Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Καλώς ορίσατε στο ηλεκτρονικό σεμινάριο: Εισαγωγή στη Διανοητική Ιδιοκτησία. Συγγραφή: Μαρία-Φωτεινή Αλεβίζου

Transcript

1 Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Καλώς ορίσατε στο ηλεκτρονικό σεμινάριο: Εισαγωγή στη Διανοητική Ιδιοκτησία Συγγραφή: Μαρία-Φωτεινή Αλεβίζου Επόμενη σελίδα Μαρία-Φωτεινή Αλεβίζου & ΕΑΠ,

2 Πληροφορίες για το σεμινάριο Το παρόν ηλεκτρονικό σεμινάριο, διάρκειας λεπτών, αποτελεί μια απλή, σύντομη και περιεκτική εισαγωγή στην έννοια της Διανοητικής Ιδιοκτησίας και στο πώς αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους σύγχρονους επαγγελματίες στην Ελλάδα. Το σεμινάριο είναι βασισμένο σε αντίστοιχα αναγνωρισμένα σεμινάρια του εξωτερικού και περιέχει γνώσεις απαραίτητες για οποιονδήποτε επαγγελματία, είτε είναι επιχειρηματίας είτε επιστήμονας, είτε καλλιτέχνης, είτε ασκεί οποιοδήποτε επάγγελμα που σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας. Το σεμινάριο δημιουργήθηκε στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας της Μαρίας-Φωτεινής Αλεβίζου στο πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων, για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών «Σπουδές στην Εκπαίδευση» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, υπό την επίβλεψη της Καθηγήτριας Ευαγγελίας Κουτίδου. Για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν σε μεγαλύτερο βάθος το θέμα της διανοητικής ιδιοκτησίας και να λάβουν μια διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση, προτείνεται η παρακολούθηση του δωρεάν πολύωρου σεμιναρίου «DL-101 General Course on Intellectual Property» του Διεθνούς Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας, στο οποίο έχουν πιστοποιηθεί μέχρι σήμερα πάνω από 300 χιλιάδες επαγγελματίες παγκοσμίως. Για περισσότερες πληροφορίες για την πιστοποίηση κάντε κλικ εδώ. πίσω εμπρός

3 Πληροφορίες για το σεμινάριο Το σεμινάριο στην κεντρική σελίδα μενού περιλαμβάνει υποχρεωτικές ενότητες με βασικές πληροφορίες και προαιρετικές ενότητες με πιο εξειδικευμένες πληροφορίες. Μπορείτε να επιλέξετε να παρακολουθήσετε μόνο τις ενότητες που σας ενδιαφέρουν. Παρακαλούμε ακολουθήστε τη σειρά: υποχρεωτική ενότητα 1, υποχρεωτική ενότητα 2, προαιρετικές ενότητες (όποιες επιθυμείτε), υποχρεωτική ενότητα 3. Στην υποχρεωτική ενότητα 3 θα μεταβείτε σε ένα ερωτηματολόγιο για να αξιολογήσετε το σεμινάριο. Παρακαλούμε αφιερώστε 2 λεπτά για τη συμπλήρωσή του. Καθ όλη τη διάρκεια του σεμιναρίου θα υπάρχουν κουμπιά πλοήγησης «εμπρός», «πίσω» και «επιστροφή στην κεντρική σελίδα - μενού» πίσω Για οποιαδήποτε απορία ή πρόταση παρακαλούμε επικοινωνήστε με την συντάκτρια στο maritina.alevizou@gmail.com εμπρός

4 Κεντρική σελίδα - Μενού Υποχρεωτικές ενότητες 1. Γενικά για τη Διανοητική Ιδιοκτησία (Διάρκεια: 10 λεπτά) 2. Άσκηση (Διάρκεια: 3 λεπτά) 3. Τέλος σεμιναρίου και συμπλήρωση ερωτηματολογίου αξιολόγησης (Διάρκεια: 2 λεπτά) Κάντε κλικ πάνω στις ενότητες που σας ενδιαφέρει να παρακολουθήσετε. Ακολουθήστε τη σειρά: ενότητα 1, ενότητα 2, προαιρετικές ενότητες, ενότητα 3. Προαιρετικές ενότητες Πνευματική ιδιοκτησία (Copyright) (Διάρκεια: 5 λεπτά) Εμπορικά Σήματα (Trademarks) (Διάρκεια: 3 λεπτά) Βιομηχανικά σχέδια (Designs) (Διάρκεια: 2 λεπτά) Πατέντες (Patents) (Διάρκεια: 5 λεπτά) Λοιπά είδη ΔΙ (Διάρκεια: 5 λεπτά)

5 Ενότητα 1: Γενικά για τη Διανοητική Ιδιοκτησία (Διάρκεια: 10 λεπτά)

6 Τι είναι η Διανοητική Ιδιοκτησία (ΔΙ) με απλά λόγια; Όταν κάποιος δημιουργεί κάτι, π.χ. ένα τραγούδι, ένα κείμενο, ένα σχέδιο κλπ., τότε αυτό είναι διανοητική του ιδιοκτησία και δεν μπορούν οι άλλοι να του το αντιγράψουν και να το χρησιμοποιήσουν για δικό τους όφελος.

7 Τι περιλαμβάνει η Διανοητική Ιδιοκτησία (ΔΙ); H διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τα δικαιώματα που προκύπτουν από τη δημιουργία ενός πρωτότυπου προϊόντος του νου (π.χ. ενός τραγουδιού, ενός σχεδίου, ενός κειμένου κλπ.), το οποίο αποτελεί περιουσιακό στοιχείο για τον δημιουργό του. Η νομοθεσία προστατεύει τη διανοητική ιδιοκτησία του κάθε δημιουργού, έτσι ώστε να μην μπορούν τρίτοι να την αντιγράψουν και να τη χρησιμοποιήσουν για δικό τους όφελος. Η προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας περιλαμβάνει την προστασία γραπτών έργων, καλλιτεχνικών έργων, οπτικοακουστικών έργων, προγραμμάτων υπολογιστών, βάσεων δεδομένων, βιομηχανικών σχεδίων, εφευρέσεων, εμπορικών σημάτων, γεωγραφικών ονομασιών προέλευσης κ.α. Συχνά, τα καλλιτεχνικά, λογοτεχνικά και γραπτά έργα αναφέρονται ως πνευματική ιδιοκτησία ή «copyright» και τα έργα που αφορούν τις εφευρέσεις, τα βιομηχανικά σχέδια, τα εμπορικά σήματα κλπ. αναφέρονται ως βιομηχανική ιδιοκτησία. Τόσο η πνευματική, όσο και η βιομηχανική ιδιοκτησία είναι μέρος της ευρύτερης έννοιας της διανοητικής ιδιοκτησίας. Σημείωση: Στα ελληνικά η διανοητική ιδιοκτησία αναφέρεται συχνά με το ακρωνύμιο «ΔΙ», ενώ διεθνώς η διανοητική ιδιοκτησία αναφέρεται με τον όρο «intellectual property» και το αγγλικό ακρωνύμιο «IP».

8 Γιατί είναι σημαντική η Διανοητική Ιδιοκτησία (ΔΙ); Η διανοητική ιδιοκτησία διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη σημερινή οικονομία και αφορά την καθημερινή ζωή του καθενός μας. Η βασική συνειδητοποίηση και κατανόηση της διανοητικής ιδιοκτησίας είναι απαραίτητη για όλους τους σημερινούς επαγγελματίες. Η κατοχύρωση της διανοητικής ιδιοκτησίας προστατεύει τα έργα των δημιουργών από την αντιγραφή. Η κατοχύρωση της διανοητικής ιδιοκτησίας δίνει τη δυνατότητα στους δημιουργούς οποιουδήποτε έργου να κερδίσουν οικονομικά οφέλη από την εμπορική του εκμετάλλευση. Οι σύγχρονες εταιρείες και επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τη διανοητική ιδιοκτησία σε μεγάλο βαθμό για να πετύχουν έναντι του ανταγωνισμού.

9 Πώς εκμεταλλευόμαστε τη ΔΙ μας; Με τη νομοθεσία για την προστασία της ΔΙ, οι δημιουργοί και οι κάτοχοι της διανοητικής ιδιοκτησίας, όχι μόνο προστατεύονται από την αντιγραφή των ανταγωνιστών, αλλά μπορούν να πουλήσουν σε τρίτους δικαιώματα και άδειες εκμετάλλευσης της δημιουργίας τους αυξάνοντας τα έσοδά τους. Το είδος και η διάρκεια της κάθε άδειας, ο τρόπος πληρωμής και το μέγεθος της αμοιβής, αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στο δημιουργό και σε αυτόν που επιθυμεί να εκμεταλλευτεί τη ΔΙ του. Αν κάποιος τρίτος αντιγράψει τη ΔΙ ενός δημιουργού ή την εκμεταλλευτεί με οποιοδήποτε άλλο τρόπο (π.χ. την μεταπουλήσει), χωρίς τη άδεια του δημιουργού, τότε διαπράττει παράνομη πράξη και ο δημιουργός μπορεί να του ζητήσει αποζημίωση.

10 Πώς εκμεταλλευόμαστε τη ΔΙ μας; Παραδείγματα εκμετάλλευσης της ΔΙ Ένας συγγραφέας γράφει ένα μυθιστόρημα και πουλά τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του έργου του σε ένα μεγάλο εκδοτικό οίκο για να αναλάβει εκείνος την εκτύπωση, προώθηση και διανομή του βιβλίου του. Ένας έμπορος ειδών ένδυσης αγοράζει σχετική άδεια από μια εταιρεία του εξωτερικού, προκειμένου να μπορεί να μεταπουλά τα προϊόντα της στην Ελλάδα. Μια ελληνική εταιρεία τεχνολογίας εφευρίσκει ένα μικροτσίπ και πουλάει τα σχετικά δικαιώματα σε μια μεγάλη εταιρεία του εξωτερικού, προκειμένου να αναλάβει εκείνη τη μαζική παραγωγή του και τη διαδικασία πώλησής του.

11 Ποια είναι τα διαφορετικά είδη της ΔΙ; Δικαίωμα ΔΙ Τι προστατεύουν; Ποιους ενδιαφέρουν; Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Εμπορικά Σήματα (Trademarks) Βιομηχανικά σχέδια (Designs) Πατέντες (Patents) (γνωστές και ως Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Εμπορικά μυστικά (Trade secrets) Γεωγραφικές ενδείξεις Προστατεύουν πρωτότυπα γραπτά έργα, λογοτεχνικά έργα, καλλιτεχνικά έργα, οπτικοακουστικά έργα, φωτογραφίες κλπ. Προστατεύουν ονόματα, σύμβολα ή σήματα για τη διάκριση εταιρειών, προϊόντων ή υπηρεσιών. Προστατεύουν την εξωτερική εμφάνιση και το σχήμα ενός προϊόντος από σχεδιαστικής πλευράς. Προστατεύουν τεχνικές εφευρέσεις που βελτιώνουν ή δημιουργούν νέα προϊόντα ή διαδικασίες. Προστατεύουν εμπιστευτικές πληροφορίες πάσης φύσεως που χρησιμοποιούνται από επιχειρήσεις ως πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους. Προστατεύουν προϊόντα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που συνδέονται με τον τόπο προέλευσής τους. Δημιουργούς περιεχομένου, καλλιτέχνες, συγγραφείς, προγραμματιστές Η/Υ, επιχειρηματίες κλπ. Στελέχη μάρκετινγκ, εμπόρους, επιχειρηματίες κλπ. Σχεδιαστές, καλλιτέχνες, μηχανικούς, εμπόρους κλπ. Ερευνητές, επιστήμονες, μηχανικούς, επιχειρηματίες κλπ. Στελέχη διοίκησης επιχειρήσεων, μηχανικούς, επιστήμονες, νομικούς συμβούλους, επιχειρηματίες κλπ. Αγρότες, παραγωγούς, εμπόρους, επιχειρηματίες κλπ.

12 Ένα προϊόν μπορεί να προστατεύεται από πολλά και διαφορετικά είδη ΔΙ. Π.χ. Ένα κινητό τηλέφωνο μπορεί να έχει Πνευματικά δικαιώματα (Copyright) Για το λογισμικό που χρησιμοποιεί. Για τα εγχειρίδια χρήσης. Για τους ήχους και τις μουσικές, π.χ. Ringtones. Για τις εικόνες και τα εικονίδια. Εμπορικά σήματα (Trade marks) Για το όνομα π.χ. NOKIA, i5 κλπ. Για το σήμα της εταιρείας, το σήμα του τηλεφώνου, τα σήματα των διάφορων εφαρμογών κλπ. Πατέντες Για τα μικροτσίπ, την οθόνη αφής, τους αισθητήρες κλπ. Για τις μεθόδους επεξεργασίας των δεδομένων. Για τις διάφορες λειτουργίες στο περιβάλλον του χρήστη. Βιομηχανικά Σχέδια Για το σχήμα ή το σχέδιο του τηλεφώνου, των κουμπιών ή της οθόνης. Εμπορικά μυστικά Για εκείνα τα στοιχεία που γνωρίζουν μόνο οι εργαζόμενοι της κατασκευάστριας εταιρείας και που δεν μπορούν εύκολα να ανακαλύψουν οι ανταγωνιστές. Π.χ. για την μέθοδο επισκευής κάποιου εξαρτήματος.

13 Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης της ΔΙ; Οι ενδιαφερόμενοι καταθέτουν τα απαραίτητα έγγραφα και δικαιολογητικά στον εκάστοτε αρμόδιο φορέα, πληρώνοντας συνήθως κάποια τέλη για την κατοχύρωση της ΔΙ τους. Κάθε χώρα έχει τους δικούς της αρμόδιους φορείς για την προστασία της ΔΙ. Για την κατοχύρωση σε παραπάνω από μία χώρες οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να κατοχυρωθούν σε κάθε μία χώρα ξεχωριστά. Ωστόσο, υπάρχουν διεθνείς και ευρωπαϊκοί φορείς που πολλές φορές απλοποιούν τη διαδικασία κατοχύρωσης σε παραπάνω από μία χώρες. Συνήθως, η υπό κατοχύρωση ΔΙ θα πρέπει να πρωτότυπη, δηλ. δεν θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί ήδη από κάποιον τρίτο. Ο έλεγχος της πρωτοτυπίας γίνεται πολλές φορές από τους ίδιους τους αρμόδιους φορείς κατοχύρωσης. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. στις πατέντες, η υπό κατοχύρωση ΔΙ δεν θα πρέπει να έχει αποκαλυφθεί στο κοινό πριν την έναρξη της διαδικασίας κατοχύρωσης, ακόμα και από τον ίδιο τον δημιουργό της. Τέλος, πολλές φορές προτείνεται στους ενδιαφερόμενους να απευθυνθούν σε ειδικούς συμβούλους ΔΙ για την προετοιμασία των εγγράφων τους και την εκπροσώπηση τους ενώπιον των αρμόδιων φορέων.

14 Ποιο είναι το κόστος κατοχύρωσης της ΔΙ; Το κόστος για την κατοχύρωση της ΔΙ έχει μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με το είδος της ΔΙ, τη διάρκεια κατοχύρωσης και τον αριθμό των χωρών, στις οποίες θα γίνει η κατοχύρωση. Το κόστος μπορεί να είναι μηδενικό, όπως στην περίπτωση ενός πνευματικού δικαιώματος - copyright, αλλά μπορεί να φτάσει και μερικές χιλιάδες ευρώ, όπως στην περίπτωση μιας διεθνούς πατέντας. Το κόστος κατοχύρωσης, εκτός από τα τέλη που ζητούν οι εκάστοτε αρμόδιοι φορείς της κάθε χώρας, μπορεί να περιλαμβάνει κόστη μετάφρασης στη γλώσσα της κάθε χώρας ή κόστη για τη νομική εκπροσώπηση και την προετοιμασία των διαφόρων εγγράφων από ειδικούς επαγγελματίες συμβούλους πάνω στη ΔΙ (IP professionals).

15 Ποιοι είναι οι αρμόδιοι φορείς για την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας στην Ελλάδα; Φορέας Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας Διεύθυνση Εμπορικής Ιδιοκτησίας της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού. Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ» Είδη διανοητικής ιδιοκτησίας Κατοχύρωση εφευρέσεων με διπλώματα ευρεσιτεχνίας (Patents) Βιομηχανικά σχέδια (Industrial Designs) Πνευματική ιδιοκτησία (Copyright) Εμπορικά σήματα (trademarks) Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) Προστατευόμενή Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) Ιδιότυπο Παραδοσιακό Προϊόν

16 Ποιοι είναι οι κυριότεροι αρμόδιοι φορείς για την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας στο εξωτερικό; Φορέας Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας (World Intellectual Property Organization WIPO) Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (European Patent Office EPO) Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (European Union Intellectual Property Office - EUIPO) Είδη διανοητικής ιδιοκτησίας Όλα τα είδη διανοητικής ιδιοκτησίας σε παγκόσμια κλίμακα. Πατέντες σε ευρωπαϊκή κλίμακα Εμπορικά σήματα (trademarks) και βιομηχανικά σχέδια σε ευρωπαϊκή κλίμακα.

17 Τέλος ενότητας

18 Ενότητα 2: Άσκηση (Διάρκεια: 3 λεπτά)

19 Άσκηση Ένας παραγωγός ελαιόλαδου στην Ελλάδα πιστεύει πως το ελαιόλαδό του έχει ανώτερη γεύση σε σύγκριση με το ελαιόλαδο των άλλων παραγωγών, λόγω των συγκεκριμένων κλιματολογικών και εδαφικών συνθηκών του χωραφιού που καλλιεργεί. Ο παραγωγός σκέφτεται να ιδρύσει τη δική του επιχείρηση πώλησης ελαιόλαδου, μέσω της οποία θα πουλάει το ελαιόλαδό του κατευθείαν στους καταναλωτές.

20 Ερώτηση 1 Πώς και πού θα μπορούσε ο παραγωγός να προστατέψει το ελαιόλαδό του;

21 Απάντηση Μέσω της προστασίας της γεωγραφικής ένδειξης (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης ΠΟΠ ή Προστατευόμενη Γεωγραφική ένδειξη ΠΓΕ) στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό «ΔΗΜΗΤΡΑ».

22 Ερώτηση 2 Πώς και πού θα μπορούσε ο παραγωγός να προστατέψει το όνομα της επιχείρησής που θα ιδρύσει;

23 Απάντηση Μέσω της προστασίας εμπορικού σήματος (trademark) στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού.

24 Ερώτηση 3 Πώς και πού θα μπορούσε ο παραγωγός να προστατέψει τη συσκευασία του ελαιόλαδου, δηλ. την ταμπέλα και το σχέδιο του μπουκαλιού;

25 Απάντηση Η ταμπέλα και το σχέδιο του μπουκαλιού προστατεύονται χωρίς καμία διαδικασία ως πνευματικό δικαίωμα (copyright). Επιπρόσθετα, ο παραγωγός θα μπορούσε να τα κατοχυρώσει ως εμπορικό σήμα (trademark) στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού ή ως βιομηχανικό σχέδιο στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, για να ενισχύσει ακόμα περισσότερο το βαθμό προστασίας τους.

26 Ερώτηση 4 Έστω ότι ο παραγωγός χρησιμοποιεί μια μυστική συνταγή για τη σύνθεση του λιπάσματος που ρίχνει στα δέντρα του και θεωρεί ότι με αυτό τον τρόπο βελτιώνει την ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής του. Πώς θα μπορούσε να προστατέψει το μυστικό του;

27 Απάντηση Ο παραγωγός μπορεί να κρατήσει το μυστικό του μόνο για τον εαυτό του και να μην το αποκαλύψει σε τρίτους (Περισσότερες πληροφορίες για τα εμπορικά μυστικά θα βρείτε στην ενότητα «Λοιπά Είδη ΔΙ»). Αν όμως πιστεύει ότι οι ανταγωνιστές του αργά ή γρήγορα θα καταλήξουν στην ίδια ιδέα με αυτόν, το καλύτερο θα είναι να προσπαθήσει να κατοχυρώσει το μυστικό του ως πατέντα, προκειμένου να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι ήταν ο πρώτος που το σκέφτηκε.

28 Συνοψίζοντας, ο παραγωγός θα μπορούσε: Να προστατέψει το όνομα του ελαιόλαδού του ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης ΠΟΠ στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό «ΔΗΜΗΤΡΑ». Να προστατέψει το όνομα της επιχείρησής του ως εμπορικό σήμα (trademark) στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού. Να προστατέψει τη ταμπέλα και το σχέδιο του μπουκαλιού της συσκευασίας ως εμπορικό σήμα (trademark) στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού ή ως βιομηχανικό σχέδιο στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας. Να κρατήσει τη μυστική συνταγή για τη σύνθεση του λιπάσματος ως εμπορικό μυστικό ή να την προστατέψει ως πατέντα στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.

29 Τέλος ενότητας

30 Προαιρετική Ενότητα: Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright (Διάρκεια: 5 λεπτά) 1

31 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Τι προστατεύουν; Προστατεύουν πρωτότυπες δημιουργίες, γραπτά ή προφορικά έργα, λογοτεχνικά κείμενα, καλλιτεχνικά έργα, μουσικά έργα, φωτογραφίες, οπτικοακουστικά έργα, προγράμματα υπολογιστών κλπ. Αναφέρονται τόσο στα οικονομικά, όσο και στα ηθικά δικαιώματα του δημιουργού. Τα οικονομικά δικαιώματα αφορούν στην αναπαραγωγή, διανομή, δημόσια εκτέλεση, αναμετάδοση, μετάφραση ή προσαρμογή της δημιουργίας. Τα ηθικά δικαιώματα αφορούν στο δικαίωμα αναγνώρισης του δημιουργού και στη δυνατότητα του δημιουργού να αρνηθεί συγκεκριμένες χρήσεις ή προσαρμογές του υλικού για ηθικούς λόγους. Ποιους ενδιαφέρουν; Δημιουργούς περιεχομένου, καλλιτέχνες, συγγραφείς, μουσικούς, προγραμματιστές Η/Υ, επιχειρηματίες κλπ. Για πόσο χρόνο ισχύει η προστασία; Εφ όρου ζωής συν 70 χρόνια μετά το θάνατο του δημιουργού. Σημαντικά νομοθετικά κείμενα σχετικά με τα Πνευματικά Δικαιώματα στην Ελλάδα, αποτελούν οι Ν. 4481/2017, N. 2121/1993, Ν. 3184/2003, Ν. 3183/2003, Ν. 3057/2002 και Ν. 2819/2000. Για περισσότερες νομικές πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας

32 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Προσοχή! Τα πνευματικά δικαιώματα δεν προστατεύουν γενικά ιδέες, αλλά μόνο συγκεκριμένες εκφράσεις και υλοποιήσεις. Για παράδειγμα, οποιοσδήποτε μπορεί να έχει την ιδέα να φωτογραφήσει ένα ηλιοβασίλεμα. Αλλά μια συγκεκριμένη φωτογραφία ενός ηλιοβασιλέματος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε, γιατί προστατεύεται από τα πνευματικά δικαιώματα και αποτελεί ΔΙ του ατόμου που την τράβηξε. Για το λόγο αυτό, για να χρησιμοποιηθεί μια φωτογραφία χρειάζεται η συγκατάθεση του δημιουργού της.

33 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; Δεν υπάρχει κάποιος φορέας για την κατοχύρωση του Copyright, γιατί το Copyright, όπως θα δούμε στη συνέχεια, δεν κατοχυρώνεται μέσω κάποιας τυπικής διαδικασίας. Ωστόσο υπάρχει ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ο οποίος είναι αρμόδιος για τη γενικότερη πληροφόρηση πάνω στο θέμα του Copyright και όχι για την κατοχύρωσή του. Κάθε χώρα έχει το δικό της ξεχωριστό αρμόδιο φορέα για την πληροφόρηση πάνω στο θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων. Ωστόσο υπάρχουν υπερεθνικοί φορείς για την πληροφόρηση στα θέματα του Copyright όπως ο Διεθνής Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας (World Intellectual Property Organization).

34 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Το Copyright δεν κατοχυρώνεται σε κάποιον φορέα. Ισχύει αυτόματα όταν δημιουργείται ένα έργο. Ωστόσο ο δημιουργός του έργου θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι το έργο είναι γνήσιο και δεν αποτελεί προϊόν αντιγραφής. Ένας πρακτικός τρόπος κατοχύρωσης της ημερομηνίας και του περιεχομένου ενός έργου είναι η κατάθεσή του σε συμβολαιογράφο. Εναλλακτικά, ο δημιουργός του έργου μπορεί να αποστείλει ταχυδρομικά το έργο του σε κλειστό φάκελο στον εαυτό του ή σε ένα τρίτο πρόσωπο, προκειμένου να κρατηθεί ο φάκελος αυτός κλειστός για μελλοντική χρήση σε κάποιο δικαστήριο (ο φάκελος θα πρέπει να φέρει τη σφραγίδα και την ημερομηνία του ταχυδρομείου). Θεωρητικά, το ίδιο μπορεί να πετύχει ο δημιουργός και με ηλεκτρονική αποστολή του έργου μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μιας και κρατείται σε μη αμφισβητήσιμό ηλεκτρονικό χώρο, τόσο το περιεχόμενο του έργου, όσο και η ημερομηνία αποθήκευσής του.

35 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Στην Ελλάδα προαιρετικά λειτουργούν διάφοροι οργανισμοί που αποσκοπούν στη διαχείριση ή προστασία διαφόρων κατηγοριών δημιουργών, εφόσον τους δοθεί η σχετική εξουσιοδότηση από τον ίδιο το δημιουργό. Μερικά παραδείγματα τέτοιων οργανισμών είναι οι: Α.Ε.Π.Ι. Α.Ε. -Συνθέτες / Στιχουργοί ΑΘΗΝΑ -Σκηνοθέτες / Σεναριογράφοι ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ -Συνθέτες / Στιχουργοί ΘΕΣΠΙΣ -Θεατρικοί Συγγραφείς / Μεταφραστές Θεατρικών έργων ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ -Διευθυντές Φωτογραφίας / Σκηνογράφοι / Ενδυματολόγοι / Ηχολήπτες / Μοντέρ Ο.Σ.Δ.Ε.Ε.Τ.Ε -Δημιουργοί εικαστικών έργων Ο.Σ.Δ.Ε.Λ. -Συγγραφείς / Εκδότες ΦΟΙΒΟΣ Φωτογράφοι κλπ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (

36 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Παραδείγματα Τα έργα του γελοιογράφου Αρκά έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα γνωστά περιοδικά και εφημερίδες. Κάθε φορά που ένα περιοδικό ή εφημερίδα επιθυμεί να δημοσιεύσει ένα έργο του γελοιογράφου θα πρέπει να ζητήσει άδεια από τον ίδιο τον Αρκά ή από κάποιον εκπρόσωπό του. Η δημοσίευση των έργων του δημιουργού χωρίς την άδειά του θεωρείται παράνομη πράξη, αφού τα έργα του δημιουργού προστατεύονται από την νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων (Copyright).

37 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Παραδείγματα Συχνά ακούμε για το παράνομο κατέβασμα ταινιών από το διαδίκτυο από ιστοσελίδες που δεν έχουν αγοράσει άδεια για την προβολή και διανομή αυτών των ταινιών. Οι ταινίες αυτές προστατεύονται από την νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων (Copyright) και το κατέβασμα αυτών των ταινιών θεωρείται παράνομη πράξη.

38 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Παραδείγματα Πολλές φορές σε έντυπα ή και ιστοσελίδες βλέπουμε το σήμα. Το σήμα αυτό, αν και προαιρετικό, υπενθυμίζει στο κοινό, ότι το εν λόγω περιεχόμενο προστατεύεται από την νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας - Copyright. Το σήμα συνήθως γράφεται μαζί με το όνομα του δημιουργού και τη χρονιά δημιουργίας, π.χ. Παπαδόπουλος Ωστόσο, αν κάποιος δημιουργός θέλει να αφήσει τους άλλους να χρησιμοποιήσουν το περιεχόμενό του, μπορεί να το εκδώσει και να αναφέρει ρητά στους όρους χρήσης του περιεχομένου του, ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα από τρίτους. Μια τέτοια περίπτωση είναι η άδεια Creative Commons Licence που όταν την αναφέρει ο δημιουργός, δίνει στους χρήστες τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το περιεχόμενό του δωρεάν, υπό τον όρο να αναφέρουν το όνομά του. (περισσότερες πληροφορίες για την άδεια Creative Commons μπορείτε να βρείτε στο σύνδεσμο

39 Πνευματικά Δικαιώματα - Copyright Εξαιρέσεις Υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις από την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων που επιτρέπουν την περιορισμένη χρήση έργων, χωρίς την άδεια του κατόχου τους. Αυτές είναι: Όταν πρόκειται για μη εμπορική έρευνα και ιδιωτική μελέτη. Όταν πρόκειται για εξόρυξη κειμένου και δεδομένων για μη εμπορική έρευνα. Όταν πρόκειται για διδασκαλία σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. Όταν πρόκειται για κριτική, επανεξέταση και αναφορά των τρεχόντων γεγονότων.

40 Άλλα είδη ΔΙ σχετικά με το copyright Συγγενικά Δικαιώματα Ποιους προστατεύουν; Αυτούς που παρουσιάζουν ένα δημιούργημα τρίτου που προστατεύεται από copyright, όπως ηθοποιούς, τραγουδιστές, χορευτές, performers κλπ. Αυτούς που παράγουν ηχογραφήσεις, όπως εταιρείες παραγωγής CD κλπ. Αυτούς που μεταδίδουν τα δημιουργήματα, όπως τηλεοπτικά κανάλια, ραδιοφωνικοί σταθμοί κλπ. Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; Γενικά για τα συγγενικά δικαιώματα ισχύει ότι και για τα πνευματικά δικαιώματα. Επομένως, δεν κατοχυρώνονται σε κάποιον φορέα, αλλά ισχύουν αυτόματα από την ημερομηνία δημιουργία τους. Στην Ελλάδα, αρμόδιος φορέας για την πληροφόρηση πάνω στο θέμα είναι ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Για το εξωτερικό περισσότερες πληροφορίες μπορούν να αναζητηθούν από τον Διεθνή Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας (World Intellectual Property Organization).

41 Τέλος ενότητας

42 Προαιρετική Ενότητα: Εμπορικά Σήματα (Trademarks) (Διάρκεια: 3 λεπτά) 1

43 Εμπορικά Σήματα (Trademarks) Τι προστατεύουν; Προστατεύουν ονόματα, σύμβολα ή σήματα για τη διάκριση εταιρειών, προϊόντων ή υπηρεσιών. Ποιους ενδιαφέρουν; Ενδιαφέρουν στελέχη μάρκετινγκ, εμπόρους, επιχειρηματίες κλπ. Για πόσο χρόνο ισχύει η προστασία; Επ αόριστον (μπορεί να ανανεώνεται κάθε 10 χρόνια). Σημαντικό νομοθετικό κείμενο σχετικά με τα Εμπορικά Σήματα στην Ελλάδα, αποτελεί ο Ν. 4072/2012.

44 Εμπορικά Σήματα (Trademarks) Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; Κάθε χώρα έχει το δικό της ξεχωριστό αρμόδιο φορέα. Αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωση στην Ελληνική αγορά είναι η Διεύθυνση Εμπορικής Ιδιοκτησίας της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού.

45 Εμπορικά Σήματα (Trademarks) Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Ο ενδιαφερόμενος συντάσσει τα απαραίτητα έγγραφα και τα καταθέτει στον αρμόδιο φορέα κάθε χώρας που τον ενδιαφέρει. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ολοκληρώσει τη διαδικασία είτε μόνος του, είτε μέσω ειδικού συμβούλου ΔΙ για την προετοιμασία των εγγράφων του και την εκπροσώπηση του ενώπιον των αρμόδιων φορέων. Γενικά για να κατοχυρωθεί ένα σχέδιο σε πολλές χώρες θα πρέπει να γίνει κατάθεση και να ολοκληρωθεί η διαδικασία κατοχύρωσης σε κάθε χώρα ξεχωριστά. Ωστόσο υπάρχουν φορείς για την κατοχύρωση σε παραπάνω από μία χώρες. Π.χ. για την κατοχύρωση στην Ευρωπαϊκή αγορά αρμόδιος φορέας είναι το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (European Union Intellectual Property Office - EUIPO), ενώ για την κατοχύρωση παγκοσμίως ο Διεθνής Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας (World Intellectual Property Organization) Προσοχή! Για να κατοχυρωθεί ένα εμπορικό σήμα θα πρέπει να είναι πρωτότυπο, δηλ. δεν θα πρέπει να έχει κατοχυρώσει ένα παρόμοιο σήμα κάποιος άλλος πιο πριν.

46 Εμπορικά Σήματα (Trademarks) Παραδείγματα Παρακάτω βλέπετε διάφορα γνωστά εμπορικά σήματα ξένων εταιρειών

47 Εμπορικά Σήματα (Trademarks) Παραδείγματα Τα παρακάτω σήματα ελληνικών εταιρειών είναι κατοχυρωμένα στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (European Union Intellectual Property Office EUIPO) Ελληνικά Γαλακτοκομεία ΟΛΥΜΠΟΣ, ΡΟΔΟΠΗ και ΤΥΡΑΣ Γρηγόρης Μικρογεύματα Αγροτική Βιομηχανία Μεσσηνίας AGROVIM

48 Εμπορικά Σήματα (Trademarks) και ονόματα διευθύνσεων στο internet Τα ονόματα διευθύνσεων στο internet έχουν άμεση σχέση με τα Εμπορικά Σήματα. Συγκεκριμένα, πολλοί εθνικοί νόμοι αντιμετωπίζουν τα ονόματα διευθύνσεων στο internet ως μέρη του εμπορικού σήματος και δεν επιτρέπουν σε τρίτους τη χρήση τους. Για παράδειγμα, αν μια ελληνική εταιρεία λαδιού έχει κατοχυρώσει ως εμπορικό σήμα το όνομα «Ιλιάδα», τότε δεν μπορεί κάποιος τρίτος να κατέχει την ηλεκτρονική διεύθυνση γιατί θεωρείται ότι παραβιάζει το εμπορικό σήμα της εταιρείας.

49 Τέλος ενότητας

50 Προαιρετική Ενότητα: Βιομηχανικά σχέδια (Designs) (Διάρκεια: 5 λεπτά) 1

51 Βιομηχανικά σχέδια (Designs) Τι προστατεύουν; Προστατεύουν την εξωτερική εμφάνιση και το σχήμα ενός προϊόντος από σχεδιαστικής πλευράς (π.χ. το σχέδιο ενός κοσμήματος, ενός αυτοκινήτου, ενός επίπλου κλπ.) Ποιους ενδιαφέρουν; Ενδιαφέρουν σχεδιαστές, καλλιτέχνες, μηχανικούς, εμπόρους κλπ. Για πόσο χρόνο ισχύει η προστασία; 25 χρόνια Σημαντικά νομοθετικά κείμενα σχετικά με τα Βιομηχανικά σχέδια στην Ελλάδα, αποτελούν οι Ν. 2417/1996 και Ν. 2943/2001, τα ΠΔ 259/1997 και ΠΔ 161/ και η ΥΑ 12625/1/2014. Για περισσότερες νομικές πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας

52 Βιομηχανικά σχέδια (Designs) Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; Κάθε χώρα έχει το δικό της ξεχωριστό αρμόδιο φορέα. Αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωση στην Ελληνική αγορά είναι Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.

53 Βιομηχανικά σχέδια (Designs) Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Ο ενδιαφερόμενος συντάσσει τα απαραίτητα έγγραφα και τα καταθέτει στον αρμόδιο φορέα κάθε χώρας που τον ενδιαφέρει. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ολοκληρώσει τη διαδικασία είτε μόνος του, είτε μέσω ειδικού συμβούλου ΔΙ για την προετοιμασία των εγγράφων του και την εκπροσώπηση του ενώπιον των αρμόδιων φορέων. Γενικά για να κατοχυρωθεί ένα σχέδιο σε πολλές χώρες θα πρέπει να γίνει κατάθεση και να ολοκληρωθεί η διαδικασία κατοχύρωσης σε κάθε χώρα ξεχωριστά. Ωστόσο υπάρχουν φορείς για την κατοχύρωση σε παραπάνω από μία χώρες ταυτόχρονα. Π.χ. για την κατοχύρωση στην Ευρωπαϊκή αγορά αρμόδιος φορέας είναι το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (European Union Intellectual Property Office - EUIPO), ενώ για την κατοχύρωση παγκοσμίως ο Διεθνής Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας (World Intellectual Property Organization). Προσοχή! Για να κατοχυρωθεί ένα βιομηχανικό σχέδιο θα πρέπει να είναι πρωτότυπο, δηλ. δεν θα πρέπει να το έχει δημιουργήσει κάποιος άλλος πιο πριν.

54 Βιομηχανικά σχέδια (Designs) Παραδείγματα Τα παρακάτω βιομηχανικά σχέδια ελληνικών εταιρειών είναι κατοχυρωμένα στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (European Union Intellectual Property Office EUIPO) Σχέδιο μπουκαλιού ελαιόλαδου από την εταιρεία Μινέρβα Α.Ε. Σχέδιο ρολογιού από την εταιρεία: FOLLI-FOLLIE Σχέδιο γλάστρας από την εταιρεία ET PLAST

55 Βιομηχανικά σχέδια (Designs) Εναλλακτικές επιλογές Ο ενδιαφερόμενος μπορεί αν θέλει να μην κατοχυρώσει το σχέδιό του. Στην περίπτωση αυτή καλύπτεται μόνο για τα πρώτα τρία χρόνια από τη στιγμή που θα δημοσιοποιηθεί το σχέδιο. Στη συνέχεια, καλύπτεται μόνο από το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας copyright, o οποίος ισχύει μεν για πολλά χρόνια, αλλά παρέχει ασθενέστερη προστασία σε σύγκριση με το βιομηχανικό σχέδιο.

56 Τέλος ενότητας

57 Προαιρετική Ενότητα: Πατέντες (Διάρκεια: 5 λεπτά) 1

58 Πατέντες (γνωστές και ως Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Τι προστατεύουν; Εφευρέσεις, όπως συσκευές, εξαρτήματα, αντικείμενα, συστήματα, μέθοδοι κλπ. που βελτιώνουν ή δημιουργούν νέα προϊόντα ή διαδικασίες. Ποιους ενδιαφέρουν; Ερευνητές, επιστήμονες, μηχανικούς, επιχειρηματίες κλπ. Για πόσο χρόνο ισχύει η προστασία; 20 χρόνια Σημαντικά νομοθετικά κείμενα σχετικά με τα Βιομηχανικά σχέδια στην Ελλάδα, αποτελούν οι Ν. 4325/1963, Ν. 1733/1987, Ν. 2943/2001 και Ν. 3396/2005, τα ΠΔ 77/1988, ΠΔ 16/1991, ΠΔ 54/ , ΠΔ 321/2001, ΠΔ 46/ και οι ΥΑ 15928/ΕΦΑ/1253/1987 και ΥΑ 11970/Β0012/ΠΟΛ.1203/10. Για περισσότερες νομικές πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας

59 Πατέντες (ή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Προσοχή! Οι γενικές ιδέες δεν κατοχυρώνονται, παρά μόνο οι υλοποιήσεις τους. Π.χ. η γενική ιδέα του να πετάει κανείς δεν μπορεί να κατοχυρωθεί, αλλά ένα νέος τύπος αεροσκάφους και η μέθοδος λειτουργίας του μπορεί.

60 Πατέντες (ή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; Κάθε χώρα έχει το δικό της ξεχωριστό αρμόδιο φορέα. Αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωση στην Ελληνική αγορά είναι Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.

61 Πατέντες (ή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Ο ενδιαφερόμενος συντάσσει τα απαραίτητα έγγραφα και τα καταθέτει στον αρμόδιο φορέα κάθε χώρας που τον ενδιαφέρει. Λόγω των πολύ ειδικών προδιαγραφών που πρέπει να πληρούν τα έγγραφα μιας πατέντας, προτείνεται η χρήση ειδικού συμβούλου ΔΙ (Patent Attorney) για την προετοιμασία των εγγράφων και την εκπροσώπηση του καταθέτη ενώπιον των αρμόδιων φορέων. Γενικά για να κατοχυρωθεί μια πατέντα σε πολλές χώρες θα πρέπει να γίνει κατάθεση και να ολοκληρωθεί η διαδικασία κατοχύρωσης σε κάθε χώρα ξεχωριστά. Ωστόσο υπάρχουν φορείς για την κατοχύρωση σε παραπάνω από μία χώρες ταυτόχρονα. Π.χ. για την κατοχύρωση στην Ευρωπαϊκή αγορά αρμόδιος φορέας είναι το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (European Patent Office), ενώ για την κατοχύρωση σε παγκόσμια κλίμακα, ο Διεθνής Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας (World Intellectual Property Organization). Προσοχή! Για να κατοχυρωθεί μια πατέντα θα πρέπει να είναι πρωτότυπη, δηλ. ο εφευρέτης θα πρέπει να είναι ο πρώτος που την σκέφτηκε σε παγκόσμια κλίμακα, ανεξάρτητα από το ποιες είναι οι χώρες κατοχύρωσης. Πολλά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, αξιολογούν την πρωτοτυπία μιας πατέντας προτού δώσουν την έγκριση τους για την κατοχύρωσή της.

62 ΤΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΤΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΕΦΕΥΡΕΣΗ Συσκευές, εξαρτήματα, αντικείμενα, συστήματα, μέθοδοι κλπ. που βελτιώνουν ή δημιουργούν νέα προϊόντα ή διαδικασίες και που έχουν τεχνικό σκοπό και λύνουν τεχνικό πρόβλημα. Π.χ. ένας ρομποτικός μηχανισμός για τη μεταφορά αντικειμένων, μια μέθοδος καθαρισμού του νερού, ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα για την ενίσχυση σήματος, μια βιοτεχνολογική εφεύρεση κλπ. ΤΙ ΔΕ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΕΦΕΥΡΕΣΗ Ανακαλύψεις (π.χ. η ανακάλυψη ενός νέου χημικού στοιχείου), επιστημονικές θεωρίες (π.χ. η θεωρία της σχετικότητας), μαθηματικές μέθοδοι (π.χ. η μέθοδος των τριών), μέθοδοι οικονομικών δραστηριοτήτων (π.χ. μια μέθοδος ανταμοιβής πελατών με κουπόνια), η παρουσίαση πληροφοριών (π.χ. η οργάνωση της πληροφορίας σε ένα διαφημιστικό φυλλάδιο), ποικιλίες ζώων και φυτών (π.χ. μια νέα ράτσα σκύλου), διαγνωστικές μέθοδοι και μέθοδοι χειρουργικής και θεραπευτικής αγωγής (π.χ. μέθοδος διάγνωσης και θεραπείας του καρκίνου)

63 Πατέντες (ή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Παραδείγματα H εταιρεία Gillette, κατασκευάστρια εταιρεία ξυραφιών, ιδρύθηκε στην Αμερική το Η εταιρεία κατοχύρωσε με πατέντα και πούλησε το πρώτο ξυραφάκι με αποσπώμενη λεπίδα το 1904 (βλέπε σχέδιο της πατέντας δεξιά). Από τότε, η εταιρεία έχει ακολουθήσει μια επιτυχημένη πορεία και έχει κατοχυρώσει αναρίθμητες πατέντες πάνω στην τεχνολογία ξυρίσματος. Σήμερα, θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου. Στην Ελλάδα, η ελληνική εταιρεία Βιομηχανία Λεπίδων Ξυρίσματος (ή Βιολέξ), λόγω των καινοτομιών της στη δημιουργία ξυραφιών μιας χρήσης, προσέλκυσε το 1974 τη γαλλική εταιρεία BIC και δημιουργήθηκε η εταιρεία BIC Βιολεξ, η οποία μέχρι σήμερα δραστηριοποιείται στο χώρο του ξυρίσματος και κατοχυρώνει συστηματικά πατέντες τόσο στην ελληνική, όσο και στη διεθνή αγορά. Η εταιρεία θεωρείται σημαντικός ανταγωνιστής της Gillette σε παγκόσμια κλίμακα.

64 Πατέντες (ή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Παραδείγματα Η εταιρεία Dolby ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1965 και την ίδια χρονιά κατοχύρωσε επίσημα τις εφευρέσεις της στην επεξεργασία ακουστικών σημάτων για τη μείωση του θορύβου στα συστήματα ήχου. Η εταιρεία σήμερα είναι μια επιτυχημένη εταιρεία υψηλής τεχνολογίας με πάνω από χορηγούμενα διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Οι δικαιούχοι άδειας χρήσης της τεχνολογίας της υποχρεούνται να χρησιμοποιούν το σήμα Dolby σε κάθε προϊόν τους που χρησιμοποιεί την τεχνολογία Dolby. Η εταιρεία δημιουργεί σήμερα το 86% περίπου των εσόδων της από την αδειοδότηση των τεχνολογιών της.

65 Πατέντες (ή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Εναλλακτικοί τρόποι προστασίας. Αντί της πατέντας, σε κάποιες χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, υπάρχει η εναλλακτική επιλογή του Πιστοποιητικού Υποδείγματος Χρησιμότητας (Utility model). Το Πιστοποιητικό Υποδείγματος Χρησιμότητας έχει λιγότερες τεχνικές απαιτήσεις για να κατοχυρωθεί σε σύγκριση με την πατέντα, αλλά η προστασία που παρέχει είναι μόνο για 7 χρόνια (σε σύγκριση με τα 20 χρόνια που παρέχει η πατέντα). Επίσης, το Πιστοποιητικό Υποδείγματος Χρησιμότητας πρέπει να αναφέρεται αποκλειστικά σε τρισδιάστατο αντικείμενο, σε αντίθεση με την Πατέντα που μπορεί να αναφέρεται είτε σε αντικείμενο, είτε σε μέθοδο.

66 Πατέντες (ή Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας) Εναλλακτικοί τρόποι προστασίας. Ένας άλλος εναλλακτικός τρόπος προστασίας μιας ευρεσιτεχνίας είναι να κρατηθεί μυστική. Περισσότερα για αυτόν τον τρόπο θα βρείτε στην ενότητα «Λοιπά είδη ΔΙ» στις διαφάνειες με τίτλο «εμπορικά μυστικά». Τέλος, πολλοί αποφασίζουν να δημοσιεύσουν δωρεάν στο ευρύ κοινό την ευρεσιτεχνία τους, προκειμένου να γλιτώσουν τα κόστη κατοχύρωσης. Με αυτό τον τρόπο, έχουν μόνο ηθική ανταμοιβή, αφού δημοσιοποιείται το όνομά τους, αλλά χάνουν το δικαίωμα της αποκλειστικής εκμετάλλευσης, καθώς οποιοσδήποτε μπορεί πλέον να τους αντιγράψει. Ωστόσο, με τον τρόπο αυτόν, εμποδίζουν τους άλλους να κατοχυρώσουν την ίδια ευρεσιτεχνία με τη δική τους στο μέλλον, καθώς μετά τη δημοσιοποίησή της ευρεσιτεχνίας, έχει χαθεί το στοιχείο της πρωτοτυπίας της.

67 Τέλος ενότητας

68 Προαιρετική Ενότητα: Λοιπά είδη ΔΙ (Διάρκεια: 5 λεπτά) 1

69 Γεωγραφικές ενδείξεις (γνωστά και ως ΠΟΠ) Τι προστατεύουν; Προϊόντα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που συνδέονται με τον τόπο προέλευσής τους. Ποιους ενδιαφέρουν; Ενδιαφέρουν αγρότες, κτηνοτρόφους, παραγωγούς, εμπόρους κλπ. Παραδείγματα Μόνο ο αφρώδης οίνος από την περιοχή της Καμπανίας της Γαλλίας έχει δικαίωμα να φέρει το όνομα «σαμπάνια», καθώς αποτελεί προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη. Αντίστοιχα ελληνικά παραδείγματα προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων είναι το ελαιόλαδο Μεσσηνίας, η Γραβιέρα Νάξου, η Μαστίχα Χίου, τα Μήλα Ζαγοράς, ο Κρόκος Κοζάνης κλπ. Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; O Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ» Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Οι ενδιαφερόμενοι καταθέτουν αίτηση στον αρμόδιο εθνικό φορέα και στη συνέχεια η αίτησή τους μπορεί να διαβιβαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τελική έγκριση. Για πόσο χρόνο ισχύει η προστασία; Επ αόριστον. Σημαντικά σχετικά νομοθετικά κείμενα αποτελούν οι ΚΥΑ , ΚΥΑ , ΚΥΑ και ΚΥΑ αριθ / Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα 2/ /nomothesia-pop

70 Εμπορικά μυστικά (Trade secrets) Τι προστατεύουν; Προστατεύουν εμπιστευτικές πληροφορίες πάσης φύσεως που χρησιμοποιούνται από επιχειρήσεις ως πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους. (π.χ. μια φόρμουλα, μια πρακτική, μια διαδικασία, μια πληροφορία κλπ.) Ποιους ενδιαφέρουν; Ενδιαφέρουν στελέχη διοίκησης επιχειρήσεων, μηχανικούς, επιστήμονες, νομικούς συμβούλους, επιχειρηματίες κλπ. Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Οι ενδιαφερόμενοι συνάπτουν μεταξύ τους γραπτή συμφωνία μη αποκάλυψης του μυστικού (non disclosure agreement). Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; Δεν υπάρχει αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους. Οι ενδιαφερόμενοι διατηρούν στην κατοχή τους αντίγραφο της συμφωνίας. Για πόσο χρόνο ισχύει η προστασία; Δεν υπάρχει περιορισμός. Η προστασία διαρκεί για όσο συμφωνηθεί από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

71 Εμπορικά μυστικά (Trade secrets) Παραδείγματα Η γνωστή εταιρεία γρήγορου φαγητού KFC φημίζεται ότι κρατούσε μυστική τη συνταγή του μίγματος 11 αρωματικών καρυκευμάτων και βοτάνων που χρησιμοποιούσε από το Η γνωστή εταιρεία Coca-Cola φημίζεται ότι κρατούσε ένα συστατικό της μυστικό και ότι μόνο 2 στελέχη της γνώριζαν ποιο πραγματικά ήταν το συστατικό αυτό. Φημίζεται επίσης ότι τα στελέχη αυτά απαγορευόταν να ταξιδέψουν ταυτόχρονα με το ίδιο μεταφορικό μέσο.

72 Ποικιλίες φυτών ή το «δικαίωμα του φυτοπαραγωγού» Τι προστατεύουν; Ποικιλίες νέων φυτών. Ποιους ενδιαφέρουν; Ενδιαφέρουν φυτοπαραγωγούς. Για πόσο χρόνο ισχύει η προστασία; Χρόνια Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την κατοχύρωσή τους; Στην ΕΕ η σχετική αρχή είναι το Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών ( Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Οι ενδιαφερόμενοι καταθέτουν τα απαραίτητα στοιχεία στον αρμόδιο φορέα και περιμένουν την σχετική έγκριση.

73 Τοπογραφίες ημιαγωγών Τι προστατεύουν; Το σχέδιο των προϊόντων ημιαγωγών (ή «τσιπ») Ποιους ενδιαφέρουν; Εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, μηχανικούς κλπ. Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Οι τοπογραφίες ημιαγωγών μπορούν να προστατευτούν είτε ως πατέντα, είτε ως βιομηχανικό σχέδιο, είτε ως copyright. Ανάλογα με το είδος της προστασίας, ακολουθείται διαφορετική διαδικασία κατοχύρωσης (περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στις αντίστοιχες ενότητες του σεμιναρίου).

74 Βάσεις Δεδομένων Τι προστατεύουν; Συλλογές ανεξάρτητων έργων, δεδομένων, ή άλλων υλικών, οργανωμένες με συστηματικό ή μεθοδικό τρόπο και ατομικά προσβάσιμες από ηλεκτρονικά ή άλλα μέσα. Ποιους ενδιαφέρουν; Ενδιαφέρουν επιχειρηματίες, δημιουργούς περιεχομένου, επιστήμονες πληροφορικής κ.α. Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης; Ισχύει για αυτές η νομοθεσία του copyright. Επιπλέον, προστατεύονται και από ειδικούς νόμους όπως η οδηγία «Directive 96/9/EC» της ΕΕ (

75 Μέθοδοι οικονομικών δραστηριοτήτων Τι προστατεύουν; Μεθόδους που αφορούν επιχειρηματικές λειτουργίες οικονομικού χαρακτήρα. Ποιους ενδιαφέρουν; Ενδιαφέρουν στελέχη επιχειρήσεων, εμπόρους, επιχειρηματίες κλπ. Παραδείγματα Μια μέθοδος απόδοσης bonus στο προσωπικό μιας επιχείρησης. Μια μέθοδος πρόβλεψης τιμών χρηματιστηρίου. Μια μέθοδος απόδοσης εκπτώσεων στους πελάτες μιας επιχείρησης. Ποια η διαδικασία κατοχύρωσης; Προσοχή! Οι μέθοδοι οικονομικών δραστηριοτήτων δεν κατοχυρώνονται στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ωστόσο υπάρχουν χώρες στο εξωτερικό, όπως η Αμερική, στις οποίες θα μπορούσαν να κατοχυρωθούν. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό στις χώρες ενδιαφέροντος.

76 Τέλος ενότητας

77 Τέλος σεμιναρίου Παρακαλούμε κάντε κλικ στο παρακάτω κουμπί και αφιερώστε 2 λεπτά για να απαντήσετε σε ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης του σεμιναρίου. Σας ευχαριστούμε. Μετάβαση στο Ερωτηματολόγιο 1