ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ

Transcript

1 Η ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Επιστημονικός υπεύθυνος ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, καθηγητής ΕΜΠ Κύριος ερευνητής ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ, αρχιτέκτων πολεοδόμος, καθηγητής ΕΜΠ ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΛΥΖΟΣ, αρχιτέκτων πολεοδόμος, καθηγητής ΕΜΠ ΑΡΙΑΔΝΗ ΒΟΖΑΝΗ, αρχιτέκτων μηχανικός, επίκουρη καθηγήτρια ΕΜΠ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, καθηγητής ΕΜΠ ΝΕΛΛΗ ΜΑΡΔΑ, αρχιτέκτων μηχανικός, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΜΠ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ, δικηγόρος, καθηγητής ΕΜΠ ΕΛΕΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, αρχιτέκτων μηχανικός, λέκτορας ΕΜΠ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΜΑΡΗ, αρχιτέκτων μηχανικός, εκλεγμένη λέκτορας ΕΜΠ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Ε.Μ.Π. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΡΗΝΗ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΕΛΕΝΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΜΑΡΙΑ ΒΑΣΕΝΧΟΒΕΝ, αρχιτέκτονας μηχανικός ΑΠΘ, MA in Archaeology UCL, Δρ. ΕΜΠ ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΔΠΜΣ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ, αρχιτέκτονας μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ ΤΕΡΕΖΑ ΓΑΛΑΤΟΥΛΑ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΑΜΠΑΖΑ, δικηγόρος LLM ΕΛΕΝΗ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, αρχιτέκτων πολεοδόμος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΗΩ ΚΑΡΥΔΗ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΑ ΑΑ, Υ.Δ. ΕΜΠ ΦΑΝΗΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΝΙΚΟΣ ΚΟΡΔΟΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΔΠΜΣ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ ΑΝΝΑ ΛΑΣΚΑΡΗ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, MSc UCL, Υ.Δ. ΕΜΠ ΣΟΦΙΑ ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΟΥΖΑΚΙΤΗΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΔΠΜΣ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΛΑΜΠΑΝΙΔΗΣ, αρχιτέκτων μηχανικός ΑΠΘ, ΜΔΕ Πολεοδομίας ΕΜΠ, Υ.Δ. Χ Π ΕΛΕΝΑ ΠΑΤΑΤΟΥΚΑ, αρχιτέκτονας μηχανικός ΑΠΘ, ΜΔΕ Πολεοδομίας ΕΜΠ, Υ.Δ.Paris-8 / ΕΜΠ ΚΑΤΙΑ ΡΟΥ, αρχιτέκτων DPLG ΓΙΑΝΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Δρ. ΕΜΠ ΝΕΛΛΑ ΣΤΕΦΑΝΑΤΟΥ, αρχιτέκτων μηχανικός, ΔΠΜΣ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ ΛΟΥΚΑΣ ΤΡΙΑΝΤΗΣ, αρχιτέκτων πολεοδόμος, MSc LSE, Υ.Δ. ΕΜΠ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΑΝΗ, πολιτικός μηχανικός, ΜΔΕ Αρχιτεκτονικής, Υ.Δ. ΕΜΠ ΑΜΑΛΙΑ ΚΟΥΔΟΥΝΗ, Εκπρόσωπος ΥΠΕΚΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΜΟΛΠΙΔΗΣ, Εκπρόσωπος Δήμου Αθηναίων ΑΘΗΝΑ 18/7/2013

2 Το αντικείμενο του ερευνητικού προγράμματος: Προσδιορισμός, αξιολόγηση και προδιαγραφή ενός σύνθετου πλέγματος δράσεων που θα συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών κατοίκησης του αστικού χώρου σε στρατηγικά επιλεγμένες περιοχές του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Αθήνας και ειδικότερα στο Μητροπολιτικό του Κέντρο. Σκοπός της έρευνας είναι να παρασχεθεί η δυνατότητα στην Περιφέρεια Αττικής να λαμβάνει αποφάσεις για παρεμβάσεις στο Μητροπολιτικό Κέντρο, έχοντας υπόψη ένα γενικό πλαίσιο ολοκληρωμένης παρέμβασης ως προς το οποίο κάθε επιμέρους δράση θα συνέβαλλε στην υλοποίησή του, ένα γενικό πλαίσιο συναίνεσης βάσει του οποίου οι δράσεις θα μπορούσαν να τύχουν ευρείας αποδοχής από τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς και ένα γενικό πλαίσιο αξιολόγησης των προτεινόμενων παρεμβάσεων o ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής τους σε διαφορετικές περιπτώσεις στο ευρύτερο Μητροπολιτικό κέντρο, o ως προς την δυνατότητα χρηματοδότησης και υλοποίησής τους, o ως προς τη συνέργειά τους στην αναπτυξιακή πολιτική για το Μητροπολιτικό Κέντρο. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Ε.Μ.Π. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 18/7/2013

3 Η ανάπτυξη ακολουθώντας υπερτοπικούς άξονες κυκλοφορίας και ο κατακερματισμός του όλου Τι εννοείται ως αστική παρέμβαση στο επίπεδο της Περιφέρειας Αττικής: Σε ποια έννοια ενότητας αναφέρεται η Περιφέρεια. Η διαχρονική εξέλιξη της σχέσης της Αθήνας με τη θάλασσα. Τα όρια των Δήμων και ο κατακερματισμός του όλου

4 Ο εντοπισμός των μεγάλων αξόνων ανάπτυξης κεντρικοτήτων οι μεγάλες χειρονομίες Αστικές Λεωφόροι Μητροπολιτικοί πράσινοι διάδρομοι Μητροπολιτικοί Πολιτιστικοί διάδρομοι Σύμφωνα με τις μεγάλες χειρονομίες, στο Νοτιοδυτικό Κέντρο διακρίνονται οι παρακάτω χωρικές ενότητες Χωρική Ενότητα 1: Άνω/Κάτω Πατήσια, Στ. Αττικής, Στ. Λαρίσης, πλ. Βάθης / Πατησίων, 3ης Σεπτεμβρίου, Αχαρνών Χωρική Ενότητα 2: Ακαδημία Πλάτωνος, Μεταξουργείο, Κεραμεικός / Λένορμαν, λεωφ. Αθηνών, Κωνσταντινουπόλεως, Πειραιώς, Ιερά Οδός Χωρική Ενότητα 3: Ελαιώνας, Βοτανικός / Λεωφ. Αθηνών, Ιερά Οδός, Πέτρου Ράλλη Χωρική Ενότητα 4: Ζώνη οδού Πειραιώς Χωρική Ενότητα 5: Ζώνη Λεωφ. Συγγρού

5 Καθώς οι μεγάλες χειρονομίες διαπερνούν τα όρια των Δήμων, συστήνονται διαδημοτικές σχέσεις κατά τη διέλευση και υλοποίησή τους. Αυτού του είδους οι διαδημοτικές σχέσεις παρουσιάζουν μια ποικιλία ως προς τη δικτύωση κυρίως δημοτικών περίκεντρων και παράκεντρων ανάλογα με τον τρόπο που οι Δήμοι διαπερνώνται από τις μεγάλες χειρονομίες. Το είδος των αστικών παρεμβάσεων στο διοικητικό επίπεδο της Περιφέρειας προσδιορίζεται από την τυπολογία των διαδημοτικών σχέσεων που αναπτύσσονται κατά τη διέλευση των αστικών διαδρομών πολιτισμού και επιχειρηματικότητας καθώς και φυσικού και ιστορικού ενδιαφέροντος που αναφέρονται στην ενότητα της Περιφέρειας. 1. Κομβικές δικτυώσεις δήμων. Σ1. Δικτυώσεις σε κόμβο με χρήση. Σ2. Δικτυώσεις σε κόμβο κενού χρήσης. 2. Αξονικές και γραμμικές δικτυώσεις δήμων. Α1. Δικτυώσεις εγκαρσίως διαπερατού άξονα στα όρια των δήμων. Α2. Δικτυώσεις εγκαρσίως διαπερατού άξονα στα επίκεντρα των δήμων Γ1. Δικτυώσεις κατά μήκος αδιαπέραστου άξονα στα όρια των δήμων. Γ2. Δικτυώσεις κατά μήκος αδιαπέραστου άξονα στα επίκεντρα των δήμων. 3. Διαδημοτικές δικτυώσεις σημείων και κόμβων. Δ1. Δικτυώσεις διεγειρόμενων σημείων κατά τη διέλευση αστικών διαδρομών

6 Δ Α Εξειδικεύσεις των τύπων των αστικών παρεμβάσεων στην πιλοτική περιοχή του Νοτιο-Δυτικού Μητροπολιτικού Κέντρου - Προτεινόμενα δίκτυα παρεμβάσεων Η περιγραφή των προτεινόμενων παρεμβάσεων συντάσσεται σύμφωνα με Τις εξαρτήσεις από τις μεγάλες χειρονομίες αναφορά στη τυπολογία διαδημοτικών σχέσεων δικτύωσης (χρήσεις - κλίμακα επιρροής) Τη διάκριση και δικτύωση γραμμικών και επιφανειακών αστικών πεδίων, ως προς τις διάφορες λογικές και σύμφωνα με το υφιστάμενο μόρφωμα Τις κλίμακες υλοποίησης Τις φάσεις υλοποίησης

7

8 Κωδικοποίηση των προτεινόμενων παρεμβάσεων ως τύπων διαδημοτικών σχέσεων και σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις κατηγοριοποιούνται ως προς την τυπολογία των διαδημοτικών σχέσεων για να ιεραρχηθούν σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης: τη δυνατότητα χρηματοδότησης-υλοποίησης τη δυνατότητα ανάπτυξης ανταποδοτικών χρήσεων τη δυνατότητα διέγερσης περισσότερων κλιμάκων παρέμβασης (ΣΟΑΠ Περιφέρεια, διαδημοτικών ενδοδημοτικών) τον βαθμό δικτύωσης και συνέργειας με άλλες προτεινόμενες παρεμβάσεις (με το Ρυθμιστικό, με υφιστάμενα ή προγραμματισμένα έργα της Περιφέρειας) τη δυνατότητα υλοποίησης σε διακριτές φάσεις που επιτρέπουν τη σταδιακή χρηματοδότηση αλλά και την επανεκτίμηση της παρέμβασης ως προς τις επιπτώσεις της τον βαθμό συμβολής στη βελτίωση του περιβάλλοντος, του πολιτισμού, της κατοίκησης την ανάδειξη του ρόλου της Περιφέρειας στη διαχείριση του δημόσιου χώρου ως ευρύτερου συντονιστή που ενεργοποιεί διαδικασίες παραγωγής δημόσιου χώρου (διεθνείς και ευρωπαϊκές) Σύμφωνα με τα κριτήρια αυτά συντάσσεται η ταυτότητα της κάθε προτεινόμενης παρέμβασης.

9 Εργα Α' Εξαρτώμενα έργα Β' Συγγρού ( 1) Κόμβος Συγγρού -Καλλιρόης ( 15) Κόμβος Δέλτα Φαλήρου ( 16) Σταθμός Λαρίσης ( 9) Κόμβος Χαμοστέρνας - Ταύρου (Πλατεία Τριών Δήμων) (12) Κόμβος Ιεράς οδού / Αγίας Άννης ( 14) Κόμβος Πειραιώς / Σκυλίτση (Η Πύλη του Πειραιά) ( 13) Κόμβος Σεπολίων / γραμμές ΟΣΕ ( 10) Κόμβος Λένορμαν / Κωνσταντινουπόλεως (25) Κόμβος Τρεις Γέφυρες (19) Εξαρτώμενα έργα Γ' Χαμοστέρνας ( 2) Λόφοι (Ελικών, Σκουζέ, Ιππίου Κολωνού) ( 22) Αρχαιολογικοί Χώροι (Ακαδημία Πλάτωνος, Λόφος Ιππίου Κολωνού) (23) Αστικοί Θύλακες - Αστικά Κενά ( 24) Κόμβος Κωνσταντινουπόλεως / Λεωφόρος Αθηνών ( 26) Λένορμαν ( 6) Κόμβος Εθνικής οδού/ Λένορμαν ( 21) Κόμβος Εθνικής οδού/ Δυρραχίου ( 19) Ιλισός (Πράσινο Ποτάμι) ( 7) Μακρά Τείχη ( 3) Χαμοστέρνας ( 2) Κόμβος Εθνικής οδού / Ιεράς οδού ( 20) Προφήτης Δανιήλ (11) Κόμβος Πειραιώς / Κηφισού (Κηφισός Μακρά Τείχη) (18) Κόμβος Κηφισού - Παραλιακό μέτωπο (Κόμβος Σ.Ε.Φ.) ( 17) Ιερά οδός ( 4) Κόμβοι Εθνικής οδού με Λεωφόρο Αθηνών, Πέτρου Ράλλη, Ορφέως, γραμμές ΟΣΕ ( 20) Αγίας Άννης ( 5) Κόμβος Ιεράς Οδού / Πειραιώς (Κεραμεικός) ( 27) Μακρά Τείχη (3) Κηφισός (από τον κόμβο Πειραιώς ως τις εκβολές) (8) Χαρτογράφηση των προτεινόμενων παρεμβάσεων ως τύπων διαδημοτικών σχέσεων, ιεραρχημένων ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης.

10 Εργα Α' Εξαρτώμενα έργα Β' Συγγρού ( 1) Κόμβος Συγγρού -Καλλιρόης ( 15) Κόμβος Δέλτα Φαλήρου ( 16) Σταθμός Λαρίσης ( 9) Κόμβος Χαμοστέρνας - Ταύρου (Πλατεία Τριών Δήμων) (12) Κόμβος Ιεράς οδού / Αγίας Άννης ( 14) Κόμβος Πειραιώς / Σκυλίτση (Η Πύλη του Πειραιά) ( 13) Κόμβος Σεπολίων / γραμμές ΟΣΕ ( 10) Κόμβος Λένορμαν / Κωνσταντινουπόλεως (25) Κόμβος Τρεις Γέφυρες (19) Εξαρτώμενα έργα Γ' Χαμοστέρνας ( 2) Λόφοι (Ελικών, Σκουζέ, Ιππίου Κολωνού) ( 22) Αρχαιολογικοί Χώροι (Ακαδημία Πλάτωνος, Λόφος Ιππίου Κολωνού) (23) Αστικοί Θύλακες - Αστικά Κενά ( 24) Κόμβος Κωνσταντινουπόλεως / Λεωφόρος Αθηνών ( 26) Λένορμαν ( 6) Κόμβος Εθνικής οδού/ Λένορμαν ( 21) Κόμβος Εθνικής οδού/ Δυρραχίου ( 19) Ιλισός (Πράσινο Ποτάμι) ( 7) Μακρά Τείχη ( 3) Χαμοστέρνας ( 2) Κόμβος Εθνικής οδού / Ιεράς οδού ( 20) Προφήτης Δανιήλ (11) Κόμβος Πειραιώς / Κηφισού (Κηφισός Μακρά Τείχη) (18) Κόμβος Κηφισού - Παραλιακό μέτωπο (Κόμβος Σ.Ε.Φ.) ( 17) Ιερά οδός ( 4) Κόμβοι Εθνικής οδού με Λεωφόρο Αθηνών, Πέτρου Ράλλη, Ορφέως, γραμμές ΟΣΕ ( 20) Αγίας Άννης ( 5) Κόμβος Ιεράς Οδού / Πειραιώς (Κεραμεικός) ( 27) Μακρά Τείχη (3) Κηφισός (από τον κόμβο Πειραιώς ως τις εκβολές) (8)

11 1. ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, καθηγητής ΕΜΠ ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΛΥΖΟΣ, αρχιτέκτων πολεοδόμος, καθηγητής ΕΜΠ Διερεύνηση στρατηγικών για τη δικτύωση των αστικών παρεμβάσεων στο μητροπολιτικό κέντρο Αθηνών 2. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ, αρχιτέκτων πολεοδόμος, καθηγητής ΕΜΠ ΘΑΝΟΣ ΒΛΑΣΤΟΣ τοπογράφος μηχανικός, καθηγητής ΕΜΠ Το παράδειγμα της δικτύωσης της Λεωφόρου Συγγρού και οι στρατηγικές των αστικών λεωφόρων 3. ΑΡΙΑΔΝΗ ΒΟΖΑΝΗ, αρχιτέκτων μηχανικός, επίκουρη καθηγήτρια ΕΜΠ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ, δικηγόρος, καθηγητής ΕΜΠ Το παράδειγμα της δικτύωσης της ευρύτερης περιοχής εκατέρωθεν του Σταθμού Λαρίσης και οι στρατηγικές της αξιοποίησης των κενών 4. ΝΕΛΛΗ ΜΑΡΔΑ, αρχιτέκτων μηχανικός, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΜΠ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ, αρχιτέκτων μηχανικός, καθηγητής ΕΜΠ Το παράδειγμα της δικτύωσης της Ιεράς Οδού και οι στρατηγικές των αστικών συστημάτων καινοτομίας