ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 ÔÑÉÐÔÕ Ï

Transcript

1 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία: Κυριακή 14 Απριλίου 01 ιάρκεια Εξέτασης: ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Ποια από τις παρακάτω ηλεκτρονιακές δοµές για το άτοµο που έχει ατοµικό αριθµό Z= 7 παραβιάζει τον κανόνα του Hund; α) β) γ) δ) p 1s s s p 1s s s p 1s s s 1s s p s ÔÑÉÐÔÕ Ï Μονάδες 5 Α. ίνονται οι τιµές των τεσσάρων πρώτων τιµών ενεργειών ιοντισµού για ένα στοιχείο της κύριας οµάδας του Περιοδικού Πίνακα: Εi1= 86 kj / mol, Ei= 491 kj / mol, Ei= 08 kj / mol, Ei4= 604 kj / mol. Σε ποιο από τα επόµενα στοιχεία είναι δυνατόν να ανήκουν; α) 11 Na β) 1 Mg γ) 1 Al δ) 10 Ne Í. ÓÌÕÑÍÇ Μονάδες 5 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 6

2 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) Α. Η πρωτολυτική αντίδραση HCN+ OH CN + HO είναι µετατοπισµένη προς τα δεξιά. Ποιο από τα παρακάτω συµπεράσµατα αληθεύει; α) Το HCN είναι ασθενέστερο οξύ από το HO. β) Το CN είναι ασθενέστερη βάση από το ΟΗ. γ) Το HO είναι ασθενέστερη βάση από το HCN. δ) Το HCN και το ΟΗ είναι οξέα ενώ τα CN και HO είναι βάσεις. Μονάδες 5 Α4. Στο µόριο του 1,,6 επτατριενίου ( CH= C= CHCHCHCH= CH ) υπάρχουν: α) Τέσσερα άτοµα C µε υβριδισµό β) Πέντε άτοµα C µε υβριδισµό ÔÑÉÐÔÕ Ï sp και τρία άτοµα C µε υβριδισµό sp και δύο άτοµα C µε υβριδισµό Í. ÓÌÕÑÍÇ sp. sp. γ) Τέσσερα άτοµα C µε υβριδισµό sp, δύο άτοµα C µε υβριδισµό sp και ένα άτοµο C µε υβριδισµό sp. δ) Τρία άτοµα C µε υβριδισµό sp, δύο άτοµα C µε υβριδισµό sp και ένα άτοµο C µε υβριδισµό sp. Μονάδες 5 Α5. α) Κατά την θέρµανση βουτανόλης παρουσία πυκνού HSO 4 σε ΘΕΜΑ Β ο θερµοκρασία 170 C σχηµατίζεται κύριο προϊόν το βουτένιο. Να διατυπωθεί ο κανόνας µε τον οποίον καθορίζεται το κύριο προϊόν της παραπάνω αντίδρασης. β) Ποιες ουσίες ονοµάζονται αµφιπρωτικές σύµφωνα µε την θεωρία Brönsted Lowry. Να αναφέρετε ένα παράδειγµα. Μονάδες 5 Β1. Για το στοιχείο Χ έχουµε τις παρακάτω πληροφορίες: ανήκει σε κύρια οµάδα του Περιοδικού Πίνακα. έχει τον ίδιο αριθµό ηλεκτρονιακών στιβάδων µε το 10 Ne. είναι αµέταλλο. σχηµατίζει την ένωση HXO, η οποία διαθέτει ίσο αριθµό δεσµικών και µη δεσµικών ζευγών ηλεκτρονίων, ενώ κανένα στοιχείο σε αυτήν δεν αποκλίνει από τον κανόνα της οκτάδας. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: ΑΠΟ 6

3 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) i. Να βρεθεί ο ατοµικός αριθµός του στοιχείου Χ. (µονάδες ) ii. Πόσα ηλεκτρόνια του Χ έχουν δευτερεύοντα κβαντικό αριθµό µε τιµή l= 1; (µονάδες ) iii. Να γίνει η δοµή Lewis της ένωσης HXO και να βρεθεί ο αριθµός των σίγµα (σ) και πι (π) δεσµών που έχει η ένωση. (µονάδες ) ίνεται ατοµικός αριθµός οξυγόνου Z = 8, υδρογόνου Z = 1. ÔÑÉÐÔÕ Ï Μονάδες 6 Β. α) Σε V L υδατικού διαλύµατος του ασθενούς µονοπρωτικού οξέος ΗΑ συγκέντρωσης C M που βρίσκεται σε σταθερή θερµοκρασία 5 C προσθέτουµε νερό µέχρι ο τελικός όγκος του διαλύµατος να γίνει 50 V, οπότε ο βαθµός ιοντισµού του ασθενούς οξέος πενταπλασιάζεται. Να αποδείξετε ότι για τη σταθερά ιοντισµού Ka του οξέος ΗΑ ισχύει C Κa=. 7 ίνεται ότι και στα δύο διαλύµατα η ποσότητα των ΗΟ + υπολογίζεται αποκλειστικά και µόνο από τον ιοντισµό του ΗΑ. Μονάδες 4 β. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. i. Με προσθήκη µικρής ποσότητας στερεού KF σε υδατικό διάλυµα HNO, όγκου V= 1 L και συγκέντρωσης C= 1M, υπό σταθερή θερµοκρασία και σταθερό όγκο το ph του διαλύµατος αυξάνεται. ii. ιαθέτουµε ρυθµιστικό διάλυµα ορισµένου όγκου, ασθενούς µονοπρωτικού οξέος ΗΑ και άλατος ΝαΑ ίσων συγκεντρώσεων για κάθε συστατικό. Αν το διάλυµα αυτό αραιωθεί σε διπλάσιο όγκο, σε σταθερή θερµοκρασία, τότε το ph του διαλύµατος και ο βαθµός ιοντισµού του οξέος ΗΑ δεν µεταβάλλονται. Τα δεδοµένα της ερώτησης επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. iii. ιάλυµα άλατος NH4A αραιώνεται µε σταθερή θερµοκρασία, και δεν παρατηρείται µεταβολή ph του διαλύµατος. Άρα το οξύ HA είναι ισχυρό οξύ. Μονάδες Να αιτιολογήσετε όλες τις απαντήσεις σας. Μονάδες 6 Í. ÓÌÕÑÍÇ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: ΑΠΟ 6

4 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) Β. Να γραφούν οι χηµικές εξισώσεις των αντιδράσεων που γίνονται κατά την επίδραση NaOH στις παρακάτω έξι οργανικές ενώσεις: ΘΕΜΑ Γ Ι. ΙΙ. CH C OH O CI C CH CH O CH ΙΙΙ. Αιθανολικό διάλυµα CH CH Br IV. Υδατικό διάλυµα CH CH Br V. CH CH CH VI. C6 H5OH O C O ÔÑÉÐÔÕ Ï H Μονάδες 6 Γ1. 5,6 g αλκενίου (Α) αντιδρούν µε H O παρουσία οξέος HSO 4 και σχηµατίζεται µίγµα δύο οργανικών ενώσεων (Β) και (Γ). Το µίγµα των (Β) και (Γ) µπορεί να αποχρωµατίσει µέχρι 80mL διαλύµατος KMnO 4 συγκέντρωσης C= 0,1M οξινισµένου µε HSO 4. Χλωροµεθάνιο ( CHCl ) µετατρέπεται σε αντιδραστήριο Grignard, το οποίο αντιδρά µε κορεσµένη ένωση ( ) µε µοριακό τύπο CH6O. Το προϊόν υδρολύεται και σχηµατίζεται η ένωση (Β). Οργανική ένωση (Ε), ισοµερής της ( ) αντιδρά µε διάλυµα Tollens και σχηµατίζει κάτοπτρο αργύρου. Í. ÓÌÕÑÍÇ i) Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων (Α), (Β), (Γ), ( ) και (Ε). Μονάδες 5 ii) Να υπολογιστεί η αναλογία mol των ενώσεων (Β) και (Γ) που προέκυψαν µε την υδρόλυση της (Α). Μονάδες 5 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 4 ΑΠΟ 6

5 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) iii) Να γραφεί η χηµική εξίσωση της αντίδρασης του διαλύµατος Tollens µε την ένωση (Ε). ίνονται Ar(H) = 1, Ar(C) = 1. Γ. ίνονται οι παρακάτω χηµικές µετατροπές: ( ) ΘΕΜΑ + H / Ni (Z) + SOCl (Θ) (Μ) (Π) + Η Ο + CH COONa + Mg άνυδρος αιθέρας (Λ) KMnO 4 / H + CO + (Π) άνυδρος αιθέρας (K) ενδιάµεσο προϊόν ÔÑÉÐÔÕ Ï + Η Ο Μονάδες Αν οι οργανικές ενώσεις (Γ) και ( ) ταυτίζονται µε τις αντίστοιχες ενώσεις του Γ1 ερωτήµατος, να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων (Ζ), (Θ), (Κ), (Λ), (Μ) και (Π) Μονάδες 1 ίνονται τα παρακάτω διαλύµατα: ιάλυµα 1: διαιθυλαµίνης ( CH CH NH CH CH ) µε ph= 1 και βαθµό ιοντισµού a1 = ιάλυµα : χλωριούχου αµµωνίου ( NH4Cl ) µε συγκέντρωση 0, M και αµµωνίας 5 µε συγκέντρωση 0,1M όπου η αµµωνία έχει βαθµό ιοντισµού και a = α) Ποια από τις δύο βάσεις είναι ισχυρότερη; Να δικαιολογηθεί η απάντησή σας. Μονάδες 6 (Γ) Í. ÓÌÕÑÍÇ β) Ορισµένος όγκος από το διάλυµα 1 αραιώνεται µε νερό και προκύπτουν 100 ml διαλύµατος που ογκοµετρούνται µε διάλυµα HCl συγκέντρωσης 0,5 M. Με βοήθεια κατάλληλης πειραµατικής διάταξης για τη µέτρηση του ph κατά τη διάρκεια της ογκοµέτρησης, προκύπτει η παρακάτω καµπύλη ογκοµέτρησης. Στο ογκοµετρούµενο διάλυµα έχει προστεθεί επιπλέον ηλεκτρολυτικός δείκτης, ασθενές οργανικό οξύ H, µε pk = 7,5. δ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 5 ΑΠΟ 6

6 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) i. Να υπολογιστεί ο αρχικός όγκος του διαλύµατος 1 που αραιώθηκε ώστε να προκύψει το διάλυµα. (µονάδες ). ii. Να υπολογιστεί ο λόγος [ ] στο ογκοµετρούµενο διάλυµα, όταν [ Η ] κατά την διάρκεια της ογκοµέτρησης αποκτήσει ph= 7,5. (µονάδες ) iii. Να υπολογιστεί το ph στο ισοδύναµο σηµείο και να δικαιολογηθεί το χρώµα που θα αποκτήσει το διάλυµα στο ισοδύναµο σηµείο. (µονάδες 6) Μονάδες 11 γ) Πόσα mol NaOH πρέπει να προσθέσουµε σε 100 ml του διαλύµατος, χωρίς αλλαγή του όγκου του, ώστε να προκύψει διάλυµα όπου η συγκέντρωση οξωνίων ( HO + 11 ) να είναι ίση µε 10 M. Μονάδες 8 ίνονται: ph x 5mL Ισοδύναµο σηµείο ( HCl ) ÔÑÉÐÔÕ Ï Όλα τα διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία 5 C. Kw= Τα δεδοµένα του προβλήµατος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. Η όξινη µορφή του δείκτη H έχει κόκκινο χρώµα ενώ η βασική του µορφή µπλε χρώµα. V Í. ÓÌÕÑÍÇ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 6 ΑΠΟ 6

7 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία: Παρασκευή 0 Απριλίου 01 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Η ηλεκτρονική δοµή του 4Cr, στην θεµελιώδη κατάσταση, είναι: 1s s p s p d 4s 1s s p s p d 4s 1s s p s p 4s d 1s s p s p d α) β) γ) δ) Α. Αν διάλυµα NH4A έχει ph= 8 σε θερµοκρασία 5 C, τότε: α) το HA είναι ισχυρό οξύ β) το HA είναι ασθενές οξύ µε Ka( HA ) > Kb( NH ) γ) το HA είναι ασθενές οξύ µε Ka( HA ) = Kb( NH ) δ) το HA είναι ασθενές οξύ µε Ka( HA ) < Kb( NH ) µονάδες 5 µονάδες 5 Α. Στο φάσµα εκποµπής του ατόµου του υδρογόνου που προκύπτει από την µετάπτωση του ηλεκτρονίου από την στιβάδα Μ στην στιβάδα Κ, το µέγιστο πλήθος φασµατικών γραµµών που µπορούν να καταγραφούν είναι: α) µία β) δύο γ) τρεις δ) έξι ÈÅÌÁÔÁ 01 µονάδες 5 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 5

8 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) Α4. Στην ένωση CH= C= CH, µεταξύ δύο διαδοχικών ατόµων του άνθρακα υπάρχουν: α) δύο πι (π) δεσµοί µε επικάλυψη p τροχιακών β) ένας πι (π) δεσµός µε επικάλυψη p τροχιακών και ένας σίγµα (σ) του τύπου sp sp γ) ένας πι (π) δεσµός µε επικάλυψη p τροχιακών και ένας σίγµα (σ )του τύπου sp sp δ) ένας πι (π) δεσµός µε επικάλυψη p τροχιακών και ένας σίγµα (σ )του τύπου sp sp. µονάδες 5 Α5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. ΘΕΜΑ Β α) Η ενεργειακή ταξινόµηση των υποστιβάδων στο κατιόν He + είναι 1s< s= p< s= p= d. β) Το οξικό οξύ συµπεριφέρεται σε κάθε διάλυµα ως ασθενές οξύ. γ) Ο βαθµός ιοντισµού του οξέος HA σε υδατικό διάλυµα είναι 0,4, ενώ του οξέος ΗΒ σε υδατικό διάλυµα ίδιας θερµοκρασίας, είναι 0,6. Εποµένως, το ΗΒ είναι ισχυρότερο οξύ. δ) Οι M και N είναι ασθενείς βάσεις. Αν Kb( M ) < Kb( N ) τότε η αντίδραση M+ NH+ MH+ + N είναι µετατοπισµένη δεξιά. ε) Υδατικό διάλυµα CHOH στους 0 C έχει ph> 7. Β1. ίνονται τα επόµενα στοιχεία: 6C, 1 Mg, 15P και ΖΧ. α) Να βρεθεί ο ελάχιστος ατοµικός αριθµός (Ζ) του στοιχείου Χ αν γνωρίζουµε ότι αυτό διαθέτει ίσο αριθµό πλήρως συµπληρωµένων s και p ατοµικών τροχιακών και συνολικό άθροισµα spin των ηλεκτρονίων του ίσο µε 1 +. (µονάδες ) ÈÅÌÁÔÁ 01 β) Ένα από τα παραπάνω στοιχεία διαθέτει τις παρακάτω ενέργειες ιοντισµού: Εi1= 86 kj / mol, Ei= 491 kj / mol, Ei= 08 kj / mol, E i4= 604 kj / mol. Να δικαιολογήσετε σε ποιο από τα παραπάνω στοιχεία µπορούν να ανήκουν οι τιµές αυτές. (µονάδες ) ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: ΑΠΟ 5

9 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) γ) Να γραφούν οι δοµές κατά Lewis των ενώσεων CO, PCl 5, CHMgBr. (µονάδες 4,5) δ) Να βρεθεί ο ατοµικός αριθµός του στοιχείου Ψ που ανήκει στην ίδια περίοδο µε το Χ και σχηµατίζει βασικό οξείδιο του τύπου ΨΟ. (µονάδες 1,5) ίνονται οι ατοµικοί αριθµοί: 8O, 17Cl, 5 Br, 1H. µονάδες 10 Β. ιαθέτουµε τρία διαλύµατα 1, και των µονόξινων βάσεων Α, Β και Γ αντίστοιχα. Σε κάθε ένα από τα διαλύµατα πραγµατοποιήθηκαν: i) µέτρηση ph του αρχικού διαλύµατος, ii) ογκοµέτρηση δείγµατος 10 ml µε πρότυπο διάλυµα HCl. Τα αποτελέσµατα των µετρήσεων φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: Μετρήσεις Α Β Γ i ph αρχικού διαλύµατος ii όγκος πρότυπου δ/τος HCl (ml ) α) Να εξηγήσετε ποια από τις βάσεις είναι ισχυρότερη. µονάδες β) Επιπλέον, πραγµατοποιήθηκε µέτρηση ph του διαλύµατος που προκύπτει µετά από αραίωση δείγµατος όγκου 10 ml µε νερό στον εκατονταπλάσιο όγκο. Τα αποτελέσµατα των µετρήσεων φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: Μετρήσεις Α Β Γ i ph αρχικού διαλύµατος iii ph αραιωµένου διαλύµατος ÈÅÌÁÔÁ 01 Να εξηγήσετε γιατί µια από τις βάσεις είναι ισχυρή. µονάδες γ) Ποιος από τους δείκτες που ακολουθούν είναι καταλληλότερος για την ογκοµέτρηση κάθε διαλύµατος βάσης; γ1),4 δινιτροφαινόλη ( ka= 10 ). 7 γ) Κυανό της βρωµοθυµόλης ( ka= 10 ). 9 γ) Φαινολοφθαλεΐνη ( ka= 10 ). µονάδες ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: ΑΠΟ 5

10 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) Β. Υδρογονάνθρακας Α έχει εννέα σ (σίγµα) και δύο π (πι) δεσµούς. ΘΕΜΑ Γ α) Ποιος είναι ο µοριακός τύπος του υδρογονάνθρακα; (µονάδες ) β) Αν η ένωση Α µπορεί να δώσει αντίδραση πολυµερισµού τύπου 1,4 να βρεθεί ο συντακτικός της τύπος. (µονάδες ) Πως µπορεί να παρασκευαστεί µε πρώτη ύλη την ένωση Α το τεχνητό καουτσούκ; (µονάδες 1) γ) Ένωση Β που αποτελεί ισοµερές οµόλογης σειράς της Α δεν αντιδρά µε µεταλλικό νάτριο. Να βρεθεί ο συντακτικός τύπος της ένωσης Β (µονάδες 1) και να εξηγήσετε αν όλα τα άτοµα άνθρακα της ένωσης βρίσκονται στην ίδια ευθεία. (µονάδες ) µονάδες 8 Γ1. Αν η σχετική µοριακή µάζα της οργανικής ένωσης (Α) είναι ίση µε 88, να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων Α, Ν, στο παρακάτω διάγραµµα χηµικών µετατροπών: (Μ) (Λ) (δεν µπορεί να σχηµατίσει αλκένιο) + ΝαΟΗ αλκοολικό διάλυµα + (Λ) + (Θ) (B) (Z) + SOCl + Να R OH (A) K Cr O 7 H SO 4 CuSO 4 NaOH (Ν) + Η Ο (ενδιάµεσο + C v Η v Ο προϊόν) ÈÅÌÁÔÁ 01 (Γ) + Mg (απόλυτος αιθέρας) ( ) (Ε) + ΝαΟΗ αλκοολικό διάλυµα (Θ) + ίζηµα µονάδες 15 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 4 ΑΠΟ 5

11 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 01 Ε_.ΧλΘ(ε) Γ. Να βρεθεί ο όγκος διαλύµατος KCrO 7 / HSO 4 συγκέντρωσης 0,1 Μ που µπορεί να αποχρωµατιστεί κατά την πλήρη µετατροπή 5,8 g της ένωσης (Α) στην ένωση (Ζ). µονάδες 4 Γ. Σε 7,8 g ισοµοριακού µίγµατος δύο οργανικών ενώσεων του τύπου CkHk+ O επιδρούµε µε περίσσεια µεταλλικού νατρίου (Na) και εκλύεται αέριο υδρογόνο όγκου 1,1 L µετρηµένο σε stp συνθήκες. Σε ίση ποσότητα µίγµατος επιδρούµε µε περίσσεια διαλύµατος KMnO 4 οξινισµένου µε HSO 4, οπότε εκλύεται αέριο CO όγκου,4 L µετρηµένο σε stp συνθήκες. Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων του µίγµατος, και να δικαιολογηθεί η απάντησή σας. µονάδες 6 A H = 1, A C = 1, A O = 16. ίνονται: r( ) r( ) r( ) Όλες οι παραπάνω αντιδράσεις θεωρούνται πλήρεις και µονόδροµες και σε όλες παράγονται µόνο τα κύρια προϊόντα. ΘΕΜΑ Σε διάλυµα 1 µονοβασικού οξέος ΗΑ συγκέντρωσης C 1 = 0,1M βρέθηκε + 8 [ HO ] = 10 [OH ]. 1. Να υπολογιστεί ο βαθµός ιοντισµού του οξέος ΗΑ. µονάδες 5. Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναµιχθεί το διάλυµα 1 µε διάλυµα άλατος NaA µε ph= 9, ώστε να προκύψει διάλυµα µε ph= 5. µονάδες 6. Πόσα mol HCl πρέπει να προσθέσουµε σε 00 ml διαλύµατος άλατος NaA και συγκέντρωσης C= 0,M ώστε να προκύψει διάλυµα όγκου 00 ml µε ph=. µονάδες 8 ÈÅÌÁÔÁ Σε 00 ml διαλύµατος 1 προσθέτουµε ασβέστιο (Ca ) οπότε σχηµατίζεται διάλυµα 4 όγκου 00 ml, ενώ εκλύεται αέριο υδρογόνο όγκου 4 ml µετρηµένα σε stp. Να υπολογιστεί το ph του διαλύµατος 4. µονάδες 6 ίνονται: 14 Όλα τα διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία 5 C, Kw= 10. Τα δεδοµένα του προβλήµατος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 5 ΑΠΟ 5

12 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ XHMEIA ΘΕΜΑ A ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις 1 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Για το ιόν α. β. γ. δ Cu ισχύει η ακόλουθη ηλεκτρονιακή δοµή: [ Ar ]d 4s 18 9 [ Ar ]d 4s [ Ar ]d [ Ar ]d 4s 8 Μονάδες 4. Ένα υδατικό διάλυµα περιέχει έναν άγνωστο ηλεκτρολύτη και έχει ph=7. α. Το διάλυµα αυτό είναι οπωσδήποτε ουδέτερο. β. Για το διάλυµα ισχύει: Ka Kb = γ. Το διάλυµα είναι όξινο αν η θερµοκρασία υπερβαίνει τους 5 ο C. δ. Το διάλυµα είναι βασικό αν η θερµοκρασία υπερβαίνει τους 5 ο C. Μονάδες 4. Ένα διάλυµα µεθοξειδίου του νατρίου CHONa συγκέντρωσης 0,1M σε θερµοκρασία 5 ο C έχει: α. ph= 7 β. ph> 7 γ. ph< 1 δ. ph< 7 ÈÅÌÁÔÁ 011 Μονάδες 4 Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) 1

13 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ ιάλυµα HCl συγκέντρωσης C 1 έχει το ίδιο ph µε διάλυµα HSO 4 συγκέντρωσης C. Τα δύο διαλύµατα βρίσκονται στην ίδια θερµοκρασία. Για τα διαλύµατα αυτά ισχύει: α. C1> C β. C1< C γ. C1= C C δ. C1= Μονάδες 4 5. Σε 1 L ρυθµιστικού διαλύµατος προστίθεται ποσότητα NaOH, µε αποτέλεσµα να µεταβληθεί το ph κατά 0,05 µονάδες. Αν η ίδια ποσότητα NaOH προστεθεί σε 1 L HO τότε το ph : α. θα µεταβληθεί κατά 0,05 µονάδες. β. δεν θα µεταβληθεί. γ. θα µεταβληθεί λιγότερο από 0,05 µονάδες. δ. θα µεταβληθεί πολύ περισσότερο από 0,05 µονάδες. Μονάδες 4 6. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιο σας δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασµένη. α. Αν µια καρβονυλική ένωση δίνει ίζηµα µε αλκαλικό διάλυµα I αλλά και µε αµµωνιακό διάλυµα AgNO, τότε πρόκειται για την προπανόνη CH C CH O β. Για την εύρεση του ισοδυνάµου σηµείου διαλύµατος NH4Cl άγνωστης συγκέντρωσης µε πρότυπο διάλυµα NaOH, ο κατάλληλος δείκτης είναι το ερυθρό του Κογκό µε pka= 4. γ. Η ενέργεια δευτέρου ιοντισµού, Ei, του ασβεστίου δίνεται από την + παρακάτω αντίδραση: Ca Ca + e, Ei> 0. ÈÅÌÁÔÁ 011 ( g ) ( g ) δ. Στο βουτίνιο, CH C C CH, και τα τέσσερα άτοµα άνθρακα είναι συνευθειακά. ε. Η βενζυλική αλκοόλη, C6 H5CH OH, οξειδώνεται πλήρως µε όξινο διάλυµα KMnO 4 προς βενζοϊκό οξύ, C6 H5COOH. Μονάδες 5 Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ)

14 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 011 ΘΕΜΑ Β 1.1. ίνονται οι ατοµικοί αριθµοί των στοιχείων: 6 C, 8 O, 19 K. α. Να συγκριθούν ως προς το µέγεθός τους το 8 O και το Να δικαιολογηθεί η απάντησή σας. β. Να γραφούν οι ηλεκτρονιακοί τύποι Lewis των ενώσεων CO. 8 O. Μονάδα 0,5 Μονάδες 1,5 K CO και Μονάδες γ. Εξηγήστε το είδος του υβριδισµού του ατόµου του άνθρακα στο CO (µονάδα 1) και µε βάση αυτό, να προβλέψετε το σχήµα του µορίου του (µονάδες ). Μονάδες 1.. Το ηλεκτρόνιο του ατόµου του υδρογόνου ( 1 H ) κινείται στην ενεργειακή στάθµη που χαρακτηρίζεται από τον κύριο κβαντικό αριθµό n= 1 µε ενέργεια E 1. Απορροφώντας την κατάλληλη ενέργεια, E1 (συχνότητα ακτινοβολίας f 1), µεταπηδά στην ενεργειακή στάθµη µε n=, και σε ελάχιστο χρόνο εκπέµποντας την κατάλληλη ενέργεια, E (συχνότητα ακτινοβολίας f ), βρίσκεται στην ενεργειακή στάθµη µε n=. Στηριζόµενοι στις αρχές του ατοµικού προτύπου του Bohr: α. Να βρείτε την ενέργεια που απορρόφησε το ηλεκτρόνιο για να βρεθεί στην στάθµη µε n=, συναρτήσει της ενέργειας της θεµελιώδους κατάστασης E 1. Μονάδες f1 β. Να βρεθεί ο λόγος. f Μονάδες ÈÅÌÁÔÁ 011 γ. Ένα άτοµο υδρογόνου ( 1 H ) βρίσκεται στη θεµελιώδη κατάσταση (n= 1). Πόση ενέργεια απαιτείται ώστε το άτοµο αυτό να ιοντιστεί; Μονάδα 1 Η ενέργεια της θεµελιώδους κατάστασης, E 1, θεωρείται γνωστή.. Οι παρακάτω αντιδράσεις οξέος βάσης κατά Brönsted Lowry (B L) είναι µετατοπισµένες όλες προς τα δεξιά: HNO + NH NO + NH + 4 Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ)

15 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ NH + CN NH + HCN + 4 HCN + OH CN + H O α) Να χαρακτηρίσετε όλες τις παραπάνω ενώσεις και όλα τα ιόντα ως οξέα ή βάσεις κατά Brönsted Lowry (B L). Μονάδες β) Να διατάξετε τα οξέα και τις βάσεις κατά Brönsted Lowry (B L) κατά σειρά αυξανόµενης ισχύος. Μονάδες.1. Τέσσερα δοχεία αριθµηµένα από το ένα έως το τέσσερα περιέχουν τις παρακάτω ενώσεις, χωρίς να γνωρίζουµε το περιεχόµενο του κάθε δοχείου: CH C CH (προπανόνη) O CH CH CH ( προπανόλη) OH CH = CH CH CH (1 βουτένιο) CH C CH CH (1 βουτίνιο) α. β. γ. δ. Με βάση τις παρακάτω πληροφορίες να προσδιορίσετε ποια ένωση περιέχεται στο κάθε δοχείο: Το περιεχόµενο του δοχείου ένα και του δοχείου δύο αντιδρά µε Na. Το περιεχόµενο των δοχείων δύο και τρία δίνει κίτρινο ίζηµα µε επίδραση Ι παρουσία NaOH. Μονάδες ικαιολογείστε τις απαντήσεις σας. εν απαιτείται η αναγραφή των αντίστοιχων χηµικών εξισώσεων... Να βρεθεί ο συντακτικός τύπος της οργανικής ένωσης Χ, η οποία έχει τις παρακάτω ιδιότητες: ΘΕΜΑ Γ I. Προκύπτει µε απ ευθείας επίδραση νερού σε αλκίνιο παρουσία HSO 4 / Hg / HgSO 4. II. ίνει κεραµέρυθρο ίζηµα µε επίδραση αντιδραστηρίου Fehling. Μονάδες 4 ÈÅÌÁÔÁ 011 Μονάδες Ορισµένη ποσότητα αιθανόλης, CHCHOH, παράγεται µε προσθήκη οργανοµαγνησιακής ένωσης Α σε µία καρβονυλική ένωση Β. Η παραγόµενη ποσότητα της αιθανόλης χωρίζεται σε τρία ίσα µέρη. Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) 4

16 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Το πρώτο µέρος θερµαίνεται παρουσία χαλκού (Cu ) και προκύπτει οργανική ένωση Γ. Στην ένωση Γ προστίθεται περίσσεια διαλύµατος Tollens και καταβυθίζονται,16 g ενός στερεού ενώ σχηµατίζεται κι ένα οργανικό άλας. Το δεύτερο µέρος αντιδρά µε ισοµοριακή ποσότητα SOCl και σχηµατίζεται η οργανική ένωση Ε. Το τρίτο µέρος αντιδρά µε διάλυµα I παρουσία NaOH δίνοντας κίτρινο ίζηµα και ένα οργανικό άλας Ζ. 1. Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των Α, Β, Γ,, Ε, Ζ.. Να υπολογιστεί η αρχική ποσότητα της αιθανόλης.. Να υπολογιστεί η µάζα του κίτρινου ιζήµατος. Μονάδες 1 Μονάδες 4 Μονάδες 4. Να µεταφερθούν στο τετράδιό σας συµπληρωµένες (αντιδρώντα, προϊόντα, συντελεστές) οι παρακάτω χηµικές εξισώσεις: ΘΕΜΑ CH CH CH + CH COOK Cl HCOOK + KMnO + H SO α) β) 4 4 αλκοόλη γ) CH CH CH NaOH δ) H + οργανική ένωση H Cl πολυµερισµός ίνονται οι ατοµικές µάζες: C=1, H=1, Ag=108, I=17 ιαθέτουµε τα υδατικά διαλύµατα που περιγράφονται παρακάτω: Υ1: οξέος HA συγκέντρωσης C1= 1M Υ: άλατος CaA συγκέντρωσης C= 0,5 M Υ: οξέος HCl συγκέντρωσης C= 1M Μονάδες 6 ÈÅÌÁÔÁ Να υπολογιστεί το ph των παραπάνω διαλυµάτων. Μονάδες 9. Το διάλυµα Υ1 αραιώνεται µε νερό µέχρι να δεκαπλασιαστεί ο όγκος του. Να υπολογιστεί το ph του αραιωµένου διαλύµατος. Μονάδες Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) 5

17 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Ο δείκτης H έχει pka= 5. Στο διάλυµα Υ1 προσθέτουµε µια σταγόνα του δείκτη H. Να υπολογιστεί το πηλίκο [ ] [ Η ] στο διάλυµα Υ1. Μονάδες 4. Το διάλυµα Υ αραιώνεται µε νερό µέχρι να δεκαπλασιαστεί ο όγκος του. Το αραιωµένο διάλυµα θα έχει: α) ph= 0,5 β) ph= 1 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Μονάδα 1 5. Αναµιγνύονται ίσοι όγκοι των διαλυµάτων Υ1 και Υ και προκύπτει διάλυµα Υ4. Να υπολογιστεί το ph του Υ4. Μονάδες 6. Αναµιγνύονται: 00 ml του Υ, 00 ml του Υ και 1600 ml νερού οπότε προκύπτει διάλυµα Υ5 όγκου 000 ml. Να υπολογιστεί το ph στο διάλυµα Υ5. Μονάδες 4 7. Στο διάλυµα Υ5 προσθέτουµε 0,05mol NaOH, χωρίς µεταβολή όγκου, και + προκύπτει ρυθµιστικό διάλυµα Υ6. Να υπολογιστεί η [ HO ] στο διάλυµα Υ6. Μονάδες ίνονται : Όλα τα διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία θ=5 C, όπου Kw= Η σταθερά ιοντισµού του οξέος ΗΑ: Ka HA= 10. Για τη λύση του προβλήµατος να χρησιµοποιηθούν οι γνωστές προσεγγίσεις. ÈÅÌÁÔÁ 011 Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) 6

18 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση Οι παρακάτω τετράδες κβαντικών αριθµών αντιστοιχούν σε ηλεκτρόνια του ίδιου ατόµου. Ποιο από αυτά έχει την υψηλότερη ενέργεια; α. β. γ. δ. 1,1,0, 1,1,0, 1,,, 1 4,0,0, Μονάδες Ορισµένος όγκος διαλύµατος HCOOH θερµοκρασίας 5 ο C αραιώνεται µε προσθήκη ίσου όγκου ζεστού νερού, οπότε προκύπτει διάλυµα θερµοκρασίας 40 ο C. Ποια από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστή; α. ο βαθµός ιοντισµού και η σταθερά ιοντισµού του HCOOH αυξάνονται. β. ο βαθµός ιοντισµού του HCOOH αυξάνεται ενώ η σταθερά ιοντισµού του παραµένει σταθερή. γ. ο βαθµός ιοντισµού του HCOOH µειώνεται ενώ η σταθερά ιοντισµού του παραµένει σταθερή. δ. ο βαθµός ιοντισµού του HCOOH µειώνεται ενώ η σταθερά ιοντισµού του αυξάνεται. Μονάδες 5 ÈÅÌÁÔÁ Κατά την προσθήκη ισοµοριακής ποσότητας Η σε αιθίνιο, ο σ δεσµός µεταξύ των ατόµων C µετατρέπεται: α. από sp sp σε sp sp. β. από sp sp σε sp sp. γ. από sp sp σε sp sp. δ. από sp sp σε sp sp. Μονάδες 5 1

19 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Στοιχείο Χ βρίσκεται στη θεµελιώδη κατάσταση. Στο άτοµό του το άθροισµα των κβαντικών αριθµών m s των ηλεκτρονιών του ισούται µε τρία (). Ο µικρότερος ατοµικός αριθµός που αντιστοιχεί σε τέτοιο στοιχείο είναι ο: α. 7. β. 4. γ. 6. δ. 6. Μονάδες Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. ΘΕΜΑ ο α. Ένα υδατικό διάλυµα ΗCl συγκέντρωσης 10-8 Μ έχει ph =8 στους 5 ο C. β. Κάθε στοιχείο στη θεµελιώδη κατάσταση, που το άτοµο του διαθέτει 1 µονήρες ηλεκτρόνιο στην p υποστοιβάδα της εξωτερικής του στοιβάδας, θα ανήκει στην 1 η οµάδα του Περιοδικού Πίνακα. 1 0 γ. Η ηλεκτρονιακή δοµή 1s s p x p y p z δεν είναι σύµφωνη µε τον κανόνα του Hund. δ. Η φαινόλη (C 6 H 5 OH) είναι ασθενές οξύ και εξουδετερώνεται από υδατικό διάλυµα NaOH. ε. Η αιθανάλη (CH CHO) είναι δραστικότερη από την µεθανάλη (ΗCHO) στις αντιδράσεις προσθήκης. Μονάδες 5.1. Για τα στοιχεία Α, Β, Γ γνωρίζουµε ότι: το άτοµο του στοιχείου Α στη θεµελιώδη κατάσταση, διαθέτει συνολικά 7 ηλεκτρόνια µε l =0 και ανήκει στον s τοµέα του Περιοδικού Πίνακα. το ανιόν B είναι ισοηλεκτρονιακό µε το ευγενές αέριο της ης περιόδου. το άτοµο του στοιχείου Γ στη θεµελιώδη κατάσταση, διαθέτει συνολικά 4 ζεύγη ηλεκτρονίων. α. Να υπολογίσετε τους ατοµικούς αριθµούς των Α, Β, Γ. Μονάδες ÈÅÌÁÔÁ 010 β. Να προσδιορίσετε σε ποια οµάδα και σε ποια περίοδο του Περιοδικού Πίνακα βρίσκονται τα στοιχεία Α, Β, Γ, και να τα κατατάξετε κατά σειρά αυξανόµενης ενέργειας πρώτου ιοντισµού Εi (1). Μονάδες γ. (i) Ποιο από τα παραπάνω στοιχεία µπορεί να σχηµατίσει βασικό οξείδιο; Μονάδα 1

20 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 010 (ii) Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο του οξειδίου. ίνεται ο ατοµικός αριθµός του οξυγόνου, Ζ=8. Μονάδες.. α. Στο διάλυµα ενός µονοπρωτικού οξέος ΗΑ προσθέσαµε ορισµένη ποσότητα του άλατος ΝaΑ, χωρίς µεταβολή του όγκου και της θερµοκρασίας, και διαπιστώσαµε ότι το ph του διαλύµατος δεν άλλαξε. Το µονοπρωτικό οξύ ΗΑ είναι ισχυρό ή ασθενές; Μονάδες 1. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες β. Τρία δοχεία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ περιέχουν τα υδατικά διαλύµατα των µονοπρωτικών οξέων ΗΑ του προηγούµενου ερωτήµατος, ΗΒ και ΗΓ χωρίς όµως να γνωρίζουµε ποιο οξύ περιέχεται σε κάθε δοχείο. Στο κάθε διάλυµα διοχετεύουµε την απαιτούµενη για πλήρη εξουδετέρωση ποσότητα αέριας ΝΗ χωρίς µεταβολή του όγκου των διαλυµάτων. Κατόπιν µετράµε το ph των διαλυµάτων και βρίσκουµε ότι: Στο δοχείο Ι το διάλυµα έχει ph = 7. Στο δοχείο ΙΙ το διάλυµα έχει ph = 5. Στο δοχείο ΙΙΙ το διάλυµα έχει ph = 9. Το διάλυµα ποιου οξέος περιέχεται σε κάθε δοχείο; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 1 Μονάδες 6 ίνονται: - Οι σταθερές ιοντισµού των ασθενών µονοπρωτικών οξέων ΗΒ και 5 ΗΓ K = 10 8 και K = 10 a(hb) a(hγ) - Η σταθερά ιοντισµού της αµµωνίας K b(nh ) ÈÅÌÁÔÁ = Όλα τα παραπάνω διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία θ=5 ο C 14 όπου K w= 10.. α. Να αναγνωρίσετε το είδος των υβριδικών τροχιακών όλων των ατόµων C στο µόριο της ένωσης: 1 CH = CH C N Μονάδες 1,5 β. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας σωστά συµπληρωµένες (προϊόντα και συντελεστές) τις παρακάτω χηµικές εξισώσεις: i. CHCH OH + Cl + KOH ii. CHC CH + CuCl + NH iii. CH = CH CN πολυµερισµός Μονάδες 4,5

21 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ ΘΕΜΑ ο.1. Σε 8,8g κορεσµένης µονοσθενούς αλκοόλης (Α) προσθέτουµε περίσσεια µεταλλικού νατρίου και εκλύονται 1,1L αερίου υδρογόνου µετρηµένα σε stp. Να προσδιορίσετε τον µοριακό τύπο της αλκοόλης (Α). Μονάδες 4.. ίνονται οι παρακάτω χηµικές µετατροπές: C H 6 +HCl (Ε) ( ) (κύριο προϊόν) +Mg άνυδρος αιθέρας (Γ) +Η Ο (Αλκίνιο) C v H v- HgSO 4, HgSO 4 καστανέρυθρο ίζηµα + (B) (Z) (κύριο προϊόν) +CuSO 4, NaOH +H Ni (ενδιάµεσο προϊόν) (A) +H O +I + NaOH (Θ) + κίτρινο ίζηµα (Λ) (Β) +Ι, ΚΟΗ +HCl κίτρινο ίζηµα Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, B, Γ,, Ε, Ζ, Θ, και Λ. ίνεται ότι ο µοριακός τύπος της ένωσης (Α) στην ερώτηση. είναι ίδιος µε τον µοριακό τύπο της ένωσης (Α) του ερωτήµατος.1. Μονάδες 16 ÈÅÌÁÔÁ Σε 1,44g ισοµοριακού µείγµατος δύο ισοµερών κορεσµένων καρβονυλικών ενώσεων µοριακού τύπου C4H8O, προσθέτουµε περίσσεια διαλύµατος Tollens, οπότε σχηµατίζονται,16g κατόπτρου αργύρου. Να υπολογίσετε τον όγκο του διαλύµατος KMnO 4 0,1 Μ, οξινισµένου µε H SO 4, που απαιτείται για την πλήρη οξείδωση ίσης ποσότητας του παραπάνω µείγµατος. 4

22 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ ίνονται: Κατά την επίδραση του διαλύµατος KMnO 4 δεν γίνεται διάσπαση της ανθρακικής αλυσίδας. Οι σχετικές ατοµικές µάζες: Ar(Ag) = 108, Ar(C) = 1, Ar(H) = 1, Ar(O) = 16. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 4 ο 4.1. ιαθέτουµε διάλυµα 1, ασθενούς µονοπρωτικό οξέος ΗΑ 1Μ. 4 Σε 100mL του διαλύµατος 1 βρέθηκαν 10 mol HO +. Να υπολογίσετε το ph του διαλύµατος και τον βαθµό ιοντισµού του οξέος ΗΑ. Μονάδες ιαλύονται σε νερό 4,6g HCOOH και σχηµατίζεται διάλυµα συγκέντρωσης C και όγκου V. 50mL του διαλύµατος ογκοµετρούνται µε πρότυπο διάλυµα NaOH 1Μ. Στο ισοδύναµο σηµείο της ογκοµέτρησης έχουν καταναλωθεί 5mL διαλύµατος NaOH. α) Να υπολογιστεί η συγκέντρωση C και ο όγκος V. Μονάδες 6 β) ιαθέτουµε τους ηλεκτρολυτικούς δείκτες: βρωµοκρεζόλη µε pkδ= 4,5 φαινολοφθαλεΐνη µε pkδ= 9 (i) Επιλέξτε τον κατάλληλο δείκτη για την εύρεση του ισοδύναµου σηµείου. Μονάδες 1 (ii) Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες γ) Ποιο από τα δύο ασθενή οξέα, το ΗΑ ή το HCOOH, είναι ασθενέστερο; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 5 δ) Να υπολογίσετε το ph του διαλύµατος, που προκύπτει αν σε 100mL του διαλύµατος 1 προσθέσουµε 5mL διαλύµατος ισχυρής βάσης Ca(OH) συγκέντρωσης 1M. ÈÅÌÁÔÁ 010 ίνονται: Η σταθερά ιοντισµού του ΗCOOH: Κ a =10 4 Όλα τα διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία θ=5 C, όπου K w =10 14 Οι σχετικές ατοµικές µάζες Αr (C) = 1, Αr (H) =1, Αr (O) =16 Για τη λύση του προβλήµατος να χρησιµοποιηθούν οι γνωστές προσεγγίσεις. Μονάδες 7 Σας ευχόµαστε επιτυχία στο διαγώνισµα της ΟΕΦΕ και των πανελλαδικών εξετάσεων. 5

23 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ 1 ΘΕΜΑ 1 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις προτάσεις 1.1 έως και 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στο σωστό συµπλήρωµά της Η υποστοιβάδα 4f αποτελείται από: α. ένα ατοµικό τροχιακό β. επτά ατοµικά τροχιακά γ. τρία ατοµικά τροχιακά δ. πέντε ατοµικά τροχιακά 1.. Η συζυγής βάση του HS είναι η: α. S + β. H O γ. H S δ. OH Μονάδες 5 Μονάδες Ρυθµιστικό διάλυµα περιέχει CH COOH 1 M και CH COONα 0.1 M. Αν η Κ α του αιθανικού οξέος ισούται µε 10-5 τότε το ph του διαλύµατος είναι: α. 4 β. 5 γ. 6 δ. 7 Μονάδες Στις αντιδράσεις υποκατάστασης, το πιο δραστικό αλκυλαλογονίδιο από τα παρακάτω, είναι το: α. CH CH Cl β. CH CH F γ. CH CH I δ. CH CH Br Μονάδες 5 ÈÅÌÁÔÁ 009 1

24 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. α. Το άτοµο Χ µε Ζ=4 έχει ένα ηλεκτρόνιο στην υποστιβάδα 4s. β. Στο άτοµο του υδρογόνου ( 1 Η) η υποστιβάδα s έχει µικρότερη ενέργεια από την υποστιβάδα p γ. Το σηµείο της ογκοµέτρησης όπου έχει αντιδράσει πλήρως η ουσία µε ορισµένη ποσότητα του πρότυπου διαλύµατος λέγεται τελικό σηµείο ή πέρας της ογκοµέτρησης. δ. H αραίωση υδατικού διαλύµατος ασθενούς µονοπρωτικού οξέος HA µε νερό, προκαλεί αύξηση του βαθµού ιοντισµού του ΗΑ. ε. Η πλευρική επικάλυψη p-p ατοµικών τροχιακών δηµιουργεί π δεσµούς. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ.1. ίνονται τα εξής τρία άτοµα: 8 Ο, 9 F, 16 S. α. Να κατατάξετε τα παραπάνω τρία άτοµα κατά φθίνουσα σειρά ενέργειας 1 ου ιοντισµού. Μονάδες β. Να βρείτε τις δοµές Lewis των χηµικών ουσιών: - i) SO 4 και ii) SF 6 Μονάδες γ. Ποια από τις παραπάνω δύο δοµές του υποερωτήµατος.1 β, δεν υπακούει στον κανόνα της οκτάδας; Μονάδες 1.. ιάλυµα 1 περιέχει άλας ΝαΑ. ιάλυµα περιέχει άλας ΝαΒ. Τα δύο διαλύµατα έχουν ίσες συγκεντρώσεις και βρίσκονται στην ίδια θερµοκρασία 5 C. Τα ΗΑ και ΗΒ είναι ασθενή µονοπρωτικά οξέα. Να χαρακτηριστούν οι παρακάτω προτάσεις σαν σωστές ή λανθασµένες και να δικαιολογηθούν οι απαντήσεις σας: α. Και τα δύο διαλύµατα έχουν ph > 7. Μονάδες β. Αν ph ( 1) > ph ( ) το οξύ ΗΑ είναι ισχυρότερο από το οξύ ΗΒ. Μονάδες ÈÅÌÁÔÁ 009 γ. Προσθέτω στο 1 σταγόνες δείκτη Η ( 5 K a ( H ) 10 = ) και το χρώµα του διαλύµατος γίνεται κόκκινο. ( ίνεται ότι η όξινη µορφή του δείκτη είναι κόκκινη ενώ η βασική µορφή µπλε). Μονάδες.. α. Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των Α, Β, Γ,, Ε, Ζ, Θ, Κ και να γραφούν οι χηµικές εξισώσεις (αντιδρώντα, προϊόντα, συντελεστές) των παρακάτω χηµικών αντιδράσεων:

25 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 009 +NaCN +H O/H + 1) A B CH CH COOH -NaCl ΘΕΜΑ +Mg +CH CHO +H O ) A Γ Ε -Mg(OH)Cl ) 4) Πολυµερισµός HC CH + HCl Z Θ HC CCH + H Ni ΑΛΚΕΝΙΟ (Κ) Μονάδες 8 (x4) β. Να αναφερθεί το είδος των χηµικών δεσµών σύµφωνα µε τη θεωρία του δεσµού σθένους και το είδος των τροχιακών: i) στο µόριο του HC CCH. ii) στο µόριο του αλκενίου (Κ). Μονάδες 4 (x) ίνεται το παρακάτω διάγραµµα χηµικών µετατροπών: (A) C v H v (Ζ) (Κ) + HCl αέριο CO +Br /CCl 4 (Β) +NaOH +Mg άνυδρος αιθέρας Cu 00 o C (Θ) περίσσεια όξινου διαλύµατος KMnO 4 αλκοόλη (Γ) +ένωση (Θ) (οργανικό (Λ) άνυδρος προϊόν) αιθέρας +H O H SO 4 HgSO 4 ( ) +NaOH +CuSO4 (Ε)+ καστανέρυθρο ίζηµα ÈÅÌÁÔÁ 009 +Η Ο (Μ) πυκνό H SΟ C (οργανικό προϊόν) +Η Ο Η + (Ξ) αλογονοφορµική

26 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων (Α), (Β), (Γ), ( ), (Ε), (Ζ), (Θ), (Κ), (Λ), (Μ) και (Ξ). Μονάδες Να γραφούν οι χηµικές εξισώσεις: α. της οργανικής ένωσης ( ) µε το διάλυµα NαOH και CuSO 4 προς σχηµατισµό της οργανικής ένωσης (Ε). β. της επίδρασης περίσσειας διαλύµατος KMnO 4 οξινισµένου µε H SO 4 στην οργανική ένωση (Κ) προς σχηµατισµό του αερίου διοξειδίου του άνθρακα. Μονάδες 5 (x,5).. Πως µπορούµε να διακρίνουµε τις οργανικές ενώσεις (Μ) και (Ξ) χρησιµοποιώντας µίγµα αντιδραστηρίων Ι και NaOH στην απαιτούµενη στοιχειοµετρική αναλογία; Να γραφούν οι κατάλληλες χηµικές εξισώσεις. Μονάδες ,6 mol της άκυκλης κορεσµένης οργανικής ένωσης µε µοριακό τύπο CH6O αντιδρούν πλήρως µε 00 ml διαλύµατος 1 που περιέχει KCrO 7 συγκέντρωσης C οξινισµένου µε HSO 4. Να γραφεί η χηµική εξίσωση της αντίδρασης που πραγµατοποιείται και να υπολογιστεί η συγκέντρωση C του KCrO 7 στο διάλυµα 1. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 4 Σε 00mL υδατικού διαλύµατος HCl 1 προσθέτουµε ισοµοριακή ποσότητα αέριας µεθυλαµίνης (CH ΝΗ ) και προκύπτει διάλυµα όγκου 00 ml Σε δοχείο Α µεταφέρουµε 100mL διαλύµατος και ογκοµετρούµε µε πρότυπο διάλυµα ΝαΟΗ συγκέντρωσης 0,4Μ. Για τον προσδιορισµό του ισοδυνάµου σηµείου της ογκοµέτρησης καταναλώθηκαν 5 ml προτύπου διαλύµατος ΝαΟΗ. Να βρείτε: α. τη συγκέντρωση του διαλύµατος 1. Μονάδες 4 β. τη συγκέντρωση των Η Ο + στο διάλυµα. Μονάδες Σε δοχείο Β µεταφέρουµε 10mL διαλύµατος και προσθέτουµε 0,4g NaOH οπότε προκύπτει διάλυµα µε όγκο 10mL. Να προσδιορίσετε το ph του διαλύµατος. Μονάδες 9 ÈÅÌÁÔÁ 009 4

27 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Σε δοχείο Γ µεταφέρουµε 80 ml διαλύµατος και προσθέτουµε 4 ml αερίου ΗCl µετρηµένα σε stp συνθήκες, οπότε προκύπτει το διάλυµα 4 όγκου 80mL. Να προσδιορίσετε το βαθµό ιοντισµού α του CH NH + στο διάλυµα 4. Μονάδες 8 Όλα τα διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία 5 ο C, όπου: Κ w = K b (CH NH )= 10-4 ίνεται Μ r (NaOH)=40 Τα αριθµητικά δεδοµένα του προβλήµατος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. Καλή επιτυχία! ÈÅÌÁÔÁ 009 5

28 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση Ποια από τις παρακάτω ηλεκτρονιακές δοµές αντιστοιχούν στη θεµελιώδη κατάσταση του ατόµου του 5 Mn ; α. K()L(8)M(8)N(7) β. K()L(8)M(1)N(). γ. K()L(8)M(15). δ. K()L(8)M(14)N(1). Μονάδες Ποια από τις παρακάτω ενώσεις όταν διαλυθεί στο νερό µπορεί να σχηµατίσει διάλυµα µε ph = 1 στους 5 C: α. CH5OH. β. CH5OK. γ. C6H5OH. δ. CHNHBr Μονάδες Το απεσταγµένο νερό σε ορισµένη θερµοκρασία θ C έχει ph = 6,5. Στην περίπτωση αυτή ισχύει:: 14 α. K = 10 W β. θ > 5 C. γ. poh > ph. δ. θ < 5 C. Μονάδες 4 ÈÅÌÁÔÁ Για την ογκοµέτρηση διαλύµατος µεθυλαµίνης ( CHNH ) µε πρότυπο διάλυµα ισχυρού οξέος, ο κατάλληλος πρωτολυτικός δείκτης έχει: α. pkα= 8. β. pkα= 5,5. γ. pkα= 10. δ. pkα= 1. Μονάδες 4 1

29 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Στο µόριο BF περιέχονται δεσµοί που προκύπτουν µε επικάλυψη τροχιακών: α. p sp. β. γ. δ. p p s sp. sp. sp. ίνονται οι ατοµικοί αριθµοί: 9 F, 5 B Μονάδες Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη: α. Στο άτοµο του υδρογόνου οι υποστιβάδες s και p έχουν την ίδια ενέργεια. β. Το ph διαλύµατος που περιέχει το ασθενές οξύ ΗΑ σε συγκέντρωση C(Μ), και το άλας του ασθενούς οξέος NαA µε την ίδια συγκέντρωση C(Μ), είναι αδύνατο να έχει ph = 8 στους 5 C. γ. Το ανιόν CHCHO είναι ισχυρότερη βάση από ανιόν CHCOO. δ. Όλοι οι δεσµοί στο µόριο της ακεταλδεΰδης ( CHCHO ) είναι σίγµα δεσµοί (σ). ε. Η προσθήκη Br στο αιθένιο είναι αντίδραση οξειδοαναγωγής. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ.1. Το στοιχείο Χ έχει στη θεµελιώδη κατάσταση ένα µονήρες ηλεκτρόνιο στην υποστιβάδα p. α. Ποιος µπορεί να είναι ο ατοµικός αριθµός του στοιχείου Χ; Μονάδες β. Αν το στοιχείο Χ έχει µεγαλύτερη ενέργεια πρώτου ιοντισµού (Ε i1 ) από το στοιχείο 15 P, να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο κατά Lewis της ένωσης ΗΧΟ. ίνονται τα στοιχεία Η και Ο µε ατοµικούς αριθµούς 1 και 8 αντίστοιχα. Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. Μονάδες 4.. Για τα οξέα ΗΑ, ΗΒ και ΗΓ υπάρχουν τα εξής πειραµατικά δεδοµένα: α. Κατά την πλήρη εξουδετέρωση ορισµένης ποσότητας του οξέος ΗΑ από διάλυµα ΝαΟΗ προκύπτει διάλυµα µε ph = 7. β. Κατά την πλήρη εξουδετέρωση ορισµένης ποσότητας του οξέος ΗΒ από διάλυµα ΝαΟΗ προκύπτει διάλυµα µε ph > 7. γ. Σε υδατικό διάλυµα οξέος ΗΓ διαλύουµε ποσότητα άλατος ΝαΓ χωρίς να µεταβληθεί ο όγκος του διαλύµατος. Παρατηρούµε ότι το ph του διαλύµατος παραµένει σταθερό. Να κατατάξετε τα οξέα µε σειρά αυξανόµενης ισχύος. Να δικαιολογηθεί η απάντησή σας. Τα διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία 5 C. Μονάδες 8 ÈÅÌÁÔÁ 008

30 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Ποια η επίδραση νερού στα παρακάτω σώµατα, γράφοντας και τους κατάλληλους καταλύτες ή συνθήκες όπου χρειάζεται: CH CH = CH. α. β. CH C CH. CH CH OK. γ. δ. CH CH CN. ε. HCOOCH. Να γραφούν τα κύρια προϊόντα των αντιδράσεων, όπου απαιτείται. ΘΕΜΑ ίνεται το παρακάτω διάγραµµα χηµικών µετατροπών: (A) (Β) (Θ) + Na (ισοµοριακή ποσότητα) + CH Br +Η Ο Hg / H SO 4 (Κ) + (Λ) κίτρινο ίζηµα Ι + ΚΟΗ +RMgBr C v H v O ( ) άνυδρος αιθέρας (Γ) + διάλυµα Tollens κάτοπτρο Ag +Η Ο Μονάδες 10 (Ε) (Z) (H) H SO o C + Br CCl 4 ÈÅÌÁÔÁ 008 (Θ) + NaOH αλκοόλη α) Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ,, Ε, Ζ, Η, Θ, Κ, Λ Μονάδες 15

31 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β) Ποσότητα της οργανικής ένωσης (Γ) χωρίζεται σε δύο ίσα µέρη. Στο ένα µέρος προστίθεται περίσσεια διαλύµατος Tollens και σχηµατίζονται 0,5 mol Ag. Το δεύτερο µέρος διαβιβάζεται σε 00 ml διάλυµα KMnO 4 συγκέντρωσης 1 Μ, οξινισµένο µε HSO 4. Εξετάστε και δικαιολογήστε αν θα αποχρωµατιστεί το όξινο διάλυµα του KMnO 4. Όλες οι αντιδράσεις να θεωρούνται ποσοτικές. Μονάδες 10 ΘΕΜΑ 4 Υδατικό διάλυµα ασθενούς οξέος ΗΑ ( 1) έχει συγκέντρωση C1= 0,1M και ph = Να υπολογίσετε τη σταθερά Κα του οξέος ΗΑ και το βαθµό ιοντισµού του στο διάλυµα 1. Μονάδες Σε 50 ml του διαλύµατος 1 προστίθεται νερό µέχρι να προκύψει διάλυµα όγκου 00 ml. Στο διάλυµα προστίθενται 00 ml υδατικού διαλύµατος ισχυρής βάσης Ca(OH) συγκέντρωσης 5 10 M. Προκύπτει τελικά διάλυµα όγκου 500 ml. να υπολογίσετε την συγκέντρωση οξωνίων ( HO + ) και το βαθµό ιοντισµού του οξέος ΗΑ στο διάλυµα. Μονάδες Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναµίξουµε το διάλυµα 1 και διάλυµα ΝαΟΗ 0,1 Μ ώστε να προκύψει ουδέτερο διάλυµα; Μονάδες 10 ίνονται: Όλα τα παραπάνω διαλύµατα βρίσκονται σε θερµοκρασία 5 C. Kw = Οι γνωστές προσεγγίσεις επιτρέπονται από τα δεδοµένα του προβλήµατος. ÈÅÌÁÔÁ 008 4

32 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Η ενέργεια ιοντισµού του ατόµου του υδρογόνου σε KJ/mol είναι: Α., Β., Γ. 1, ,1 10 ίνεται Ν Α = 6, Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 1 Β. 1 Γ. Μικρότερο του. Μικρότερο του 1 Μονάδες 5 Μονάδες 5 1. Σε υδατικό διάλυµα ΝΗ 0,1Μ προστίθεται ποσότητα ΚΟΗ χωρίς µεταβολή του όγκου του διαλύµατος. Α. Ο βαθµός ιοντισµού της ΝΗ και το ph του διαλύµατος αυξάνονται. Β. Ο βαθµός ιοντισµού της ΝΗ και το ph του διαλύµατος ελαττώνονται. ÈÅÌÁÔÁ 007 Γ. Ο βαθµός ιοντισµού της ΝΗ αυξάνεται και το ph του διαλύµατος µειώνεται.. Ο βαθµός ιοντισµού της ΝΗ µειώνεται και το ph του διαλύµατος αυξάνεται. Μονάδες 5 1

33 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Ποιες από τις παρακάτω ενώσεις αντιδρούν µε το φελίγγειο υγρό; A.CH CH OH Μονάδες Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιο σας τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη, δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. Α. Όλες οι αλκοόλες µε µοριακό τύπο C 4 H 9 OH µπορούν να παρασκευαστούν µε αναγωγή καρβονυλικής ένωσης. Β. Το στοιχείο µε ατοµικό αριθµό Ζ 1 =6 έχει πολύ µεγάλη Ε i1, µικρότερη πάντως από την E i1 του στοιχείου µε ατοµικό αριθµό Ζ =. Γ. Όταν σε υδατικό διάλυµα CH COOH προστίθεται υδατικό διάλυµα ΝαCl, το ph αυξάνεται.. Σε ρυθµιστικό διάλυµα ΗΑ C M και ΝαΑ C M το ph στους 5 0 C θα είναι οπωσδήποτε µικρότερο του 7. Ε. Κατά µήκος µιας περιόδου του Π.Π η ατοµική ακτίνα ελαττώνεται ΣΤ. Β.CH = O Γ.CH C CH O. ΗΟ CH CH CH = O από αριστερά προς τα δεξιά. Αυτό συµβαίνει γιατί προχωρώντας προς τα δεξιά µειώνεται το δραστικό πυρηνικό φορτίο. ÈÅÌÁÔÁ 007 Ο κβαντικός αριθµός l καθορίζοντας το σχήµα του τροχιακού, καθορίζει και τον προσανατολισµό του. Μονάδες 6

34 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 007 ΘΕΜΑ ο Α1) Οι ενώσεις CH C CH, CH CH CH OH, CH CH=CH, CH CH CH=O, CH C CH, O CH CH CH OH περιέχονται στα δοχεία A,B,Γ,,Ε,Ζ. Να βρεθεί το περιεχόµενο του κάθε δοχείου από τα παρακάτω πειραµατικά δεδοµένα : 1) Το διάλυµα Br /CCl 4 αποχρωµατίζεται στα δοχεία Β και. ) Με προσθήκη διαλύµατος Ι /ΝαΟΗ σχηµατίζεται ίζηµα στα δοχεία Α και Γ. ) Με προσθήκη Να εκλύεται αέριο στα δοχεία, Ε, Α. 4) Το διάλυµα KMnO 4 /H SO 4 αποχρωµατίζεται στα δοχεία Ε,Α,Ζ. Μονάδες 6 Α) Ποια από τις παραπάνω ενώσεις αντιδρά µε το αντιδραστήριο Tollens; Να γραφεί η χηµική εξίσωση που περιγράφει την αντίδραση. Β) i) Να γραφεί η ηλεκτρονιακή δοµή του στοιχείου 7 Ζ. ii) iii) iv) Μονάδες Να βρεθεί σε ποια οµάδα, ποια περίοδο και ποιο τοµέα του Π.Π. ανήκει. Nα συγκρίνετε την ενέργεια ιοντισµού και την ατοµική ακτίνα των στοιχείων 7 Ζ, Li. Να γραφούν οι τετράδες κβαντικών αριθµών των ηλεκτρονίων σθένους του στοιχείου Ζ. v) Να γραφεί ο ηλεκτρονιακός τύπος κατά Lewis της ένωσης HZO. ( ίνονται οι ατοµικοί αριθµοί του Η και του Ο: Ζ=1 και Ζ =8 αντίστοιχα) (Μονάδες 10) ÈÅÌÁÔÁ 007

35 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ) Το διπλανό σχήµα παριστάνει δύο ογκοµετρήσεις. 1) Να χαρακτηρίσετε τις ογκοµετρήσεις (οξυµετρία - αλκαλιµετρία). (Μονάδες ) ) Να χαρακτηρίσετε τις ογκοµετρούµενες ουσίες (ισχυρό οξύ, ισχυρή βάση, ασθενές οξύ, ασθενής βάση). (Μονάδες 1) ) Να χαρακτηρίσετε τη διαλυµένη ουσία του πρότυπου διαλύµατος (ισχυρό οξύ, ισχυρή βάση, ασθενές οξύ, ασθενής βάση). 4) Να συγκρίνετε ως προς την ισχύ τις ογκοµετρούµενες ουσίες, αιτιολογώντας την απάντηση σας. (Μονάδες 1) (Μονάδες ) ίνεται ότι τα ογκοµετρούµενα διαλύµατα είναι ίσου όγκου, βρίσκονται στη θερµοκρασία των 5 C, έχουν τον ίδιο διαλύτη (H O) και οι διαλυµένες ουσίες όλων των διαλυµάτων είναι µονοπρωτικοί ηλεκτρολύτες. ÈÅÌÁÔÁ α β V(mL) 4

36 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ ΘΕΜΑ ο Α. Υδρογονάνθρακας του τύπου C v H v- (A) έχει συνολικά στο µόριο του 11 δεσµούς σ και π. Να βρεθεί ο Μοριακός τύπος του υδρογονάνθρακα Α. (Μονάδες 6) Β. Με βάση το παρακάτω διάγραµµα να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων Α, Β, Γ,, Ε, Ζ, Θ, Λ. Α + Η Ο +Na Z+1/ H Λ +Θ (Μονάδες 8) Γ. Να γραφούν όλες οι χηµικές εξισώσεις των αντιδράσεων που πραγµατοποιούνται....,... H Β Ni (Μονάδες 6). Πόσα ml διαλύµατος K Cr O 7 1/6 M παρουσία H SO 4 απαιτούνται για την πλήρη οξείδωση 0,1 mol της Γ; I+ NaOH Γ Θ +SOCl + κίτρινο ίζηµα (Μονάδες 5) ÈÅÌÁÔÁ 007 +Θ Ε+ΝαCl 5

37 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ ΘΕΜΑ 4ο Α. ίνονται τα διαλύµατα: 1 : 1L υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,1Μ. : 1L υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Γ 1Μ. Να βρεθούν οι βαθµοί ιονισµού των δύο βάσεων και τα ph των δύο διαλυµάτων αν οι σταθερές ιοντισµού των βάσεων Β και Γ είναι Κ b =10-5 και Κ b =10-6 αντίστοιχα. Μονάδες 4 Β. Πόσα mol HCl απαιτούνται για την πλήρη εξουδετέρωση του 1 και πόσο είναι το ph του διαλύµατος αυτού στο ισοδύναµο σηµείο; Ο όγκος του διαλύµατος διατηρείται σταθερός. Μονάδες 5 Γ. Πόσα mol ΗCl πρέπει να προστεθούν στο 1 χωρίς µεταβολή του όγκου του διαλύµατος για να µεταβληθεί το ph του κατά µονάδες; Μονάδες 8. Τα δύο διαλύµατα 1 και αναµιγνύονται και προκύπτει διάλυµα όγκου L. Να βρεθούν οι βαθµοί ιοντισµού των δύο βάσεων στο καθώς και το ph του διαλύµατος αυτού. Όλα τα διαλύµατα βρίσκονται στη θερµοκρασία των 5 C. H Kw= Να γίνουν οι προβλεπόµενες από το σχολικό βιβλίο προσεγγίσεις. Μονάδες 8 ÈÅÌÁÔÁ 007 6

38 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Θέµα 1 ο α) Πόσα ηλεκτρόνια µπορούν να υπάρχουν σ ένα άτοµο, τα οποία να έχουν : 1. n=4, l=. n=5, l=1. n=5, l=, ml= 4. n=, ml=0 5. n=, ms=1/ β) Επιλέξτε τη σωστή απάντηση : (Βαθµοί 5) Όταν υδατικό διάλυµα R-NH αραιωθεί µε προσθήκη Η Ο 1. Ο βαθµός ιοντισµού της R-NH και η [ΟΗ - ] θα ελαττωθούν. Ο βαθµός ιοντισµού της R-NH και η [ΟΗ - ] θα αυξηθούν. Ο βαθµός ιοντισµού της R-NH θα αυξηθεί, ενώ το ph του διαλύµατος θα ελαττωθεί. 4. Ο βαθµός ιοντισµού της R-NH καθώς και ph του διαλύµατος θα αυξηθούν. (Βαθµοί 5) γ) Να καταταγούν κατά σειρά αυξανόµενου ph τα παρακάτω υδατικά διαλύµατα συγκέντρωσης 1Μ. Θερµοκρασία διαλυµάτων 5 0 C 1. ιάλυµα HCOONa 4. ιάλυµα ΚΟΗ. ιάλυµα KCl 5. ιάλυµα NH 4 Br. ιάλυµα ΗΝΟ 6. ιάλυµα Ca(OH) (Βαθµοί 5) δ) Ποια από τις παρακάτω ενώσεις δεν αντιδρά µε διάλυµα Ι -ΚΟΗ 1.CH C CH CH. CH CH = O O CH.CH CH CH CH CH 4.CH C CH CH OH CH OH ÈÅÌÁÔÁ 006 ε) Σε τέσσερα δοχεία περιέχονται οι ενώσεις : 1.CH CH= CHCOOH.CH C HCH OH.CH C = CHCH CH 4.CH COOH CH Ποια από αυτές αντιδρά και µε τα δύο παρακάτω αντιδραστήρια ; i) διάλυµα Br σε CCl 4 ii) K CO CH (Βαθµοί 5) (Βαθµοί 5)

39 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 006 Θέµα ο α) Να κατατάξετε κατά αυξανόµενο αριθµό µονήρων ηλεκτρονίων στη θεµελιώδη κατάσταση, τα στοιχεία µε ατοµικούς αριθµούς : 17Α, 7 Β, 7Γ, 18 Επίσης να βρείτε τον τοµέα,την περίοδο και την οµάδα που ανήκει το καθένα από αυτά (Βαθµοί 5) β) ίνεται το παρακάτω σχήµα : A B Γ Να αντιστοιχίσετε τις ενώσεις Α, Β,Γ, µε τους συντακτικούς τύπους : CH C CH CH CHCH CH C CH CH CHCH O Cl OH και να γραφούν οι χηµικές εξισώσεις των αντιδράσεων που πραγµατοποιούνται. Κάθε µετατροπή αντιστοιχεί σε µία µόνο αντίδραση. (Βαθµοί 5) γ) Ποιες από τις παρακάτω χηµικές ενώσεις αντιδρούν µε ΝαΟΗ : 1.CH COOH.CH CH CHCH.C H OH 6 5 Cl 4.CH CH C CH 5.CH CH CH OH Να γραφούν οι αντίστοιχες χηµικές εξισώσεις (Βαθµοί 5) δ) ίνονται οι δείκτες 1 (Κα=10-5 ), (Κα=10-7 ) (Κα=10-9 ) Ποιος από αυτούς του δείκτες πρέπει να χρησιµοποιηθεί για την ογκοµέτρηση: 1. ιαλύµατος ΝΗ µε διάλυµα HCl. ιαλύµατος ΝaOH µε διάλυµα HCl. ιαλύµατος CH COOH µε διάλυµα NaOH Να δικαιολογηθεί η απάντηση σας ίνονται : Κα(CH COOH)=10-5 Kb(NH )=10-5 (Βαθµοί 5) ε) Με την επίδραση CH MgCl στην CH CH CH CH=O και υδρόλυση του προϊόντος παρασκευάζεται η οργανική ένωση Ε. Η ίδια ένωση Ε παρασκευάζεται επίσης : 1. Με την επίδραση CH MgCl στην CH C CH CH και υδρόλυση του προϊόντος O. Με την επίδραση CH CH CH CH MgCl στην CH =O και υδρόλυση του προϊόντος CH. Με επίδραση CH C MgCl στην CH =O και υδρόλυση του προϊόντος CH 4. Με την επίδραση CH CH CH MgCl στην CH CH=O και υδρόλυση του προϊόντος Επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Να γραφούν οι χηµικές εξισώσεις των αντιδράσεων που οδηγούν στην παρασκευή της ένωσης Ε. ÈÅÌÁÔÁ 006

40 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 006 Θέµα ο (Βαθµοί 5) ίνονται οι παρακάτω µετατροπές στις οποίες οι ενώσεις Α έως Κ είναι τα κύρια οργανικά προϊόντα. +HO C ν Η ν (Α) Β O Γ +HCl +Mg Ε +KCN +Η Z H Θ + Η Ο +Β Ι +Γ +HO... C 6 H 14 O (K) α) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α έως Κ(Βαθµοί 10) β) Να γράψετε την αντίδραση οξείδωσης της Β στην Γ µε διάλυµα KMnO 4 οξινισµένου µε H SO 4. (Βαθµοί 8) γ) Πόσα ml διαλύµατος KMnO 4 0,05Μ οξινισµένου µε H SO 4 απαιτούνται για την οξείδωση 6gr της ένωσης Β; (Βαθµοί 7) Θέµα 4 ο 100ml διαλύµατος ασθενούς οξέος ΗΑ 0,1Μ ( ιάλυµα 1 ) βρίσκονται στη θερµοκρασία των 5 0 C και το ph του διαλύµατος είναι. 1. Το διάλυµα 1 ογκοµετρείται µε πρότυπο διάλυµα ΝαΟΗ 0,1Μ και ταυτόχρονα γίνεται αραίωση σε τελικό όγκο 1L. Να βρεθεί το ph στο ισοδύναµο σηµείο( ιάλυµα ). (Βαθµοί 6). Στο διάλυµα 1 προστίθενται 0,01mol HCl και σχηµατίζεται διάλυµα. Να βρεθεί το ph του διαλύµατος και ο βαθµός ιοντισµού του ΗΑ (Βαθµοί 6). ÈÅÌÁÔÁ 006. Στο διάλυµα προστίθενται 0,0mol NaOH και σχηµατίζεται διάλυµα 4. Να βρεθεί το ph του διαλύµατος 4. (Βαθµοί 7) 4. Στο διάλυµα 1 προστίθενται 100 ml διαλύµατος ΝΗ 0,1Μ (Κb(NH )=10-5 ). Να βρεθεί το ph του διαλύµατος 5 που σχηµατίζεται. (Βαθµοί 6). Να γίνουν οι προσεγγίσεις όπως προβλέπονται από το σχολικό βιβλίο.

41 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ε π α ν α λ η π τ ι κ ά θ έ µ α τ α ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 Ο A. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις. 1. H κατανοµή των ηλεκτρονίων του ατόµου του οξυγόνου (z=8) στη θεµελιώδη κατάσταση παριστάνεται µε τον συµβολισµό: α. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 1s s p β. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 1s s p γ. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 1s s p. Στο ιόν 6 Fe+ ο αριθµός των ηλεκτρονίων στην υποστιβάδα d και στη θεµελιώδη κατάσταση είναι: α. β.5 γ. δ.6. Τα τροχιακά s και p σε ένα πολυηλεκτρονιακό άτοµο έχουν: ÈÅÌÁÔÁ 005 α.διαφορετικό σχήµα β.ίδια ενέργεια γ.ίδιο 4. Ποιο από τα παρακάτω σωµατίδια έχει την µεγαλύτερη συγκέντρωση σε διάλυµα Η SO 4 ; α.η Ο + β.so 4 - γ.ηso 4 -