἄλλη ἄκρη τοῦ διαδρόµου ἄκουσαν δυνατὲς ἀφύσικες κραυγές, καὶ παραξενεµένοι ἀπὸ τὸ ἀποτρόπαιο τοῦ ἀκούσµατος, κινήθηκαν γιὰ νὰ βοηθήσουν. Σὲ παρακείµενο δωµάτιο, βρισκόταν µιὰ κοπέλα ξαπλωµένη στὸ κρεβάτι, ἡ ὁποία ἔκλεινε τὰ ἀφτιά της µὲ τὰ χέρια της, κουνοῦσε τὸ κεφάλι ἀριστερά-δεξιὰ καὶ κραύγαζε µὲ τρόπο ἀνατριχιαστικό. Οἱ νοσοκόµες, φοβισµένες, στέκονταν χωρὶς νὰ µποροῦν νὰ καταλάβουν τί συνέβη. Ὁ πατὴρ Σάββας πλησίασε µιὰ νοσοκόµα καὶ τῆς λέει: «Εἴµαστε ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Μποροῦµε µόνο νὰ τὴ σταυρώσουµε;». Τότε βγάζει τὸν σταυρό, ὁ ὁποῖος εἶχε µέσα Τίµιο Ξύλο καὶ ἄρχισε νὰ τὴ σταυρώνει στὸ πρόσωπο. Ὅσο τὴ σταύρωνε, τόσο πιὸ πολὺ αὐτὴ οὔρλιαζε. Στὸ τέλος, ὁ ἱερέας ἔβαλε τὸν σταυρὸ στὸ στόµα τῆς κοπέλας καὶ ἀµέσως αὐτὴ ἠρέµησε. Ἦταν καθαρὰ δαιµονισµένη καὶ µὲ τὴ δύναµη τοῦ Τιµίου Ξύλου τὸ δαιµόνιο ἔφυγε. Τὸ περιστατικὸ αὐτὸ µᾶς θυµίζει τὰ λόγια τοῦ τροπαρίου τῆς Παρακλητικῆς, «Μεγάλη τοῦ Σταυροῦ σου, Κύριε, ἡ δύναµις ἐπάγη γὰρ ἐν τόπῳ καὶ ἐνεργεῖ ἐν κόσµῳ» (Ἦχος γ, Πέµπτη ἑσπέρας, ἀπόστιχα). Ὁ Χριστὸς ἦρθε στὴ γῆ καὶ σταυρώθηκε γιὰ τὴ σωτηρία ὅλου τοῦ κόσµου. Γι αὐτὸ καὶ ἡ δύναµη τοῦ Τιµίου Ξύλου τοῦ Σταυροῦ δὲν περιορίζεται µόνο στοὺς Χριστιανούς, ἀλλὰ καὶ σὲ κάθε ἄνθρωπο, ποὺ εἶναι κάτω ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ Σατανᾶ. Ἡ θεραπεία τῆς Φιτζιανῆς αὐτῆς κόρης µὲ τὴν ἐπαφὴ τοῦ Τιµίου Ξύλου, ἀλλὰ καὶ τὴν πίστη τῶν πατέρων ποὺ σκέφτηκαν νὰ τὴ σταυρώσουν µὲ αὐτὸ ἦταν τὸ καλύτερο κήρυγµα γιὰ τὴν ἴδια, τοὺς δικούς της καὶ ὅλους, ὅσοι ὑπῆρξαν µάρτυρες αὐτοῦ τοῦ θαύµατος. Ὅταν ὁ Χριστὸς ἔλεγε στοὺς Μαθητές του ὅτι θὰ εἶναι µαζί τους, καθὼς θὰ κηρύττουν τὸ Εὐαγγέλιό Του, αὐτὸ ἀκριβῶς ἐννοοῦσε: τὴ ζωντανὴ παρουσία Του µαρτυρούµενη µὲ τὰ ἐπακολουθοῦντα σηµεῖα. Ἑποµένως τὴν Ἱεραποστολὴ τὴν κάνει ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς χρησιµοποιώντας ὡς ὄργανά Του ἁπλοὺς ἀνθρώπους σὰν τὸν Φιτζιανὸ πατέρα Βαρνάβα καὶ τὸν ἁπλοϊκὸ µοναχὸ Σάββα. Ἱεραποστολὴ δὲν εἶναι ὑπόθεση κοσµικῆς σοφίας, ἀλλὰ πίστεως «δι ἀγάπης ἐνεργουµένης». 39

40 ΕΝΟΡΙΑΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΑΞΕΙΣ Ἡ σύνδεση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ εἶναι ἀνάγκη ζωῆς γιὰ τὸν καθένα μας. Ἡ ἐνορία μας, μᾶς δίνει καὶ φέτος, μὲ τὶς συγκεντρώσεις της, εὐκαιρίες πνευματικῆς ἀνατροφοδότησης. Ὅλοι εὐπρόσδεκτοι. Οἱ Κατηχητικὲς συνάξεις μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐπαναρχίζουν τὸν Ὀκτώβριο. Γιὰ Δημοτικό Αἴθουσες Ἱ. Ναοῦ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Σάββατο, 14:30-15:30. Ἔναρξη: Σάββατο, 7 Ὀκτωβρίου Αἴθουσες Δημοτικῶν Σχολείων Χρυσελεούσας καὶ Ἁγίας Μαρίνας Τετάρτη, 13:05-13:45. Ἔναρξη: Τετάρτη, 4 Ὀκτωβρίου Γιὰ Γυμνάσιο, Λύκειο καὶ Τεχνικὲς Σχολές Αἴθουσες Ἱ. Ναοῦ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Σάββατο, 15:30-16:30. Ἔναρξη: Σάββατο, 7 Ὀκτωβρίου Αἴθουσες Ἐνοριακοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου Ἱεροῦ Ναοῦ Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου «Οἰκ. π. Κωνσταντῖνος Γ. Κοῦκος» Μαθήτριες: Σάββατο, 14:30-15:30. Ἔναρξη: Σάββατο, 7 Ὀκτωβρίου Μαθητές: Κυριακή, μετὰ τὴ Θεία Λειτουργία (10:00). Ἔναρξη: Κυριακή, 8 Ὀκτωβρίου