2

Transcript

1 ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ ΙΕΡΑ ΜΕΓΙΣΤΗ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ 1

2 2

3 Τῇ 14ῃ τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Ἀρχιε ισκό ου Θεσσαλονίκης τοῦ Παλαμᾶ τοῦ Θαυματουργοῦ. Ἐν τῷ Μικρῷ Ἑσ ερινῷ. Ἱστῶμεν στίχους δ καὶ ψάλλομεν Στιχηρὰ Προσόμοια τοῦ Ἱεράρχου δευτεροῦντες τὸ ρῶτον. Ἦχος α. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων. Τὴν μακαρίαν ἐν κόσμῳ, ζωὴν διήνυσας, καὶ νῦν τῶν μακαρίων, συνευφραίνῃ τοῖς δήμοις, καὶ γῆν τὴν τῶν ραέων ὡς ρᾶος οἰκεῖς, Ἱεράρχα Γρηγόριε, χάριν θαυμάτων λουτεῖς δὲ αρὰ Θεοῦ, ἣν αρέχεις τοῖς τιμῶσί σε. (Δίς) Ὀρθοδοξίας τὰ δόγματα κατεφύτευσας, κακοδοξίας μάκαρ, ἐκτεμῶν τὰς ἀκάνθας, καὶ ίστεως τὸν σ όρον ληθύνας καλῶς, τῇ ἐ ομβρίᾳ τῶν λόγων σου, ἑκατοστεύοντα στάχυν ὡς ρακτικός, γεωργὸς Θεῷ ροσήνεγκας. Τὴν τοῦ ἀμέμ του σου βίου, μάκαρ λαμ ρότητα, ἐθαύμασαν Ἀγγέλων, καὶ ἀνθρώ ων οἱ δῆμοι, καὶ γὰρ τῇ ροαιρέσει στεῤῥὸς ἀθλητής, καὶ ἀσκητὴς ἀναδέδειξαι, καὶ Ἱεράρχης καὶ ἄξιος λειτουργός, τοῦ Θεοῦ καὶ φίλος γνήσιος. Δόξα. Ἦχος λ. β. Ὅσιε τρισμάκαρ, Ἁγιώτατε Πάτερ ὁ Ποιμὴν ὁ καλός, καὶ τοῦ Ἀρχι οίμενος Χριστοῦ μαθητής, ὁ τιθεὶς τὴν ψυχὴν ὑ ὲρ τῶν ροβάτων αὐτὸς καὶ νῦν Πατὴρ ἡμῶν Ἱεράρχα Γρηγόριε αἴτησαι ρεσβείαις σου, δωρηθῆναι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Θεοτόκε, σὺ εἶ ἡ ἄμ ελος ἡ ἀληθινή, ἡ βλαστήσασα τὸν καρ ὸν τῆς ζωῆς. Σὲ ἱκετεύομεν, ρέσβευε Δέσ οινα, μετὰ τοῦ Ἱεράρχου, καὶ άντων τῶν Ἁγίων, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. 3

4 Εἰς τὸν Στίχον. Στιχηρὰ Προσόμοια. Ἦχος β. Οἶκος τοῦ Ἐφραθᾶ. Στήλην σε ἱεράν, ίστεως Ὀρθοδόξου, ἔγνωμεν Ἱεράρχα, δι ἧς αἱρετιζόντων, ἐκτρέ ομεν τὰς φάλαγγας. Στίχος. Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου σύνεσιν. Κόσμου ἀ οῤῥαγείς, Θεῷ ἡνώθης μάκαρ δι ὃ δοχεῖον ὤφθης, ἄξιον Ἱεράρχα, τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Στίχος. Στόμα δικαίου μελετήσει σοφίαν καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ λαλήσει κρίσιν. Αἴγυ τον τῶν αθῶν, κατέλι ες καὶ ὕψος, ρὸς ἀ αθείας ἤρθης, ἔνθα Θεῷ ὡμίλεις, ὡς καθαρὸς Γρηγόριε. Δόξα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ὅμοιον. Ὕμνησε τρανῶς, τὴν τοῦ φωτὸς Μητέρα, Γρηγόριος ὁ μέγας δι οὗ σε δυσω οῦμεν, κινδύνων ἡμᾶς λύτρωσαι. Ἀ ολυτίκιον. Ἦχος λ. δ. Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα καὶ διδάσκαλε, τῶν μοναστῶν ἡ καλλονή, τῶν Θεολόγων ὑ έρμαχος ἀ ροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης τὸ καύχημα, κήρυξ τῆς χάριτος, ἱκέτευε διὰ αντός, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Θεοτοκίον. Ὁ δι ἡμᾶς γεννηθεὶς ἐκ Παρθένου, καὶ σταύρωσιν ὑ ομείνας, ἀγαθέ ὁ θανάτῳ τὸν θάνατον σκυλεύσας, καὶ ἔγερσιν δείξας ὡς Θεός, μὴ αρίδῃς οὓς ἔ λασας τῇ χειρί σου δεῖξον τὴν φιλανθρω ίαν σου, ἐλεῆμον, δέξαι τὴν τεκοῦσαν σε Θεοτόκον, ρεσβεύουσαν ὑ ὲρ ἡμῶν, καὶ σῶσον, Σωτὴρ ἡμῶν, λαὸν ἀ εγνωσμένον. 4

5 Ἐν τῷ Μεγάλῳ Ἑσ ερινῷ. Ἱστῶμεν στίχους η καὶ ψάλλομεν τὰ κάτωθι Στιχηρὰ Προσόμοια δευτεροῦντες τὸ ρῶτον. Ἦχος β. Ποίοις εὐφημιῶν. Ποίοις εὐφημιῶν ᾄσμασιν, ἀνυμνήσωμεν τὸν Ἱεράρχην; τῆς θεολογίας τὴν σάλ ιγγα, τὸ υρί νουν στόμα τῆς χάριτος, τὸ σε τὸν τοῦ Πνεύματος δοχεῖον, τὸν στύλον, τῆς Ἐκκλησίας τὸν ἀκράδαντον, τὸ μέγα, τῆς οἰκουμένης ἀγαλλίαμα, τὸν οταμὸν τῆς σοφίας, τοῦ φωτὸς τὸν λύχνον, τὸν ἀστέρα τὸν φαεινόν, τὸν τὴν κτίσιν καταλαμ ρύνοντα. (Δίς). Ποίοις ὑμνῳδιῶν ἄνθεσιν, στεφανώσωμεν τὸν Ἱεράρχην; τὸν τῆς εὐσεβείας ὑ έρμαχον, καὶ τῆς ἀσεβείας ἀντί αλον, τὸν θερμὸν τῆς ίστεως ροστάτην, τὸν μέγαν, καθηγεμόνα καὶ διδάσκαλον, τὴν λύραν, τὴν αναρμόνιον τοῦ Πνεύματος, τὴν χρυσαυγίζουσαν γλῶσσαν, τὴν ηγὴν τὴν βρύουσαν, ἰαμάτων νάματα ιστοῖς, τὸν μέγαν καὶ ἀξιάγαστον Γρηγόριον. Ποίοις οἱ γηγενεῖς χείλεσιν, εὐφημήσωμεν τὸν Ἱεράρχην; τὸν τῆς Ἐκκλησίας διδάσκαλον, τοῦ φωτὸς τοῦ θείου τὸν κήρυκα, τὸν οὐρανομύστην τῆς Τριάδος, τὸ μέγα, τῶν μοναζόντων ἐγκαλλώ ισμα, τὸν ράξει, καὶ θεωρίᾳ διαλάμ οντα, Θεσσαλονίκης τὸ κλέος, συμ ολίτην ἔχοντα, μυροβλύτην ἐν οὐρανοῖς, τὸν θεῖον καὶ ὑ ερθαύμαστον Δημήτριον. Καὶ εἶτα Ἕτερα Προσόμοια άλιν δευτεροῦντες τὸ ρῶτον. Ἦχος δ. Ὡς γενναῖον ἐν μάρτυσιν. Τὴν λαμ άδα τὴν ἄσβεστον, τὸν υρσὸν τὸν ἀκοίμητον, ἐν θαλάσσῃ λέουσι τὸν σωτήριον, καὶ γαληνὸν καὶ ἀκύμαντον, λιμένα τῆς Χάριτος, συνελθόντες ἐν ᾠδαῖς, ἐ αξίως ὑμνοῦμέν σε, ἱκετεύοντες, νοητοῦ κλυδωνίου ἐκλυτροῦσθαι, σαῖς εὐχαῖς τὴν Ἐκκλησίαν, ἧς ἀνδρικῶς ροηγώνισαι. (Δίς) Τὴν φωνὴν τὴν τοῦ Λόγου σε, τὴν νοὴν τὴν τοῦ Πνεύματος, τὴν υρίνην γλῶττάν τε τὴν ἀκάματον, Θεολογίας, Γρηγόριε, τὴν ὕλην τὴν βέβηλον, τῶν αἱρέσεων λαμ ρῶς, ἐκτεφρώσασαν χάριτι ἱκετεύομεν, ἐναντίων δογμάτων ἐ ηρείας, λυτρωθῆναι ταῖς εὐχαῖς σου, τοὺς εὐσεβῶς ἀνυμνοῦντάς σε. Ἐν ἀσκήσει τὸ ρότερον, ἡσυχίᾳ τε λάμψαντα, καὶ Γραφῶν τὸ δύσλη τον καὶ βαθύτατον, μετὰ τοῦ Πνεύματος βλέψαντα, Χριστὸς τῇ λυχνίᾳ σε, ἐ ιτίθησι λαμ ρῶς, Ἐκκλησίας, Γρηγόριε, κόσμον ἅ αντα, καταστρά τοντα, Πάτερ, τοῖς σοῖς λόγοις, καὶ θαυμάτων τῇ δυνάμει, τοὺς ἀστηρίκτους στηρίζοντα. 5

6 6 Δόξα. Ἦχος λ. β. Σήμερον συγκαλεῖται ἡμᾶς τοῦ Ἱεράρχου ἡ ανένδοξος ανήγυρις δεῦτε οὖν φιλέορτοι, συμφώνως ὑμνήσωμεν τὴν μνήμην αὐτοῦ λέγοντες χαίροις ὁ τὴν εἰκόνα τοῦ ἀρχεγόνου, ἀ αλείψας τοῖς ἐμ όνοις σου δάκρυσι, τὴν δὲ μορφὴν τὴν τοῦ Πνεύματος σεαυτῷ εριθέμενος. Χαίροις ὁ τὴν ὁλκάδα κυβερνήσας τῆς Ἐκκλησίας, τῇ σοφίᾳ τῇ δοθείσῃ σοι αρὰ τοῦ μόνου Θεοῦ. Χαίροις ὁ ἐν Ἀσίᾳ τοῖς λαοῖς, ἀθλητικῶς Θεὸν ἀνακηρύξας τὸν Χριστόν ὃν καθικέτευε, ἑῴας ἐγκαλλώ ισμα Γρηγόριε, λυτρωθῆναι ἡμᾶς, αἰσθητῶν καὶ ἀοράτων ἐχθρῶν, τοὺς τελοῦντάς σου τὴν μνήμην ιστῶς. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Δογματικόν. Τίς μὴ μακαρίσει σε Παναγία Παρθένε; τίς μὴ ἀνυμνήσει σου τὸν ἀλόχευτον τόκον; ὁ γὰρ ἀχρόνως ἐκ Πατρὸς ἐκλάμψας Υἱὸς μονογενής, ὁ αὐτὸς ἐκ σοῦ τῆς Ἁγνῆς ροῆλθεν, ἀφράστως σαρκωθείς φύσει Θεὸς ὑ άρχων, καὶ φύσει γενόμενος ἄνθρω ος δι ἡμᾶς οὐκ εἰς δυάδα ροσώ ων τεμνόμενος, ἀλλ ἐν δυάδι φύσεων, ἀσυγχύτως γνωριζόμενος αὐτὸν ἱκέτευε, σεμνὴ Παμμακάριστε, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Εἴσοδος, Φῶς ἱλαρόν, τὸ Προκείμενον τῆς ἡμέρας καὶ τὰ Ἀναγνώσματα. Παροιμιῶν τὸ Ἀνάγνωσμα. Μνήμη δικαίου μετ ἐγκωμίων, καὶ εὐλογία Κυρίου ἐ ὶ κεφαλὴν αὐτοῦ. Μακάριος ἄνθρω ος, ὃς εὗρε σοφίαν, καὶ θνητὸς ὃς οἶδε φρόνησιν. Κρεῖσσον γὰρ αὐτὴν ἐμ ορεύεσθαι, ἢ χρυσίου καὶ ἀργυρίου θησαυρούς. Τιμιωτέρα δέ ἐστι λίθων ολυτελῶν ᾶν δὲ τίμιον οὐκ ἄξιον αὐτῆς ἐστιν. Ἐκ γὰρ τοῦ στόματος αὐτῆς ἐκ ορεύεται δικαιοσύνη, νόμον δὲ καὶ ἔλεον ἐ ὶ γλώσσης φορεῖ. Τοιγαροῦν ἀκούσατέ μου, ὦ τέκνα σεμνὰ γὰρ ἐρῶ καὶ μακάριος ἄνθρω ος, ὃς τὰς ἐμὰς ὁδοὺς φυλάξει. Αἱ γὰρ ἔξοδοί μου ἔξοδοι ζωῆς καὶ ἑτοιμάζεται θέλησις αρὰ Κυρίου. Διὰ τοῦτο αρακαλῶ ὑμᾶς, καὶ ροΐεμαι ἐμὴν φωνὴν υἱοῖς ἀνθρώ ων. Ὅτι ἐγὼ ἡ Σοφία κατεσκεύασα βουλήν, καὶ γνῶσιν καὶ ἔννοιαν ἐγὼ ἐ εκαλεσάμην. Ἐμὴ βουλὴ καὶ ἀσφάλεια, ἐμὴ φρόνησις, ἐμὴ δὲ ἰσχύς. Ἐγὼ τοὺς ἐμὲ φιλοῦντας ἀγα ῶ, οἱ δὲ ἐμὲ ζητοῦντες εὑρήσουσι χάριν. Νοήσατε τοίνυν ἄκακοι ανουργίαν, οἱ δὲ ἀ αίδευτοι ἔνθεσθε καρδίαν. Εἰσακούσατέ μου καὶ άλιν, σεμνὰ γὰρ ἐρῶ, καὶ ἀνοίγω ἀ ὸ χειλέων ὀρθά. Ὅτι ἀλήθειαν μελετήσει ὁ λάρυγξ μου, ἐβδελυγμένα δὲ ἐναντίον ἐμοῦ χείλη ψευδῆ. Μετὰ δικαιοσύνης

7 άντα τὰ ῥήματα τοῦ στόματός μου, οὐδὲν ἐν αὐτοῖς σκολιόν, οὐδὲ στραγγαλιῶδες. Πάντα εὐθέα ἐστὶ τοῖς νοοῦσι, καὶ ὀρθὰ τοῖς εὑρίσκουσι γνῶσιν. Διδάσκω γὰρ ὑμῖν ἀληθῆ, ἵνα γένηται ἐν Κυρίῳ ἡ ἐλ ὶς ὑμῶν, καὶ λησθήσεσθε νεύματος. Σοφίας Σολομῶντος τὸ Ἀνάγνωσμα. Στόμα δικαίου ἀ οστάζει σοφίαν, χείλη δὲ ἀνδρῶν ἐ ίστανται χάριτας. Στόμα σοφῶν μελετᾷ σοφίαν δικαιοσύνη δὲ ῥύεται αὐτοὺς ἐκ θανάτου. Τελευτήσαντος ἀνδρὸς δικαίου οὐκ ὄλλυται ἐλ ίς υἱὸς γὰρ δίκαιος γεννᾶται εἰς ζωήν, καὶ ἐν ἀγαθοῖς αὐτοῦ καρ ὸν δικαιοσύνης τρυγήσει. Φῶς δικαίοις δια αντός, καὶ αρὰ Κυρίου εὑρήσουσι χάριν καὶ δόξαν. Γλῶσσα σοφῶν καλὰ ἐ ίσταται, καὶ ἐν καρδίᾳ αὐτῶν ἀνα αύσεται σοφία. Ἀγα ᾶ Κύριος ὁσίας καρδίας δεκτοὶ δὲ αὐτῷ άντες ἄμωμοι ἐν ὁδῷ. Σοφία Κυρίου φωτιεῖ ρόσω ον συνετοῦ φθάνει γὰρ τοὺς ἐ ιθυμοῦντας αὐτήν, ρὸ τοῦ γνωσθῆναι, καὶ εὐχερῶς θεωρῆται ὑ ὸ τῶν ἀγα ώντων αὐτήν. Ὁ ὀρθρίσας ρὸς αὐτὴν οὐ κο ιάσει καὶ ὁ ἀγρυ νήσας δι αὐτήν, ταχέως ἀμέριμνος ἔσται. Ὅτι τοὺς ἀξίους αὐτῆς αὐτὴ εριέρχεται ζητοῦσα, καὶ ἐν ταῖς τρίβοις φαντάζεται αὐτοῖς εὐμενῶς. Σοφίας οὐ κατισχύσει οτὲ κακία. Διὰ ταῦτα καὶ ἐραστὴς ἐγενόμην τοῦ κάλλους αὐτῆς καὶ ἐφίλησα ταύτην, καὶ ἐξεζήτησα ἐκ νεότητός μου, καὶ ἐζήτησα νύμφην ἀγαγέσθαι ἐμαυτῷ Ὅτι ὁ άντων Δεσ ότης ἠγά ησεν αὐτήν. Μύστις γάρ ἐστι τῆς τοῦ Θεοῦ ἐ ιστήμης, καὶ αἱρέτις τῶν ἔργων αὐτοῦ. Οἱ όνοι αὐτῆς εἰσιν ἀρεταί σωφροσύνην δὲ καὶ φρόνησιν αὕτη διδάσκει δικαιοσύνην καὶ ἀνδρείαν, ὧν χρησιμώτερον οὐδέν ἐστιν ἐν βίῳ ἀνθρώ οις. Εἰ δὲ καὶ ολυ ειρίαν οθεῖ τις, οἶδε τὰ ἀρχαῖα καὶ τὰ μέλλοντα εἰκάζειν ἐ ίσταται στροφὰς λόγων, καὶ λύσεις αἰνιγμάτων σημεῖα καὶ τέρατα ρογινώσκει, καὶ ἐκβάσεις καιρῶν καὶ χρόνων καὶ ᾶσι σύμβουλός ἐστιν ἀγαθή. Ὅτι ἀθανασία ἐστὶν ἐν αὐτῇ, καὶ εὔκλεια ἐν κοινωνίᾳ λόγων αὐτῆς. Διὰ τοῦτο ἐνέτυχον τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐδεήθην αὐτοῦ, καὶ εἶ ον ἐξ ὅλης μου τῆς καρδίας Θεὲ Πατέρων, καὶ Κύριε τοῦ ἐλέους, ὁ οιήσας τὰ άντα ἐν λόγῳ σου, καὶ τῇ σοφίᾳ σου κατασκευάσας τὸν ἄνθρω ον, ἵνα δεσ όζῃ τῶν ὑ ὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων, καὶ διέ ῃ τὸν κόσμον ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ δός μοι τὴν τῶν σῶν θρόνων άρεδρον σοφίαν, καὶ μή με ἀ οδοκιμάσῃς ἐκ αιδῶν σου ὅτι ἐγὼ δοῦλος σός, καὶ υἱὸς τῆς αιδίσκης σου. Ἐξα όστειλον αὐτὴν ἐξ ἁγίου κατοικητηρίου σου καὶ ἀ ὸ θρόνου δόξης σου, ἵνα συμ αροῦσά μοι διδάξῃ με, τί εὐάρεστόν ἐστι αρὰ σοί. Καὶ ὁδηγήσῃ με ἐν γνώσει, καὶ φυλάξῃ με ἐν τῇ δόξῃ αὐτῆς. Λογισμοὶ γὰρ θνητῶν άντες δειλοὶ καὶ ἐ ισφαλεῖς αἱ ἐ ίνοιαι αὐτῶν. 7

8 Σοφίας Σολομῶντος τὸ Ἀνάγνωσμα. Ἐγκωμιαζομένου δικαίου, εὐφρανθήσονται λαοί ἀθανασία γὰρ ἐστιν ἡ μνήμη αὐτοῦ, ὅτι καὶ αρὰ Θεοῦ γινώσκεται, καὶ αρὰ ἀνθρώ οις, καὶ ἀρεστὴ Κυρίῳ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ. Ἐ ιθυμήσατε τοιγαροῦν, ὦ ἄνδρες, σοφίαν, καὶ οθήσατε, καὶ αιδευθήσεσθε. Ἀρχὴ γὰρ αὐτῆς ἀγά η, καὶ τήρησις νόμων. Τιμήσατε σοφίαν, ἵνα εἰς τὸν αἰῶνα βασιλεύσητε. Ἀ αγγελῶ ὑμῖν, καὶ οὐ κρύψω ἀφ ὑμῶν μυστήρια Θεοῦ. Ὅτι αὐτὸς καὶ τῆς σοφίας ὁδηγός ἐστι, καὶ τῶν σοφῶν διορθωτής καὶ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ ᾶσα φρόνησις, καὶ ἐργασιῶν ἐ ιστήμη. Ἡ άντων τεχνῖτις ἐδίδαξέ με σοφία ἔστι γὰρ ἐν αὐτῇ νεῦμα νοερόν, ἅγιον, ἀ αύγασμα φωτὸς ἀϊδίου, καὶ εἰκὼν τῆς ἀγαθότητος τοῦ Θεοῦ. Αὕτη φίλους Θεοῦ καὶ Προφήτας κατασκευάζει. Εὐ ρε εστέρα δέ ἐστιν ἡλίου, καὶ ὑ ὲρ ᾶσαν ἀστέρων θέσιν φωτὶ συγκρινομένη, εὑρίσκεται ροτέρα. Αὕτη τοὺς θερα εύσαντας αὐτὴν ἐκ όνων ἐῤῥύσατο, καὶ ὡ δήγησεν ἐν τρίβοις εὐθείαις. Ἔδωκεν αὐτοῖς γνῶσιν ἁγίαν, καὶ διεφύλαξεν αὐτοὺς ἀ ὸ ἐνεδρευόντων, καὶ ἀγῶνα ἰσχυρὸν ἐβράβευσεν αὐτοῖς, ἵνα γνῶσι άντες, ὅτι δυνατωτέρα αντός ἐστιν ἡ εὐσέβεια, καὶ οὐ μὴ κατισχύσῃ οτὲ κακία σοφίας, οὐδ οὐ μὴ αρελεύσεται ονηροὺς ἐλέγχουσα ἡ δίκη. Εἶ ον γὰρ ἐν ἑαυτοῖς, λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς. Καταδυναστεύσωμεν τὸν δίκαιον, μὴ φεισώμεθα τῆς ὁσιότητος αὐτοῦ, μηδὲ ἐντρα ῶμεν ολιὰς ρεσβύτου ολυχρονίους ἔστω δὲ ἡμῶν ἡ ἰσχύς νόμος. Καὶ ἐνεδρεύσωμεν τὸν δίκαιον, ὅτι δύσχρηστος ἡμῖν ἐστι, καὶ ἐναντιοῦται τοῖς ἔργοις ἡμῶν καὶ ἐ ιφημίζει ἡμῖν ἁμαρτήματα αιδείας ἡμῶν. Ἐ αγγέλλεται γνῶσιν ἔχειν Θεοῦ, καὶ αῖδα Κυρίου ἑαυτὸν ὀνομάζει. Ἐγένετο ἡμῖν εἰς ἔλεγχον ἐννοιῶν ἡμῶν. Βαρύς ἐστιν ἡμῖν καὶ βλε όμενος ὅτι ἀνόμοιος τοῖς ἄλλοις ὁ βίος αὐτοῦ καὶ ἐξηλλαγμέναι αἱ τρίβοι αὐτοῦ. Εἰς κίβδηλον ἐλογίσθημεν αὐτῷ καὶ ἀ έχεται τῶν ὁδῶν ἡμῶν, ὡς ἀ ὸ ἀκαθαρσιῶν, καὶ μακαρίζει ἔσχατα δικαίων. Ἴδωμεν οὖν εἰ οἱ λόγοι αὐτοῦ ἀληθεῖς, καὶ ειράσωμεν τὰ ἐν ἐκβάσει αὐτοῦ. Ὕβρει καὶ βασάνῳ ἐτάσωμεν αὐτόν, ἵνα γνῶμεν τὴν ἐ ιείκιαν αὐτοῦ, καὶ δοκιμάσωμεν τὴν ἀνεξικακίαν αὐτοῦ. Θανάτῳ ἀσχήμονι καταδικάσωμεν αὐτόν ἔσται γὰρ αὐτοῦ ἐ ισκο ὴ ἐκ λόγων αὐτοῦ. Ταῦτα ἐλογίσαντο, καὶ ἐ λανήθησαν ἀ ετύφλωσε γὰρ αὐτοὺς ἡ κακία αὐτῶν. Καὶ οὐκ ἔγνωσαν μυστήρια Θεοῦ, οὐδὲ ἔκριναν, ὅτι σὺ εἶ Θεὸς μόνος, ὁ ζωῆς ἔχων καὶ θανάτου ἐξουσίαν, καὶ σώζων ἐν καιρῷ θλίψεως καὶ ῥυόμενος ἐκ αντὸς κακοῦ ὁ οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων, καὶ διδοὺς τοῖς ὁσίοις σου χάριν, καὶ τῷ σῷ βραχίονι τοῖς ὑ ερηφάνοις ἀντιτασσόμενος. 8

9 Εἰς τὴν Λιτήν. Ἰδιόμελον τῆς Μονῆς. Ἦχος α. Τῷ ἕκτῳ μηνί, ὁ Ἀρχιστράτηγος ἀ εστάλη, ρὸς σὲ τὴν Παρθένον καὶ Ἁγνήν, μηνύσαι σοι τὸν λόγον τῆς σωτηρίας, ἅμα δὲ καὶ καλέσαι σε χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ τέξει Υἱὸν τὸν ρὸ αἰώνων ἐκ Πατρός καὶ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ, ἐκ τῶν ταισμάτων αὐτῶν. Τοῦ Ἱεράρχου. Ὁ αὐτός. Εὐφραίνου ἐν Κυρίῳ, όλις Θεσσαλονίκη, ἀ όθου κατήφειαν ᾶσαν 1, Γρηγόριον τὸν θεόφρονα, ὁδηγὸν καὶ κήρυκα τῆς ἀληθείας, ἐν δόξῃ ροκείμενον ὁρῶσα ἀ όλαυε τῶν θαυμάτων, τὴν σορὸν αὐτοῦ κυκλοῦσα, καὶ τέρ ου καταισχύνοντος τοὺς τῆς Δύσεως γόνους, καὶ εὐχαρίστως τῷ Σωτῆρι ἀνάκραζε, Κύριε δόξα σοι. Ὁ αὐτός. Τῇ τῶν ᾀσμάτων τερ νότητι, τὴν αροῦσαν φαιδρύνωμεν ἡμέραν, καὶ κροτήσωμεν τὰ τοῦ μάκαρος κατορθώματα ρόκειται γὰρ ἡμῖν, εἰς εὐφημίαν ὁ μέγας Γρηγόριος, τὸ θεῖον τῶν Ὀρθοδόξων ἐγκαλλώ ισμα καὶ γὰρ τὴν ψυχωλέτειραν ἀχλύν, τοῦ βίου ἀνδρικῶς ἐκφυγών, δι ἀσκήσεως συντόνου τὴν ψυχὴν καθῃράμενος, δοχεῖον ἑαυτὸν ἀ ειργάσατο, τοῦ ἀνεσ έρου φωτός, καὶ φῶς ἐχρημάτισε δεύτερον. Διὸ καὶ εἰς λυχνίαν τιθεὶς τὴν τοῦ Πνεύματος, τὴν τῶν αἱρέσεων ἀχλὺν ἀ εδίωξε, καὶ τὴν ὑφήλιον κατηύγασεν ἅ ασαν καὶ νῦν τὸν Σωτῆρα δυσω εῖ, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἦχος β. Εἴληφας Ἱεράρχα, τὴν ἀνωτάτω φιλοσοφίαν, καὶ ἔξω κόσμου ἐγένου, ζῶν ὑ ὲρ τὰ ὁρώμενα καὶ ἔσο τρον ἀκηλίδωτον Θεοῦ, θεῖον ἀνεδείχθης, καὶ ὢν ᾀεὶ ἡνωμένος φωτί, φῶς ροσελάμβανες καὶ τρανώτερον τοῦ μακαρίου ἔτυχες τέλους, ρέσβευε ὑ ὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, Ἱερὲ Γρηγόριε. 1 Ἐγράφετο: ᾶσαν τὴν τῆς δουλείας.... 9

10 Ἦχος γ. Χριστὸν εἰσοικισάμενος ἐν τῇ ψυχῇ σου, διὰ τῆς καθαρᾶς ολιτείας, τὴν ηγὴν τῆς ζωῆς, ἱεροφάντα Γρηγόριε, οταμοὺς ἀνέβλυσας, δογμάτων εὐσεβῶν τῇ οἰκουμένῃ, ἐξ ὧν οτιζόμενος ὁ ιστὸς τῆς Ἐκκλησίας λαός, καρ ὸν χειλέων, ὁμολογούντων τὴν χάριν ροσφέρει, τῷ δοξάσαντι τὴν μνήμην σου εἰς αἰῶνα αἰῶνος. Ἦχος δ. Γέγονας, Γρηγορίε, θεό νευστον ὄργανον, δι οὗ ἡμῖν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐλάλησε τῇ εὐσήμῳ γὰρ βοῇ, διέδραμε τὴν σύμ ασαν, ὁ φθόγγος τῆς διδασκαλίας σου, καὶ μιμητὴς γενόμενος, τῶν Ἀ οστόλων, Ὅσιε, τὸν χῶρον κατέλαβες ἐκεῖνον, ὃν ἐ όθησας. Πρέσβευε τῷ Κυρίῳ, αμμακάριστε, εἰρηνεῦσαι τὸν κόσμον, καὶ σῶσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ὁ αὐτός. Λόγῳ Θεοῦ ἀνοίξας τὸ στόμα σου, τὸ τῆς σοφίας εἵλκυσας Πνεῦμα, καὶ λήρης χάριτος γενόμενος, τὰ θεῖα ἐβρόντησας δόγματα, τρισμάκαρ Γρηγόριε καὶ ταῖς ἀγγελικαῖς συμμυηθεὶς δυνάμεσι, τὸ τρισσὸν ἐκήρυξας φάος καὶ ἀμέριστον. Διὸ ταῖς σαῖς ἐλλαμφθέντες θεηγορίαις, Τριάδα ροσκυνοῦμεν, ἐν μιᾷ Θεότητι γνωριζομένην, εἰς σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν. Δόξα. Ἧχος λ. β. Ὅσιε Πάτερ, ἐκ βρέφους τὴν ἀρετήν, ἐ ιμελῶς ἀσκήσας, ὄργανον γέγονας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ αρ αὐτοῦ λαβὼν τῶν θαυμάτων τὴν ἐνέργειαν, ἔ εισας τοὺς ἀνθρώ ους καταφρονεῖν τῶν ἡδέων. Νῦν δὲ τῷ θείῳ φωτὶ καθαρώτερον ἐλλαμ όμενος, φώτισον καὶ ἡμῶν τὰς διανοίας, Ἱεράρχα Γρηγόριε. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Μεταβολὴ τῶν θλιβομένων, ἀ αλλαγὴ τῶν ἀσθενούντων ὑ άρχουσα, Θεοτόκε Παρθένε, σῷζε οίμνην καὶ λαόν, τῶν ολεμουμένων ἡ εἰρήνη, τῶν χειμαζομένων ἡ γαλήνη, ἡ μόνη ροστασία τῶν ιστῶν. 10

11 Εἰς τὸν Στίχον. Ψάλλομεν τὰ αρόντα Στιχηρὰ Προσόμοια τοῦ Ἱεράρχου. Ἦχος λ. α. Χαίροις ἀσκητικῶν. Χαίροις τῆς εὐσεβείας φωστήρ, τῆς Ἐκκλησίας ὁ λαμ ρός, Πάτερ, ἥλιος, τὸ κλέος τῶν μοναζόντων, τῆς ἡσυχίας κανών, ὁ τῆς θεωρίας καὶ τῆς ράξεως, διδάσκαλος ἄριστος, Ἱεράρχα Γρηγόριε, τὸ τῆς σοφίας, καὶ τῆς γνώσεως τέμενος, λόγων σκήνωμα, τῶν ἐντὸς καὶ τῶν θύραθεν. Ὄργανον τὸ τοῦ Πνεύματος, ψαλτήριον ἔμψυχον, στόμα Κυρίου ἐξάγον, ἐξ ἀναξίου τὸν ἄξιον. Χριστὸν κατα έμψαι, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν δυσώ ει τὸ μέγα ἔλεος. Στίχος. Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου σύνεσιν. Χαίροις ὁ ὑψηλότατος νοῦς, ὁ θεωρὸς τῶν μυστηρίων τοῦ Πνεύματος, τὸ σκεῦος τῶν χαρισμάτων, ἡ φωτοφόρος λαμ άς, ἀστρα ῆς τῆς θείας καὶ ἐλλάμψεως. Ἀγά ης τὸ κράτιστον, καὶ σε τὸν ἐνδιαίτημα, ὁ ρᾷος ὄντως καὶ ἁ λοῦς τε καὶ ἄκακος, ἡ ἀνά τυξις τῶν Γραφῶν καὶ σαφήνεια, θάλασσα νοημάτων τε, τῶν θείων, Γρηγόριε, έλαγος ἔνθεον λόγου, διδασκαλίας ἀκένωτον Χριστὸν κατα έμψαι, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν δυσώ ει, τὸ μέγα ἔλεος. Στίχος. Στόμα δικαίου μελετήσει σοφίαν, καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ λαλήσει κρίσιν. Χαίροις θεολογίας βυθός, ὀρθοδοξίας ὁ κανὼν ὁ εὐθύτατος, Τριάδος τὴν μίαν φύσιν, ὁ καταγγείλας τρανῶς, ἐν μιᾷ θελήσει ἐνεργείᾳ τε, ἁ λῆν τὴν Θεότητα, αντοδύναμον, ἄκτιστον, ὁ καταισχύνας, τοὺς τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος, καὶ τὴν ἄχρονον, ἀθετήσαντας θέωσιν, στόμα τῶν θεολόγων, Ἱεράρχα Γρηγόριε, δόξα Πατέρων ἐνθέων, καὶ κοινωνέ τε καὶ σύμψηφε, φωστὴρ Ἐκκλησίας, ὁ δωρούμενος εὐχαῖς σου, τὸ μέγα ἔλεος. Δόξα. Ἦχος λ. δ. Ἡ γρήγορος γλῶσσά σου ρὸς διδασκαλίαν, ἐν τοῖς ὡσὶ τῶν καρδιῶν ἐνηχοῦσα, τὰς τῶν ῥαθύμων ψυχὰς διανίστησι, καὶ θεοφθόγγοις λόγοις σου, κλίμαξ εὑρίσκεται, τοὺς ἐκ γῆς ρὸς Θεὸν ἀναφέρουσα διὸ Γρηγόριε, Θετταλίας τὸ θαῦμα, μὴ αύσῃ ρεσβεύων Χριστῷ, φωτισθῆναι τῷ θείῳ φωτὶ τοὺς τιμῶντάς σε. (βλ. Δοξαστάριον Πέτρου τ.β σελ.81 & Μουσ. Κυψ. σελ. τ.β 50). 11

12 Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ἀνύμφευτε Παρθένε, ἡ τὸν Θεὸν ἀφράστως συλλαβοῦσα σαρκί, Μήτηρ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου, σῶν ἱκετῶν αρακλήσεις δέχου Πανάμωμε, ἡ ᾶσι χορηγοῦσα, καθαρισμὸν τῶν ταισμάτων, νῦν τὰς ἡμῶν ἱκεσίας ροσδεχομένη, δυσώ ει σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀ ολυτίκιον. Ἦχος λ. δ. Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα καὶ διδάσκαλε, τῶν μοναστῶν ἡ καλλονή, τῶν Θεολόγων ὑ έρμαχος ἀ ροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης τὸ καύχημα, κήρυξ τῆς χάριτος, ἱκέτευε διὰ αντός, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Θεοτοκίον. Ὁ δι ἡμᾶς γεννηθεὶς ἐκ Παρθένου, καὶ σταύρωσιν ὑ ομείνας, ἀγαθέ ὁ θανάτῳ τὸν θάνατον σκυλεύσας, καὶ ἔγερσιν δείξας ὡς Θεός, μὴ αρίδῃς οὓς ἔ λασας τῇ χειρί σου δεῖξον τὴν φιλανθρω ίαν σου, ἐλεῆμον, δέξαι τὴν τεκοῦσαν σε Θεοτόκον, ρεσβεύουσαν ὑ ὲρ ἡμῶν, καὶ σῶσον, Σωτὴρ ἡμῶν, λαὸν ἀ εγνωσμένον. Εἰς τὸν Ὄρθρον. Μετὰ τὴν α Στιχολογίαν. Καθίσματα τοῦ Ἱεράρχου. Ἦχος α. Τὸν τάφον σου Σωτήρ. Τὸν θεῖον τοῦ Χριστοῦ, Ἱεράρχην ὑμνοῦμεν, τὸν στῦλον τοῦ υρός, τοῦ φωτὸς τὴν νεφέλην, ἐν Πνεύματι ροάγοντα, Ἰσραὴλ νέον σήμερον, καὶ εἰσάγοντα, εἰς νοητὴν γῆν εἰρήνης, τὴν μητρό ολιν, τῶν ἐν Χριστῷ ρωτοτόκων, τὸν μέγαν Γρηγόριον. Δόξα. Ὅμοιον. Λουσάμενος καλῶς, σῶν δακρύων τοῖς ῥείθροις, τὸ Πνεῦμα νοητῶς, ὑ εδέξω τὸ θεῖον, καὶ Χάριτος, θεσ έσιε, κοινωνὸς ἐχρημάτισας, καὶ θεώσεως, τῆς ὑ ὲρ φύσιν καὶ λόγον, ἣν ἐκήρυξας, ἄκτιστον ᾶσι καὶ μίαν, θεόφρον Γρηγόριε. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ὅμοιον. Φωτὸς νοητοῦ, τὸ λαμ ρότατον σκεῦος, τὸ σκότος τῆς ἐμῆς, λῦσον, Κόρη, καρδίας, αθῶν τε τὸ βαρύτατον, ἄχθος, δέομαι, κούφισον, ὁδηγοῦσά με, ρὸς μετανοίας τὰς τρίβους, καὶ τοῦ μέλλοντος, καταξιοῦσα φωτός με, ανάμωμε Δέσ οινα. 12

13 Μετὰ τὴν β Στιχολογίαν. Καθίσματα τοῦ Ἀ οστόλου. Ἦχος λ.δ. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον. Τῆς ψυχῆς σου καθάρας τὸ ὀ τικόν, εἰς τὸν γνόφον χωρήσας τὸν μυστικόν τὰ κάλλη κατώ τευσας, τῆς ἀῤῥήτου θεώσεως, καὶ θεὸς ἐγένου, σοφὲ κατὰ μέθεξιν, χαρισμάτων θείων, ταμεῖον γενόμενος ὅ θεν καὶ τὰ όῤῥω, ὡς αρόντα ἑώρας, καὶ δένδρα τὰ ἄκαρ α, σὺ ἐ οίησας κάρ ιμα, καὶ στειρώσεις διέλυσας, Γρηγόριε Πατὴρ ἡμῶν, τῶν τῆς Ἄγαρ κούφισον κακώσεων, τοὺς ἑορτάζοντας όθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Δόξα. Ὅμοιον. Τὴν σοφίαν τὴν θείαν ε λουτηκώς, ὡς φωτὸς ἐνδιαίτημα αμφαές, τῷ λόγῳ τῆς χάριτος, ὲν Συνόδῳ ὲξέλαμψας, καὶ βασιλεῦσιν ὤφθης, καὶ ᾶσιν αἰδέσιμος, αἱρετικῶν αἰσχύνας, τὸ ἄθεον φρύαγμα ὅθεν καὶ φωστῆρα τῆς αὐτοῦ Ἐκκλησίας, Χριστός σε ὰνέδειξε, καὶ οιμένα σοφώτατον, Ἱεράρχα Γρηγόριε. Πρέσβευε Αὐτῷ ἐκτενῶς, τῶν ταισμάτων, ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι όθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ὅμοιον. Τὸν Σωτῆρα τῶν ὅλων καὶ Ποιητήν, ὃν ἐκύησας Κόρη ὑ ερφυῶς, ῥυόμενον ἅ αντας, χαλε ῆς ἐκ χειρώσεως, ὡς Μήτηρ ἐκδυσώ ει, μανίας τοῦ ὄφεως, καὶ κοσμικῶν σκανδάλων, ῥυσθεῖναι καὶ θλίψεων, μόνη Θεοτόκε, τοὺς ρὸς σὲ ἀφορῶντας, καὶ ίστει ζητοῦντάς σου, τὴν ὀξεῖαν βοήθειαν, τὴν ἡμᾶς ἀεὶ σώζουσαν, ρεσβεύουσα Παρθένε ἀεί, καὶ μελλούσης δόξης καὶ λαμ ρότητος, τῆς χαρᾶς τοῦ Υἱοῦ σου, τυχεῖν τοὺς ὑμνοῦντάς σε. Μετὰ τὸν Πολυέλαιον. Κάθισμα τοῦ Ἱεράρχου. Ἦχος λ. δ. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον. Ἀ οστὰς τῶν ῥεόντων, Πάτερ σοφέ, Βασιλείων καὶ φίλων καὶ συγγενῶν, ἐκτήσω τὰ μένοντα, καὶ ἑστῶτα, μακάριε, καὶ οἰκίαν ᾶσαν, καὶ γένος ροσήγαγες, τῷ Δεσ ότῃ άντων, σε τὸν ὁλοκάρ ωμα. Ὧν καὶ καθηγήσω, τὴν ψυχὴν ἁγιάσας, καὶ νοῦν σὺν τῷ σώματι, τῷ Κυρίῳ, Γρηγόριε, θεωρίᾳ καὶ ράξει τε ρέσβευε αὐτῷ ἐκτενῶς, τῶν ταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι όθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Δόξα. Τὸ αὐτό. 13

14 Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ὅμοιον. Ἐκ σαρκός σου φορέσας ὡς ἀγαθός, τὴν μορφὴν ὁ Δεσ ότης τὴν δουλικήν, ἐθέωσε, Δέσ οινα, ἑνωθεὶς καθ ὑ όστασιν, καὶ τὴν φύσιν ᾶσαν, ληρώσας τοῦ Πνεύματος, τῶν ἁγίων δήμους, εἰργάσατο χάριτι ὅθεν τὴν αἰτίαν, τῶν ἀῤῥήτων ραγμάτων, καὶ ρώτην τοῦ Πνεύματος, ληρωθεῖσαν ὑμνοῦντές σε, ἐκ καρδίας βοῶμέν σοι χαῖρε σωτηρίας ἀρχηγέ, τῶν ταισμάτων χαῖρε ἡ λύτρωσις, τῶν ροσκυνούντων ἐν ίστει τὸν Τόκον σου Ἄχραντε. Οἱ Ἀναβαθμοί. Τὸ Α Ἀντίφωνον τοῦ δ ἤχου. Προκείμενον. Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου σύνεσιν. Στίχ. Ἀκούσατε ταύτα άντα τὰ ἔθνη ἐνωτίσασθε άντες οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην. Πᾶσα νοή. Τὸ Εὐαγγέλιον, κατὰ Ἰωάννην. Εἶ εν ὁ Κύριος ἐγώ εἰμι ἡ θύρα. (βλ. ιγ Νοεμβρίου) Ὁ Ν. ψαλμός. Δόξα. Ταῖς τοῦ Ἱεράρχου. Καὶ νῦν. Ταῖς τῆς Θεοτόκου. Στίχ. Ἐλέησόν με ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου, καὶ κατὰ τὸ λῆθοςτῶν οἰκτιρμῶν σου, ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου. Ἰδιόμελον. Ἦχος λ. β. Ἐξεχύθη ἡ χάρις ἐν χείλεσί σου, Ὅσιε Πάτερ, καὶ γέγονας οιμὴν τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, διδάσκων τὰ λογικὰ ρόβατα, ιστεύειν εἰς Τριάδα ὁμοούσιον, ἐν μιᾷ Θεότητι. Οἱ Κανόνες, ὁ τῆς Θεοτόκου εἰς ϛ, καὶ τοῦ Ἱεράρχου οἱ κάτωθι δύω, ἀνὰ δ. 14

15 Ὁ Κανὼν τῆς Θεοτόκου. ᾨδὴ α. Ἦχος λ.δ. Ὁ Εἱρμός. Ἁρματηλάτην Φαραὼ ἐβύθισε, τερατουργοῦσα οτέ, Μωσαϊκὴ ῥάβδος, σταυροτύ ως λήξασα, καὶ διελοῦσα θάλασσαν Ἰσραὴλ δὲ φυγάδα, εζὸν ὁδίτην διέσωσεν, ᾆσμα τῷ Θεῷ ἀναμέλ οντα. (Δίς). Χαῖρε κατάρας αλαιᾶς ἡ λύτρωσις, καὶ εὐλογίας ηγή χαῖρε ζωῆς Μήτηρ, ᾍδου ἡ καθαίρεσις, θανάτου ἡ ἀναίρεσις, χαῖρε λύσις τῆς λύ ης, χαρᾶς χωρίον εὐρύχωρον. Χαῖρε Θεοτόκε Πανύμνητε. Ῥάβδος ἐκ ῥίζης Ἰεσσαὶ βλαστήσασα, χαῖρε ἀμόλυντε χαῖρε βλαστῷ ῥάβδου, τῆς Ἀαρωνίτιδος, διαγραφεῖσα ρότερον, μυστικῶς καὶ βαθέως, ὡς γὰρ ἐκείνη τά κάρυα, οὕτω τὸν Χριστὸν σὺ ἐξήνθησας. Εὐλογημένος ὁ καρ ὸς Πανάμωμε, ὁ τῆς κοιλίας σου, δι οὗ βροτοὶ άντες, τῆς ἀρᾶς ἐλύθημεν εὐλογημένη Πάναγνε, ἀνερμήνευτον θαῦμα, ἀκατανόητον ὅραμα, άντων τῶν βροτῶν τὸ διάσωσμα. Ὡς Θεοῦ Μήτηρ αῤῥησίαν ἔχουσα, ρὸς τὸν τεχθέντα ἐκ σοῦ, μονογενῆ Λόγον, τῷ Πατρὶ συνάναρχον, καὶ συμφυῆ τῷ Πνεύματι, δυσω οῦσα μὴ αύσῃ, κινδύνων σῶσαι Πανάμωμε, τοὺς σὲ Θεοτόκον δοξάζοντας. Ὁ Α Κανὼν τοῦ Ἱεράρχου, οὗ ἡ ἀκροστιχίς Τῶν θεολόγων συνῳδὸν ὑμνῶ τῶν μεγάλων. Ἐν δὲ τοῖς Θεοτοκίοις Φιλόθεος. ᾨδὴ α. Ἦχος λ.δ. Ἁρματηλάτην Φαραώ. Τῶν θεολόγων τῶν τριῶν τὸν σύμ νουν τε, καὶ συνῳδόν σε καὶ νῦν, ἀνευφημεῖν Πάτερ, ἐν ᾠδαῖς ροθέμενος, τὴν τῆς Τριάδος ἔμ νευσιν δι ὑμῶν ἐξαιτοῦμαι, καὶ λόγον, ὃν συνε νεύσατε, μάκαρ ἱεράρχα Γρηγόριε. Ὡς θεολόγοι καὶ σοφοὶ καὶ ῥήτορες, καὶ συγγραφεῖς ἱεροί, τῶν ἱερῶν λόγων, καὶ δογμάτων ἄριστοι, τρεῖς θεοφόροι κήρυκες, τὸν κλεινὸν ὑμῶν μύστην, καὶ σνῳδὸν καὶ ὁμώνυμον, ὕμνων κοινωνὸν καὶ νῦν ἔχετε. Νόμους φιλίας καὶ θεσμοὺς τοὺς ἄνωθεν, τετιμηκότες καλῶς, οἱ τρεῖς Θεοῦ λόγῳ, ροσφυῶς ἡρμόσθητε, Χριστὸν ἐν μέσῳ φέροντες, ὡς 15

16 ἐκεῖνος ροέφη νῦν δὲ λουτεῖτε καὶ τέταρτον, ὄντως συφυᾶ καὶ ὁμότρο ον. Θεολογίας τῆς σε τῆς τὰς σάλ ιγγας, τὰς τῆς Τριάδος φωνάς, τὰς ἱερὰς μούσας, ἱερῶς ὑμνήσωμεν Βασίλειον Γρηγόριον, Ἰωάννην τὸν μέγαν, σὺν Γρηγορίῳ τῷ νεύσαντι, χάριν σὺν αὐτοῖς τὴν τοῦ Πνεύματος. Θεοτοκίον. Φίλοι σοφίας γεγονότες ἔνθεοι, ἐνυ οστάτου Θεοῦ, καὶ ἱερὸς οἶκος, τὸν ναὸν τὸν ἔμψυχον, ὃν ἑαυτῷ ἐδείματο, τὴν Παρθένον τοῖς λόγοις, ὡς Θεοτόκον ἐκήρυξαν, κόσμῳ τὰ τῆς χάριτος ὄργανα. Ὁ Β Κανὼν τοῦ Ἱεράρχου, οὗ ἡ ἀκροστιχίς Στάθμην ἀνυμνῶ δογμάτων τῶν ἐνθέων. Ἐν δὲ τοῖς Θεοτοκίοις Φιλόθεος. ᾨδὴ α. Ἦχος α. Σοῦ ἡ τρο αιοῦχος δεξιά. Σὺ τῶν χαρισμάτων τῇ ηγῇ, καὶ τῇ σοφίᾳ τοῦ Πνεύματος, ἔνδοξε, στόμα καὶ διάνοιαν, ὑ οβαλών, χάριτος ὤφθης έλαγος οὗ σταγόνα, Πάτερ, κἀμοὶ αράσχου ὑμνοῦντί σε. Τύ ος καὶ κανὼν ὑ ερφυής, μοναδικῆς ολιτείας σὺ γέγονας, στόμα θεολόγων τε, Ἱεραρχῶν καὶ διδασκάλων ἔνθεον ὅθεν συνελθόντες, ὁμοῦ τὸν ὕμνον σοὶ λέκουσιν. Δόξα. Θρόνῳ αρεστὼς τῷ τοῦ Θεοῦ, σὺν τοῖς Ἀγγέλοις, θεό τα Γρηγόριε, αἴγλης ἀ ολαύων τε, νῦν ἐμφανῶς τῆς ἀ ροσίτου, ρέσβευε, σκότους ἁμαρτίας, ἡμᾶς λυθῆναι, δεόμεθα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Φῶς τὸ ἀνατεῖλαν ἐκ τῆς σῆς, Θεογεννῆτορ, νηδύος θεάσασθαι, οθῶν ὁ Γρηγόριος, σὲ ρεσβευτὴν καὶ συνεργὸν ροβάλλεται, καὶ τῆς οθουμένης, ἐκ σοῦ τετύχηκε χάριτος. Καταβασία. Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, καὶ ληρωθήσεται νεύματος, καὶ λόγον ἐρεύξομαι τῇ Βασιλίδι Μητρί, καὶ ὀφθήσομαι φαιδρῶς ανηγυρίζων, καὶ ᾄσω γηθόμενος, ταύτης τὰ θαύματα. 16

17 ᾨδὴ γ. Τῆς Θεοτόκου. Ὁ Εἱρμός. Ὁ στερεώσας κατ ἀρχάς, τοὺς οὐρανοὺς ἐν συνέσει, καὶ τὴν γῆν ἐ ὶ ὑδάτων ἑδράσας, ἐν τῇ έτρᾳ με Χριστέ, τῶν ἐντολῶν σου στήριξον, ὅτι οὐκ ἔστι λήν σου, ἅγιος μόνε φιλάνθρω ε. (Δίς). Ἀ ειρογάμως ἐκ Πατρός, τῶν ρὸ αἰώνων ἀφράστως, ἐν γαστρί σου συλλαβοῦσα Παρθένε, ἀ εγέννησας ἡμῖν, Θεὸν ὁμοῦ καὶ ἄνθρω ον, ἐν ἑκατέρᾳ φύσει, τέλειον οὐ διαιρούμενον. Ῥάβδον βλαστήσασαν Χριστόν, τὸ ἄνθος τῆς ἀφθαρσίας, καὶ χρυσοῦν θυμιατήριον άντες, σὲ γινώσκομεν Ἁγνή, θείας οὐσίας φέρουσαν, ἐν ταῖς ἀγκάλαις Κόρη, ἄνθρακα θεοχαρίτωτε. Σωτηριώδους δι ἡμᾶς, τοῦ Λόγου οἰκονομίας, φωτεινὴ σὺ Μητρο άρθενε ύλη, ἐγνωρίσθης ἀληθῶς σὺ γὰρ ἡμῖν εἰσήγαγες, τὴν νοητὴν ἀκτῖνα, τῆς ὑ ερθέου θεότητος. Ἐ ὶ τὴν ἄχραντον νηδύν, ὡς ὑετὸς ἐ ὶ όκον, σοῦ κατέβη ὁ Θεός μου Παρθένε, καὶ ἐδρόσισεν ἡμᾶς, τοὺς ἐκτακέντας καύσωνι, τῆς ἁμαρτίας δρόσῳ, φιλανθρω ίας καὶ χάριτος. Κανὼν Α τοῦ Ἱεράρχου. Ὁ στερεώσας κατ ἀρχάς. Ἐ ὶ τὴν έτραν σε Χριστέ, θεολογίας τὸν ύργον, ἐδομήσαντο οἱ τρεῖς σου τεχνῖται, τῶν νευμάτων ροσβολαῖς, τῶν ἐναντίων ἄσειστον ὅθεν τοὺς ολεμίους, ἑστὼς Γρηγόριος ἔτρεψεν. Ὁ θεολόγος ὁ στεῤῥός, ὁ τῆς σοφίας ολίτης, ὡς βολίσιν ἀστρα ῶν κεχρημένος, ετροβόλοις τε στεῤῥοῖς, τοῖς τῶν Πατέρων δόγμασιν, αἱρετικῶν γενναίως, συτρίβει λόγοις τὰς φάλαγγας. Λόγῳ Θεοῦ τὸ νοητόν, ὡς διανοίξαντες στόμα, ἐφειλκύσαντο τὸ Πνεῦμα τὸ θεῖον, τῆς Τριάδος οἱ λαμ ροί, τρεῖς θεοφόροι κήρυκες οἷσ ερ σοφὲ συμ νεύσας, ολυθεΐαν ἐλίκμησας. Οἱ λογικοὶ νῦν οὐρανοί, τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, οἱ τὴν δόξαν διηγούμενοι τούτου, θείας δόξης κοινωνούς, θεῖοι Πατέρες δείξατε, τοὺς τὴν ὑμῶν ἐνδόξως, μνήμην τελοῦντας τὴν ἔνδοξον. Θεοτοκίον. Ἰδεῖν τὴν δόξαν σου τρανῶς, οἱ θεολόγοι Παρθένε, αρεσκεύασαν ἀνθρώ ους τοῖς λόγοις, τὸ μυστήριον τοῦ σοῦ, Τόκου λαμ ρῶς κηρύξαντες ὃν ταῖς εὐχαῖς ἐκείνων, ἵλεων ᾶσιν ἀ έργασαι. 17

18 Κανὼν Β τοῦ Ἱεράρχου. Ὁ μόνος εἰδώς. Μωρίαν, σοφὲ, τὴν κοσμικήν, σοφίαν ἡγησάμενος, τὴν τοῦ Σταυροῦ μωρίαν ἠγά ησας, καὶ τοῦτον ἄρας ἐ ὤμων ἔδειξας, ὡς ὁ Παῦλος ἔφησε, τὸ μωρίας ρόσχημα, τῆς τοῦ κόσμου σοφίας ὑ έρτερον. Ἠγά ησας, Πάτερ, ἐκ ψυχῆς, τωχείαν καὶ τα είνωσιν, καὶ τὸ λιτὸν τοῦ βίου καὶ ἄσκευον ἀνθρώ ους φεύγων ὅθεν, ἐδίωκες, τὰς ἐρήμους άντοτε, εἰς ὀσμὴν τῶν μύρων σου, Χριστῷ κράζων, δραμοῦμαι ὀ ίσω σου. Δόξα. Νεκρώσας, σοφέ, τὸν αλαιόν, φθειρόμενόν τε ἄνθρω ον, δι ἐγκρατείας άσης καὶ νήψεως, ηγαῖς δακρύων καινῶς λουσάμενος, διὰ βίου εἴληφας, τὸ ἀρχαῖον κάλλος σου ἐν Χριστῷ, τὸν καινὸν ἐνδυσάμενος. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ἰδὼν ἣν ἐ όθησας αὐγήν, τοῦ Πνεύματος, Γρηγόριε, τῇ ροστασίᾳ τῆς Θεομήτορος, τρανῶς τε ταύτῃ νῦν ἐλλαμ όμενος, ταύτην καθικέτευε, σκότους τῶν αθῶν ἡμᾶς ἀ αλλάξαι, φωτὶ τῷ τῆς χάριτος. Καταβασία. Τοὺς σοὺς ὑμνολόγους Θεοτόκε, ὡς ζῶσα καὶ ἄφθονος ηγή, θίασον συγκροτήσαντας, νευματικὸν στερέωσον καὶ ἐν τῇ θείᾳ δόξῃ σου, στεφάνων δόξης ἀξίωσον. Μετὰ τὴν αἴτησιν, λέγομεν τὸ αρὸν Κάθισμα τοῦ Ἱεράρχου. Ἦχος λ. δ. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον. Ἐγκρατείᾳ καὶ νήψει καὶ ροσευχῇ, αρθενίᾳ τωχείᾳ καὶ τῷ καινῷ, λουτῆρι Γρηγόριε, τῶν δακρύων καθάρας σου, τὴν καρδίαν ὅλος μετάρσιος γέγονας, καὶ Χριστῷ συνήφθης, ἓν νεῦμα γενόμενος ὅθεν ὡς ὁ Παῦλος, τῶν ἀῤῥήτων ἀκούσας, καὶ σκεῦος γενόμενος, ἐκλογῆς σὺ ἐβάστασας, τοῦ Κυρίου τὸ ὄνομα, ἄκτιστον κηρύξας τρανῶς, καὶ ἁ λῆν καὶ μίαν Θεότητα, ᾗ ρεσβεύων μὴ αύσῃ, σωθῆναι Δόξα. Τὸ αὐτό. 18

19 Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ὅμοιον. Ὁ τὸ ρὶν ἐκ μὴ ὄντων αραγαγών, τὰς τῶν ὄντων οὐσίας, Λόγε Θεοῦ, τιμήσας εἰκόνι τε, καὶ χειρί σου τὸν ἄνθρω ον, καὶ φθαρέντα τοῦτον, ἀ άτῃ τοῦ ὄφεως, ἀνα λάσας αὖθις, Σταυρῷ τῷ Τιμίῳ σου, ᾶσαν τε τὴν φύσιν, ἁγιάσας, οἰκτίρμον, τῷ θείῳ σου Πνεύματι, καὶ σαρκὸς τῷ ροσλήμματι, τῆς Μητρός σου δεήσεσι Δέσ οτα Χριστὲ ὁ Θεός, τῶν ταισμάτων δώρησαι τὴν ἄφεσιν, τοῖς ροσκυνοῦσιν ἐν ίστει, τὸ κράτος σου, Κύριε. ᾨδὴ δ. Τῆς Θεοτόκου. Ὁ Εἱρμός. Σύ μου ἰσχύς, Κύριε, σύ μου καὶ δύναμις, σὺ Θεός μου, σύ μου ἀγαλλίαμα, ὁ Πατρικοὺς κόλ ους μὴ λι ών, καὶ τὴν ἡμετέραν, τωχείαν ἐ ισκεψάμενος διὸ σὺν τῷ Προφήτῃ, Ἀββακούμ σοι κραυγάζω, τῇ δυνάμει σου δόξα φιλάνθρω ε. (Δίς). Σὺ ἀληθής, τῆς σωτηρίας ὑ όθεσις, Θεομῆτορ, μόνη ἐχρημάτισας, τῷ Ποιητῇ καὶ Δημιουργῷ, ἐκ τῶν σῶν ἀχράντων, αἱμάτων σάρκα δανείσασα δι ἧς αἱ τοῦ θανάτου, συνετρίβησαν ύλαι, καὶ ζωὴ τοῖς ἀνθρώ οις δεδώρηται. Θεὸν ἐκ σοῦ, τὸν σαρκωθέντα δυσώ ησον, τὸν ἀτρέ τως, ὃ ἦν διαμείναντα, καὶ φυσικῶς, ἴσον τῷ Πατρί, καὶ σοὶ τῇ τεκούσῃ, γενόμενον ὁμοούσιον, συγχώρησιν ταισμάτων, καὶ ψυχῶν σωτηρίαν, τοῖς ὑμνοῦσί σε ίστει δωρήσασθαι. Σὺ τῶν βροτῶν, δόξα καὶ κλέος καὶ καύχημα, καὶ Ἀγγέλων, στέφος καὶ διάδημα διὸ ἡ γῆ καὶ ὁ οὐρανός, μίαν Ἐκκλησίαν, στησάμενοι αναρμόνιον, τὸ χαῖρέ σοι βοῶμεν χαῖρε Δέσ οινα κόσμου χαῖρε άντων ἀνθρώ ων βοήθεια. Νεοθαλής, ἀθανασίας Παράδεισος, καὶ ὡραῖος, ὄντως ἀναδέδειξαι, ξύλον ζωῆς, ἐν σοὶ φυτευθέν, θεαρχικωτάτως, κυοφοροῦσα καὶ τίκτουσα, τὸ ᾶσιν ἀ οστάζον, ζωηφόρους ἐλ ίδας, τοῖς ιστῶς Θεοτόκον φρονοῦσί σε. Κανὼν Α τοῦ Ἱεράρχου. Σύ μου ἰσχύς, Κύριε. Γῆς μὲν ὑμεῖς, καὶ τῆς σαρκὸς ἀνεδύθητε, κατὰ φύσιν, ἄνθρω οι γενόμενοι, τὸ τοῦ Θεοῦ, Πνεῦμα δὲ τὸν χοῦν, ὑμῶν ἐκνικῆσαν, εἰς οὐρανοὺς ἀνεβίβασεν, ἔνθα φιλοσοφοῦντες, ἐτελεῖτε Πατέρες, λελυμένοι σαρκὸς καὶ ρὸ λύσεως. 19

20 Ὡς εὐγενής, ὄρ ηξ θεόφρον Γρηγόριε, ἐκ τῆς ῥίζης, ὄντως ἀνεβλάστησας, τῆς εὐσεβείας καὶ νοητῶς, τὸν τῆς Ἐκκλησίας, αράδεισον κατεκόσμησας, καρ οῖς θεολογίας καὶ λαμ ρᾶς ολιτείας, καλλω ίζων καὶ τρέφων ἑκάστοτε. Νέος ἡμῖν σὺ ἀνεφάνης Γρηγόριε, θεολόγος, βάσις τε τῆς ίστεως, ῥεῦμα καινὸν ὄντως καὶ χρυσοῦν, λόγοις τοῖς ἐνθέοις, τῆς Ἐκκλησίας τὰ λήια, ἀρδεύων καὶ ιαίνων, καὶ ολύχουν ἀνέλκων, εὐσεβείας καὶ γνώσεως ἄσταχυν. Σάρκα Θεός, ὑ ερβολῇ ἀγαθότητος, καὶ τωχείᾳ, καὶ Θεὸν ἐργάζεται, καὶ τῇ Θεότητι τῇ αὐτοῦ, ὑ ὲρ νοῦν λουτίζει, τὴν ἀνθρω ίνην εὐτέλειαν, ἧς ὑμεῖς μετασχόντες, θαυμαστῶς θεοφόροι, τὸ μυστήριον άντας διδάσκετε. Θεοτοκίον. Λόγον Θεοῦ, τρανῶς ἐν στόματι φέροντες, θείαν χάριν, νέοντες τοῦ Πνεύματος, τὴν σωτηρίαν θεο ρε ῶς, τὴν τῶν ὁμοφύλων, αὐτῷ καλῶς συνε νεύσατε, τὴν τοῦ Λόγου Μητέρα, καὶ τὴν σάρκωσιν τούτου, τοῦ κηρύγματος σχόντες ὑ όθεσιν. 20 Κανὼν Β τοῦ Ἱεράρχου. Ὄρος σὲ τῇ χάριτι. Νύκτα τὴν ἀσέληνον καὶ σκότος, Γρηγόριε, τὸ τῶν αθῶν τῆς ροσευχῆς, ῥάβδῳ μαστίξας, ὡς Μωσῆς τὴν Αἴγυ τον, ἔδραμες, ὑ ερφυῶς ρὸς θεωρίαν τὴν ἔνθεον, καὶ νομοθέτης ἡμῖν κεχρημάτικας. Ὕψους ἐ ιβὰς τοῦ θείου, Πάτερ Γρηγόριε,τῶν ἀρετῶν, ὡς ἐν Θαβὼρ Χριστοῦ οἱ φίλοι μαθηταί, ἐκεῖνον τεθέασαι, τὴν φυσικὴν καὶ θείαν δόξαν ἐκφαίνοντα, καὶ θεωθεὶς ἄλλος έφηνας ἥλιος. Δόξα. Μύστης τῆς Θεότητος, θεό τα Γρηγόριε, καὶ τῶν ἀῤῥήτων κοινωνός, σὺ γεγονὼς θεολογεῖς, αὐτῆς τὸ μυστήριον, μίαν αὐτὴν ἀνακηρύξας καὶ ἄκτιστον, δυνάμει φύσει τρισὶν ὑ οστάσεσιν. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Λόγον τὴν γεννήσασαν Θεοῦ τὸν ἀ όῤῥητον, λόγοις ὑμνήσας ἱεροῖς, καὶ τὸ μυστήριον τρανῶς, τῆς θείας σαρκώσεως, ἀνακηρύξας, ταύτην νῦν καθικέτευε, τὴν Ἐκκλησίαν φυλάττειν ἀκύμαντον. Καταβασία. Τὴν ἀνεξιχνίαστον θείαν βουλήν, τῆς ἐκ τῆς Παρθένου σαρκώσεως, σοῦ τοῦ Ὑψίστου, ὁ ροφήτης Ἀββακούμ, κατανοῶν ἐκραύγαζε δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε.

21 ᾨδὴ ε. Τῆς Θεοτόκου. Ὁ Εἱρμός. Ἵνα τί με ἀ ώσω, ἀ ὸ τοῦ ροσώ ου σου τὸ φῶς τὸ ἄδυτον; καὶ ἐκάλυψέ με, τὸ ἀλλότριον σκότος τὸν δείλαιον ἀλλ ἐ ιστρεψόν με, καὶ ρὸς τὸ φῶς τῶν ἐντολῶν σου, τὰς ὁδούς μου κατεύθυνον δέομαι. (Δίς). Ὡς χαρὰν συλλαβοῦσα, χαῖρε ὑ εράμωμε, χαῖρε ὑ έραγνε χαῖρε τῆς ἁγνείας, ορφυρόχροον ἄνθος ἡδύ νοον χαῖρε αρθενίας, κοκκοβαφὲς ἐρυθρὸν ῥόδον, καὶ Θεοῦ τὸ εὐῶδες ὀσφράδιον. Ἀληθῆ Θεοτόκον, άντες ἐ ιγνόντες σε Πάναγνε Δέσ οινα, τὸν ἐκ σοῦ τεχθέντα, Θεὸν Λόγον εἰδότες κηρύττομεν, ἐν δυσὶν οὐσίαις, θελητικαῖς αὐτεξουσίαις, ὑ ὲρ λόγον καὶ νόμον τῆς φύσεως. Στρατηγίαι τῶν ἄνω, Πάναγνε δυνάμεων σὲ μακαρίζουσι, γενεαὶ δὲ ᾶσαι, τῶν ἀνθρώ ων ἀξίως δοξάζουσι διὰ σοῦ γὰρ μόνης, οἱ ἐ ὶ γῆς τοῖς οὐρανίοις, συναφθέντες ὑμνοῦμεν τὸν τόκον σου. Φωτεινήν σε νεφέλην, φέρουσαν τὸν ἄδυτον ἥλιον Δέσ οινα, οἱ βροτοὶ εἰδότες, ἀνυμνοῦμεν καὶ όθῳ γεραίρομεν τὴν γὰρ ἁμαρτίαν, τὴν ἐν Ἀδὰμ ἀμαυρωθεῖσαν, ἀνεμόρφωσας θείαις λαμ ρότησι. Κανὼν Α τοῦ Ἱεράρχου. Ἱνατί με ἀ ώσω. Ὑλικὴν ὑ ερβάντες, ἅ ασαν ροσ άθειαν, οἱ τρεῖς μακάριοι, τῇ σε τῇ Τριάδι, κατὰ χάριν ἀΰλως συνήφθητε, σ ουδαστὴν δὲ τοῦτον, καὶ κοινωνὸν τέταρτον σχόντες, ὥσ ερ κτίσιν τὴν ίστιν συνέχετε. Νομικοὺς άντας τύ ους, καὶ σκιὰς καὶ σύμβολα διετρανώσατε, τῷ φωτὶ τοῦ Λόγου, ρὸς τὸ νεῦμα καλῶς μεθελκύσαντες οἷς καὶ νοῦν καὶ λόγον, ὁ θεηγόρος νοῦς συνάψας, ὁ Γρηγόριος, κόσμον ἐφώτισεν. Ὡς καινὰς ὄντως λάκας, Μωϋσῆς ὁ δεύτερος, Πατέρες ἔνθεοι, τὰ καινὰ υκτία, καὶ τοὺς λόγους ὑμῶν ὑ εδέξατο, ἀνα τύσσων ταῦτα, καὶ Ἰσραὴλ ἄγων τὸν νεόν, ρὸς Θεὸν ὁ υρί νους Γρηγόριος. Διαβάντες ὡς άλαι, Μωϋσῆς τὴν Αἴγυ τον Πατέρες ἔνδοξοι, ἁ μαρτίας σκότους, καὶ βυθοῦ δυσσεβείας ἐῤῥύσασθε, τῷ δὲ φίλῳ τούτῳ, τὴν τοῦ λαοῦ δημαγωγίαν, ὡς Μωσῆς Ἰησοῦ κατελί ετε. Θεοτοκίον. Ὃν ἐκήρυξας κόσμῳ, Τόκον ἀνερμήνευτον, Πάτερ Γρηγόριε, τοῦτον ἱκετεύων, σὺν τρισὶ διδασκάλοις ἑκάστοτε, μηδαμῶς ἐλλί ῃς ὑ ὲρ ἡμῶν τὴν Θεοτόκον, ὁδηγὸν καὶ ροστάτιν γὰρ κέκτησαι. 21

22 Κανὼν Β τοῦ Ἱεράρχου. Ὁ φωτίσας τῇ ἐλλάμψει. Νοῦς ὁ μέγας τῆς σοφίας βυθὸς ὁ ἀ όῤῥητος, εὑρηκώς σου, θεοφόρε, τὸν νοῦν καταγώγιον, ἑαυτῷ κατάλληλον, νοῦν καὶ σοφίας ὄργανόν σε, τῇ Ἐκκλησίᾳ δεδώρηται. Ὡς φωστῆρα φαεινὸν ρὶν ὁ Ἄθως, Γρηγόριε, ἀνατείλας τῇ λαμ ρᾷ σε τῶν όλεων δίδωσι, τῷ φωτὶ τοῦ Πνεύματος, ταύτην ἐνθέως φρυκτωροῦντα, καὶ ατρικῶς ροϊστάμενον. Δόξα. Οἱ οθοῦντες τοὺς ἀγῶνας καὶ λόγου τὰς χάριτας, Γρηγορίου, καὶ τὸν ὕμνον αὐτῷ νῦν ροσάγοντες, τοῦτον ἱκετεύσωμεν, εὐχαῖς τὸν Κτίστην καὶ Δεσ ότην, ἵλεων ᾶσιν ἐργάσασθαι. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ὁ φωτίσας γῆς τὸ λάτος τοῦ ἡλίου λαμ ρότητι, φῶς ἐφάνη τοῖς ἐν σκότει, Παρθένε, ἀνέσ ερον ὅν ερ καθικέτευε, σκότους δεινοῦ τῆς ἁμαρτίας, ἡμᾶς λυτρώσασθαι, Δέσ οινα. Καταβασία. Ἐξέστη τὰ σύμ αντα, ἐ ὶ τῇ θείᾳ δόξῃ σου, σὺ γὰρ ἀ ειρόγαμε Παρθένε, ἔσχες ἐν μήτρᾳ τὸν ἐ ὶ άντων Θεόν, καὶ τέτοκας ἄχρονον Υἱόν, ᾶσι τοῖς ὑμνοῦσί σε, σωτηρίαν βραβεύοντα. ᾨδὴ ϛ. Τῆς Θεοτόκου. Ὁ Εἱρμός. Ἱλάσθητί μοι Σωτήρ, ολλαὶ γὰρ αἱ ἀνομίαι μου καὶ ἐκ βυθοῦ τῶν κακῶν, ἀνάγαγε δέομαι ρὸς σὲ γὰρ ἐβόησα, καὶ ἐ άκουσόν μου, ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου. (Δίς). Κυρίαν σε τοῦ αντός, καὶ Δέσ οιναν ὀνομάζομεν τὸν ὄντως ὄντα Θεόν, ἀῤῥήτως γὰρ τέτοκας, τὸν άντα οιήσαντα, καὶ διακρατοῦντα, καὶ συνέχοντα Πανάμωμε. Θεὸν τεχθέντα ἐκ σοῦ, ἐ έγνωμεν Θεονύμφευτε, ὃν ἐξιλέωσαι νῦν, ὡς ἰσχύουσα, τοῖς ίστει κραυγάζουσι, δωρηθῆναι λύσιν, τῶν ταισμάτων Παναμώμητε. Ἡ κλῆσίς σου ἀληθῶς, ψυχῶν ὑ άρχει καθάρσιον, καὶ ῥυ αρῶν λογισμῶν, ἐστὶν ἐλατήριον, καὶ φυγαδευτήριον, ονηρῶν νευμάτων, Θεοτόκε ἀει άρθενε. 22

23 ᾈσμάτων ᾆσμα σὺ εἶ, θεοχαρίτωτε Δέσ οινα, Ἀγγέλων ἡ χαρμονή, βροτῶν ἡ ἀνά λασις, Θεὸν γὰρ ἐγέννησας, σεσωματωμένον, τὸν τὰς φύσει μεταλλάττοντα. Κανὼν Α τοῦ Ἱεράρχου. Ἱλάσθητί μοι Σωτήρ. Οἱ νοητοὶ οταμοί, ὡς αραδείσου ἐκβλύσαντες, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, τὸ ρόσω ον ἄρδουσι, καὶ κατα ιαίνουσι, τὸ τῆς οἰκουμένης, τὰς αἱρέσεις κατακλύζοντες. Νομὴν λοιμοῦ νοητοῦ, ἐστήσατε τῶν αἱρέσεων, ἰσχύϊ λόγου οἱ τρεῖς, καὶ Πνεύματος χάριτι ἥν ερ ἀναζήσασαν, ἀναιρεῖ γενναίως, ὁ Γρηγόριος ἐν Πνεύματι. Ὕ νον τοῖς σοῖς ὀφθαλμοῖς, καὶ τοῖς βλεφάροις Γρηγόριε, οὐκ ἔ δωκας νυσταγμόν, Γραφὰς ἐξηγούμενος, τοῦ Πνεύματος χάριτι, θεολόγων λόγοις, τὰς αἱρέσεις ἐκτρε όμενος. Μεγίστην νῦν ἐν Χριστῷ, τὴν αῤῥησίαν εὑράμενος, σὺν διδασκάλοις τρισί, καὶ φίλοις ἱκέτευε, τοῦ σώζεσθαι ἄτρωτον, τὴν ἐκείνου οίμνην, ὑ ὲρ ἧς κεκο ιάκατε. Θεοτοκίον. Θεὸν τεκοῦσα σαρκί, θεοὺς βροτοὺς ἀ ετέλεσας, μεθέξει τῇ θεϊκῇ, καὶ χάριτι Δέσ οινα οἱ τέτταρες φίλοι σου, βεβαιοῦσι τοῦτο, καὶ τοῖς λόγοις καὶ τοῖς ράγμασι. Κανὼν Β τοῦ Ἱεράρχου. Σ λάγχνων Ἰωνᾶν. Γνώμων ἀρετῆς, ὁ ἔνθεος βίος σου, ὡράθη ιστοῖς, ὄντως, Γρηγόριε, εὐσεβείας δέ, στάθμη λόγος ὁ σός καὶ τὰ δόγματα, οἷς τὸ γνήσιον καὶ νόθον διακρίνεται, ἕνα τὸν Θεὸν κηρύττουσι, αντοδύναμον μόνον καὶ ἄκτιστον. Μίαν εὐσεβῶς, κηρύξας Θεότητα, ὁ μέγας ἡμῖν ὤφθη Γρηγόριος, ὑ οστάσεσιν, ἐν Τρισὶ μιᾷ φύσει δυνάμεσι, διὰ άντων τὴν αὐτὴν ἁ λῆν καὶ ἄκτιστον, άντας καταισχύνας ἄριστα, τοὺς ληροῦντας κτιστὴν τὴν Θεότητα. Δόξα. Τύ ους αρασχών, δογμάτων, Γρηγόριε, καὶ λόγους λαμ ρούς, οὗσ ερ ἀνέ τυξας, τὴν διάνοιαν, τῶν σε τῶν θεολόγων ἐν Πνεύματι, σαῖς εὐχαῖς ἀκαινοτόμητα συντήρησον, ταῦτα, τὴν Χριστοῦ λυτρούμενος, Ἐκκλησίαν ἐκ άσης αἱρέσεως. 23

24 Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Θρόνων, Χερουβείμ, Δυνάμεων, Δέσ οινα, καὶ άσης ὁμοῦ, τῆς ἄνω Τάξεως, ὑ ερτέρα σύ, ἀνεδείχθης ὡς θρόνος ἀ όῤῥητος, χρηματίσασα Θεοῦ τῆς ὑ οστάσεως, ὅν ερ ὡς Υἱόν σου ἵλεων, τοῖς ιστῶς σε ὑμνοῦσιν ἀ έργασαι. Καταβασία. Τὴν θείαν ταύτην καὶ άντιμον, τελοῦντες ἑορτὴν οἱ θεόφρονες, τῆς Θεομήτορος, δεῦτε τὰς χεῖρας κροτήσωμεν, τὸν ἐξ αὐτῆς τεχθέντα Θεὸν δοξάζοντες. Κοντάκιον τοῦ Ἱεράρχου. Ἦχος λ. δ. Τῇ ὑ ερμάχῳ. Τὸ τῆς σοφίας ἱερὸν καὶ θεῖον ὄργανον, θεολογίας τὴν λαμ ρὰν συμφώνως σάλ ιγγα, ἀνυμνοῦμέν σε Γρηγόριε θεοῤῥῆμον. Ἀλλ ὡς νοῦς Νοῒ τῷ ρώτῳ αριστάμενος, ρὸς Αὐτὸν τὸν νοῦν ἡμῶν Πάτερ ὁδήγησον, ἵνα κράζωμεν Χαῖρε, Κῆρυξ τῆς χάριτος. Ὁ Οἶκος. Ἄγγελος ἀνεφάνης, ἐ ὶ γῆς τῶν ἀῤῥήτων, τὰ θεῖα τοῖς βροτοῖς ἐξαγγέλλων ταῖς γὰρ τῶν Ἀσωμάτων φωναῖς, ἀνθρω ίνῳ νοΐ τε, καὶ σαρκὶ χρώμενος, ἐξέστησας ἡμᾶς, καὶ βοᾷν σοι θεοῤῥῆμον, ἔ εισας ταῦτα Χαῖρε, δι οὗ τὸ σκότος ἠλάθη χαῖρε, δι οὗ τὸ φῶς ἀντεισῆλθε. Χαῖρε, τῆς ἀκτίστου Θεότητος Ἄγγελε χαῖρε, τῆς κτιστῆς καὶ μωρᾶς ὄντως ἔλεγχε. Χαῖρε, ὕψος ἀνε ίβατον τὴν Θεοῦ φύσιν τρανῶν χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον τὴν ἐνέργειαν εἰ ών. Χαῖρε, ὅτι τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ καλῶς εἶ ας χαῖρε, ὅτι τὰς δόξας τῶν κακούργων ἐξεῖ ας. Χαῖρε, φωστὴρ ὁ δείξας τὸν Ἥλιον χαῖρε, κρατὴρ τοῦ νέκταρος άροχε. Χαῖρε, δι οὗ ἡ ἀλήθεια λάμ ει χαῖρε, δι οὗ ἐσκοτίσθη τὸ ψεῦδος. Χαῖρε, Κῆρυξ τῆς χάριτος. 24

25 Συναξάριον τοῦ ἡμέρας (ἤτοι τῆς ΙΔ Νοεμβρίου) Τῇ ΙΔ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ ανευφήμου Ἀ οστόλου Φιλί ου, ἑνὸς τῆς ρώτης χορείας τῶν Δώδεκα. Στίχοι. Ἀρθεὶς Φίλι ος ἐκ οδῶν ἐ ὶ ξύλου, Τὰ τῶν οδῶν σοι νί τρα Σῶτερ ἐκτίει. Ἤρθης κἀκκεφαλῆς δεκάτῃ Φίλι ε τετάρτῃ. Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ κοίμησις τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου, Ἀρχιε ισκό ου Θεσσαλονίκης τοῦ Παλαμᾶ, τοῦ θαυματουργοῦ, ὃς καὶ νέος Χρυσόστομος ἀ εκλήθη. Στίχοι. Φωτὸς λαμ ρὸν κήρυκα νῦν ὄντως μέγαν. Πηγὴ φάους ἄδυτον ἄγει ρὸς φέγγος. Χριστῷ συνήφθης γρηγορῶν φερωνύμως. Καὶ ζῇς μεταστάς, θαυματουργεῖς δ ἐν τάφῳ. Τί ἄν σου, Γρηγόριε, τὶς ἐ αινέσει, Τιμῆς Θεοῦ λαχόντα τῆς ἐκ θαυμάτων. Γρηγόριος θάνεν ἀρχιθύτης τετάρτῃ δεκάτῃ τε. Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Κωνσταντῖνος, ὁ ἐξ Ὕδρας μὲν βλαστήσας, ἐν δὲ τῇ Ῥόδῳ μαρτυρήσας ἐν ἔτει,αω (1800), ἀγχόνῃ τελειοῦται. Στίχοι. Ὕδρᾳ ἀνύδρῳ νῦν ῥέει ὕδωρ ξένον, Τῶν αἱμάτων ἐκ σοροῦ τοῦ Κωνσταντίνου. Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις ρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν. ᾨδὴ ζ. Τῆς Θεοτόκου. Ὁ Εἱρμός. Θεοῦ συγκατάβασιν, τὸ ῦρ ᾐδέσθη ἐν Βαβυλῶνι οτέ διὰ τοῦτο οἱ Παῖδες, ἐν τῇ καμίνῳ ἀγαλλομένῳ οδί, ὡς ἐν λειμῶνι χορεύοντες ἔψαλλον Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν. (Δίς). 25

26 Σιὼν όλις ἔμψυχε, τοῦ Βασιλέως τῶν Βασιλέων Χριστοῦ, ερὶ ἧς ἐλαλήθη, δεδοξασμένα χαῖρε Θεόνυμφε. Χαῖρε ἡ κλίμαξ δι ἧς μεταβαίνομεν, ρὸς οὐρανὸν ἀ ὸ γῆς, καὶ ἐκ φθορᾶς εἰς ζωήν. Κυρίαν σε Δέσ οιναν, καὶ Θεοτόκον άντες δοξάζομεν διὰ σοῦ γὰρ ὁ Πλάστης, τὴν σωτηρίαν τῇ φύσει άσῃ σαφῶς ἐβράβευσε καὶ διὰ τοῦτο συμφώνως κραυγάζομεν Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν. Παλάτιον ἔμψυχον, τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ Πανύμνητε Χαῖρε στάμνε τὸ μάννα, ἐν τῇ γαστρί σου, θείως βαστάσασα, τὸ διατρέφον τοὺς όθῳ κραυγάζοντας Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν. Ἡ μόνη ἀ είρανδρος, ἡ μόνη ἄφθορος χαῖρε Δέσ οινα, ἡ Παρθένος καὶ Μήτηρ ἡ αιδοτόκος καὶ ἀ ειρόγαμος τὸ ξένον χαῖρε καὶ φρικτὸν μυστήριον χαῖρε Ἀγγέλων τρυφὴ καὶ τῶν ἀνθρώ ων χαρά. Κανὼν Α τοῦ Ἱεράρχου. Θεοῦ συγκατάβασιν. Νεκροῦται ὁ θάνατος, καὶ καταργεῖται κράτος δαιμόνιον, τῷ σταυρῷ τοῦ Δεσ ότου, ὑμεῖς δὲ κράτος άσης αἱρέσεως, καταβαλόντες δυνάμει τοῦ Πνεύματος, ἕνα Θεὸν ροσκυνεῖν, άντας διδάσκετε. Ὡράθης Βασίλειε, τῆς Ἐκκλησίας νοῦς καὶ σοφίας βυθός, ἐρευνῶν τὰς τῶν ὄντων, ἐναρμονίους φύσεις καὶ τάξεις σοφέ, στάθμη δογμάτων ἐνθέων ἡ ἄ ταιστος, διορθωτὴς τῶν ἠθῶν, καὶ μοναζόντων κανών. Τυ οῦται Γρηγόριε, ἡ Ἐκκλησία καὶ κανονίζεται, τῶν σῶν λόγων τῷ κάλλει, καὶ τῇ στεῤῥᾷ βροντῇ τῶν δογμάτων σου, δι ὧν καὶ βάλλει σφοδρῶς ᾶσαν αἵρεσιν, ἕνα Θεὸν ἐν Τρισί, ροσώ οις σέβουσα. Ὡραῖος αράδεισος, τῇ Ἐκκλησίᾳ ὤφθης Χρυσόστομε, τῷ οικίλῳ τῶν λόγων, καὶ δαψιλεῖ τε καὶ ἀμιμήτῳ σοφέ, τρέφων εὐφραίνων διδάσκων τοὺς ψάλλοντας Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν. Θεοτοκίον. Ἐ έβλεψεν Ὅσιε, ἐ ὶ τὸν ρᾶον ὄντως καὶ ἥσυχον, τοῦ Κυρίου ἡ Μήτηρ, σὲ καὶ φωτὶ τῷ θείῳ ἀνύψωσεν, ὥσ ερ ᾐτήσω καὶ σύμφωνον ἔδειξε, τῶν κορυφαίων λαμ ρόν, τοῦ θεολόγων χοροῦ. 26

27 Κανὼν Β τοῦ Ἱεράρχου. Σὲ νοητήν, Θεοτόκε. Ὥσ ερ βροντῆς, ἤχῳ τοῖς σοῖς δόγμασι, καὶ λόγων θείων ἀστρα ῇ, ἐκ λαγέντα βλέ ειν τρανῶς, Πάτερ, οὐ δεδύνηνται, λάνης τὰ ἀνδρά οδα, καὶ ψηλαφῶσιν, ὡς γέγρα ται, ὡσεὶ τυφλὸς νῦν τοὺς τοίχους, γελοίως οἱ αράφρονες. Νὺξ ἀφεγγής, ἀ ειθοῦσι γέγονε, καὶ νῦν τὸ φῶς τὸ φυσικόν, βασιλεία δόξα Θεοῦ, ἥν ερ καὶ αρέδειξε, μύσταις ὁ Φιλάνθρω ος, ἐν Θαβωρίῳ, Γρηγόριε ἧς μετασχὼν δαψιλῶς, κοινωνεῖς τοῖς ειθαρχήσασιν. Δόξα. Τοὺς δυσσεβῶς, εἰς τὴν χάριν, ἔνδοξε, ἐξυβρικότας τοῦ Θεοῦ, ἡσυχίαν καὶ ροσευχήν, θέωσίν τε ἄῤῥητον, αἰσχρῶς μυκτηρίσαντας, σὺ καταισχύνας ἀ ήλασας, θείας αὐλῆς, ἣν φυλάττοις, ἀεὶ ταῖς σαῖς δεήσεσιν. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ἔλθοις καὶ νῦν, εἰς ἡμῶν βοήθειαν, ἡ σωτηρία ἡ κοινή, Γρηγορίου τὰς ροσευχάς, δεχομένη, Δέσ οινα, άθη τε κοιμίζουσα, τὰ τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, καὶ τὴν κοινὴν ταραχήν, καὶ φθορὰν ταχέως λύουσα. Καταβασία. Οὐκ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει οἱ θεόφρονες, αρὰ τὸν Κτίσαντα ἀλλὰ υρὸς ἀ ειλήν, ἀνδρείως ατήσαντες, χαίροντες ἔψαλλον ὑ ερύμνητε, ὁ τῶν Πατέρων Κύριος, καὶ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ. ᾨδὴ η. Τῆς Θεοτόκου. Ὁ Εἱρμός. Ἑ τα λασίως κάμινον, τῶν Χαλδαίων ὁ τύραννος, τοῖς θεοσεβέσιν, ἐμμανῶς ἐξέκαυσε, δυνάμει δὲ κρείττονι, ερισωθέντας τούτους ἰδών, τὸν Δημιουργὸν καὶ Λυτρωτὴν ἀνεβόα οἱ Παῖδες εὐλογεῖτε, Ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε, Λαὸς ὑ ερυψοῦτε, εἰς άντας τοὺς αἰῶνας. (Δίς). Λόγον Θεοῦ τὸν ἄναρχον, καὶ Πατρὶ συννοούμενον, τὸν ἐκ τοῦ μὴ ὄντος, Πατρικῷ βουλήματι, τὸ ᾶν συστησάμενον, θεο ρε ῶς γεγέννηκας, σάρκα γεγονότα, δι ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώ ους, διό σε Θεοτόκον, ὀρθοδόξως φρονοῦμεν, Χριστὸν ὑ ερυψοῦντες, εἰς άντας τοὺς αἰῶνας. 27

28 Οὐρανομήκη κλίμακα, νοητήν σε γινώσκομεν, δι ἧς καταβάς, μετὰ σαρκὸς ὁ Ὕψιστος, ἀνθρώ οις ὡμίλησε, καὶ τα εινοὺς ἀνύψωσε, ρὸς τὴν ὑψηλήν, τῶν οὐρανῶν ολιτείαν ἐντεῦθεν ἀνωτέραν, οὐρανῶν καὶ Ἀγγέλων, καὶ άντων οιημάτων, κηρύττομέν σε Κόρη. Ἱερωτέρα έφηνας, Θεοτόκε Πανάμωμε, τῆς ὑ ερκοσμίου, τῶν Ἀγγέλων τάξεως τὸν τούτων γὰρ τέτοκας, Δημιουργὸν καὶ Κύριον, ἐκ αρθενικῆς, ἀ ειρογάμου νηδύος, ἐν δύο ταῖς οὐσίαις, ἀσυγχύτως ἀτρέ τως, μιᾷ δὲ ὑ οστάσει, Θεὸν σεσαρκωμένον. Ἱκετικῶς βοῶμέν σοι, Θεοτόκε Πανύμνητε, μετὰ τῶν ἀ είρων, νοερῶν Δυνάμεων, Μαρτύρων Ὁσίων τε, καὶ Ἀ οστόλων καὶ Προφητῶν, οίησον ρεσβείαν, ὑ ὲρ άντων τῶν ίστει, ἐνθέως μελῳδούντων Ἱερεῖς εὐλογεῖτε, λαὸς ὑ ερυψοῦτε, εἰς άντας τοὺς αἰῶνας. Κανὼν Α τοῦ Ἱεράρχου. Ἑ τα λασίως κάμινον. Νέος ἐφάνης ἔνδοξε, Ἠλιοὺ ῦρ ἐν Πνεύματι, ζήλῳ εὐσεβείας, καταφέρων ἄνωθεν, καὶ φλέγων τὰ θύματα, τῷ τῆς Τριάδος λόγῳ σοφέ, τοὺς δὲ λειτουργούς τε, καὶ ροφήτας τῆς λάνης, αἰσχύνων τε καὶ κτείνων, σιτουμένους ὡς άλαι, δυσσεβοῦς βασιλίδος, τρά εζαν ψυχοφθόρον. Μίαν ὑμεῖς Θεότητα, τρισυ όστατον ἄναρχον, ἐν μιᾷ οὐσίᾳ, ροσκυνεῖν διδάξαντες, δυμάμεις ἐμφύτους τε, καὶ ἐνεργείας φέρουσαν, τοὺς δημιουργούς, τῶν ἐναντίων δογμάτων, Σαββελλίους, Ἀρείους, Μακεδονίους ἅμα, καὶ Βαρλαὰμ τὴν λάνην, τρο οῦσθε τὴν ἐσχάτην. Εὗρε Δαυῒδ ὡς ἄλλον σε, θεηγόρε Γρηγόριε, νέον ἀριστέα, τῶν τριῶν τοῖς δόγμασι, Τριὰς ἡ ὑ έρθεος, ὑ ὲρ αὐτῆς ἑστῶτα στεῤῥῶς, καὶ τὸν Γολιάθ, τὸν καθ ἡμᾶς ἀναιροῦντα, σφενδόνῃ τῇ τοῦ λόγου, καὶ λαὸν τοῦ Κυρίου, ῥυόμενον γενναίως, χειρὸς τῶν ἀλλοφύλων. Γέρας τῶν όνων εἴληφας, ἱεράρχα Γρηγόριε, τὴν τῶν ὁμοτίμων, θεολόγων ἕνωσιν, συνὼν θείῳ Πνεύματι, καὶ συγχορεύων νῦν τοῖς τρισί τὴν γὰρ ἀρετήν, καὶ τὴν σοφίαν ἐκείνων, καὶ τὴν θεολογίαν, μιμησάμενος εὗρες, ἐν οὐρανοῖς ολίτας, καὶ φίλους καὶ συνοίκους. Θεοτοκίον. Ὁ λογικὸς αράδεισος, τὰ στοιχεῖα τὰ μέγιστα, τὰ τὴν νέαν κτίσιν, ἐν Χριστῷ συνέχοντα, καὶ λόγοις καὶ δόγμασι, τῶν θεολόγων ἡ τετρακτύς, σὺν τῇ Θεοτόκῳ, τῷ Δεσ ότῃ τῶν ὅλων, ρεσβεύετε φυλάττειν, τὴν αὐτοῦ Ἐκκλησίαν, αἱρέσεων ἐκ λύμης, καὶ συμφορῶν αντοίων. 28

29 Κανὼν Β τοῦ Ἱεράρχου. Ἐν καμίνῳ αῖδες. Ὤφθης, Πάτερ, ὅλος ἱλαρός, ἡδύς, εὐθὺς καὶ ρᾶος τοῖς ίστει σοι ροσιοῦσιν, ἀ οῤῥέων τὸ γλυκύ, τῶν λόγων, Γρηγόριε, θεῖον νᾶμα άντων εὐφραῖνον, τῶν εὐσεβῶν καρδίας, δάκνον τοὺς νοσοῦντας, τὰς ψυχικὰς αἰσθήσεις. Νοῦν καὶ γλῶτταν ὄντως εὐγενῆ, αιδείαν τε καὶ λόγους, καρδίαν κεκαθαρμένην, εὑρηκυῖα Θεοῦ, ἐν σοὶ κατεσκήνωσεν, ἡ σοφία, οἷς καταλλήλως ἐναρμοσθεῖσα, Πάτερ, θαῦμα ᾶσι ξένον ἀνέδειξέ σε κόσμῳ. Εὐλογοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον ὑμνοῦμεν. Νοητὸν βυθίσας Φαραώ, ῥεύμασι σῶν δακρύων, καὶ ᾶσαν τῶν Αἰγυ τίων καταδύσας στρατιάν, ἀνῆλθες εἰς ὄρος τῆς ἀ αθείας βάλλων ἐκεῖθεν, τοῦ Πνεύματος δυνάμει, στίφη ολεμίων, ὡς Μωσῆς ὁ μέγας. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Ὁ λαμ ρὸς τῆς χάριτος, Ἁγνή, κήρυξ καὶ θεολόγος τοῦ Πνεύματος, Θεοτόκε, τοῦ δοθέντος διὰ σοῦ τῷ κόσμῳ, νῦν λόγοις, ανηγυρίζων ὕμνους ᾠδάς τε, καὶ άντα σοι συνάγει, ὡς ιστὸς θερά ων, τὴν μνήμην σου δοξάζων. Καταβασία. Αἰνοῦμεν εὐλογοῦμεν καὶ ροσκυνοῦμεν τὸν Κύριον. Παῖδας εὐαγεῖς ἐν τῇ καμίνῳ, ὁ τόκος τῆς Θεοτόκου διεσώσατο, τότε μὲν τυ ούμενος νῦν δὲ ἐνεργούμενος, τὴν οἰκουμένην ἅ ασαν, ἀγείρει ψάλλουσαν τὸν Κύριον ὑμνεῖτε τὰ ἔργα, καὶ ὑ ερυψοῦτε, εἰς άντας τοὺς αἰῶνας. ᾨδὴ θ. Τῆς Θεοτόκου. Ὁ Εἱρμός. Ἐξέστη ἐ ὶ τούτῳ ὁ οὐρανός, καὶ τῆς γῆς κατε λάγη τὰ έρατα, ὅτι Θεός, ὤφθη τοῖς ἀνθρώ οις σωματικῶς, καὶ ἡ γαστήρ σου γέγονεν, εὐρυχωροτέρα τῶν οὐρανῶν διό σε Θεοτόκε, Ἀγγέλων καὶ ἀνθρώ ων, ταξιαρχίαι μεγαλύνουσι. (Δίς). 29

30 Τὸν θρόνον τοῦ Δεσ ότου τὸν ὑψηλόν, τὴν καθέδραν Χριστοῦ τὴν ερίδοξον, τὸν εὐαγῆ, θάλαμον τὸν άγχρυσον ἱερόν, τὸ Θεοδόχον τέμενος, τὴν αντοβασίλισσα Μαριάμ, τὴν δόξαν τῶν Ἀγγέλων, βροτῶν τὴν σωτηρίαν, άντες ιστοὶ ἀνευφημήσωμεν. Τὸν άντων Βασιλέα καὶ Ποιητήν, συλλαβοῦσα Παρθένε ἐκύησας καὶ νῦν ἰδού, οἷά ερ Βασίλισσα δεξιᾷ, τούτου Ἁγνή αρίστασαι ὅθεν δυσω ῶ σε ἀριστερᾶς, μερίδος λύτρωσαί με, ἐν ὥρᾳ τῇ τῆς δίκης, καὶ δεξιοῖς ροβάτοις σύνταξον. Σωτήριος γενοῦ μοι ύργος Ἁγνή, τῶν δαιμόνων ἀ είργων τὰς φάλαγγας, καὶ ειρασμῶν, ὄχλον καὶ κινδύνων ἀ οσοβῶν καὶ τῶν αθῶν τὴν ἔφοδον, όῤῥῳ ἀ ελαύνων καὶ καθαράν, διδοὺς ἐλευθερίαν, καὶ θείων χαρισμάτων τὴν ἀφθονίαν αρεχόμενος. Σωτῆρα ὡς τεκοῦσα καὶ Λυτρωτήν, σωτηρίας με Κόρη ἀξίωσον, ἐ ιτυχεῖν, Πάναγνε ταισμάτων μου τὰς σειράς, ταῖς σαῖς ρεσβείαις λύουσα άντα γὰρ ὡς θέλεις σὺ κατορθοῖς, ὡς φέρουσα ἐν κόλ οις, τὸν άντων Βασιλέα, τὸν ἀγαθότητι ἀσύγκριτον. 30 Κανὼν Α τοῦ Ἱεράρχου. Ἐξέστη ἐ ὶ τούτῳ. Αἱρέσεων ἀτό ων τὸ δυσσεβές, καθελόντες δυνάμει τοῦ Πνεύματος, καὶ τῇ βροντῇ, λόγων τῶν ἐνθέων ὑμῶν σοφοί, καὶ τῆς ἐσχάτης ὤφθητε, ταύτης ἀθεΐας ἐκριζωταί, Γρηγόριον εὑρόντες λόγοις ὑμῶν τοῖς θείοις, αὐτὴν γενναίως καταστρέψαντα. Λαβὼν χειρὶ τὴν μάχαιραν νοητῶς, τὴν τοῦ Πνεύματος μάκαρ Γρηγόριε, καὶ τὴν σκευήν, ᾶσαν εριθέμενος τὴν αὐτοῦ, ὡς στρατηγὸς ανάριστος, εἷλες ὀχυρώματα δυσσεβῶν, τῶν ἰδεῶν τὴν λάνην, κτισμάτων τὴν λατρείαν, ᾶσαν ἐκ μέσου οιησάμενος. Ὡς άλαι τῶν αἱρέσεων τοὺς δεινούς, ὑ ερμάχους οἱ τρεῖς ἀ εῤ ῥά ισαν, οὕτω καὶ σύ, λόγοις τοῖς ἐκείνων καταβαλών, τοὺς ἀρχηγοὺς Γρηγόριε, τῆς ολυθεΐας τῆς χαλε ῆς, Ἕλλησι καὶ Ἑβραίοις, συνέταξας ἀξίως, ὡς ὑβριστὰς τῆς θείας Χάριτος. Ὡς κρήνη ἰαμάτων καὶ οταμός, χαρισμάτων τοῦ Πνεύματος δέδεικται, τάφος ὁ σός, έλαγος ἐλέους, ῥεῦμα καινόν, τῆς θερα είας ἄμισθον, ψυχῶν καὶ σωμάτων ὅ ερ καὶ ρίν, ἠρέμα δεικνὺς Πάτερ, εἰς δόξαν νῦν τοῦ λόγου, τῆς εὐσεβείας ἐξεκάλυψας.

31 Νῦν θρόνῳ τοῦ Δεσ ότου αρεστηκώς, καὶ συνών τοῖς Πατράσι καὶ φίλοις σου, καὶ ἀστρα ῆς, Πάτερ ἐμφορούμενος θεϊκῆς, τῶν ὑμνῳδῶν σου μέμνησο, οὕσ ερ ἔσχες ρότερον συνεργούς, καὶ σ ουδαστὰς καὶ φίλους, καὶ νῦν σου τῶν ἐ αίνων, δημιουργοὺς μάκαρ δεχόμενος. Θεοτοκίον. Σὲ Δέσ οινα Παρθένε τῶν ἱερῶν, θεολόγων τὸ κάλλιστον σύστημα, καὶ ἀφορμήν, λόγων καὶ δογμάτων καὶ ἀρχηγόν, ὡς Θεοτόκον ἔχοντες, κόσμον κατεφώτισαν διδαχαῖς διὸ καὶ νῦν τοὺς ὕμνους, συνάγοντές σοι άντας, ὑ ὲρ ἡμῶν καθικετεύουσιν. Κανὼν Β τοῦ Ἱεράρχου. Τύ ον τῆς ἁγνῆς. Θρόνῳ αρεστώς, Γρηγόριε, τῆς τρισηλίου καὶ ἀνάρχου Θεότητος, καὶ τῆς ἐνεργείας δαψιλῶς ἐμφορούμενος, καὶ τῆς χάριτος, ἥν ερ ἀνύμνησας, τῶν συνέργων καὶ φίλων, νῦν μεμνημένων σου μνημόνευε. Εὗρες ἀμοιβὴν τῶν όνων σου τὴν βασιλείαν, Πάτερ, Θεοῦ τὴν ἄναρχον, ἥν ερ εὐσεβῶς, ἐ ὶ τῆς γῆς ἀνεκήρυξας, τοὺς στεφάνους τρι λοῦς κομισάμενος, ὁμολογίας θείας, ἱερωσύνης, ἡσυχίας τε. Δόξα. Ὤφθης μοναζόντων καύχημα, τῶν θεολόγων στόμα καὶ τέλος ἔνθεον, τῆς ἱερωσύνης τε, κανὼν ἀκριβέστατος διὰ τοῦτο κἀνταῦθά σοι δέδοται, θαυμάτων θεία χάρις, λόγους τοὺς σοὺς ἐ ισφραγίζουσα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Στόμα τῆς φρικτῆς λοχείας σου, καὶ θεολόγος γλῶσσα, Δέσ οινα, γέγονε, τῆς ὑ ερφυῶς, ἐκ σοῦ φανείσης θεώσεως, ὁ σε τός σου θερά ων Γρηγόριος οὗ νῦν τὰς ἱκεσίας, ροσδεχομένη σῶσον ἅ αντας. Καταβασία. Ἅ ας γηγενής, σκιρτάτω τῷ νεύματι, λαμ αδουχούμενος ανηγυριζέτω δέ, ἀΰλων Νόων φύσις γεραίρουσα, τὰ ἱερὰ Εἰσόδια τῆς Θεομήτορος, καὶ βοάτω Χαίροις αμμακάριστε, Θεοτόκε Ἁγνὴ Ἀει άρθενε. 31

32 Ἐξα οστειλάριον. Ἦχος β. Τοῖς Μαθηταῖς συνέλθωμεν. Χαῖρε Πατέρων καύχημα, Θεολόγων τὸ στόμα, τῆς ἡσυχίας σκήνωμα, τῆς σοφίας ὁ οἶκος, τῶν Διδασκάλων ἀκρότης, έλαγος τὸ τοῦ λόγου ράξεως χαῖρε ὄργανον, θεωρίας ἀκρότης, θερα ευτά, καὶ τῶν νόσων τῶν ἀνθρω ίνων Πνεύματος χαῖρε τέμενος, καὶ θανὼν καὶ ζῶν Πάτερ. Θεοτοκίον. Ὅμοιον. Δέσ οινα άντων Ἄνασσα, ρόφθασον ἐν κινδύνοις, ρόφθασον ἐν ταῖς θλίψεσι, άρεσο ἐν ἀνάγκαις, τῆς τελευταίας ἡμέρας, μὴ Σατᾶν ἡμᾶς λάβῃ, μὴ ᾍδης, μὴ ἀ ώλεια Βήματι τοῦ Υἱοῦ σου, τῷ φοβερῷ, ἀνευθύνους ἅ αντας αραστῆναι, ὦ Θεομῆτορ Δέσ οινα, οίησον σαῖς ρεσβείαις. Εἰς τοὺς Αἴνους. Ἱστῶμεν στίχους δ καὶ ψάλλομεν τὰ αρόντα Στιχηρὰ Προσόμοια τοῦ Ἱεράρχου. Ἦχος λ. δ. Ὢ τοῦ αραδόξου θαύματος. Πάτερ Ἱερὲ Γρηγόριε, σὺ τὸν Θεὸν ἐκ αιδός, ἀγα ήσας ἐξέφυγες, ὑλικὴν ροσ άθειαν, καὶ τοῦ κόσμου τὸ ἄστατον καὶ τὸν Σταυρὸν γενναίως ἀράμενος, τῷ σῷ Δεσ ότῃ κατηκολούθησας ένθει καὶ δάκρυσι, τὴν ψυχὴν καθάρας τε, σοῦ καὶ τὸν νοῦν, ὅλος ἐχρημάτισας, θεοειδέστατος. Πάτερ Ἱερὲ Γρηγόριε, σὺ τὴν καρδίαν καλῶς, θεωρίᾳ καὶ ράξει τε, καθαρθεὶς τοῦ Πνεύματος, ἐχρημάτισας τέμενος καὶ τὰς ἐλλάμψεις τούτου δεχόμενος, φῶς ὤφθης ὄντως τοῖς ροσ ελάζουσι τοῦτο γενόμενος, κατὰ χάριν ἔνδοξε, ὅ ερ αὐτό, φύσει θείᾳ έφυκε, μὴ μεριζόμενον. Πάτερ Ἱερὲ Γρηγόριε, σὺ τὴν κακίστην σ οράν, καὶ τὴν ῥίζαν ἀνώρυξας, Βαρλαὰμ τὸν βέβηλον, ἐκτεμῶν ξίφει Πνεύματος, τὸν δὲ ροδότην αὖθις τῆς ίστεως, μύστην τε τούτου λῆρον Ἀκίνδυνον, θείου ληρώματος, ἐκβαλὼν συνέταξας, τοῖς ὑβρισταῖς, Ἑβραίοις ζηλώσαντα, τὴν τούτων ἄνοιαν. 32

33 Ὥσ ερ ἀστέρα φανώτατον, καὶ ἀ λανῆ σε Χριστός, ἐν τῷ ὕψει ἐστήριξεν, Ἐκκλησίας ἔνδοξε, ὀρθοδόξων τὰ τάγματα, φωταγωγοῦντα θείαις λαμ ρότησι, τῶν διδαγμάτων σοῦ καὶ τῶν ράξεων, Πάτερ Γρηγόριε, Ἱεράρχα μέγιστε, ατριαρχῶν, τῶν ἁγίων σύσκηνε θρέμμα τοῦ Ἄθωνος. Δόξα. Ἦχος λ. δ. Ἔχει μὲν τὴν θειοτάτην σου ψυχὴν καὶ ἄμωμον, ἀοίδιμε Γρηγόριε, ἡ οὐράνιος Ἱερουσαλὴμ καὶ ἀκατάλυτος, ἧς τὰ τείχη ἐν ταῖς ἀΰλοις χερσὶ τοῦ ἀοράτου Θεοῦ ἐζωγράφηνται ἔχει δὲ καὶ τὸ σεβάσμιον καὶ καρτερικώτατόν σου σῶμα, ἡ ἱερά σου οίμνη ἀληθῶς, ηγὴν ἀένναον θαυμάτων, χαρισμάτων ἄλλον Παράδεισον. Ἔνθα ροστρέχοντες τὰ ἰάματα καρ ούμεθα. Φρούρησον ανάριστε, τὴν σὲ μεγαλύνουσαν όλιν, ἐξ αἱρέσεων λύμης ονηρῶν, αῤῥησίαν ὡς ἔχων ρὸς Χριστόν, τὸν σὲ δοξάσαντα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον. Δέσ οινα ρόσδεξαι, τὰς δεήσεις τῶν δούλων σου, καὶ λύτρωσαι ἡμᾶς, ἀ ὸ άσης ἀνάγκης καὶ θλίψεως. Δοξολογία μεγάλη, τὸ Ἀ ολυτίκιον τοῦ Ἱεράρχου, ἐκτενὴς καί Ἀ όλυσις 33