ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Transcript

1 ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟ i) Postea Alpes, quae Italiam ab Galliā seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italiā fuit, apud Ticīnum, Trebiam, Trasumēnum et Cannas copias Rōmanōrum profligāvit et delēvit. Populus Rōmānus cladem Cannensem pavidus audīvit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedīvit ii) Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnōvit; extractum imperatōrem eum salutāvit. Hinc ad commilitōnes suos eum adduxit. Ab his in castra delātus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moritūrum eum miserātur. Postero die Claudius imperātor factus est. iii) Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiāle petit filiae sorōris, ipsa fēcit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sorōris filiā persedēbat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audirētur. Tandem puella, longā morā standi fessa, rogāvit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Α. Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα. Μονάδες 40 Β. Παρατηρήσεις 1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται παρακάτω. Alpes: την γενική πληθυντικού αριθμού elephantis: την αφαιρετική ενικού αριθμού cladem: την κλητική ενικού αριθμού pavidus: την αφαιρετική ενικού αριθμού του ουδετέρου στον συγκριτικό βαθμό insidiis: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού Fabii: την κλητική ενικού αριθμού suos: τον ίδιο τύπο στο β πρόσωπο για πολλούς κτήτορες pedes: την ονομαστική ενικού αριθμού tristis: το θετικό βαθμό του επιρρήματος postero: την ίδια πτώση στο θηλυκό γένος στον υπερθετικό omen: την κλητική πληθυντικού αριθμού nuptiāle: την αφαιρετική του ενικού αριθμού filiae: τη δοτική πληθυντικού αριθμού

2 aliqua: τη γενική ενικού αριθμού του ουδετέρου loco: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού Μονάδες Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για τα παρακάτω ρήματα. Σε κάθε περίπτωση να λάβετε υπόψη το υποκείμενο. seiungunt: την πτώση του supinο που δηλώνει την αναφορά transiit: την δοτική του γερουνδίου profligāvit: το ίδιο πρόσωπο στον άλλον αριθμό στην υποτακτική παρατατικού στην ενεργητική περιφραστική συζυγία expedīvit: την αιτιατική πληθυντικού του ουδετέρου της μετοχής του ενεστώτα discurrens: το απαρέμφατο παρακειμένου adduxit: το β ενικό πρόσωπο προστακτική ενεστώτα ενεργητικής delātus est: το ίδιο πρόσωπο στον άλλον αριθμό στην οριστική συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή moritūrum: το β ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα miserātur: τα απαρέμφατα του μέλλοντα και του συντελεσμένου μέλλοντα fēcit: το β πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού και στις δύο φωνές congruens: το γ πληθυντικό της οριστικής ενεστώτα στην ίδια φωνή fessa: τον ίδιο χρόνο στο γ ενικό πρόσωπο στην υποτακτική της παθητικής περιφραστικής συζυγίας cederet: το απαρέμφατο μέλλοντα στη φωνή που είναι Μονάδες 15 3.α. discurrens miles pedes eius animadnertit: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3 3.β. dum vox congruens proposito audiretur: να συμπτύξετε την πρόταση σε μετοχή (εννοούμενο ποιητικό αίτιο a Caecilia). Μονάδες 3 3.γ. Postero die Claudius imperator factus est: να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική (εννοούμενο ποιητικό αίτιο a Romanis). Μονάδες 4 3.δ. ubi (Hannibal) in Italia fuit profligavit: να κάνετε τις αναγκαίες μεταβολές στην περίοδο ώστε i) να δηλώσετε την ίδια χρονική σχέση χρησιμοποιώντας υποτακτική στη δευτερεύουσα πρόταση () και ii) αντικαθιστώντας τον ubi με τον αντίστροφο cum (Μονάδες 3).

3 Μονάδες 5 4.α. fessa: να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση δηλώνοντας αντικειμενική αιτιολογία. 4.β. Tu eum latentem adgnovisti: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση ώστε να δηλώνει την απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. Μονάδες 4 4.γ. Populus cladem audivit: να μετατρέψετε τη σύνταξη της πρότασης σε απαρεμφατική με εξάρτηση από το ρήμα debeo (). Ακολούθως, να μεταφέρετε την πρόταση στην παθητική φωνή χρησιμοποιώντας την παθητική περιφραστική συζυγία (Μονάδες 3). Μονάδες 5 4.δ. Caecilia uxor Metelli: να αναλύσετε τον ομοιόπτωτο προσδιορισμό uxor στην ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση. 4.ε. Tandem puella rogavit materteram: να μετατρέψετε τη σύνταξη της πρότασης σε απαρεμφατική με εξάρτηση από τη φράση puella dixit ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α i).έπειτα πέρασε με ελέφαντες πάνω από τις Άλπεις, που χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλατία. Μόλις βρέθηκε στην Ιταλία, κατατρόπωσε κι εξολόθρευσε τις ρωμαϊκές στρατιές στον ποταμό Τίκινο, στον ποταμό Τρεβία, στη λίμνη Τρασιμένη και στις Κάννες. Οι Ρωμαίοι πληροφορήθηκαν έντρομοι την καταστροφή στις Κάννες. Ο Αννίβας ξέφυγε από την ενέδρα του Φαβίου Μάξιμου στην περιοχή του Φαλέρνου. ii). Ένας στρατιώτης που έτρεχε πέρα δώθε πρόσεξε τα πόδια του τον αναγνώρισε που κρυβόταν τον τράβηξε έξω και τον αναγόρευσε αυτοκράτορα. Από εκεί τον οδήγησε στους συντρόφους του. Αυτοί τον μετέφεραν στο στρατόπεδό τους σκυθρωπό και περιδεή, ενώ το πλήθος που τον συναντούσε τον λυπόταν σαν να επρόκειτο να πεθάνει. Την άλλη μέρα ο Κλαύδιος ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας. iii) Η Καικιλία, η σύζυγος του Μετέλλου, ενώ επιδίωκε την εμφάνιση κάποιου γαμήλιου οιωνού για την κόρη της αδελφής της, σύμφωνα με τις πατροπαράδοτες συνήθειες, δημιούργησε η ίδια οιωνό. Μια νύχτα δηλαδή καθόταν με την κόρη της αδελφής (της) σε κάποιο μικρό ιερό και περίμενε μέχρις ότου ακουστεί κάποια φωνή που να ανταποκρινόταν στον σκοπό τους. Τελικά η κοπέλα, κουρασμένη από την πολλή ορθοστασία, ζήτησε από τη θεία (της) να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση της.

4 Β 1. Alpium elephanto & elefante clades pavidiore Fabi insidias vestros pes triste postrema/postuma omina nuptiali filiabus (filiis) alicuius loca 2. seiunctu transeundo profligaturi essent expedientia discurrisse/discucurrisse adduc delati erunt moreris/morere miseraturam esse /miseratam fore faceretis / fieretis congruunt fatiscenda fuerit cessuram esse 3.α. pedes eius a milite discurrenti animadversi sunt. Η μετοχή παίρνει κατάληξη i γιατί είναι επιθετική. 3.β. vocem congruentem proposito auditura. Η μετοχή τίθεται σε χρόνο μέλλοντα γιατί η δευτερεύουσα χρονική πρόταση, παρόλο που εκφέρεται με παρατατικό, δηλώνει το υστερόχρονο. 3.γ. Postero die Romani Claudium imperatorem fecerunt

5 3.δ. i) cum (Hannibal) in Italia fuisset apud Ticīnum, Trebiam, Trasumēnum et Cannas copias Rōmanōrum profligāvit ii) cum repente (Hannibal) in Italia fuit apud Ticīnum, Trebiam, Trasumēnum et Cannas vix copias Rōmanōrum profligāverat 4.α. quod (puella) longa mora standi fessa erat 4.β. Noli eum latentem adgnoscere Ne eum latentem adgnoveris 4.γ. Populus cladem audire debet Clades audienda est populo 4.δ. Caecilia, quae uxor Metelli erat. Επιλέγουμε παρατατικό στην εκφορά της δευτερεύουσας πρότασης επειδή το ρήμα εξάρτησης βρίσκεται σε χρόνο ιστορικό (το fecit που είναι παρακείμενος). 4.ε. Puella dixit tandem se materteram rogavisse Επιμέλεια: Μαρκοβίτη Ευγενία, Πετρομελίδης Βασίλης