ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (2007-2013) ΟΔΗΓΟΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) της ΕΕ και από την ΑνΑΔ ως εθνική συμμετοχή Ιούλιος 2012
ii
ΠΡΟΟΙΜΙΟ Ο Οδηγός παρέχει βασικές πληροφορίες στους Υποψηφίους στο πλαίσιο της συμμετοχής τους στο Σύστημα Επαγγελματικών Προσόντων, για να τους βοηθήσει στην πορεία τους κατά τη διαδικασία της Εξέτασης και Πιστοποίησης. Συγκεκριμένα, ο Οδηγός περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη Δομή και το Περιεχόμενο των Πρότυπων Επαγγελματικών Προσόντων, την Εξέταση και την Πιστοποίηση των Υποψηφίων σε Επαγγελματικά Προσόντα της Οικοδομικής Βιομηχανίας. Τα Επαγγελματικά Πεδία που έχουν οριστεί για την Οικοδομική Βιομηχανία, για τα οποία προσφέρονται Επαγγελματικά Προσόντα, φαίνονται πιο κάτω. Τα Επαγγελματικά Πεδία έχουν τοποθετηθεί στην ιστοσελίδα της ΑνΑΔ (www.anad.org.cy) για εύκολη πρόσβαση και αξιοποίηση από ενδιαφερόμενα άτομα. Α/Α ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ 1 ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ 1,2,3 2 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΛΟΥΠΙΩΝ 2,3 3 ΞΥΛΟΥΡΓΙΚΑ 2 4 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΧΑΛΥΒΑ ΟΠΛΙΣΜΟΥ 2,3 ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ 5 ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ 2 6 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΘΕΡΜΑΝΣΕΩΝ 2 7 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΨΥΞΗΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ 2 8 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΩΝ 2 9 ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΑ 2 10 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΡΟΜΟΝΩΣΕΩΝ 2 11 ΞΗΡΑ ΔΟΜΗΣΗ 2 12 ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΥΑΛΟΠΙΝΑΚΩΝ 2 13 ΥΠΕΡΥΨΩΜΕΝΑ ΔΑΠΕΔΑ 2 14 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΕΡΓΟΥ 4 iii
iv
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΠΟΝΟΜΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ 5 4.1. Στάδια Απονομής 5 4.2. Συντελεστές της Εξέτασης και Πιστοποίησης 6 4.3. Ποιοι μπορούν να αποκτήσουν τα Επαγγελματικά Προσόντα 6 4.4. Αίτηση και Ένταξη Υποψηφίων 7 4.5. Διάγνωση/Ατομικό Πλάνο Εξέτασης Υποψηφίων 8 4.6. Ανατροφοδότηση /Βελτίωση/Κατάρτιση Υποψηφίων 8 4.7. Εξέταση Υποψηφίων 8 4.8. Μέθοδοι Εξέτασης 9 4.9. Επαλήθευση Εξέτασης 10 4.10. Έλεγχος Εντύπων Εξέτασης 11 4.11. Πιστοποίηση 11 4.12. Υποχρεώσεις Υποψηφίων 11 4.13. Επίλυση Διαφορών 12 iii 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ 1: Αριθμός Εξεταστικών Συναντήσεων/Ωρών κατά Επαγγελματικό Προσόν στην Οικοδομική Βιομηχανία v
vi
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου (ΑνΑΔ) είναι οργανισμός δημοσίου δικαίου που έχει ως αποστολή τη δημιουργία των προϋποθέσεων για προγραμματισμένη και συστηματική κατάρτιση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της Κύπρου σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς, για την ικανοποίηση των αναγκών της οικονομίας μέσα στα πλαίσια της κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής του κράτους. Ένα από τα συστήματα ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού το οποίο προωθείται από την ΑνΑΔ είναι το Σύστημα Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΕΠ). Το ΣΕΠ περιλαμβάνει τον Ορισμό των Πρότυπων Επαγγελματικών Προσόντων (ΠΕΠ), δηλαδή τη λεπτομερή καταγραφή των γνώσεων και δεξιοτήτων για κάθε επαγγελματική κατηγορία/επίπεδο σύμφωνα με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και την Απονομή Επαγγελματικών Προσόντων, δηλαδή την Ένταξη, την Εξέταση και την Πιστοποίηση Υποψηφίων. Σύμφωνα με τους περί Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Νόμους του 1999 έως 2007 [Ν.125(Ι)/1999, Ν.52(Ι)/2006 και Ν.21(Ι)/2007], η ΑνΑΔ έχει αρμοδιότητα και εξουσία να: ορίζει πρότυπα επαγγελματικά προσόντα για οποιαδήποτε κατηγορία ή κατηγορίες εργοδοτουμένων μεριμνά για τη διεξαγωγή εξετάσεων και εκδίδει τα σχετικά πιστοποιητικά επαγγελματικών προσόντων. Η ΑνΑΔ έχει οριστεί ως τελικός Δικαιούχος για το Έργο Εγκαθίδρυση και Λειτουργία Συστήματος Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΕΠ) στην Κύπρο, για την περίοδο 2007-2013, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) της ΕΕ και από την ΑνΑΔ ως εθνική συμμετοχή. 2. ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ Ο Ορισμός ΠΕΠ αφορά τη συγγραφή ενός επίσημα αναγνωρισμένου εγγράφου το οποίο περιλαμβάνει όλες τις εργασίες τις οποίες θα πρέπει να εκτελεί ένας εργαζόμενος σε συγκεκριμένο επίπεδο δεξιοτήτων και γνώσεων. Ο Ορισμός των ΠΕΠ γίνεται στο πλαίσιο εργασίας τομεακών Τεχνικών Επιτροπών Επαγγελματικών Προσόντων (ΤΕΕΠ) οι οποίες αποτελούνται από εκπροσώπους αρμοδίων υπηρεσιών του δημόσιου τομέα, των εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων και άλλους επαγγελματίες/ειδικούς. Έτσι, η εργασία σε σχέση με το Πρότυπο που αναπτύσσεται από το Συγγραφέα, εξετάζεται, συζητείται και οριστικοποιείται στο πλαίσιο της αρμόδιας ΤΕΕΠ. Το Πρότυπο όταν ολοκληρωθεί υποβάλλεται για έγκριση στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΑνΑΔ ως το αρμόδιο Σώμα. 1
Στο πλαίσιο του Έργου η ΑνΑΔ αναμένεται να ολοκληρώσει τον Ορισμό 85 ΠΕΠ σε διάφορους τομείς. Στη βάση των ΠΕΠ η ΑνΑΔ προχωρεί στην εξέταση και πιστοποίηση ατόμων που εκδηλώνουν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στο Σύστημα. Δομή του ΠΕΠ Κάθε Πρότυπο αποτελείται από αριθμό τομέων εργασίας οι οποίοι ομαδοποιούνται σε υποχρεωτικούς, επιλεγόμενους και πρόσθετους: Υποχρεωτικοί τομείς εργασίας είναι οι τομείς στους οποίους ο υποψήφιος πρέπει να εξεταστεί και να επιτύχει για να του απονεμηθεί το Επαγγελματικό Προσόν. Επιλεγόμενοι τομείς εργασίας είναι οι τομείς τους οποίους ο υποψήφιος μπορεί να επιλέξει για να εξεταστεί και έχουν σχέση με την εργασία του ή τα ενδιαφέροντά του. Τέλος, Πρόσθετοι τομείς εργασίας είναι οι τομείς για τους οποίους ο υποψήφιος δεν είναι απαραίτητο να εξεταστεί, αλλά στην περίπτωση που θα εξετασθεί και επιτύχει, αυτοί θα αναγράφονται στο συμπλήρωμα του πιστοποιητικού ως επιπρόσθετοι τομείς εργασίας. Ο τομέας εργασίας είναι το μικρότερο τμήμα ενός ΠΕΠ στο οποίο ο υποψήφιος μπορεί να εξετασθεί και να πιστοποιηθεί. Κάθε τομέας εργασίας περιγράφει τις επιμέρους εργασίες που το άτομο θα πρέπει να αποδείξει ότι γνωρίζει και είναι ικανό να εκτελεί σε συγκεκριμένο επίπεδο δεξιότητας. Για να αποκτήσει ο υποψήφιος το Επαγγελματικό Προσόν πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να εκτελεί καθορισμένο αριθμό τομέων εργασιών με δεξιότητα σε διάφορες συνθήκες. Kάθε ΠΕΠ αποτελείται από αριθμό τομέων εργασίας. Ο κάθε τομέας εργασίας αναλύεται περαιτέρω σε επιμέρους εργασίες. Για κάθε εργασία διατυπώνονται σαφή, μετρήσιμα και ποιοτικά Κριτήρια Απόδοσης, δηλαδή τι πρέπει να κάνει ο υποψήφιος για να αποδείξει ότι μπορεί να εκτελεί την εργασία. Ταυτόχρονα, καθορίζονται Πεδία Εφαρμογής, δηλαδή οι διαφορετικές περιπτώσεις /μεθόδοι/εξοπλισμός κλπ όπου αναμένεται να εκτελεί ο υποψήφιος την εργασία καθώς και οι Απαραίτητες Γνώσεις που χρειάζονται για την εκτέλεση της εργασίας. Στο Σχεδιάγραμμα 1 που ακολουθεί, παρουσιάζονται η δομή του ΠΕΠ, δηλαδή η ανάλυση σε τομείς εργασίας και εργασίες, ενώ η κάθε εργασία αναλύεται περαιτέρω σε κριτήρια απόδοσης, πεδία εφαρμογής και απαραίτητες γνώσεις. Στη δομή του ΠΕΠ περιλαμβάνονται και συνοπτική περιγραφή του περιεχόμενου του ΠΕΠ καθώς και οι απαιτούμενες μέθοδοι εξέτασης. 2
Σχεδιάγραμμα 1: Δομή Πρότυπου Επαγγελματικού Προσόντος ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΠ 3. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ Επαγγελματικό Προσόν σε συγκεκριμένο επίπεδο επαγγέλματος μπορεί να αποκτηθεί μετά από εξέταση σε πραγματικές συνθήκες εργασίας ή και σε αποδεκτές συνθήκες προσομοίωσης. Με το Επαγγελματικό Προσόν αποδεικνύεται ότι το άτομο είναι ικανό να εκτελέσει με επιτυχία συγκεκριμένο επάγγελμα και σε συγκεκριμένο επίπεδο δεξιότητας. Επομένως, το Επαγγελματικό Προσόν για ένα συγκεκριμένο επίπεδο επαγγέλματος, κατοχυρώνει τη δεξιότητα και τη γνώση και έτσι το άτομο είναι σε θέση να αποδείξει τις ικανότητες που κατέχει είτε για εξεύρεση εργασίας είτε για επαγγελματική ανάπτυξη και ανέλιξη. Τα Επαγγελματικά Προσόντα βασίζονται σε ΠΕΠ που έχουν καθοριστεί σύμφωνα με τις ανάγκες και απαιτήσεις της αγοράς εργασίας της Κύπρου, είναι αναγνωρισμένα και αναμένεται ότι θα ενσωματωθούν στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων το οποίο βρίσκεται ήδη σε διαδικασία σχεδιασμού. Τα Επαγγελματικά Προσόντα που προσφέρονται στο ΣΕΠ την περίοδο 2007-2013 είναι διαθέσιμα σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα της ΑνΑΔ. 3
Επίπεδα Επαγγελματικών Προσόντων Τα Επαγγελματικά Προσόντα, τα οποία λαμβάνουν υπόψη το επίπεδο των απαιτούμενων γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων και τον απαιτούμενο βαθμό ευθύνης, διαβαθμίζονται σε πέντε επίπεδα. Οι περιγραφές που ακολουθούν αποτελούν ένα πλαίσιο για το κάθε επίπεδο ξεχωριστά, ενώ διαφαίνεται και η πρόοδος από το ένα επίπεδο στο άλλο. Επίπεδα Περιγραφή Επίπεδο 1 Ικανότητα που αφορά στην εφαρμογή γνώσεων βασικού επιπέδου στην εκτέλεση διαφόρων εργασιών, οι περισσότερες των οποίων είναι τυπικές, στοιχειώδεις και επαναλαμβανόμενες. Επίπεδο 2 Ικανότητα που αφορά στην εφαρμογή εξειδικευμένων γνώσεων στην διεκπεραίωση σημαντικού φάσματος διαφόρων εργασιών, σε διάφορα πεδία εφαρμογής. Ορισμένες από τις εργασίες είναι περίπλοκες ή μη επαναλαμβανόμενες και απαιτείται κάποιος βαθμός υπευθυνότητας και αυτονομίας. Συχνά απαιτείται συνεργασία με άλλους, ίσως μέσω της συμμετοχής σε ομάδες εργασίας. Επίπεδο 3 Ικανότητα που αφορά στην εφαρμογή εξειδικευμένων γνώσεων στην διεκπεραίωση μεγάλου φάσματος διαφόρων εργασιών σε διάφορα πεδία εφαρμογής, περισσότερες των οποίων είναι περίπλοκες και μη επαναλαμβανόμενες. Απαιτείται μεγάλος βαθμός υπευθυνότητας και αυτονομίας και συχνά επίβλεψη ή καθοδήγηση άλλων. Επίπεδο 4 Ικανότητα που αφορά στην εφαρμογή γνώσεων σε ένα μεγάλο φάσμα διαφόρων περίπλοκων τεχνικών ή επαγγελματικών εργασιών που εκτελούνται σε διαφορά πεδία εφαρμογής και με σημαντικό βαθμό προσωπικής ευθύνης και αυτονομίας. Αναλαμβάνει την ευθύνη για την εργασία άλλων και συχνά την κατανομή των πόρων. Επίπεδο 5 Ικανότητα που αφορά στην εφαρμογή ενός φάσματος βασικών αρχών μέσα σε διαφορετικά και συχνά απρόβλεπτα πλαίσια. Απαιτείται πολύ σημαντική προσωπική αυτονομία και συχνά πολύ μεγάλος βαθμός ευθύνης για την εργασία άλλων και για την κατανομή ουσιαστικού μέρους των πόρων καθώς επίσης υπευθυνότητα για ανάλυση, διάγνωση, σχεδιασμό, προγραμματισμό, εφαρμογή και αξιολόγηση. 4
4. ΑΠΟΝΟΜΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ 4.1. Στάδια Απονομής Η Απονομή των Επαγγελματικών Προσόντων περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες από την υποβολή Αίτησης μέχρι την Πιστοποίηση των Υποψηφίων. Συγκεκριμένα : Αίτηση και Ένταξη Υποψηφίων στο ΣΕΠ Διάγνωση/Ατομικό Πλάνο Εξέτασης Υποψηφίων Εξέταση Υποψηφίων Ανατροφοδότηση/ Βελτίωση/ Κατάρτιση Υποψηφίων Έλεγχος/ Επαλήθευση Εξέτασης Έλεγχος Εντύπων Εξέτασης Πιστοποίηση Υποψηφίων Στο Σχεδιάγραμμα 2 που ακολουθεί παρουσιάζεται η λειτουργία της Απονομής Επαγγελματικών Προσόντων στο πλαίσιο του ΣΕΠ. Σχεδιάγραμμα 2: Απονομή Επαγγελματικών Προσόντων ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ (ΑνΑΔ) ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ & ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΠΛΑΝΟΥ ΕΞΕΤΑΣΗΣ (Εσωτερικός Εξεταστής) ΕΛΕΓΧΟΣ/ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ ΕΞΕΤΑΣΗΣ (Επαληθευτής) ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΕ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (Εσωτερικός και Εξωτερικός Εξεταστής) ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ (ΑνΑΔ) ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ 5
4.2. Συντελεστές της Εξέτασης και Πιστοποίησης Στο πλαίσιο της λειτουργίας αυτής εμπλέκονται και συνεργάζονται με τους Υποψηφίους: Τα Εξεταστικά Κέντρα, οι Εσωτερικοί Εξεταστές, οι Εξωτερικοί Εξεταστές, οι Επαληθευτές και οι Αρμόδιοι Λειτουργοί της ΑνΑΔ. Εξεταστικά Κέντρα για Εξέταση Υποψηφίων είναι τα εγκεκριμένα από την ΑνΑΔ Ιδρύματα Κατάρτισης και Επιχειρήσεις/Οργανισμοί. Τα Ιδρύματα Κατάρτισης και οι Επιχειρήσεις/Οργανισμοί που ενδιαφέρονται να εγκριθούν από την ΑνΑΔ ως Εξεταστικά Κέντρα, υποβάλλουν αίτηση μετά από σχετική προκήρυξη πρόσκλησης για επίδειξη ενδιαφέροντος. Εσωτερικοί Εξεταστές Εξεταστικών Κέντρων για Εξέταση Υποψηφίων είναι οι εγκεκριμένοι από την ΑνΑΔ ειδικοί οι οποίοι πληρούν καθορισθέντα κριτήρια έγκρισης Εσωτερικών Εξεταστών. Οι Εσωτερικοί Εξεταστές μπορεί να είναι εργοδοτούμενοι ή συνεργάτες Εξεταστικού Κέντρου. Εξωτερικοί Εξεταστές για Εξέταση Υποψηφίων είναι οι εγκεκριμένοι από την ΑνΑΔ ειδικοί οι οποίοι πληρούν καθορισθέντα κριτήρια έγκρισης Εξωτερικών Εξεταστών. Οι Εξωτερικοί Εξεταστές είναι συνεργάτες της ΑνΑΔ και ο ρόλος τους είναι να λαμβάνουν μέρος στη διαδικασία Εξέτασης ως μέλη διμελών Εξεταστικών Επιτροπών. Επαληθευτές Εξέτασης Υποψηφίων είναι οι εγκεκριμένοι από την ΑνΑΔ ειδικοί οι οποίοι πληρούν καθορισθέντα κριτήρια έγκρισης Επαληθευτών. Επαληθευτές είναι συνεργάτες της ΑνΑΔ και ο ρόλος τους είναι να ελέγχουν και να αξιολογούν τις διαδικασίες που ακολουθούνται και τις μεθόδους εξέτασης που αξιοποιούνται, ενώ είναι υπεύθυνοι και για τη γραπτή εξέταση. Αρμόδιοι Λειτουργοί της ΑνΑΔ είναι υπεύθυνοι για την έγκριση των Αιτήσεων και την Ένταξη Υποψηφίων, τον έλεγχο των εντύπων Διάγνωσης και Εξέτασης και την Πιστοποίηση των Υποψηφίων. 4.3. Ποιοι μπορούν να αποκτήσουν τα Επαγγελματικά Προσόντα Στο πλαίσιο εφαρμογής του Συστήματος παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης σε Επαγγελματικά Προσόντα τόσο σε εργαζόμενους όσο και σε αδρανείς και ανέργους. Η αποδοχή ενός ατόμου στο Σύστημα είναι ανεξάρτητη από το μορφωτικό του επίπεδο, τη συμμετοχή σε οποιοδήποτε εκπαιδευτικό πρόγραμμα ή πρόγραμμα κατάρτισης, το φύλο, την ηλικία και την εθνικότητα του. 6
Ο υποψήφιος θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει την απαιτούμενη εμπειρία και κατέχει τις απαραίτητες γνώσεις του συγκεκριμένου Επαγγελματικού Προσόντος στο οποίο ενδιαφέρεται να εξεταστεί. Έντυπα αίτησης για συμμετοχή στο ΣΕΠ είναι διαθέσιμα στα γραφεία της ΑνΑΔ, στα εγκεκριμένα Εξεταστικά Κέντρα, στα Επαρχιακά και Τοπικά Γραφεία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στην ιστοσελίδα της ΑνΑΔ (www.anad.org.cy). Σημειώνεται ότι η συμμετοχή υποψηφίων στη διαδικασία εξέτασης και πιστοποίησης κατά τη διάρκεια εφαρμογής του Συστήματος στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου Έργου είναι εντελώς δωρεάν. 4.4. Αίτηση και Ένταξη Υποψηφίων στο Σύστημα Επαγγελματικών Προσόντων Οι Υποψήφιοι για ένταξη στο ΣΕΠ, χρειάζεται να υποβάλουν σχετική αίτηση στην ΑνΑΔ. Στην αίτηση, για συγκεκριμένο Επαγγελματικό Προσόν, οι Υποψήφιοι θα πρέπει να συμπληρώσουν τα προσωπικά τους στοιχεία, την εκπαίδευση και επαγγελματική τους κατάρτιση, το επάγγελμα και τα χρόνια απασχόλησης σε αυτό, τις δεξιότητες/ τεχνικές γνώσεις και εμπειρίες που έχουν σχέση με τους επιμέρους τομείς εργασίας/ εργασίες του σχετικού Πρότυπου. Πρόσθετα, οι Υποψήφιοι θα πρέπει να συμπληρώσουν το έντυπο της Αυτοαξιολόγησης που αναφέρεται στους τομείς εργασίας του σχετικού Επαγγελματικού Προσόντος το οποίο τους ενδιαφέρει. Στην Αίτησή τους οι Υποψήφιοι είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν σε ποιο Εξεταστικό Κέντρο επιθυμούν να εξεταστούν. Οι υπηρεσίες της ΑνΑΔ, μετά την καταχώρηση και έλεγχο των Αιτήσεων, εξετάζουν αν οι Υποψήφιοι ικανοποιούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια για έγκριση. Με την Έγκριση των Αιτήσεων ενημερώνονται γραπτώς οι Υποψήφιοι και τα Εξεταστικά Κέντρα. Η ενημέρωση των Υποψηφίων σχετικά με τις διαδικασίες της Απονομής Επαγγελματικών Προσόντων αλλά και για το περιεχόμενο των ΠΕΠ θα γίνεται κυρίως από τα Εξεταστικά Κέντρα. Επίσης, οι Υποψήφιοι αναμένεται να προμηθευτούν από τα Εξεταστικά Κέντρα με αντίγραφο του Πρότυπου για μελέτη και προετοιμασία για την εξέταση. 7
4.5. Διάγνωση/Ατομικό Πλάνο Εξέτασης Υποψηφίων Η Διάγνωση των δεξιοτήτων και γνώσεων των Υποψηφίων γίνεται με έλεγχο και αξιολόγηση των Αιτήσεων από εγκεκριμένο από την ΑνΑΔ Εσωτερικό Εξεταστή του Εξεταστικού Κέντρου. Η Διάγνωση πραγματοποιείται στη βάση των απαιτήσεων του ΠΕΠ με σκοπό να διαπιστωθεί κατά πόσο ο Υποψήφιος πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις για συγκεκριμένο Επαγγελματικό Προσόν πριν προχωρήσει στην Εξέταση. Σχετικά διενεργείται και προσωπική συνέντευξη. Σημειώνεται ότι, οι Υποψήφιοι δεν είναι αναγκασμένοι να παρακολουθήσουν ειδικά προγράμματα κατάρτισης. Η ανάγκη παρακολούθησης οποιουδήποτε επιμορφωτικού προγράμματος κατάρτισης ή συμμετοχή σε οποιεσδήποτε άλλες συναφείς ενέργειες άτυπης ή μη τυπικής μάθησης, εντοπίζεται είτε στο στάδιο της Διάγνωσης είτε κατά τη διάρκεια της Εξέτασης. Σε τέτοια περίπτωση, οι Υποψήφιοι μπορούν να παρακολουθήσουν προγράμματα κατάρτισης, μονοεπιχειρησιακά ή πολυεπιχειρησιακά, ή να αναλάβουν τις αναγκαίες πρόσθετες εργασίες/καθήκοντα στην εργασία τους με στόχο τον εμπλουτισμό των γνώσεων και δεξιοτήτων τους ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες που θα παρουσιάζονται. Νοείται ότι, σε όλες τις περιπτώσεις θα εφαρμόζεται η ισχύουσα πολιτική κατάρτισης και χορηγιών. Οι Υποψήφιοι που κατά το στάδιο της Διάγνωσης θεωρηθούν ότι μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις ολόκληρου ή ουσιαστικού μέρους του ΠΕΠ, προχωρούν στο στάδιο της Εξέτασης και για το σκοπό αυτό ετοιμάζεται για κάθε Υποψήφιο το Ατομικό Πλάνο Εξέτασης, δηλαδή το πρόγραμμα της εξέτασης, από εγκεκριμένο από την ΑνΑΔ Εσωτερικό Εξεταστή του Εξεταστικού Κέντρου και πάντοτε σε συνεννόηση με τον Υποψήφιο αλλά και τον Εξωτερικό Εξεταστή. 4.6. Ανατροφοδότηση/ Βελτίωση/ Κατάρτιση Υποψηφίων Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας Εξέτασης, υπάρχει μια συνεχής ανατροφοδότηση του Υποψηφίου από την Εξεταστική Επιτροπή αναφορικά με την εξέλιξη της εξέτασης και την απόδοση του. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν αδυναμίες και ελλείψεις, ενημερώνεται έγκαιρα ο Υποψήφιος και του παρέχεται η οποιαδήποτε υποστήριξη, βοήθεια, συμβουλή και καθοδήγηση απαιτείται με στόχο την έγκαιρη βελτίωση των γνώσεων και δεξιοτήτων του ώστε να μπορέσει να προχωρήσει στην επιτυχή ολοκλήρωση της Εξέτασης των απαιτούμενων τομέων εργασίας. 4.7. Εξέταση Υποψηφίων Η εξέταση των Υποψηφίων διενεργείται σε εγκεκριμένα από την ΑνΑΔ Εξεταστικά Κέντρα με παρακολούθηση της εκτέλεσης της εργασίας σε πραγματικές συνθήκες εργασίας ή και σε αποδεκτές συνθήκες προσομοίωσης. Η εξέταση διενεργείται στη βάση του ΠΕΠ στο περιεχόμενο του οποίου έχει προετοιμαστεί ο Υποψήφιος. 8
H Εξέταση γίνεται από 2μελή Εξεταστική Επιτροπή που αποτελείται από τον Εσωτερικό Εξεταστή του κέντρου και τον Εξωτερικό Εξεταστή που ορίζεται από την ΑνΑΔ. Η εξέταση διαλαμβάνει 2-5 εξεταστικές συναντήσεις των 3 ωρών η κάθε μια, ανάλογα με το Πρότυπο και τον αριθμό τομέων εργασίας προς εξέταση. Κατάλογος των Επαγγελματικών Προσόντων με τον καθορισθέντα αριθμό συναντήσεων/ωρών εξέτασης επισυνάπτεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ 1. Η εξέταση γίνεται σε μικρές ομάδες υποψηφίων των 3 ατόμων. Ο έλεγχος και η αξιολόγηση της διαδικασίας και των μεθόδων Εξέτασης θα γίνεται από τρίτο ανεξάρτητο άτομο, τον Επαληθευτή ο οποίος επισκέπτεται το Εξεταστικό Κέντρο. Τα αποτελέσματα της εξέτασης καταγράφονται σε ειδικά έντυπα και κοινοποιούνται στην ΑνΑΔ από το Εξεταστικό Κέντρο. 4.8. Μέθοδοι Εξέτασης Η εξέταση διενεργείται σε πραγματικές συνθήκες εργασίας ή/ και σε αποδεκτές συνθήκες προσομοίωσης. Οι μέθοδοι εξέτασης που αξιοποιούνται αποφασίζονται από την αρμόδια τομεακή ΤΕΕΠ και είναι ενσωματωμένες στο ΠΕΠ. Αυτές δυνατόν να περιλαμβάνουν, εκτός από την παρακολούθηση της εκτέλεσης εργασίας, προφορικές ερωτήσεις, γραπτή εξέταση και ετοιμασία/παρουσίαση ειδικής εργασίας. Οι διάφορες μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εξέταση ανάλογα με το Επαγγελματικό Προσόν, είναι οι πιο κάτω: Παρακολούθηση της εκτέλεσης εργασίας σε Πραγματικές Συνθήκες Εργασίας. Η παρακολούθηση της εκτέλεσης εργασίας σε πραγματικές συνθήκες εργασίας είναι η βασική μέθοδος εξέτασης που πρέπει να ακολουθείται. Οι Υποψήφιοι θα πρέπει να γνωρίζουν πότε, πού και σε ποιους τομείς θα εξεταστούν σε κάθε εξεταστική συνάντηση. Παρακολούθηση της εκτέλεσης εργασίας σε Συνθήκες Προσομοίωσης Στις περιπτώσεις που μια εργασία είναι δύσκολο να γίνει ή σπάνια συμβαίνει σε πραγματικές συνθήκες εργασίας, τότε δημιουργείται το σχετικό περιβάλλον στο οποίο οι Υποψήφιοι καλούνται να εξεταστούν. Προφορικές Ερωτήσεις Επειδή για κάθε εργασία υπάρχουν απαραίτητες γνώσεις που πρέπει να κατέχουν οι Υποψήφιοι, η εξέταση των απαραιτήτων γνώσεων δύναται να γίνει με την υποβολή προφορικών ερωτήσεων σχετικών με την εξεταζόμενη εργασία. Οι προφορικές ερωτήσεις δίνουν την ευκαιρία στους Εξεταστές να πάρουν πρόσθετες πληροφορίες σε σχέση με τις γνώσεις και την ικανότητα απόδοσης των Υποψηφίων, λαμβάνοντας έτσι μια πιο ακριβή και ολοκληρωμένη εικόνα για το επίπεδο απόδοσης τους για συγκεκριμένη εργασία 9
για την οποία εξετάζονται. Ειδικότερα, οι Υποψήφιοι αναμένεται να αποδείξουν με τις απαντήσεις τους τι γνωρίζουν, πώς το εφαρμόζουν και γιατί ενεργούν με το συγκεκριμένο τρόπο. Γραπτή Εξέταση Η Γραπτή Εξέταση, ανάλογα με το Επαγγελματικό προσόν, γίνεται με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και σωστό/λάθος ή και με ερωτήσεις που απαιτούν απάντηση περιγραφικού τύπου. Η εξέταση αυτή γίνεται στο τέλος της διαδικασίας και εφόσον οι Υποψήφιοι έχουν εξεταστεί με επιτυχία στους υποχρεωτικούς και επιλεγόμενους τομείς. Η εποπτεία και η βαθμολόγηση της Γραπτής Εξέτασης γίνονται από τον Επαληθευτή. Προσωπική Συνέντευξη Η προσωπική συνέντευξη είναι ένας ευέλικτος τρόπος εξέτασης που παρέχει την ευκαιρία για περαιτέρω διερεύνηση προβλημάτων/θεμάτων που σχετίζονται κυρίως με την προσωπικότητα και άλλα χαρακτηριστικά του ατόμου που αφορούν την επικοινωνία, τις εποπτικές και άλλες ικανότητες χειρισμού υφισταμένων. Μελέτη Περίπτωσης Για τα Επαγγελματικά Προσόντα επιπέδου 3 και άνω, προνοείται η ετοιμασία και η παρουσίαση από τους Υποψηφίους μιας ειδικής εργασίας για να αποδείξουν τις ικανότητες τους σε ευρύ φάσμα δεξιοτήτων σε ένα τομέα εργασίας ή μεταξύ διαφορετικών τομέων εργασίας. Ο εξεταζόμενος καλείται να εξετάσει και να σχολιάσει μια ειδική περίπτωση που μπορεί να παρουσιαστεί στη διάρκεια της εργασίας του, να ερμηνεύσει τις πληροφορίες που του δίνονται, να αποφασίσει και να προτείνει μέτρα για επίλυση του προβλήματος. 4.9. Επαλήθευση Εξέτασης Η Επαλήθευση είναι ο έλεγχος της διαδικασίας και των μεθόδων εξέτασης που ακολουθούνται κατά την ώρα της Εξέτασης. Η Επαλήθευση πραγματοποιείται από εγκεκριμένο από την ΑνΑΔ Επαληθευτή με επίσκεψη στο Εξεταστικό Κέντρο κατά την ώρα της Εξέτασης των Υποψηφίων. Πρόσθετα, ο επαληθευτής αναλαμβάνει και τη διεξαγωγή της γραπτής εξέτασης των Υποψηφίων όπου απαιτείται από το Επαγγελματικό Προσόν. Όπως αναφέρθηκε ήδη, κατά την εξέταση διενεργούνται επί τόπου έλεγχοι από τον Επαληθευτή. Ο Επαληθευτής συνεργάζεται με την Ειδική Μονάδα Υποστήριξης Επαγγελματικών Προσόντων της ΑνΑΔ για τον ποιοτικό έλεγχο της Εξέτασης και την επιβεβαίωση της επίδοσης του Υποψηφίου. 10
Ο σκοπός της Επαλήθευσης της εξέτασης είναι για να εξασφαλιστεί ότι η εξέταση είναι ακριβής με βάση τα πρότυπα, αξιόπιστη, αντικειμενική, ανεξάρτητη και συνεπής, ανεξάρτητα από τους Εξεταστές, τα Εξεταστικά Κέντρα και το χρόνο/τόπο της εξέτασης. 4.10. Έλεγχος Εντύπων Εξέτασης Κατά το τέλος της Εξέτασης όλα τα έντυπα που έχουν υποβληθεί, ελέγχονται από τους αρμόδιους λειτουργούς της ΑνΑΔ με κριτήρια την ορθή συμπλήρωση, τη συνέπεια με τις απαιτήσεις του προτύπου, την αντικειμενικότητα όσον αφορά τη θέση των δυο εξεταστών για το αποτέλεσμα, την έκθεση και άλλες παρατηρήσεις των εξεταστών και του επαληθευτή. 4.11. Πιστοποίηση Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας Εξέτασης, υποβάλλονται από τα Εξεταστικά Κέντρα στην ΑνΑΔ τα προβλεπόμενα έντυπα και άλλα αποδεικτικά στοιχεία για επικύρωση και αποδοχή τους στο πλαίσιο της διαδικασίας Πιστοποίησης και Απόκτησης Επαγγελματικού Προσόντος. Πιστοποιητικό Επαγγελματικού Προσόντος θα απονέμεται σε άτομα που θα έχουν αξιολογηθεί με επιτυχία σε όλους τους απαιτούμενους τομείς εργασίας του συγκεκριμένου Πρότυπου. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, θα εκδίδεται Βεβαίωση Επιτυχίας Επαγγελματικού Προσόντος στους συγκεκριμένους τομείς εργασίας για τους οποίους οι υποψήφιοι θα έχουν αξιολογηθεί με επιτυχία. Η Έκδοση Πιστοποιητικού ή Βεβαίωσης Επιτυχίας Επαγγελματικού Προσόντος γίνεται από την ΑνΑΔ. 4.12. Υποχρεώσεις Υποψηφίων Οι Υποψήφιοι κατά τη διάρκεια τόσο της Διάγνωσης όσο και της Εξέτασης είναι υποχρεωμένοι: Να έχουν μελετήσει το ΠΕΠ και ειδικότερα τους τομείς εργασίας στους οποίους θα εξεταστούν. Να συνεργαστούν με τον Εσωτερικό Εξεταστή ώστε να γίνει η Διάγνωση και ο εντοπισμός τυχόν αδυναμιών/ελλείψεων και αναγκών κατάρτισης. Να είναι συνεπείς στις καθορισθείσες εξεταστικές συναντήσεις. 11
Να επιδεικνύουν με καθαρότητα, σαφήνεια και ακρίβεια το επίπεδο γνώσεων/δεξιοτήτων που κατέχουν έτσι ώστε οι Εξεταστές να ικανοποιηθούν για την ικανότητα τους. Να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη γνησιότητα των αποδεικτικών στοιχείων που τυχόν τους ζητηθούν. 4.13. Επίλυση Διαφορών Σε περίπτωση που υπάρχει ένσταση σχετικά με το αποτέλεσμα της Εξέτασης, ο Υποψήφιος για απόκτηση Επαγγελματικού Προσόντος έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτημα στην ΑνΑΔ για επανεξέταση. Το θέμα χειρίζεται Αναθεωρητική Επιτροπή που αποτελείται από το Γενικό Διευθυντή της ΑνΑΔ, το Διευθυντή Έρευνας και Προγραμματισμού και το Διευθυντή Υπηρεσιών Κατάρτισης στη βάση σχετικής έκθεσης γεγονότων για τη συγκεκριμένη περίπτωση που ετοιμάζεται από τον Υπεύθυνο του Έργου. Πρόσθετες Πληροφορίες Για διευκρινίσεις και πρόσθετες πληροφορίες σε σχέση με τον Οδηγό, οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να απευθύνονται στη Λειτουργό Ανθρωπίνου Δυναμικού 1 ης Τάξεως κα. Ζήνα Γαβριηλίδου στο τηλέφωνο 22390365 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση z.gavrielidou@hrdauth.org.cy,καθώς επίσης και στην ιστοσελίδα http://www.anad.org.cy της ΑνΑΔ. 12
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 13
14
ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ 1 ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ (ΣΕΠ) ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (2007-2013) ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ/ΩΡΩΝ ΚΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΟΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Επαγγελματικό Προσόν Αριθμός Συναντήσεων Ώρες Οικοδομικά 1 2 6 Οικοδομικά 2 4 12 Οικοδομικά 3 3 9 Κατασκευή Καλουπιών 2 4 12 Κατασκευή Καλουπιών 3 3 9 Ξυλουργικά 2 3 9 Επεξεργασία και Τοποθέτηση Χάλυβα Οπλισμού Σκυροδέματος 2 4 12 Επεξεργασία και Τοποθέτηση Χάλυβα Οπλισμού Σκυροδέματος 3 3 9 Υδραυλικά 2 4 12 Συστήματα Κεντρικών Θερμάνσεων 2 4 12 Συστήματα Ψύξης και Κλιματισμού 2 4 12 Εγκατάσταση και Συντήρηση Ανελκυστήρων 2 4 12 Χρωματισμοί και Διακοσμητικά Επιχρίσματα 2 3 9 15
Επαγγελματικό Προσόν Αριθμός Συναντήσεων Ώρες Συστήματα Υγρομονώσεων 2 3 9 Ξηρά Δόμηση 2 3 9 Τοποθέτηση Υαλοπινάκων 2 4 12 Υπερυψωμένα Δάπεδα 2 3 9 Διεύθυνση και Εποπτεία Έργου 4 5 15 16