ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 8 11 12 14 Πρόλογος της έκδοσης Α.Ε.Κ. - ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ Η ίδρυση της Α.Ε.Κ. Από την ίδρυση στην πρώτη διοίκηση 40 42 50 ΓΕΝΕ ΤΣΑΚΝΑΝΤΙ Ο άνθρωπος που έκανε ξανά µεγάλη την Α.Ε.Κ. ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '70 Η εποχή του Μπάρλου Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΗΣ Α.Ε.Κ. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Η ένδοξη διετία 1978-79 16 ΤΑ «ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ» Οι δεκαετίες του '20 και του '30 52 Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΟΥ.Ε.Φ.Α. 1976-77 18 ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '40 Η περίοδος της Κατοχής 58 ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '80 έκα «άγουρα» χρόνια 20 22 24 26 28 Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ 15ΕΤΙΑ Εποχή θριάµβων αλλά και απογοητεύσεων Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ '30 ΕΠΕΣΤΡΕΨΕ ΣΤΑ ΓΗΠΕ Α Η ΙΕΤΙΑ 1949-1950 Τα δύο Κύπελλα του Τζακ Μπίµπι ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '50 Στη σκιά του Ολυµπιακού ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '60 Η εποχή των παραπόνων και του παρασκηνίου 62 66 68 70 76 78 «Νύχτες µαγικές κι ονειρεµένες» στην Ευρώπη Το σίριαλ των διοικητικών αλλαγών ΠΟΡΤΡΕΤΟ: ΘΩΜΑΣ ΜΑΥΡΟΣ Ο µεγάλος σκόρερ ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '90 Τα καλύτερα χρόνια Η «µαγική» τριετία των τίτλων Κύπελλα Ελλάδας µε αξία πρωταθληµάτων 30 32 34 ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΤΟΥ 1960 Ένας απροσδόκητα χαµένος τίτλος Τα Κύπελλα του '64 και του '66 Τα δύο πολύτιµα πρωταθλήµατα 82 84 ΠΟΡΤΡΕΤΟ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΝΩΛΑΣ Γεννηµένος αρχηγός και αιώνια «κιτρινόµαυρος» ΕΚΑΕΤΙΑ 2000-2009 Η δεκαετία της µεγάλης περιπέτειας 36 38 Η ΠΡΟΚΡΙΣΗ ΣΤΟΥΣ «8» ΤΟΥ ΚΥΠΕΛΛΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΩΝ ΠΟΡΤΡΕΤΟ: ΜΙΜΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ Ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα 87 90 94 ΤΟ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΖΉΤΗΜΑ Μια «στείρα» αγωνιστικά δεκαετία Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΝΤΕΜΗ
96 98 102 105 107 Η ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ 2004-2009 Οι µεγάλες χαµένες ευκαιρίες ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ Ο τελευταίος τίτλος ΤΟ ΓΗΠΕ ΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Μια ιστορία γεµάτη λάθη Η «απόρριψη» της Ν. Φιλαδέλφειας ΑΕΚ - ΜΠΑΣΚΕΤ 134 136 140 142 ΕΚΑΕΤΙΑ 2000-2009 Από την κορυφή της Ευρώπης στον αγώνα της επιβίωσης ΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΣΑΠΟΡΤΑ ΤΟΥ 2000 Μια νέα σελίδα ευρωπαϊκής δόξας Η «ΓΛΥΚΙΑ» ΙΕΤΙΑ Η συγκοµιδή µε τα δύο Κύπελλα ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ 32 ΧΡΟΝΙΑ Το πρωτάθληµα του 2002 108 ΤΑ «ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ» του µπάσκετ Τα πρώτα βήµατα της οµάδας µπάσκετ 144 ΟΙ ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ Η άνοδος και η πτώση της διοίκησης ρόσου 110 112 116 118 120 ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '60 Η θεµελίωση της πρωταθλήτριας Ο δρόµος προς τον τελικό του 1968 ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '70 Η «βασίλισσα» χάνει το στέµµα της ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '80 Με συγκοµιδή ένα Κύπελλο Ελλάδας Το Κύπελλο «διά χειρός» Ραµπίδη 146 148 154 156 Α.Ε.Κ. - ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΟ Αρχειοθήκη Στατιστικά, στοιχεία και ρεκόρ Index Όλοι οι ευρωπαϊκοί αγώνες της Α.Ε.Κ. Α.Ε.Κ. - ΜΠΑΣΚΕΤ Αρχειοθήκη Στατιστικά, στοιχεία και ρεκόρ Χρονολόγιο Οι «σταθµοί» στην ιστορία της Α.Ε.Κ. 124 Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ και ο κύριος Βρέινς 158 Βιβλιογραφία 126 ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '90 Οι «χρυσές» ευκαιρίες που χάθηκαν... 128 Η «Ο ΥΣΣΕΙΑ» ΤΗΣ ΟΜΑ ΑΣ Το ντόµινο των αλλαγών 130 Το φάιναλ φορ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών 1998
Η φανέλα µε τον ικέφαλο αετο Η ιστορία κάθε αθλητικής οµάδας είναι συνυφασµένη µε το όραµα, τις ιδέες και την προσωπική πορεία των ιδρυτικών µελών της, των διαδόχων τους στο πέρασµα του χρόνου, των προπονητών και των αθλητών που την εκπροσώπησαν στους αγωνιστικούς χώρους αλλά και των φιλάθλων, που δέθηκαν µαζί της συναισθηµατικά και κοινωνικά και την υποστήριξαν σε κάθε αγώνα της. Και η ιστορία της «Αθλητικής Ενώσεως Κωνσταντινουπόλεως» είναι απόλυτα συνδεδεµένη µε τις χαµένες πατρίδες του Eλληνισµού, την ιστορία του Βυζαντίου, την αθλητική παράδοση της Πόλης και την έννοια της προσφυγιάς. Για τους πρωτεργάτες της ίδρυσης του συλλόγου, Αιµίλιο Ιωνά και Κώστα ηµόπουλο, όπως επίσης και για το σύνολο των ιδρυτικών µελών που συνυπέγραψαν το καταστατικό το 1924, η Α.Ε.Κ. ήταν κάτι περισσότερο από ένα νέο αθλητικό σωµατείο. Ήταν το όραµα για τη διατήρηση της κληρονοµιάς της αθλητικής και κοινωνικής παράδοσης της Κωνσταντινούπολης. Ήταν η προσπάθεια ανασυγκρότησης των οικογενειών στις προσφυγικές συνοικίες της Αθήνας και σταδιακά σε όλη την Ελλάδα, που είχαν χάσει τις περιουσίες, την πατρίδα και τα αγαπηµένα τους πρόσωπα. Εκτός από την επωνυµία, οι εµπνευστές και τα ιδρυτικά µέλη της Α.Ε.Κ. έδωσαν συµβολικό χαρακτήρα σε όλες τις πτυχές του νέου συλλόγου, ώστε να µην ξεχαστούν ποτέ οι ιδέες και τα οράµατά τους. Ως έµβληµα επιλέχθηκε ο «ικέφαλος Αετός». Σύµφωνα µε τη βυζαντινή παράδοση, το ένα κεφάλι του «ικέφαλου Αετού» κοιτάζει την Ανατολή και το άλλο τη ύση, στέκοντας άγρυπνος φρουρός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το ίδιο σύµβολο στην αρχαιότητα συµβόλιζε την ανωτερότητα, την ανεξαρτησία και την υπερηφάνεια. Ακόµα και τα χρώµατα της οµάδας θυµίζουν στα µέλη της, στους αθλητές αλλά και τους αντιπάλους της τις αξίες, την Ιστορία και την παράδοση της Κωνσταντινούπολης. Κίτρινο και µαύρο, τα ίδια χρώµατα που αντιπροσωπεύουν την Ορθοδοξία και το Βυζάντιο, αλλά και τη µεγαλοπρέπεια (κίτρινο) και την απώλεια (µαύρο). Αυτή η ιδιαίτερη ιστορική διαδροµή, από τη δεκαετία του 20 µέχρι και σήµερα, καταγράφεται, χωρίς ακρότητες και υπερβολές, αλλά µε ευαισθησία και ερευνητική µατιά για τις µικρές λεπτοµέρειες πίσω από τα γεγονότα και τα πρόσωπα. Για εκείνους που ήταν «Για Πάντα Πρωταθλητές» Η έκδοση που κρατάτε στα χέρια σας είναι ένα ολοκληρωµένο έργο για την Α.Ε.Κ. Είναι ο δεύτερος τόµος της νέας σειράς του ΣΚΑΪ-βιβλίο, που φιλοδοξεί να καλύψει σταδιακά την ιστορία του ελληνικού αθλητισµού στην Ελλάδα. Είναι ο δεύτερος σταθµός µιας συναρπαστικής διαδροµής µέσα από τη µαγεία του αθλητισµού. 8
τα πρωτα βηµατα Η ίδρυση της Α.Ε.Κ. Ο πρώτος πρόεδρος της Α.Ε.Κ. Κωνσταντίνος Σπανούδης ήταν από τους πλέον σηµαντικούς παράγοντες της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης και µετέπειτα στενός συνεργάτης του Ελ. Βενιζέλου. Η απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών µε την οποία αναγνωρίσθηκε επίσηµα ως σωµατείο στις 13 Σεπτεµβρίου του 1924 η «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως». Η ιστορία της «Αθλητικής Ενώσεως Κωνσταντινουπόλεως» ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του 20 µε τις πρώτες συναντήσεις επιφανών παραγόντων του αθλητισµού και της πολιτικής της Κωνσταντινούπολης στην Αθήνα και την αγωνία τους για τη διάσωση του πολιτισµού και της αθλητικής παράδοσης της Πόλης. Μια ισχυρή παράδοση, που ανθούσε από το 1875, γιγαντώθηκε µε την ανάπτυξη δεκάδων συλλόγων* την περίοδο 1908-1912 και έφθασε στο απόγειό της από το 1919 ως το 1922. Ήταν τόσο έντονη και επιτυχηµένη η αθλητική δραστηριότητα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, ώστε το 1922 συµφωνήθηκε η ίδρυση Αθλητικής Οµοσπονδίας για τα ελληνικά σωµατεία της περιφέρειας της Πόλης. Όµως, µε την έναρξη της γενικευµένης εκδίωξης του ελληνικού στοιχείου από την Κωνσταντινούπολη, τη Μικρά Ασία και την εκκένωση της χερσονήσου της Καλλίπολης, πάνω από ένα εκατοµµύριο πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα -κυρίως στην Αθήνα-, οι σύλλογοι έχασαν τους κορυφαίους αθλητές τους και όσοι δεν διαλύθηκαν αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν τις αποφάσεις της τουρκικής κυβέρνησης και να περάσουν στο περιθώριο. Ουσιαστικά, η προεργασία για έναν αθλητικό σύλλογο Κωνσταντινουπολιτών στη «νέα πατρίδα» ξεκίνησε το 1922, αλλά χρειάστηκαν σχεδόν δύο χρόνια συζητήσεων και εποικοδοµητικών «ζυµώσεων» για να υλοποιηθεί η αρχική ιδέα. Από τις αρχές του 1922 πολλοί πρόσφυγες-παίκτες συλλόγων της Πόλης είχαν ενταχθεί στον Πανιώνιο, που είχε επανιδρυθεί στη συνοικία της Ν. Σµύρνης, το 1923 στον Απόλλωνα Αθηνών και την επόµενη χρονιά στον Παναθηναϊκό, που διέθετε ιδιαίτερα ισχυρό ποδοσφαιρικό τµήµα. Ανάµεσά τους ο Ιερεµιάδης της «Ένωσης Ταταούλων» και ο Κεχαγιάς του «Πέρα Κλουµπ», οι οποίοι εντάχθηκαν στον Απόλλωνα, ο ηµόπουλος της «Ένωσης Ταταούλων» και ο απέρης του «Πέρα Κλουµπ» προτίµησαν τον Παναθηναϊκό. Στις περισσότερες συζητήσεις κατά τη διάρκεια των καθιερωµένων συγκεντρώσεων στους προσφυγικούς πολιτιστικούς συλλόγους της Ν. Σµύρνης, της Καλλιθέας και άλλων συνοικιών, παλιοί αθλητές επισήµαναν την ανάγκη για µια «οµάδα της Πόλης», που θα έδινε την ευκαιρία στους νέους να αθλούνται «όπως παλιά» και στους φιλάθλους, που «αναγκαστικά» παρακολουθούσαν αγώνες των σωµατείων της Αθήνας εξαιτίας της συµµετοχής «δικών» τους παικτών, τη δυνατότητα να συσπειρωθούν γύρω από µια νέα οµάδα. Και οι περισσότεροι πρώην παράγοντες των αθλητικών συλλόγων της Κωνσταντινούπολης, που είχαν µετακοµίσει στην Αθήνα, αναζητούσαν έναν «κοινό σύνδεσµο» µε την ιδιαίτερη και ταυτόχρονα χαµένη πατρίδα τους. Ουσιαστικό χαρακτήρα έλαβαν οι συζητήσεις στις αρχές του 1924, µετά από πολλούς µήνες συναντήσεων και ανταλλαγής απόψεων. Στο κατάστηµα 12
αθλητικών ειδών του Αιµίλιου Ιωνά και του Κώστα ηµόπουλου της Στοάς «Λουξ» στην οδό Βερανζέρου στο κέντρο της Αθήνας έγιναν οι πρώτες καθοριστικές συναντήσεις για την πραγµατοποίηση του οράµατος για έναν νέο σύλλογο. Άλλωστε, τα δύο αδέλφια Ιωνά (Αιµίλιος και Μενέλαος), που πρωτοστατούσαν στις συγκεντρώσεις, ήταν διακεκριµένοι αθλητές του στίβου πολλά χρόνια πριν έρθουν στην Ελλάδα και συµµετείχαν στους αγώνες της Πόλης -ιδιαίτερα στο στάδιο του Ταξίµ- µαζί µε εξαίρετους «αθλητάς της ποδοσφαιρίσεως». Σύµφωνα µε µαρτυρίες της εποχής, έδειξαν ενδιαφέρον επιφανείς άνδρες του αθλητισµού και της πολιτικής της Κωνσταντινούπολης, όπως ο δηµοσιογράφος, πρώην εκδότης της εφηµερίδας «Πρόοδος» στην Κωνσταντινούπολη, Κωνσταντίνος Σπανούδης, µε µεγάλες πολιτικές και επιχειρηµατικές διασυνδέσεις. Σηµαντικό ρόλο έπαιξε και ο σχηµατισµός µιας ηγετικής οµάδας (αποτελούµενη από τους Αιµίλιο Ιωνά, Μενέλαο Ιωνά, Κώστα ηµόπουλο, Κωνσταντίνο Σπανούδη, Μενέλαο Καροτσιέρη, Τιµολέοντα Τάγαρη, Μίλτο Ιερεµιάδη και Στέφανο Κεχαγιά), µε σκοπό τον συντονισµό των ενεργειών για την ολοκλήρωση του σχεδίου και την αντιµετώπιση των προβληµάτων της γραφειοκρατίας. Μέχρι το καλοκαίρι του 1924 το κατάστηµα της οδού Βερανζέρου ήταν το σηµείο αναφοράς όλων των προσπαθειών και γι αυτό ο χώρος είχε µεγάλη ιστορική αξία για την προπολεµική Α.Ε.Κ. Στις 13 Απριλίου** έγινε η πρώτη συνάντηση επιφανών ανδρών και παραγόντων αθλητικών συλλόγων της Πόλης και άρχισε η τελική διαµόρφωση του ιδρυτικού κειµένου του νέου συλλόγου και η αναζήτηση του κατάλληλου ονόµατος, που θα θυµίζει τη χαµένη πατρίδα και τις αξίες της. Με οµόφωνη απόφαση εγκρίθηκε η επωνυµία του συλλόγου «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως», µε έµβληµα τον «ικέφαλο Βυζαντινό Αετό» και επίσηµα χρώµατα το κίτρινο*** και το µαύρο (για την απώλεια της πατρίδας). Και στις 30 Μαΐου έγινε η Ιδρυτική Συνέλευση κατά τη διάρκεια της οποίας συντάχθηκε το αρχικό καταστατικό, προκειµένου να προχωρήσει η νόµιµη διαδικασία σύστασης του συλλόγου, όπως όριζαν τα βασιλικά διατάγµατα και η ισχύουσα νοµοθεσία της εποχής. Στο Β Κεφάλαιο, όπου αναφέρονταν οι σκοποί του συλλόγου, καταγράφηκε το όραµα των ιδρυτικών µελών για το νέο σύλλογο, που θα πρεσβεύει τις αξίες των προσφύγων, της Πόλης, θα τιµά τον πολιτισµό και τα γράµµατα και θα παράγει ήθος: «... σκοπός του Συλλόγου είναι η περισυλλογή και συγκέντρωσις των εκ Κωνσταντινουπόλεως εν Αθήναις και Πειραιεί Αθλητών προς συνέχισιν του έργου των διαφόρων Αθλητικών Σωµατείων Κωνσταντινουπόλεως, των οποίων ενεργά µέλη ήσαν οι αθληταί ούτοι, καθώς και η διάδοσις της γυ- µναστικής και του φιλάθλου αισθήµατος παρά τη νεολαία και ιδία τη εκ Κωνσταντινουπόλεως τοιαύτη, προς διάπλασιν αλκίµων σωµάτων, ψυχών θαρραλέων και χαρακτήρων ευγενικών, ικανών προς εκπλήρωσιν πάντων των προς την Πατρίδα, τα άτοµα, την Κοινωνίαν και την οικογένειαν υποχρεώσεων, ενισχυοµένης ούτω εν πνεύµατι αµίλλης και αδιασπάστου Εθνικής αλληλεγγύης της προόδου του Έθνους [ ]» Στην οµάδα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης «Πέρα Κλουµπ» αγωνίστηκε µια από τις µεγαλύτερες µορφές στην ιστορία της Α.Ε.Κ., ο Κώστας Νεγρεπόντης. ιακρίνεται στο κέντρο της δεύτερης σειράς στην αναµνηστική φωτογραφία του 1922. * Ανάµεσα στους κορυφαίους συλλόγους της Πόλης ήταν η «Ένωση Ταταούλων», το «Πέρα Κλουµπ», ο «Ερµής» του Πέραν, ο «Μέγας Αλέξανδρος» Βαθυρύακος στο Μπουγούκντερε, η «Ολυµπιάς» Θεραπειών στο Μπουγιούκ Ντερέ, ο «Α.Σ. Ηρακλής» στα Ταταύλα και το Καντίκιοϊ στην ασιατική ακτή της Κωνσταντινουπόλεως. ** εν υπάρχει επίσηµη καταγραφή, ούτε αναφέρεται στα αρχεία του συλλόγου. *** Σε ορισµένα έγγραφα της εποχής αναφέρεται πως η αρχική πρόταση για τα χρώµατα ήταν χρυσό και µαύρο. 13 ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ - ΑΕΚ ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΟ - ΜΠΑΣΚΕΤ
ΑΠΟ ΤΗΝ Ι ΡΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΙΟΙΚΗΣΗ Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντάρας υπήρξε από τα πιο δραστήρια µέλη της διοίκησης της Α.Ε.Κ. για περισσότερο από 30 χρόνια και αργότερα έγινε αντιπρόεδρος της Ε.Π.Ο. και µέλος της οργανωτικής επιτροπής του «Βαλκανικού Κυπέλλου». Η οµάδα της Α.Ε.Κ. σε αναµνηστική φωτογραφία στα δύσκολα προπολε- µικά χρόνια Τα ιδρυτικά µέλη του νεοσύστατου σωµατείου, τα οποία υπέγραψαν και το καταστατικό της ίδρυσης του συλλόγου µε την επωνυµία «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως» ήταν περισσότερα από σαράντα. Ανάµεσά τους ήταν ο Χρίστος Αλεξανδρίδης, ο Φωκίων ηµητριάδης (σπουδαίος σκιτσογράφος επί δεκαετίες στην εφηµερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»), ο Κώστας η- µόπουλος, ο Νικηφόρος Ελεόπουλος, ο Μενέλαος Καροτσιέρης, ο Τιµολέων Τάγαρης, ο Μίλτος Ιερεµιάδης, ο Αιµίλιος Ιωνάς, ο Μενέλαος Ιωνάς, ο Κώστας Ζαρίφης, ο Στέφανος Κεχαγιάς, ο Παντελής Καραγιάννης, ο Κωνσταντίνος Κωνσταντάρας, ο Αλέξανδρος Μακρίδης, ο Λευτέρης Παξιµαδάς, ο Κωνσταντίνος Σπανούδης, ο Αλέξανδρος Στρογγυλός, ο Γιάννης Χρυσαφίδης, ο Κώστας Χρυσόπουλος, ο Βασίλης Φρυδάς, και οι Φίλιππος Φλωρίδης, Κώστας Θεοφανίδης, Αλέξανδρος Στρογγυλός, Κώστας Αναγνωσταράς, Χάρης Γρηγοριάδης, Παντελής Καραγιάννης, Π. Κιοπκάς, Θ. Παπαδηµητρίου, Τιµολέων Ιωάννου, Ιωάννης Σπορίδης, Κ. Ποιητίδης, Χ. Ζεµπούλης, Μ. Μαυρόπουλος, Β. Λαζαρίδης, Π. Μπαρκούλης, Ι. Εµµανουηλίδης, Ρ. Τριανταφυλλίδης, Π. Γεωργιάδης, Γ. Χαραλαµπίδης, Π. Μαζλουµής, Μ. Σισµάνογλου, Κ. Μανιατάκης, Α. Σαββόγλου, Χρ. Γεωργιάδης. Τα γραφεία της Χ.Α.Ν. στην οδό Μητροπόλεως αποτέλεσαν την πρώτη στέγη του συλλόγου, στην οποία η προσωρινή διοικούσα επιτροπή εξέλεξε και το πρώτο διοικητικό συµβούλιο. Πρώτος πρόεδρος της Αθλητικής Ενώσεως Κωνσταντινουπόλεως εκλέχθηκε ο Κωνσταντίνος Σπανούδης (µετέπειτα βουλευτής και υπουργός στην κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου). Τη θέση του αντιπροέδρου κατέλαβε ο καθηγητής Νίκος Ελεόπουλος, πρόσωπο µε µεγάλη ακαδηµαϊκή αναγνώριση και λάτρης του αθλητισµού. Την πρώτη διοίκηση συµπλήρωναν ως µέλη του διοικητικού συµβουλίου ο Κώστας ηµόπουλος (γεν. γραµµατέας), ο Τιµολέων Τάγαρης (ταµίας), ο Μενέλαος Καροτσιέρης (σύµβουλος) κι ο Μίλτος Ιερεµιάδης (σύµβουλος). Το καταστατικό της Α.Ε.Κ. κατατέθηκε στις 2 Ιουλίου 1924 στο Μονο- µελές Πρωτοδικείο Αθηνών και εγκρίθηκε στις 18 Σεπτεµβρίου 1924, µε την υπ' αριθµόν 3844 απόφαση. Η Α.Ε.Κ. αναγνωρίστηκε επίσηµα από τον Σ.Ε.Γ.Α.Σ., τη µοναδική αναγνωρισµένη αθλητική οµοσπονδία της χώρας, τον Νοέµβριο του ίδιου έτους. Μετά την ίδρυση της Αθλητικής Ένωσης Κωνσταντινουπόλεως στην Αθήνα το 1924 ακολούθησαν παρόµοιες κινήσεις από πολιτιστικούς συλλόγους και σωµατεία Κωνσταντινουπολιτών σε άλλες πόλεις σε όλη την Ελλάδα. Σύµφωνα µε τα επίσηµα αρχεία της εποχής, δηµιουργήθηκαν περισσότερες από δέκα παρόµοιες αθλητικές ενώσεις. Το 1925 ιδρύθηκε η Α.Ε.Κ. Θεσσαλονίκης, το 1929 ιδρύθηκε η Α.Ε.Κ. Τρίπολης και λίγο αργότερα παρόµοια αθλητικά σωµατεία στην Πάτρα, στη Λάρισα, στην Κοµοτηνή, στην Καβάλα ακόµα και στον Πειραιά! 14
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑ ΑΣ Η ευφορία λόγω της ίδρυσης ενός συλλόγου µε σκοπό την «περισυλλογήν και συγκέντρωσιν των εκ Κωνσταντινουπόλεως εν Αθήναις και Πειραιεί Αθλητών» το 1924 είχε κινητοποιήσει εκατοντάδες πολίτες στην πρωτεύουσα. Μέσα σε λίγους µήνες προκάλεσε το ενδιαφέρον δεκάδων αθλητών αλλά και πολλών νέων από προσφυγικές οικογένειες, που ήθελαν να συµµετάσχουν «εις την προσπάθειαν προς διάδοσιν του αθλητισµού µεταξύ της νεολαίας και προς ανάδειξιν όσο το δυνατόν περισσοτέρων αθλητών, ικανών να αντιπροσωπεύουν τον Αθλητισµόν Κωνσταντινουπόλεως εις τα Ελληνικά Στάδια και τα ιεθνή τοιαύτα [ ]», παρά τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαβίωσης πολλών οικογενειών από την Πόλη και κυρίως από τη Μικρά Ασία αλλά και τη συνηθισµένη «αδράνειαν του θέρους» στην Αθήνα. Η αρχή ήταν εξαιρετικά δύσκολη, καθώς έπρεπε να ξεκινήσουν από το µηδέν. Τα γραφεία της Χ.Α.Ν. στην οδό Μητροπόλεως, που παραχώρησε στην Α.Ε.Κ. ο καθηγητής του «Άθενζ Κόλετζ» και λάτρης του αθλητισµού, Νικηφόρος Ελεόπουλος, έγιναν η πρώτη στέγη του νέου συλλόγου. Οι προπονήσεις για την επιλογή των παικτών της πρώτης οµάδας έγιναν στο χώρο του Ολυµπίου ιός, αν κι ο Παναθηναϊκός είχε εκφράσει τη θέλησή του να παραχωρήσει το γήπεδό του, γιατί η περιοχή που είχε επιλέξει η διοίκηση της Α.Ε.Κ. δεν ήταν κατάλληλη για τη σωστή εκγύµναση ποδοσφαιριστών. Μέσα σε ένα δίµηνο από την ιδρυτική συνέλευση είχαν επιλεχθεί οι παίκτες και µέχρι το φθινόπωρο του 1924 η οµάδα ήταν έτοιµη για τον πρώτο επίσηµο αγώνα της. Την αποτελούσαν οι καλύτεροι παίκτες που είχαν αγωνιστεί σε οµάδες της Πόλης, µε µοναδική εξαίρεση τη θέση του τερµατοφύλακα, όπου είχε επιλεχθεί ο Νίκος Κίτσος, πρώην πρωταθλητής αλµάτων του Εθνικού Γ. Σ. Ήταν ο µοναδικός που δεν είχε γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη, αλλά όσοι είχαν αγωνιστεί στην Πόλη ήταν ήδη εγγεγραµµένοι σε άλλους συλλόγους της Αθήνας. Το πρώτο φιλικό ορίστηκε στα τέλη Νοεµβρίου* του 1924 µε αντίπαλο τον Ολυµπιακό των Ανδριανοπουλαίων** στο Ποδηλατοδρόµιο του Φαλήρου. Ένα παιχνίδι ιστορικό, που ήθελαν να παρακολουθήσουν όλες οι γνωστές οικογένειες της Πόλης που είχαν µετοικήσει στην Αθήνα αλλά και χιλιάδες πρόσφυγες παρά «την ταλαιπωρία από το ταξίδι», όπως ανέφεραν δηµοσιεύµατα της εποχής. Μετά από ένα εξαιρετικό παιχνίδι η «Ένωση» νίκησε µε 3-2 την οµάδα του Πειραιά, παίζοντας επιθετικά από την αρχή του αγώνα µε πέντε «κυνηγούς»! Η οµάδα της Α.Ε.Κ. αγωνίστηκε µε τερµατοφύλακα τον Ν. Κίτσο, αµυντικούς τους Ιερεµιάδη και Θέµο Ασδέρη, µέσους τους Κεχαγιά, Παρασκευά, Κώστα ηµόπουλο και επιθετικούς τους Καραγιαννίδη, Μπαλτά, Μήλα, Ηλιάδη και Γεωργιάδη. Η πρώτη οµάδα στην ιστορία της Α.Ε.Κ. όπως παρατάχθηκε στα φιλικά προετοιµασίας του 1924 λίγους µήνες µετά την ίδρυση του συλλόγου. Στη φωτογραφία διακρίνονται (από τα αριστερά) οι: Αστέρης, Ιερεµιάδης, Χατζόπουλος, Καραγιαννίδης, Μήλας, Κίτσος, Κεχαγιάς, Ηλιάδης, Μπαλτάς, Κ. ηµόπουλος και Παρασκευάς. * εν υπάρχει επιβεβαιωµένη ηµεροµηνία για το παιχνίδι. Όµως, προηγήθηκε του φιλικού µε την οµάδα Άγιαξ Αθηνών, το οποίο έγινε στις 30 Νοεµβρίου του 1924. ** εν πρόκειται για τον Ολυµπιακό Σ.Φ.Π., ο οποίος ιδρύθηκε επίσηµα στις 10 Μαρτίου του 1925 αλλά για προγενέστερη οµάδα του Πειραιά, την οποία είχαν δηµιουργήσει οι Ανδριανόπουλοι. 15 ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ - ΑΕΚ ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΟ - ΜΠΑΣΚΕΤ