ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ)

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Απρίλιος 218 Σύνοψη αποτελεσμάτων για την Κύπρο και τη ζώνη του ευρώ 1 Προσφορά δανείων (κριτήρια χορήγησης) Κατά το πρώτο τρίμηνο του 218, τα κριτήρια που θέτουν οι τράπεζες για χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην Κύπρο παρέμειναν αμετάβλητα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Σε αντίθεση, τα αντίστοιχα κριτήρια χορήγησης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς στη ζώνη του ευρώ έγιναν σημαντικά χαλαρότερα, ενώ για καταναλωτικούς και λοιπούς σκοπούς έγιναν χαλαρότερα. Σύμφωνα με τις των τραπεζών για το δεύτερο τρίμηνο του 218, τα κριτήρια τους για χορήγηση δανείων στην Κύπρο προς όλες τις κατηγορίες αναμένεται να παραμείνουν αμετάβλητα. Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης δανείων από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αναμένεται να γίνουν χαλαρότερα. Ζήτηση δανείων Η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο, τόσο από επιχειρήσεις όσο και από νοικοκυριά, συνέχισε να καταγράφει αύξηση και κατά το πρώτο τρίμηνο του 218. Αυτή η εξέλιξη οφειλόταν κυρίως στη συνεχιζόμενη σθεναρή οικονομική δραστηριότητα, τη μικρή αύξηση στους μισθούς, την προσφορά νέου δανεισμού αλλά και τα ιστορικά χαμηλά εγχώρια δανειστικά επιτόκια. Στη ζώνη του ευρώ καταγράφηκε επίσης αύξηση στην καθαρή ζήτηση από όλες τις κατηγορίες δανείων. Σύμφωνα με τις των τραπεζών στην Κύπρο και στη ζώνη του ευρώ για το δεύτερο τρίμηνο του 218, η καθαρή ζήτηση δανείων αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω για όλες τις κατηγορίες δανείων. Οι για περαιτέρω αύξηση στην καθαρή ζήτηση νέων δανείων από τον εγχώριο μη-χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις), υποδηλοί θετική ένδειξη για συνέχιση της έντονης οικονομικής ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας και για το επόμενο τρίμηνο. Σύνοψη αποτελεσμάτων ΕΤΧ Απρίλιος 218 Κριτήρια χορήγησης δανείων Επιχειρήσεις Νοικοκυριά Αμετάβλητα 218Q2 () Αμετάβλητα - Στεγαστικά Δάνεια Αμετάβλητα Αμετάβλητα - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Ζήτηση δανείων Επιχειρήσεις Νοικοκυριά Σημαντικά Χαλαρότερα Σημαντικά Χαλαρότερα Δάνεια και πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις 218Q2 () Χαλαρότερα Χαλαρότερα Αμετάβλητα Αμετάβλητα Χαλαρότερα Χαλαρότερα Αύξηση Αύξηση Αύξηση Αύξηση - Στεγαστικά Δάνεια Αύξηση Αύξηση Αύξηση Αύξηση - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Κύπρος Ζώνη του ευρώ Αύξηση Αύξηση Αύξηση Αύξηση Σημείωση: Τα πιο πάνω αποτελέσματα καταγράφουν τις μεταβολές που σημειώθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες (στην περίπτωση αυτή το πρώτο τρίμηνο του 218), καθώς και τις μεταβολές που αναμένεται να σημειωθούν για τους επόμενους τρεις μήνες (δηλαδή το δεύτερο τρίμηνο του 218). Για την ανάλυση των αποτελεσμάτων της εν λόγω έρευνας χρησιμοποιείται ο δείκτης διάχυσης (diffusion index). Προσφορά: Κριτήρια για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας σε σχέση με τα κριτήρια των τραπεζών για χορήγηση δανείων και πιστωτικών διευκολύνσεων προς τις επιχειρήσεις, καθώς και τις των τραπεζών, τόσο για την Κύπρο όσο και για τη ζώνη του ευρώ. Αναλυτικά, στην Κύπρο, τα κριτήρια για τη χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητα κατά το πρώτο τρίμηνο του 218, όπως 1 Λεπτομερέστερη ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας τραπεζικών χορηγήσεων για τη ζώνη του ευρώ είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα http://www.ecb.int/stats/money/surveys/lend/html/index.en.html

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 αναμενόταν με βάση και τις των τραπεζών το προηγούμενο τρίμηνο. Σημειώνεται ότι τα εν λόγω κριτήρια είχαν γίνει αυστηρότερα από το πρώτο τρίμηνο του 211 μέχρι και το τέταρτο τρίμηνο του 214, ενώ από το πρώτο τρίμηνο του 215 και μετέπειτα, έχουν παραμείνει αμετάβλητα. Όσον αφορά τους παράγοντες που σχετίζονται με τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις, αυτοί συνεχίζουν να παραμένουν αμετάβλητοι, με εξαίρεση την αύξηση στον ανταγωνισμό από άλλα αλλά και τη γενική οικονομική κατάσταση και προοπτικές (βλ. Παράρτημα 1Α). 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Κριτήρια χορήγησης: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 214Q1 214Q2 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" ζώνη του ευρώ - 214Q3 214Q4 215Q1 215Q2 215Q3 215Q4 216Q1 216Q2 Σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις, οι συνολικοί όροι εφαρμογής παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητοι σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, αν και σημειώθηκε περαιτέρω μικρή μείωση του περιθωρίου των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια, λόγω κυρίως της άσκησης πιέσεων από τον ανταγωνισμό. (Παράρτημα 1Β). Οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν ότι το δεύτερο τρίμηνο του 218 τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις θα παραμείνουν αμετάβλητα. Στη ζώνη του ευρώ, τα αντίστοιχα κριτήρια προς επιχειρήσεις αναμένεται να γίνουν χαλαρότερα. 216Q3 Κύπρος - 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 Ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Η καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις στην Κύπρο συνεχίζει να καταγράφει, σε γενικές γραμμές, αύξηση από το πρώτο τρίμηνο του 215 σε συνάρτηση με το συνεχιζόμενο σθεναρό οικονομικό περιβάλλον και την ανάκαμψη που παρατηρείται στον κατασκευαστικό τομέα (Διάγραμμα 2). Οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της καθαρής ζήτησης το πρώτο τρίμηνο του 218 ήταν η μείωση του γενικού επιπέδου επιτοκίων, τα δάνεια από άλλα, η ανάγκη αύξησης των αποθεμάτων και κεφαλαίων κίνησης, των πάγιων επενδύσεων καθώς και η ανάγκη αναδιάρθρωσης χρέους. Οι υπόλοιποι παράγοντες παρέμειναν αμετάβλητοι (βλ. Παράρτημα 1Γ). ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 Ζήτηση: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 214Q1 214Q2 "αύξηση" 214Q3 ζώνη του ευρώ - 214Q4 215Q1 215Q2 215Q3 215Q4 Όσον αφορά το δεύτερο τρίμηνο του 218, οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν ότι η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις θα καταγράψει περαιτέρω αύξηση, ενώ αύξηση στην καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις αναμένεται και στη ζώνη του ευρώ. Δάνεια προς νοικοκυριά 216Q1 216Q2 Προσφορά: Κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά Τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά στην Κύπρο παρέμειναν αμετάβλητα κατά το πρώτο τρίμηνο του 218, παρά τις των ιδίων των τραπεζών για χαλαρότερα κριτήρια κατά το προηγούμενο τρίμηνο (Διάγραμμα 3). Όλοι οι 216Q3 Κύπρος - 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 2

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 παράγοντες που σχετίζονται με τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά παρέμειναν αμετάβλητοι, με εξαίρεση τον ανταγωνισμό από άλλα και τη γενική οικονομική κατάσταση και προοπτικές (βλ. Παράρτημα 2Α). 5 4 3 2 1-1 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Κριτήρια χορήγησης: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά "πιο αυστηρά" ζώνη του ευρώ - Κύπρος - Ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 Ζήτηση: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 6 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 214Q1 214Q2 "αύξηση" 214Q3 214Q4 215Q1 215Q2 215Q3 215Q4 216Q1 216Q2 Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2-2 -3-4 -5 214Q1 "πιο χαλαρά" 214Q2 214Q3 214Q4 215Q1 215Q2 215Q3 215Q4 216Q1 216Q2 Όσον αφορά τους συνολικούς όρους και προϋποθέσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, αυτοί έγιναν χαλαρότεροι. Συγκεκριμένα, η συνέχιση άσκησης πιέσεων από τον ανταγωνισμό, οδήγησε σε μείωση του περιθωρίου των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια καθώς και σε λιγότερες επιβαρύνσεις εκτός τόκων (Παράρτημα 2Β). Όσον αφορά τις των τραπεζών για το δεύτερο τρίμηνο του 218, τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων αναμένεται να παραμείνουν αμετάβλητα στην Κύπρο, ενώ στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να γίνουν χαλαρότερα. 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 Η καθαρή ζήτηση στεγαστικών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο κατέγραψε περαιτέρω αύξηση κατά το πρώτο τρίμηνο του 218 (Διάγραμμα 4), σε ελαφρά μεγαλύτερο βαθμό από ότι αναμενόταν από τις τράπεζες το προηγούμενο τρίμηνο. Οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της καθαρής ζήτησης ήταν η αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο, η μείωση του γενικού επιπέδου επιτοκίων και οι καλύτερες προοπτικές της αγοράς κατοικιών (βλ. Παράρτημα 2Γ). Επιπλέον, η αναδιάρθρωση και αναδιαπραγμάτευση χρέους και η έλλειψη εναλλακτικής χρηματοδότησης από άλλα είχαν επίσης θετική επίδραση στη ζήτηση στεγαστικών δανείων. Σε γενικές γραμμές, η επιστροφή της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και οι θετικές προοπτικές στον κατασκευαστικό τομέα, φαίνεται να συνεχίζουν να στηρίζουν την αύξηση στην ιδιωτική κατανάλωση και στις επενδύσεις για στεγαστικούς σκοπούς. Το δεύτερο τρίμηνο του 218 τόσο οι τράπεζες στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ αναμένουν περαιτέρω αύξηση στην καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά. 3

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 Προσφορά: Κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά Όπως και στην περίπτωση των νοικοκυριών για στεγαστικούς σκοπούς, τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων στην Κύπρο παρέμειναν αμετάβλητα κατά το πρώτο τρίμηνο του 218 (Διάγραμμα 5), και σε αντίθεση με τις των ιδίων των τραπεζών για χαλαρότερα κριτήρια το προηγούμενο τρίμηνο. Όλοι οι παράγοντες που σχετίζονται με τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά παρέμειναν αμετάβλητοι, με εξαίρεση τον ανταγωνισμό από άλλα αλλά και τις σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα. (βλ. Παράρτημα 3Α). Ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά Η καθαρή ζήτηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο κατέγραψε αύξηση κατά το πρώτο τρίμηνο του 218, σε μικρότερο όμως βαθμό σε σχέση με τις των τραπεζών το προηγούμενο τρίμηνο (Διάγραμμα 6). Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της καθαρής ζήτησης για αυτή την κατηγορία δανείων, ήταν η μείωση του γενικού επιπέδου επιτοκίων, οι αυξημένες δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών, η αύξηση της εμπιστοσύνης καταναλωτών καθώς και η μειωμένη προσφορά δανείων από άλλα (βλ. Παράρτημα 3Γ). ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 Κριτήρια χορήγησης: καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Ζήτηση: καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 ζώνη του ευρώ - "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" Κύπρος - 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4 "αύξηση" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 214Q2 214Q1 214Q3 214Q4 215Q1 215Q2 215Q3 215Q4 216Q1 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2-5 214Q1 214Q2 214Q3 214Q4 215Q1 215Q2 215Q3 215Q4 216Q1 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 Οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων έγιναν χαλαρότεροι, αφού σημειώθηκε περαιτέρω μικρή μείωση του περιθωρίου των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια, λόγω κυρίως της άσκησης πιέσεων από τον ανταγωνισμό. (Παράρτημα 3Β). Οι τράπεζες στην Κύπρο αναμένουν ότι τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων θα παραμείνουν αμετάβλητα το δεύτερο τρίμηνο του 218. Στη ζώνη του ευρώ, τα αντίστοιχα κριτήρια προς νοικοκυριά αναμένεται να γίνουν ελαφρώς χαλαρότερα. Όσον αφορά τις για το δεύτερο τρίμηνο του 218, η καθαρή ζήτηση των καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο και στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να καταγράψει περαιτέρω αύξηση. 4

216Q2 216Q2 216Q3 Κριτήρια 216Q3 217Q1 217Q3 217Q1 217Q4 218Q2 217Q3 216Q2 217Q4 216Q3 216Q2 216Q3 217Q1 217Q1 217Q3 216Q2 217Q4 216Q3 217Q3 217Q1 216Q2 217Q4 216Q3 217Q3 217Q1 217Q4 217Q3 217Q4 216Q2 216Q2 216Q3 216Q3 217Q1 216Q2 217Q1 217Q3 216Q3 217Q4 217Q3 217Q4 217Q1 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 216Q2 217Q3 217Q4 216Q3 217Q4 217Q1 217Q3 216Q2 216Q3 217Q4 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q2 216Q3 216Q2 216Q3 216Q3 217Q1 217Q1 217Q3 217Q3 217Q4 217Q1 217Q4 217Q3 216Q2 216Q2 217Q4 216Q3 216Q3 217Q1 217Q1 217Q3 217Q4 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 216Q2 216Q2 217Q3 216Q3 216Q3 217Q4 217Q1 217Q1 216Q2 217Q3 216Q3 217Q4 217Q1 217Q3 217Q3 217Q4 217Q4 216Q2 216Q3 216Q2 216Q3 217Q1 217Q1 217Q3 217Q3 217Q4 217Q4 Παράρτημα 1. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 4 2-2 -4-6 ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 6 4 2-2 -4-6 Κόστος που σχετίζεται με τη κεφαλαιακή θέση των τραπεζών 6 4 2-2 -4-6 Ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 4 2-2 -4-6 Κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών 6 4 2-2 -4-6 Ανταγωνισμός από άλλα 6 4 2-2 -4-6 Ανταγωνισμός από μη 6 4 2-2 -4-6 Ανταγωνισμός από χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 4 2-2 -4-6 Γενική οικονομική κατάσταση και προοπτικές 6 4 2-2 -4-6 Προοπικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες 6 4 2-2 -4-6 Κίνδυνος όσον αφορά τις ζητούμενες εξασφαλίσεις 6 4 2-2 -4-6 (Β) Προσφορά - Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 4 2-2 -4-6 Συνολικοί όροι και προϋποθέσεις 6 4 2-2 -4-6 Περίθωριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 4 2-2 -4-6 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 4 2-2 -4-6 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 4 2-2 -4-6 Μέγεθος δανείου ή πιστωτικού ορίου 6 4 2-2 -4-6 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 2-2 -4-6 Ρήτρες δανείων 6 4 2-2 -4-6 Διάρκεια Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τους όρους εφαρμογής για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 6 4 2-2 -4-6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 4 2-2 -4-6 Άσκηση πιέσεων από τον ανταγωνισμό 6 4 2-2 -4-6 Αντίληψη για τον 6 4 2-2 -4-6 5

216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 ζήτηση 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 (Γ) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις 6 4 2-2 -4-6 '"αύξηση" 6 4 2-2 -4-6 Πάγιες επενδύσεις 6 4 2-2 -4-6 Αποθέματα και κεφάλαια κίνησης 6 4 2-2 -4-6 Συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων 6 4 2-2 -4-6 Γενικό επίπεδο επιτοκίων 6 4 2-2 -4-6 Αναδιάρθρωση χρέους 6 4 2-2 -4-6 Εσωτερική χρηματοδότηση 6 4 2-2 -4-6 Δάνεια από άλλα 6 4 2-2 -4-6 Δάνεια από μη 6 4 2-2 -4-6 Έκδοση χρεογράφων 6 4 2-2 -4-6 'Εκδοση μετοχών Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 6

216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 Παράρτημα 2. Στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 6 4 2-2 -4-6 κριτήρια ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 6 4 2-2 -4-6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 4 2-2 -4-6 Ανταγωνισμός από άλλα 6 4 2-2 -4-6 Ανταγωνισμός από μη 6 4 2-2 -4-6 Γενική οικονομική κατάσταση και προοπτικές 6 4 2-2 -4-6 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών 6 4 2-2 -4-6 Φερεγγυότητα δανειολήπτη 6 4 2-2 -4-6 (Β) Προσφορά - Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 6 4 2-2 -4-6 Συνολικοί όροι και προϋποθέσεις 6 4 2-2 -4-6 Περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 4 2-2 -4-6 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 4 2-2 -4-6 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 2-2 -4-6 Λόγος δανείου προς αξία ακινήτου 6 4 2-2 -4-6 Άλλοι περιορισμοί όσον αφορά το μέγεθος του δανείου 6 4 2-2 -4-6 Διάρκεια Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 4 2-2 -4-6 Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τους όρους εφαρμογής για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων ή πιστωτικών ορίων προς νοικοκυριά 6 4 2-2 -4-6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 4 2-2 -4-6 Άσκηση πιέσεων από τον ανταγωνισμό 6 4 2-2 -4-6 Αντίληψη για τον 6 4 2-2 -4-6 7

216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 (Γ) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 6 4 2-2 -4-6 ζήτηση "αύξηση" 6 4 2-2 -4-6 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών 6 4 2-2 -4-6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών 6 4 2-2 -4-6 Γενικό επίπεδο επιτοκίων 6 4 2-2 -4-6 Αναδιάρθρωση και αναδιαπραγμάτευση χρέους 6 4 2-2 -4-6 Κανονιστικό και φορολογικό καθεστώς των αγορών κατοικίας 6 4 2-2 -4-6 Εσωτερική χρηματοδότηση σπο αποταμιέυσεις 6 4 2-2 -4-6 Δάνεια από άλλα τραπεζικά ιδρύματα 6 4 2-2 -4-6 'Αλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 8

216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 Παράρτημα 3. Καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά από ΝΧΙ στην Κύπρο (δείκτης διάχυσης) Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 4 2-2 -4-6 κριτήρια ''πιο αυστηρά" ''πιο χαλαρά" 6 4 2-2 -4-6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 4 2-2 -4-6 Ανταγωνισμός από άλλα 6 4 2-2 -4-6 Ανταγωνισμός από μη 6 4 2-2 -4-6 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 4 2-2 -4-6 Φερεγγυότητα καταναλωτών 6 4 2-2 -4-6 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια 6 4 2-2 -4-6 (Β) Προσφορά - Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 Συνολικοί όροι και προϋποθέσεις 6 Περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια 6 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 Μέγεθος δανείου 6 Διάρκεια Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 4 4 4 4 4 4 4 2 2 2 2 2 2 2-2 -2-2 -2-2 -2-2 -4-6 -4-6 -4-6 -4-6 -4-6 -4-6 -4-6 Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τους όρους εφαρμογής για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων ή πιστωτικών ορίων προς νοικοκυριά 6 4 2-2 -4-6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 4 2-2 -4-6 Άσκηση πιέσεων από τον ανταγωνισμό 6 4 2-2 -4-6 Αντίληψη για τον 6 4 2-2 -4-6 9

216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 218Q2 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 216Q2 216Q3 217Q1 217Q3 217Q4 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 (Γ) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 6 4 2-2 -4-6 ζήτηση "αύξηση" 6 4 2-2 -4-6 Δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών 6 4 2-2 -4-6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών 6 4 2-2 -4-6 Γενικό επίπεδο επιτοκίων 6 4 2-2 -4-6 Υποθήκευση ακινήτου 6 4 2-2 -4-6 Εσωτερική χρηματοδότηση και αποταμιεύσεις 6 4 2-2 -4-6 Δάνεια από άλλα 6 4 2-2 -4-6 Άλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 1

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απρίλιος 218 Σημειώσεις: Η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων αποτελεί μια ποιοτική έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ και βασικός της στόχος είναι η βελτίωση της πληροφόρησης για τις συνθήκες χρηματοδότησης στη ζώνη του ευρώ. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας απευθύνεται σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των τραπεζών της κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων για το δανεισμό στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Για παράδειγμα, περιλαμβάνει ερωτήσεις που αφορούν τα κριτήρια για την έγκριση των δανείων, τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης πιστώσεων καθώς και την αξιολόγηση των τραπεζών για τις συνθήκες που επηρεάζουν τη ζήτηση των δανείων. Περαιτέρω πληροφορίες θα βρείτε στην περιγραφή της μεθοδολογίας της εν λόγω έρευνας: https://www.centralbank.cy/images/media/pdf_el/methodology_121.pdf Σημειώνεται ότι από τον Απρίλιο 215 το ερωτηματολόγιο της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων έχει εμπλουτιστεί με επιπρόσθετες ερωτήσεις. Τα αποτελέσματα της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων, η οποία διεξήχθη τον Ιανουάριο του 218, αναφέρονται στις αλλαγές που σημειώθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 218 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και στις των τραπεζών για το δεύτερο τρίμηνο του 218 όσον αφορά τα κριτήρια και τη ζήτηση δανείων ή πιστωτικών ορίων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά 1. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται στις απαντήσεις των τραπεζών που συμμετέχουν στην εν λόγω έρευνα και εκφράζουν τη δική τους αντίληψη για τη χρηματοδοτική αγορά. Τα αποτελέσματα δεν αντιπροσωπεύουν εκτιμήσεις ή συμπεράσματα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. 1. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας για την Κύπρο δεν είναι σταθμισμένα ως προς το μερίδιο αγοράς της κάθε τράπεζας που λαμβάνει μέρος στην έρευνα, επομένως οι απαντήσεις όλων των συμμετεχόντων έχουν την ίδια βαρύτητα. Η έρευνα καλύπτει περίπου το 9% της αγοράς χορηγήσεων στην Κύπρο που δίνονται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά της ζώνης του ευρώ. Για την ανάλυση των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων της Κύπρου και της ζώνης του ευρώ χρησιμοποιείται ο δείκτης διάχυσης (diffusion index). Σημειώνεται ότι ο δείκτης διάχυσης στο μπορεί να υποδηλοί (α) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο (β) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (γ) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 11