Θέμα : Κείμενο Συναντίληψης για τον προτεινόμενο τρόπο διαχείρισης των πυρόπληκτων δανείων

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πύργος : 22 / 02 / 2018 Αρ. Πρωτ.: 504 Προς Αναπληρωτή Υπουργό Oικονομικών, κ. Αλέξη Χαρίτση Θέμα : Κείμενο Συναντίληψης για τον προτεινόμενο τρόπο διαχείρισης των πυρόπληκτων δανείων Αξιότιμε κ. Υπουργέ, στις πραγματοποιήθηκε στην Τρίπολη, σύσκεψη όλων των επιμελητηρίων των νομών που εμπλέκονται στα πυρόπληκτα δάνεια (Αρκαδίας, Αχαΐας, Ευβοίας, Λακωνίας, Μεσσηνίας), σχετικά με τη διερεύνηση ενός κοινού τρόπου δράσης για την υποστήριξη των μελών μας που έχουν τέτοια δάνεια. Μέριμνα των Επιμελητηρίων μας, όπως διαπιστώθηκε στην κοινή σύσκεψη, είναι η αναζήτηση λύσεων, πρακτικά εφαρμόσιμων, για τα μέλη μας που είναι λήπτες τέτοιων δανείων, ξεκινώντας από την ανάγκη καλύτερης ενημέρωσής τους και ώθησής τους να αναζητήσουν όλους τους προσφερόμενους τρόπους ρύθμισης και αποπληρωμής τους. Είναι προφανές ότι τα πυρόπληκτα δάνεια δεν μπορούν να έχουν ενιαία αντιμετώπιση, δεδομένου ότι δεν έχουν όλα ίδια ή κοινά χαρακτηριστικά. Κατωτέρω αναφερόμαστε στις ειδικότερες κατηγορίες αυτών των δανείων, διακρίνοντας μεταξύ, αφενός, των εξυπηρετουμένων ή των ευρισκομένων σε προσωρινή καθυστέρηση, αφετέρου των μη εξυπηρετουμένων και τεθέντων σε καθεστώς οριστικής καθυστέρησης «κόκκινων» δανείων. (α) Μη Εξυπηρετουμένα Πυρόπληκτα δάνεια 1. Με την Εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου

2 Κατ αρχάς, θέλουμε να στρέψουμε την προσοχή σας, στην μεγάλη κατηγορία αυτών των δανείων που φέρουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Είχαμε και στο παρελθόν επισημάνει ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών διεφάνη ως μία πιθανή λύση για την ρύθμιση και των συγκεκριμένων δανείων, ιδίως λόγω της πρόβλεψης της διάταξης του άρθρου 9, παρ. 7 του ν. 4469/2017, που ρητώς ορίζει την υπαγωγή των συγκεκριμένων δανείων στον εξωδικαστικό μηχανισμό και μάλιστα προβλέπει ότι η εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου παρακολουθεί τις απαιτήσεις των τραπεζών, όπως αυτές θα ρυθμιστούν στο πλαίσιο του εξωδικαστικού. Δυστυχώς, όπως κι εσείς θα γνωρίζετε, παρά το γεγονός ότι επενδύθηκαν υψηλές ελπίδες στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών και παρά το γεγονός ότι ο νόμος 4469/2017 έχει τεθεί σε εφαρμογή ήδη πέντε (5) μήνες, τα πρώτα συμπεράσματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά, αναφορικά ιδίως με τα πυρόπληκτα επιχειρηματικά δάνεια των νομών μας, με αποτέλεσμα την παράταση της αγωνίας των μελών των επιμελητηρίων μας, που προσπαθούν να τα διαχειριστούν. Ο βασικός λόγος διαφαινόμενης αποτυχίας του εξωδικαστικού μηχανισμού στην ρύθμιση των πυρόπληκτων δανείων είναι ότι τα δάνεια αυτά, ακόμα και όταν βρίσκονται σε οριστική καθυστέρηση, θεωρούνται πλήρως επανεισπράξιμα, μέσω της κατάπτωσης της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, οπότε, όπως έχει, άλλωστε, αποδειχτεί και σε άλλες τέτοιες περιπτώσεις εξωδικαστικής διαπραγμάτευσης, στο πλαίσιο άλλων τέτοιων διαδικασιών, οι τράπεζες είναι απολύτως απρόθυμες (αν όχι εντελώς αρνητικές) σε κάθε αίτημα συνδιαλλαγής στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού, τουλάχιστον μέχρι τη λήψη απάντησης περί της εν τέλει κατάπτωσης ή μη της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (Διεύθυνση Κίνησης Κεφαλαίων, Εγγυήσεων και Δανείων - Δ25). Παραθέτουμε εδώ κάποια στοιχεία, όπως προκύπτουν από πρόσφατες δημοσιεύσεις στον ηλεκτρονικό Τύπο : Οι τράπεζες ήδη κάνουν προτάσεις για να ρυθμιστούν οι οφειλές καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε πρόσφατη έκθεσή της διαπίστωνε αυξημένη προσέλευση οφειλετών στα «γκισέ», προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και, έτσι, να γλιτώσουν το ακίνητό τους από τον πλειστηριασμό, ενώ αύξηση των ρυθμίσεων κατέγραφαν και τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ).

3 Ειδικότερα, στο 9μηνο του 2017 το σύνολο των ρυθμισμένων ανοιγμάτων (Forborne) ανήλθε σε 51,1 δισ. ευρώ, σημειώνοντας οριακή αύξηση κατά 0,8% σε σχέση με το τέλος του Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές δε, μέσα σε μόλις ένα μήνα και συγκεκριμένα από τις 29 Νοεμβρίου (οπότε και ξεκίνησαν επισήμως οι e- πλειστηριασμοί) έως και το τέλος Δεκεμβρίου του 2017 οι ρυθμίσεις των δανείων αυξήθηκαν κατά 20%. Εκτός ρύθμισης, ωστόσο, εξακολουθεί να βρίσκεται το 54,3% των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων άνω των 90 ημερών (όπου και περιλαμβάνεται και η συγκεκριμένη κατηγορία δανείων). «Οι μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις, οι οποίες, σύμφωνα με την ΤτΕ, έχουν αυξηθεί κατά 28% από τον Σεπτέμβριο του 2016 (+89% στο στεγαστικό), προσφέρονται για περίοδο μεγαλύτερη των δύο ετών και υποδεικνύουν λύσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ένα δανειολήπτη στη βιωσιμότητα και τελικά στην εξυπηρέτηση του δανείου του», τονίζουν νομικές πηγές, συμπληρώνοντας πως συνηθέστερη εφαρμογή είναι η μείωση του επιτοκίου, η παράταση της διάρκειας αποπληρωμής του χρέους ή η μερική διαγραφή της οφειλής. Από τις ρυθμίσεις αυτές, εξαιρούνται από τις ίδιες τις τράπεζες οι δανειολήπτες πυρόπληκτων δανείων με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Εν τέλει, τα πάντα εξαρτώνται από τις απαντήσεις της Δ25 στα αιτήματα κατάπτωσης της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, που έχουν ήδη υποβληθεί και αναμένεται να υποβληθούν από τις Τράπεζες. Απαντήσεις, όμως, που λόγω της υποστελέχωσης της Δ25 αργούν εξαιρετικά πολύ να δοθούν, ενώ σάς είναι γνωστό ότι, στο πλαίσιο ερμηνείας των εφαρμοζομένων διατάξεων (άρθρο 6, παρ. 2 εδ (γ) του ν. 3086/2002 (ΦΕΚ Α 324), έχουν εκδοθεί σειρά γνωμοδοτήσεων του Ν.Σ.Κ., οι οποίες έχουν γίνει αρμοδίως αποδεκτές από τον Υπουργό Οικονομικών ή ειδικά εξουσιοδοτημένο από αυτόν όργανο και ως εκ τούτου, έχει καταστεί υποχρεωτική η εφαρμογή τους από τη Διοίκηση, προς την κατεύθυνση της ελευθέρωσης ή τον περιορισμό της εγγυητικής ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου. Σε κάθε περίπτωση, τα συγκεκριμένα δάνεια έχουν καταστεί μία διαρκής αγχόνη στο λαιμό της επιχειρηματικότητας στους νομούς των επιμελητηρίων μας, κινδυνεύει δε να διαβρώσει τον οικονομικό και κοινωνικό τους ιστό, αφού η τυχόν κατάπτωση της εγγύησης του ελληνικού Δημοσίου, θα καταστήσουν και τους συνεγγυητές των

4 συγκεκριμένων δανείων οφειλέτες του ελληνικού Δημοσίου, με ό,τι συνέπειες αυτό συνεπάγεται. Η άποψή μας είναι και προς τα εκεί έχουμε στρέψει τις προσπάθειές μας, ήτοι στην κατεύθυνση της θεσμοθέτησης ειδικής νομοθετικής λύσης, για τα εν λόγω δάνεια, προτείνουμε δε, είτε την πρόβλεψη απαγόρευσης κίνησης των διαδικασιών κατάπτωσης των εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου, από πλευράς τραπεζών, τόσο από τον χρόνο υποβολής της αίτησης υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό, όσο και από την υποβολή της αίτησης επικύρωσης της συμφωνίας αναδιάρθρωσης στο αρμόδιο Δικαστήριο. Θα μπορούσε, όμως, μέχρι την νομοθετική αντιμετώπιση του συγκεκριμένου θέματος, να συμφωνηθεί και εφαρμοστεί ένα moratorium από πλευράς των τραπεζών, ώστε, μέχρι την θέση σε εφαρμογή του εξωδικαστικού μηχανισμού, να ανασταλεί κάθε ενέργεια κατάπτωσης εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου και κάθε μέτρου αναγκαστικής εκτέλεσης κατά οφειλετών επιχειρηματιών, προς αποφυγή δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων. 2. Χωρίς την Εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου Στην συγκεκριμένη κατηγορία πυρόπληκτων δανείων, η έλλειψη της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, έχει καταδείξει από πλευράς τραπεζών, μεγαλύτερη ευελιξία στην ρύθμισή τους, είτε εντός, είτε και εκτός του εξωδικαστικού μηχανισμού. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε, ειδικώς, ότι θα πρέπει να αναληφθεί ειδική νομοθετική πρωτοβουλία για την θέσπιση ειδικού προνοιακού καθεστώτος ρύθμισης όσων δανείων έφεραν εξ αρχής προνοιακό χαρακτήρα, με συγκεκριμένο ποσό ή ποσοστό διαγραφής ανά επιχείρηση, αφού αυτά χορηγήθηκαν ως προνοιακό αντιστάθμισμα των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών και το προνοιακό καθεστώς τους πρέπει να διατηρηθεί. Αυτά κυρίως, είναι τα δάνεια που χορηγήθηκαν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε εκτέλεση της παραγράφου 2 της Υπουργικής απόφασης 2/54310/0025/2007 (ΦΕΚ 1858Β), ήτοι ως κεφάλαιο κίνησης κατ ανώτατο όριο μέχρι 35% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά το έτος 2006 και με ανώτατο ύψος δανείου ,00 ευρώ ανά επιχείρηση. Μάλιστα, στην

5 συγκεκριμένη διάταξη διευκρινιζόταν ότι αφορούσε επιχειρήσεις «οι οποίες επλήγησαν από πυρκαγιές κατά τη διάρκεια του έτους 2007». Η ανωτέρω πρόταση, προφανώς έχει ένα κόστος για την εθνική οικονομία, πολύ όμως μεγαλύτερο κόστος θα έχει η τυχόν διάλυση του επιχειρηματικού παραγωγικού ιστού των νομών μας. Στην περίπτωση των μη εξυπηρετουμένων κόκκινων δανείων της ανωτέρω κατηγορίας, προτείνουμε την ακόλουθη δέσμη μέτρων: (i) Δραστικό Κούρεμα Επιβαρύνσεων Τόκων και Κεφαλαίου των Δανείων αυτών. (ii) Δυνατότητα Εξαγοράς των Δανείων από τους Δανειολήπτες προ της πώλησής τους σε εταιρείες διαχείρισης χρέους. (iii) Εξαγορά των Δανείων αυτών από το ίδιο το Δημόσιο, όπως των δανείων των δημοσίων υπαλλήλων, σύμφωνα με τις πρόσφατες εξαγγελίες του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας. (β) Εξυπηρετούμενα Πυρόπληκτα δάνεια 1. Με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου Στην περίπτωση αυτή, η οποιαδήποτε ρύθμιση εκ μέρους των τραπεζών, είναι απαγορευτική, λόγω κινδύνου απώλειας της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου. Κατά συνέπεια, οι επιμελείς δανειολήπτες αντιμετωπίζονται με τρόπο άνισο από τις τράπεζες, σε σχέση με τους επιμελείς δανειολήπτες δανείων χωρίς την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Επ αυτού είναι απολύτως αναγκαία η πρόβλεψη ειδικής νομοθετικής ρύθμισης που να μην μετατρέπει σε εμπόδιο την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου για την ελεύθερη διαπραγμάτευση και ρύθμιση των συγκεκριμένων δανείων με τις τράπεζες. 2. Χωρίς την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου Εύλογα θα πρέπει να υποστηριχθεί η προσπάθεια όσων συνεχίζουν, ακόμα και με εξάντληση των μέσων και δυνατοτήτων τους, να εξυπηρετούν τα συγκεκριμένα δάνεια, κυρίως με: (α) παράταση της χρονικής διάρκειας αποπληρωμής τους, (β) παροχή τουλάχιστον διετούς χαριστικής περιόδου, (γ) δραστική μείωση επιτοκίων, και (δ) δυνατότητα κουρέματος μεγάλου μέρους τους (50%), έστω και μετά την αρχική αποπληρωμή του 50% αυτών.

6 Σας καλούμε να προσέλθουμε σε συνεργασία για τη διερεύνηση του καλύτερου δυνατού πλαισίου συγκερασμού των συμφερόντων του Δημοσίου, των τραπεζών και των δανειοληπτών επιχειρήσεων των νομών των Επιμελητηρίων μας, ώστε να καταστεί δυνατή η διάσωση όσων με στοιχεία βιωσιμότητας, μάχονται να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους, αντίθετα στο γενικό οικονομικό πλαίσιο. Μετά τιμής, Οι Πρόεδροι των Επιμελητηρίων Επιμελητήριο Ηλείας, Πρόεδρος Νικολούτσος Κων/νος Επιμελητήριο Αρκαδίας, Πρόεδρος Μπουντρούκας Ιωάννης Επιμελητήριο Αχαΐας, Πρόεδρος Μαρλαφέκας Πλάτωνας Επιμελητήριο Ευβοίας, Πρόεδρος Αγιοστρατίτη Παρασκευή Επιμελητήριο Λακωνίας, Πρόεδρος Παναρίτης Ιωάννης Επιμελητήριο Μεσσηνίας, Πρόεδρος, Ευάγγελος Ξυγκώρος