ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ :.. ΤΜΗΜΑ ΒΑΘΜΟΣ.
ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Mens* et animus et consilium et sententia civitātis* posita est in legibus*. Ut corpora* nostra sine mente*, sic civitas* sine lege* non stat. Milites his verbis admonet: «Hostes* adventāre* audio; speculatōres nostri eos prope esse* nuntiant. Vim* hostium cavēre* debetis; hostes enim de collibus* advolāre* solent et caedem* militum perpetrāre possunt». Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superāvit* et Saguntum vi expugnāvit*. Postea Alpes, quae Italiam ab Galliā seiungunt, cum elephantis transiit*. Ubi in Italiā fuit, apud Ticīnum, Trebiam, Trasumēnum et Cannas copias Rōmanōrum profligāvit* et delēvit*. Sulpicius Gallus legātus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerēbat. Serēnā nocte subito luna defecerat*; ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat* et exercitus* fiduciam amiserat*. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Να μεταφράσετε τα παραπάνω αποσπάσματα Ο νους και η ψυχή και η σκέψη και η κρίση της πολιτείας βρίσκεται στους νόμους. Όπως τα σώματά μας (δεν υπάρχουν) χωρίς το πνεύμα, έτσι η πολιτεία δε στέκεται χωρίς το νόμο Συμβουλεύει τους στρατιώτες με αυτά τα λόγια: «Πληροφορούμαι ότι οι εχθροί πλησιάζουν. Οι δικοί μας ανιχνευτές αναγγέλλουν ότι αυτοί βρίσκονται κοντά. Πρέπει να φυλάγεστε από την ορμή των εχθρών. Γιατί οι εχθροί συνηθίζουν να ορμούν από τους λόφους και μπορούν να διαπράξουν σφαγή των στρατιωτών. Ο Αννίβας, στρατηγός Καρχηδόνιος, σε ηλικία είκοσι έξι ετών νίκησε με πόλεμο όλα τα έθνη της Ισπανίας και κυρίευσε με τη βία το Σάγουντο. Έπειτα πέρασε με ελέφαντες τις Άλπεις, οι οποίες χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλατία. Μόλις βρέθηκε στην Ιταλία, κατατρόπωσε και κατέστρεψε τις στρατιωτικές δυνάμεις των Ρωμαίων κοντά στον (ποταμό) Τίκινο, τον (ποταμό) Τρεβία, τη (λίμνη) Τρασιμένη και τις Κάννες. Ο Σουλπίκιος Γάλλος ήταν ύπαρχος του Λεύκιου Αιμίλιου Παύλου, ο οποίος διεξήγε πόλεμο εναντίον του βασιλιά Περσέα. (Μια) ξάστερη νύχτα ξαφνικά το φεγγάρι είχε πάθει έκλειψη. Εξαιτίας του ξαφνικού (παράξενου και φοβερού) θεάματος τρόμος είχε καταλάβει τις ψυχές των στρατιωτών και ο στρατός είχε χάσει το ηθικό (του).
2. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται : Mens : την αιτιατική ενικού αριθμού mentem Consilium : την κλητική ενικού αριθμού consilium Corpora nostra :την αιτιατική ενικού αριθμού Corpus nostrum Verbis : την αιτιατική πληθυντικού αριθμού verba Annos : την γενική πληθυντικού αριθμού annorum Hostes : την αφαιρετική ενικού αριθμού hoste Speculatores nostri : την ονομαστική ενικού αριθμού Speculator noster Vim : την γενική πληθυντικού αριθμού. virium Elephantis : την γενική πληθυντικού αριθμού Elephantorum-elephantium Omnes gentes : την αφαιρετική ενικού αριθμού Omni gente Serena nocte : την γενική πληθυντικού αριθμού Serenarum noctium Exercitus : την δοτική ενικού αριθμού Exercitui-exercitu
Lege : την γενική πληθυντικού legum Collibus : την γενική πληθυντικού collium Fiducia : την δοτική ενικού fiduciae Μονάδες 9 3. Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού των παρακάτω αντωνυμιών : his, eos, quae huius-huic-hoc-hoc eius-ei-eum-eo cuius-cui-quam-qua Μονάδες 3 4. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω προτάσεις, αφού μεταφέρετε όλους τους κλιτούς τύπους στον αντίθετο αριθμό. Milites his verbis admonet/ Militem hoc verbo admonent hostes enim de collibus* advolāre* solent et caedem* militum perpetrāre possunt»./ hostis enim de colle advolāre* solet et caedes* militis perpetrāre potest» ob repentīnum monstrum terror animos militum invaserat* / ob repentīna monstra terrores animum militis invaserant* Μονάδες 8
5. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για τον καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους : Posita est : το γ ενικό της οριστικής του ενεστώτα της παθητικής φωνής. ponitur Stat : το β ενικό της οριστικής του μέλλοντα της παθητικής φωνής. Staberis/-re debetis : το γ πληθυντικό της οριστικής του μέλλοντα της ίδιας φωνής. debebunt Advolare :το γ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα της παθητικής φωνής advolati-ae-a erunt Seiungunt : το β ενικό της οριστικής του παρακειμένου της ενεργητικής φωνής. seiunxisti Cavere :το απαρέμφατο μέλλοντα της παθητικής φωνής. Cautum iri Esse : το γ πληθυντικό της οριστικής του παρακειμένου. Fuerunt-fuere Nuntiant : το γ πληθυντικό της οριστικής του μέλλοντα της ενεργητικής φωνής. nuntiabunt Invaserat :το γ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα της παθητικής φωνής. invaditur Admonet :το γ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα της ενεργητικής φωνής admonuerint Μονάδες 10
6. Να αναγνωρίσετε την συντακτική θέση των λέξεων In legibus : είναι εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της στασης σε τόπο στο posita est sine lege : είναι εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της στέρησης στο non stat verbis : είναι αφαιρετική οργανική του τρόπου στο admonet annos : είναι αιτιατική του χρόνου στο natus Luci Aemili Pauli : είναι γενική κτητική στο legatus Hostes(το πρώτο): είναι υποκείμενο στο ειδικό απαρέμφατο adventare,ετεροπροσωπία Postea : : είναι επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο transiit Nostri: είναι ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο speculatores Esse: είναι ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο nuntiant Hostium: είναι γενική κτητική στο vim Militum (στο τελευταίο απόσπασμα): είναι γενική αντικειμενική στο caedem Vi: είναι αφαιρετική οργανική του τρόπου στο expugnavit Regem: είναι ομοιόπτωτος προσδιορισμός, παράθεση στοpersen Nocte: είναι αφαιρετική του χρόνου στο defecerat repentinum: είναι ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο monstrum 30 Μονάδες