ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Transcript

1 ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ( ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ) ΕΡΓΑΣΙΑ : ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΙΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ & ΣΤΑΘΑΚΗ ΜΙΡΕΛΛΑ 1 ο ΕΣΠΕΡΙΝΟ Ε.Π.Α.Λ ΤΑΥΡΟΥ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: ΤΜΗΜΑ Γ2

2 ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Η Αναγέννηση ήταν ένα πολιτιστικό κίνηµα που τοποθετείται προσεγγιστικά ανάµεσα στο 14ο και το 17ο αιώνα, ξεκινώντας στην Ιταλία κατά τον ύστερο Μεσαίωνα, από όπου και εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο όρος χρησιµοποιείται επίσης ως ονοµασία της συγκεκριµένης ιστορικής περιόδου, µα µε µεγαλύτερη ελευθερία καθώς το κύµα των αλλαγών που επήλθαν δεν εξαπλώθηκε µε την ίδια ταχύτητα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ως πολιτιστικό κίνηµα, επέφερε την άνθηση της λογοτεχνίας, της επιστήµης, της τέχνης, της θρησκείας και της πολιτικής επιστήµης, καθώς και την αναβίωση της µελέτης κλασικών συγγραφέων, την ανάπτυξη της γραµµικής προοπτικής στη ζωγραφική και τη σταδιακή, αλλά ευρέως διαδεδοµένη,µεταρρύθµιση στην εκπαίδευση. Παραδοσιακά, αυτή η πνευµατική µεταµόρφωση είχε ως αποτέλεσµα να θεωρείται η Αναγέννηση γέφυρα µεταξύ του Μεσαίωνα και της Σύγχρονης Εποχής. Η Αναγέννηση µπορεί να θεωρηθεί ως µια προσπάθεια διανοούµενων να µελετήσουν και να βελτιώσουν τα εγκόσµια, τόσο µέσα από την αναβίωση των ιδεολογιών της αρχαιότητας, όσο και διαµέσου καινοτόµων προσεγγίσεων στη σκέψη. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΤΕΧΝΗ Με τον όρο Αναγεννησιακή τέχνη αναφερόµαστε στην καλλιτεχνική παραγωγή κατά την ιστορική περίοδο της Αναγέννησης. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της ήταν η ανανέωση των θεµάτων και της αισθητικής στην Ευρώπη. Η καλλιτεχνική παραγωγή την περίοδο αυτή είναι δύσκολο να οριοθετηθεί χρονικά, ωστόσο θεωρούµε πως ξεκίνησε στην Ιταλία τον 15ο αιώνα και διαδόθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη, µε διαφορετικούς όµως ρυθµούς και σε διαφορετικό βαθµό ανάλογα µε την γεωγραφική περιοχή. Τον 16ο αιώνα έφθασε σε πολλές χώρες στο απόγειό της. Η Αναγεννησιακή τέχνη δε χαρακτηρίστηκε από µια επιστροφή στο παρελθόν, αντίθετα, οι νέες τεχνικές σε συνδυασµό µε το νέο πολιτικό, κοινωνικό και επιστηµονικό πλαίσιο που διαµορφώθηκε εκείνη την εποχή, επέτρεψαν στους καλλιτέχνες να καινοτοµήσουν. Επιπλέον, για πρώτη φορά, η τέχνη έγινε ιδιωτική, µε την έννοια πως δεν διαµορφωνόταν από τη θρησκευτική ή πολιτική εξουσία, αλλά αποτελούσε προϊόν αποκλειστικά των ίδιων των καλλιτεχνών. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Η ζωγραφική γνώρισε έναν µεγάλο αριθµό τεχνικών καινοτοµιών κατά τη διάρκεια της αναγέννησης, όπως η τεχνική του sfumato που στηρίζεται στην υπέρθεση διαδοχικών στρωµάτων χρώµατος, η προοπτική στην οπτική γωνία, η διακόσµηση και ζωγραφική των θόλων των κτιρίων. Παράλληλα έγινε για πρώτη φορά εφικτή η ζωγραφική µε λάδι, µέσω της ανάµειξης του λαδιού µε κάποια χρωστική ουσία, η οποία επέτρεψε µια λαµπρότητα και ένα µεγαλύτερο βάθος στην απεικόνιση, ειδικότερα στην δηµιουργία σκιών. Επιπλέον, κυρίως χάρη στις έρευνες του ντα Βίντσι, η ζωγραφική σε καµβά αντικατέστησε τη ζωγραφική στο ξύλο.

3 ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΦΡΑ ΑΝΤΖΕΛΙΚΟ Ο Φρα Αντζέλικο ( ), ήταν Ιταλός δοµινικανός µοναχός και ζωγράφος της Σχολής της Φλωρεντίας κατά την πρώιµη Αναγέννηση. Ήταν περισσότερο γνωστός στους συγχρόνους του ως "Αδελφός Τζοβάννι ντα Φιέζολε". Στην Ιταλία είναι γνωστός ως (beato = ευλογηµένος). Ο Φρα Αντζέλικο γεννήθηκε στην κοινότητα Βίκιο κοντά στη Φλωρεντία. Το 1407 αυτός και ο αδελφός του κατατάχθηκαν, στη µονή του τάγµατος των Δοµινικανών στο Φιέζολε κοντά στη Φλωρεντία, όπου και πέρασε το µεγαλύτερο µέρος της ζωής του. Πρώτη φορά αναφέρεται ως ζωγράφος το 1417 (υπό το όνοµα Γκουίντο ντι Πιέτρο). Ο Αντζέλικο παρουσιάζει αποκλειστικά έργα µε θρησκευτικό περιεχόµενο, στους οποίους απεικόνιζε τις µορφές µε ένα περίεργο θρησκευτικό µυστικισµό. Η πεποίθησή του ήταν ότι η τέχνη ήταν µια έκφανση θρησκευτικής προσήλωσης. Γύρω στο 1430 ο Αντζέλικο δέχεται νέα επίδραση στη ζωγραφική του από τα έργα γλυπτικής του Γκιµπέρτι. Αποτέλεσµα αυτών των επιδράσεων ήταν η εµφάνιση νέας µορφής ρεαλισµού και όγκου στις µορφές που απεικόνιζε, καθώς και γραµµικής προοπτικής. Ο Φρα Αντζέλικο δηµιούργησε έναν κόσµο παραδεισιακό. Το απλό και αρµονικό σχέδιο, τα διάφανα χρώµατα, αλλά κυρίως το βαθύ θρησκευτικό αίσθηµα, που δίνεται µε έναν τρόπο µακάριας έκστασης, τρυφερά λυρικό, αποτελούν τα χαρακτηριστικά του έργου του. Υπήρξε ένας από τους λίγους καλλιτέχνες που αντιλήφθηκαν το ανανεωτικό του νατουραλιστικό στυλ αλλά και την προοπτική που χρησιµοποιούσε και το έργο του επηρεάστηκε σαφώς από αυτόν. Η "Αποκαθήλωση" (1434) ήταν από τις πρώτες προσπάθειες των Ιταλών καλλιτεχνών να ενσωµατώσουν αρµονικά µια οµάδα µορφών σε περιβάλλον φυσικό τοπίο. Η "Αποκαθήλωση" (1434)

4 Ο πίνακας "Η Στέψη της Παρθένου" ( ), ερµηνεύει το θέµα της Στέψεως, αποφεύγοντας προοπτικά και ευθύγραµµα στοιχεία και υιοθετώντας ευκίνητες, ρευστές φόρµες, άγιοι, άγγελοι και σύννεφα, για να δηµιουργήσει µια κατά εξοχήν καµπυλόγραµµη σύνθεση. "Ευαγγελισµός" ( ), από τα µεγαλύτερα έργα του ζωγράφου, αφήνει να ξεπροβάλλει µια πνευµατικότητα, ακόµα και µέσα από τη λιτότητα της συνθέσεως και τον µυστικισµό των µορφών. η µοναστηριακή αυλή όπου γονατίζει η Παναγία δίνεται πειστικά. Στο έργο του δεν υπάρχει σχεδόν καµία κίνηση, ούτε µας παρέχεται η εντύπωση ότι τα σώµατα που βλέπουµε είναι πραγµατικά στερεά αντικείµενα. Ήθελε µόνο να παραστήσει το θρησκευτικό θέµα µε όλη την οµορφιά και την απλότητά του. Επεισόδια από τη ζωή των Αγίων Στεφάνου και Λαυρεντίου "Ο πάπας Σίξτος Β' παραδίδει στον Άγιο Λαυρέντιο τους θησαυρούς της Εκκλησίας", 1447 Η φροντίδα για την σύνθεση, µε το παιχνίδι των χρωµάτων, απορροφούν τον καλλιτέχνη, που περιορίζει τις περιγραφές του στα ουσιαστικά στοιχεία. Στο "Κήρυγµα του Αγίου Στεφάνου

5 ΠΑΟΛΟ ΟΥΤΣΕΛΛΟ Ο Πάολο Ουτσέλλο ( Δεκεµβρίου 1475), ήταν πρωτοπόρος ζωγράφος και δηµιουργός µωσαϊκών κατά την περίοδο της πρώιµης Αναγέννησης στην Ιταλία. Υπήρξε από τους πρωταγωνιστές της φλωρεντινής καλλιτεχνικής δραστηριότητας κατά το πρώτο ήµισυ του 15ου αιώνα. Θεωρείται πρωτοπόρος στη δηµιουργία πολύ προσεγµένης προοπτικής στους πίνακές του. Ο Ουτσέλλο µέσω της προοπτικής προσπαθούσε να δώσει την αίσθηση του βάθους στα έργα του, ενώ οι υπόλοιποι την χρησιµοποιούσαν για την αφήγηση διαφορετικών ή διαδοχικών σκηνών. Ο Ουτσέλλο γεννήθηκε το 1397 στη Φλωρεντία. Σε ηλικία 10 ετών, από το 1407, εντάχθηκε, ως βοηθός, στο δυναµικό του εργαστηρίου του φλωρεντινού καλλιτέχνη Λορέντσο Γκιµπέρτι. Το 1424 άρχισε να ζει από την εργασία του ως ζωγράφου. Δεν είναι επακριβώς γνωστό,από ποιον είχε διδαχθεί την τέχνη της ζωγραφικής, καθώς ο δάσκαλός του ασχολήθηκε µε την γλυπτική. Το 1436 ο Ουτσέλλο ζωγράφισε στον Καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας ένα από τα σηµαντικότερα έργα του, τον «έφιππο Σερ Τζων Χώκγουντ», Σηµαντικότατο έργο του Ουτσέλλο είναι, επίσης, η «Μάχη του Σαν Ροµάνο», ο οποίος ζωγραφίστηκε κατά την περίοδο ( ). Τελευταίο έργο του καλλιτέχνη ήταν το "νυκτερινό κυνήγι",το οποίο ζωγράφισε περίπου το Το έργο εκτίθεται σήµερα στο Ασµόλειο Μουσείο της Οξφόρδης. «Μνημείο του εφίππου Τζοβάνι Ακούτο» 1436

6 Tο "νυκτερινό κυνήγι" (1470) Ο πίνακας «Η μάχη του Σαν Ρομάνο» παριστάνει ένα επεισόδιο από την ιστορία της πολιτείας, τη μάχη του Σαν Ρομάνο, το 1432, όταν τα στρατεύματα της Φλωρεντίας είχαν νικήσει τους αντιπάλους τους σε μια από τις πολυάριθμες συγκρούσεις ανάμεσα στις ιταλικές φατρίες.

7 ΑΝΤΡΕΑ ΝΤΕΛ ΚΑΣΤΑΝΙΟ Ο Αντρέα ντελ Καστάνιο ( περ ) ήταν Ιταλός ζωγράφος της Φλωρεντινής Αναγέννησης.Άρχισε την σταδιοδροµία του µε µία τοιχογραφία στο Palazzo del Podestà της Φλωρεντίας όπου εικονιζόταν ο απαγχονισµός των εξεγερµένων κατά του Κοσµά των Μεδίκων µετά την µάχη του Ανγκιάρι. Το -κατεστραµµένο πλέον- έργο τού χάρισε την προσωνυµία (ο Αντρέα των κρεµασµένων). Το 1443 τοιχογραφεί την εκκλησία του San Zaccaria (το παλιότερο σωζόµενο έργο του). Το 1444 στην Φλωρεντία εκτελεί το υαλογράφηµα της Αποκαθήλωσης σε παράθυρο της µητρόπολης. Το 1447 ανέλαβε τον ζωγραφικό διάκοσµο της Sant'Apollonia, όπου η τέχνη του, ειδικά µε τον Μυστικό Δείπνο, έφτασε στο απόγειο του ρωµαλέου συναισθηµατισµού. Ο Μυστικός Δείπνος ( ) Ο καλλιτέχνης ζωγράφισε το αριστούργηµά του: έναν επιβλητικό Μυστικό Δείπνο (µεταξύ ) που καταλήγει στην επάνω πλευρά του σε µια ζώνη µε τρεις σκηνές από τα Άγια Πάθη. Χαρακτηριστική της τεχνοτροπίας του Καστάνιο υπήρξε η έντονα ογκοµετρική και ρεαλιστική προβολή των σωµάτων στον χώρο, η οποία προσδίδει στα έργα του µνηµειακό χαρακτήρα. Ο Καστάνιο δηµιούργησε σηµαντικά έργα για τη µητρόπολη (το υπόδειγµα ενός υαλογραφήµατος που σώζεται µέχρι σήµερα και την προσωπογραφία σε φρέσκο του κοντοτιέρου Νικολό ντα Τολεντίνο) και διακόσµησε µε νωπογραφίες δύο παρεκκλήσια του ναού της Παναγίας της Ευαγγελιστρίας ( ), στις οποίες ξεχωρίζει η έντονα ρεαλιστική µορφή του αγίου Ιερώνυµου. Άγιος Ιερώνυµος Η Στάυρωση

8 Ο Καστάνιο χρησιµοποίησε επίσης πολύ ζωηρή χρωµατική κλίµακα και τονικές διαβαθµίσεις για να αποδώσει και να αναδείξει τις χρωµατικές ιδιότητες της ύλης. Τοιχογραφία του Niccolò da Tolentino (1456) Στην αναγεννησιακή ηρωική έξαρση του ανθρώπου, ο καλλιτέχνης έδωσε µια µυστική πνοή και δραµατική έµφαση που εντυπωσίασε και δηµιούργησε τον φθόνο των συγχρόνων του. Άλλα ονοµαστά έργα του είναι ο Κύκλος επιφανών ανδρών και γυναικών για την Βίλλα Καρντούτσι στην Λενιάια της Φλωρεντίας ( , σήµερα στην Πινακοθήκη Ουφίτσι, µεταξύ των εικονιζοµένων οι Δάντης, Πετράρχης και Βοκκάκκιος). Ο Πετράρχης

9 ΠΙΕΡΟ ΝΤΕΛΛΑ ΦΡΑΝΤΣΕΣΚΑ Ο Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα ( Οκτωβρίου 1492) ήταν Ιταλός ζωγράφος της πρώιµης Αναγέννησης. Ήταν επίσης γνωστός στους συγχρόνους του και ως µαθηµατικός και γεωµέτρης. Η ζωγραφική του χαρακτηρίζεται από την ηρεµία των χρωµάτων της και τις γεωµετρικές της φόρµες, Ο Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα γεννήθηκε στο Μπόργκο, µια κωµόπολη κοντά στο Αρέτσο της Τοσκάνης. Ο Πιέρο πιθανότατα έµαθε την τέχνη της ζωγραφικής από κάποιον από τους καλλιτέχνες της σχολής της Σιένα, που εργάζονταν εκείνη την εποχή στην πόλη του. Εργάστηκε σε πολλές πόλεις της Κεντρικής Ιταλίας, αλλά δεν έχασε την επαφή του µε τη γενέτειρά του, την οποία απεικόνισε σε ορισµένα έργα του, όπως "Η Βάπτιση του Χριστού", ενώ οι λόφοι της απεικονίζονται και στη "Γέννηση". Το 1452 άρχισε να εικονογραφεί το χοροστάσιο του ιερού ναού του Αγίου Φραγκίσκου µε εικόνες (χωρίς χρονολογική σειρά) βασισµένες στο θρύλο του Αληθούς Σταυρού, τις οποίες ολοκλήρωσε το Στις νωπογραφίες αυτές φαίνεται η γνώση του και επιµέλειά του στην προοπτική καθώς και στη χρήση των χρωµάτων, παράλληλα µε τη γεωµετρική αρµονία και την ικανότητα στη σύνθεση των εικόνων του. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του ο Πιέρο έζησε στη γενέτειρά του, όπου εκτέλεσε διάφορες παραγγελίες για λογαριασµό των τοπικών εκκλησιών. Κανένα από τα έργα του αυτά δεν επέζησε. "Η Βάπτιση του Χριστού" (1445) η σκηνή της Βάπτισης έχει αιχµαλωτιστεί στην απόλυτη ακινησία της στιγµής: τα πρόσωπα και τα δέντρα εδράζονται σταθερά στη γη, το περιστέρι ισορροπεί µε ανοιγµένα τα φτερά, το νερό του ποταµού λιµνάζει, αντανακλώντας τις γραµµές και τα χρώµατα του ανηφορικού τοπίου. Ακόµη και τα υφάσµατα πέφτουν συµπαγή ή σχηµατίζουν πτυχές που µοιάζουν µετέωρες: στο λιτό ρούχο του Ιωάννη του Βαπτιστή, στο περίζωµα που µόλις καλύπτει το σώµα του Χριστού, στο πουκάµισο του κατηχούµενου που γδύνεται, στα ενδύµατα των αγγέλων µε τις λαµπρές αντιθέσεις κόκκινου, άσπρου, µενεξεδί, ρόδινου και βαθυγάλαζου.

10 Ο Ευαγγελισµός της Θεοτόκου ( ) είναι νωπογραφία που στολίζει την εκκλησία του Αγίου Φρανσίσκου στο Αρέτσο. Ο Πιέρο τµηµατίζει την εικόνα µε την βοήθεια αρχιτεκτονικών γραµµών, οριζοντίων και καθέτων, αποµονώνοντας τους χαρακτήρες που εικονίζει και σχεδόν διαµελίζοντας κυριολεκτικά την συνοχή του θέµατος Το έργο του «Το όνειρο του Κωνσταντίνου» (1460), αναφέρεται στο περίφηµο όνειρο που οδήγησε τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο να ασπασθεί τη χριστιανική θρησκεία. Πριν από την κρίσιµη µάχη, ονειρεύτηκε πως ένας άγγελος του έδειξε το Σταυρό λέγοντας, «Εν τούτω νίκα».

11 Δείχνοντας τις δύο µορφές στην πρόσθια όψη του δίπτυχου σε προφίλ, ο καλλιτέχνης θέλησε να τονίσει τον αναµνηστικό χαρακτήρα του πίνακα, συνδυάζοντάς το µε το παραδεδοµένο σχέδιο των µεταλλίων. Αυτό επιβεβαιώνεται από τις σαπφικές στροφές, στα λατινικά που είναι ζωγραφισµένες στη βάση των δύο θριάµβων µε µεγάλα κεφαλαία γράµµατα. Η επιγραφή κάτω από τον θρίαµβο του Φεντερίκο. Στο περίφηµο «Θριαµβικό Δίπτυχο» (1465), των κυβερνητών του Ουρµπίνο, απεικονίζεται στις δύο όψεις, ο δούκας Φεντερίκο Β? και η σύζυγός του Μπαττίστα Σφόρτσα. Στο πίσω µέρος, τα ίδια πρόσωπα παριστάνονται επάνω σε άρµατα θριάµβου. Ο Φεντερίκο συνοδεύεται από τις κυριότερες αρετές και στέφεται από τη Νίκη. Η Μπαττίστα συνοδεύεται από τις θεολογικές αρετές και άλλες αλληγορικές µορφές και φέρεται από δύο µονόκερους, που συµβολίζουν την αγνότητα.

12 ΑΝΤΡΕΑ ΜΑΝΤΕΝΙΑ Ο Andrea Mantegna ήταν Ιταλός χαράκτης, ζωγράφος και σχεδιαστής. (Νησί Καρτούρο, Πάντοβα 1431-Μάντοβα 1506) Ο Μαντένια ήταν γιός ξυλουργού, έδειξε από µικρός την κλίση του στη ζωγραφική και µαθήτευσε στην Πάντοβα. Η µαθητεία αυτή του επέτρεψε να έλθει σε επαφή µε τον ουµανιστικό κύκλο που είχε σχηµατιστεί στην Πάντοβα. Από τα πρώτα έργα του Μαντένια, όπως «Η Παναγία µε εννέα Αγίους», διακρίνεται η επίδραση της φλωρεντινής τέχνης, που είχε εφαρµόσει την ανακάλυψη της προοπτικής σε γλυπτικά και ζωγραφικά έργα. Στη διαµόρφωση του Μαντένια συντέλεσε και ο κλασικισµός, ο οποίος εκδηλώθηκε σε αυτόν το αρχαιολογικό ενδιαφέρον του, που διατυπώνεται στις περιγραφικές λεπτοµέρειες και στη χρήση κλασικών αρχιτεκτονηµάτων και ερειπίων. Τα στοιχεία αυτά εµφανίζονται στο πρώτο του έργο, το παρεκκλήσιο Οβετάρι στην Πάντοβα, από το οποίο διασώθηκαν µερικά τµήµατα µετά τον βοµβαρδισµό του στον δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο. Οι τοιχογραφίες αυτές που είχαν παραγγελθεί στον Μαντένια και σε άλλους καλλιτέχνες και είχαν εκτελεστεί µεταξύ του 1448 και του 1455, είχαν τα σηµάδια της ισχυρής προσωπικότητας του Μαντένια. Εκεί παρουσιάζονται ορισµένα τυπικά ώριµα χαρακτηριστικά µεταγενέστερων έργων του, όπως η τολµηρή προοπτική, η γνώση των αρχιτεκτονικών αναλογιών και η πλαστική δύναµη των µορφών. Τα στοιχεία αυτά δεν εξασθένησαν ούτε όταν ο καλλιτέχνης επιδόθηκε στις χρωµατικές αναζητήσεις του. (Το πρώτο του έργο, χαµένο σήµερα, ήταν µια altarpiece για την εκκλησία της Αγίας Σοφίας το 1448) Στο έργο του «Ο Απόστολος Ιάκωβος πορεύεται προς τον τόπο της εκτέλεσής του» (1455) παρατηρούμε τον καλλιτέχνη να θέλει να αναπαραστήσει την σκηνή όπως θα μπορούσε να είχε συμβεί, για αυτό το σκοπό μελέτησε τα κλασικά μνημεία. Η πύλη της πόλης από όπου περνάει ο Απόστολος Ιάκωβος είναι μια ρωμαϊκή αψίδα θριάμβου και οι στρατιώτες που τον συνοδεύουν φορούν στολή και έχουν οπλισμό Ρωμαίων λεγεωνάριων. Όλο το έργο αποπνέει ρωμαϊκή τέχνη με την τραχιά του απλότητα. Οι μορφές του είναι αγαλμάτινες και επιβλητικές. Χρησιμοποιεί την προοπτική για να στήσει την σκηνή πάνω στην οποία μοιάζουν να στέκουν και να κινούνται οι φιγούρες του σαν στέρεα, χειροπιαστά πλάσματα.

13 Στο έργο του «Ιουδίθ και Ολοφέρνης» (1490), η σύνθεση χαρακτηρίζεται από εξαίρετη διαύγεια και απλότητα. Η σκηνή του Ολοφέρνη, δίνει την εντύπωση μιας αυλαίας που πρόκειται να κλείσει με τον τραγικό επίλογο του δράματος. Η επίσημη χειρονομία της Ιουδίθ, που αποστρέφει ήρεμα το βλέμμα από το αιμόφυρτο κεφάλι του Ολοφέρνη αφήνοντας στην γριά τη φροντίδα να το τοποθετήσει μέσα στο σάκο. Ο καλλιτέχνης στρέφεται προς τον κλασικό κόσμο, όχι για να αναζητήσει τη φυσικότητα, αλλά για να βρει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και αυστηρότητα. Στο έργο του «Ο Παρνασσός» ( ), προκαλεί το ενδιαφέρον, γιατί παρουσιάζει την ακραία κλασική τάση που συνυπάρχει στο έργο του µαζί µε µια αγάπη για την αρχαιολογική γνώση και την επική έκφραση. Η διάρθρωση της συνθέσεως σε τρία επίπεδα είναι φανερή και περιλαµβάνει ανοίγµατα, γεωµετρικές συµπτώσεις, παραλληλισµούς, λεπτοµέρειες από χιτώνες που ανεµίζουν, δόρατα, βράχους και φύλλα. Με αυτόν τον τρόπο δηµιουργείται µια ισορροπία. Ο Μαντένια δηµιούργησε µία σειρά από θαυµάσιες τοιχογραφίες στο δουκικό ανάκτορο της Μάντοβας. Το αυστηρό ζωγραφικό του ύφος διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ιταλία, κυρίως µε τη χαρακτική, και είχε πανεθνική απήχηση.

14 ΤΖΙΟΒΑΝΙ ΜΠΕΛΛΙΝΙ O Τζιοβάνι Μπελλίνι (περ Νοεµβρίου 1516) ήταν Ιταλός ζωγράφος της Αναγέννησης από την Βενετία. Θεωρείται o ιδρυτής βενετσιάνικης σχολής ζωγραφικής και οδήγησε στην ανάπτυξη ενδιαφέροντος για την Αναγέννηση στην Βενετία, η οποία έγινε κέντρο της Αναγέννησης που ανταγωνιζόταν την Φλωρεντία και την Ρώµη και το έργο του αντανακλά αυτό το αυξανόµενο ενδιαφέρον. Ο Μπελλίνι χρησιµοποίησε ένα πιο αισθησιακό όσον αφορά το χρώµα και τη µορφή τρόπο σχεδίασης και µε νέο βαθµό ρεαλισµού και είναι γνωστός για την πρωτοποριακή απεικόνιση του φυσικού φωτός. Τα πρώτα έργα του έχουν επηρεαστεί από το ύστερο γοτθικό στυλ του πατέρα του και από την σχολή της Πάντοβα. Στα πρώτα έργα του, ο Μπελλίνι εργάστηκε µε τέµπερα και υιοθέτησε ένα αυστηρό και στιβαρό στυλ. Έργα αυτής της περιόδου είναι τα (Σταύρωση) ( ) (Μεταµόρφωση του Χριστού) ( ). Τα έργα έχουν κυρίως θρησκευτική θεµατολογία. Στα µέσα της δεκαετίας του 1470 εγκαταλείπει την τέµπερα και αρχίζει να χρησιµοποιεί χρώµατα µε βάση το λάδι, τα οποία του έδωσαν την δυνατότητα να ζωγραφίσει µε περισσότερα χρώµατα και τόνους και να τοποθετήσει το ένα πάνω από τα άλλο ηµιδιάφανα στρώµατα. Επίσης, κατά το τέλος του αιώνα, ο Μπελλίνι εµπλουτίζει τα θέµατα που ζωγραφίζει µε τοπία και έγινε ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους τοπίων και µελέτησε ιδιαίτερα το φωτισµό σε τέτοιο βαθµό που µπορεί να συµπεραίνει µέχρι και την ώρα της ηµέρας στους πίνακές του. Το 1514, δύο χρόνια πριν πεθάνει και σε ηλικία πάνω από 80, ζωγράφισε «Το συµπόσιο των Θεών». Το τοπίο στο βάθος του πίνακα έχει ζωγραφιστεί από τον Τιτσιάνο. «Ιερή Αλληγορία» (1490), πρόκειται για έναν από τους πιο γοητευτικούς ζωγραφικούς πίνακες του 15ου αιώνα στην Ιταλία, όχι µόνο για το κάλλος της µορφής του, αλλά και για την µυστηριώδη σηµασία της. Η συνάθροιση των αγίων γύρω από την Αγία Οικογένεια είναι επάνω σε µια κοµψή µαρµάρινη εξέδρα.

15 ( ) Το (1495) ζωγράφισε το αµφίλεγόµενο "Αγιος Ιερώυµος στην έρηµο" έργο του «Πιέτα», το οποίο διακρίνεται Τέµπερα σε πάνελ για το γεγονός ότι δεν έχει χρώµατα. «Παναγία με αγίους» (1505), Στο έργο του «Παναγία µε αγίους» βλέπουµε την θερµή, χρυσαφένια ατµόσφαιρα της κόγχης όπου είναι τοποθετηµένος ο θρόνος της Παναγίας, µε τον µικρό Χριστό που σηκώνει το χεράκι του για να ευλογήσει τους πιστούς µπροστά στην Αγία Τράπεζα. Στο έργο του «Το συµπόσιο των Θεών» (1514) διαπιστώνουµε πως το τοπίο του βάθους είναι έργο του Τισιανού. Κάτω από το φόντο του Τισιανού, υπάρχει ένα πρώτο φόντο εκτελεσµένο από τον Μπελλίνι. Ο Βαζάρι έλεγε πως ο Μπελλίνι ήταν ηλικιωµένος και κουρασµένος για να συνεχίσει τον πίνακα και έτσι τον αποτελείωσε ο Τισιανός. Στον πίνακα αυτό παρατηρούµε έναν όµιλο από θεούς.

16 ΣΑΝΤΡΟ ΜΠΟΤΤΙΣΕΛΛΙ Ο Αλεσσάντρο ντι Μαριάνο Φιλιπέπι (1444/ Μαΐου 1510), γνωστός περισσότερο ως Σάντρο Μποττιτσέλλι, ήταν διακεκριµένος Ιταλός ζωγράφος της αναγέννησης. Αποτέλεσε έναν από τους πιο γνωστούς και επιτυχηµένους καλλιτέχνες της εποχής του, του οποίου η φήµη άρχισε να εξανεµίζεται κατά τις αρχές του 16ου αιώνα, όταν οι φιλοσοφικές ιδέες που διαπερνούσαν τους πίνακές του άρχισαν να εκτοπίζονται. Το ενδιαφέρον για το έργο του αναθερµάνθηκε στα µέσα του 19ου αιώνα, αποκτώντας τη θέση και την αναγνώριση που κατέχει µέχρι σήµερα. Ο Μποττιτσέλι σε νεαρή ηλικία άρχισε να εξασκείται ως χρυσοτέχνης, αξιοσέβαστο επάγγελµα της εποχής, το οποίο ακολούθησαν στα πρώτα τους βήµατα και άλλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης. Σε ηλικία περίπου δεκαοκτώ ετών αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χρυσοτεχνία και να ασχοληθεί µε τη ζωγραφική. Μία από τις πρώτες παραγγελίες που ανέλαβε, χρονολογείται µε ακρίβεια στο 1470 και περιλάµβανε µία σειρά πινάκων που θα απεικόνιζαν τις επτά βασικές αρετές (δύναµη, πίστη, ελπίδα, δικαιοσύνη, αγάπη, σύνεση και εγκράτεια), Ο Μποτιτσέλι φιλοτέχνησε τελικά µόνο τη Δύναµη. Τα επόµενα χρόνια ολοκλήρωσε αρκετά αλληγορικά έργα, µε θέµατα δανεισµένα από τη µυθολογία, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείψει τις θρησκευτικές συνθέσεις. Σε αυτή την περίοδο ανήκει και ένα από τα σηµαντικότερα έργα του, η Αλληγορία της Άνοιξης'. "Αλληγορία της Άνοιξης" (περ. 1482). Στο κέντρο της σύνθεσης δεσπόζει η µορφή της Αφροδίτης, ενώ πάνω από το κεφάλι της, ο Έρωτας ρίχνει τα βέλη του µε τα µάτια δεµένα. Στο αριστερό τµήµα του πίνακα διακρίνονται οι τρεις Χάριτες και ο Ερµής. Στο δεξί άκρο, ο Ζέφυρος κυνηγά τη νύµφη Χλωρίδα, δίπλα από την οποίαβρίσκεται η θεά των λουλουδιών Φλώρα.

17 Η "Γέννηση της Αφροδίτης" (1480) ένας από τους πλέον δηµοφιλείς πίνακές του. Ο Μποτιτσέλι φιλοτέχνησε το έργο χρησιµοποιώντας ως πηγή τον Όµηρο και απεικόνισε τη στιγµή κατά την οποία η Αφροδίτη φθάνει στο νησί των Κυθήρων, µετά τη γέννησή της. Στο αριστερό άκρο του πίνακα, απέδωσε το Ζέφυρο µαζί µε την Αύρα, οι οποίοι προσπαθούν να φυσήξουν έτσι ώστε η Αφροδίτη να φτάσει στη στεριά όπου θα την υποδεχτεί µία από τις Ώρες. Η "Μυστική Γέννηση" (1500), έργο που αποτελεί µία εκδοχή του θέµατος της προσκύνησης των ποιµένων και φιλοτεχνήθηκε µετά τον απαγχονισµό του Σαβοναρόλα. Είναι ο µοναδικός πίνακας που φέρει την υπογραφή του Μποττιτσέλλι καθώς και την ηµεροµηνία ολοκλήρωσής του, χάρη στην αρχαία ελληνική επιγραφή που φιλοτέχνησε ο ίδιος.

18 LEONARDO NTA VINTSI Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, (15 Απριλίου Μαΐου 1519) ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, µουσικός, εφευρέτης, µηχανικός, ανατόµος,γεωµέτρης και επιστήµονας που έζησε την περίοδο της Αναγέννησης.Θεωρείται αρχετυπική µορφή του Αναγεννησιακού Ουµανιστή, του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη, Homo Universalis και µια ιδιοφυής προσωπικότητα. Ο Λεονάρντο γεννήθηκε στο Βίντσι της Ιταλίας, µεγάλωσε µε τον πατέρα του στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου από πολύ µικρή ηλικία έδειξε δείγµατα της ευφυΐας και του καλλιτεχνικού του ταλέντου. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών στάλθηκε ως µαθητευόµενος στο εργαστήριο του φλωρεντίνου ζωγράφου και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερόκιο, στο πλάι του οποίου παρέµεινε έως το Αυτή την περίοδο έγιναν και οι πρώτες δηµιουργίες του, στις οποίες αναδεικνύεται το ταλέντο του στο σχέδιο, αλλά και η πειθαρχηµένη προσοχή του στη λεπτοµέρεια. Το1472 ο Λεονάρντο γίνεται - σύµφωνα µε το έθιµο της εποχής - µέλος της συντεχνίας των ζωγράφων της Φλωρεντίας, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι αποτελούσε πλέον ανεξάρτητο καλλιτέχνη. Το πιο πρώιµο γνωστό έργο του, απεικονίζει ένα τοπίο απ την κοιλάδα του ποταµού Άρνου και ολοκληρώθηκε στις 5 Αυγούστου του 1473 το οποίο βρίσκεται σήµερα στην Πινακοθήκη Ουφίτσι της Φλωρεντίας. Το 1482, µετακόµισε στο Μιλάνο όπου πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως µηχανικός, ζωγράφος και γλύπτης στον ηγεµόνα του Μιλάνου Λουδοβίκο Σφόρτσα. Ο Λεονάρντο διέθετε δικό του εργαστήριο µε βοηθούς. Η πρώτη παραγγελία για τον ντα Βίντσι ήρθε από την Αδελφότητα της Άµωµης Σύλληψης των φραγκισκανών µοναχών του Μιλάνου. Συγκεκριµένα, του ανατέθηκε - σε συνεργασία µε δύο ακόµα ζωγράφους - ένα σηµαντικό έργο αφιερωµένο στην γιορτή της Άµωµης Σύλληψης. Το έργο αυτό ήταν ένας πίνακας ο οποίος αποκάλυπτε ένα άγαλµα της Παναγίας µε το θείο βρέφος.με την Παναγία των Βράχων ο Λεονάρντο καθιερώθηκε ως ζωγράφος στο Μιλάνο. Παραλληλα σχεδίαζε συσκευές και µηχανές για τον στρατό, όπλα και βαριά οχήµατα και έκανε αρχιτεκτονικά σχέδια για διάφορες εκκλησίες. Την περίοδο έγινε µέλος της αυλής του ηγεµόνα του Μιλάνου. Εκεί καθιερώθηκε ως προσωπογράφος - χαρακτηριστικό δείγµα το πορτρέτο της Cecilia Gallerani, γνωστό και ως Η κυρία µε την ερµίνα - ενώ ανέλαβε και το περίφηµο έργο του Μυστικού Δείπνου που σε συνδυασµό µε την µεταγενέστερη δηµιουργία της Μόνα Λίζα απογείωσαν τη φήµη του ντα Βίντσι. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, υπήρξε ακόµα σηµαντικός εφευρέτης και επιστήµονας, µε σηµαντική συνεισφορά στην ανατοµία, και την αστρονοµία.

19 Προσωπογραφία της Cecilia Galerani (Η "κυρία µε την ερµίνα", 1490) Ο" Μυστικός Δείπνος" ( ). Τοιχογραφία που σήµερα είναι αρκετά κατεστραµµένη Ο LEONARDO NTA BINTSI ζωγραφίσε το πορτρέτο της συζύγου του Φραντσέσκο ντελ Τζοκόντο, την περίφηµη Τζοκόντα. Ο πίνακας αυτός θεωρείται το γνωστότερο έργο του Λεονάρντο και ένας από τους διασηµότερους του κόσµου, "Μόνα Λίζα" ( )

20 ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΜΠΟΣ Ο Ιερώνυµος Μπος (Hieronymus van Aken, περ Αυγούστου 1516) ήταν σηµαντικός Ολλανδός ζωγράφος που έζησε την περίοδο του µεσαίωνα. Στην εποχή του θεωρήθηκε ένας "επινοητής τεράτων και χιµαιρικών οπτασιών" ενώ περίπου στα 1600 ο ιστορικός τέχνης Κάρελ φαν Μάντερ χαρακτήρισε τους πίνακες του Μπος ως "θαυµαστές και παράξενες φαντασιώσεις, συχνά ανατριχιαστικές". Στον 20ο αιώνα, αρκετοί µελετητές του έργου του Μπος απέδωσαν ένα βαθύτερο νόηµα στη ζωγραφική του και προσπάθησαν να ερµηνεύσουν τις καταβολές της. Έχει χαρακτηριστεί ως ένας υπερρεαλιστής του 15ου αιώνα ενώ για άλλους, το έργο του αντανακλά απόκρυφες πρακτικές του µεσαιωνικού κόσµου όπως η αλχηµεία ή η µαγεία.την περίοδο εµφανίζεται για πρώτη φορά το όνοµά του στα αρχεία των µελών της Αδελφότητας της Παναγίας, µία από τις πολυάριθµες αδελφότητες που ανθούσαν κατά το µεσαίωνα και η οποία είχε ως κέντρο λατρείας µία εικόνα της Παναγίας που θεωρείτο θαυµατουργή. Ο Μπος φιλοτέχνησε αρκετά τρίπτυχα, τρεις δηλαδή διαδοχικούς πίνακες συνήθως ζωγραφισµένους πάνω σε µία ξύλινη επιφάνεια. Ένα από τα δηµοφιλέστερα και ίσως σηµαντικότερα έργα του είναι ο Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων, έργο που θεωρείται γενικά ως το σχόλιο του Μπος πάνω στο θέµα του θανάσιµου αµαρτήµατος της λαγνείας. «Το πλοίο των τρελών» (1490), είναι έργο νεανικό. Το αποδεικνύει η ποιότητα καθώς και το σχετικά εύκολο αλληγορικό περιεχόµενο, που θα γίνεται όλο και πιο πλούσιο και σύνθετο µετέπειτα. Σε αυτή την σύνθεση, το σώριασµα των προσώπων στο κάτω µέρος του πίνακα, γεµάτο φανταστικούς οραµατισµούς, απροσδόκητα πλάσµατα, αλλόκοτα σύµβολα δίνει ένα δείγµα του «φόβου του κενού», που χαρακτηρίζει τα περισσότερα έργα του Μπος.

21 «Πειρασµός του Αγίου Αντωνίου», ( ), εκφράζει την απαισιοδοξία του. Στο κεντρικό τµήµα ο γονατισµένος άγιος στο κέντρο περιστοιχίζεται από πειρασµούς και δαίµονες, που ενσαρκώνουν τις εκφάνσεις του κακού και την ανθρώπινη τρέλα. Το µυστικιστικό θέµα του αγώνα µεταξύ θείας ενατενίσεως και αµαρτίας πλουτίζεται µε µορφές εµπνευσµένες από τα αντικείµενα και τα σύµβολα της αλχηµείας, της µαγείας και των αιρέσεων. «Ο κήπος των τέρψεων» (1510). Τα πλάγια φύλλα του τριπτύχου παρουσιάζουν στην εξωτερική όψη τη «Δηµιουργία του Κόσµου» και στην εσωτερική τον «Επίγειο Παράδεισο», µε τη δηµιουργία της Εύας, και την Κόλαση. Στο εικονιζόµενο κεντρικό φύλλο, η γη παριστάνεται σαν ένας απέραντος κήπος γεµάτος άνδρες και γυναίκες γυµνούς, ωχρούς, ανακατεµένους µε αλληγορικά ζώα, τέρατα, αντικείµενα ή φυτά στο στάδιο της µεταµορφώσεως, άνθη, καρπούς και πουλιά. Μορφές λεπτές και κοµψές, περιορισµένες µέσα σε διαφανείς µεµβράνες, γειτνιάζουν µε άλλες που δαγκώνουν γιγαντιαίους και τερατώδεις καρπούς και συµβολίζουν το δέντρο του κακού. «Ο Παράδεισος και η Κόλαση», (1510) είναι δύο φύλλα από ένα τρίπτυχό του Μπος. Στην αριστερή εικόνα παρατηρούµε το Κακό να εισβάλει στον κόσµο. Τη δηµιουργία της Εύας την ακολουθεί ο πειρασµός του Αδάµ. Μετά διώχνονται και οι δύο από τον Παράδεισο. Στο άλλο φύλλο βλέπουµε ένα όραµα της Κόλασης. Η φρίκη επαναλαµβάνεται όλο και φοβερότερη. Φωτιές και βασανιστήρια και κάθε είδους µορφές τροµερών δαιµόνων.

22 ΚΑΡΠΑΤΣΙΟ ΒΙΤΟΡΕ Ο Καρπάτσιο ( ) ήταν Ιταλός ζωγράφος της Ενετικής σχολής. Γεννήθηκε είτε στην Βενετία είτε στην "Καποντίστρια" (τότε τµήµα της Βενετίας, σηµερινό Κόπερ (Koper) της Σλοβενίας. Ο πατέρας του ήταν έµπορος δερµάτων, ενώ η καταγωγή της οικογένειας ήταν από την Ιστρία, γεγονός που εξηγεί τις σχέσεις του µε την δαλµατική σχολή στη Βενετία.Ο Καρπάτσιο είναι ένας από τους ηγέτες στην παραγωγή µεγάλους καµβάδες. Κατατάσσεται σήµερα ως ο 2 ος υπεροχότερος ζωγράφος της Βενετίας του 15ου και του 16ου αιώνα µετά τον αξεπέραστο Giovani Bellini. Έχει κάτι από την αφηγηµατικότητα του δασκάλου του Gentile Bellini, πατέρα του κατέχοντος τα πρωτεία, διαθέτει αίσθηση του χώρου όπως περίπου ο Antonello da Messina, και την ακρίβεια στη χρήση του φωτός όπως ο Vivarini. Ο συνδυασµός όλων αυτών ήρθε και συνάντησε µια ταλαντούχα ψυχή που διψούσε για νεωτερισµούς, ειδικά στη θεµατολογία, αλλά και στην επιλογή πρωτοποριακών διαδροµών για να φτάσει σε οικείες παραγγελίες. Είναι πιο γνωστός για το κύκλο εννέα έργων σχετικά µε τον Θρύλο της Αγίας Ούρσουλας. Το ύφος ζωγραφικής του είναι κάπως συντηρητικό και δεν έχει επηρεαστεί από τους ουµανιστές της ιταλικής Αναγέννησης. Επηρεάστηκε περισσότερο από τον Αντονέλλο ντα Μεσσίνα και την πρώιµη Ολλανδική τέχνη. Τα καλύτερα έργα του σήµερα βρίσκονται στην Βενετία. Σταθµός έµπνευσης του Καρπάτσιο υπήρξε το δράµα της Αγίας Ούρσουλας. Ένα χριστιανικό βασιλοκόριτσο που δέχθηκε να αρραβωνιαστεί έναν ειδωλολάτρη πρίγκιπα όταν εκείνος της ορκίστηκε να βαφτιστεί. Προσκύνησαν στη Ρώµη και κατά την επιστροφή τους στην Κολωνία έπεσαν σε ενέδρα του αρχηγού των Ούνων Αττίλα. Εννιά επιτοίχιους πίνακες εγκατέστησε ο Καρπάτσιο για τη Σχολή της Μονής της Αγίας στη Βενετία, και εξέπληξε τους πάντες για τον τρόπο που ερµήνευσε τον παράδοξο όσο και υπερβολικό µύθο. Πολλά έργα του Καρπάτσιο για το Παλάτι των Δόγηδων κατακάηκαν από τις επάλληλες φωτιές που κατέστρεψαν πλήθος καλλιτεχνηµάτων. Από τη σειρά της "Αγίας Ούρσουλας", τέµπερα σε καµβά ( )

23 Μεγαλειώδης αναπαράσταση της άφιξης µιας ξένης αντιπροσωπείας διπλωµατών. Την υποδέχονται κατά το πρωτόκολλο ένας µεγαλόβαθµος δηµόσιος λειτουργός (κρατώντας ένας ξύλινο σκήπτρο) συνοδεία εγχόρδου rebec (σαν κρητική λυρα) από παιδί που κατά το βενετσιάνικο έθιµο αποτυπώνει ο Καρπάτσιο άκρα αριστερά. Δίνει τροµερή σηµασία στη λεπτοµέρεια, αφού στο µπαλκόνι των θεατών, από του επάργυρους δοκούς που το στηρίζουν, ο δεύτερος είναι µισοσπασµένος. Κάποια υπολείµατα από τα κτίρια σώζoνται έως σήµερα. "Άγιος Γεώργιος και ο δράκος ", τέµπερα σε καµβά (1502) Ο οριενταλισµός του Καρπάτσιο σε µια διήγηση έκπληξη: Ο χριστιανός ιππότης Αγιος Γεώργιος, µαθαίνει πως µια θυγατέρα Λίβυων ειδωλολατρών έχει προσφερθεί ως θύµα στα νύχια ενός δράκου. Ο Γεώργιος σκοτώνει το δράκο, του οποίου τα µακάβρια αποφάγια µε λεπτοµέρεια καταγράφει ο ζωγράφος και σε πρώτο ακόµη πλάνο, σώζει την κόρη και επιστρέφει στην πόλη της σωτήρας αξιώνοντας τον εκχριστιανισµό των γονέων της. Σπάνια συναντάται τέτοια γλαφυρή ακρίβεια στην αφήγηση. Το όραµα του "Αγίου Αυγουστίνου": τέµπερα σε καµβά (1502) είναι η πιο διάσηµη από τη σειρά, καθώς και ένα από τα αριστουργήµατα που συνδέεται µε τη φήµη του καλλιτέχνη. Το επεισόδιο είναι δεµένο, Άγιος Ιερώνυµος, ο οποίος εµφανίστηκε µε αυτό του Αυγουστίνου για να τον προειδοποιήσει για τον επικείµενο θάνατό του και η ανάληψη στον ουρανό.

24 ΜΙΧΑΗΛ ΑΓΓΕΛΟΣ Ο Μιχαήλ Άγγελος, (6 Μαρτίου Φεβρουαρίου 1564), ήταν γλύπτης, ζωγράφος, αρχιτέκτονας και ποιητής της αναγέννησης. Σήµερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους σπουδαιότερους δηµιουργούς στην ιστορία της τέχνης. Υπήρξε ο µοναδικός καλλιτέχνης της εποχής, του οποίου η βιογραφία εκδόθηκε πριν το θάνατό του, στους Βίους του Τζόρτζιο Βαζάρι, ο οποίος επέλεξε να τον τοποθετήσει στην κορυφή των καλλιτεχνών, χρησιµοποιώντας για τον Μιχαήλ Άγγελο το προσωνύµιο ο θεϊκός. Στα δηµοφιλέστερα έργα του ανήκουν οι νωπογραφίες που φιλοτέχνησε για το Παπικό παρεκκλήσιο του Βατικανού(Καπέλα Σιξτίνα), το άγαλµα του Δαβίδ και η Πιετά (αποκαθήλωση) στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου, στη Ρώµη. Ο Μιχαήλ Άγγελος, το 1487 ξεκίνησε ως µαθητευόµενος στο εργαστήριο ζωγραφικής του Ντοµένικο Γκιρλαντάγιο. Εκεί ήρθε σε επαφή µε την τεχνική της νωπογραφίας και εξασκήθηκε στο σχέδιο, ωστόσο υπήρξε σε µεγάλο βαθµό αυτοδίδακτος. Το ( ) φιλοτέχνησε 2 µαρµάρινα ανάγλυφα, την «Παναγία της Σκάλας» ( ) και την «Μάχη των Κενταύρων»( ), έργο κατά παραγγελία του προστάτη του Λορέντσο.

25 Ο Δαίβιδ του Μιχαήλ Άγγελου ( ), είναι ένα αριστούργηµα της Αναγεννησιακής γλυπτικής και µαζί µε την Πιετά ένα από τα δυο σηµαντικότερα γλυπτά του Μιχαήλ Άγγελου. Είναι ένα από τα πιο γνωστά αγάλµατα στην ιστορία της γλυπτικής, και έχει γίνει σύµβολο δύναµης και νεανικής οµορφιάς. Παριστάνει τον Βιβλικό βασιλιά Δαβίδ, τη στιγµή που αποφασίζει να αναµετρηθεί µε τον Γολιάθ Ο Μιχαήλ Άγγελος αποκαλύπτει το (1541) τη νέα του τοιχογραφία στην Καπέλα Σιξτίνα. " Δευτέρα Παρουσία". Ο σάλος που ακολούθησε δεν είχε προηγούµενο! Οι γυµνές φιγούρες θεωρήθηκαν ανάρµοστες για την ιερότητα του χώρου και σύντοµα παπική επιστολή καλούσε σε καταστροφή της µεγαλύτερης τοιχογραφίας της Αναγέννησης. Ο ζωγράφος ανταπάντησε «ντύνοντας» τις µορφές και προσθέτοντας στη σύνθεση νέες φιγούρες.

26 ΑΛΜΠΡΕΧΤ ΝΤΥΡΕΡ Ο Άλµπρεχτ Ντύρερ (Albrecht Dürer, 21 Μαΐου Απριλίου 1528) ήταν Γερµανός ζωγράφος, χαράκτης και µαθηµατικός. Υπήρξε σηµαντικός καλλιτέχνης της εποχής του, συµβάλλοντας καθοριστικά στη διάδοση των ιδεωδών της Ιταλικής Αναγέννησης. Έζησε το µεγαλύτερο διάστηµα της ζωής του στη Νυρεµβέργη, που αποτελούσε ένα από τα µεγαλύτερα πολιτιστικά κέντρα της Γερµανίας, αλλά ταξίδεψε αρκετά κι επισκέφτηκε την Ιταλία δυο φορές, γεγονός που επηρέασε βαθιά το έργο του, από το οποίο ξεχωρίζουν οι ξυλογραφίες και τα χαρακτικά. Τα έργα του διαδόθηκαν σε όλη την Ευρώπη κι αργότερα απέκτησαν παγκόσµια φήµη. Ο Άλµπρεχτ γεννήθηκε στη Νυρεµβέργη. Ο πατέρας του ήταν χρυσοχόος και όταν ο Ντύρερ ήταν µικρός διδάχτηκε από αυτόν την τέχνη της χρυσοχοΐας και τα πρώτα στοιχεία του σχεδίου και της χαρακτικής. Ήδη 13 χρονών ζωγράφισε την αυτοπροσωπογραφία του. Ήταν η πρώτη από µια σειρά αυτοπροσωπογραφιών που φιλοτέχνησε στη διάρκεια της ζωής του. Στα 16 του µαθήτευσε για 4 χρόνια δίπλα στον Μίχαελ Βόλγκεµουτ, από τον οποίο έµαθε τη χαρακτική σε ξύλο και χαλκό, την υδατογραφία και την ελαιογραφία. Με το πέρας των σπουδών του, ο Ντύρερ πραγµατοποίησε πολλά ταξίδια, ώστε να αποκτήσει γνώσεις και να γνωρίσει άλλους καλλιτέχνες για να δει τα έργα τους. Στην επιστροφή του στην γενέτειρα του, ο Ντύρερ δηµιούργησε το δικό του εργαστήριο ξυλογραφίας, χαλκογραφίας και σχεδίου. Σύντοµα απέκτησε φήµη και είχε πολλές παραγγελίες. Στα επόµενα 5 χρόνια τα έργα του είχαν πολλές ιταλικές επιρροές αλλά και επιρροές βορείων χωρών. Το 1498 τελείωσε την πρώτη συλλογή ξυλογραφιών την οποία ονόµασε Αποκάλυψη. Βέβαια εκείνη η εποχή ήταν απ τις πιο δηµιουργικές του δηµιουργώντας πολλά έργα. Από πολλές απόψεις, ο Ντύρερ αποτέλεσε πρωτοπόρο καλλιτέχνη της εποχής του. Υπήρξε από τους πρώτους που µέσα από µία σειρά αυτοπροσωπογραφιών, κατέδειξε την αξία του καλλιτέχνη στη κοινωνία και στους καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής. Στον αιώνα µας αναγνωρίστηκε όχι µόνο ως ο µεγαλύτερος ζωγράφος και χαράκτης της γερµανικής Αναγέννησης αλλά και ως µεγάλος επιστήµονας για τη συµβολή του στα µαθηµατικά. Οι επιστήµονες της NASA τον τίµησαν, δίνοντας το όνοµά του σ έναν κρατήρα του πλανήτη Ερµή.

27 "Αποκάλυψη" Οι 4 Καβαλάρηδες, Το πιο δηµοφιλές ξύλοεγχάρακτο είναι αυτό των 4 Καβαλάρηδων όπου παρουσιάζεται το τάγµα των 4 Καβαλάρηδων της Αποκάλυψης. Το 1498, δηµιούργησε µια σειρά ξυλογραφιών, αποτελούµενη από 16 κοµµένες ξύλινες πλάκες, όπου πάνω τους χάραξε 16 σκηνές επηρεασµένες απ την Αποκάλυψη του Ιωάννη. Από τη ξυλογραφιών "Αποκάλυψη" συλλογή µε 16 τίτλο

28 Το (1504) ο Ντυρερ ζωγράφισε τη "λατρεία των Μάγων", σε ένα έργο που το δηµιούργησε µε λάδι σε ξύλο. Ανατέθηκε από το Φεντερίκο τον Σοφό (Εκλέκτορας της Σαξονίας) και θεωρείται ένα απ τα σηµαντικότερα έργα του Ντυρερ ανάµεσα στα 2 ταξίδια του στην Ιταλία. Το 1603 ο Κρίστιαν ο 2 ος της Σαξονίας το παρουσίασε σαν δώρο στον Αυτοκράτορα της Αγίας ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας Ρούντολφ 2 ος. To (1514) o Άλµπρεχτ Ντύρερ θα δηµιουργήσει ένα απ τα µεγαλύτερα αριστουργήµατα του, την "Μελαγχολία". Η Μελαγχολία είναι ένα από τα πιο πολυσυζητηµένα έργα του. Μια µελαγχολική φιγούρα, που βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, δεξιά, κάθεται δίπλα σε ένα µη κανονικό πολύεδρο που κατέχει δεσπόζουσα θέση και σε άλλα συµβολικά στοιχεία, όπως ένα µαγικό τετράγωνο, το πρώτο στην ευρωπαϊκή τέχνη, κ. α. Πολλές υποθέσεις έχουν γίνει για το συµβολισµό αυτού του χαρακτικού και για κάθε στοιχείο του χωριστά, πάνω απ όλα όµως για το πολύεδρο.

29 ΡΑΦΑΕΛΟ ΣΑΝΤΣΙΟ O Ραφαήλ ή Ραφαέλο Σάντσιο, ( 28 Μαρτίου ή 6 Απριλίου Απριλίου 1520) ήταν Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας της ύστερης Αναγέννησης. Υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους καλλιτέχνες της εποχής του, Γεννήθηκε στο Ουρµπίνο και µαθήτευσε αρχικά στο πλευρό του πατέρα του, Τζιοβάνι Σάντι, και αργότερα εκπαιδεύτηκε στο εργαστήριο του Περουτζίνο. Παράλληλα, ήρθε νωρίς σε επαφή µε κύκλους µορφωµένων ουµανιστών. Τα πρώιµα έργα του χρονολογούνται στις αρχές του 16ου αιώνα και φιλοτεχνήθηκαν κατά κύριο λόγο στην Περούτζια, πριν εγκατασταθεί στη Φλωρεντία και αργότερα στη Ρώµη. Εκεί ολοκλήρωσε ορισµένα από τα σπουδαιότερα έργα του, µεταξύ των οποίων οι τοιχογραφίες στο Βατικανό. Αυτά τα έργα ακολούθησαν τη λεγόµενη Σχολή των Αθηνών, ως έκφραση κλασικής τέχνης. O Ραφαέλο Σάντσιο,πέθανε απρόσµενα σε ηλικία 37 ετών στη Ρώµη. Χαρακτηρίζεται ως ένας από τους σηµαντικότερους ζωγράφους της Ευρώπης, του οποίο το έργο θαυµάζεται για την καθαρότητα της φόρµας του και τη δεξιοτεχνία του. Ο γάµος της Θεοτόκου, (1504) έργο που φανερώνει έναν ώριµο ήδη καλλιτέχνη, ικανό να δώσει, στο κεντρικό µοτίβο του ναού, ένα ιδιαίτερο τόνο συγκεντρώσεως, κοµψότητας και γλυκύτητας. «Η Παναγία με το Θείο Βρέφος και τον Άγιο Ιωάννη»(1507), τη ζωγράφισε ο Ραφαήλ στη Φλωρεντία, αποκαλύπτει όλα όσα διδάχτηκε ο καλλιτέχνης από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Η σύνθεση, σε σχήμα πυραμίδας, προαναγγέλλει την «Ωραία Κηπουρό».

30 Η Αγία Οικογένεια Κανιτζιάνι, (1507) oι μορφές της Ελισάβετ και της Παναγίας, που κάθονται καταγής, στο πρώτο πλάνο, προσδιορίζουν ένα χώρο που κατέχεται από τα παιδιά. Το έργο «Η Παναγία Τέµπι» ( ), εκτελέστηκε κατά το τέλος της παραµονής του Ραφαήλ στη Φλωρεντία. H Αποκαθήλωση ( 1507 )

31 ΠΗΓΕΣ: Κατερίνα Ρουμπέκα, alexandratsigkou.wikispaces.com el.wikipedia, culturehighlights.blogspot.gr ΔΟΜΗ biographies.nea-acropoli.gr