Ερευνητικό Έργο 62/2423

Ερευνητικό Έργο 62/2423 «Διερεύνηση της δυνατότητας κατασκευής έργων αποταμίευσης ενέργειας μέσω άντλησης σε περιοχές τουελληνικούδιασυνδεδεμένου Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας» Χρηματοδότης: Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Ι.Π. Στεφανάκος Δρ. Πολιτικός μηχανικός, Λέκτορας ΕΜΠ Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 1

Στόχοι του Ερευνητικού Προγράμματος διερεύνηση της δυνατότητας προσθήκης συγκροτημάτων άντλησης-ταμίευσηςπαραγωγής σε υπάρχοντες ταμιευτήρες Υδροηλεκτρικών Έργων ή σε υπάρχοντες ταμιευτήρες άλλων χρήσεων. κύριος στόχος η διευκόλυνση της μαζικής παραπέρα διείσδυσης Αιολικής Ενέργειας στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα Ηλεκτρικής Ενέργειας. Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 2

Φάσεις του Ερευνητικού Προγράμματος Φάση Α Υδροηλεκτρικά Έργα σε σειρά Φάση Β Μεμονωμένα Υδροηλεκτρικά Έργα Φάση Γ Λοιποί μεγάλοι ταμιευτήρες άλλων χρήσεων, σε συνδυασμό με δεύτερο άνω ή κάτω νέο ταμιευτήρα Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 3

Ταμιευτήρες στην Ελλάδα (με Ύψος Φράγματος >15 m ή μεόγκοταμιευτήρα>3 hm 3 ) 145 110 στο σύνολο της χώρας στην ηπειρωτική χώρα και τα διασυνδεδεμένα νησιά 36 με ταμιευτήρα >3 hm 3 Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 4

36 Ταμιευτήρες για Αντλητικά (1) (με όγκο ταμιευτήρα >3 hm 3 ) Όνομα Ύψος Όγκος Όγκος Επιφάνεια Φάση Όνομα Τύπος Σκοπός α/α φράγματος Νομός φράγματος φράγματος ταμιευτήρα ταμιευτήρα Κύριος έργου έργου ποταμού φράγματος (ταμιευτήρα) (m) (x 1000m 3 ) (hm 3 ) (x 1000m 2 (Εγκ. Ισχύς ΥΗΕ) ) 1 Αγ. Βαρβάρα u (2007) Αλιάκμονας Ημαθίας TE 20.1 1,000 3.0 900 HISR (0.92 MW) ΔΕΗ 2 Αγιονέρι c χ. Ελασσόνας Λάρισσας ER 48.0 542 16.0 Ι ΥΠ.ΑΓ.ΑΝ. 3 Αρτζάν-Αμάτοβο c άντληση από περιμετρική 8,2 + τάφρος Κιλκίς TE τάφρο "Αγιάκ" στεγανότητας 1,800 9.0 1,660 I ΥΠ.ΑΓ.ΑΝ. 4 Αστερίου c Παραπείρος Αχαΐας TE 75.0 6,600 44.0 S ΥΠΕΧΩΔΕ (ΕΥΔΕ/ΟΣΥΕ) 5 Ασώματα u (1985) Αλιάκμονας Ημαθίας TE 52.0 1,450 10.0 2,600 HI (108 MW) ΔΕΗ 6 Γρατινή u (2002) Ροδόπης TE 53.0 1,682 12.8 982 S, υδροδότηση ΑΗΣ Κομοτηνής ΔΕΗ 7 Γυρτώνη c Πηνειός Λάρισσας PG 15.0 36 5.0 1,300 Ι ΥΠΕΧΩΔΕ 8 Εύηνος u (2001) Εύηνος Αιτωλοακαρνανίας TE 126.0 14,000 113.0 S ΕΥΔΑΠ 9 Θησαυρός u (1996) Νέστος Δράμας ER 172.0 12,000 565.0 20,000 HIC (381 MW) ΔΕΗ 10 Ιασίου c χ.ιασίου Ροδόπης ER 52.5 1,390 23.2 I 11 Ιλαρίωνας c Αλιάκμονας Κοζάνης TE 130.0 8,800 412.0 18,000 12 Καλύβα-Κομαρών c Ρέμα Καλύβα Έβρου TE 38.5 750 8.5 633 I ΗSI (156+2 MW) Περιφέρεια Α. Μακεδονίας & Θράκης ΔΕΗ Περιφέρεια Α. Μακεδονίας & Θράκης 13 Καστράκι u (1969) Αχελώος Αιτωλοακαρνανίας ΤΕ 96.0 5,218 53.0 24,200 HIS (320 ΜW) ΔΕΗ 14 Κρεμαστά u (1965) Αχελώος Ευρυτανίας & Αιτωλοακαρνανίας ΤΕ 165.0 8,170 2,805.0 80,600 Η (437 ΜW) ΔΕΗ 15 Λάδωνας u (1955) Λάδωνας Αρκαδίας PG 56.0 34 46.2 4,000 H (70 MW) ΔΕΗ 16 Λευκόγεια u (1994) χ. Μυλόρεμα & Κρυονέρι Δράμας TE 41.0 835 12.0 1,192 SI ΥΠ.ΑΓ.ΑΝ. 17 Μαραθώνα u (1931) Χάραδρος Αττικής PG 63.0 179 41.0 S ΕΥΔΑΠ Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 5

36 Ταμιευτήρες για Αντλητικά (2) (με όγκο ταμιευτήρα >3 hm 3 ) α/α Όνομα φράγματος (ταμιευτήρα) Φάση έργου Όνομα ποταμού Νομός Τύπος φράγματος Ύψος φράγματος (m) Όγκος φράγματος (x 1000m 3 ) Όγκος ταμιευτήρα (hm 3 ) Επιφάνεια ταμιευτήρα (x 1000m 2 ) Σκοπός (Εγκ. Ισχύς ΥΗΕ) Κύριος έργου 18 Μαρμαρά c Ακροπόταμος Καβάλας ER 45.0 500 5.0 I Νομαρχία ΔΕΒ 19 Μεσοχώρα c Αχελώος Τρικάλων CFRD 150.0 5,000 228.0 7,800 H (160 MW) ΔΕΗ 20 Μόρνος u (1981) Μόρνος TE 125.0 17,000 722.0 SI ΕΥΔΑΠ 21 Παπαδιά c χ. Γεροπόταμος Φλωρίνης ER 67.0 3,500 14.0 I & ψύξη ΑΗΣ Μελίτης (0.5 MW) ΔΕΗ 22 Πηγές Αώου u (1989) Αώος Ιωαννίνων ER 78.0 3,000 145.0 11,500 H (210 MW) ΔΕΗ 23 Πηνειός Ηλείας u Πηνειός Ηλείας TE 53.0 11,600 380.0 I Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 24 Πλατανόβρυση u (1998) Νέστος Δράμας RCC 95.0 450 12.0 3,300 ΗΙ (108 MW) ΔΕΗ 25 Πολύφυτο u (1974) Αλιάκμονας Κοζάνης ER 112.0 3,459 1,020.0 74,000 HISC (375 MW) ΔΕΗ 26 Πουρνάρι u (1981) Άραχθος Άρτας ΤΕ 87.0 9,000 303.0 20,600 Η (300ΜW) ΔΕΗ 27 Πουρνάρι ΙΙ u (1998) Άραχθος Άρτας TE 15.0 700 3.6 650 αναρρύθμιση, HI (33.6 MW) ΔΕΗ 28 Πραμόριτσα u (2007) Πραμόριτσα Κοζάνης ER 57.0 630 5.6 296 SHI ΔΤΥ Νομαρχίας 29 Σμόκοβο u (1996) Σοφαδίτης Καρδίτσας ER 104.0 3,000 137.0 Ι (Η) (10 MW) Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 30 Στράτος u (1988) Αχελώος Αιτωλοακαρνανίας TE 26.0 2,800 11.0 8,400 HI (150 MW) ΔΕΗ Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 6

36 Ταμιευτήρες για Αντλητικά (3) (με όγκο ταμιευτήρα >3 hm 3 ) Όνομα φράγματος (ταμιευτήρα) Φάση έργου Όνομα ποταμού Τύπος φράγματος Ύψος φράγματος (m) Όγκος φράγματος Όγκος ταμιευτήρα Επιφάνεια ταμιευτήρα Σκοπός (Εγκ. Ισχύς ΥΗΕ) α/α Νομός Κύριος έργου (x 1000m 3 ) (hm 3 ) (x 1000m 2 ) 31 Συκιά c Αχελώος Τρικάλων- Καρδίτσας-Άρτας TE 170.0 12,400 502.0 12,800 HI (126.5 MW) Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 32 Σφηκιά u (1985) Αλιάκμονας Ημαθίας ER 82.0 1,620 18.0 4,300 H (315 MW) ΔΕΗ 33 Τάκα c Αρκαδίας 12.0 ΥΠ.ΑΓ.ΑΝ. 34 Ταυρωπός u (1973) Ταυρωπός (Αχελώος) Καρδίτσας VA 83.0 100 300.0 25,200 HISR (130 MW) ΔΕΗ 35 Τριανταφυλλιά c χ. Τριανταφυλλιάς Φλωρίνης ER 75.0 2,700 10.1 486 IS Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 36 Φενεός (Δόξα Φενεού) u (1996) χ. Δόξα Κορινθίας TE 56.0 683 5.2 509 I ΥΠ.ΑΓ.ΑΝ. 3 hm 3 <=V<5 hm 3 Έτος κατασκευής: το έτος ολοκλήρωσης του φράγματος Φάση Έργου: c (under construction): υπό κατασκευή u (in use): σε φάση λειτουργίας Τύπος Φράγματος ER (rockfill): λιθόρριπτο TE (earthfill): χωμάτινο PG (gravity): βαρύτητας VA (arch): τοξωτό MV (multi arch): τοξωτό πολλαπλής καμπυλότητας RCC (roller compacted concrete): κυλινδρούμενου σκυροδέματος CFRD (concrete faced rockfill dam): λιθόρριπτο με ανάντη πλάκα σκυροδέματος CB (buttress): αντηρριδωτό MS (masonry): λιθόδετο FSHD (face symmetrical hardfill dam): σκληρού επιχώματος YΠΟΜΝΗΜΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΜΕΓΑΛΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ Ύψος φράγματος: το μέγιστο ύψος του φράγματος από τη θεμελίωση ως τη στέψη Όγκος ταμιευτήρα: ο όγκος του ταμιευτήρα του φράγματος στην ΑΣΛ (με κόκκινο ο ωφέλιμος όγκος) Σκοπός C (Flood Control): αντιπλημμυρική προστασία F (Fire control): αντιπυρική προστασία G (Groundwater recharge): εμπλουτισμός υδροφόρου ορίζοντα H (hydropower): ηλεκτροπαραγωγή I (Irrigation): άρδευση N (Navigation): ναυσιπλοΐα R (Recreation): αναψυχή S (Water Supply): ύδρευση T (Tailings): φράγμα τελμάτων Τύπος υπερχειλιστή L: υπερχειλιστής (χωρίς θυροφράγματα) V: εκχειλιστής (με θυροφράγματα) Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 7

Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 8

Χαλκίδα, Λάρισα, 2008 2009 Προσυνεδριακή 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕκδήλωσηΜεγάλων ΤΕΕ, 10-11 Φραγμάτων Απριλίου 9

Χαλκίδα, Λάρισα, 2008 2009 Προσυνεδριακή 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕκδήλωσηΜεγάλων ΤΕΕ, 10-11 Φραγμάτων Απριλίου 10

Χαλκίδα, Λάρισα, 2008 2009 Προσυνεδριακή 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕκδήλωσηΜεγάλων ΤΕΕ, 10-11 Φραγμάτων Απριλίου 11

Χαλκίδα, Λάρισα, 2008 2009 Προσυνεδριακή 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕκδήλωσηΜεγάλων ΤΕΕ, 10-11 Φραγμάτων Απριλίου 12

Ταξινόμηση των τριάντα έξι Ταμιευτήρων για Αντλητικά (1) α) Από πλευράς φάσης του έργου 23 έργα είναι σε λειτουργία (u) 13 έργα είναι σε κατασκευή (c) β) Από πλευράς ιδιοκτησίας του έργου 18 έργα ανήκουν στη ΔΕΗ (16 ΥΗΕ, 2 ψύξης) 6 έργα ανήκουν στο ΥΠΕΧΩΔΕ 5 έργα ανήκουν στο ΥΠΑΓΑΝ 3 έργα ανήκουν στην ΕΥΔΑΠ 2 έργα ανήκουν σε Περιφέρειες 2 έργα ανήκουν σε Νομαρχίες Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 13

Ταξινόμηση των τριάντα έξι Ταμιευτήρων για Αντλητικά (2) γ) Από πλευράς χρήσης του έργου γ 1 ) Απλής σκοπιμότητας γ 2 ) Πολλαπλής σκοπιμότητας 9 έργα είναι μόνο για άρδευση (Ι) 6 έργα είναι μόνο για υδροηλεκτρική παραγωγή (H) 4 έργα είναι μόνο για ύδρευση (S) 6 έργα είναι για HI 4 έργα είναι για SI 3 έργα είναι για HIS 1 έργο είναι για HI και αντιπλημμυρικό (C) 1 έργο είναι για HIS και αντιπλημμυρικό (C) 2 έργα είναι για HIS και αναψυχή (R) Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 14

Προσθήκη Αντλιοστασίου (1) Πουρνάρι ΙΙ - Πουρνάρι (κάτοψη) Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 15

Προσθήκη Αντλιοστασίου (1) Πουρνάρι ΙΙ - Πουρνάρι (τομή) Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 16

Προσθήκη Αντλιοστασίου (2) Στράτος - Καστράκι (κάτοψη) Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 17

Προσθήκη Αντλιοστασίου (3) Καστράκι - Κρεμαστά (κάτοψη) Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 18

Προσθήκη Αντλιοστασίου (3) Καστράκι - Κρεμαστά (τομή) Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 19

Στοιχεία Αντλιοστασίων Φάση Α : Υδροηλεκτρικά Έργα σε σειρά ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ (ΑΝΩ - ΚΑΤΩ) ΙΣΧΥΣ ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΟΥ (MW) ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΑΝΤΛΗΤΙΚΟΥ (x10 6 ) ΚΟΣΤΟΣ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΑΝΤΛΗΣΗΣ ( /MW) ΠΟΥΡΝΑΡΙ - ΠΟΥΡΝΑΡΙ ΙΙ 41 19,18 468.000 ΚΡΕΜΑΣΤΑ - ΚΑΣΤΡΑΚΙ 135 60,33 447.000 ΚΑΣΤΡΑΚΙ Α - ΣΤΡΑΤΟΣ 82 37,15 453.000 ΚΑΣΤΡΑΚΙ Β - ΣΤΡΑΤΟΣ 107 46,55 435.000 Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 20

Ευχαριστώ Ι.Π. Στεφανάκος Δρ. Πολιτικός μηχανικός, Λέκτορας ΕΜΠ Χαλκίδα, 2009 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ, 10-11 Απριλίου 21