ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2015

Transcript

1 ΠΝΤΣΕΙΣ ΘΕΜΤΩΝ ΙΟΛΟΓΙΣ ΚΤΕΥΘΥΝΣΣ 2015 ΘΕΜ γ δ 5. γ ΘΕΜ 1. 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8. νφορά στις σελίδες γίνετι µε τη σελιδοποίηση του πλιού ιλίου. 2. Σχολικό ιλίο σελ.36 «Κτά την ένρξη της µετάφρσης. Στη συνέχει η µεγάλη υποµονάδ του ριοσώµτος συνδέετι µε τη µικρή.» 3. Σχολικό ιλίο σελ. 57: «Σήµερ µπορούµε ν κτσκευάζουµε στο δοκιµστικό σωλήν µετφέροντς στους πογόνους τους τις κινούριες ιδιότητες.» 4. Σχολικό ιλίο σελ. 117, 118: «ινσουλίνη είνι µι ορµόνη.πάσχουν πό διήτη.» ΚΙ «ινσουλίνη ποτελείτι πό δύο µικρά πεπτίδι. τελικά σε ινσουλίνη.» ΘΕΜ Γ Γ1. διδικσί που νφέρετι στην εικόν 1 είνι η ντιγρφή του DNA, (στην πάνω λυσίδ υπάρχει πρωτρχικό τµήµ RNA), κι η άση που ενσωµτώθηκε κτά πράση της συµπληρωµτικότητς είνι η δεύτερη C στην πάνω λυσίδ που πράγετι µε την ντιγρφή. Στη νέ λυσίδ έχουµε το πρωτρχικό τµήµ CUCUU κι δεξιά του συνεχίζει τµήµ DNA φού έχουµε Τ. Άρ η DNA πολυµεράση µετά τη σύνδεσή της µε το πρωτρχικό τµήµ RNA κινήθηκε προς τ δεξιά. Γνωρίζουµε ότι η DNA πολυµεράση µπορεί ν προσθέτει νουκλεοτίδι µόνο στο άκρο της λυσίδς µε ελεύθερο Ο σε 3 άνθρκ. Άρ η πάνω λυσίδ θ έχει προσντολισµό 5 3 πό ριστερά προς τ δεξιά. Σύµφων µε το µοντέλο της διπλής έλικς του DNA οι δύο λυσίδες είνι συµπληρωµτικές κι ντιπράλληλες, άρ η κάτω λυσίδ θ έχει προσντολισµό 3 5 πό ριστερά προς τ δεξιά. Έτσι το τελικό δίκλωνο µόριο είνι: 5 CTCTTTGTACGTATGCTG3 3 GAGAAACATGCATACGAC5 Σχόλιο: Το λάθος ζεύγος θ διορθωθεί κτά την ντικτάστση του πρωτρχικού τµήµτος RNA πό DNA. Γ2. Τ ένζυµ που πιτούντι κτά την ντιγρφή του DNA είνι: DNA ελικάσες: Σπάνε τους δεσµούς υδρογόνου µετξύ των δύο λυσίδων του DNA.

2 DNA πολυµεράσες: Είνι τ κύρι ένζυµ της ντιγρφής, τ οποί προσθέτουν συµπληρωµτικά νουκλεοτίδι πένντι πό τις µητρικές λυσίδες του DNA σύµφων µε τον κνόν της συµπληρωµτικότητς. Πριµόσωµ: Συνθέτει στις θέσεις ένρξης της ντιγρφής µικρά τµήµτ RNA συµπληρωµτικά προς τις µητρικές λυσίδες. DNA δεσµάση: Συνδέει µετξύ τους τ κοµµάτι της συνεχούς λυσίδς, κθώς κι τ κοµµάτι που προκύπτουν στις θέσεις ένρξης της ντιγρφής. Επιδιορθωτικά ένζυµ: επιδιορθώνουν σε µεγάλο ποσοστό τ λάθη που δεν επιδιορθώνοντι πό τις DNA πολυµεράσες. Γ3. Το γονίδιο που δεν πράγει το ένζυµο κληρονοµείτι ως υτοσωµικό υπολειπόµενο θνησιγόνο. Το γονίδιο που κθορίζει το νοιχτό χρώµ σώµτος κληρονοµείτι ως φυλοσύνδετο επικρτές. Γ4. φού ισχύει ο δεύτερος νόµος τους Mendel, τ δύο γνωρίσµτ που µελετάµε ρίσκοντι σε διφορετικά ζεύγη οµόλογων χρωµοσωµάτων, κι µπορούµε ν µελετήσουµε το κάθε γνώρισµ χωριστά. Ως προς τη σύνθεση του ενζύµου : νλογί των πογόνων της διστύρωσης είνι 100% άτοµ που πράγουν το ένζυµο, νεξρτήτως φύλου. Άρ το γνώρισµ πρέπει ν είνι υτοσωµικό. εκφώνηση µς δίνει ότι κι τ δύο άτοµ είνι ετερόζυγ. Άρ η πργωγή του ενζύµου δεν µπορεί ν οφείλετι σε υπολειπόµενο λληλόµορφο, κθώς τότε το λληλόµορφο δεν θ εκφρζότν. Έστω η σύνθεση του ενζύµου οφείλετι σε επικρτές λληλόµορφο. Θ έχουµε = σύνθεση ενζύµου. = όχι σύνθεση ενζύµου. διστύρωση των δύο ετερόζυγων τόµων θ είνι: P: Γµέτες:,, F1: Πρτηρούµε ότι το ¼ των πογόνων είνι οµόζυγοι γι το γονίδιο που δεν πράγει το ένζυµο. Όµως στη φινοτυπική νλογί όλοι οι πόγονοι πράγουν το ένζυµο. υτό µπορεί ν ερµηνευτεί ν η έλλειψη του ενζύµου έχει θνησιγόνο δράση, κι έτσι τ άτοµ µε γονότυπο δεν επιιώνουν (δεν ολοκληρώνετι η νάπτυξή τους στο υγό) κι άρ δεν υπολογίζοντι στη φινοτυπική νλογί. Ως προς το χρώµ του σώµτος: Πρτηρούµε ότι η φινοτυπική νλογί διφοροποιείτι µετξύ ρσενικών κι θηλυκών τόµων: Θηλυκά: 100% νοιχτό χρώµ σώµτος, ρσενικά: 1 νοιχτό χρώµ σώµτος : 1 σκούρο χρώµ σώµτος

3 φού η νλογί των πογόνων διφοροποιείτι µε το φύλο, το γνώρισµ πρέπει ν ελέγχετι πό φυλοσύνδετο γονίδιο. Οι ρσενικοί πόγονοι κληρονοµούν το Χ χρωµόσωµά τους πό την µητέρ τους, άρ η µητέρ πρέπει ν έχει έν Χ που ελέγχει το νοιχτό χρώµ κι έν Χ που ελέγχει το σκούρο χρώµ. ν το σκούρο χρώµ ήτν το επικρτές, τότε έν ποσοστό των θηλυκών πογόνων θ έπρεπε ν έχει σκούρο χρώµ που δεν ισχύει πό τ δεδοµέν της εκφώνησης. Άρ το νοιχτό χρώµ πρέπει ν είνι το επικρτές. Έστω: Χ = νοιχτό χρώµ κι Χ = σκούρο χρώµ. µητέρ των πογόνων θ πρέπει ν είνι Χ Χ κι ο πτέρς Χ Υ, σύµφων µε την πρκάτω διστύρωση. P: Χ Χ Γµέτες: Χ, Χ, F1: Χ Υ Χ Χ Χ Χ Υ Χ Χ Χ Χ Υ Με φινοτυπική νλογί πογόνων: Θηλυκά: 100% νοιχτό χρώµ σώµτος, ρσενικά: 1 νοιχτό χρώµ σώµτος : 1 σκούρο χρώµ σώµτος ΘΕΜ 1. Χρωµόσωµ : 3 ACGGAT 5-3 GCTAGAT 5 5 TGCCTA 3-5 CGATCTA 3 Χρωµόσωµ : 3 ACGGAT 5-3 ATCTAGC 5 5 TGCCTA 3-5 TAGATCG 3 Χρωµόσωµ : 3 AΤA 3-5 AGTG 3 5 TΤ 5-3 TCAC 5 Χρωµόσωµ : 3 AΤA 3-5 CACT 3 5 TΤ 5-3 GTGA 5

4 2. Κτά τη µείωση έχουµε διχωρισµό των οµόλογων χρωµοσωµάτων κι µόνο έν χρωµόσωµ πό το κάθε ζευγάρι πηγίνει σε έν γµέτη. Οι πιθνοί διχωρισµοί των 2 ζευγών χρωµοσωµάτων του τόµου δίνοντι στ πρκάτω σχήµτ: 1 η περίπτωση 1 η µειωτική 2 η µειωτική Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Γµέτες 2 η περίπτωση ή 1 η µειωτική 2 η µειωτική Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι Γµέτες Άρ συνολικά προκύπτουν 4 γµέτες:,, κι

5 3. γονιµοποίηση των γµετών του τόµου πό φυσιολογικούς γµέτες δίνετι στο πρκάτω τετράγωνο του Punnett.: AB AB Γι τους πιθνούς πόγονους έχουµε: Άτοµο µε γονότυπο : Έχει όλ τ χρωµοσώµτά του φυσιολογικά, άρ έχει φυσιολογικό φινότυπο. Άτοµο µε γονότυπο : Έχει τον ίδιο γονότυπο µε τον γονιό που φέρει την µοιί µεττόπιση. Άρ φού ο γονιός θ έχει φυσιολογικό φινότυπο, κι ο πόγονος θ έχει φυσιολογικό φινότυπο. Άτοµο µε γονότυπο. Το άτοµο υτό θ έχει έλλειψη ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ, ενώ πράλληλ θ έχει κι µεττόπιση ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ που κληρονόµησε πό τον γονέ µε την µοιί µεττόπιση. Οπότε ο πόγονος δεν θ έχει φυσιολογικό φινότυπο κθώς τόσο οι ελλείψεις (π.χ. σύνδροµο φωνή της γάτς) όσο κι η τριπλή προυσί τµήµτος DNA στο γονότυπο (σν τρισωµί) δεν δίνουν φυσιολογικό φινότυπο. Άτοµο µε γονότυπο. Το άτοµο υτό θ έχει έλλειψη ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ, ενώ πράλληλ θ έχει κι µεττόπιση ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ που κληρονόµησε πό τον γονέ µε την µοιί µεττόπιση. Οπότε ο πόγονος δεν θ έχει φυσιολογικό φινότυπο κθώς τόσο οι ελλείψεις (π.χ. σύνδροµο φωνή της γάτς) όσο κι η τριπλή προυσί τµήµτος DNA στο γονότυπο (σν τρισωµί) δεν δίνουν φυσιολογικό φινότυπο. Άρ το ποσοστό των πογόνων µε φυσιολογικό φινότυπο θ είνι 50%. Ο µονδικός κρυότυπος που θ έχει φυσιολογική σύστση χρωµοσωµάτων θ είνι του τόµου AABB, οπότε, το ποσοστό των πογόνων µε φυσιολογικό κρυότυπο θ είνι 25%. 4. Άτοµο µε γονότυπο. Έχει µοιί µεττόπιση όπως κι ο γονιός. Άτοµο µε γονότυπο. Το άτοµο υτό θ έχει έλλειψη ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ, ενώ πράλληλ θ έχει κι µεττόπιση ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ που κληρονόµησε πό τον γονέ µε την µοιί µεττόπιση. Άτοµο µε γονότυπο. Το άτοµο υτό θ έχει έλλειψη ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ, ενώ πράλληλ θ έχει κι µεττόπιση ενός τµήµτος του χρωµοσώµτος στο χρωµόσωµ που κληρονόµησε πό τον γονέ µε την µοιί µεττόπιση.