Ε Κ Θ Ε Σ Η Α Π Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Ω Ν Ε Ρ Ε Υ Ν Α Σ Σ Τ Α Π Λ Α Ι Σ Ι Α Τ Ο Υ Ε Ρ Γ Ο Υ :

Transcript

1 Ε Κ Θ Ε Σ Η Α Π Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Ω Ν Ε Ρ Ε Υ Ν Α Σ Σ Τ Α Π Λ Α Ι Σ Ι Α Τ Ο Υ Ε Ρ Γ Ο Υ : «NEETS. Research and Comprehensive Intervention for the social inclusion of a major socially vulnerable group: Psychological profile / psychopathology, skills profile, needs assessment and programmes' development for training - reskilling and psychological.» ΠΕ3: Προσδιορισμός του ψυχολογικού προφίλ των Neets, που θα απολήξει στην διαμόρφωση διακριτών υποκατηγοριών (μέσω ποσοτικής έρευνας εθνικής κλίμακος), και έρευνα των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στο ψυχολογικό προφίλ και συνακόλουθα στη βιοτική τροχιά των Neets (Identification of the psychological profile of NEETs which will subsequently lead to the formulation of distinct classified sub-categories (nationwide quantitative research) and research on the impact of financial crisis on NEETs psychological profile and subsequently life course). Π3.2. Report για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα προαναφερθέντα (βασισμένο στα αποτελέσματα της ποσοτικής έρευνας σε εθνικό επίπεδο) (Report on the impact of the financial crisis to the above mentioned (based on the quantitative research at national level). ΜΑΙΟΣ 16 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Σελ. 3 ΜΕΡΟΣ 1 ο ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Σελ. ΜΕΡΟΣ 2 ο Διερεύνηση και αποτύπωση των αντιλήψεων των νέων για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης Σελ. 43 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ 2

3 ΜΕΡΟΣ 1 ο Δημογραφική παρουσίαση 3

4 ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η παρούσα έρευνα διεξήχθη σε δείγμα αντιπροσωπευτικό του ελληνικού πληθυσμού σε πανελλαδικό επίπεδο και αφορά νέους και νέες ηλικίας ετών. Το μέγεθος του δείγματος που προέκυψε είναι άτομα στο σύνολο των 13 Διοικητικών Περιφερειών με ελάχιστο δείγμα ανά Διοικητική Περιφέρεια, έτσι ώστε να υπάρχει ικανοποιητική αντιπροσώπευση από όλες τις κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες του εξεταζόμενου πληθυσμού. Η έρευνα είναι ποσοτική και διεξήχθη με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων στα νοικοκυριά των ερωτώμενων και με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου στο οποίο περιλαμβάνονταν ερωτήσεις κλειστού τύπου, συμπεριλαμβανομένων των δημογραφικών ερωτήσεων. Το παρόν παραδοτέο (Π 3.2) αποτελεί ένα αναλυτικό report με βάση τα αποτελέσματα της ποσοτικής έρευνας σε εθνικό επίπεδο αναφορικά με τη διερεύνηση και τον προσδιορισμό των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στα μέλη της ομάδας ενδιαφέροντος (NEETS), σε σύγκριση με τα υπόλοιπα μέλη της ίδιας ηλικιακής ομάδας που δεν εμφανίζουν τα χαρακτηριστικά του Neet. Στους πίνακες και στις διαγραμματικές αναπαραστάσεις που ακολουθούν, παρουσιάζονται ομαδοποιημένες οι απαντήσεις α) του συνόλου των ατόμων β) των Neet, γ) των ατόμων που δεν είναι Neet. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να έχουμε μια απευθείας αντιπαράθεση και σύγκριση των δεδομένων και των χαρακτηριστικών που διαμορφώνουν την ταυτότητα των Neet και τη διαφοροποιούν από αυτή των συνομηλίκων τους. Εξετάζοντας λοιπόν ένα ένα τα δημογραφικά χαρακτηριστικά διαπιστώνουμε ότι: 1. Το ποσοστό των νέων ηλικίας ετών που τη χρονική περίοδο συλλογής των δεδομένων εμπίπτει στην κατηγορία Neet ανέρχεται στο 16,4%. Το 67,8% της εξεταζόμενης ομάδας δηλώνουν μαθητές / σπουδαστές / φοιτητές, το 14,5% εργάζεται και το 1,3% παρακολουθεί κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης. 2. Η κατανομή των Νeets μέσα στις 14 Περιφέρειες (εξετάζεται ξεχωριστά ο νομός Θεσσαλονίκης) προσιδιάζει με μικρές αποκλίσεις με την αντίστοιχη κατανομή του συνόλου της ομάδας Παρομοίως το φύλο δεν φαίνεται να καθορίζει σημαντικά τις πιθανότητες κάποιου ατόμου να υπαχθεί στην κατηγορία Neet, αφού η κατανομή είναι αναλογική του γενικού πληθυσμού. 4. Αντιθέτως η ηλικία φαίνεται να είναι καθοριστικός παράγοντας που επηρεάζει τις πιθανότητες κάποιου ατόμου να χαρακτηριστεί ως Neet. Με μια απλή περιγραφική ανάλυση μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι μετά τα 22 έτη το φαινόμενο Neet αποκτά εκθετική μορφή και κορυφώνεται στην ηλικία των 24 ετών, όπου το 34,9% των ατόμων αυτής της ηλικίας είναι πλέον Neet. Το γεγονός αυτό μας επιτρέπει να συμπεράνουμε με 4

5 ασφάλεια ότι η ελληνική οικογένεια και η ελληνική κοινωνία έχουν καταφέρει να βρουν τους μηχανισμούς αυτούς που αποτρέπουν των περιθωριοποίηση των νεότερων ατόμων, μηχανισμοί οι οποίοι, ωστόσο, δεν καλύπτουν εξίσου αποδοτικά τις μεγαλύτερες ηλικίες, Το τέλος της φοίτησης στην δευτεροβάθμια και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελούν τα ορόσημα στις συγκεκριμένες ηλικίες, οι οποίες φαίνεται να δυσκολεύονται σε σημαντικό βαθμό να κάνουν το επόμενο βήμα μετά την ολοκλήρωση των εκπαιδευτικών κύκλων. 5. Το 52,1% του συνόλου έχει ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση με το ποσοστό αυτό να είναι αντίστοιχο και στις δύο υπό εξέταση ομάδες (Neets vs No Neets). Το,1% των Neet έχει συνεχίσει και ολοκληρώσει μεταλυκειακές σπουδές και συγκεκριμένα το 18,5% είναι απόφοιτοι ΑΕΙ, 8,5% απόφοιτοι ΤΕΙ και το 13,1% έχει αποφοιτήσει από κάποιο ΙΕΚ. Το 7,1% των Neet έχει ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση και ένα 2% έχει τελειώσει το δημοτικό και φαίνεται να έχει εγκαταλείψει την εκπαιδευτική διαδικασία. 6. Οι Neet - που, όπως ήδη έχουμε δει, είναι κυρίως άτομα ηλικίας άνω των ετών έχουν μεγαλύτερη εργασιακή εμπειρία από τους συνομηλίκους τους, αφού σε ποσοστό 73,6% έναντι 52,2% δηλώνουν ότι έχουν εργαστεί κατά το παρελθόν. Οι περισσότεροι από αυτούς (44,6%) δεν εργάζονται εδώ και 6 μήνες, ενώ σε καθεστώς μακροχρόνιας ανεργίας - πάνω από 2 χρόνια βρίσκεται το 26,3% ,7% των Neet και 15,6% των υπολοίπων μελών της εξεταζόμενης ομάδας έχουν παρακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης. Το 28,9% των συγκεκριμένων Neet δήλωσαν ότι η συμμετοχή τους στο πρόγραμμα κατάρτισης τους βοήθησε να βρουν δουλειά με την πλειοψηφία, ωστόσο, (67,6%) να ισχυρίζεται το αντίθετο. 8. Οι Neet ως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας δηλώνουν παντρεμένοι σε ποσοστό 1,3% έναντι 3,6% των μη Neet. 9. Μεγαλύτερο κατά 9,3% είναι και το ποσοστό των Neet που μένουν με τους γονείς τους (71,8% έναντι 62,5%). Ωστόσο, και οι δύο εξεταζόμενες ομάδες δηλώνουν με παρόμοια ποσοστά (74,8% και 77,5%) πως στηρίζονται οικονομικά κυρίως από τους γονείς του. 1. Από την ανάλυση στον πίνακα των εισοδημάτων διαπιστώνουμε ότι οι Neets είναι μέλη οικογενειών με χαμηλότερο εισόδημα σε σχέση με το σύνολο του υπόλοιπου πληθυσμού. Μπορούμε λοιπόν να ισχυριστούμε ότι το οικογενειακό εισόδημα είναι ένας ακόμη καθοριστικός παράγοντας που ενισχύει τις πιθανότητες κάποιου ατόμου να υπαχθεί στην κατηγορία Neet. Επιπλέον η παρατήρηση αυτή ενισχύει και επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό τη θεωρία της διαγενεακής μεταβίβασης της φτώχειας. 11. Τέλος αν και το ποσοστό ασφάλισης των Neet παραμένει σχετικά υψηλό (71,7%), υπολείπεται κατά 8,8% του αντίστοιχου ποσοστού των μη Neet (,5%). 5

6 Εργάζεστε / Είστε μαθητής -σπουδαστής -φοιτητής / Παρακολουθείτε κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης; 1 67,8 14,5 1,3 16,4 μαθητής/ σπουδαστής/ φοιτητής Εργάζεστε πρόγραμμα κατάρτισης ΝΕΕΤ 6

7 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ: NEET s ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΑΤΤΙΚΗ 26,4 ΑΤΤΙΚΗ 24,5 ΑΤΤΙΚΗ 26,8 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 14,6 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 13,4 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 14,9 ΚΡΗΤΗ 9, ΚΡΗΤΗ 6,7 ΚΡΗΤΗ 9,4 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 2,3 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 1,6 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 2,5 ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 2, ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 1,8 ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 2,1 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 5,7 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 4,5 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 6, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 4,8 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 4,3 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 4,9 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 7, ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 1,1 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 6,4 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 1,5 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 2, ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 1,2 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 9,1 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 12,5 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 8,5 ΗΠΕΙΡΟΣ 3,6 ΗΠΕΙΡΟΣ 2,5 ΗΠΕΙΡΟΣ 3,8 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2,4 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 3,8 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2,1 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 6,9 4,7 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 7,2 5,1 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ 6,7 4,

8 Αγαπητέ Νέε/ Νέα, ποια ακριβώς είναι η ηλικία σας; ,3 5,4 6,8 8,9 8,7 1,3 1,5 11,8 12, 19,3 1 3 NEET s: 1,6 1,1 4,2 9,4 8 8,7 13,4 18, ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: , ,6 6,2 8, 9,8 8,6 1,9 1,8 11,5 1,5 16,1 1 3

9 Το Φύλο σας; NEET s: γυναίκα 51,9% άνδρας 48,1% γυναίκα 53,9% άνδρας 46,1% ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: γυναίκα 54,3% άνδρας 45,7% 9

10 Μέχρι πού φοιτήσατε και έχετε ολοκληρώσει αυτή τη φοίτηση ; NEET s: Μεταπτυχιακό,4 Μεταπτυχιακό,7 ΑΕΙ ΤΕΙ 18,5 8,5 ΑΕΙ 15,6 ΙΕΚ Λύκειο 13,1 5,4 ΤΕΙ 5,8 Γυμνάσιο Δημοτικό 7,1 2, ΙΕΚ 6,3 ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: Λύκειο Γυμνάσιο 16,9 52,1 Μεταπτυχιακό ΑΕΙ ΤΕΙ ΙΕΚ Λύκειο,7 15, 5,4 4,9 52,4 Δημοτικό 2,6 Γυμνάσιο Δημοτικό 2,8 18,8 1

11 Έχετε εργαστεί στο παρελθόν; NEET s: ΟΧΙ 26,4% ΝΑΙ 73,6% ΟΧΙ 44,% ΝΑΙ 56,% ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΟΧΙ 47,8% ΝΑΙ 52,2% 11

12 Πόσος καιρός είναι που δεν εργάζεστε; ΑΦΟΡΑ ΤΟ 56,% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ (ΕΧΟΥΝ ΕΡΓΑΣΤΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΔΕΝ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ): πάνω από 3 χρόνια 13,6 NEET s: ΑΦΟΡΑ ΤΟ 65,9% ΤΩΝ NEET's (ΕΧΟΥΝ ΕΡΓΑΣΤΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΔΕΝ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ): πάνω από 3 χρόνια έως 3 χρόνια έως 2 χρόνια έως 1 χρόνο 9,3 4,5 12,5 27,2 έως 3 χρόνια 4,2 έως 6 μήνες 1,9 44,6 έως 2 χρόνια έως 1 χρόνο έως 6 μήνες 8,3 25,4 45,3 ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: z ΑΦΟΡΑ ΤΟ 52,2% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΕΚΤΟΣ NEET's (ΕΧΟΥΝ ΕΡΓΑΣΤΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΔΕΝ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ): πάνω από 3 χρόνια έως 3 χρόνια έως 2 χρόνια έως 1 χρόνο 15,5 4,1 6,1 24,5 3,2 έως 6 μήνες 3,9 45,9 12

13 Έχετε παρακολουθήσει στο παρελθόν κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης; NEET s:,2% ΝΑΙ 17,7% ΝΑΙ 15,9% ΟΧΙ 82,1% ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΟΧΙ 84,1% ΝΑΙ 15,6% ΟΧΙ 84,4% 13

14 Αν ΝΑΙ σας βοήθησε άμεσα ή έμμεσα να βρείτε δουλειά; ΑΦΟΡΑ ΤΟ 15,9% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ (ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΠΟΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ): 3,3% ΝΑΙ 23,1% NEET s: ΑΦΟΡΑ ΤΟ 17,7% ΤΩΝ NEET's (ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΠΟΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ): 3,5% ΟΧΙ 67,6% ΝΑΙ 28,9% ΟΧΙ 73,6% ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΑΦΟΡΑ ΤΟ 15,6% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΕΚΤΟΣ NEET's (ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΠΟΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ): 3,2% ΝΑΙ 22,2% ΟΧΙ 74,6% 14

15 Είστε παντρεμένος/η;,3% ΝΑΙ 4,6% NEET s:,6% ΟΧΙ 89,1% ΝΑΙ 1,3% ΟΧΙ 95,1% ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s:,1% ΝΑΙ 3,6% ΟΧΙ 96,3% 15

16 Μένετε με τους γονείς σας; NEET s: ΟΧΙ 28,2% ΝΑΙ 71,8% ΟΧΙ 36,% ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΝΑΙ 64,% ΟΧΙ 37,5% ΝΑΙ 62,5% 16

17 Ποιο είναι το μέσο οικογενειακό σας εισόδημα το μήνα; NEET s: πάνω από 2.5 ευρώ 6,1 πάνω από 2.5 ευρώ 8,3 από ευρώ από ευρώ 9, 19,5 από ευρώ 13,1 από ευρώ εως 5 ευρώ 31,4 18,6 από ευρώ 21,2 ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: 15,4 από ευρώ εως 5 ευρώ 26,3 13,4 πάνω από 2.5 ευρώ από ευρώ από ευρώ από ευρώ 8,7 13,9 21,8 25,1 17,7 εως 5 ευρώ 12,4 18,1 17

18 Ποιος, κυρίως σας στηρίζει οικονομικά; γονείς σύζυγος συγγενείς φίλοι κανείς 77, 2,3 2,1,4 18,1,1 1 NEET s: γονείς σύζυγος συγγενείς φίλοι κανείς ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: γονείς σύζυγος συγγενείς φίλοι κανείς 74,8 6,5 3,1,9 14,5,2 1 77,5 1,5 1,9,3 18,7,1 1 18

19 Είστε ασφαλισμένος/η; NEET s: 1,3% ΟΧΙ 17,5% 3,4% ΟΧΙ 27,% ΝΑΙ 71,7% ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΝΑΙ 79,1% ΟΧΙ 15,6% 3,9% ΝΑΙ,5% 19

20 ΜΕΡΟΣ 2 ο Διερεύνηση και αποτύπωση των αντιλήψεων των νέων για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης

21 ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Στο δεύτερο μέρος της ποσοτικής έρευνας επιχειρήθηκε η αποτύπωση και η διερεύνηση των αντιλήψεων της εξεταζόμενης ομάδας σχετικά με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης τόσο στον καθημερινό τρόπο ζωής τους όσο και στο ψυχολογικό τους προφίλ. Και σε αυτή την ενότητα εξετάζονται ξεχωριστά οι απόψεις των δύο ομάδων (Neets vs No Neets) με στόχο τη συγκριτική ανάλυση των απαντήσεών τους (comparative analysis). 9.8% των Neet έναντι 6,3% των μη Neet νιώθει αποκομμένο από την κοινωνία. Το συναίσθημα αυτό εμφανίζεται ισχυρότερο στις γυναίκες Neet (14,2%), ενώ είναι άμεσα εξαρτώμενο από την οικογενειακή εισοδηματική κατάσταση, αφού όσο μικρότερο είναι το εισόδημα τόσο εντονότερο είναι το αίσθημα της απομόνωσης. Σε ποσοστό 3,7% οι Neet βρίσκονται στη διαδικασία αναζήτησης εργασίας εκτός του γνωστικού τους αντικειμένου. Το 21,6% σκέφτεται την μετανάστευση στο εξωτερικό. Το 15,6% έχει μεταστεγαστεί ή σκέφτεται να το κάνει σε σπίτι με χαμηλότερο ενοίκιο, ενώ το 15,4% έχει μετακομίσει στο πατρικό του σπίτι. 8,1% δηλώνουν ότι έχουν αλλάξει τις διατροφικές τους συνήθειες καθώς αγοράζουν φθηνότερα ή λιγότερα τρόφιμα. 3,5% έχουν κάνει περικοπές στις δαπάνες υγείας, ενώ το 2% έχει αναζητήσει οικονομική βοήθεια από φίλους. Στον αντίποδα, τα ποσοστά της ομάδας των μη Neet όχι μόνο δεν είναι μικρότερα, όπως θα ανάμενε κανείς, αλλά σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνουν αυτά των Neet, αντικατοπτρίζοντας τη γενικευμένη κρίση που έχει πλήξει οριζόντια όλες τις δημογραφικές ομάδες στην Ελλάδα. Διαφορετικές είναι οι προτεραιότητες των δύο εξεταζόμενων ομάδων, αφού για το,6% των Neet το κύριο μέλημα είναι η εύρεση εργασίας και για τους μη Neet σε ποσοστό 51,6% η συνέχιση των σπουδών. Οι διαφοροποιήσεις στη συγκεκριμένη απάντηση σχετίζονται με τις ηλικίες των ερωτώμενων, αφού όπως ήδη έχουμε διαπιστώσει από την δημογραφική ανάλυση, τα μέλη της ομάδας Neet είναι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που σε σημαντικό βαθμό έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους και βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν υπόλοιπες μελέτες και έρευνες που αναφέρονται εκτενώς στο ζήτημα της νεανικής ανεργίας και στη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην προσπάθειά τους για εισαγωγή στην παραγωγική διαδικασία. Δύσκολη και ανυπόφορη χαρακτηρίζει το 45,8% των Neet την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα έναντι 27,9% των μη Neet που δηλώνουν το ίδιο. Πρόκειται για μια σημαντική διαφοροποίηση της τάξης των 17,9 ποσοστιαίων μονάδων που καταδεικνύουν τις ισχυρότατες ψυχολογικές επιπτώσεις που προκαλεί η περιθωριοποίηση των νέων ατόμων και ο εξοβελισμός τους από τους μηχανισμούς της παραγωγικής και της εκπαιδευτικής διαδικασίας. 21

22 Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση σαφώς και επιτείνει την κατάσταση, η περιθωριοποίηση, ωστόσο, των νέων αποτελεί μια αυτόνομη κοινωνική διεργασία που αυτοαναπαράγεται και προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στον ψυχισμό τω ατόμων που την υφίστανται. Έτσι οι Neet μπορεί να μην έχει χρειαστεί να καταφύγουν σε κοινωνικές δομές πρόνοιας περισσότερο από τους μη Neet, ωστόσο, η ψυχολογική τους κατάσταση καταγράφεται ως πολύ πιο επιβαρυμένη. Και σε αυτή την περίπτωση το εισόδημα εμφανίζεται ως πολύ σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση της ψυχολογικής κατάστασης των συμμετεχόντων στην έρευνα. Οι απαντήσεις στη ερώτηση για το ποιος ευθύνεται περισσότερο για την προσωπική κατάσταση του καθενός, καταδεικνύουν σε μια ακόμη περίπτωση, το μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης που έχει ειδικά η νέα γενιά απέναντι στο πολιτικό σύστημα της χώρας, αφού το 61,8% των Neet και το 53% των μη Neet υποδεικνύουν αυτό ως κύριο υπεύθυνο. Προσωπικές ευθύνες αναγνωρίζει το 13% των Neet έναντι 16,1% των μη Neet, ενώ στην οικογένειά του επιρρίπτει κυρίως τις ευθύνες το 6,1% των Neet και το 11,3% των υπολοίπων. Ως λογικό επακόλουθο το 91,4% του συνόλου δεν εμπιστεύεται το Ελληνικό κράτος ως προς τις δομές προστασίας των πολιτών, ενώ το 92,1% έχει αρνητική και μάλλον αρνητική άποψη για το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι εξίσου διάχυτη και στις δύο εξεταζόμενες ομάδες με μικρές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Απότοκο αυτής της έλλειψης εμπιστοσύνης είναι η διάθεση μη συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία, όπου το 45,2% των Neet και το 36% των υπολοίπων δηλώνουν ότι δεν θα ψήφιζαν. Ο βαθμός αποχής αυξάνεται όσο μειώνεται το οικογενειακό εισόδημα. Επιπλέον το 42,9% των Neet και το 38,7% των μη Neet δεν τοποθετούνται πουθενά στον ιδεολογικό άξονα Αριστερά Δεξιά, ευρισκόμενοι σε αδυναμία να συνταχθούν με ιδεολογικές αναφορές και ταυτότητες που δεν μπορούν να δώσουν λύσεις στα προβλήματα που αυτοί αντιμετωπίζουν. Το μεγαλύτερο συγκριτικά ποσοστό τόσο στους Neet (15,5%) όσο και στους μη Neet (14,2%) τοποθετείται στην Αριστερά και δεν ακολουθεί τις τάσεις του γενικού πληθυσμού - όπως έχουμε δει σε άλλες έρευνες για μεγάλη συγκέντρωση στις κεντρογενείς ιδεολογικές θέσεις. Τέλος τα συναισθήματα που προκαλεί στους Neet η οικονομική κρίση όσο και η απουσία από τους παραγωγικούς και εκπαιδευτικούς θεσμούς είναι κατά βάση η ανασφάλεια (43,4%), ο θυμός (33,1%) και το άγχος (17%). 22

23 Νοιώθετε ότι είστε μόνος /αποκομμένος από την κοινωνία; 1 6,9 93, 85,5 3,2 3,7 7,5,1 Ναι Μάλλον Ναι Μάλλον Όχι Όχι ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ "ΝΑΙ & ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ": ,1 6,8 7, 6,9 6,3 9,8 1,4 8,2 4,3 6,8 5,6 2,3 7,9 7,7 7,2 6,8 1, 7,3 5,3 8,8 5,4 4,7 5,7 6,5 8,1 2 23

24 Νοιώθετε ότι είστε μόνος /αποκομμένος από την κοινωνία; NEET s: 1 9,8 9,2 83,3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ "ΝΑΙ & ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ": ,2 1,1 8,2 5,2 16,8 9,3 5,7 4,5 13, 4,7 5,1 6,9 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ Ναι Μάλλον Ναι Μάλλον Όχι Όχι ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: 6,3 93,6 1 86, ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ "ΝΑΙ & ΜΑΛΛΟΝ ΝΑΙ": ,3 5,4 6,7 6, 8,5 7,7 4, 7, 4,1 2,9 3,4 7,6 Ναι Μάλλον Ναι Μάλλον Όχι Όχι, άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 6,3 5,3 16,6 από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ μαθητής/ σπουδαστής/ φοιτητής Εργάζεστε πρόγραμμα κατάρτισης 24

25 Ποιο είναι το πιο πιθανό να πραγματοποιήσετε πρώτο ή έχετε ήδη πραγματοποιήσει από τα παρακάτω εξ αιτίας της κρίσης; - Να σας τα διαβάσω πρώτα αναζήτηση εργασίας εκτός του γνωστικού μου αντικειμένου μετανάστευση στο εξωτερικό μετεστέγαση σε σπίτι με χαμηλότερο ενοίκιο μετακόμιση στο πατρικό σπίτι αλλαγή διατροφικών συνηθειών (φθηνότερα ή λιγότερα τρόφιμα) περικοπές στις δαπάνες υγείας αναζήτηση οικονομικής βοήθειας από φίλους πώληση περιουσιακών στοιχείων προμήθεια και αγορές από κοινωνικά παντοπωλεία ένταξη σε δημοτικά και εκκλησιαστικά συσσίτια 4,3 3,9 2, 1,4,3 1,5 13,6 16,9 23,8 23,

26 Ποιο είναι το πιο πιθανό να πραγματοποιήσετε πρώτο ή έχετε ήδη πραγματοποιήσει από τα παρακάτω εξ αιτίας της κρίσης; - Να σας τα διαβάσω πρώτα NEET s: ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: αναζήτηση εργασίας εκτός του γνωστικού μου αντικειμένου 3,7 μετανάστευση στο εξωτερικό 23,7 μετανάστευση στο εξωτερικό 21,6 αναζήτηση εργασίας εκτός του γνωστικού μου αντικειμένου 22,2 μετεστέγαση σε σπίτι με χαμηλότερο ενοίκιο 15,6 μετεστέγαση σε σπίτι με χαμηλότερο ενοίκιο 17,2 μετακόμιση στο πατρικό σπίτι 15,4 μετακόμιση στο πατρικό σπίτι 13,2 αλλαγή διατροφικών συνηθειών (φθηνότερα ή λιγότερα τρόφιμα) 8,1 αλλαγή διατροφικών συνηθειών (φθηνότερα ή λιγότερα τρόφιμα) 11,1 περικοπές στις δαπάνες υγείας 3,5 περικοπές στις δαπάνες υγείας 4,5 αναζήτηση οικονομικής βοήθειας από φίλους 2, αναζήτηση οικονομικής βοήθειας από φίλους 4,2 προμήθεια και αγορές από κοινωνικά παντοπωλεία 1,8 πώληση περιουσιακών στοιχείων 2,2 πώληση περιουσιακών στοιχείων 1, προμήθεια και αγορές από κοινωνικά παντοπωλεία 1,3 ένταξη σε δημοτικά και εκκλησιαστικά συσσίτια,3 ένταξη σε δημοτικά και εκκλησιαστικά συσσίτια,

27 Τι σας ενδιαφέρει περισσότερο αυτή τη στιγμή; η συνέχεια των σπουδών μου 45,2 να βρω δουλειά 23,6 η επιμόρφωση/ κατάρτιση κάτι άλλο όλα τα παραπάνω κανένα από τα παραπάνω 11,8 7,7 8,2 3,1,

28 Τι σας ενδιαφέρει περισσότερο αυτή τη στιγμή; NEET s: ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: η συνέχεια των σπουδών μου 14,1 η συνέχεια των σπουδών μου 51,6 να βρω δουλειά,6 να βρω δουλειά 16,1 η επιμόρφωση/ κατάρτιση 7,4 η επιμόρφωση/ κατάρτιση 12,7 κάτι άλλο 8,3 κάτι άλλο 7,5 όλα τα παραπάνω 6,7 όλα τα παραπάνω 8,4 κανένα από τα παραπάνω 2,2 κανένα από τα παραπάνω 3,3,7,4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΦΥΛΟ: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΦΥΛΟ: η συνέχεια των σπουδών μου άνδρας γυναίκα να βρω δουλειά η επιμόρφωση/ κατάρτιση κάτι άλλο όλα τα παραπάνω κανένα από τα παραπάνω 12,6 15,5 57, 63,9 1,3 4,7 12,1 4,7 4,7 8,6 3,3 1,3 1,3 άνδρας γυναίκα η συνέχεια των σπουδών μου να βρω δουλειά η επιμόρφωση/ κατάρτιση κάτι άλλο όλα τα παραπάνω κανένα από τα παραπάνω 44,5 57,6 17,6 14,8 11,9 13,3 11, 4,6 9,1 7,8 5,2 1,8,7,1 28

29 Πώς θα χαρακτηρίζατε την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε σήμερα; 1 68,8 3,8 59,9 8,9 25,4 5,4,4 εξαιρετική καλή δύσκολη ανυπόφορη ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ "δύσκολη & ανυπόφορη": , 3,6 26,4 33,3 27,8 46, 45,6 33,5 28,8 25,9 23,9 23,1 25,8 35,4 27,8 26,7 42,5 41,3 34,4 32,9 38,2 25, 21,4 26,5 35,9 1 29

30 Πώς θα χαρακτηρίζατε την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε σήμερα; NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " δύσκολη & ανυπόφορη ": 1 6,3 54, 45,8 47,7 38, 7,8,2 εξαιρετική καλή δύσκολη ανυπόφορη 44,3 47,2 41, 46,9 59, άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 5,3 42,5 38,8 από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ 33,3 ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " δύσκολη & ανυπόφορη ": 71,7 27,9 1 62,4 28,3 27,5 25, 29,6 41,4 29, 26,6 24,6 22,3 22,9 9,3 5,,4 εξαιρετική καλή δύσκολη ανυπόφορη άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 26,7 31,1 47,3 από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ μαθητής/ σπουδαστής/ φοιτητής Εργάζεστε πρόγραμμα κατάρτισης 3

31 Ποιος από τους παρακάτω θεωρείτε ότι ευθύνεται πιο πολύ για αυτήν σας την κατάσταση; το πολιτικό σύστημα 54,4 εγώ ο ίδιος η οικογένειά μου οι ευρωπαίοι εταίροι οι εργοδότες οι μετανάστες άλλος 15,6 1,4 7,7 1,5 1,5 6,9 2, 31

32 NEET s: Ποιος από τους παρακάτω θεωρείτε ότι ευθύνεται πιο πολύ για αυτήν σας την κατάσταση; ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: το πολιτικό σύστημα εγώ ο ίδιος η οικογένειά μου οι ευρωπαίοι εταίροι οι εργοδότες οι μετανάστες άλλος 13, 6,1 7,6 1,6 2,7 5,6 1,6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΦΥΛΟ: 61,8 το πολιτικό σύστημα εγώ ο ίδιος η οικογένειά μου οι ευρωπαίοι εταίροι οι εργοδότες οι μετανάστες άλλος ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΦΥΛΟ: 16,1 11,3 7,8 1,4 1,2 7,1 2,1 53, το πολιτικό σύστημα εγώ ο ίδιος η οικογένειά μου οι ευρωπαίοι εταίροι άνδρας γυναίκα οι εργοδότες οι μετανάστες άλλος 57,6 65,7 14,6 11,6 5,2 6,9 8, 7,3 1,4 1,7 3,8 1,7 8, 3,4 1,4 1,7 το πολιτικό σύστημα οι ευρωπαίοι εταίροι άνδρας γυναίκα εγώ ο ίδιος η οικογένειά μου οι εργοδότες οι μετανάστες άλλος 52,2 53,6 16,4 15,9 9,9 12,6 7,4 8,1 1,4 1,4 1,7,8 8,7 5,7 2,3 1,9 32

33 Ποιο κυρίως από τα παρακάτω συναισθήματα σας προκαλεί η παρούσα οικονομική κατάσταση της χώρας; 1 48, 27, 17,1 3,6 3,4,9 αισιοδοξία άγχος ανασφάλεια θυμό άλλο ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " ανασφάλεια": 43,7 51,5 46, 49, 48,7 43,5 44,9 47,2 51,2 49,5 46,2 48,5 5,5 47,7 47,4 49,4 42,5 43,5 37,3 52,7 45,4 48,5 45,5 46,2 51,1 33

34 Ποιο κυρίως από τα παρακάτω συναισθήματα σας προκαλεί η παρούσα οικονομική κατάσταση της χώρας; NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " ανασφάλεια ": 1 2,7 17, 43,4 33,1 2,5 1,3 44,4 42,5 42,5 43,7 45,8 42, 46, 43,3 42,1 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " ανασφάλεια ": 1 3,8 17,2 48,6 25,8 3,7,9 43,6 53,1 46,2 5,3 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 44,3 48,1 52,3 5,7 46,5 από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ 48,8 46,3 66,6 μαθητής/ σπουδαστής/ φοιτητής Εργάζεστε πρόγραμμα κατάρτισης 34

35 Σε ποιο βαθμό εμπιστεύεστε το Ελληνικό κράτος ως προς τις δομές προστασίας των πολιτών του (κοινωνικές παροχές κτλ.); 1 8,1 91,4 39,7 51,7 1,6 6,5,5 πολύ αρκετά λίγο καθόλου ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ "λίγο & καθόλου": 1 89,3 93, 86,8 93,8 91,2 91, 93,2 91,6 92,3 92,9 86,4 88,4 91, 92,3 89,7 91,6 85, 9,7 88,5 91,8 9,9 89,1 87,5 91,4 94,4 35

36 Σε ποιο βαθμό εμπιστεύεστε το Ελληνικό κράτος ως προς τις δομές προστασίας των πολιτών του (κοινωνικές παροχές κτλ.); NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " λίγο & καθόλου ": 1 8,8 91, 2,5 6,3 32, 59,,2 πολύ αρκετά λίγο καθόλου 1 9,2 91,9 86,3 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 92, 92,8 91,5 93,1 95,5 από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ 81,2 ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " λίγο & καθόλου ": 8,2 91,2 1 93,1 1 89, 86,7 94,2 93,2 91,4 92,1 92,3 87, 41,2 5, άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ 1,5 6,7,6 πολύ αρκετά λίγο καθόλου 1 9,6 93,9 94,4 μαθητής/ σπουδαστής/ φοιτητής Εργάζεστε πρόγραμμα κατάρτισης 36

37 Τι άποψη έχετε για το πολιτικό σύστημα και το πολιτικό προσωπικό της χώρας; 1 6,4 92,1 65,7 26,4 1,8 4,6 1,5 θετική μάλλον θετική μάλλον αρνητική αρνητική ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ "αρνητική & μάλλον αρνητική": 1 91,8 92,5 88,3 94,3 91,5 95,3 93,8 91,8 94,6 94, 86,2 91,5 89,4 92,4 94,9 91,6 92,5 94,2 83,8 89,9 1, 81,2 9,2 92,1 95,3 37

38 Τι άποψη έχετε για το πολιτικό σύστημα και το πολιτικό προσωπικό της χώρας; NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " αρνητική & μάλλον αρνητική ": 1 4, 95,3 73, 1 95,3 95,3 93,2 95,7 98,8 92,9 96,5 98,5 91,2 1,1 2,9 θετική μάλλον θετική 22,3 μάλλον αρνητική αρνητική,7 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " αρνητική & μάλλον αρνητική ": 6,8 91, ,9 4,9 θετική μάλλον θετική 27,3 μάλλον αρνητική 64,2 αρνητική 1,7 1 91,1 91,9 87,8 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 91,2 92,1 94,4 94, 92,2 91,3 94,3 93,4 από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ 85,3 μαθητής/ σπουδαστής/ φοιτητής Εργάζεστε πρόγραμμα κατάρτισης 38

39 Αν γινόταν εκλογές την ερχόμενη Κυριακή θα πηγαίνατε να ψηφίσετε; 1 59,9 37,9 51,4 3,4 8,5 7,5 2,2 ναι μάλλον ναι μάλλον όχι όχι ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ "όχι & μάλλον όχι": 37,8 37,8 38,8 37,4 36,1 45,3 48, 41,2 33,8 3,4 39,1 32,1 41,5 41,2 33,4 36,9 37,5 45,4 41,1 43,6 43,6 5,1 36,5 3,9 37,3 39

40 Αν γινόταν εκλογές την ερχόμενη Κυριακή θα πηγαίνατε να ψηφίσετε; NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " όχι & μάλλον όχι ": 53,2 45,2 1 46,9 6,3 9,4 35,8 1,6 ναι μάλλον ναι μάλλον όχι όχι 43,2 47,3 38,9 46,6 56,7 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 48,2 43,7 31,3 από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ 42,7 ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ " όχι & μάλλον όχι ": 61,5 36,2 1 52,5 29,2 36,3 36, 38,9 34,5 45,2 άνδρας γυναίκα εως 5 ευρώ 39,1 31,9 3, από 51- από 11- πάνω από 1 ευρώ 15 ευρώ 151 ευρώ 38,6 9, 7, 2,3 ναι μάλλον ναι μάλλον όχι όχι 34,4 42,1 5, μαθητής/ σπουδαστής/ φοιτητής Εργάζεστε πρόγραμμα κατάρτισης

41 Ποια είναι η ιδεολογική σας τοποθέτηση; άκρα-δεξιά δεξιά κέντρο-δεξιά κέντρο κέντρο-αριστερά αριστερά άκρα αριστερά πουθενά 2,6 8,2 7,1 9,3 7,8 14,4 2,2 9, 39,4 41

42 Ποια είναι η ιδεολογική σας τοποθέτηση; NEET s: ΣΥΝΟΛΟ ΕΚΤΟΣ NEET s: άκρα-δεξιά 2,9 άκρα-δεξιά 2,5 δεξιά 9,4 δεξιά 8, κέντρο-δεξιά 4,9 κέντρο-δεξιά 7,5 κέντρο 8,5 κέντρο 9,5 κέντρο-αριστερά 7,6 κέντρο-αριστερά 7,9 αριστερά 15,5 αριστερά 14,2 άκρα αριστερά 1,8 άκρα αριστερά 2,2 πουθενά 42,9 πουθενά 38,7 6,5 9,5 42