DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 1

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 1

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 2

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 3 Ένα πεινασμένο στόμα

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 4 ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΛΕΝΑΣ ΔΙΒΑΝΗ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ j ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Γιατί δε μιλάς για μένα;, διηγήματα, 2004 (1η έκδοση Νεφέλη 1994) Οι γυναίκες της ζωής της, μυθιστόρημα, 1997 Εργαζόμενο αγόρι, μυθιστόρημα, 2000 Ενικός αριθμός, μυθιστόρημα, 2002 Global Novel (Το μυθιστόρημα του κόσμου) (συμμετοχή), 2003 Ψέματα, σπονδυλωτό μυθιστόρημα, 2005 Το ερωτικό των τεσσάρων, μυθιστόρημα (συμμετοχή), 2005 Συγγραφικές εμμονές, κείμενα (συμμετοχή), 2007 Τι θα γίνω άμα δεν μεγαλώσω (και άλλα αναπάντητα ερωτήματα), κείμενα, 2008 ΙΣΤΟΡΙΑ Ελλάδα και μεινότητες (Το σύστημα διεθνούς προστασίας της Κοινωνίας των Εθνών), 1999 (1η έκδοση Νεφέλη 1995) Δωδεκάνησος. Η μακρά πορεία προς την ενσωμάτωση (σε συνεργασία με το Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών), 1996 (εξαντλημένο) Η εδαφική ολοκλήρωση της Ελλάδας, 1830-1947 (Απόπειρα πατριδογνωσίας), 2000 ΘΕΑΤΡΟ Θεατρικά (Η Ωραία Θυμωμένη Πεντανόστιμη Οικογενειακό Δίκαιο), 2007 ΠΑΙΔΙΚΑ Τα όνειρα της Νίνας, 2006

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 5 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ Μυθιστόρημα öõ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 6 Copyright Λένα Διβάνη Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2010 Έτος 1ης έκδοσης: 2010 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με ο- ποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιον δήποτε τρόπο αναπα ραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειο - θεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα 210-330.12.08 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31 e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com ISBN 978-960-03-5087-6

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 7 ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ποτέ μην παίζεις αν δεν είσαι σίγουρος πως θα κερδίσεις................................ 15 Ο αρχηγός της αγέλης πρέπει να επιβεβαιώνει την εξουσία του συνεχώς...................... 25 Πρέπει να ξέρεις τι ακριβώς θέλεις για να μπορέσεις να το πάρεις από το σκύλο..................... 37 Ο σκύλος είναι ζώο της συνήθειας.................. 56 Βοήθα ένα σκύλο αν κάνει κάτι που φοβάται και θα κερδίσεις την αιώνια εμπιστοσύνη του............ 71 Ο σκύλος είναι κτητικός: δεν παραχωρεί τίποτα δικό του άνευ λόγου................................. 81 Πρώτα εθίζεις το σκυλί στην παρουσία σου παίζοντας και μετά περνάς στην εκπαίδευση............... 100 Από τη στιγμή που ο αρσενικός θα ζευγαρώσει, όλος ο κόσμος γίνεται μια αρένα: το καλύτερο αρσενικό θα κερδίσει το θηλυκό........................ 115 Τα σκυλιά ενεργούν σύμφωνα με τη φύση τους, όχι σύμφωνα με τον κώδικα καλής συμπεριφοράς... 130 Μ ένα καινούργιο μωρό στην οικογένεια ο σκύλος νιώθει παραγκωνισμένος και δυστυχής................ 147 Πρέπει αμέσως να δείξετε στο σκύλο ότι δεν υποβαθμίζεται από το μωρό, αν δε θέλετε να τα κάνει όλα λίμπα.... 167 7

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 8 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ Ο σκύλος σας δε θα σας προδώσει ποτέ!............. 184 Ο έπαινος είναι το αποτελεσματικότερο εργαλείο για τον έλεγχο του σκύλου σας........................ 201 Ο σκύλος σάς αναγνωρίζει ως αρχηγό της αγέλης γιατί του λύνετε όλα του τα προβλήματα.............. 217 Ο σκύλος χρειάζεται ηγέτη, όχι δυνάστη............ 240 Ο σκύλος δεν έχει φρένο. Αν αρχίσει να κλέβει φαΐ, μπορεί και να σκάσει!........................ 252 Το κακοποιημένο σκυλί μοιάζει επιθετικό και φοβισμένο μαζί...................................... 269 Αν του λείπετε, ο σκύλος σας μπορεί να καταστρέψει όλο το σπίτι................................ 291 Ο σκύλος έχει ένα αφεντικό!...................... 309 Το πανικόβλητο σκυλί μπορεί να γίνει επικίνδυνο...... 333 8

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 9 Ευχαριστίες και διευκρινίσεις Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Ηλία Κανέλλο, εκπαιδευτή σκύλων και πρόεδρο του Ομίλου Ροτβάιλερ Ελλάδας, που με εισήγαγε στον θαυμαστό κόσμο των σκύλων με τέτοια γνώση και γλαφυρότητα. Χάρη σ αυτόν ο Γιάννης γεννήθηκε ως γητευτής. Ευχαριστώ ακόμα τον Γιώργο Φρατζεσκάκη, μισάνθρωπο αλλά κυνοφιλέστατο (και δημοφιλέστατο στους αναγνώστες του «Κ» της Καθημερινής όπου γράφει τη στήλη Κ9), για το brainstorming στο Λαύριο και τη βροχή απαντήσεων στις βροχή ερωτήσεις μου! Η ιστορία είναι εντελώς φανταστική κάθε ομοιότητα με πραγματικά πρόσωπα είναι συμπτωματική. Η ουσία της ιστορίας όμως είναι δυστυχώς εκατό τοις εκατό αληθινή. Τέλος ευχαριστώ τον καλύτερο πατέρα του κόσμου, τον πατέρα μου, που ακόμα και φεύγοντας από τη ζωή μού άφησε ένα δώρο: τη δυνατότητα να μετατρέψω το σκότος της απώλειας σε λέξεις. 9

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 10

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 11 Στον Τάσο. Σε όλα τα πεινασμένα στόματα αυτής της γης

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 12

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 13 A hungry mouth cannot kiss the world PeNeloPe HouStoN «Snakebite»

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 14

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 15 Ποτέ μην παίζεις αν δεν είσαι σίγουρος πως θα κερδίσεις ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ που τον είδα για πρώτη φορά στη ζωή μου δε θα την ξεχάσω ποτέ. Ήταν Τρίτη 12 του Γενάρη, κατά τις έντεκα το βράδυ. Έκανα τη βραδινή μου βόλτα με τον Μπηστ στον Λυκαβηττό, όταν σε μια στροφή του δρόμου που κάνει πλάτωμα διέκρινα χαμηλά έναν σκούρο όγκο που αγκομαχούσε ανάμεσα σε γαβγίσματα. Ένα αλλόκοτο σύμπλεγμα ανθρώπου και ζώου. Ο Μπηστ, το αγόρι μου, μπήκε αυτόματα σε θέση ετοιμότητας. Του έγνεψα να κάτσει στ αβγά του μέχρι να διαπιστώσω ποια ήταν ακριβώς η κατάσταση. Πλησίασα μ ένα πλάγιο βήμα για να διακρίνω καλύτερα χωρίς να γίνω αντιληπτός. Ένας άντρας ήταν άβολα μισοκαθισμένος προσπαθούσε να μη λερωθεί απ το χώμα; και τραβολογούσε στο μισοσκόταδο το σκοινί που κρατούσε στα δόντια του ένας σκύλος. Αξιολύπητος. Έ - μοιαζε με γερασμένο παιδί έτσι που έπιανε το σκοινί χρησιμοποιώντας και τα δυο του χέρια άτσαλα, εκπνέοντας νευρικά. Κίνησε το ενδιαφέρον μου, θυμάμαι, αυτόματα, χωρίς να καλοξέρω γιατί. Σχεδόν μύρισα το φόβο του, να γιατί. Μα τι διάολο έκανε; Έπαιζε διελκυστίνδα αλλά δε διασκέδαζε. Απίστευτο! Ο ηλίθιος φοβόταν το σκύλο του! 15

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 16 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ Έπρεπε να καταλάβω γρήγορα τι γινόταν. Δεν είχα άλλη λύση. Άνοιξα το φακό μου έναν ορειβατικό φακό κεφαλής και τον έστρεψα πάνω τους. Δεν ήταν δίκαιο: εγώ τα έβλεπα όλα, αυτός τυφλώθηκε απ τη φωτεινή δεσμίδα. Τι είναι όμως δίκαιο; Λοιπόν, ο ηλίθιος: πενηνταπεντάρης, κάπως νόστιμος κάποτε, πριν πεθάνει κι εγκαταλείψει τον αγώνα. Κάτι μου θύμιζε αυτή η φάτσα, κάτι... Να συχνάζουμε στα ίδια μέρη, απίθανο. Απλώς είναι συνηθισμένος. Μπορεί και να θέλει να περνάει απαρατήρητος. Χρυσό ρολόι αντίκα (βλέπε παλιό χρήμα), λεπτή βέρα (παντρεμένος φυσικά), γκριζογάλανο σπορ μπουφάν Σαββατοκύριακου ανθρώπου που δεν πάει ποτέ πουθενά τα Σαββατοκύριακα (θα τον πιέζει η γυναίκα του να χαλαρώσει λιγάκι), γκρι παντελόνι κοστουμιού που πρόδιδε τη μεταμφίεση του Σαββατοκύριακου. Αμετανόητος ο τύπος. Κάνει παθητική αντίσταση ή βγήκε βόλτα α- μέσως μετά τη δουλειά; Μα πόσες ώρες δουλεύει; Πάντως δε δουλεύει για ένα κομμάτι ψωμί, αυτό είναι σίγουρο, το κοστούμι έμοιαζε πανάκριβο. Το σώμα του όμως κρυμμένο, θαμμένο, τόσο που είχε ξεχάσει πως λειτουργεί. Εξ ου και τα ανίκανα χέρια. Ο σκύλος: όχι οποιοσδήποτε σκύλος. Ένα σπάνιο, μεγάλο ερντέιλ τεριέ. Φαντεζί επιλογή τον παίρνουν επιδειξιμανείς που δεν έχουν χαμπάρι από σκύλους ή οι λίγοι άνθρωποι που ξέρουν τι εστί ερντέιλ και το γουστάρουν. Αυτός πάντως αποκλείεται να διάλεξε το σκυλί του, είναι ολοφάνερα ανεπιθύμητο το έρμο. Δεν ήταν δική του απόφαση. Άρα υποχώρησε στην επιθυμία της γυναίκας του ή των παιδιών του ενοχές δηλαδή: ή σκοπεύει να την κάνει ή έχει γκόμενα ή κάνει πολλά ταξίδια και λείπει συχνά. 16

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 17 ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ Ο βασιλιάς των τεριέ πάντως, τιμώντας τον τίτλο του, κρατούσε την άλλη άκρη της διελκυστίνδας με τόσο εγώ-είμαι-εγώ στυλ, που κέρδισε αυτόματα το σεβασμό μου. Τα γούσταρα τα κυριαρχικά σκυλιά. Πάντα τα γούσταρα. Άξιζαν το φαΐ τους, ρε γαμώτο! Ο φιλαράκος είχε μόλις κερδίσει το αφεντικό του στο παιχνίδι και θριαμβολογούσε. Όχι για πολύ φυσικά. Ουδείς σκύλος θριαμβολογεί για πολύ άμα σουλατσάρει το αγόρι μου, ο Μπηστ, εκεί γύρω. Ειδικά άμα αυτός ο άλλος σκύλος κάνει το λάθος να του την πέσει. Γιατί αυτό έκανε το ερντέιλ. Μπέρδεψε τον αξιοθρήνητο που φιλοδοξούσε να είναι το αφεντικό του με έναν εκ των πλέον αξιοσέβαστων αντιπάλων όλων των εποχών: ένα καλογυμνασμένο πίτμπουλ, το οποίο τον ακύρωσε σε κλάσμα - τα δευτερολέπτου στοχεύοντας τη σφαγίτιδα φλέβα στο λαι - μό του. Έτσι μπράβο το αγόρι μου! Ο θαμμένος (έτσι τον έλεγα από μέσα μου τότε που ακόμα δεν είχε όνομα), όρθιος πια, έχασκε παρακολουθώντας τον ατρόμητο σκύλο του να εξουδετερώνεται σε χρόνο μηδέν. Κι αυτό που έβλεπα στη μούρη του, την κάποτε-πρινπεθάνει νόστιμη, ήταν απογοήτευση! Μάλιστα. Ο κύριος που ηττήθηκε από το σκυλί του απογοητεύτηκε που αυτό ηττήθηκε με τη σειρά του από ένα άλλο σκυλί, και μάλιστα πιο μικρόσωμο! Ε, ναι, προφανώς ήταν εντελώς άσχετος από σκυλιά. Μπορεί να ήταν και κανένας απ αυτούς τους εγω παθείς που είναι μαθημένοι να κερδίζουν πάντα έστω και δι αντιπροσώπου. Μέχρι να ξανασυντονιστεί με το περιβάλλον ο θαμμένος, έσπευσα να τραβήξω από το στηθόλουρο τον Μπηστ μακριά από το ερντέιλ, που απόμεινε με την ουρά στα σκέλια. «Είναι τέλεια εκπαιδευμένος φύλακας», εξήγησα στον 17

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 18 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ έκθαμβο θαμμένο. Έκθαμβος, ναι. Προφανώς άτομο που ε- κτιμάει τρομερά την αποτελεσματικότητα. «Είναι η δουλειά μου βλέπετε...» Έκπληξη στο μούτρο του. Δε ρώτησε τίποτα όμως. Εκ φύσεως ξερόλας δε μοιάζει. Επαγγελματικό τικ μάλλον: στη δουλειά του δε θα «επιτρέπεται» να μην τα ξέρει όλα (διευθυντής; καθηγητής;). Με κοίταξε όμως για πρώτη φορά στα μάτια. Μετά την έκπληξη, που έτσι κι αλλιώς κρατάει λίγο, είχε έρθει η ώρα της περιέργειας. «Είμαι εκπαιδευτής σκύλων», εξήγησα με μια υποψία ανωτερότητας, όπως εξηγείς σ ένα παιδί. Έπιασε. Ο θαμμένος έκανε ένα βήμα πίσω, δηλώνοντας ασυνείδητα σεβασμό. Με περιεργάστηκε ολόκληρο. Κοίταζε το σώμα μου μέσα απ το στενό τζιν και το λευκό τίσερτ, ιδρωμένο απ το τρέξιμο, παρά το κρύο. Παρατηρούσε προσεκτικά ένα ανδρικό σώμα. Όχι, αποκλείεται, δεν είναι γκέι, μάλλον στον κόσμο του οι άντρες δεν έχουν ορατό σώμα. Αποφάσισα να μην τον αφήσω ν ανασάνει. Τα σκυλιά άλλωστε είχαν αρχίσει να ωρύονται. Με το ζόρι κρατούσα τον δικό μου να μην αποτελειώσει τον επιπόλαιο αντίπαλο. «Το λουρί, παρακαλώ», του είπα δείχνοντας το σκυλί του. «Νόμος 3170/2003». Η παράκληση, βλέπεις, από μόνη της είναι αδύναμη. Χρειάζεται και μια δόση καταναγκασμού. «Τι είναι αυτό;» «Ο νόμος που επιβάλλει το λουρί σε κάθε σκυλί εκτός της μάντρας του σπιτιού του. Δέστε το, παρακαλώ, πίσω απ αυτό παγκάκι για να μην έχει οπτική επαφή με το δικό μου». 18

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 19 ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ «Υπάρχει τέτοιος νόμος;» ρώτησε παραξενεμένος ενώ έ- σερνε το ερντέιλ πίσω από το παγκάκι που του υπέδειξα. «Ναι». Γέλασε ή ήταν η ιδέα μου; «Δεν το ξερα», είπε αμέσως μετά απολογητικά, ενώ άρχισε να παλεύει με το ερντέιλ, που δυσανασχετούσε με την προοπτική του δεσίματος. Τον άφησα να χτυπιέται να τα βγάλει πέρα μόνος του κι έπαιζα με το σκοινί της διελκυστίνδας που είχα μαζέψει από κάτω. Πελαγωμένος, και τώρα πια διπλά ευάλωτος. Χωρίς να το συνειδητοποιεί φυσικά, μόλις είχε στερηθεί το φύλακά του. «Προφανώς πρώτη φορά παίρνετε σκυλί». Κούνησε το κεφάλι αμίλητος. Δεν ήθελε να παραδεχτεί ότι του τον επέβαλαν. Αποφάσισα να τον ξεμπροστιάσω λιγάκι. Έτσι, για να ζωηρέψει η συζήτηση. «Κι απ ό,τι βλέπω, μάλλον δεν ήταν δική σας επιλογή...» Σήκωσε τα μάτια ψηλά. Αυτό ήταν! Του είχα κινήσει το ενδιαφέρον. «Με συγχωρείτε, αλλά... Πώς βγάλατε αυτό το συμπέρασμα;» Ζητούσε συνέχεια συγγνώμη. Προφανώς ένιωθε άβολα με κάθε μη συντεταγμένη κοινωνική επαφή. Με κάθε προσωπική ερώτηση. «Δεν είναι δύσκολο», είπα ρίχνοντας μια ματιά στον Μπηστ, που τώρα καθόταν ήρεμος αλλά άγρυπνος στο πλευρό μου. «Το ερντέιλ δεν είναι ένα συνηθισμένο σκυλί. Κάποιοι το λένε βασιλιά των τεριέ. Πολύ ανεξάρτητο, πολύ 19

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 20 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ πεισματάρικο, πολύ ευφάνταστο, πολύ έξυπνο. Συχνά εξυπνότερο από το αφεντικό του...» Έπιασε! Ο θαμμένος κοκκίνισε κι αυτόματα άρχισε να καθαρίζει το λαιμό του για να μη δείξει τον εκνευρισμό του μέχρι να διαλέξει απάντηση. «Και αυτό αποδεικνύει πως δεν ήταν δική μου επιλογή;» Ο Μπηστ ανιχνεύοντας την υφέρπουσα ένταση σηκώθηκε ξανά. Του έκανα σήμα να ηρεμήσει. Δε χρειαζόταν άλλη απειλή έξω από τις παρατηρήσεις μου ο τύπος. «Δεν ασχολείστε με τα σκυλιά επαγγελματικά, οπότε δε σκοπεύετε να τον βγάλετε στα σόου, στις επιδείξεις. Δεν είστε αστυνομικός, άρα δεν τον χρειάζεστε για τη δουλειά σας. Από τον τρόπο δε που χειριστήκατε το σκύλο σας φαίνεται πως είστε εντελώς πρωτάρης. Δεν ξέρετε τίποτα από σκύλους. Από την έκφρασή σας, πάλι, φαίνεται πως δεν έ- χετε καμία απολύτως διάθεση να μάθετε!» Ναι, ήμουν εντός του πλαισίου δεν ξεστόμιζα τίποτα ψευδές ή επιλήψιμο, ενώ παράλληλα ήμουν σχεδόν θρασύς. Στο όριο. Ο τύπος είχε θυμώσει, αλλά δεν ήξερε ακριβώς γιατί. Ό,τι άκουγε ήταν εκατό τοις εκατό σωστό. Οπότε είπε μια αμήχανη μπαρούφα: «Και λοιπόν;» «Και λοιπόν δεν τον διαλέξατε εσείς. Είναι φανερό, δεν τον αγαπάτε. Δεν είπατε ούτε μια φορά τ όνομά του. Εσείς, κατά τη γνώμη μου, δε θέλατε καθόλου σκύλο. Τον θεωρείτε μπελά. Τον διάλεξε η γυναίκα σας ίσως για το παιδί σας». Δεν πρόσθεσα αυτό που ήταν στην άκρη της γλώσσας μου: η οποία γυναίκα σας δεν ξέρει τι της γίνεται. Δίστασε αρκετά πριν απαντήσει. «Ο γιος μου ζει στο Λονδίνο. Σπουδάζει». 20

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 21 ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ «Η γυναίκα σας λοιπόν. Χρειάζεται προστασία προφανώς. Μένει πολύ μόνη;» Προσπέρασε τις ερωτήσεις μου. Δυστυχώς είχε αρχίσει να προσαρμόζεται στο τολμηρό στυλ μου και δεν αιφνιδιαζόταν πια. Ίσως είναι εξασκημένος λόγω επαγγέλματος, θα έχει να κάνει με πολύ κόσμο, κάθε καρυδιάς καρύδι. Χωρίς να δώσει καμιά περιττή πληροφορία στον αδιάκριτο ξένο, προχώρησε να βγάλει το συμπέρασμα που του χρειαζόταν: «Νομίζετε πως ήταν κακή επιλογή;» «Νομίζω ναι, ειδικά αν μένετε σε διαμέρισμα στο κέντρο όπως καταλαβαίνω. Το ερντέιλ σας έξω είναι επιθετικό με τους άλλους σκύλους, μέσα βαριέται εύκολα, είναι άτακτο και γαβγίζει πολύ όταν βαριέται...» Δεν άντεξε. Έκανε μια γκριμάτσα αγανάκτησης. «Σήκωσε την πολυκατοικία στο πόδι ο διάολος. Γι αυτό αναγκάστηκα να τρέχω στον Λυκαβηττό βραδιάτικα». «... και εκπαιδεύεται δύσκολα. Δεν είναι δουλικά, σαν τα τσομπανόσκυλα φέρ ειπείν. Θέλουν εκπαιδευτή πιο έξυπνο απ αυτά, με αίσθηση του χιούμορ, ευφάνταστο. Θέλουν έναν άνθρωπο που να τον σέβονται!» Γέλασε. Προφανώς η γυναίκα του έβλεπε από μακριά τη λίστα που μόλις έβαλα στο τραπέζι. Δε σχολίασε όμως. Ο- πότε το προχώρησα εγώ πάλι το πράγμα: «Θα μου πείτε όλοι αυτό θέλουμε, αλλά πού να το βρούμε...» Ο θαμμένος μαζεύτηκε πάλι. Κάτι μέσα του αντελήφθη ότι μόλις πρόσβαλε τη γυναίκα του σε αγαστή συμφωνία με έναν τελείως ξένο άνθρωπο. Και για πρώτη φορά έκανε κάτι έξυπνο. Αμύνθηκε στρέφοντας την προσοχή σ εμένα. Δεύτερος γύρος λοιπόν: 21

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 22 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ «Ο σκύλος σας φαίνεται πολύ... ελεγχόμενος...» «Ο Μπηστ; Ο Μπηστ φαίνεται ό,τι εγώ αποφασίσω να φαίνεται». Ο θαμμένος με κοίταξε έκπληκτος απ αυτό που θεώρησε μια γελοία εγωιστική απάντηση. Οπότε έσπευσα να τον μαλακώσω με επεξηγήσεις: «Σας είπα, είναι εξαιρετικά εκπαιδευμένος. Είναι τριών ετών. Πίτμπουλ. Ο ιδανικός σωματοφύλακας!» Έριξε μια ματιά στον τρελαμένο δικό του που δάγκωνε το λουρί του. «Καμιά σχέση...» μουρμούρισε. «Τα φαινόμενα απατούν, κύριε... Τ όνομά σας;» επιτέλους ήρθε φυσικά, μπορούσα να ρωτήσω χωρίς παρεξήγηση. «Κρεμόπουλος» Κρεμόπουλος; Ποιος Κρεμόπουλος; Ο καθηγητής του αστικού Κρεμόπουλος; Η φίρμα Κρεμόπουλος; Ο δενξέρω-τι-έχω Κρεμόπουλος; Προσπάθησα να κρατήσω ακίνητο το πρόσωπό μου. «Γεωργιάδης», είπα διαδικαστικά. «Γιάννης Γεωργιάδης». Παρά το γεγονός ότι πρόσθεσα επιδεικτικά το μικρό μου όνομα, απέφυγε να κάνει το ίδιο. Οι αποστάσεις πρέπει να κρατιούνται ακόμα και κάτω από ανορθόδοξες συνθήκες ιδού το μότο του κάθε Κρεμόπουλου. Ο κόσμος τους απείχε έτη φωτός από των κοινών θνητών και φρόντιζαν να μας το θυμίζουν όποτε είχαν την ευκαιρία. Έπεσε μια αμήχανη σιωπή που θα μου κατέστρεφε το μομέντουμ. Οπότε συνέχισα ακάθεκτος από κει που είχαμε μείνει. 22

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 23 ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ «Σας έλεγα πως τα φαινόμενα απατούν. Το πίτμπουλ είναι κι αυτό τεριέ, όπως το ερντέιλ σας. Τη διαφορά την κάνει ο χειριστής». Άρπα την, μεγάλε! Ξανά μια μικρή δόση προσβολή. Τίποτα δε βάζει καλύτερη φωτιά σε μια συζήτηση με τους Κρεμόπουλους από μια υποψία προσβολής. «Είναι η δουλειά σας είπατε...» υπογράμμισε ψυχρά. Τελικά δεν ήταν χαζός. Φίλε, μην κοκορεύεσαι, μου έλεγε με τον τρόπο του. Απλώς έτυχε να πέσουμε στον τομέα σου. «Σωστά», προχώρησα ένα βήμα πιο πέρα. «Γι αυτό στον Λυκαβηττό ελέγχω εγώ την κατάσταση. Στα δικαστήρια θα την ελέγχατε εσείς». Τουσέ! Ο τύπος έκανε δυο βήματα πίσω και με περιεργάστηκε καλύτερα. «Γνωριζόμαστε;» ψέλλισε καχύποπτα. Γέλασα. «Είμαι φοιτητής σας. Ήμουν δηλαδή. Μόλις πήρα πτυχίο». Έμεινε με το στόμα ανοιχτό. Αυτό δεν το περίμενε. Δεν ξέρω τι διάολο είχε καταλάβει μέχρι τότε ο άνθρωπος, αλλά ένα ήταν σίγουρο μέσα του: δεν κατοικούσαμε το ίδιο σύμπαν. «Τα φαινόμενα απατούν, εσείς το ξέρετε καλύτερα από μένα», επανέλαβα χαμογελαστός. Τον κομπλιμεντάριζα τώρα. Κολακεία: η καλύτερη κόλλα! Έβγαλα από την τσέπη του παντελονιού μου μια κάρτα και του την πρότεινα. «Στη διάθεσή σας αν το αποφασίσετε. Είναι η σειρά μου να ανταποδώσω την εκπαίδευση άλλωστε». 23

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 24 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ Πήρε την κάρτα και δεν την έβαλε απλώς στην τσέπη. Τη φύλαξε στο ακριβό πορτοφόλι που έβγαλε από την τσέπη του μπουφάν. Εν ολίγοις θα μου τηλεφωνούσε εκατό τοις εκατό. Έδωσα σήμα στον Μπηστ να με ακολουθήσει κι άρχισα να τρέχω απομακρυνόμενος. Η έκπληξη λειτουργούσε πάντα υπέρ μου. Στα πενήντα μέτρα γύρισα πίσω. Ο θαμμένος ήταν ακόμα ακίνητος εκεί και με παρακολουθούσε. «Και κάτι άλλο για τα ανταγωνιστικά παιχνίδια», φώναξα με ελαφρώς παιγνιώδη διάθεση, ενώ πλησιάζοντας του πετούσα το σκοινί της διελκυστίνδας που είχε ξεχαστεί στα χέρια μου. «Ποτέ μην παίζετε αν δεν είστε σίγουρος ότι θα κερδίσετε!» 24

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 25 Ο αρχηγός της αγέλης πρέπει να επιβεβαιώνει την εξουσία του συνεχώς ΛΟΓΩ ΤΙΜΗΣ, πρώτη φορά είδα την πόρτα της πολυκατοικίας μας με τόση ανακούφιση! Έσυρα αποφασιστικά απ το λουρί τον Μπάτμαν μάλιστα, αυτό το γελοίο όνομα είχε δώσει η Μαριτίνα στο σκύλο. Το σκεπτικό της ακόμα γελοιωδέστερο: ο Μπάτμαν προκαλεί τρόμο στους παράνομους, γεγονός που, κατά την παιδαριώδη σύζυγό μου πάντα, τον συνδέει με το δικηγορικό μου γραφείο. Το γεγονός ότι το περί ου ο λόγος γραφείο θα είχε χρεοκοπήσει αν δεν υπήρχαν οι παράνομοι θεωρήθηκε άσχετο με την υπόθεση φυσικά... Κι αναρωτιόταν αυτός ο τύπος, ο εκπαιδευτής, γιατί δε φωνάζω το σκυλί με τ ονομά του. Γιατί δε μ αρέσει να εκτίθεμαι, να γιατί! Ο Μπάτμαν πάντως έδειχνε επιτέλους κάποια σημάδια κόπωσης. Τα γαβγίσματά του είχαν αραιώσει αισθητά και δεν κολλούσε στα ρείθρα των πεζοδρομίων μυρίζοντας Κύριος οίδε τι βρομιές. Έβγαλα τα κλειδιά από την τσέπη του μπουφάν και άνοι ξα την πόρτα της εισόδου της πολυκατοικίας. Τότε πρόσεξα τη λάσπη που είχε κολλήσει στο δεξί μανίκι. Πολλή λάσπη! Αυτή τη φορά τα βαλα με τον εαυτό μου. Εγώ ο βλαξ φταίω. Δε φτάνει που το έβγαλα βόλτα μετά από ένα 25

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 26 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ ολόκληρο δωδεκάωρο δουλειάς, δέχτηκα και «να παίξω λίγο με το καημένο το σκυλάκι για να το χαλαρώσω κάπως». Ωραίο παιχνίδι να τραβολογιέμαι με έναν ανοικονόμητο κοπρίτη μέσα στα μαύρα σκοτάδια... Ρεζίλι έγινα στον άνθρωπο... και βγήκε και γνωστός. Το αναθεματισμένο σκυλί, με το που είδε την πόρτα, ξανάρχισε να δείχνει σημάδια δυσαρέσκειας. Προφανώς διασκέδαζε με το βασανιστήριό μου κι ήθελε κι άλλο. Στύλωσε λοιπόν πάλι τα μπροστινά του πόδια και δεν κουνούσε ρούπι. Καταριόμουνα την τύχη μου βουβά για να μην τον ε- κνευρίσω περισσότερο, ενώ άρχισα να πασπατεύω το κακάσχημο κεφάλι του. «Έλα, μωρέ Μπάτμαν, λυπήσου με, μπες μέσα», του ψιθύρισα για να μη με πάρει κάνα αφτί να μιλάω στο σκύλο σαν τις γεροντοκόρες. Λίγο το παρακαλετό, λίγο η πείνα, το ζώο λύγισε τελικά και μπήκε εκόν άκον στο ασανσέρ. Όταν βγήκαμε στον τελευταίο όροφο, άφησα επιτέλους το λουρί. Είχε σακατευτεί το χέρι μου απ το τράβηγμα. Ευτυχώς ήταν οροφοδιαμέρισμα, δεν υπήρχε οδός διαφυγής. Πραγματικά, με ακολούθησε όταν άνοιξα και μπήκα σπίτι. Πέταξα το μπουφάν στον καλόγερο του χολ αμίλητος. Η Μαριτίνα έβλεπε μια ταινία στο DVD. Είχε παραγγείλει κινέζικο και τσιμπολογούσε με τα ξυλάκια εκατό τοις εκατό απορροφημένη. Ούτε βλέμμα δεν έριξε. Πέταξε μόνο ένα «Εντάξει, ηρέμησε;» και συνέχισε να μασάει αργά και εκνευριστικά (μια εντολή της δασκάλας της γιόγκα, που μου διέλυε παγίως τα νεύρα) το γλυκόξινο-χοιρινό-χωρίς-χοιρινό της. Ξαφνικά ένιωσα την επιθυμία να την ενοχλήσω. Αυτή η μακάρια γαλήνη με την οποία έσπρωχνε παράμερα το χοιρινό για να φάει τις 26

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 27 ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ πιπεριές και τα κρεμμύδια με έκανε πάντα έξω φρενών. Αυτή η εγωκεντρική ομφαλοσκόπηση ως στάση ζωής. Η εγγενής αδιαφορία που τη βάφτιζε ηρεμία. «Το σκυλί θα εκπαιδευτεί ή θα φύγει», δήλωσα εν ψυχρώ, συνεχίζοντας τον καβγά που είχαμε αφήσει στη μέση. Ο Μπάτμαν, βλέποντας τις νευρικές μου κινήσεις, γρύλισε δείχνοντάς μου τα δόντια του κι ύστερα πήδηξε με τουπέ στον καναπέ δίπλα της. Άρχισαν τις ερωτοτροπίες. Τον χαϊδολογούσε με τις λάσπες και τα τσιμπούρια του δρόμου πάνω στον καναπέ των δεκαπέντε χιλιάδων ευρώ, για τ όνο μα του Θεού! Τον προηγούμενο μήνα τον πλήρωσα το λογαριασμό, τον θυμάμαι. «Καλά, θα δούμε», ήταν η απάντηση της συζύγου μου. Υπεύθυνη όπως πάντα. Έβγαλα την κάρτα του εκπαιδευτή απ το πορτοφόλι μου και της την πέταξα. Μετάνιωσα αμέσως και σήκωσα την κάρτα από το πάτωμα, προσποιούμενος πως ήταν ατύχημα. Της την έτεινα: «Βρήκα έναν επαγγελματία εκπαιδευτή. Τηλεφώνησε πρωί πρωί και κλείσε ραντεβού. Ή δώσε το ζώο». Η Μαριτίνα αγνόησε την κάρτα, που προσγειώθηκε ξανά στο πάτωμα. Αντίθετα, άρχισε να γαργαλάει τον Μπάτμαν στα πλευρά λέγοντας, «Ποιον λένε ζώο, αγοράκι μου; Εσένα; Το αγόρι μου; Τον κούκλο μου;» Στα ενδιάμεσα του πέταγε κομματάκια χοιρινού, που ο κούκλος της έπιανε στον αέρα. Αηδίασα. Έβαλα ένα ουίσκι και κλείστηκα στο γραφείο μου. Δεν είχα προλάβει να κλείσω την πόρτα, όταν χτύπησε και μπήκε η Βαλεντίνα, η οικονόμος μας. Μου έδωσε ένα χαρτάκι με σημειώσεις. 27

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 28 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ «Σας ζήτησε ο αντιπρύτανης, κύριε καθηγητά. Δε σηκώνατε το κινητό σας και είναι επείγον, είπε». Πήρα το κινητό μου από το γραφείο. Πέντε αναπάντητες. Δύο του παιδιού, μία του πατέρα μου και τρεις του Θανάση. Τι επείγον βρήκε πάλι βραδιάτικα; Ούτε δυο ώρες δεν είχα που έφυγα από το γραφείο του. Τι άχρηστος άνθρωπος... Άντε να κάνεις δουλειά μ αυτές τις συνθήκες... Κάθισα, ήπια μια παγωμένη γουλιά, βρήκα την αναπνοή μου και του τηλεφώνησα. Αναγκαστικώς. Μετά θα έπαιρνα τον Ανδρόνικο με την ησυχία μου. Η μητέρα μου το μοναδικό πρόσωπο που ήθελα να ακούσω αυτή τη στιγμή δεν μπορούσε να μ ακούσει πια. «Έλα, Θανάση. Τι έγινε πάλι;» Ήλπιζα να μην ακουγόταν εμφανώς η αγανάκτηση. Ά- δικα ελάμβανα τα μέτρα μου όμως. Ο άνθρωπος δεν είχε πρόθεση ν ακούσει, να μιλήσει ήθελε. Με πυροβολούσε α- καταπαύστως επί δεκαεφτά λεπτά τα μετρούσα. Ο γνωστός ευθυνόφοβος Θανάσης. Διαμαρτυρόταν επειδή είχαν μαζευτεί αιφνιδιαστικά στο γραφείο του οι εκπρόσωποι των παρατάξεων. Ήξεραν, λέει, πως θα τον έβρισκαν μόνο του και άρα ευάλωτο και πίεζαν να λυθεί ΑΜΕΣΑ το θέμα της απόλυσης της καθαρίστριας. Εννοείται δε βρήκαν άκρη πώς να βρουν; Ο Θανάσης δε σκόπευε επ ουδενί να λύσει τη σύμβαση με την εταιρεία καθαρισμού, καθότι ο ιδιοκτήτης ήταν παλιός συμμαθητής του και του έκανε εκδούλευση. Η Κίτου, απ την άλλη μεριά, στα δύο πρώτα λεπτά, αφού ξανάπε τα γνωστά περί εξευτελισμού των δικαιωμάτων του εργαζόμενου από τις εταιρείες διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού και ούτω καθεξής, κόντεψε να έρθει στα χέρια με τον Μαρκίδη γιατί οργάνωσαν πάλι βραδιά στα 28

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 29 ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ μπουζούκια, στον Ρέμο, για τους πρωτοετείς. Ο Γιωργάκης ο Μήτρου έκανε απόπειρες διαμεσολάβησης ως πιο ψύχραιμος. Μετά όμως μπήκε κι αυτός στο στόχαστρο της Πασιονάριας, που τον προγκάριζε να κλείσει την παράταξη και ν ανοίξει γραφείο ταξιδίων. Όλα αυτά επειδή οργάνωσε εκδρομή στη Μύκονο για καλωσόρισμα των πρωτοετών. Κι ο Μαρασλής ανέλυε μόνος του τις επιπτώσεις της εξέγερσης του Δεκέμβρη και αναρωτιόταν γιατί ακόμα δεν είχαν αντίκτυπο στα πανεπιστήμια. «Κι άλλο αντίκτυπο; Τι θέλουν πια, να πάρουμε μια μπουλντόζα και να τα ρίξουμε;» φώναζε ο Θανάσης στ αφτί μου εκνευρισμένος από την ίδια του την αφήγηση. Το είχε αυτό: μετά από ένα δίωρο επαφής με τον φοιτητικό εσμό αφενός έχανε τελείως το στόχο και αφετέρου γινόταν αγνώριστος. Ο τζέντλεμαν πέθαινε κι εμφανιζόταν το παιδί από την Καισαριανή που ακόμα δεν πίστευε ότι σκαρφάλωσε ως τα ύπατα αξιώματα (δική του έκφραση!). Θύμωνε. «Business is business, ρε παιδιά», τους είπε. «Σοβαρευτείτε. Δεν είμαστε στη γενική συνέλευση να κάνουμε το κομμάτι μας. Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε τώρα που είμαστε μεταξύ μας; Πόσες φορές ν ακούσω ότι όλα είναι αποτελέσματα της κρίσης του δικομματισμού; Πού διάολο εμπλέκεται η καθαρίστρια με το δικομματισμό; Για τ όνομα του Θεού! Ακόμα και με τον Ρέμο καλύτερα θα συνεννοούμασταν!» Ε, μετά ανακατεύτηκε η Παναττική Ένωση Καθαριστριών, η Πρωτομαγιά που παραμένει σύμβολο αγώνων και λοιπά ων ουκ έστιν α- ριθμός. Η κασέτα. «Ηρέμησε, Θανάση μου, δεν έχει νόημα. Τη δουλειά τους κάνουν αυτοί. Εκτονώνονται, παίρνουν τα πέντε λεπτά δημοσιότητας που τους αναλογούν στην αυλή της σχολής και 29

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 30 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ εξασφαλίζουν τη θεσούλα τους στα μελλοντικά ψηφοδέλτια. Εμείς μπορούμε να συγκεντρωθούμε και να κάνουμε τη δικιά μας τη δουλειά;» Προφανώς δεν μπορούσαμε. Ο Θανάσης, παρά τη μακρά θητεία του στα ποινικά δικαστήρια, είχε το ελάττωμα κάθε αδύναμου χαρακτήρα: ήθελε να αρέσει στον καθένα να μη μείνει δυσαρεστημένος κανείς. Ίχνος πυγμής. Ίχνος αυτοπεποίθησης. Ίχνος κλας. Η απότομη άνοδος προοιωνιζόταν την απότομη πτώση, αυτό πίστευε και αυτό φοβόταν. Και τους θεωρούσε απειλή κυριολεκτικά όλους εκτός από μένα, διότι εγώ είχα στηρίξει την άνοδό του. Αυτό που δεν μπο - ρούσε να αντιληφθεί αφελώς ο Θανάσης ήταν ότι αν εξακολουθούσε να μη συνεργάζεται, εγώ θα επιτάχυνα και την πτώση του. Γιατί δυστυχώς δεν είχαμε χρόνο. Την επόμενη βδομάδα ήταν η εκλογή. Και ναι μεν είχαμε ομοφώνως ταχθεί υπέρ του Χριστόπουλου, αλλά υπήρχε σοβαρός φόβος να εμφανιστεί αντέκθεση υπέρ του Μαραβέγια από την ομά δα Νούσια, υποστηριζόμενη από το τιμ ομοτίμων του πεθερού μου. Οπότε πάμε για αναβολή στην καλύτερη. Κι εμείς δε θέλουμε αναβολή. Επ ουδενί! Πράγμα που σημαίνει ότι χρειαζόμαστε τις παρατάξεις. Αν καταφερθούν σύσσωμοι στη γενική συνέλευση εναντίον του Μαραβέγια, δε θα τολμήσουν οι υπερασπιστές του να κινηθούν. Και δόξα τω Θεώ βρήκε μόνος του το σκοινί για να κρεμαστεί ο Μαραβέγιας με το ανεξέλεγκτο θυμικό του όταν πρόσβαλε κατάμουτρα εκείνο τον φουκαρά Αλβανό φοιτητή. Μια απλή υπενθύμιση του επεισοδίου θα έφτανε για να εκραγούν οι αρι στερές παρατάξεις. «Οπότε quid pro quo, Θανάση μου, έτσι γίνονται τα πράγματα. Δώσ τους κάτι για να πάρεις κάτι. Και να βοη- 30

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 31 ΕΝΑ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟ ΣΤΟΜΑ θήσεις κι εμένα που καίγομαι, όπως σε βοήθησα όταν καιγόσουν εσύ», του τόνισα αυτό που έβλεπα να ξεχνάει βολικότατα. «Λύσε επιτέλους τη συμφωνία με την εταιρεία καθαρισμού, κάνε μια πρόσληψη ορισμένου χρόνου στην αδικημένη και μετά βλέπουμε. Δεν πειράζει, ας πληρώσει το Πανεπιστήμιο τη ρήτρα, θα κερδίσουμε περισσότερα απ όσα θα χάσουμε εν προκειμένω. Όχι μόνο δε θα το βρεις ποτέ μπροστά σου ως σκάνδαλο, αλλά θα το πουλήσεις κιόλας: με τη σωστή δημοσιότητα θα μείνεις στην ιστορία ως ο πρύ - τανης που αποκατέστησε τα δίκαια του προλεταριάτου στη σχολή μας. Έτσι θα πας και για δεύτερη θητεία γκαραντί». Ευτυχώς ο Θανάσης δεν αντιλαμβανόταν τις λεπτές ειρωνικές αποχρώσεις ουδείς βλάξ διαθέτει αίσθηση του χιούμορ ως γνωστόν... Κατάφερα πάντως να του κλείσω το τηλέφωνο στη μισή ώρα. Κατόρθωμα. Ο Θανάσης μπορεί να σε απασχολεί μέχρι τα βαθιά μεσάνυχτα άμα σε βρει μπόσικο. Δεν είχα κουράγιο όμως. Το κατάλαβε και υποχώρησε. «Ες αύριον, Θανάση μου», του είπα. «Τώρα που συνεννοηθήκαμε, θα τα βρεις και με τις παρατάξεις. Παιδιά είναι στο κάτω κάτω. Όταν αυτά πήγαιναν, εμείς ερχόμασταν...» «Πού πήγαιναν;» με ρώτησε ο Θανάσης, που είχε χάσει άλλους δέκα βαθμούς νοημοσύνης από το άγχος. «Στη Μύκονο! Τι λέμε τόση ώρα;» είπα και έκλεισα επιτέλους το ακουστικό. Μετά πήρα το παιδί. Το σήκωσε αμέσως. Ακουγόταν με διακοπές ήταν στον αυτοκινητόδρομο, είπε. Μιλούσε παράξενα κατάλαβα πως είχε παρέα. Πάντα άλλαζε ο Ανδρόνικος όταν μιλούσε ενώπιον τρίτων. Προσπαθούσε να κορδωθεί, να κάνει τον σκληρό άντρα. Παράξενο παιδί. Πο- 31

DIVANI sel_d_layout 1 01/04/2010 11:09 π.μ. Page 32 ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ λύ γλυκό και πολύ κρυφό. Σαν να χε κλειστεί από μικρό σ ένα λαγούμι για να προστατευτεί, και όταν πέρασε ο κίνδυνος, δεν έβρισκε το δρόμο για έξω. «Τι με ήθελες, αγόρι μου;» μπήκα τελικά στο διά ταύτα γιατί τον άκουγα αγχωμένο και βιαστικό. «Χρειάζομαι χρήματα. Μπορείς να βάλεις στο λογαριασμό μου αύριο πέντ έξι χιλιάδες ευρώ;» Εκνευρίστηκα. Πάλι λεφτά; Τι στο καλό; Πριν από δεκαπέντε μέρες του είχε βάλει ο πεθερός μου το καθυστερημένο δώρο του των Χριστουγέννων: τρεις χιλιάδες ευρώ. Συν το γνωστό γενναιόδωρο μηνιάτικο. Εντάξει, ήταν ακρι - βό το Λονδίνο, αλλά τόσα λεφτά πότε τα φαγε; Από πότε άρχισε να τα σκορπάει έτσι αλόγιστα; Σφίχτηκε η καρδιά μου. Δε μ ενδιέφεραν τα χρήματα, αλλά δε μου φάνηκε καλός οιωνός. Πρώτα έκοψε τα τηλεφωνήματα, μετά έκοψε τις διακοπές στην Ελλάδα και τώρα αυτό... «Μα έχεις χρήματα. Πριν από μια βδομάδα σού βάλαμε». «Για να σου ζητάω θα πει πως δεν έχω», απάντησε ε- κνευρισμένο. Η φωνή του ήταν πιεσμένη. Μιλούσε κοφτά και γρήγορα. Τι έγινε το μικρό στρουμπουλό παιδάκι που μιλούσε με το σταγονόμετρο; «Δε σ ακούω καλά. Μιλάμε αύριο», είπα τελικά κι έ- κλεισα το τηλέφωνο αγνοώντας τις διαμαρτυρίες που ξέσπασαν απ την άλλη μεριά. Δεν μπορούσα να συνεχίσω τη συνομιλία, χρειαζόμουνα χρόνο να σκεφτώ τι θα κάνω. Άρχισα να πεινάω. Πάντα ο εκνευρισμός μ έκανε να πεινάω. Βγήκα ξανά στο λίβινγκ ρουμ και ρώτησα τη Μαριτίνα αν υπήρχε τίποτα να τσιμπήσω στο ψυγείο. «Ρώτα τη Βαλεντίνα, πού να ξέρω εγώ;» εξεπλάγη αυτή, λες και της ζήτησα να τετραγωνίσει τον κύκλο. 32