M Y T I Λ H N H ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ETOΣ OΒ ΜΑΡΤΙΟΣ 2007 APIΘ. 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σεβ. Μητροπολίτου: Ἐπί τῇ Ἀναστάσει Μυτιλήνης: τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ............73 Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη: Ἀποµνηµονεύµατα...............75 Ἀνθ. Φιαµοῦ: 25 τοῦ Μάρτη 1821..............78 Π.Μ. Σωτήρχου: Πῶς ἔρχεται ἡ Λευτεριά...........81 Ἱεροµ. Γρηγορίου: Ἡ ταπείνωσις, στολή τῆς Θεότητος..82 Σεβ. Μητροπολίτου: Ὁ Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ἐλευθερουπόλεως: Ἰάκωβος, ὁ ἐκ υρραχίου.........84 Σκέψεις ηµοσιογράφου: Εἰς τούς «κατεδαφιστές»..........87 Λόγοι Πατέρων: Ποῦ εἶναι ἡ ἀλήθεια..............89 Γ. Π. Σωτηρίου: Οἱ 40 Μάρτυρες.................93 Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστοµος (ἐπί τῇ κοιµήσει του)............97 : Εἰδήσεις-Σκέψεις-Παρατηρήσεις....98 : Χρονικά......................102 M Y T I Λ H N H ETOΣ OΒ ΜΑΡΤΙΟΣ 2007 APIΘ. 3

ΕΤΟΣ ΟΒ ΑΡΙΘ. 3 ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΜΑΡΤΙΟΣ 2007 Πρός τούς εὐσεβεῖς Χριστιανούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μυτιλήνης, Ἐρεσοῦ καί Πλωμαρίου Χριστός Ἀνέστη, ἀγαπητοί μ Πατέρες ἀδελφοί, Χριστός Ἀνέστη καί ἡ κτίσις ὅλη πανηγυρίζει. Ἡ ἀλήθεια τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἀποτελεῖ τό θεμέλιον τῆς Πίστεώς μας. Ἀποτελεῖ τό μεγαλοφωνότατον κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων, οἱ ὁποῖοι εἶδαν καί ἤκουσαν καί ἔζησαν ἐπί σαράντα ἡμέρες μέ τόν Ἀναστάντα Χριστόν. Καί ἡ ἀλήθεια τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τούς ἔδιδε τήν δύναμιν νά κηρύξουν ὡς Θεόν καί Σωτήρα τόν Ἐσταυρωμένον ἀλλά καί Ἀναστημένον Διδάσκαλόν των. Νά ἀναστηθῆ ἐκ τοῦ τάφου ἕνα σῶμα ἐσταυρωμένον τοῦ ὁποίου ὅλον τό αἷμα ἔρρευσεν ἐκ τῶν πληγῶν τῶν χειρῶν καί τῶν ποδῶν καί τῆς πλευρᾶς, ἕνα σῶμα τό ὁποῖον ὑπέστη τήν ἀφάνταστον, τήν φρικτήν ταλαιπωρίαν τῆς Σταυρώσεως, σῶμα τοῦ ὁποίου τήν νέκρωσιν ἐβεβαίωσαν οἱ ἄνδρες τοῦ ἐκτελεστικοῦ ἀποσπάσματος, λέγοντες ὅτι εὗρον αὐτόν

«ἤδη τεθνηκότα», αὐτό τό σῶμα νά ἀναστηθῆ, νά ἀποδεσμευθῆ ἀπό τά ἐνδύματα τοῦ τάφου ἀφήνοντάς τα εἰς τό μνημεῖον καί νά ἐξέλθη μόνο ἐκ τοῦ τάφου ὑγιέστατον, μή ἔχον ἀνάγκην περιθάλψεως, ἦτο θαῦμα «πᾶσαν ἔννοιαν ἐκπλῆττον καί συνέχον». Καί ὁ τάφος ἐφρουρεῖτο ὑπό φανατικῶν Ἰουδαίων καί Ρωμαίων στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι «πορευθέντες κατ ἐντολήν τοῦ Πιλάτου, ἠσφαλίσαντο τόν τάφον, σφραγίσαντες τόν λίθον μετά τῆς κουστωδίας». Τοῦτο τό θαῦμα ἐπισφραγίζει ὅλα τά προηγούμενα θαύματα τοῦ Κυρίου, ἤτοι τήν ὑπερφυσικήν του Γέννησιν, τήν Μεταμόρφωσιν, τά ἄπειρα θαύματα τά ὁποῖα οὐδείς τῶν χιλιάδων αὐτοπτῶν μαρτύρων ἠρνήθη, ἀλλ οἱ μέν πιστοί ἔλεγον ὅτι «δύναμις παρ αὐτοῦ ἐξήρχετο καί ἰᾶτο πάντας» καί ἐδόξαζον τόν Θεόν λέγοντες «οὐδέποτε οὕτως εἴδομεν», οἱ δέ ἄπιστοι ἀπέδιδον εἰς σατανικήν δύναμιν καί ἔλεγον ὅτι «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τά δαιμόνια». Ἐπ ὀλίγον παρέμεινεν «ἡ ζωή ἐν τάφῳ», διότι δέν ἦτο δυνατόν νά παραμείνη νεκρός Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ πηγή τῆς ζωῆς. Ἀλλά καί ὁ τάφος ὁ ὁποῖος τόν ἐδέχθη, ὁ Ζωοδόχος Τάφος, ἀπεδείχθη τάφος Ζωοποιός, τάφος Ἀναστάσεως καί ζωῆς δι ὅσους ἐπίστευσαν, δι ὅσους πιστεύουν καί δι ὅσους θά πιστεύσουν εἰς Χριστόν Ἀναστάντα μέχρι τῆς συντελείας τῶν αἰώνων. Αὕτη ἡ πίστις, ἡ πεποίθησις τῶν Χριστιανῶν, ὅτι «Ἀνέστη ὁ Κύριος» καί ὅτι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου ἐγγυᾶται καί τήν ἰδικήν μας ἀνάστασιν κατά τήν Δευτέραν Παρουσίαν τοῦ Κυρίου καί τήν αἰώνιον ζωήν εἰς τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν, ἔδωκε τήν δύναμιν εἰς τούς πιστούς καί κατά συνείδησιν Χριστιανούς, νά ζήσουν κατά Χριστόν ὡς ἔζησαν ἤ καί νά ἀποθάνουν ὡς ἀπέθαναν «ἐπ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου». Τήν ἀνάστασίν μας θέλει καί ἐπιζητεῖ ὁ Ἀναστάς Κύριος, ὁ Θεάνθρωπος Λυτρωτής. Τήν ἀνάστασίν μας καί εἰς τήν ἐδῶ, τήν ἐπίγειον ζωήν, ἐκ τοῦ τάφου εἰς τόν ὁποῖον μᾶς ρίπτει ἡ ἁμαρτία, ἡ ἀπιστία, ὁ ἐγωϊσμός, ἡ πλεονεξία, ἡ ἀδικία ἡ ὁποιαδήποτε ἁμαρτία ἤ πάθος ἤ ἀπροσεξία μας καί μέ τήν βοήθειάν Του, ἀλλά καί μέ τήν ἰδικήν μας προσπάθειαν, νά ζήσωμεν τήν ζωήν τῆς πίστεως, τῆς ἀγάπης, τῆς δικαιοσύνης, καί ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «ἵνα ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν» νά γίνωμεν δηλαδή νέοι ἄνθρωποι, ἀναστημένοι κατά τήν ψυχήν, ἔχοντες ἔπαθλον τήν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ κατά τήν παροῦσαν ζωήν, ἀλλά καί τήν ἐλπίδα τῆς αἰωνίου Βασιλείας. Οὕτω μέ τάς σκέψεις αὐτάς, ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου δέν θά ἀποτελῆ ἁπλῶς μίαν ἀνάμνησιν ἱστορικοῦ γεγονότος ἤ μίαν ἀκόμη ἐθιμοτυπικήν ἐκδήλωσιν καί ἀφορμήν ἀνταλλαγῆς εὐχῶν καί δώρων καί πολυδάπανο Πασχαλινό Τραπέζι, μέ οἰκονομικήν ἐπιβάρυνσιν, ἀλλά εὐλογίαν Θεοῦ καί σωτηρίαν, τήν ὁποίαν μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία νά ἀπολαύσωμεν ψάλλοντες «Δεῦτε πόμα πίωμεν καινόν, ἀφθαρσίας πηγήν ἐκ τάφου ὀμβρήσαντος Χριστοῦ», οὗ ἡ Χάρις καί ἡ εὐλογία ἐπί πάντας ὑμᾶς. Μετά θερμῶν εὐχῶν καί ἀγάπης Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ Ὁ Μυτιλήνης ΙΑΚΩΒΟΣ

1821- Σελίδες δόξας ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ (ἀποσπάσματα) Παρά τίς δυσοίωνες προβλέψεις, ἡ πίστις του στόν Θεό καί ἡ ἀγάπη του στήν πατρίδα μεγαλούργησαν. Λίγο πρίν ἀπό τήν θρυλική νίκη του, εἶχε μία ἀξιομνημόνευτη συνομιλία μέ τόν γάλλο ναύαρχο Δεριγνύ. Γράφει: Ἐκεῖ ὁποὔφκιανα τίς θέσες εἰς τούς Μύλους ἦρθε ὁ Ντερνύς νά μέ ἰδῆ. Μοῦ λέγει: «Τί κάνεις αὐτοῦ; Αὐτές οἱ θέσεις εἶναι ἀδύνατες τί πόλεμο θά κάνετε μέ τόν Μπραΐμη αὐτοῦ;». Τοῦ λέγω: «Εἶναι ἀδύνατες οἱ θέσες καί ἐμεῖς, ὅμως εἶναι δυνατός ὁ Θεός ὁποῦ μᾶς προστατεύει καί θά δείξωμεν τήν τύχη μας σ αὐτές τίς θέσες τίς ἀδύνατες καί ἄν εἴμαστε ὀλίγοι εἰς τό πλῆθος τοῦ Μπραΐμη, παρηγοριόμαστε μ ἕναν τρόπον, ὅτι ἡ τύχη μᾶς ἔχει τούς Ἕλληνες πάντοτε ὀλίγους. Ὅτι ἀρχή καί τέλος, παλαιόθεν καί ὡς τώρα, ὅλα τά θερία πολεμοῦν νά μᾶς φᾶνε καί δέν μποροῦνε τρῶνε ἀπό μᾶς καί μένει καί μαγιά. Καί οἱ ὀλίγοι ἀποφασίζουν νά πεθάνουν καί ὅταν κάνουν αὐτείνη τήν ἀπόφασιν, λίγες φορές χάνουν καί πολλές κερδαίνουν. Ἡ θέση ὁποῦ εἴμαστε σήμερα ἐδῶ εἶναι τοιούτη καί θά ἰδοῦμεν τήν τύχη μας οἱ ἀδύνατοι μέ τούς δυνατούς». «Τρέ μπιέν», λέγει κι ἀναχώρησε ὀ ναύαρχος. Οἱ ἀγῶνες τόσων ἐτῶν ἐκαρποφόρησαν. Ὑπάρχει τώρα λίγη ἐλεύθερη Ἑλλάδα Ἀπειλεῖται ὡστόσο πάλι καί ἀπό ἐσωτερικούς καί ἀπό ἐξωτερικούς κινδύνους. Ὁ ἥρωάς μας ἀγωνιᾶ καί ἀγωνίζεται καθώς βλέπει νά κινδυνεύουν ἡ Πατρίδα καί ἡ Ὀρθοδοξία. Ὅταν μοῦ πειράζουν τήν πατρίδα καί θρησκεία μου, θά μιλήσω, θά νεργήσω κι ὅ,τι θέλουν ἄς μοῦ κάνουν Κι αὐτείνη ἡ πατρίδα δέν λευτερώθη μέ παραμύθια, λευτερώθη μέ αἵματα καί θυσίες κι ἀπό αὐτά ἔγινε βασίλειον κι ὄχι νά βραβεύωνται ὁλοένα οἱ κόλακες, κι οἱ ἀγωνισταί ν ἀδικιῶνται. Ὅτι Ἀπό τό φυλλάδιο «Ο ΠΟΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ», τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου.

ὅταν σκοτώνονται οἱ ἀγωνισταί, αὐτεῖνοι κοιμῶνταν. Κι ὅσο ἀγαπῶ τήν πατρίδα μου δέν ἀγαπῶ ἄλλο τίποτας. Νἀρθῆ ἕνας νά μοῦ εἰπῆ ὅτι θά πάγη ὀμπρός ἡ πατρίδα, στέργομαι νά μοῦ βγάλη καί τά δυό μου μάτια. Ὅτι ἄν εἶμαι στραβός, καί ἡ πατρίδα μου καλά, μέ θρέφει ἄν εἶναι ἡ πατρίδα μου ἀχαμνά, δέκα μάτια νἄχω, στραβός θανά εἶμαι. Ὅτι σ αὐτείνη θά ζήσω, δέν ἔχω σκοπόν νά πάγω ἀλλοῦ Γίνεται ἐκτός ἑαυτοῦ βλέποντας τήν ἠθική διαφθορά τῶν Εὐρωπαίων νά μολύνη τήν ἑλληνική οἰκογένεια, τήν ἑλληνική κοινωνια. Ὁ τρόπος του εἶναι ὀξύς Ἀφοῦ ὁ Θεός τούς λυπήθηκε καί θέλει νά τούς ἀναστήση, οἱ ἄνθρωποι τούς καταπολεμοῦν νά τούς φᾶνε, νά τούς χάσουνε, νά τούς σβήσουνε, νά μήν ξαναειπωθοῦν Ἕλληνες. Καί τί σᾶς ἔκαμεν αὐτό τό ὄνομα τῶν Ἑλλήνων ἐσᾶς τῶν πλουσίων; Ὅλοι οἱ προκομμένοι ἄντρες τῶν παλαιῶν Ἑλλήνων, οἱ γοναῖγοι ὅλης τῆς ἀνθρωπότης, ὁ Λυκοῦργος, ὁ Πλάτων, ὁ Σωκράτης, ὁ Ἀριστείδης, ὁ Θεμιστοκλῆς, ὁ Λεωνίδας, ὁ Θρασύβουλος, ὁ Δημοστένης καί οἱ ἐπίλοιποι πατέρες γενικῶς τῆς ἀνθρωπότης κόπιαζαν καί βασανίζονταν νύχτα καί ἡμέρα μ ἀρετή, μέ λικρίνειαν, μέ καθαρόν ἐνθουσιασμόν νά φωτίσουνε τήν ἀνθρωπότη καί νά τήν ἀναστήσουν νἄχη ἀρετή καί φῶτα, γενναιότητα καί πατριωτισμόν Αὐτεῖνοι δέν τήραγαν νά θησαυρίσουνε μάταια καί προσωρινά, τήραγαν νά φωτίσουν τόν κόσμο μέ φῶτα παντοτινά. Ἔντυναν τούς ἀνθρώπους ἀρετή καί γένονταν δάσκαλοι τῆς ἀλήθειας. Κάνουν καί οἱ μαθηταί τους οἱ Εὐρωπαῖοι τήν ἀνταμοιβήν εἰς τούς ἀπογόνους ἐμᾶς γύμναση τῆς κακίας καί παραλυσίας. Τέτοι ἀρετή ἔχουν, τέτοια φῶτα μᾶς δίνουν. Μιά χούφτα ἀπογονοι ἐκείνων τῶν παλαιῶν Ἑλλήνων χωρίς ντουφέκια καί πολεμοφόδια καί τ ἄλλα ἀναγκαῖα τοῦ πολέμου ξεσκεπάσαμεν τήν μάσκαρα τοῦ Γκράν Σινιόρε, τοῦ Σουλτάνου, ὁποὖχε εἰς τό πρόσωπόν του κι ἔσκιαζε ἐσέναν τόν μεγάλον Εὐρωπαῖγον «Ὅταν ὁ φτωχός ὁ Ἕλληνας τόν καταπολέμησε ξυπόλυτος καί γυμνός, τότε πολέμαγε καί μ ἐσένα τόν χριστιανόν, μέ τίς ἀντενέργειές σου, καί τόν δόλο σου καί τήν ἀπάτη σου κι ἐφό-

διασμα τίς πρῶτες χρονιές τῶν κάστρων. Ἄν δέν τά φόδιαζες ἐσύ ὁ Εὐρωπαῖγος, ἤξερες πού θά πηγαίναμεν μ ἐκείνη τήν ὁρμή. Ὕστερα μᾶς γιομώσατε καί φατρίες πῆρε ὁ καθείς σας τό μερίδιόν του καί μᾶς καταντήσατε μπαλλαρίνες σας καί μᾶς λέτε ἀνάξιους τῆς λευτεριᾶς μας ὅτι δέν τήν αἰστανόμαστε. Τό παιδί ὅταν γεννιέται δέν γεννιέται μέ γνώση οἱ προκομμένοι ἄνθρωποι τό ἀναστήνουν καί τό προκόβουν. Τέτοια ἠθική εἴχετε ἐσεῖς καί προκοπή, τέτοιους καταντήσατε κι ἐμᾶς τούς δυστυχεῖς. Σάν γνήσιος ἐκφραστής τῶν αἰσθημάτων τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ ξέρει καί τό διακηρύττει ὅτι αὐτός ὁ ἁγνός λαός ἀποστρέφεται τίς ἀτιμίες τῶν ἡγετῶν «τῶν μεγάλων δυνάμεων» καί στηρίζεται μέ ἐμπιστοσύνη στήν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ. Ὅμως τοῦ κάκου κοπιάζετε. Ἄν δέν ὑπάρχη σ ἐσᾶς ἀρετή, ὑπάρχει ἡ δικαιοσύνη τοῦ μεγάλου Θεοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ βασιλέα. Ὅτι ἐκείνου ἡ δικαιοσύνη μᾶς ἔσωσε καί θέλει μᾶς σώση ὅτι ὅσα εἶπε αὐτός εἶναι ὅλα ἀληθινά καί δίκαια καί τά δικά σας ψέματα δολερά. Κι ὅλοι οἱ τίμιοι Ἕλληνες δέν θέλει κανένας οὔτε νά σᾶς ἀκούση, οὔτε νά σᾶς ἰδῆ, ὅτι μᾶς φαρμάκωσε ἡ κακία σας, ὄχι τῶν φιλανθρώπων ὑπηκόγωνέ σας, ἐσᾶς τῶν ἀνθρωποφάγων ὁπ οὗλο ζωντανούς τρῶτε τούς ἀνθρώπους καί περασπίζετε τούς ἄτιμους καί παραλυμένους καί καταντήσετε τήν κοινωνία παραλυσία Φοβερός λόγος τό «ὅλοι οἱ τίμιοι Ἕλληνες». Ὁ Μακρυγιάννης χωρίς περιστροφές παρασημοφορεῖ μέ τό παράσημο τῆς ἀτιμίας ὅσους χωρίς ἐθνική ἀξιοπρέπεια ἀσπάζονται τά ξενόφερτα εὐρωπαϊκά ἤθη, πού ὁδηγοῦν στήν ἠθική παραλυσία.

25 ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ 1821 ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΝ; Τῆς Ἀνθίππης Φιαµοῦ Ἡ25η Μαρτίου δέν εἶναι ἁπλῶς µία ἐθνική γιορτή, εἶναι ἡ µέρα πού καθιερώθηκε νά γιορτάζεται ἡ ἔναρξη τῆς Ἐπανάστασης, αὐτῆς πού ὁδήγησε στήν Ἀναγέννηση τοῦ Ἑλληνισµοῦ µετά ἀπό τετρακόσια χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους. Θά καταλάβει κανείς πόσο σπουδαῖο εἶναι αὐτό, ὅταν ἀναλογιστεῖ τί σηµαίνει τετρακόσια χρόνια κατοχῆς ἀπό ἕναν κατακτητή, ὅπως οἱ Τοῦρκοι. Σφαγές, ἐκτοπίσεις, βίαιοι ἐξισλαµισµοί, παιδο- µάζωµα κ.τλ. Παρόλα αὐτά, στή διάρκεια αὐτῶν τῶν σκοτεινῶν αἰώνων, ὅταν «ὅλα τά σκιαζε ἡ φοβέρ α κ α ί τά πλάκωνε ἡ σκλαβιά», ὁ Ἑλληνισµός διατήρησε τή γλώσσα, τή θρησκεία του, τόν πολιτισµό του, γενικά τήν ταυτότητά του καί πάντα ἔτρεφε τόν πόθο τῆς λευτεριᾶς µέχρι πού ἦρθε τό πλήρωµα τοῦ χρόνου. Τή σπουδαιότητα τοῦ κατορθώµατος αὐτοῦ τῶν προγόνων µας µποροῦµε νά καταλάβουµε ἄν λάβουµε ὑπόψη µας τίς συνθῆκες κάτω ἀπό τίς ὁποῖες ἔγινε ἡ Ἐπανάσταση. Ἡ Ὀθωµανική Αὐτοκρατορία ἦταν τότε µία ἀπό τίς πιό ἰσχυρές Αὐτοκρατορίες τῆς ἐποχῆς, ἐνῶ εἶχε τήν εὔνοια καί τήν ὑποστήριξη τῆς Ἱερῆς Συµµαχίας, τοῦ ΝΑΤΟ τῆς ἐποχῆς. Πολυάριθµος στρατός, ἄριστα ἐξοπλισµένος, µέ ἄφθονους οἰκονοµικούς πόρους καί ἰσχυρούς συµµάχους. Ἐµεῖς, ἀπό τήν πλευρά µας δέ διαθέταµε σχεδόν τίποτα. «Ὁ κόσµος µᾶς ἔλεγε τρελούς» λέει ὁ Θ. Κολοκοτρώνης. Γιατί δέν λογαριάσαµε τό πού δέν εἴχαµε ὅπλα, ἱππικό, κα-

νόνια, ἔµψυχο ὑλικό ἀνάλογο, ἐνῶ ἐπιπλέον ὑπῆρχε κίνδυνος ἡ Ἱερή Συµµαχία νά στείλει στρατό νά καταστείλει τήν Ἐπανάσταση, ὅπως ἔκανε σέ ἄλλες περιπτώσεις. Οἱ ἀγωνιστές ὅµως ἐκεῖνοι, οἱ «τρελοί», δέν λογάριασαν τίποτε ἀπό αὐτά. Ξυπόλυτοι σχεδόν, χωρίς ὅπλα τῆς προκοπῆς, µέ ὅλους τούς ἰσχυρούς τῆς Γῆς ἐναντίον τους, ὡστόσο ἀποφασισµένοι νά νικήσουν ἤ νά πεθάνουν, φώναξαν «Ἐλευθερία ἤ Θάνατος» καί ρίχτηκαν στή φωτιά. Τόσο ἁπλά. Αὐτό πού κατάφεραν δέν ἦταν µικρό. Τά δύο πρῶτα χρόνια τῆς Ἐπανάστασης οἱ Ἕλληνες κατάφεραν νά βγάλουν ἀπό τή µέση τρεῖς ἀπό τούς πιό σπουδαίους στρατηγούς τῆς Ὀθωµανικῆς Αὐτοκρατορίας, τόν Χουρσίτ Πασά, τό ρά- µαλη καί τόν Καρά Ἀλῆ κι ἄν δέν ἔρχονταν οἱ πολιτικοί νά σπείρουν τή διχόνοια, τό ἐθνικό µας σπόρ, Κύριος οἶδε µέχρι ποῦ θά ἔφταναν. Τί νόηµα ἔχουν ὅµως ὅλα αὐτά σή- µερα; Σήµερα πού κατεβάζουµε τή ση- µαία µας ἀπό Ἑλληνικό ἔδαφος καί εὐχαριστοῦµε τούς Ἀµερικανούς πού µᾶς ἐπέτρεψαν νά τό κάνουµε; Σή- µερα πού οἱ κρατοῦντες καί ἕνας ἑσµός πουληµένων κοντυλοφόρων ἀπαξιώνουν τά πάντα καί γκρεµίζουν ἀξίες καί ἰδανικά αἰώνων; Σή- µερα πού κανένας πολιτικός στό µήνυµά του δέν ἀναφέρει κἄν τή λέξη «Ἐπανάσταση» ὅταν ἀναφέρεται στό 21; Σήµερα πού κατεβάζουµε τήν εἰκόνα τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη γιά νά µήν τή δεῖ ὁ Ὑπ. Ἐξωτερικῶν τῆς Τουρκίας καί ἐνοχληθεῖ; Σήµερα πού µᾶς πουλοῦν τό παραµύθι τῆς «ἑλληνοτουρκικῆς φιλίας» ἐνῶ τά τουρκικά ἀεροπλάνα ἀλωνίζουν πάνω ἀπό τόν οὐρανό µας; Σήµερα πού τό µόνο πού µᾶς νοιάζει εἶναι ἡ ἀργία; Κανένα νόηµα, δυστυχῶς. Οἱ πολιτικοί τῆς ἐποχῆς µας, ἐπίγονοι ἐκείνων τῶν καθαρµάτων πού τό ἔσκασαν σά λαγοί γιά νά σώσουν τό τοµάρι τους ὅταν ἄκουσαν ὅτι ἔρχεται ὁ ράµαλης καί ἀργότερα φυλάκισαν τόν Κολοκοτρώνη πού τόν νίκησε, δέ θέλουν νά συνειδητοποι- ήσουµε τή δύναµή µας ὡς λαοῦ, γιατί τότε θά ἔρθει τό τέλος τους. Γι αὐτό ὑποβαθµίζεται τό νόηµα τῆς ἐπετείου καί τοῦ Ἀγῶνα τόσο στά σχολικά βιβλία, ὅσο καί στόν ἑορτασµό. Γιατί ἄν καλοσκεφτοῦµε τί πέτυχαν οἱ πρόγονοί µας, µπορεῖ νά ἀπαιτήσουµε ἀπό αὐτούς νά κάνουν τό ἴδιο, νά ἀγωνιστοῦν γιά τήν πατρίδα, κάτι γιά τό ὁποῖο εἶναι ἀνίκανοι, γιατί εἶναι δοῦλοι ξένων συµφερόντων. Καί γιά ὅσους πιστεύουν ὅτι εἴµαστε µιά µικρή χώρα καί δέν µποροῦµε νά κάνουµε τό σωστό, ἔχω νά πῶ ἕνα περιστατικό. Τό 1848 ἔγινε στήν Εὐρώπη ἠ πρώτη προλεταριακή ἐπανάσταση, ἡ ὁποία ἀπέτυχε. Πολλοί ἐπαναστάτες, κυνηγηµένοι ἀπό τίς

ἀρχές τῶν χωρῶν τους, ζήτησαν ἄσυλο στήν Ἑλλάδα. Πρωθυπουργός ἦταν τότε ὁ Κωνσταντῖνος Κανάρης καί ἡ κατάσταση τῆς χώρας πιό ἄθλια ἀπό σήµερα. Χρεωµένη µέχρι τό λαι- µό, µέ τόν ἀγγλικό στόλο µόνιµα ἀγκυροβοληµένο ἔξω ἀπό τόν Πειραιά καί σύνορα τή γραµµή Παγασητικοῦ-Ἀµβρακικοῦ. Παρόλα αὐτά ὁ Κανάρης ἀρνήθηκε νά ἐκδώσει ἔστω καί ἕναν ἀπό τούς ἐπαναστάτες πού τοῦ ζήτησαν ἄσυλο. Ἐνῶ ἡ κυβέρνηση τοῦ 1999, σάν καλοί ὑπάλληλοι, παρέδωσαν τόν Ὀτσαλάν στούς Τούρκους χωρίς πολλά λόγια. Καί τό κακό προχωράει. Ἀπό τήν ἑπόµενη χρονιά θά ἔρθουν καινούργια σχολικά βιβλία. Στήν Ἱστορία τῆς Στ ηµοτικοῦ, ὅπου διδάσκεται ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση, αὐτή παρουσιάζεται σάν ἕνα ἁπλό περιστατικό σέ µιά περίληψη πού δέ δίνει στό µαθητή οὔτε µιά µικρή ἰδέα γιά τό τί ἔγινε τότε καί τί σήµαινε πραγ- µατικά. Τά γεγονότα τῶν πρώτων χρόνων τῆς Ἐπανάστασης παρουσιάζονται συνοπτικά σέ µόλις µισή σελίδα!! Οὔτε κἄν µία!! Ὁ µαρτυρικός θάνατος τοῦ Ἀθανασίου ιάκου δέν ἀναφέρεται πουθενά, σάν νά µή συνέβη! Τό κατόρθωµα τοῦ Ὀδυσσέα Ἀνδρούτσου στό χάνι τῆς Γραβιᾶς ἐξαφανισµένο! Οὔτε λέξη γιά τή σφαγή τῆς Χίου, γιά τόν Κανάρη, ἐνῶ ἡ µεγάλη νίκη τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στά ερβενάκια δίνεται σέ δύο γραµµές!! Ἔχει καί χειρότερα. Οἱ Τοῦρκοι δέν ἀναφέρονται σάν Τοῦρκοι ἀλλά σάν Ὀθωµανοί, λές καί πρόκειται γιά ἄλλους, ὄχι γιά τούς ἴδιους πού καί σήµερα διαπράττουν ἐγκλήµατα ἐνάντια στούς Κούρδους! Γιά µᾶς τούς Μικρασιάτες τό ἀκόµα χειρότερο εἶναι ὅτι ὁ σφαγέας Κεµάλ Ἀττατούρκ ὀνοµάζεται ἡγέτης τοῦ «ἀπελευθερωτικοῦ κινήµατος τῆς Τουρκίας!». Ἀλήθεια, ἀπό ποιούς τήν ἀπελευθέρωσε; Ἀπό ἐµᾶς τούς Ἕλληνες; Ἤ ἀπό τούς ἀποικιοκράτες καί τά µεγάλα πολυεθνικά οἰκονοµικά συµφέροντα πού ἀκόµα ἀποµυζοῦν τόν πλοῦτο της; Ὁ κλῆρος πέφτει σέ µᾶς τούς ἀπογόνους τῶν Μικρασιατῶν, µέσα ἀπό τά σωµατεῖα µας,τίς ἐκδηλώσεις, τά ἔντυπα καί τό λόγο µας νά διατηρήσουµε τή µνήµη καί τήν ἀλήθεια γιά νά µήν ἐπαληθευτεῖ τό ρητό ἀπό τόν ἐφιαλτικό κόσµο τοῦ Τζώρτζ Ὀργουελ. «Ὁ πόλεµος εἶναι εἰρήνη, ἡ σκλαβιά εἶναι ἐλευθερία, ἡ ἄγνοια εἶναι δύναµη».

ΠΩΣ ΕΡΧΕΤΑΙ Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ «Ἐκ στόματος νηπίων καί θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον. (Ματθ. ΚΑ 16). Θρῆνος βαθύς ἀκούστηκε ἀπ τῶν παιδιῶν τό στόμα καί τῶν γονιῶν οἱ στεναγμοί καί οἱ καημοί τῶν γέρων μέσα στή μαύρη τήν σκλαβιά, πού ἔζησε τό Γένος κι ὁ ἀσπρομάλλης Γούμενος πάλι κλαμένος ψέλνει: Κύριε, ὅπου ἔπλασες ὅλην αὐτή τήν πλάση καί γιά τά μᾶς σταυρώθηκες, κοίταξε τά παιδιά σου, πού πρίν νά πιοῦν τό γάλα τους, πίνουν τά δάκρυά τους καί κλαῖν σέ πόλεις καί χωριά καί σέρνονται στό χῶμα, λυπήσου τά παιδόπουλα, λυπήσου τα, Θεέ μου. Καί Ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐθύς τοῦ ἀπεκρίθη: Βλόγα τα, γέρο-γούμενε, βλόγα καί σταύρωνέ τα, γιατ ἡ φωνή τους ἔφτασε ψηλά στόν Ἅγιον Θρόνο κι εἶπε σέ μᾶς ὁ Κύριος: Τόν ὕμνο θά ταιριάσω μέ τήν δικιά τους τήν φωνή, ὅλων τῶν θηλαζόντων, κι ἀπό αὐτά τά νήπια ἡ λευτεριά θά ἀνθίση. Γονάτισε ὁ Γούμενος καί τοῦ Ἀγγέλου λέγει: Πῶς θά γενῆ, πῶς θά τήν δῶ ἐγώ τήν λευτερίαν ἀφοῦ τόσον ἐγέρασα και πῶς νά περιμένω;. Μέ μιᾶς ἀντάρα ἔγινε κι ὁ Ἄγγελος ἐχάθη μέσα σέ φῶς ἀπόκοσμο, πού ἄστραψε ὁλοῦθε κι ἄρχισε πάλι ὁ βαθύς ὁ θρῆνος τῶν ἀθώων καί τῶν γονιῶν οἱ στεναγμοί κι εὐθύς ἡ γῆ ἐσείσθη ἀπ τίς πολλές τίς ντουφεκιές στά γύρω κορφοβούνια, λές κι ἔκαναν Ἀνάσταση Ἀρματωλοί καί Κλέφτες κι ἀκοῦν οἱ τρισκατάρατοι καί τρέχουν νά κρυφτοῦνε. Τότε φωνή ἀκούστηκε, πάλι ἀπ τά οὐράνια πώς βλάστησεν ἡ λευτεριά μέ τῶν παιδιῶν τό κλάμα κι ἔρχονται λευκοφτέρουγοι ἀμέτρητοι Ἀγγέλοι τό δάκρυ νά σκουπίσουνε ἀπ τῶν παιδιῶν τά μάτια κι ὕστερα βάλαν τόν Σταυρό καί τό Ἐν τούτῳ νίκα πάνω στό Ἅγιο Λάβαρο, γιά νά τό μάθουν ὅλοι πώς μέσ ἀπό τά δάκρυα ἡ λευτεριά γεννιέται καί μόνο τότε τήν βλογᾶ καί τοῦ Θεοῦ τό χέρι. Π. Μ. ΣΩΤΗΡΧΟΥ

γ. Ἡ διά Χριστόν σαλή Ἰσιδώρα Ἱεροµονάχου Γρηγορίου Ἱ. Κουτλουµουσιανόν Κελλίον Ἁγ. Ἰωάννου Θεολόγου, Ἁγ. Ὄρους Ἕνα ἄλλο παράδειγμα τῆς εὐλογημένης αὐτῆς ἀρετῆς εἶναι ἡ ἁγία Ἰσιδώρα ἡ διά Χριστόν σαλή. Ζοῦσε στήν Αἴγυπτο, σέ κοινόβιο μαζί μέ τετρακόσιες μοναχές. Ὑποκρινόταν τήν σαλή, καί γι αὐτό ὅλες τήν περιφρονοῦσαν. Ἔκαμε ὅλες τίς εὐτελεῖς ἐργασίες καί ἔτρωγε μόνο ἀπό τά ὑπολείμματα τῶν φαγητῶν. Πάντοτε ἀνυπόδητη, φοροῦσε ἕνα κουρέλι στό κεφάλι της ἀντί γιά κουκούλι, καί ὑπέμενε μέ πραότητα τίς ὕβρεις, ἐξευτελισμούς ἀκόμη καί χτυπήματα. Γι αὐτήν ἀποκαλύφθηκε στόν μεγάλο ὅσιο Πιτυροῦν ὅτι βρίσκεται πολύ ὑψηλότερα ἀπό τά δικά του πνευματικά μέτρα. Ἀμέσως ὁ Ὅσιος ξεκίνησε γιά τήν Ταβέννησο καί ζήτησε νά ἰδῆ καί τίς τετρακόσιες μοναχές. Καθώς ὅμως δέν ἀνεγνώριζε τήν Ὁσία, λέγει: Νά ἔλθουν ὅλες. Ὅλες ἐδῶ βρισκόμαστε, Ἀββᾶ, τοῦ ἀπαντοῦν. Καί ὅμως λείπει μία, ἐπιμένει ὁ Ὅσιος. Εἶναι καί μία στό μαγειρεῖο, ἀλλά εἶναι λίγο χαζή, τοῦ ἀπαντοῦν. Φέρετε ἐδῶ καί ἐκείνη, τούς λέγει. Καθώς λοιπόν τήν ἔφεραν μέ τήν βία, διότι ἐκείνη δέν ἤθελε, τήν παρατήρησε μέ προσοχή ὁ Ἅγιος, καί πέφτοντας στά πόδια της, τῆς λέγει: Εὐλόγησέ με, γερόντισσα. Ταραγμένες οἱ μοναχές μέ τό θέαμα, τοῦ λέγουν: Ἀββᾶ, μήν ἐξευτελίζεσαι, αὐτή εἶναι σαλή. Ἐσεῖς εἶστε σαλές, τούς ἀπαντᾶ ὁ Ἅγιος. Αὐτή εἶναι καλύ-. Πρβλ. Εὐεργετινός, Ἀθήνα, τόμος β, σελ. -.

τερη καί ἀπό σᾶς καί ἀπό ἐμένα. Εὔχομαι νά ἀξιωθῶ νά βρεθῶ μαζί της κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως. Στά λόγια αὐτά οἱ μοναχές ἔπεσαν ἀμέσως στά πόδια του καί ἐξομολογοῦνταν τά ὅσα δεινά εἶχαν προξενήσει στήν Ὁσία. Ἡ ἴδια ὅμως, μήν ὑποφέροντας τίς τιμές, σύντομα ἔφυγε ἀπό τό Μοναστήρι, καί κανείς δεν ἔμαθε ποῦ κρύφτηκε καί ποῦ πέθανε. Ἐπίλογος Ἀδελφοί μου! Ὁ Χριστός μᾶς ἔδειξε τόν δρόμο τῆς ταπεινώσεως κάνοντάς την δική Του στολή. Καί φορώντας τήν στολή τῆς ταπεινώσεως ἔφθασε μέχρι σημείου νά πλύνη τά πόδια τῶν Μαθητῶν του. Ὁ «δι ὑπερβάλλουσαν ἀγαθότητα ὁδόν ἀρίστην τήν ταπείνωσιν ὑποδείξας, ἐν τῷ νῖψαι τούς πόδας τῶν μαθητῶν Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν» λέγει ὁ ἱερεύς στήν ἀπόλυση τῆς Μεγάλης Πέμπτης. Ὁ Χριστός μέ τόν τρόπο αὐτό δίδαξε στούς δώδεκα Μαθητάς «τήν μητέρα τῶν ἀγαθῶν, τήν ταπεινοφροσύνη, γιά τήν ὁποία εἶπε ὅτι εἶναι ἀρχή καί τέλος τῆς ἀρετῆς». Σχολιάζει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Πρόσεξε, πώς ὄχι μόνο μέ τό νίψιμο, ἀλλά καί μέ ἄλλον τρόπο τούς δείχνει τήν ταπεινοφροσύνη. Διότι δέν σηκώθηκε πρίν καθήσουν οἱ Μαθητές, ἀλλά ἀφοῦ παρακάθησαν ὅλοι. Ἔπειτα δέν νίπτει ἁπλῶς, ἀλλά ἀφοῦ ἔβγαλε τό ἱμάτιό Του. Δέν σταμάτησε σ αὐτά μόνο, ἀλλά ζώστηκε καί ποδιά. Καί οὔτε σ αὐτό ἀρκέσθηκε, ἀλλά ἐπιπλέον ὁ Ἴδιος γέμισε τόν νιπτῆρα χωρίς νά προστάξη κάποιον ἄλλον Ἐγώ μάλιστα νομίζω ὅτι πρῶτα ἔνιψε τά πόδια τοῦ προδότου». Καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης, μέ θεῖο φωτισμό, ἀποδεικνύει στήν συνέχεια τό συγκλονιστικό αὐτό γεγονός ὅτι ὁ Χριστός πρῶτα ἔνιψε τά πόδια τοῦ Ἰούδα. Ἀδελφοί μου, ἄς μιμηθοῦμε καί ἐμεῖς, κατά τό δυνατόν, τόν Χριστό στόν δρόμο τῆς ταπεινώσεως γιά νά γίνουμε καί κοινωνοί τῆς δόξης Του. Ἄς ἀκολουθήσουμε τό παράδειγμα τῶν Ἁγίων γιά νά ἀξιωθοῦμε νά εἰσέλθουμε κι ἐμεῖς στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. * * * Ἀληθινά ταπεινός ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος πού πέτυχε νά γίνη ὅπως ἕνα μικρό ἄκακο παιδί. Κατά τόν λόγο δέ τοῦ Κυρίου, ἐκεῖνος πού θά ταπεινωθῆ σάν μικρό παιδί, αὐτός θά εἰσέλθη στήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.. ΕΠΕ,. Ἰωάννης, -.

«Ο ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΙΑΚΩΒΟΣ Ο ΑΠΟ ΔΥΡΡΑΧΙΟΥ» (1925-1958) ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Ὑπό τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ἐλευθερουπόλεως κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ Ἴσως φαίνεται κάπως παράξενος ὁ τίτλος τοῦ μικροῦ αὐτοῦ ἄρθρου σέ ὅσους διατηροῦν ἀκόμη ἄσβεστη τήν εὐγνώμονα ἀνάμνηση τοῦ μεγαλουργοῦ Ἱεράρχου τῆς Μυτιλήνης, τοῦ Ἰακώβου τοῦ ἀπό Δυρραχίου. Διότι ὁ ἀείμνηστος αὐτός Μητροπολίτης τῆς Μυτιλήνης εἶναι γνωστός σέ μικρούς καί μεγάλους τοῦ νηστιοῦ μας, ὄχι ὡς ὁ μεγαλήγορος καί ἐντυπωσιακός Ἱεροκῆρυξ, ἀλλά κυρίως ὡς ὁ Ἱεράρχης τῆς φιλανθρωπίας, ὁ Δημιουργός τῶν σπουδαιότερων εὐαγῶν Ἱδρυμάτων, πού στολίζουν ἀκόμη τό γαλανό νησί καί ἀνακουφίζουν τόν ἀνθρώπινο πόνο. Ὡς ὁ Ἱεροκῆρυξ τῶν ἔργων. Ὁ συντάκτης ὅμως τοῦ παρόντος ἄρθρου, θαυμαστής ἐκ παίδων τοῦ ἀλησμόνητου Ποιμενάρχου τῆς προσφιλοῦς του γενέτειρας, παρετήρησε καί ἄλλη ἀρετή του, ἄξια σχολιασμοῦ καί ἐξάρσεως. Ὡς ἐπί δεκαετίας, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, διάκονος τοῦ ἄμβωνος, εἶδε τήν ἄφθαστη ψυχική ὡραιότητα τοῦ μεγάλου Ἱεράρχου τῆς Ἐκκλησίας μας καί στόν τομέα αὐτό τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Φυλλομετρώντας τά παλαιότερα τεύχη τοῦ ἐκλεκτοῦ ἐκκλησιαστικοῦ περιοδικοῦ τῆς Μητροπόλεως Μυτιλήνης «ὁ Ποιμήν» ἀντίκρυσε μέ θαυμασμό στά ὀλίγα τυπωθέντα στίς σελίδες του λογύδρια τοῦ Μυτιλήνης Ἰακώβου, τοῦ ἀπό Δυρραχίου, ἕναν χειριστήν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ λόγου ἄξιον θαυμασμοῦ καί μιμήσεως. Ὁ ἀναγνώστης τῶν ὡραίων αὐτῶν λογυδρίων, κυρίως ἐπικήδειων καί ἐπιμνημόσυνων προσφωνημάτων, νομίζει ὅτι βλέπει ἀνάγλυφη στίς λιγοστές, μά ἐκλεκές γραμμές των, ὅλην τήν εὐγένεια, τήν καλωσύνη, τήν ἀνωτερότητα τοῦ πνεύματος, πού διέκριναν τήν ψυχή τοῦ ἀοίδιμου Ἱεράρχου. Καί ποιός θἄχει διαφορετική ἄποψη! Ἀφοῦ «ὁ ἀγαθός ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρ-

δίας αὐτοῦ προφέρει τό ἀγαθόν ἐκ γάρ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας λαλεῖ τό στόμα» (Λουκᾶ 6, 45). Λ ά μ π ο υ ν σάν διαμάντια στό λόγο του ἡ βραχυλογία, ἡ εὔτακτη ἁρμονική κατάταξη τῶν νοημάτων, ἡ ἀκριβολογία, τό ἄριστο καί ἐκλεκτό λεξιλόγιο τῆς καθαρῆς μας γλώσσας, ἡ γνώση τῆς γραφῆς, ἡ ἀνθρώπινη, ἡ ψυχολογικώτατη, ἡ διακριτική καί σεμνή παρουσίαση τῶν ὑψηλῶν ἀληθειῶν τῆς πίστεώς μας, ἰδίως σέ ὧρες πένθους καί ἀνθρώπινης βαθειᾶς δοκιμασίας. Γνωρίζουν ὅσοι μέ ἀγάπη καί ἐνδιαφέρον διακονοῦν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅτι εἶναι μέγα ἐπίτευγμα ὁ ἐπιτυχής ἐπικήδειος ἤ ὁ ἐπιμνημόσυνος λόγος, ἀφοῦ τά ἔντονα συναισθήματα τῆς στιγμῆς εὔκολα συνήθως μπορεῖ νά παρασύρουν τόν ὁμιλητή σέ ὑπερβολές καί παραφωνίες. Παντοῦ δέ διαφαίνεται ὁ στόχος τοῦ ὁμιλητοῦ ὄχι νά κινήση τόν ἔπαινο τῶν ἀκροατῶν, ἀλλά νά οἰκοδομήση, νά παρηγορήση τούς ζῶντας, τούς περιλειπομένους. Ἰδού ἕνα δεῖγμα τῆς ρητορικῆς τέχνης τοῦ ἀοιδίμου Πατρός καί Ποιμενάρχου τῆς Μυτιλήνης: Ἀπό ἐπικήδειόν του σέ ἐκλεκτόν ἰατρόν τῆς πόλεως. Μεγαλοπρεπές προοίμιο μέ ρητό κατάλληλο, ἀπό τούς Θρήνους τοῦ Ἱερεμίου (3,48). Ἐγκώμιον τοῦ νεκροῦ, δωρικό, ἱεροπρεπές, ἀνταποκρινόμενο στά πράγματα, μέ ἐποικοδομητικόν σκοπόν. Εὔστοχος, λεπτός παρηγορητικός λόγος. «Ἀφέσεις ὑδάτων κατάξει ὁ ὀφθαλμός μου ἐπί τό σύντριμμα τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ λαοῦ μου. Κατώδυνοι τήν ψυχήν κηδεύομεν σήμερον τόν ἀγαπητόν φίλον καί ἐκλεκτόν ἰατρόν Ε., θανόντα ἀπό τῆς χθές. Ἐπιστήμων βαθύς, ἀλτρουιστής ἐξαίρετος, ἐπόνει διά τούς ἀσθενεῖς του καί ἐγένετο τό πᾶν τοῖς πᾶσι, ἵνα πάντως τινάς σώση, εἰς οὐδέν λογιζόμενος οὔτε τούς κόπους οὕς ὑφί-

στατο, οὔτε τάς φροντίδας τάς ὁποίας ἐπωμίζετο χάριν τῶν ἀσθενῶν του. Δέν ἦτο δοῦλος τοῦ χρήματος οὔτε ἐθησαύριζεν, ἀλλ ὡς καλός χριστιανός καί οἰκονόμος τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ, ἔκαμε καλήν χρῆσιν τῶν ταλάντων, ἅτινα τοῦ ἐνεπιστεύθη ὁ Θεός. Ἀλλ ὁ ἰατρός καί θεραπευτής τῶν ἄλλων Χ. περιέπεσεν εἰς κακοήθη νόσον καί ὀδυνηράν, κατά τῆς ὁποίας εἰς οὐδέν ἴσχυσαν τά μέσα τῆς ἐπιστήμης, ἅτινα δαψιλῶς ἐχρησιμοποιήθησαν. Ἡ καλή καί φιλόστροργος σύζυγός του ἄγρυπνη παρά τήν κλίνην του ἡμέρας καί νυκτός, ἡμιλλᾶτο πῶς θά καταπραΰνη τούς πόνους του καί πῶς θά γλυκάνη τάς πικρίας τῶν τελευταίων ἡμερῶν του, ἀλλά καί αὐτή ὁσημέραι εἰς πένθος ἐβυθίζετο, βλέπουσα μαραινόμενον τόν πολύτιμον σύζυγόν της, τόν ἐξαίρετον αὐτόν ἐπιστήμονα, τόν μεγάλον ἀλτρουιστήν (ΠΟΙ- ΜΗΝ Μάρτ-Ἀπρίλ. Ἀριθμ. 3-4, 1955. σ. 78-79). Ἀλλά πιστεύομε, ὅτι πλήρη επιβεβαίωση τῶν ἀπόψεων τοῦ συντάκτη τοῦ παρόντος θά ἔχη ὁ καλοπροαίρετος ἀναγνώστης, ὅταν περατωθῆ ἡ πλήρης καί ἐπιστημονική ἀποδελτίωση ὅλων τῶν ἄρθρων τῶν ἐκδοθέντων μέχρι σήμερα τόμων τοῦ ΠΟΙΜΕΝΟΣ. Ὅταν θά ἔχη ἐμπρός του, ὅ,τι βρῆκε ἀπό τήν γραφίδα τοῦ πολυσέβαστου καί πολυτάλαντου Ἀρχιερέως, ἀπό τά ἄρθρα του τά νεανικά περί φιλανθρωπίας, τίς προσφωνήσεις βασιλέων καί Ἀρχιερέων, Ὁ ἀναγνώστης τῶν λογυδρίων, τοῦ Μυτιλήνης Ἰακώβου, τοῦ ἀπό Δυρραχίου,νομίζει ὅτι βλέπει ἀνάγλυφη στίς λιγοστές, μά ἐκλεκές γραμμές των, ὅλην τήν εὐγένεια, τήν καλωσύνη, τήν ἀνωτερότητα τοῦ πνεύματος, πού διέκριναν τήν ψυχή τοῦ ἀοίδιμου Ἱεράρχου. τούς λόγους κατά τά Ἐγκαίνια τῶν λαμπρῶν εὐαγῶν Ἱδρυμάτων του μέχρι τά ἐπικήδεια καί ἐπιμνημόσυνα προσφωνήματα ἱερέων του καί ἄλλων ἐκλεκτῶν ἐκ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Τότε ὁ συντάκτης ἑνός παραπλήσιου ἐμπεριστατωμένου ἄρθρου, μέ βάση καί ὁδηγό πλέον τό ἐκδοθέν Εὑρετήριο τοῦ ΠΟΙΜΕ- ΝΟΣ θά χαρίση ἕνα πολύτιμο βοήθημα στήν Ἐπιστήμη τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ρητορικῆς καί μία ὡραία ἀνθοδέσμη στόν τάφο τοῦ ἀλησμόνητου καί ἀπαράμιλλου Ἱεράρχου.

Εἰς τούς «κατεδαφιστές» ΤΩΝ ΑIΩΝIΩΝ ΑΡΧΩΝ Ἀπό τήν Ἐφηµερίδα «ηµοκράτης Μυτιλήνης». Πληθύνονται οἱ ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΤΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ- ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΠΑΡΑ ΟΣΗΣ. Ἐκδίδουν βιβλια ἤ γυρίζουν ταινίες καί τό µόνο πού δέν γράφουν εἶναι: «ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΕ ΑΦΙ- ΣΕΩΝ». «Κατά τάς ἡµέρας αὐτάς» πολύς λόγος γιά τό νέο βιβλίο τοῦ κ. Καλόπουλου, ἐπιστήµονος που ἀνήκει στήν συντεχνία τῶν «ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΤΩΝ». «ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΦΩΣ στόν ΠΑΝΑΓΙΟ ΤΑΦΟ, δέν ἀνάβει ὡς ἐκ θαύµατος, ἀνάβει διά χηµικῆς ἀντιδράσεως φωσφόρου!». Καί προσθέτει: «έν τό ἔγραψα ἐγώ γιά πρώτη φορά, τό ἔγραψε ὁ Α ΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ!». Κύριε, Αἰῶνες αἰώνων, Πατριάρχες Πατριαρχῶν κάθε ΜΕΓΑΛΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟ ΟΞΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, εἰσέρχονται µ ἕνα λευκό ἀντερί στόν Πανάγιο Τάφο χωρίς νά ἔχουν κανένα πῦρ καί κανένα φιαλίδιο... ὑγροῦ πυρός καί βγαίνουν µέ δέσµες λαµπάδων πού ἀνάβουν καί ψάλλουν: «εῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός καί δοξάσατε Χριστόν τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν». Κύριε, Οἱ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ πού χωρίς αὐτές δέν ζεῖ ἄνθρωπος γιατί ἔχει νόηση καί µένει ἔκθαµβος µπροστά στό Μυστήριο τῆς δηµιουργίας καί ὡς ἐκ τούτου ἀποδέχεται τήν ὑπερβατικότητα τοῦ ΘΕΙΟΥ, δέν εἶναι µαθηµατικές ἐξισώσεις, ἀλγεβρικές οὔτε χηµικές ἀντιδράσεις, εἶναι ὑπερβατικές θεωρίες πίστης πού τάσσουν κανόνες µιᾶς εἰρηνικῆς καί ἤρεµης φιλοσοφίας ὡς δεοντολογία ζωῆς. Μέ αὐτό τό κριτήριο, πληρέστερη καί ὡραιότερη Θρησκεία ἀπό τοῦ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, δέν ὑπάρχει!

ικαίωµα τῶν ἄλλων πιστῶν σέ ἄλλες θρησκεῖες νά πιστεύουν τήν δική τους θρησκεία καλύτερη ὅλων! Εἶναι ἀνθρώπινο! Κύριε, έν εἶναι τό ζητούµενο πῶς ἀνάβουν οἱ λαµπάδες τῶν Πατριαρχῶν στόν Ἅγιο Τάφο! Θέλετε νά δεχτῶ ὅτι εἶναι ἀποτέλεσµα µιᾶς κάποιας χηµικῆς ἕνωσης; Νά τό δεχτῶ! Αὐτή ἡ κατ ἐσᾶς χηµική ἀντίδραση ὁρίστηκε φύσει, ἔργο ἀπό ἀνθρώπους; Ἔγινε ἀπό ΚΟΡΑΗ; Ἔγινε ἀπό τόν παππού σας ἤ τήν γιαγιά σας; Μή δέν εἶναι τοῦ ΗΜΙ- ΟΥΡΓΟΥ τοῦ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ἔργο; Σᾶς εἶπα ὅτι δέν εἶναι αὐτό τό ζητούµενο καί θά µέ ρωτήσετε: «Ποιό εἶναι τό ζητούµενο;». Ἀκοῦστε κύριε, Στό πεδίο τῶν θρησκειῶν τό πολύτιµο εἶναι οἱ αἰώνιες καί ἀναλλοίωτες ἰδέες, οἱ παραδεκτές de facto! Αὐτές πού οἱ πιστοί ἀποδέχονται ὡς δόγµατα καί τοῦτο γιατί ἔχουν ἐφαρµογή στήν καθηµερινότητα καί ἠρεµοῦν ἄτοµα καί κοινωνίες καί διδάσκουν καλά καί ὡφέλιµα γιά τό «πῶς ζήσεται ἄνθρωπος ἐπί γῆς!». Πολλά πρακτικά στοιχεῖα εἶναι ΣΥΜΒΟΛΙ- ΣΜΟΙ. Θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι δέν µ ἐνδιαφέρει ΠΩΣ ἀνάβει τό ΦΩΣ, µ ἐνδιαφέρει αὐτή καθεαυτή ἡ τελετουργία καί ἰδιαίτερα ἡ προτροπή: «ΕΥΤΕ ΛΑ- ΒΕΤΕ ΦΩΣ ΕΚ ΤΟΥ ΑΝΕΣΠΕ- ΡΟΥ ΦΩΤΟΣ!». Ναί, κύριε, ὅλο τό µεγαλεῖο τῆς Ι ΕΑΣ βρίσκεται στό ΑΝΕΣΠΕΡΟ, στό ΦΩΣ πού δέν φθάνει ποτέ στήν ΕΣΠΕΡΑ ἀλλά µεσουρανεῖ αἰωνίως καί ὁ ἄνθρωπος ὁ φθαρτός διέρχεται ἐκ τοῦ κόσµου τούτου, ἀλλά ποτέ ἴσαµε σήµερα δέν ἐκλείπει ἀπό προσώπου γῆς! Θέλετε Κύριε νά κλονίσετε τήν πίστη ὅτι τό ΑΓΙΟΝ ΦΩΣ ἀνάβει ὡς ἐκ θαύµατος; Οὐσιαστικά κι ἄν ἀκόµα ἀνάβει ἀπό χηµική ἕνωση, θαῦµα τοῦ Θεοῦ εἶναι! έν κάνατε σεῖς τά χηµικά στοιχεῖα, ὁ ηµιουργός τά ἔκανε! Ἀλλά καί πάλι σᾶς λέω ὅτι δέν εἶναι αὐτό τό ἐρευνητέο καί τό ζητούµενο, εἶναι ἡ ἔννοια τοῦ ΑΝΕΣΠΕΡΟΥ ΦΩΤΟΣ καί ἡ πίστη µας σ αὐτό ὅτι συµβολίζει τήν ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ τοῦ ηµιουργοῦ τοῦ Σύµπαντος! Σεῖς κύριε τοῦ... Σωµατείου ΚΑ- ΤΕ ΑΦΙΣΤΩΝ, δέν µᾶς λέτε, ὅταν ΟΛΑ τά γκρεµίσετε, στή θέση τους τί ἔχετε να βάλετε; ηµήτρης

Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου που ειναι η αληθεια; Μέ τήν θ. Χάρι σώθηκαν καί σώζονται οἱ πιστοί: «Χάριτί ἐστε σεσωσµένοι» (Ἐφεσ. 2, 8), γράφει ὁ ἀπ. Παῦλος. Ὑπάρχουν κακόδοξοι πού διακηρύσσουν ὅτι ἀρκεῖ νά πιστέψη κανείς καί αὐτόµατα ἡ θ. Χάρις θά ἐγκατασταθῆ µέσα του. Μάθετε λοιπόν καί πιστέψτε βαθειά ὅτι ἡ θ. Χάρις δέν παρέχεται καί δέν λαµβάνεται διαφορετικά, παρά ἀπό τά ἅγια µυστήρια πού τελοῦνται ἀπό τούς ἀποστόλους ἤ τούς διαδόχους τους, ὅπως θέσπισε στήν Ἐκκλησία ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. Καί γιά νά βεβαιωθῆτε περισσότερο σ αὐτό θά σᾶς ἀναφέρω δύο παραδείγµατα ἀπό τήν Ἁγ. Γραφή: 1) Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός µας συζητώντας µέ τόν Νικόδηµο εἶπε: «Ἐάν µή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καί Πνεύµατος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ (Ἰω. 3, 5-7). Αὐτή ἡ γέννησις «ἐξ ὕδατος καί Πνεύµατος» τί ἄλλο εἶναι παρά τό ἅγ. Βάπτισµα, τό πρῶτο χριστιανικό µυστήριο; 2) Φθάνοντας στήν Ἔφεσο ὁ ἀπ. Παῦλος, κατά τήν διάρκεια µιᾶς περιοδείας του, συνάντησε δώδεκα πιστούς καί τούς ρώτησε: Ὅταν πιστέψατε, λάβατε τό Πνεῦµα τό Ἅγιο; Κι ἐκεῖνοι ἀπάντησαν: έν ἀκούσαµε τίποτε γιά τό Πνεῦµα τό Ἅγιο. Σέ τί λοιπόν βαπτισθήκατε; ρώτησε ὁ ἀπόστολος. Στό βάπτισµα τοῦ Ἰωάννου, ἀπάντησαν. Τότε ὁ ἀπόστολος τούς ἐξήγησε ὅτι τό βάπτισµα τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρό- µου ἦταν µόνο προετοιµασία γιά τήν πίστη στόν Χριστό. Καί ἀφοῦ τούς ὁλοκλήρωσε τήν εὐαγγελικη διδασκαλία, τούς βάπτισε µέ τό χριστιανικό βάπτισµα. Μετά δέ τήν βάπτισι «ἐπιθέντος αὐτοῖς τοῦ Παύλου τάς χεῖρας ἦλθε τό Πνεῦµα τό Ἅγιον ἐπ αὐτούς, ἐλάλουν τε γλώσσαις καί προεφήτευον» (Πράξ. 19, 6). Βλέπετε ὅτι ἄλλο εἶναι τό βάπτισµα καί ἄλλο ἡ «ἐπίθεσις τῶν χειρῶν».

90 O ΠOIMHN Μέ τήν «ἐπίθεσι τῶν χειρῶν» µόνο, δίνεται ἡ θ. Χάρις. Αὐτή τήν αἰσθητή ἐνέργεια τήν ἀντικατέστησαν ἀργότερα οἱ ἀπόστολοι µέ τό χρῖσµα καί ἔτσι καθιερώθηκε τό χρῖσµα σάν µυστήριο τῆς Ἐκκλησίας µας. Τά δύο αὐτά περιστατικά, τοῦ Νικοδήµου καί τῶν πιστῶν τῆς Ἐφέσου, εἶναι ἀρκετά γιά νά βεβαιωθῆτε ὅτι ἡ θ. Χάρις µεταδίδεται µέ αἰσθητή ὁδό, διά µέσου τῶν ἁγίων µυστηρίων, καί ὄχι µέ τήν νοερή µόνον ὁδό τῆς θεωρητικῆς ἁπλῶς πίστεως. Ἔτσι θέσπισε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Θά ἀπαριθµήσω ἐδῶ καί τά ἄλλα µυστήρια: Ἡ συγχώρησις τῶν ἁµαρτιῶν, στίς ὁποῖες πέφτει κανείς µετά τό βάπτισµα, δέν ἐπιτελεῖται µέ µία ἁπλῆ νοερή ἐξοµολόγησι στό Θεό, ἀλλά µέ ἐξοµολόγησι πού γίνεται ἐνώπιον πνευµατικοῦ πατρός, µέ βαθειά συντριβή καί ἀπόφασι νά µήν ἐπαναληφθοῦν οἱ ἴδιες ἁµαρτίες. Τό µυστήριο τῆς θ. Κοινωνίας δηµιουργεῖ µιά ζωντανή ἑνότητα τοῦ πιστοῦ µέ τόν Κύριο ἡµῶν Ἰησοῦ Χριστό. Ἡ δύναµις τῆς θ. Χάριτος γιά τήν συνέχισι τοῦ ἐξαγιαστικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας παρέχεται µέ τό µυστήριο τῆς χειροτονίας. ύο πρόσωπα ἑνώνονται καί δηµιουργοῦν εὐλογηµένη χριστιανική οἰκογένεια µέ τό µυστήριο τοῦ γάµου. Οἱ ἀσθενεῖς θεραπεύονται µέ τό µυστήριο τοῦ εὐχελαίου. Τά µυστήρια εἶναι ρυάκια τῆς θ. Χάριτος πού ἀρδεύουν ζωογόνα τούς πιστούς. έν ὑπάρχει ἄλλη ὁδός, ἄλλο µέσο γιά νά λάβη κανείς τήν θ. Χάρι. Καί ὅποιος διακηρύττει ἄλλο δρόµο, εἶναι κακόδοξος και πλανεµένος. Τά τρία σηµεῖα πού µέχρι τώρα ἐκθέσαµε σάν ἀναγκαῖα γιά τό ἔργο τῆς σωτηρίας, δηλαδή ἡ πίστις, ἡ ζωή ἡ σύµφωνη µέ τίς θεῖες ἐντολές καί ἡ θ. Χάρις πού προσφέρεται µέ τά ἅγια µυστήρια, ἀπαιτοῦν καί ἕνα τέταρτο: τό ἱερατεῖο, πού θέσπισε ὁ Κύριος. Εἶναι ἀναγκαῖο νά ζοῦµε σύµφωνα µέ τίς θεῖες ἐντολές, ἀλλά αὐτό εἶναι ἀδύνατο νά γίνη χωρίς τήν χειραγώγησι ἀπό τά κατάλληλα ὄργανα τοῦ Θεοῦ πού θά µᾶς διορθώνουν τά λάθη, θά ἀνορθώνουν ὅσους πέφτουν, θά ἐπαναφέρουν στόν ἴσιο δρόµο ὅσους λοξοδροµοῦν, θά διδάσκουν τήν πίστι καί θά ἁγιάζουν µέ τήν θ. Χάρι διά µέσου τῶν µυστηρίων, ὁδηγώντας µας στόν δρόµο τῆς σωτηρίας. Εἶναι ἀπαραίτητοι οἱ ποιµένες, οἱ χαρισµατοῦχοι καί θεόκλητοι. Αὐτούς ἀκριβῶς ἀποστέλλει ὁ Κύριος. Καί νά ἡ ἀποστολική διαβεβαίωσις: «Ἔδωκε τούς µέν ἀποστόλους, τούς δέ προφήτας, τούς δέ εὐαγγελιστάς, τούς δέ ποιµένας καί διδασκάλους, πρός τόν καταρτισµόν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδοµήν τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφ. 4, 11-12). Ἀλλά καί ἡ ἴδια ἡ πρᾶξις αὐτό ἀποδεικνύει. Ὁ Κύριος ἐξαπέστειλε τούς

O ΠOIMHN 91 ἀποστόλους λέγοντάς τους: «Πορευθέντες µαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνοµα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάµην ὑµῖν» (Ματθ. 28, 19-20). Καί οἱ ἀπόστολοι ὑπάκουσαν σ αὐτό. Ἀλλά ἐπειδή δέν ἦσαν αἰώνιοι, τό δέ ἔργο τους ἔπρεπε νά συνεχισθῆ σέ ὅλους τούς αἰῶνες, ἄφηναν παντοῦ κατ ἐντολήν τοῦ Θεοῦ διαδόχους τους ποιµένες καί διδασκάλους, πού θά ἱερουργοῦσαν τά ἅγια µυστήρια καί θά ὑπηρετοῦσαν στό ἔργο τῆς σωτηρίας. Τό ἴδιο ἀκριβῶς γίνεται καί σήµερα. Γιά τούς ἱερεῖς ἰσχύει ὅ,τι εἶπε ὁ Κύριος στούς ἀποστόλους: «Ὁ ἀκούων ὑµῶν ἐµοῦ ἀκούει, καί ὁ ἀθετῶν ὑµᾶς ἐµέ ἀθετεῖ ὁ δέ ἐµέ ἀθετῶν ἀθετεῖ τόν ἀποστείλαντά µε» (Λουκ. 10, 16). Σᾶς ἀνέφερα τέσσερα ἀπαραίτητα γιά τήν σωτηρία µας στοιχεῖα. Ἀλλά ὑπάρχει ἀκόµη ἕνα: Νά ἀνήκουµε στό σῶµα τῆς Ἐκκλησίας ζωντανά ἑνωµένοι µέ ὅλο τό πλῆθος τῶν πιστῶν. Ὁ Κύριος ὠνόµασε τήν Ἐκκλησία Του «ἄµπελον», κληµαταριά. Αὐτός εἶναι ὁ κορµός, καί οἱ πιστοί τά κλαδιά της. Ἡ συνάθροισις ὅλων τῶν πιστῶν ἀποτελεῖ ἕνα ἀδιαίρετο σύνολο, ζωντανά ἑνωµένο µέ τόν Κύριο. Ὅπως ἕνα κλαδί πού κόβεται ξεραίνεται καί παύει νά ζῆ, ἔτσι καί κάθε πιστός πού µέ ὁποιοδήποτε τρόπο ἀποκόπτεται ἀπό τήν Ἐκκλησία, καί συνεπῶς καί ἀπό τόν Κύριο, νεκρώνεται πνευµατικά (Ἰω. 15, 1-16). Γιά αὐτό σέ ὅλους τούς αἰῶνες µέχρι σήµερα, πάντοτε οἱ πραγµατικά πιστοί χριστιανοί ἔνιωθαν ὅτι ζοῦν, ὅταν ἦσαν ἑνωµένοι µέ τούς ἄλλους πιστούς, ἑνω- µένοι µέ τήν Ἐκκλησία. Θεωροῦµε τήν Ἐκκλησία σάν µητέρα µας. Καί ἀληθεύει ὁ λόγος ὅτι γιά ὅποιον ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι µητέρα, γι αὐτόν δέν εἶναι ὁ Θεός πατέρας. Καί ἐάν δέν εἶναι γι αὐτόν ὁ Θεός πατέρας, τότε ποιός εἶναι;... Ἡ συµµετοχή στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ ἐντός τῶν κόλπων της κατεργασία τῆς σωτηρίας, ἐπιβάλλει στόν κάθε πιστό τίς ἑξῆς ὑποχρεώσεις: 1. Νά πιστεύη ὅπως πιστεύει ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία ἀπό τήν ἀρχή της µέχρι σήµερα. Νά ἐλέγχη κάθε σκέψι, εἴτε δική του εἴτε ξένη, σύµφωνα µέ τά δικά της κριτήρια, καί σέ καµµιά περίπτωσι νά µήν ἐπιτρέπη στόν ἑαυτό του τήν παραµικρή διαφωνία µέ τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ αὐτή εἶναι «στῦλος καί ἑδραίωµα τῆς ἀληθείας» (Α Τιµ. 3, 15). 2) Σέ τίποτε δέν πρέπει νά ξεχωρίζη ἀπό τούς ἄλλους στήν τάξι τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Νά συµµετέχη σέ ὅλες τίς λατρευτικές καί ἐξαγιαστικές ἐκδηλώσεις τῆς Ἐκκλησίας, κατά τήν ἐντολή τοῦ ἀπ. Παύλου νά µήν ἐγκαταλείπη κανείς τήν «ἐπισυναγωγήν» (Ἑβρ. 10, 25). 3) Νά ἔχη βαθειά πεποίθησι ὅτι τά µέλη τῆς Ἐκκλησίας πού βρίσκον-

92 O ΠOIMHN ται στόν οὐρανό, ἔχουν ζωντανή καί ἄµεση ἐπικοινωνία µέ τά µέλη πού βρίσκονται στήν γῆ. Οἱ προσευχές τῶν µέν γιά τούς δέ εἰσακούονται καί ἐκπληρώνονται σύµφωνα µέ τό θέληµα τοῦ Θεοῦ. Ἐµεῖς ἐδῶ στήν γῆ εἴµαστε οἰκεῖοι µέ τούς ἀγγέλους καί µέ ὅλους τούς ἁγίους κάθε ἐποχῆς, διότι ἔχουµε προσέλθει «πόλει Θεοῦ ζῶντος, Ἱερουσαλήµ ἐπουρανίῳ, καί µυριάσιν ἀγγέλων, πανηγύρει καί ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκων ἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραµµένων» (Ἑβρ. 12, 22-23). Γράφετε ὅτι ὁ αἱρετικός σας προσεύχεται µέ δικές του προσευχές καί κατά τίς προσευχές του δέν σχηµατίζει τό σηµεῖο τοῦ Σταυροῦ. Βλέπετε ἀπ αὐτό πόσο νεωτερίζει. Ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, ἀκόµη καί οἱ περισσότεροι αἱρετικοί, κάνουν τό σηµεῖο τοῦ Σταυροῦ. Ἐκεῖνοι ὅµως ὄχι. Καί ὅµως εἶναι κι αὐτός ἕνας τρόπος ὁµολογίας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού γιά χάρι µας ὑπέµεινε τόν Σταυρό καί µᾶς ἐξαγόρασε. Ὁ Κύριος διά τοῦ Σταυροῦ συνέτριψε τήν δύναµι τῶν ἐχθρῶν. Τό ἐνθυ- µοῦνται αὐτό οἱ ἐχθροί καί ἀποφεύγουν κάθε ἀνάµνησί του. Ὅποιος δέν σφραγίζει τόν ἑαυτό του µέ τό σηµεῖο τοῦ Σταυροῦ, ἀφήνει ἐλεύθερο πεδίο δράσεως στούς ἐχθρούς. Ὁ Σταυρός ἁγιάζει κάθε ἄνθρωπο καί κάθε ἀντικείµενο. Ἔτσι παρέλαβε ἡ Ἐκκλησία ἀπό τούς ἀποστόλους καί ἔτσι πιστεύουν οἱ Χριστιανοί. Γι αὐτό εὔλογα ἀναρωτιέται κανείς: Εἶναι χριστιανός ἐκεῖνος πού ἀποφεύγει τό σηµεῖο τοῦ Σταυροῦ; Γράφετε: «Μεταξύ µας δηµιουργήθηκε σύγχυσις, γιατί ἐνῶ αὐτός ὁ κήρυκας πήγαινε παντοῦ, ἀγωνίζεται, διδάσκει καί ὁµιλεῖ µέ ἐνθουσιασµό, οἱ δικοί µας ποιµένες σιωποῦν. Καί στόν ναό σπάνια κηρύττει κάποιος. Περιορίζονται στήν τέλεσι τῶν ἀκολουθιῶν. Χρειάζεται ζωντανός λόγος καί δέν µᾶς τόν δίνουν». Συµφωνῶ µαζί σας στό ὅτι οἱ ἱερεῖς πρέπει συχνότερα νά συζητοῦν µέ τούς πιστούς καί νά διαλέγωνται µ αὐτούς εἴτε µέσα στόν ναό εἴτε ὁπουδήποτε ἀλλοῦ. έν συµφωνῶ ὅµως στό ὅτι, ἐάν δέν συµβαίνη αὐτό, οἱ ἐνορῖτες ἔχουν ἔλλειψι πνευµατικῆς τροφῆς: Ἡ ἴδια ἡ ἀκολουθία ὑπενθυµίζει στόν προσεκτικό πιστό καί τά δόγµατα καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Καί διδάσκει πῶς θά ἑνωθοῦµε µ Αὐτόν. Ἀρκεῖ ἡ παραµονή µέσα στόν ναό γιά νά ἀνανεωθῆ ὅλο τό θρησκευτικό συναίσθηµα, ὅπως πολλοί βιωµατικά ὁµολογοῦν. Σᾶς ἀνέφερα ὅλα τά προηγούµενα παίρνοντας ἀφορµές ἀπό τό γράµµα σας. έν µένει παρά νά προσθέσω τό συµπέρασµα καί τήν συµβουλή: Ἀποµακρυνθῆτε ἀπό τόν αἱρετικό ψευδοδιδάσκαλο καί προσκολληθῆτε σταθερώτερα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία µας! Αὐτό νά συµβουλεύετε καί στούς ἄλλους χριστιανούς! Ἀπό τά φυλλάδια «Ἡ Φωνή τῶν Πατέρων» τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου, Ὠρωποῦ Ἀττικῆς.

9η ΜΑΡΤΙΟΥ ΟΙ 40 ΜΑΡΤΥΡΕΣ Γ. Π. Σωτηρίου Ἦ ταν ἡ ἐποχή πού τό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ ἀνάμεσα σέ ξίφη καί φλόγες, σέ θηρία καί μαρτύρια καί ἄλλα ἀπάνθρωπα βασανιστήρια, προχωροῦσε σάν φλόγα καί αὐτό ἄϋλη καί θεία κι ἄναψε στίς ψυχές τόν θεῖο ἔρωτα τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ καί κατέτρωγε σάν φωτιά ἀνίκητη τόν ἁμαρτωλό τῆς εἰδωλολατρίας κόσμο. Ἀρχές τοῦ 4ου μ.χ. αἰῶνα. Ὁ Λικίνιος, ἀντίπαλος τοῦ Μ. Κωνσταντίνου, εἶχε κηρύξει νέον διωγμόν τῶν Χριστιανῶν. Ἕνα τάγμα βάδιζε κατά τόν Πόντον γιά νά ἐπιδοθῆ στόν διωγμό τῶν πιστῶν τῆς Ἐκκλησίας. Ὅμως, καί μέσα στόν εἰδωλολατρικό στρατό εἶχεν ἔλθει ἡ φωτιά τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. Φωτιά γιά νά φωτίση, γιά νά θερμάνη, ἀλλά καί γιά νά κατακαύση τήν παρανομία. Σαράντα ἀπ τούς στρατιῶτες, οἱ καλλίτεροι, ἤτανε Χριστιανοί. Ὁ Ἔπαρχος τῆς Καππαδοκίας Ἀγρικόλας, τρόμαξε ὅταν τοῦ ἔφεραν τήν εἴδησι. Τούς φώναξε κοντά του, τούς ἐπήνεσε, τούς ὑπενθύμισε πώς ἦταν οἱ καλλίτεροι στό τάγμα καί πώς δέν πίστευε πώς ἦταν ἀλήθεια ὅτι ἐπίστευσαν τήν Χριστιανική θρησκεία. Τούς παρεκάλεσε νά θυσιάσουν στά εἴδωλα γιά νά ἰδῆ ὁ κόσμος πώς ἦταν ψέμματα καί διαδόσεις ὅσα λεγότανε γι αὐτούς. «Εὐχαριστοῦμε γιά τά λόγια σου, εἶπεν ἐκ μέρους ὅλων ὀ Κάνδιδος, ὁ πρῶτος τῆς ὁμάδας. Ἄν εἴμαστε ἀνδρεῖοι στρατιῶτες, ἄν πειθαρχοῦμε στίς διαταγές τοῦ Βασιλέως, αὐτό εἶναι καθῆκον μας. Ἄν εἴμαστε Χριστιανοί εἶναι δικαίωμά μας.

Μήπως πειράζομε κανένα μέ τήν πίστι μας; Γιατί δέν θέλετε νά εἴμαστε Χριστιανοί, ἀφοῦ ἡ πίστις μας μᾶς κάνει τιμίους καί πειθαρχικούς, καλούς πολίτες καί ἀνδρείους στρατιῶτες»; Ὁ Ἀγρικόλας τούς ἐξύβρισε τότε καί τούς ἔκλεισε στή φυλακή. Τούς ἔδωκε μιᾶς ἡμέρας προθεσμία νά σκεφθοῦν, νά ἀλλάξουν γνώμη καί νά ἀρνηθοῦν τήν πίστι τοῦ Χριστοῦ. Καί οἱ σαράντα τώρα βρίσκονται στή φυλακή. Εἶναι γονατιστοί ὅλοι καί προσεύχονται «Κύριε, λένε, ὅπως ὑπηρετοῦμε στή γῆ σάν στρατιῶτες, ἕνα θέλουμε ἀξίωμά μας, νά ὑπηρετήσουμε καί σένα ἔστω καί ἄν ἀντιμετωπίσουμε τό θάνατο». Ἡ προσευχή τους κράτησε ὡς τά μεσάνυχτα. Καί μιά στιγμή πού γέμιζαν ψαλμωδία τήν φυλακή, ἕνα φῶς ἔλαμψε μπροστά τους καί στό φῶς φάνηκε ὁ Χριστός πού τούς εὐλόγησε καί τούς εἶπε: «Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος καί σωθήσεται». Ἡ πίστις καί ἡ προσευχή τους ἔγινε πιό θερμή, πιό σταθερή μέ τό ὅραμα αὐτό. Ὄχι μόνο ὁ Ἀγρικόλας, ἀλλά καί ὁ Λυσίας, ἔμπιστος στρατηγός τοῦ Λικινίου πού ἦρθε τότε στήν Σεβάστεια, ἔχασε τά λόγια του παρακαλώντας τους νά ἀρνηθοῦν τήν πίστι τοῦ Χριστοῦ. Ἑπτά ἡμέρες ἀκόμα ἔμειναν στή φύλακή. Τήν ὁδγόη ἡμέρα τούς παρουσίασαν μπροστά στά πλήθη τῶν ἀπίστων. Τούς μίλησε καί πάλιν ὁ Λυσίας. Τούς εἶπε πώς σάν στρατιῶτες ἦταν ὑποχρεωμένοι νά ὑπακούσουν τή βασιλική διαταγή. Στά λόγια του ἕνας ἀπό μέρους ὅλων εἶπε: «Ἡ ὑπακοή στόν Βασιλέα παύει ὅπου τελειώνει ἡ δικαιοδοσία του καί ὅπου ἀρχίζει τοῦ Θεοῦ τό θέλημα. Στό ζήτημα αὐτό τῆς πίστεώς μας, στό Θεό θά πειθαρχήσωμε καί ὄχι σέ ἀνθρώπους. Πρέπει καί σεῖς νά μάθετε ὅτι τά εἴδωλα δέν εἶναι Θεοί. Ὅτι αὐτή ἡ ψεύτικη πίστις τῶν εἰδώλων πού ἀποκτηνώνει τούς ἀνθρώπους, θά ὁδηγήση καί τό κράτος στήν καταστροφή καί ὄχι ἡ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ πού εἶναι ἱκανή καί τούς ἀνθρώπους μέ αἰσθήματα θηρίων νά μετατρέψη σέ Ἁγίους. Δέν ἀπήντησε ὁ Λυσίας. Δέν δεχότανε νά τόν διδάξουν ἁπλοί Χριστιανοί καί καταδιωκόμενοι στρατιῶτες. Ἔδωσε τή δια-

ταγή νά θανατωθοῦν τήν ἴδια νύχτα μέ ἕνα φρικτό μαρτυρικό θάνατο. Ἦταν μιά παγερή νύχτα πού ὁλόκληρη ἡ λίμνη τῆς Σεβάστειας ἦταν παγωμένη. Ἐκεῖ διέταξε νά τούς ρίξουν γυμνούς γιά νά πεθάνουν ἀπ τό κρῦο. Καί οἱ σαράντα νέοι μόλις ἄκουσαν τή διαταγή μόνοι τους ἔτρεξαν στή λίμνη λέγοντας Εἴμεθα Χριστιανοί! Ἦταν ἕνα φοβερό μαρτύριο. Τό αἷμα προσπαθοῦσε νά γυρίση στίς φλέβες μισοπαγωμένο. Φοβεροί σπασμοί ἐτράνταζαν τά σώματά τους. Πόνοι δυνατοί τούς ἐσούβλιζαν στήν καρδιά. Κι αὐτοί προσηύχοντο κι ἔλεγαν μεταξύ τους «δριμύς ὁ χειμών, γλυκύς ὁ παράδεισος» Γιά μιά νύχτα πόνου θά κερδήσωμε μιά αἰωνιότητα χαρᾶς. Τόσοι καί τόσοι θυσιάζονται γιά ἕνα ἐπίγειο Βασιλέα. Ἄς δώσωμε κι ἐμεῖς τήν ζωήν μας γιά τόν Χριστό, ἀφοῦ ἐξάπαντος μία μέρα θά ἀποθάνωμεν». Ἔξω ἀπ τή λίμνη εἶχαν ἀνάψει προκλητικά μιά μεγάλη φωτιά οἱ ἄπιστοι καί κάθε τόσο φώναζαν τούς μάρτυρες νά βλασφημήσουν τήν θρησκεία τους O ΠOIMHN

καί νἄρθουν στή φωτιά νά ζεσταθοῦν καί νά σωθοῦν. Ἕνα λουτρό ἦταν ἐκεῖ κοντά ζεστό πού θά δεχότανε ὅποιον μετάνοιωνε. Ἕνας μονάχα λιποψύχησε καί θέλησε νά ἔρθη στή φωτιά. Κείνη τήν ὥρα ἕνας φύλακας ἀπ τούς ἀπίστους, ὁ Ἀγλαϊος εἶδε ἕνα Θεοῦ ὅραμα. Ἕνας ἄγγελος σάν νά κατέβηκε καί μοίρασε στεφάνια στόν κάθε μάρτυρα. Μόνο σ ἕναν ἀπ αὐτούς δέν ἔδωκε. Ἀλήθεια, αὐτός πού λιποψύχησε ἔτρεξε μέ ὅση δύναμη εἶχε στή φωτιά. Ἀρνήθηκε τήν πίστι τοῦ Χριστοῦ. Ὅμως ἡ ἀπότομη ζεστασιά τοῦ λουτροῦ ἀπ τήν παγωνιά τῆς λίμνης τόν ὡδήγησαν πρωτήτερα στό θάνατο. Τήν ἴδια στιγμή ὁ φύλακας πού εἶχε δῆ τό ὅραμα ἔτρεξε μέσα στή λίμνη φωνάζοντας Εἶμαι Χριστιανός. Ἔτσι ἔγιναν πάλι 40. Τό πρωί πτώματα πού ξεψυχοῦσαν φαινότανε πάνω στή λίμνη. Ὁ διοικητής, ὅταν μαζί τους εἶδε τόν Ἀγλάϊο ἔφριξε ἀπ τό θυμό του. Διέταξε ἔτσι μισοπεθαμένους νά τούς ρίξουν στή φωτιά. Ἕνας μόνο ἀπ τούς μικροτέρους, ὁ Μελίτων, εἶχε τίς αἰσθήσεις του. Ἔτρεξε ἡ μάνα του κοντά του. Ὅταν εἶδε τά πτώματα τῶν φίλων του νά ρίχνωνται στή φωτιά παρακάλεσε τή μάνα του νά τόν στείλη μιά ὥρα γρηγορώτερα κοντά τους. Κι αὐτή πιστή Χριστιανή, μέ ἄλλους δύο χριστιανούς ἔσφιξε τήν καρδιά της γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί μέ συγκίνησι ἀνείπωτη ἔρριξε τό παιδί της στή φωτιά, θυμίαμα εὐπρόσδεκτο στόν θρόνο τοῦ Θεοῦ. Ἀπολυτίκιον, Ἦχος δ Τάς ἀλγηδόνας τῶν Ἁγίων, ἅς ὑπέρ σοῦ ἔπαθον, δυσωπήθητι, Κύριε, καί πάσας ἡμῶν τάς ὀδύνας ἴασαι, φιλάνθρωπε, δεόμεθα.

Πένθη Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος ( 28.2.07) Π λ ή ρ η ς ἡμερῶν ἐξεδήμησε πρός Κύριον ὁ ἐπί 42 ἔτη ποιμάνας τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Μεσσηνίας, κυρός Χρυσόστομος Θέμελης. Ὁ ἀ ε ί μ ν η σ τ ο ς ὑπῆρξεν ἐκ τῶν ἐπιφανεστέρων Ἱε - ραρχῶν τῆς Ἐκ κλησίας τῆς Ἑλλάδος. Διέπρεψεν ὡς Ποιμενάρχης τελετουργός τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας ἐκ τῶν σεμνοτέρων καί προκαλούντων τόν σεβασμόν καί τήν ἀγάπην τῶν πνευματικῶν του τέκνων. Ὑπῆρξεν πολυγραφότατος συγγραφεύς πολυτίμων ἔργων. Ἐπαξίως ἀνεκηρύχθη ἐπίτιμος Διδάσκαλος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Παραλλήλως εἰργάσθη διά τήν προώθησιν καί ἀνάδειξιν τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου τῆς Μητροπόλεώς του, ἱδρύσας καί συντηρῶν πλεῖστα ὅσα φιλανθρωπικά ἱδρύματα. Ὁ ἀείμνηστος ἐγεννήθη τό ἔτος 1918 εἰς τήν Ἱστιαίαν Εὐβοίας. Δ ι ε τ έ λ ε σ ε Ἱεροκῆξ καί Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱ. Μητ ρ ο π ό λ ε ω ς Μεσσηνίας, Ἀρχιγραμματεύς τῆς Ἱ. Συνόδου, Ἐπίσκοπος Θαυμακοῦ καί τό 1965 ἐξελέγη Μητροπολίτης Μεσσηνίας. Ἠξιώθη νά ἰδῆ τρίτομον ἔργον τό ὁποῖον ἐξεδόθη πρός τιμήν του ὑπό εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς ὑπό τήν Προεδρίαν τοῦ σεβ. Μητροπολίτου Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ.κ. Εὐσταθίου. Ἤδη εὑρίσκεται «ἐν Χώρα Ζώντων» καί «ὁ μισθός αὐτοῦ παρά Ὑψίστου».

Ἀνιστόρητον καί ἐθνοκτόνον Ὄντως ἀντιστόρητον ἀλλά καί εθνοκτόνον ἐκρίθη, καί ἐκ τοῦ περιεχοµένου ἀποδεικνύεται τό βιβλίον τῆς Ἱστορίας τό ὁποῖον ἐγκρίσει τοῦ Ὑπουργείου διδάσκεται εἰς τά Σχολεῖα τῆς χώρας. Τό Ἐθνικόν φρόνηµα τοῦ λαοῦ ἐξανίσταται. Ἡ Ἱ. Σύνοδος ζητεῖ τήν ἀπόσυρσή του. Ἡ Ἀκαδηµία τῶν Ἐπιστηµῶν ἀποφαίνεται µέ δυσµενεῖς κρίσεις. Ὁ Πρόεδρος τῆς ηµοκρατίας τονίζει τόν σωστόν ρόλον τῆς Ἱστορίας διά τό µέλλον τοῦ Ἔθνους. Πλῆθος Σωµατείων Ἐθνικῶν-Πολιτιστικῶν-Μικρα σιατι κῶν, διαµαρτύρονται καί τό Ὑπουργεῖον Παιδείας κωφεύει. Ἡ Ἱερά Σύνοδος παρατηρεῖ (µεταφέροµεν ἐλάχιστα ἀποσπάσµατα). Κατ ἀρχήν παρατηρεῖ ὅτι: «Ἡ Ἐκκλησία καί δικαιοῦται καί ἐπιβάλλεται νά ἔχει λόγον, πρῶτον διότι οἱ Ποιµένες Της εἶναι ἐλεύθεροι πολίτες αὐτοῦ τοῦ τόπου καί δύνανται να ἔχουν λόγο ὅπως ὅλοι οἱ Ἕλληνες πολίτες δεύτερον διότι τό βιβλίον ἀναφέρεται σέ θέµατα πού ἀφοροῦν τήν Ἐκκλησία, τήν Ἱστορία της καί τή σχέση της µέ αὐτό τόν τόπο τρίτον διότι ἡ Ἐκκλησία ἔχει µιά βαθειά καί πολύχρονη σχέση µέ τήν Παιδεία, τήν ὁποία δέν ἔχει τήν πρόθεση νά ἀπεµπολήσει καί τέταρτον διότι οἱ τρόφι- µοι τῆς Παιδείας εἶναι καί παιδιά της Ἐκκλησίας καί εἶναι αὐτονόητο τό ἐνδιαφέρον της γιά τήν πνευµατική τροφή ἡ ὁποία προσφέρεται εἰς αὐτά, πολλῷ µάλλον καθόσον ἀποτελεῖ ἐπιταγή τοῦ Συντάγµατος ἡ διαµόρφωση διά τῆς παιδείας τῆς ἐθνικῆς καί θρησκευτικῆς συνειδήσεως τῶν µαθητῶν». Ἐν συνεχεία παρατηρεῖ τά ἑξῆς: «Οἱ βασικές ἐνστάσεις µας γιά τό βιβλίο ἀφοροῦν πρῶτον εἰς τήν διαγραφή τῆς εθνικῆς προσφορᾶς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῶν κληρικῶν ὅλων τῶν βαθµίδων καί δεύτερον τήν διαστρέβλωση τῆς ἱστορικῆς πραγµατικότητος σέ µιά προσπάθεια νά ἐξωρα σθοῦν καταστάσεις πού πιθανόν νά ἐνοχλοῦσαν τούς Τούρκους. Ὅλοι ὅσοι µέ σοβαρότητα ἀσχολήθηκαν µέ τήν Τουρκοκρατία ἀνανγωρίζουν τόν πολύτιµο ρόλο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ρόλο ἀφυπνιστικό, ἐκπαιδευτικό, ἀγωνιστικό, κοινωνικό. Αὐτή τήν ἀλήθεια ὁµολογοῦν συγγραφεῖς µέ διαφορετικές ἰδεολογικές ἤ θρησκευτικές καταβολές, ὅπως ὁ φιλελεύθερος Ἀπόστολος Βακαλόπουλος, ὁ µαρξιστής Νίκος Σβορῶνος, ὁ Βρετανός Βυζαντινολόγος Στῆβεν Ράνσιµαν, ὁ σύγχρονος Ρωµαιοκαθολικός πά-

στωρ Γκέρχαρντ Ποντσκάλσκι κ.ἄ. Ἐξ ἄλλου οἱ µεγάλοι πρωταγωνιστές τοῦ 1821, ὅπως ὁ Κολοκοτρώνης, ὁ Μακρυγιάννης, ὁ Κασοµούλης, ἀλλά καί τά ἐπίσηµα κείµενα καί τά Συντάγµατα τοῦ Ἀγώνα καταγράφουν τήν Ὀρθόδοξη πίστη ὡς µέγιστο ἰδανικό τῶν ἐξεγερθέντων καί τονίζουν τήν προσφορά τοῦ Ὀρθοδόξου κλήρου. Εἶναι χαρακτηριστικές οἱ τοποθετήσεις τοῦ Νίκου Σβορώνου ὁ ὁποῖος σηµειώνει: «Οἱ ἀξιόλογες προσπάθειες τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας γιά τήν ἐκπαίδευση, ἡ ὁποία στούς πρῶτους αἰῶνες τῆς Τουρκοκρατίας βρίσκεται ἀποκλειστικά στά χέρια της οἱ ἀγῶνες γιά τή διαφύλαξη τῆς χριστιανικῆς πίστης καί τήν καθαρότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, τά µέτρα γιά τό σταµάτηµα τῶν ἐξισλαµισµῶν, ἀποτελοῦν θεµελιακή συµβολή γιά τή διατήρηση τ ῆς ἐθνικῆς συνείδησης τῶν Ἑλλήνων. Οἱ Νεοµάρτυρες, συχνό φαινόµενο τῆς ἐποχῆς πού δέχονται τό µαρτυρικό θάνατο γιά τή χριστιανική πίστη εἶναι συγχρόνως οἱ πρῶτοι ἐθνικοί ἥρωες τοῦ Νέου Ἑλληνισµοῦ Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία βρίσκεται ἐπικεφαλής τῶν δυνά- µεων πού ὀργανώνουν τήν ἄµυνα τοῦ Ἑλληνισµοῦ καί ἐξασφαλίζουν τή διατήρησή του µέσα στίς δύσκολες συνθῆκες τῆς κατάκτησης καί συνδέεται ἄρρηκτα µέ τό Ἔθνος» («Τό Ἑλληνικό Ἔθνος-Γένεση καί διαµόρφωση τοῦ Νέου Ἑλληνισµοῦ» Ἔκδ. «Πόλις», Ἀθήνα 2004, σελ. 84-85). Αὐτή ἡ ἱστορική πραγµατικότητα τήν ὁποία καταθέτει ἕνας ἐρευνητής, ὁ ὁποῖος δέν διέκειτο φιλικά πρός τήν Ἐκκλησία, ἀποκρύπτεται συστηµατικά ἀπό τούς συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου». «έν γίνεται καµµία ἀναφορά σέ γενοκτονικῆς φύσεως ὁλοκληρωτικές σφαγές, ἐγκλήµατα, λεηλασίες, ταπεινώσεις, ἐξισλαµισµούς καί παιδοµαζώµατα παλαιότερα καί νεώτερα, ὅπως ἡ γενοκτονία τῶν Ποντίων καί τῶν Ἀρµενίων. έν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ πρώτη ἀντίδραση στό συγκεκριµένο βιβλίο ἐκδηλώθηκε τόν περασµένο Ἰούλιο στό πλαίσιο τοῦ 6ου Παγκοσµίου Ποντιακοῦ Συνεδρίου, ὅπου ἐκ πρόσωποι 600 Ποντιακῶν ὀργανώσεων ζήτησαν ὁµόφωνα τήν ἀπόσυρση τοῦ βιβλίου. Ἔχει παρατηρηθεῖ ὅτι ἡ ἀπόκρυψη πού ἐπιχειρεῖται εἶναι ἀντίστοιχη µέ προσπάθειες συγκάλυψης τοῦ Ὁλοκαυτώµατος. Ἐνῶ ὅµως τό Ὁλοκαύτωµα δέν τολµᾶ νά τό ἀποκρύψη, ἀποκρύπτει τήν ἄλλη µεγάλη καί διεθνῶς ἀναγνωρισµένη γενοκτονία τῶν Ἀρµενίων». «Ἀποτελεῖ πρόκληση ὁ τρόπος πού παρουσιάζεται ἕνα γεγονός τεράστιας σηµασίας γιά τόν νέο ἑλληνισµό, ὅπως αὐτό τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς, καί ὕβριν ἀπέναντι στή θυσία καί στή σφαγή τόσων ἀθώων καί τόν ξερριζωµό χιλιάδων ἀνθρώπων. Οὐδεµία ἐπίσης ἀναφορά στό µαρτυρικό θάνατο τοῦ Ἐθνο ερο- Παρατηρήσεις Eι δήσεις-σκέψεις

µάρτυρος Ἁγίου Χρυσοστόµου Σµύρνης καί στήν ἐθελούσια θυσία του ὑπέρ τοῦ λαοῦ του, ἐνῶ ἡ ἀπελευθέρωση ἑλληνικῶν ἐδαφῶν παρουσιάζεται «ὡς κατάληψη». Τό ζήτηµα τό ὁποῖο προκύπτει εἶναι ἐάν στήν ἐκπαιδευτική διαδικασία τά παιδιά πρέπει νά µαθαίνουν τήν ἑλληνική ἱστορία ἤ τήν ἱστορία τοῦ κράτους τῆς Ἑλλάδος». Ἐξιδανικεύεται ὁ ἱστορικός ρόλος τοῦ Κεµάλ Ἀτατούρκ καί παρουσιάζεται «ὡς ἡγέτης τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγῶνος τῶν Τούρκων καί µετέπειτα Πρόεδρος τῆς Τουρκικῆς η- µοκρατίας»!!! «Ἀποσιωπᾶται τό ἱστορικό ΟΧΙ τῶν Ἑλλήνων τό 1940 καί ἡ ἡρωική ἀντίσταση τοῦ λαοῦ µας. Τό ἔπος τοῦ 40 συντρίβεται στήν ψυχρή ἔκφραση «Οἱ Ἕλληνες ἀποµακρύνουν τά ἰταλικά στρατεύµατα». Οὐδεµία ἐπίσης ἀναφορά γίνεται γιά τήν Ἐθνική Ἀντίσταση τοῦ λαοῦ µας στά χρόνια τῆς κατοχῆς. Τά παιδιά προφανῶς δέν θά καταλάβουν ἀπό τήν ἱστορία τους γιατί νά ἑορτάζουν τήν Ἐθνική ἑορτή τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940, ἀφοῦ τίποτα σπουδαῖο δέν ἔγινε, ὅπως ἐπίσης δέν θά µάθουν γιατί ἑορτάζουν τήν Ἐθνική Ἐπέτειο τῆς 25ης Μαρτίου, ἀφοῦ ἀκόµα καί τήν ἡµεροµηνία, ἡ ἱστορία πού διδάσκονται δέν τήν ἀναφέρει καθόλου». «Ἡ σύγχρονη Κυπριακή Ἱστορία παρουσιάζεται µέ τρόπο πού προκάλεσε ἤδη τήν Παγκύπρια ἀντίδραση. Ὁ Πρόεδρος τῆς ηµοκρατίας τήν 21η Φεβρουαρίου 2007 εἰς τά Ἰωάννινα ἐτόνισεν ὅτι «Στίς µέρες µας ἡ ἱστορία δέν εἶναι ἰδιαίτερα δηµοφιλής. Ἔχουµε ὅλοι µας εὐθύνη νά ἐνθαρρύνουµε τους νέους ἀνθρώπους νά ἐντρυφήσουν στήν ἑλληνική ἱστορία. Χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς στερεότυπα καί ἕτοιµες σκέψεις νά ἀναζητήσουν τήν ἀλήθεια τῶν γεγονότων γιά νά µπορέσουν νά δοῦν µπροστά. Ἡ γνώση τῆς ἱστορίας εἶναι ἀναγκαία γιά τήν ἐθνική αὐτογνωσία ἀλλά καί τούς ἐθνικούς σχεδιασµούς, γιά τήν προβολή στό µέλλον. Ἄν κάτι εἶναι ἀναµφισβήτητο στήν ἑλληνική ἱστορία, αὐτό εἶναι τό ἠθικό µεγαλεῖο ἀνθρώπων πού κέρδισαν ἤ δέν κέρδισαν ὑστεροφηµία γιά τόν πατριωτισµό καί γιά τόν ἡρωισµό τους». «Σέ πρόσφατη ἀνακοίνωσή της ἡ Ἑταιρεία Μακεδονικ ων Σπου δῶν ἔπειτα ἀπό ἐνδελεχῆ ἐπιστηµονική µελέτη, εἰς τήν ὁποία προέβησαν ἐντεταλµένοι Ἑταῖροι της, διακεκριµένοι Καθηγητές τῆς Ελληνικῆς Ἱστορίας εἰς τά Πανεπιστήµια, ἀπεφάνθη ὅτι τό κρινόµενο διδακτικό βιβλίο παραποιεῖ τήν ἑλληνική ἱστορία µέ συγκεκριµένες ἀναφορές καί ἰδίως µέ ἀσύγγνωστες παρασιωπήσεις γεγονότων ὅπως ἡ µεγάλη σφαγή τῶν ἀµάχων τῆς Σµύρνης τόν Αὔγουστο τοῦ 1922 καί ἡ ἀποφασιστική συµβολή τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στήν Ἐθνική Παλλιγγενεσία».