Κατευθύνσεις για την εφαρµογή του νέου κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα (ΕΚ) αριθ. 1774/2002

Transcript

1 Κατευθύνσεις για την εφαρµογή του νέου κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα (ΕΚ) αριθ. 1774/2002 Συντάχθηκε από τη Μονάδα Βιολογικών Κινδύνων της Γενικής ιεύθυνσης Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Απρίλιος 2004 Εισαγωγή Στις 3 Οκτωβρίου 2002 η ΕΕ εξέδωσε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1774/2002 για τα ζωικά υποπροϊόντα. Ο κανονισµός θεσπίζει αυστηρούς κανόνες σε σχέση µε την υγεία των ζώων και τη δηµόσια υγεία για τη συλλογή, τη µεταφορά, την αποθήκευση, το χειρισµό, τη µεταποίηση και τη χρήση ή διάθεση όλων των ζωικών υποπροϊόντων. Οι κανόνες ισχύουν σε όλη την Ένωση από την 1 η Μαΐου Το πεδίο εφαρµογής και οι στόχοι του κανονισµού εξετάστηκαν σε διάσκεψη που οργάνωσε η Γενική ιεύθυνση Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών (SANCO) στις 13 Νοεµβρίου 2002 στις Βρυξέλλες, στην οποία συµµετείχαν πάνω από 150 άτοµα (ενδιαφερόµενα µέρη και εκπρόσωποι τόσο της ΕΕ όσο και κυβερνήσεων τρίτων χωρών). Οι οδηγίες που ακολουθούν, υπό τη µορφή ερωτήσεων και απαντήσεων, βασίζονται σε µεγάλο βαθµό στα θέµατα που συζητήθηκαν στη διάσκεψη καθώς και σε ζητήµατα που προέκυψαν έκτοτε. Οι κατευθύνσεις δεν αποτελούν αυθεντική ερµηνεία της κοινοτικής νοµοθεσίας στον τοµέα αυτό, δεδοµένου ότι µόνο τα δικαστήρια είναι αρµόδια για την ερµηνεία των νόµων. Το έγγραφο απηχεί τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής µόνο και τελεί υπό την επιφύλαξη της ερµηνείας της κοινοτικής νοµοθεσίας, η οποία µπορεί να δοθεί από το ικαστήριο ή το Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. 1

2 Ερωτήµατα που απαντώνται στις οδηγίες: 1. Ποιος είναι ο ορισµός του ζωικού υποπροϊόντος; Γιατί πρέπει να υπάρχουν κανόνες για τα ζωικά υποπροϊόντα σε επίπεδο ΕΕ; Ποια είναι η επιστηµονική βάση του κανονισµού; Πότε άρχισαν να εφαρµόζονται οι νέοι κανόνες; Σε ποιους τοµείς παραχωρήθηκε παράταση για την εφαρµογή των νέων κανόνων;.5 6. Ποιο είναι το πεδίο εφαρµογής των διατάξεων για το υλικό που συλλέγεται από τα λύµατα (ιλύς); Τι σηµαίνει «τελείως χωριστό κτίριο» όταν αναφέρεται στο διαχωρισµό της µονάδας µεταποίησης από το σφαγείο, όπως απαιτεί το παράρτηµα V κεφάλαιο I παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισµού; Πώς θα εφαρµόζεται η απαίτηση για «τελείως χωριστό κτίριο»; Χρειάζεται να διαθέτει κάθε σφαγείο µια εγκεκριµένη µονάδα µεταποίησης ζωικών υλικών; Μπορούν τα ζωικά υποπροϊόντα να χρησιµοποιηθούν σε οργανικό λίπασµα και βελτιωτικά του εδάφους; Επιτρέπει ο κανονισµός τη χρήση υλικών όπως τα κέρατα, η κύστη, τα έντερα, το κρανίο και το µεσεντέριο ως βελτιωτικά του εδάφους; Για ποιο λόγο οι µεταποιηµένες πρωτεΐνες θηλαστικών πρέπει να υποβάλλονται σε θερµική επεξεργασία υπό πίεση ακόµα και όταν προορίζονται για τροφές των ζώων συντροφιάς; Επιτρέπει ο κανονισµός τη χορήγηση ανεπεξέργαστων τροφών για ζώα συντροφιάς στα ζώα συντροφιάς; Ο όρος «γευσιογόνα σπλάχνα» που αναφέρεται στον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα έχει την ίδια σηµασία µε τον όρο «αρωµατικές σύνθετες ουσίες» όπως αυτός ορίζεται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1831/2003 για τις πρόσθετες ύλες που χρησιµοποιούνται στη διατροφή των ζώων; Για ποιο λόγο το άρθρο 22 του κανονισµού απαγορεύει την εντός του είδους ανακύκλωση της µεταποιηµένης ζωικής πρωτεΐνης; Ποιες είναι οι συνέπειες από την απαγόρευση της εντός του είδους ανακύκλωσης για τους εµπορικούς εταίρους της ΕΕ; Επιτρέπει ο κανονισµός τη χρήση δορών και δερµάτων από νεκρά ζώα για ορισµένους τεχνικούς σκοπούς (π.χ. βυρσοδεψία); Επιτρέπεται να µετακινούνται δέρµατα και δορές από ένα σφαγείο προτού γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα µιας ταχείας δοκιµής για ΣΕΒ; Μπορούν ζωικά υποπροϊόντα που προέρχονται από ένα ζώο που υποβάλλεται σε ταχεία δοκιµή για ΜΣΕ να διατεθούν µε υγειονοµική ταφή προτού γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα της δοκιµής για ΜΣΕ; Σε ποιες κατηγορίες κατατάσσονται τα νεκρά µηρυκαστικά που περιέχουν υλικό ειδικού κινδύνου; Σε ποια κατηγορία εντάσσονται τα κεφάλια και τα πόδια των πουλερικών; Σε ποια κατηγορία ανήκει το πεπτικό σύστηµα των πουλερικών µε το περιεχόµενο; Μπορούν τα µη µεταποιηµένα φτερά και µέρη φτερών να αποστέλλονται απευθείας από το σφαγείο στη µονάδα µεταποίησης χωρίς ξήρανση; Σε ποια κατηγορία κατατάσσεται το αίµα των µηρυκαστικών; Τι σηµαίνει η λέξη «ψάρια» σύµφωνα µε τις διατάξεις του κανονισµού;

3 26. Τα καλλυντικά, τα φάρµακα και τα ιατροτεχνολογικά βοηθήµατα (συµπεριλαµβανοµένων των εργαστηριακών αντιδραστηρίων) καλύπτονται από τον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα; Που κατατάσσονται τα προϊόντα που περιέχουν χλωραµφαινικόλη, νιτροφουράνια και άλλες σύνθετες ενώσεις που περιλαµβάνονται στο παράρτηµα IV του κανονισµού (ΕΟΚ) αριθ. 2377/90 του Συµβουλίου; Ποιες συνέπειες έχει ο κανονισµός για τις εισαγωγές γάλακτος/προϊόντων µε βάση το γάλα (καζεΐνη); Ποιες συνέπειες έχει ο κανονισµός για τις εισαγωγές πρώτων υλών για την παρασκευή τροφών για ζώα συντροφιάς και τη φαρµακοβιοµηχανία; Ποιες συνέπειες έχει ο κανονισµός για τις εισαγωγές στέατος; Ποιες συνέπειες έχει ο κανονισµός για τις εισαγωγές οπλών και κεράτων; Ο κανονισµός για τις ΜΣΕ απαιτεί για ορισµένα προϊόντα ζωικής προέλευσης να υπάρχει δήλωση ότι είναι απαλλαγµένα από υλικό ειδικού κινδύνου κατά τις εισαγωγές. Η δήλωση αυτή εφαρµόζεται επιπλέον των διατάξεων περί εισαγωγών του κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα; Απαγορεύει ο κανονισµός τη χρήση υπολειµµάτων τροφίµων - συµπεριλαµβανοµένων των χρησιµοποιηµένων µαγειρικών ελαίων στις ζωοτροφές; Πώς ορίζονται τα «υπολείµµατα τροφίµων»; Τι σηµαίνει «υπολείµµατα τροφίµων από µεταφορικά µέσα που εκτελούν διεθνείς µεταφορές»; Γιατί απαγορεύεται η χρήση χρησιµοποιηµένων µαγειρικών ελαίων (yellow grease) στις ζωοτροφές; Μπορούν τα «πρώην τρόφιµα ζωικής προέλευσης» από το λιανικό εµπόριο να συνεχίσουν να αποστέλλονται για υγειονοµική ταφή; Τα «πρώην τρόφιµα ζωικής προέλευσης» πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία προτού χρησιµοποιηθούν ως ζωοτροφές ή µέσα σε αυτές; Μπορούν τα υπολείµµατα τροφίµων να χρησιµοποιούνται ακόµα στη λιπασµατοποίηση και την παραγωγή βιοαερίου; Προβλέπει ο κανονισµός εναλλακτικές διεργασίες διάθεσης, εναλλακτικό εξοπλισµό και συστήµατα για τα ζωικά υποπροϊόντα; Ποιοι κανόνες ισχύουν για την ταφή ή την καύση σε απόµερες περιοχές ή σε περιπτώσεις εµφάνισης εστίας ή για την ταφή νεκρών ζώων συντροφιάς; Περιορίζει ο κανονισµός τη διακίνηση ζωικών υποπροϊόντων εντός κράτους µέλους ή από το ένα κράτος µέλος στο άλλο; Απαιτεί ο κανονισµός την έγκριση των µονάδων παραγωγής τροφών για τα ζώα συντροφιάς ακόµα και αν χρησιµοποιούν προϊόντα ζωικής προέλευσης που έχουν ήδη υποβληθεί σε επεξεργασία; Τι έχει κάνει η Επιτροπή για να αντιµετωπίσει τις ανησυχίες των τρίτων χωρών σε σχέση µε τις συνέπειες του κανονισµού για τις εισαγωγές; Η αναβολή της ισχύος των διατάξεων για τις εισαγωγές βοήθησε τις επιχειρήσεις στις τρίτες χώρες; Θα πρέπει τα νέα κράτη µέλη να έχουν συµµορφωθεί µε τον κανονισµό έως την 1 η Μαΐου 2004;

4 1. Ποιος είναι ο ορισµός του ζωικού υποπροϊόντος; Το άρθρο 2 του κανονισµού ορίζει το ζωικό υποπροϊόν ως κάθε µέρος πτώµατος ζώου ή κάθε υλικό ζωικής προέλευσης που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο. Όλα τα προϊόντα ζωικής προέλευσης θα µπορούσαν να θεωρηθούν ζωικά υποπροϊόντα εφόσον δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο. Το σηµαντικό είναι η χρήση για την οποία προορίζεται. Το µεγαλύτερο µέρος ενός ζώου που έχει θανατωθεί για ανθρώπινη κατανάλωση αποστέλλεται για το σκοπό αυτό, ορισµένα µέρη του όµως όχι. Αυτό δεν συµβαίνει αναγκαστικά επειδή τα µέρη αυτά δεν είναι κατάλληλα για βρώση µπορεί απλώς να µην υπάρχει η κατάλληλη αγορά. Για παράδειγµα, σε ορισµένα µέρη της Ευρώπης, όπου οι βοδινές γλώσσες θεωρούνται εξαιρετικό έδεσµα, αυτό το µέρος του σφάγιου µπορεί να χαρακτηριστεί βρώσιµο κρέας. Στις περιοχές της Ευρώπης όπου οι βοδινές γλώσσες δεν είναι εµπορεύσιµες χαρακτηρίζονται ζωικό υποπροϊόν. Τα ζωικά προϊόντα χαρακτηρίζονται υποπροϊόντα από τη στιγµή που αποφασίζεται ότι δεν θα χρησιµοποιηθούν για κατανάλωση από τον άνθρωπο. 2. Γιατί πρέπει να υπάρχουν κανόνες για τα ζωικά υποπροϊόντα σε επίπεδο ΕΕ; Με τη χρήση ορισµένων ζωικών υποπροϊόντων στις ζωοτροφές µπορεί να µεταδοθεί η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών και άλλες ζωονόσοι ή χηµικοί µολυσµατικοί παράγοντες, όπως είναι οι διοξίνες. Τα ζωικά υποπροϊόντα µπορούν επίσης να απειλήσουν την ανθρώπινη υγεία εάν δεν γίνει σωστά η διάθεσή τους. Η ΕΕ έχει φυσικά λάβει όλα τα µέτρα για την κανονιστική ρύθµιση των ζωικών υποπροϊόντων υψηλού κινδύνου ή του υλικού ειδικού κινδύνου και τον αποκλεισµό τους από την τροφική αλυσίδα. Ωστόσο, µια εµπεριστατωµένη προσέγγιση για την κανονιστική ρύθµιση των ζωικών υποπροϊόντων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ουσιώδη σηµασία για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας στην ΕΕ. Τα τρόφιµα, οι ζωοτροφές και τα ζωικά υποπροϊόντα µπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα στην εσωτερική αγορά της ΕΕ και, συνεπώς, αποτελεσµατική κανονιστική ρύθµιση µπορεί να γίνει µόνο σε επίπεδο ΕΕ. 3. Ποια είναι η επιστηµονική βάση του κανονισµού; Η επιστηµονική συντονιστική επιτροπή έχει διατυπώσει ορισµένες γνώµες σε σχέση µε την ασφάλεια των ζωικών υποπροϊόντων, συµπεριλαµβανοµένων των ζωοτροφών. Το κυριότερο συµπέρασµα των επιστηµονικών γνωµοδοτήσεων είναι ότι τα ζωικά υποπροϊόντα που προέρχονται από ζώα που δεν είναι κατάλληλα για την ανθρώπινη κατανάλωση, ύστερα από υγειονοµικό έλεγχο, δεν πρέπει να 4

5 εισέρχονται στην αλυσίδα ζωοτροφών πρέπει να υπόκεινται σε προσεκτικό χειρισµό και να διατίθενται αφού υποστούν την κατάλληλη προεπεξεργασία για την αποφυγή ενδεχόµενης µετάδοσης παθογόνων παραγόντων. Βάσει των γνωµοδοτήσεων αυτών, ο κανονισµός απαγορεύει την ανακύκλωση ορισµένων ζωικών υποπροϊόντων στην αλυσίδα ζωοτροφών, συγκεκριµένα νεκρών ζώων, µεταξύ των οποίων και ζώων που έχουν πεθάνει στο στάδιο της διαµετακόµισης (µε την επιφύλαξη ρυθµίσεων για επείγουσα σφαγή για λόγους ορθής µεταχείρισης) και άλλου απαγορευµένου ζωικού υλικού. Μόνο πρώτες ύλες που προέρχονται από ζώα τα οποία έχουν χαρακτηριστεί κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο επιτρέπεται να χρησιµοποιούνται για την παραγωγή ζωοτροφών. Το συµπέρασµα αυτό υποστηρίζεται σθεναρά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο και είναι η ελάχιστη προδιαγραφή για την οποία συµφωνούν τα κράτη µέλη κάτω από το πρίσµα των πρόσφατων κρίσεων που ξέσπασαν σε όλη την ΕΕ σε σχέση µε τις ζωοτροφές. 4. Πότε άρχισαν να εφαρµόζονται οι νέοι κανόνες; Η υποδοµή διάθεσης στα περισσότερα κράτη µέλη ήταν ήδη αρκετά ανεπτυγµένη και αυτά µπόρεσαν εύκολα να προσαρµοστούν στις νέες απαιτήσεις έως την 1 η Μαΐου Η Επιτροπή όµως αναγνώρισε ότι ορισµένα κράτη µέλη δεν θα ήταν σε θέση να τηρήσουν την προθεσµία αυτή. Είτε δεν υπήρχαν οι εγκαταστάσεις είτε απλώς η βιοµηχανία διάθεσης ζωικών υποπροϊόντων ήταν ειδικά σχεδιασµένη για να ανταποκριθεί στις τοπικές περιστάσεις. Συνεπώς, όπου ενδείκνυται και δικαιολογείται, το άρθρο 32 του κανονισµού επιτρέπει για µια µόνο φορά την προσωρινή χαλάρωση των αυστηρών µέτρων. Η δυνατότητα αυτή χρησιµοποιήθηκε για να επιτραπεί σε λιγότερο ανεπτυγµένους κλάδους της βιοµηχανίας ή σε εκείνους που αντιµετωπίζουν ειδικά προβλήµατα προσαρµογής να βρουν το χρόνο για να αποκτήσουν την αναγκαία υποδοµή. Οι παρεκκλίσεις αυτές υπόκεινται σε αυστηρούς όρους που θεσπίστηκαν από την Επιτροπή µε αποφάσεις και κανονισµούς (ΕΕ L 117, , σ. 01). 5. Σε ποιους τοµείς παραχωρήθηκε παράταση για την εφαρµογή των νέων κανόνων; Τα κράτη µέλη γνωρίζουν τις τοπικές συνθήκες της βιοµηχανίας και τους ζητήθηκε να εκτιµήσουν τις πιθανές συνέπειες του κανονισµού για τη βιοµηχανία και να υποβάλουν τα κατάλληλα αιτήµατα για µεταβατικά µέτρα. Τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη υπέβαλαν αιτήµατα που αφορούν τη χρήση ζωοτροφών µε λιπαρά απόβλητα, χρησιµοποιηµένα µαγειρικά έλαια και υλικό από λύµατα, τις µονάδες παραγωγής βιοαερίου και λιπασµατοποίησης, τις µονάδες τήξης λιπών και το διαχωρισµό 5

6 τους από τα σφαγεία, το διαχωρισµό των µονάδων ελαιοχηµικών προϊόντων κατηγορίας 2 και 3, τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας κόπρου, τους αποτεφρωτήρες µικρής χωρητικότητας και τη διάθεση αίµατος. Η Επιτροπή ανέλυσε τα αιτήµατα αφού ζήτησε τη γνώµη τεχνικών και επιστηµονικών εµπειρογνωµόνων, όπου χρειάστηκε και καθόρισε τις ελάχιστες µεταβατικές υγειονοµικές απαιτήσεις προς συζήτηση στις οµάδες εργασίας της µόνιµης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, η οποία είναι µια επιτροπή αποτελούµενη από εµπειρογνώµονες των κρατών µελών. Η πρώτη οµάδα εργασίας συνεδρίασε στις 19 εκεµβρίου 2002, τα µεταβατικά µέτρα εγκρίθηκαν και άρχισαν να εφαρµόζονται από την 1 η Μαΐου Η Επιτροπή κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια, όπου αυτό ενδεικνυόταν και ήταν δικαιολογηµένο, για να ληφθούν µεταβατικά µέτρα που δεν θα χρειάζονταν ανανέωση. Παράλληλα, η Επιτροπή επεξεργάστηκε µόνιµα µέτρα εφαρµογής για τα διάφορα άρθρα και την αναθεώρηση των παραρτηµάτων. Προτάθηκαν ορισµένες νοµοθετικές πράξεις εφαρµογής, για τις οποίες υπήρξε συµφωνία της µόνιµης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, µε σκοπό την τροποποίηση και την επικαιροποίηση των διατάξεων για τις εισαγωγές, συµπεριλαµβανοµένων των υγειονοµικών πιστοποιητικών, και την κατάργηση όλων των προηγούµενων µεµονωµένων νοµοθετικών πράξεων που ρύθµιζαν τις εισαγωγές ζωικών υποπροϊόντων που δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση. Θεσπίστηκαν επίσης ορισµένες παρεκκλίσεις, για παράδειγµα η εξαίρεση των ψαριών και των γουνοφόρων ζώων από την απαγόρευση κανιβαλισµού, η δυνατότητα ελεγχόµενης διατροφής ορισµένων υπό εξαφάνιση ειδών πτηνών (νεκροφάγα πτηνά) µε πτώµατα µηρυκαστικών που περιέχουν υλικό ειδικού κινδύνου, ο καθορισµός ελάχιστων όρων για την ταφή και την καύση σε εξαιρετικές περιστάσεις κ.λπ. 6. Ποιο είναι το πεδίο εφαρµογής των διατάξεων για το υλικό που συλλέγεται από τα λύµατα (ιλύς); Το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο δ) και το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισµού απαιτούν όλα τα υλικά από την επεξεργασία λυµάτων που προέρχονται από µονάδες τήξης λιπών υλικού της κατηγορίας 1 - όπως πτώµατα δυνητικά µολυσµένων από ΣΕΒ ζώων και από σφαγεία στα οποία έχει αφαιρεθεί υλικό ειδικού κινδύνου ως προς τη ΣΕΒ και από σφαγεία που χειρίζονται υλικό πλην της κατηγορίας 1 και από µονάδες µεταποίησης υλικού της κατηγορίας 2, να διατίθενται µε αποτέφρωση, συναποτέφρωση ή υγειονοµική ταφή και να ακολουθεί αποστείρωση. Η µόνη εξαίρεση από τον κανόνα αυτόν είναι όταν τέτοιου είδους λύµατα δεν περιέχουν υλικό ειδικού κινδύνου ή 6

7 µέρος τέτοιου υλικού. Αυτό συµβαδίζει µε τις τρέχουσες γνωµοδοτήσεις της επιστηµονικής συντονιστικής επιτροπής. Λαµβάνοντας υπόψη ότι η υφιστάµενη κοινοτική νοµοθεσία, συµπεριλαµβανοµένου του κανονισµού για τις ΜΣΕ, δεν ασχολείται µε θέµατα διάθεσης του υλικού που συλλέγεται από τα λύµατα, οι νέοι κανόνες για τα λύµατα που προέρχονται από εγκαταστάσεις που δέχονται υλικά της κατηγορίας 1 είναι αναγκαίοι καθόσον αυτού του είδους το υλικό µπορεί να είναι µολυσµένο µε τον παράγοντα ΣΕΒ. Η διάθεση του υλικού αυτού στις µονάδες επεξεργασίας των αστικών λυµάτων πρέπει να εµποδιστεί ώστε να αποφευχθεί τυχόν διάδοση του παράγοντα της ΣΕΒ στο περιβάλλον. εδοµένου ότι η ιλύς από τις µονάδες επεξεργασίας αστικών λυµάτων χρησιµοποιείται συνήθως στις αγροτικές γαίες ως οργανικό λίπασµα χωρίς οποιαδήποτε αποστείρωση, ενδεχοµένως να υπάρχει κίνδυνος µετάδοσης της ΣΕΒ µε αυτόν τον τρόπο. Ο λόρδος Phillips, στην εξεταστική έκθεση για τη ΣΕΒ (2000), επεσήµανε τον δυνητικό κίνδυνο µετάδοσης της ΣΕΒ στο Ηνωµένο Βασίλειο µέσω της πρακτικής αυτής. Μετά την έναρξη ισχύος του κανονισµού, τα κράτη µέλη και οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων ζήτησαν διευκρινίσεις σχετικά µε τις διατάξεις. Η Επιτροπή διευκρίνισε ότι οι µονάδες µεταποίησης υλικών της κατηγορίας 1 και άλλες εγκαταστάσεις όπου αφαιρείται υλικό ειδικού κινδύνου, σφαγεία και µονάδες µεταποίησης υλικού της κατηγορίας 2 θα πρέπει να διαθέτουν µια διεργασία προεπεξεργασίας για την κατακράτηση και συλλογή ζωικών υλικών ως το αρχικό στάδιο στην επεξεργασία των λυµάτων. Ο εξοπλισµός που χρησιµοποιείται για την προεπεξεργασία πρέπει να αποτελείται από σιφώνια ή εσχάρα µε ανοίγµατα ή πλέγµα µεγέθους µικρότερου των 6 χιλιοστών στο κάτω άκρο της διεργασίας ή ισοδύναµα συστήµατα που εξασφαλίζουν ότι τα στερεά σωµατίδια των λυµάτων που περνούν δεν υπερβαίνουν τα 6 χιλιοστά προτού αποστραγγιστούν από τις εγκαταστάσεις. Το υλικό που περνά από τα φίλτρα των 6 χιλιοστών, καθώς και τα λύµατα από εγκαταστάσεις υλικού της κατηγορίας 3, πρέπει να διατίθενται σύµφωνα µε τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος, συµπεριλαµβανοµένης της αποτέφρωσης, της ταφής σε εγκεκριµένους χώρους υγειονοµικής ταφής κ.λπ. Μπορούν επίσης να χρησιµοποιούνται στη γεωργία σύµφωνα µε την οδηγία 75/442/ΕΟΚ του Συµβουλίου περί των στερεών αποβλήτων 1, όπως τροποποιήθηκε µε την οδηγία 91/156/ΕΟΚ του Συµβουλίου 2 και, όπου ενδείκνυται, σύµφωνα µε την οδηγία 86/278/ΕΟΚ του Συµβουλίου «για την προστασία του περιβάλλοντος και ιδίως του εδάφους, κατά τη χρησιµοποίηση της ιλύος καθαρισµού 1 2 ΕΕ L 194, , σ. 39 ΕΕ L 78, , σ. 32 7

8 λυµάτων στη γεωργία», έτσι ώστε να αποφεύγονται οι επιβλαβείς συνέπειες για το έδαφος, τις καλλιέργειες, τα ζώα και τον άνθρωπο 3. εν θα ήταν συνεπώς σύµφωνο µε το πνεύµα του κανονισµού να διατίθενται υλικά όπως το αίµα µέσω του δικτύου αποχέτευσης ή να χρησιµοποιείται εξοπλισµός πολτοποίησης ή διαβροχής ή άλλος εξοπλισµός που θα διευκόλυνε τη διέλευση των ζωικών υλικών στο στάδιο της προεπεξεργασίας από τα φίλτρα των 6 χιλιοστών. Πρέπει να λαµβάνονται όλα τα αναγκαία µέτρα για να εξασφαλίζεται η ασφαλής συλλογή και διάθεση τέτοιων υλικών µε τους συνήθεις επιτρεπόµενους τρόπους σύµφωνα µε τα άρθρα 4, 5 και 6 του κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα. 7. Τι σηµαίνει «τελείως χωριστό κτίριο» όταν αναφέρεται στο διαχωρισµό της µονάδας µεταποίησης από το σφαγείο, όπως απαιτεί το παράρτηµα V κεφάλαιο I παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισµού; Η απαίτηση αυτή δικαιολογείται από την ανάγκη να αποφευχθεί η διασταυρούµενη µόλυνση ή η υποκατάσταση (εκούσια ή µη) µεταξύ του «υλικού που προορίζεται για κατανάλωση από τον άνθρωπο», του «υλικού που προορίζεται για κατανάλωση από τα ζώα» και του «υλικού που προορίζεται για διάθεση ή αξιοποίηση». Όταν ο κανονισµός συζητήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο, το νοµοθετικό σώµα απέκλεισε τη δυνατότητα χρησιµοποίησης «µέρους του κτιρίου» και, αντιθέτως, τόνισε την ανάγκη πλήρους διαχωρισµού των κτιρίων. Ο κανονισµός δεν περιγράφει ποια πρέπει να είναι τα δοµικά χαρακτηριστικά για να εξασφαλιστεί η συµµόρφωση µε την απαίτηση του διαχωρισµού των κτιρίων. Ωστόσο, η Επιτροπή πιστεύει ότι η φράση «τελείως χωριστό κτίριο» συνεπάγεται σε κάποιο βαθµό φυσικό και γεωγραφικό διαχωρισµό µεταξύ µιας µονάδας µεταποίησης και του σφαγείου. Η Επιτροπή διευκρίνισε ότι ένα σύστηµα µεταφορέων µπορεί να συνδέει µια αυτόνοµη µονάδα µεταποίησης µε ένα σφαγείο που βρίσκονται στον ίδιο τόπο, υπό την προϋπόθεση ότι οι είσοδοι, οι λεκάνες υποδοχής, ο εξοπλισµός, οι έξοδοι και το προσωπικό θα είναι ξεχωριστά για τη µονάδα µεταποίησης και το σφαγείο και ότι τα ζωικά υποπροϊόντα προς µεταποίηση προέρχονται από τις ίδιες εγκαταστάσεις, για την αποφυγή ενδεχόµενων κινδύνων διασταυρούµενης µόλυνσης. 8. Πώς θα εφαρµόζεται η απαίτηση για «τελείως χωριστό κτίριο»; 3 ΕΕ L 181, , σ

9 Οι µονάδες µεταποίησης πρέπει να είναι εγκεκριµένες από την αρµόδια αρχή (βλ. άρθρα 13 και 17 του κανονισµού). Προϋπόθεση για την έγκριση των µονάδων µεταποίησης είναι να υπάρχει το απαιτούµενο επίπεδο διαχωρισµού. Η ανάγκη διαχωρισµού είναι σύµφωνη µε τη βασική αρχή του κανονισµού σύµφωνα µε την οποία πρέπει να διαχωρίζονται οι εγκαταστάσεις σε όλη την αλυσίδα διάθεσης από τη συλλογή, τη µεταφορά, την αποθήκευση, το χειρισµό, τη µεταποίηση έως τη χρήση ή τη διάθεση των τριών κατηγοριών ζωικών υποπροϊόντων. Σύµφωνα µε την αρχή αυτή, τυχόν ανάµιξη π.χ. υλικού χαµηλού κινδύνου (π.χ. της κατηγορίας 3) µε υλικό υψηλού κινδύνου (π.χ. της κατηγορίας 1) θεωρείται ως υψηλού κινδύνου (δηλ. κατηγορία 1). Επίσης όταν υλικό από θηλαστικά αναµειγνύεται µε υλικό από άλλα ζώα πλην θηλαστικών, τότε το µίγµα θεωρείται ότι προέρχεται από θηλαστικά. Η ανάγκη διαχωρισµού, σε συνδυασµό µε την απαγόρευση ανακύκλωσης εντός του ίδιου ζωικού είδους περιορίζει σε µεγάλο βαθµό την πολλαπλή χρήση των εγκαταστάσεων για τη µεταποίηση διαφορετικών ζωικών ειδών όπως πουλερικά ή ψάρια και χοίρειο υλικό που προορίζεται για την παραγωγή µεταποιηµένης ζωικής πρωτεΐνης. 9. Χρειάζεται να διαθέτει κάθε σφαγείο µια εγκεκριµένη µονάδα µεταποίησης ζωικών υλικών; Όχι. Μια µονάδα εγκατάστασης που έχει εγκριθεί από τις αρµόδιες αρχές ενός κράτους µέλους µπορεί να επεξεργάζεται ζωικά υποπροϊόντα από διαφορετικά σφαγεία, υπό την προϋπόθεση ότι η µονάδα µεταποίησης δεν βρίσκεται στο ίδιο µέρος µε το σφαγείο ή βρίσκεται σε τελείως διαφορετικό κτίριο από αυτό του σφαγείου. Βλ. επίσης ερώτηµα 7 παραπάνω. 10. Μπορούν τα ζωικά υποπροϊόντα να χρησιµοποιηθούν σε οργανικό λίπασµα και βελτιωτικά του εδάφους; Το άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο γ) απαγορεύει να χρησιµοποιούνται σε βοσκότοπους οργανικά λιπάσµατα ή βελτιωτικά του εδάφους, πλην της κόπρου. Ο βοσκότοπος ορίζεται στο παράρτηµα Ι ως «έκταση καλυµµένη µε κάθε είδους κτηνοτροφικό χόρτο, στην οποία βόσκουν εκτρεφόµενα ζώα». Η απαγόρευση αυτή είναι σύµφωνη µε την τρέχουσα απαγόρευση της ΕΕ για τη χρήση κρεατάλευρων και οστεάλευρων στις ζωοτροφές και αποσκοπεί στο να αποφευχθεί τυχόν κίνδυνος που µπορεί να προκύψει όταν εκτρεφόµενα ζώα βόσκουν απευθείας ή δέχονται ενσιρωµένη χορτοτροφή ή σανό από βοσκότοπο µε ενδεχόµενη παρουσία κρεατάλευρων και οστεάλευρων. Η χρήση άλλων ειδών γης µε υπολείµµατα, για παράδειγµα, βιοαερίου ή λιπάσµατος (κοµπόστας) που προέρχονται από την επεξεργασία ζωικών υποπροϊόντων των κατηγοριών 2 και 3 επιτρέπεται µόνο υπό την προϋπόθεση ότι: 9

10 Στην περίπτωση υλικού της κατηγορίας 2 (εκτός από την κόπρο και το περιεχόµενο του πεπτικού συστήµατος που έχει αποχωριστεί από τον πεπτικό σωλήνα, το γάλα και το πρωτόγαλα, εάν η αρµόδια αρχή δεν θεωρεί ότι παρουσιάζουν κίνδυνο µετάδοσης σοβαρής µεταδοτικής νόσου), έχει υποστεί επεξεργασία µε τη µέθοδο 1 (133 ºC επί 20 λεπτά υπό πίεση 3 ατµοσφαιρών) (άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σηµείο (ii)) και Στην περίπτωση υλικού της κατηγορίας 3, έχει υποστεί επεξεργασία σύµφωνα µε τα πρότυπα του κεφαλαίου ΙΙ (13) του παραρτήµατος VI (70 ºC επί 60 λεπτά) µε ή χωρίς προεπεξεργασία. Ο κανονισµός προβλέπει ότι οι λεπτοµερείς κανόνες εφαρµογής θα καθοριστούν µε διοικητική απόφαση της ΕΕ (επιτροπολογία) κατόπιν επιστηµονικής γνωµοδότησης. Είναι επίσης δυνατόν να επιτραπεί η ρίψη ορισµένων οργανικών λιπασµάτων (π.χ. κατάλοιπα διάσπασης, κοµπόστα ή υλικό της κατηγορίας 3 επεξεργασθέν υπό πίεση) σε βοσκότοπους υπό την προϋπόθεση ότι, για παράδειγµα, δεν θα επιτρέπεται στα ζώα να βοσκούν για ορισµένη χρονική περίοδο µετά τη ρίψη. 11. Επιτρέπει ο κανονισµός τη χρήση υλικών όπως τα κέρατα, η κύστη, τα έντερα, το κρανίο και το µεσεντέριο ως βελτιωτικά του εδάφους; Ο κανονισµός (άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σηµείο i) και άρθρο 6 παράγραφος 2 στοιχείο δ)) επιτρέπει τη χρήση ζωικών υποπροϊόντων (συµπεριλαµβανοµένων των κεράτων, των κύστεων κ.λπ.) για την παραγωγή «τεχνικών προϊόντων» που προορίζονται για άλλους σκοπούς εκτός από τη διατροφή του ανθρώπου ή των ζώων, συµπεριλαµβανοµένων των οργανικών λιπασµάτων και των βελτιωτικών του εδάφους. Ισχύει ωστόσο η απαγόρευση του άρθρου 22 παράγραφος 1 στοιχείο γ) στην οποία αναφέρεται η ερώτηση. Η χρήση οργανικών λιπασµάτων ή βελτιωτικών του εδάφους σε γαίες άλλες πλην των βοσκότοπων είναι δυνατή δυνάµει µέτρων εφαρµογής που θα θεσπιστούν. εδοµένου ότι τέτοιου είδους µέτρα δεν έχουν ακόµη θεσπιστεί, τα κράτη µέλη µπορούν να θεσπίζουν ή να διατηρούν εθνικούς κανόνες (άρθρο 35 παράγραφος 3). Ο κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 999/2001 για τις µεταδοτικές σπογγώδεις εγκεφαλοπάθειες προβλέπει ότι το υλικό που παρουσιάζει κίνδυνο για ΣΕΒ, όπως το κρανίο των βοοειδών, των χοίρων ή των αιγοπροβάτων ηλικίας άνω των 12 µηνών και τα έντερα ή το µεσεντέριο βοοειδών κάθε ηλικίας, πρέπει να διατίθενται µε την κατάλληλη µέθοδο και δεν µπορούν να χρησιµοποιούνται ως βελτιωτικά του εδάφους. Ο κανονισµός για τα ζωικά υποπροϊόντα διατηρεί την απαίτηση αυτή και ορίζει επιπλέον ότι το υλικό ειδικού κινδύνου δεν µπορεί να χρησιµοποιείται στην παραγωγή τεχνικών προϊόντων. 10

11 12. Για ποιο λόγο οι µεταποιηµένες πρωτεΐνες θηλαστικών πρέπει να υποβάλλονται σε θερµική επεξεργασία υπό πίεση ακόµα και όταν προορίζονται για τροφές των ζώων συντροφιάς; Τα ζωικά υποπροϊόντα κατατάσσονται σε 3 κατηγορίες. Κατηγορία 1 - µπορούν να αποτεφρωθούν ή να µεταποιηθούν µε οποιαδήποτε µέθοδο από 1 έως 5 και στη συνέχεια να αποτεφρωθούν ή να συναποτεφρωθούν ή να ταφούν µε υγειονοµική ταφή (πλην των θετικών ή ύποπτων για ΜΣΕ ζώων) σύµφωνα µε τη µέθοδο 1 (άρθρο 4). Κατηγορία 2 µπορούν να αποτεφρωθούν ή να µεταποιηθούν µε οποιαδήποτε µέθοδο από την 1 έως την 5 και στη συνέχεια να αποτεφρωθούν ή να συναποτεφρωθούν ή να ταφούν µε υγειονοµική ταφή ή να υποβληθούν σε επεξεργασία σε µονάδα παραγωγής βιοαερίου/λιπασµατοποίησης ή να χρησιµοποιηθούν ως οργανικά λιπάσµατα ή βελτιωτικά του εδάφους αφού υποστούν επεξεργασία υπό πίεση µε τη µέθοδο 1 (άρθρο 5). Κατηγορία 3 µπορούν να αποτεφρωθούν ή να µεταποιηθούν µε οποιαδήποτε µέθοδο από την 1 έως την 5 (ή τη µέθοδο 7 στην περίπτωση των µη θηλαστικών) και στη συνέχεια να αποτεφρωθούν, να συναποτεφρωθούν ή να ταφούν µε υγειονοµική ταφή ή να χρησιµοποιηθούν ως οργανικά λιπάσµατα ή βελτιωτικά του εδάφους ή να υποστούν επεξεργασία σε µονάδες παραγωγής βιοαερίου ή λιπασµατοποίησης χωρίς προεπεξεργασία (άρθρο 6). Το υλικό της κατηγορίας 3 µπορεί επίσης να ανακυκλωθεί σε µεταποιηµένη ζωική πρωτεΐνη και άλλα µεταποιηµένα προϊόντα για ζωοτροφές (παραρτήµατα VII και VIII). H υπό πίεση επεξεργασία του υλικού της κατηγορίας 3 που προέρχεται από θηλαστικά αφορά µεταποιηµένη ζωική πρωτεΐνη και άλλα µεταποιηµένα προϊόντα που θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν ως υλικό ζωοτροφών. Για τη διευκόλυνση των ελέγχων, έχει συµφωνηθεί να γίνεται διαφοροποίηση µεταξύ των µονάδων της κατηγορίας 3 που παράγουν µεταποιηµένες ζωικές πρωτεΐνες για ζωοτροφές των ζώων συντροφιάς και των µονάδων που παράγουν µεταποιηµένες ζωικές πρωτεΐνες για ζωοτροφές άλλων ζώων. Γενικά, προϊόντα όπως τα κατάλοιπα διάσπασης και το λίπασµα (κοµπόστα) δεν µπορούν να χρησιµοποιούνται ως ζωοτροφές συνεπώς δεν υφίσταται απαίτηση προεπεξεργασίας. H χρήση της µεθόδου επεξεργασίας σε ατµοσφαιρική πίεση (µέθοδοι 2-5 ή 7) για τη µεταποιηµένη ζωική πρωτεΐνη των θηλαστικών που προορίζεται για ζώα συντροφιάς θα µπορούσε να γίνει δεκτή εάν ήταν δυνατόν να αποκλειστεί τυχόν κίνδυνος παράνοµης χρήσης ή µόλυνσης των ζωοτροφών που προορίζονται για άλλα ζώα, ιδίως τα µηρυκαστικά. Προς το παρόν δεν µπορούν να αγνοηθούν οι ενδεχόµενοι κίνδυνοι και τα προβλήµατα ελέγχου που σχετίζονται µε την ύπαρξη στην αγορά µεταποιηµένης ζωικής πρωτεΐνης από θηλαστικά και µεταποιηµένων προϊόντων που έχουν υποστεί επεξεργασία µε διαφορετικά πρότυπα. 11

12 Ωστόσο, η Επιτροπή διευκρίνισε ότι, ενώ παραµένει σε ισχύ η απαγόρευση της χρήσης ορισµένων ζωοτροφών που προβλέπεται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 999/2001, οι µεταποιηµένες ζωικές πρωτεΐνες από θηλαστικά που προορίζονται αποκλειστικά για χρήση σε τροφές ζώων συντροφιάς, οι οποίες µεταφέρονται σε περιέκτες που χρησιµοποιούνται αποκλειστικά για τη χρήση αυτή και όχι για τη µεταφορά ζωικών υποπροϊόντων ή ζωοτροφών για εκτρεφόµενα ζώα και έχουν αποσταλεί απευθείας από µονάδα µεταποίησης υλικού κατηγορίας 3 στις µονάδες παραγωγής τροφών για ζώα συντροφιάς µπορούν να υποβάλλονται σε οποιαδήποτε από τις µεθόδους µεταποίησης 1 έως 5 ή Επιτρέπει ο κανονισµός τη χορήγηση ανεπεξέργαστων τροφών για ζώα συντροφιάς στα ζώα συντροφιάς; Ο κανονισµός για τα ζωικά υποπροϊόντα προβλέπει ότι µόνο τα ζωικά υποπροϊόντα της κατηγορίας 3 µπορούν να χρησιµοποιούνται σε ζωοτροφές και ότι οι τροφές για ζώα συντροφιάς πρέπει να παράγονται σε µονάδα παραγωγής ζωοτροφών για ζώα συντροφιάς που είναι εγκεκριµένη σύµφωνα µε το άρθρο 18. Γενική αρχή του κανονισµού είναι ότι οι τροφές για ζώα συντροφιάς πρέπει να έχουν υποστεί επεξεργασία (βλ. παράρτηµα VIII, κεφάλαιο ΙΙ). Επιτρέπει, ωστόσο, τη χρήση ανεπεξέργαστων τροφών για ζώα συντροφιάς που προέρχονται από µέρη σφαγέντων ζώων, τα οποία είναι κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο, σύµφωνα µε την κοινοτική νοµοθεσία, αλλά δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο για εµπορικούς λόγους. Στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του κανονισµού διευκρινίζεται ότι τα ανωτέρω δεν εφαρµόζονται: α) στις ανεπεξέργαστες τροφές για ζώα συντροφιάς, που προέρχονται από καταστήµατα λιανικής πώλησης ή εγκαταστάσεις γειτονικές σε σηµεία πώλησης, όπου ο τεµαχισµός και η αποθήκευση πραγµατοποιούνται αποκλειστικά για τους σκοπούς της απευθείας και επιτόπου προµήθειας του καταναλωτή και β) στις ανεπεξέργαστες τροφές ζώων συντροφιάς που καταναλώνονται επιτόπου, προέρχονται από ζώα τα οποία σφάζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο στην εκµετάλλευση προέλευσης προκειµένου να χρησιµοποιηθούν για τη διατροφή αποκλειστικά του κατόχου της εκµετάλλευσης και της οικογένειάς του, σύµφωνα µε τις διατάξεις της εθνικής νοµοθεσίας. Ο κανονισµός επιτρέπει τη χρήση ανεπεξέργαστων αλλά ασφαλών τροφών για ζώα συντροφιάς και εξασφαλίζει επίσης ότι δεν αποκλείεται η χρήση υλικών που µπορεί να παρουσιάζουν ήσσονος σηµασίας κίνδυνο, υπό την προϋπόθεση ότι υπόκεινται σε ελάχιστες απαιτήσεις επεξεργασίας και µικροβιολογικών δοκιµών. Τέτοιου είδους ελάχιστα πρότυπα επεξεργασίας και δοκιµών είναι 12

13 αναγκαία για να αποφεύγονται οι κίνδυνοι για την υγεία των ζώων συντροφιάς και ενδεχοµένως των ιδιοκτητών των ζώων συντροφιάς. 14. Ο όρος «γευσιογόνα σπλάχνα» που αναφέρεται στον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα έχει την ίδια σηµασία µε τον όρο «αρωµατικές σύνθετες ουσίες» όπως αυτός ορίζεται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1831/2003 για τις πρόσθετες ύλες που χρησιµοποιούνται στη διατροφή των ζώων; Όχι. Παρά τις οµοιότητες, ο όρος «γευσιογόνα σπλάχνα» που αναφέρεται στον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα δεν έχει την ίδια σηµασία µε τον όρο «αρωµατικές σύνθετες ουσίες» όπως αυτός ορίζεται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1831/2003 για τις πρόσθετες ύλες που χρησιµοποιούνται στη διατροφή των ζώων. Οι «αρωµατικές σύνθετες ουσίες» είναι ουσίες οι οποίες, όταν προστεθούν στις ζωοτροφές, βελτιώνουν την οσµή και τη γεύση τους. Τα «γευσιογόνα σπλάχνα» είναι ένα υγρό ή αφυδατωµένο µεταποιηµένο προϊόν ζωικής προέλευσης χάρη στην προσθήκη του οποίου οι τροφές γίνονται πιο εύγεστες. Τα «γευσιογόνα σπλάχνα» είναι όρος ειδικός για τη βιοµηχανία τροφών για ζώα συντροφιάς, που αφορά προϊόντα ζωικής προέλευσης παρασκευαζόµενα σύµφωνα µε ειδικές µεθόδους τα οποία πληρούν ειδικά µικροβιολογικά πρότυπα, και καθορίζεται στον κανονισµό περί ζωικών υποπροϊόντων. 15. Για ποιο λόγο το άρθρο 22 του κανονισµού απαγορεύει την εντός του είδους ανακύκλωση της µεταποιηµένης ζωικής πρωτεΐνης; Η απαγόρευση για τη χορήγηση ζωοτροφών που περιέχουν υλικό από θηλαστικά (συµπεριλαµβανοµένου υλικού από µηρυκαστικά) σε µηρυκαστικά εφαρµόζεται στην ΕΕ από το Η απαγόρευση επιβλήθηκε αφού οι ανεξάρτητες επιστηµονικές επιτροπές στις οποίες συµµετέχουν εξέχοντες ειδικοί κατέληξαν στο ότι η επιδηµία της ΣΕΒ εξαπλώθηκε και διατηρήθηκε µέσω της ανακύκλωσης υλικού µολυσµένου από ΣΕΒ που προερχόταν από βοοειδή. Η επιστηµονική συντονιστική επιτροπή της ΕΕ και τα εθνικά συµβουλευτικά επιστηµονικά όργανα των κρατών µελών, όπως η συµβουλευτική επιτροπή του ΗΒ για τη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια, συνέστησαν να επεκταθεί η απαγόρευση της εντός του είδους των µηρυκαστικών ανακύκλωσης και στα µη µηρυκαστικά ζώα. Κατ αυτόν τον τρόπο, µε το νέο κανονισµό επιδιώκεται να αντιµετωπιστεί ενδεχόµενος κίνδυνος στην ανακύκλωση εν δυνάµει µολυσµατικότητας λόγω της απουσίας φραγµών εντός του είδους και ο οποίος µπορεί να προκληθεί από την πρακτική τής εντός του είδους ανακύκλωσης. 13

14 16. Ποιες είναι οι συνέπειες από την απαγόρευση της εντός του είδους ανακύκλωσης για τους εµπορικούς εταίρους της ΕΕ; Γενικά, ο κανονισµός απαιτεί οι όροι εισαγωγής ζωικών υποπροϊόντων από χώρες εκτός ΕΕ να µην είναι περισσότερο ή λιγότερο ευµενείς από αυτούς που ισχύουν για την παραγωγή και τη διάθεση στην αγορά τέτοιων προϊόντων εντός της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προβλέπει, επί του παρόντος, ότι θα υπάρχουν συνέπειες για τις εξαγωγές από τρίτες χώρες στην ΕΕ λόγω της απαγόρευσης του «κανιβαλισµού» για τα ζώα. Παρά ταύτα, δεδοµένου ότι πρόσφατα ανακαλύφθηκαν κρούσµατα ΣΕΒ σε χώρες εκτός ΕΕ, η Επιτροπή ενθαρρύνει όλους τους εµπορικούς εταίρους της - και ιδίως εκείνους για τους οποίους είναι µεγαλύτερος ο δυνητικός κίνδυνος για ΣΕΒ να θεσπίζουν παρόµοια µέτρα διασφάλισης για τη µείωση των ενδεχόµενων κινδύνων. 17. Επιτρέπει ο κανονισµός τη χρήση δορών και δερµάτων από νεκρά ζώα για ορισµένους τεχνικούς σκοπούς (π.χ. βυρσοδεψία); Οι δορές και τα δέρµατα νεκρών ζώων κατατάσσονται στην κατηγορία 3, εκτός εάν προέρχονται από ζώα θετικά/ύποπτα για ΜΣΕ (άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο α)) ή από ζώα που παρουσιάζουν κλινικά σηµεία κάποιας ασθένειας η οποία είναι δυνατό να µεταδοθεί µέσω αυτών των προϊόντων στον άνθρωπο ή σε ζώα (βλ. άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο ια)). Ως τέτοιου είδους υλικό µπορούν να χρησιµοποιηθούν για τεχνικούς σκοπούς όπως η βυρσοδεψία αλλά όχι, για παράδειγµα, για την παραγωγή ζελατίνης ή κολλαγόνου που προορίζονται για ζωοτροφές (βλ. παράρτηµα VII, κεφάλαια VI και IX και παράρτηµα Χ κεφάλαιο 11). Αυτό συµφωνεί µε τους ισχύοντες κανόνες για τις ΜΣΕ στην ΕΕ, οι οποίοι ορίζουν ότι πρέπει να καταστρέφονται όλα τα µέρη του σώµατος (συµπεριλαµβανοµένου του δέρµατος) από ζώα θετικά σε ΜΣΕ ή από ζώα που έχουν αντιδράσει θετικά σε ταχεία δοκιµή για ΜΣΕ (βλ. άρθρο 13 και παράρτηµα ΙΙΙ του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 999/2001). Αυτό σηµαίνει ότι όταν υποβάλλονται σε δοκιµή για ΜΣΕ νεκρά ζώα, τα δέρµατα των ζώων αυτών ή παρτίδες δερµάτων πρέπει να φυλάσσονται χωριστά (υπό επίσηµη επίβλεψη) έως ότου γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα των δοκιµών. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η ταυτοποίηση και η δυνατότητα εντοπισµού της προέλευσης σε περίπτωση που αποδειχθεί από τις δοκιµές ότι χρειάζεται να γίνει ανάκληση και διάθεση του υλικού. 14

15 18. Επιτρέπεται να µετακινούνται δέρµατα και δορές από ένα σφαγείο προτού γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα µιας ταχείας δοκιµής για ΣΕΒ; Η αποστολή δορών και δερµάτων από ένα σφαγείο προτού γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα της ταχείας δοκιµής για ΣΕΒ µπορεί να επιτραπεί υπό ορισµένους όρους. Όταν από τις δορές και τα δέρµατα θα παραχθεί ζελατίνη ή κολλαγόνο που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο, τότε οι δορές και τα δέρµατα πρέπει να συνοδεύονται κατά τη µεταφορά από εµπορικό έγγραφο, υπόδειγµα του οποίου βρίσκεται στο παράρτηµα ΙΙ της οδηγίας 92/118/ΕΟΚ. Το συνοδευτικό έγγραφο µπορεί να εκδοθεί µόνο όταν βεβαιωθεί ότι τα σφάγια από τα οποία προέρχονται οι δορές και τα δέρµατα είναι κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο σύµφωνα µε επιθεωρήσεις πριν και µετά τη σφαγή και εφόσον υπάρχει αρνητικό αποτέλεσµα στην ταχεία δοκιµή για ΣΕΒ, όπου αυτό απαιτείται από την κοινοτική νοµοθεσία. Συνεπώς, δεν επιτρέπεται να αποµακρύνονται από το σφαγείο οι δορές και τα δέρµατα που προορίζονται για την παραγωγή ζελατίνης ή κολλαγόνου για τρόφιµα παρά µόνο αφού υπάρξει αρνητικό αποτέλεσµα στην ταχεία δοκιµή για ΣΕΒ, όπου αυτό απαιτείται από την κοινοτική νοµοθεσία. Σε περίπτωση που οι δορές και τα δέρµατα δεν προορίζονται για την παραγωγή τροφίµων, τότε εφαρµόζεται ο κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1774/2002. Οι δορές και τα δέρµατα από ζώα που εσφάγησαν σε σφαγείο, αφού ελέγχθηκαν πριν από τη σφαγή και θεωρήθηκαν κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο, σύµφωνα µε την κοινοτική νοµοθεσία χαρακτηρίζονται υλικό της κατηγορίας 3 σύµφωνα µε το άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο γ). Τέτοιου είδους δορές και δέρµατα µπορούν να µεταφερθούν εφόσον συνοδεύονται από το εµπορικό έγγραφο που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 2 του κανονισµού, υπό την προϋπόθεση ότι τελούν υπό επίσηµο έλεγχο σύµφωνα µε το παράρτηµα ΙΙΙ κεφάλαιο Α(Ι) σηµείο 6(3) του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 999/2001 έως ότου υπάρξει αρνητικό αποτέλεσµα από την ταχεία δοκιµή για ΣΕΒ, εκτός εάν διατεθούν σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχεία α) ή β) ή µε άλλη µέθοδο που έχει εγκριθεί δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1774/2002. Υπό τις συνθήκες αυτές µπορεί να επιτραπεί η µεταφορά δορών και δερµάτων από ένα σφαγείο προτού γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα της δοκιµής για ΣΕΒ. Η απαίτηση να τελούν οι δορές και τα δέρµατα υπό επίσηµο έλεγχο έως ότου γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα της δοκιµής για ΣΕΒ έχει σκοπό να εξασφαλίσει την ταυτοποίηση και τη δυνατότητα εντοπισµού της προέλευσης ώστε να µπορεί να ανακληθεί και διατεθεί κατάλληλα το υλικό σε περίπτωση που καταστεί αυτό αναγκαίο από τις δοκιµές ώστε να προληφθεί ο κίνδυνος για την υγεία των ζώων ή τη δηµόσια υγεία. 15

16 19. Μπορούν ζωικά υποπροϊόντα που προέρχονται από ένα ζώο που υποβάλλεται σε ταχεία δοκιµή για ΜΣΕ να διατεθούν µε υγειονοµική ταφή προτού γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα της δοκιµής για ΜΣΕ; Ο κανονισµός για τα ζωικά υποπροϊόντα εφαρµόζεται υπό την επιφύλαξη της κτηνιατρικής νοµοθεσίας που έχει ως αντικείµενο την εξάλειψη και τον έλεγχο ορισµένων νόσων όπως οι ΜΣΕ (άρθρο 1 παράγραφος 3)). Το παράρτηµα ΙΙΙ, κεφάλαιο Α, µέρος Ι, σηµεία 6(3) και 6(5) και το µέρος ΙΙ σηµεία 6(3) και 6(4) του κανονισµού 999/2001 για τις ΜΣΕ απαιτούν όλα τα µέρη βοοειδών, χοίρων ή αιγοπροβάτων που υποβάλλονται σε δοκιµή για ΜΣΕ να τελούν υπό επίσηµο έλεγχο έως ότου υπάρξει αρνητικό αποτέλεσµα από τη δοκιµή, εκτός εάν διατεθούν σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχεία α) ή β) του κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα. Σύµφωνα µε τον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχεία α), β), γ) και ε) όλα τα µέρη (συµπεριλαµβανοµένων των δορών και των δερµάτων) του σώµατος ενός ζώου που είναι ύποπτο για ΜΣΕ ή έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικό για ΜΣΕ ή των ζώων που έχουν θανατωθεί στο πλαίσιο µέτρων για την εξάλειψη των ΜΣΕ πρέπει να διατίθενται µε αποτέφρωση ή να µεταποιούνται σε µονάδα µεταποίησης της κατηγορίας 1 και στη συνέχεια να συναποτεφρώνονται ή να διατίθενται σύµφωνα µε άλλη εγκεκριµένη µέθοδο. Αυτά τα µέρη των ζώων ή τα θανατωθέντα ζώα και τα προερχόµενα από αυτά µεταποιηµένα προϊόντα δεν µπορούν να αποστέλλονται σε χώρο υγειονοµικής ταφής. Ωστόσο, άλλα υλικά της κατηγορίας, όπως υλικό ειδικού κινδύνου από µη θετικά ζώα µπορεί να υφίσταται θερµική επεξεργασία υπό πίεση και τα υλικά που προκύπτουν να στέλνονται για διάθεση µε ταφή ως απόβλητα σε χώρο υγειονοµικής ταφής που έχει εγκριθεί δυνάµει της οδηγίας 1991/31/ΕΚ του Συµβουλίου. Οι διατάξεις του κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα είναι σύµφωνες µε τη γνώµη που διατύπωσε η επιστηµονική συντονιστική επιτροπή για τα νεκρά ζώα στις Ιουνίου Η γνώµη (σελίδα 15, παράγραφοι 10 (α) και (β)) διαφοροποιείται για τα ζώα/υλικά που παρουσιάζουν πραγµατικό κίνδυνο ή είναι ύποπτα και εκείνα που παρουσιάζουν δυνητικό κίνδυνο. Η γνώµη συνιστά ότι η άµεση αποτέφρωση ή η συναποτέφρωση ύστερα από µεταποίηση των θετικών/ύποπτων ζώων είναι ο ασφαλέστερος τρόπος διάθεσης αλλά αναφέρει ότι η µεταποίηση που ακολουθείται από υγειονοµική ταφή των ζώων/υλικών που παρουσιάζουν δυνητικό κίνδυνο είναι επίσης αποδεκτή. Κατ αρχήν, το νόηµα των διατάξεων του κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα, σε συνδυασµό µε τον κανονισµό για τις ΜΣΕ, είναι ότι όλα τα µέρη ενός ζώου που υποβάλλεται σε ταχεία δοκιµή για 16

17 ΣΕΒ πρέπει να τελούν υπό έλεγχο έως ότου γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα, ώστε να αποφασιστεί ο τρόπος διάθεσης. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσµατος, όλα τα µέρη ενός τέτοιου ζώου πρέπει να καταστρέφονται µε αποτέφρωση ή συναποτέφρωση ύστερα από µεταποίηση ή µε άλλη µέθοδο που έχει εγκριθεί σύµφωνα µε τη γνώµη της επιστηµονικής συντονιστικής επιτροπής. Ωστόσο, στην πράξη µπορεί να µην είναι αναγκαίο να φυλάσσονται όλα τα µέρη (δηλαδή υλικό ειδικού κινδύνου, αίµα) στο σφαγείο έως ότου γίνουν γνωστά τα αποτελέσµατα της δοκιµής για ΣΕΒ, υπό την προϋπόθεση ότι η παρτίδα παραµένει υπό επίσηµο έλεγχο και µπορεί να ταυτοποιηθεί ώστε, αν χρειαστεί να αποφασιστεί ο κατάλληλος τρόπος διάθεσης, να µπορεί να ανακληθεί. Κανονικά, τα αποτελέσµατα της δοκιµής για ΣΕΒ είναι γνωστά εντός 24 ωρών, όταν είναι ακόµα δυνατόν να αποσυρθεί η παρτίδα, ακόµα κι αν έχει µεταφερθεί σε άλλη µονάδα. Επίσης, ακόµα κι αν το υλικό έχει υποστεί τήξη, η παρτίδα του τετηγµένου υλικού µπορεί να αποσυρθεί και να αποτεφρωθεί αντί να σταλεί για ταφή σε χώρο υγειονοµικής ταφής. 20. Σε ποιες κατηγορίες κατατάσσονται τα νεκρά µηρυκαστικά που περιέχουν υλικό ειδικού κινδύνου; Κατά τις διαπραγµατεύσεις για τον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα είχε αρχικά προταθεί να θεωρηθεί όλο το σώµα του νεκρού µηρυκαστικού ως υλικό ειδικού κινδύνου, δηλαδή κατηγορίας 1. Αυτό θα σήµαινε ότι, για παράδειγµα, οι δορές και τα δέρµατα από ένα τέτοιο ζώο δεν θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για τη βυρσοδεψία. Ούτε το κρέας θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για τοπικές πρακτικές σίτισης ζώων (π.χ. τροφή για ζώα ζωολογικού κήπου, τσίρκου ή γουνοφόρα ζώα, ερπετά και αρπακτικά πτηνά, κυνηγετικούς σκύλους κ.λπ.). Για να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες για τις τοπικές πρακτικές σίτισης ζώων, το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β) σηµείο ii) διατυπώθηκε κατά τρόπο ώστε το σώµα του νεκρού µηρυκαστικού να χαρακτηρίζεται ολόκληρο ως υλικό της κατηγορίας 1 µόνον όταν «µέχρι τη στιγµή της διάθεσης» δεν έχει αφαιρεθεί το υλικό ειδικού κινδύνου. Με τη διατύπωση αυτή είναι δυνατόν να διαχωριστούν οι δορές και τα δέρµατα για τη βυρσοδεψία, το κρέας για τις τοπικές πρακτικές σίτισης ζώων και το υλικό ειδικού κινδύνου για διάθεση (αποτέφρωση ή τήξη που ακολουθείται από αποτέφρωση ή συναποτέφρωση ή ταφή σε εγκεκριµένο χώρο υγειονοµικής ταφής). Αυτό σηµαίνει ότι ένα νεκρό µηρυκαστικό εξακολουθεί να εµπίπτει στην κατηγορία 2 σε όλη τη διάρκεια της συλλογής και µεταφοράς µέχρι τη στιγµή της διάθεσης. Εάν, αφενός, κατά τη στιγµή της διάθεσης το υλικό ειδικού κινδύνου δεν έχει ακόµη αφαιρεθεί, τότε ολόκληρο το σώµα θεωρείται υλικό κατηγορίας 1 και πρέπει να διατεθεί αναλόγως. Εάν, αφετέρου, το υλικό ειδικού κινδύνου είχε διαχωριστεί από το υπόλοιπο σώµα, π.χ. µέσω ειδικής ενδιάµεσης µονάδας, τότε µόνον οι ιστοί µε 17

18 υλικό ειδικού κινδύνου είναι υλικά κατηγορίας 1. Το διαχωρισµένο κρέας µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως υλικό κατηγορίας 2 για τοπικές πρακτικές σίτισης ζώων και οι δορές και τα δέρµατα µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως υλικά της κατηγορίας 3 για τη βυρσοδεψία ή άλλα τεχνικά προϊόντα. Στην πράξη, αυτό σηµαίνει επίσης ότι η αφαίρεση και ο διαχωρισµός υλικών των διαφόρων κατηγοριών πρέπει να γίνονται σε εγκεκριµένη ενδιάµεση µονάδα της κατηγορίας Σε ποια κατηγορία εντάσσονται τα κεφάλια και τα πόδια των πουλερικών; Στο κεφάλαιο VIII (47)(α)(i) του παραρτήµατος Ι της οδηγίας 71/118/ΕΟΚ για το νωπό κρέας πουλερικών απαιτείται µετά τη σφαγή υγειονοµικός έλεγχος της επιφάνειας του σώµατος των πτηνών, πλην των κεφαλιών και ποδιών, εκτός εάν αυτά προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση. Με άλλα λόγια, όταν τα κεφάλια και τα πόδια των πουλερικών δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, δεν απαιτείται µετά τη σφαγή επιθεώρηση. Ωστόσο, τα κεφάλια και τα πόδια των πουλερικών που σφάζονται κανονικά πρέπει να κατατάσσονται στα υλικά της κατηγορίας 3 δυνάµει του κανονισµού για τα ζωικά υποπροϊόντα. Εµπίπτουν είτε: α) στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο α), δηλαδή πρόκειται για µέρη σφαγέντων πουλερικών που είναι κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο σύµφωνα µε έλεγχο πριν και µετά τη σφαγή αλλά δεν προορίζονται, για εµπορικούς λόγους, για κατανάλωση από τον άνθρωπο ή β) στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο β), δηλαδή πρόκειται για µέρη σφαγέντων ζώων τα οποία απορρίπτονται ως ακατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο αλλά δεν φέρουν σηµεία νόσων µεταδόσιµων στον άνθρωπο ή τα ζώα και λαµβάνονται από σφάγια τα οποία είναι κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο σύµφωνα µε τις διατάξεις της οδηγίας περί του νωπού κρέατος πουλερικών. 22. Σε ποια κατηγορία ανήκει το πεπτικό σύστηµα των πουλερικών µε το περιεχόµενο; Το άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) κατατάσσει το «περιεχόµενο του πεπτικού συστήµατος» στα υλικά της κατηγορίας 2. Το «περιεχόµενο του πεπτικού συστήµατος» ορίζεται ως το περιεχόµενο του πεπτικού συστήµατος θηλαστικών και ατροπιδώτων, είτε έχει αφαιρεθεί από το πεπτικό σύστηµα είτε όχι. Αυτό σηµαίνει ότι το πεπτικό σύστηµα των πουλερικών, µε ή χωρίς περιεχόµενο, που προέρχεται 18

19 από πουλερικά που έχουν θανατωθεί µε συνήθη τρόπο θα πρέπει να κατατάσσεται στα υλικά της κατηγορίας 3. Κατά συνέπεια, το πεπτικό σύστηµα θηλαστικών και ατροπιδώτων, το οποίο δεν έχει εκκενωθεί και καθαριστεί, παραµένει υλικό της κατηγορίας 2 δυνάµει του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο α) και δεν µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως ζωοτροφή ή µέσα σε ζωοτροφή ανεξάρτητα από τη µέθοδο µεταποίησης που χρησιµοποιείται. Ωστόσο, το µη εκκενωθέν πεπτικό σύστηµα πουλερικών που θανατώθηκαν µε το συνήθη τρόπο µπορεί να χρησιµοποιείται ως υλικό της κατηγορίας 3 για την παραγωγή ζωοτροφών. 23. Μπορούν τα µη µεταποιηµένα φτερά και µέρη φτερών να αποστέλλονται απευθείας από το σφαγείο στη µονάδα µεταποίησης χωρίς ξήρανση; Το παράρτηµα VIII, κεφάλαιο VIII (σε σχέση µε τις απαιτήσεις για το µαλλί, τις τρίχες, τις τρίχες χοίρου, τα φτερά και µέρη φτερών), σηµείο Α(1)(α) προβλέπει ότι τα αµεταποίητα φτερά και µέρη φτερών πρέπει να είναι στεγνά και συσκευασµένα σε ασφαλές περίβληµα, προτού σταλούν σε µονάδα µεταποίησης. Ωστόσο, σύµφωνα µε τις διατάξεις, όταν πρόκειται για µη µεταποιηµένα φτερά και µέρη φτερών που αποστέλλονται απευθείας από το σφαγείο στη µονάδα µεταποίησης, η αρµόδια αρχή µπορεί να επιτρέψει την παρέκκλιση από την απαίτηση να είναι στεγνά, υπό την προϋπόθεση ότι: i) λαµβάνονται όλα τα αναγκαία µέτρα για να αποφευχθεί τυχόν εξάπλωση της νόσου ii) η µεταφορά γίνεται σε στεγανούς περιέκτες ή/και οχήµατα που πρέπει να καθαρίζονται και να απολυµαίνονται αµέσως µετά από κάθε χρήση και iii) τα κράτη µέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τυχόν παρεκκλίσεις που επιτρέπουν. H διευκρίνιση αυτή έγινε κατόπιν αιτήµατος των κρατών µελών και των υπευθύνων των επιχειρήσεων και αποβλέπει στο να επιτραπεί η διακίνηση µη µεταποιηµένων φτερών και τµήµατα φτερών από το σφαγείο σε µονάδα µεταποίησης που βρίσκεται στο ίδιο κράτος µέλος. εν έχει ως σκοπό να επιτρέψει το εµπόριο µη µεταποιηµένων φτερών και τµηµάτων φτερών µεταξύ κρατών µελών. 24. Σε ποια κατηγορία κατατάσσεται το αίµα των µηρυκαστικών; Το άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο δ) καλύπτει το αίµα που προέρχεται από ζώα άλλα από τα µηρυκαστικά. ιατυπώθηκε ο ισχυρισµός ότι αυτό σηµαίνει ότι το αίµα µηρυκαστικών ανήκει στα 19

20 υλικά της κατηγορίας 2 ή 2. εν αληθεύει. Όπως και τα άλλα ζωικά υποπροϊόντα, το αίµα µηρυκαστικών µπορεί να διαιρεθεί σε 3 κατηγορίες µε τις εξής υποκατηγορίες. Το αίµα της κατηγορίας 1 περιλαµβάνει το αίµα που προέρχεται από ζώα µολυσµένα µε ΜΣΕ ή που περιέχει κατάλοιπα άνω των νόµιµων ορίων ή που έχει συλλεγεί κατά την επεξεργασία λυµάτων από εγκαταστάσεις στις οποίες έχει αφαιρεθεί υλικό ειδικού κινδύνου. Αυτού του είδους το αίµα πρέπει να διατίθεται ως υλικό της κατηγορίας 1. Το αίµα της κατηγορίας 2 περιλαµβάνει κάθε αίµα που δεν ανήκει ούτε στην κατηγορία 1 ούτε στην κατηγορία 3. Το αίµα αυτό µπορεί να ανακυκλώνεται σε οργανικό λίπασµα ή βελτιωτικά του εδάφους ή να µετασχηµατίζεται σε µονάδα λιπασµατοποίησης ή παραγωγής βιοαερίου σύµφωνα µε τη µέθοδο µεταποίησης 1 και αφού έχει επισηµανθεί µε ανεξίτηλο τρόπο (άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σηµεία i) και ii) και στοιχείο β) σηµείο ii)). To αίµα της κατηγορίας 3 µπορεί να διακριθεί σε τέσσερις υποοµάδες. Υποοµάδα 1 αίµα που εµπίπτει στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο α), δηλαδή προέρχεται από ζώο που είναι κατάλληλο για κατανάλωση από τον άνθρωπο ως αποτέλεσµα ελέγχων πριν και µετά τη σφαγή, συµπεριλαµβανοµένης ταχείας δοκιµής για ΜΣΕ, όπου χρειάζεται. Αυτό µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παρασκευή πρώτων υλών ζωοτροφών (παράρτηµα VIII, κεφάλαιο ΙΙ). Υποοµάδα 2 αίµα που εµπίπτει στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχεία α) και β) και µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παραγωγή προϊόντων αίµατος (παράρτηµα VII, κεφάλαιο ΙΙΙ). Υποοµάδα 3 - αίµα που εµπίπτει στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως ι)), µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παραγωγή µεταποιηµένων ζωικών πρωτεϊνών (αιµατάλευρα) και άλλες ύλες ζωοτροφών (παράρτηµα VII, κεφάλαιο Ι) και µη επεξεργασµένων τροφών για ζώα συντροφιάς και δερµάτινων κοκάλων για σκύλους (παράρτηµα VIII, κεφάλαιο ΙΙ). Υποοµάδα 4 αίµα που εµπίπτει στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο ια) και µπορεί να χρησιµοποιηθεί µόνο για την παραγωγή τεχνικών προϊόντων. 25. Τι σηµαίνει η λέξη «ψάρια» σύµφωνα µε τις διατάξεις του κανονισµού; Η λέξη «ψάρια» δεν ορίζεται στον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις στις οποίες γίνεται αναφορά σε αυτά, χρησιµοποιείται µε τη γενική έννοια των υδρόβιων ζώων στα οποία συµπεριλαµβάνονται και άλλα θαλάσσια ζώα (οστρακόδερµα - µαλάκια και καρκινοειδή), εκτός των θαλάσσιων θηλαστικών. Αυτό αποτυπώνεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο η) και παράρτηµα Ι(24) του κανονισµού. Με την ίδια έννοια χρησιµοποιείται στον κανονισµό εφαρµογής 811/2003 για την εντός του είδους ανακύκλωση για τα ψάρια. Αυτή η γενική έννοια είναι σύµφωνη µε τη σηµασία που έχει ο όρος «ψάρια» στις σχετικές επιστηµονικές γνώµες όπου τα ψάρια 20

21 ορίζονται βλ. για παράδειγµα στη σελίδα 5 της έκθεσης της επιστηµονικής επιτροπής για την υγεία και την ορθή µεταχείριση των ζώων, η οποία εγκρίθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2003, όπου γίνεται αναφορά στη χρήση αλιευτικών υποπροϊόντων στην ιχθυοκαλλιέργεια. 26. Τα καλλυντικά, τα φάρµακα και τα ιατροτεχνολογικά βοηθήµατα (συµπεριλαµβανοµένων των εργαστηριακών αντιδραστηρίων) καλύπτονται από τον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα; O κανονισµός για τα ζωικά υποπροϊόντα θεσπίζει κανόνες για την υγεία των ζώων και τη δηµόσια υγεία σε ό,τι αφορά τη συλλογή, τη µεταφορά, την αποθήκευση, το χειρισµό, τη µεταποίηση και τη χρήση ή τη διάθεση και την κυκλοφορία στην αγορά (εισαγωγές και εµπόριο στην ΕΕ), την εξαγωγή και τη διαµετακόµιση όλων των ζωικών υποπροϊόντων και των προερχόµενων από αυτά προϊόντων, που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο. Ο κανονισµός καθορίζει τι µπορεί ή πρέπει να γίνεται µε καθένα από τα ζωικά υποπροϊόντα των τριών κατηγοριών, έτσι ώστε να µην παρουσιάζουν κίνδυνο. Η παρασκευή και διάθεση στην αγορά και η εξαγωγή καλλυντικών, φαρµακευτικών προϊόντων (φαρµάκων) και ιατροτεχνολογικών βοηθηµάτων (συµπεριλαµβανοµένων των εργαστηριακών αντιδραστηρίων) διέπονται από ξεχωριστές κοινοτικές νοµοθετικές πράξεις και οδηγίες. Ο κανονισµός για τα ζωικά υποπροϊόντα εφαρµόζεται στα καλλυντικά, τα φαρµακευτικά προϊόντα (φάρµακα) και τα ιατροτεχνολογικά βοηθήµατα (συµπεριλαµβανοµένων των εργαστηριακών αντιδραστηρίων) µόνο σε ό,τι αφορά τα υλικά εκκίνησης ζωικής προέλευσης που χρησιµοποιούνται στην παρασκευή τέτοιων προϊόντων. Απαιτεί τέτοια υλικά εκκίνησης να προέρχονται από «υλικά της κατηγορίας 3», δηλαδή υλικά από ζώα που έχουν κριθεί κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο ύστερα από κτηνιατρικούς ελέγχους. Για να εισαχθούν αυτά τα υλικά εκκίνησης πρέπει να πληρούν τους ελάχιστους όρους που θέτει ο κανονισµός εξασφαλίζοντας ότι είναι ασφαλή για την υγεία των ζώων και τη δηµόσια υγεία. Παρόµοιες διατάξεις υπήρχαν στην οδηγία για τα ζωικά απόβλητα 90/66/ΕΟΚ και την οδηγία 92/118/ΕΚ, την επονοµαζόµενη Balai (παράρτηµα Ι, κεφάλαια 7 και 10), οι οποίες έχουν πλέον καταργηθεί από τον κανονισµό για τα ζωικά υποπροϊόντα. 27. Πού κατατάσσονται τα προϊόντα που περιέχουν χλωραµφαινικόλη, νιτροφουράνια και άλλες σύνθετες ενώσεις που περιλαµβάνονται στο παράρτηµα IV του κανονισµού (ΕΟΚ) αριθ. 2377/90 του Συµβουλίου; 21