ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΛΥΚΕΙΑΚΟΥ ΕΤΟΥΣ-ΤΑΞΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ Επιμορφωτική ημερίδα «ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΤΥΧΙΟ ΤΙ; Εκπαίδευση, ασφαλής ένταξη και γνωριμία με την αγορά εργασίας» Λάρισα 24/4/2018 Καφετζοπούλου Όλγα ΠΕ Μηχανικών Προϊσταμένη Τμήματος Γ Μαθητείας ΕΠΑ.Λ. και Μάθησης στο Χώρο Εργασίας Διεύθυνση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης ΥΠ.Π.Ε.Θ. 1
-ΥΠΟΒΑΘΡΟ -ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ -ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ: 3/2017 -ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ: 10/2017 -ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ: 10/2018 2
ΤΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ 3
Ευρωπαϊκό περιβάλλον 1. Θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία (2012 Σύσταση Συμβουλίου) 2. Θέσπιση πλαισίου ποιότητας της πρακτικής άσκησης (2012 Πρωτοβουλία της Ε.Ε.) 3. Δημιουργία ευρωπαϊκής συμμαχίας για τη βελτίωση των θέσεων μαθητείας (Ιούλιος 2013) 4. Προώθηση της μάθησης στην εργασία, με ιδιαίτερη έμφαση σε προγράμματα μαθητείας (Σύνοδος Κορυφής Ρίγα 2015 ) 5. Πρόταση και συμφωνία σε μια κοινή δήλωση με τίτλο «Προς ένα κοινό όραμα για τις θέσεις μαθητείας» κοινωνικών εταίρων ( Μάιος 2016) 6. Ένταξη στο νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων εύρυθμων προγραμμάτων μαθητείας (Ε.Ε. Ιούνιος 2016) 7. Πρόγραμμα εργασίας της Ε.Ε. για το 2017 «για ένα πλαίσιο ποιότητας για τις θέσεις μαθητείας στην περαιτέρω ανάπτυξη της κινητικότητας των μαθητευόμενων..» (Οκτώβριος 2016)
Ευρωπαϊκός ορισμός μαθητείας το μαθησιακό περιβάλλον εναλλάσσεται μεταξύ χώρου εργασίας και φορέα εκπαίδευσης ή κατάρτισης εντάσσονται στην επίσημη επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, οι μαθητευόμενοι αποκτούν συγκεκριμένο προσόν καθώς και επίσημα αναγνωρισμένο πιστοποιητικό οι μαθητευόμενοι συνήθως υπάγονται σε καθεστώς υπαλλήλου και αμείβονται για την εργασία τους υπό ιδανικές συνθήκες, βασίζονται σε σύμβαση ή επίσημη συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και του μαθητευόμενου, αλλά ενίοτε βασίζονται και σε σύμβαση με το εκπαιδευτικό ίδρυμα. Cedefop, ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΜΑΪΟΣ 2014 ISSN 1831-2462 5
Παράγοντες που επηρεάζουν τη σύνδεση εκπαίδευσης & αγοράς εργασίας 1. Απασχόληση και Ανεργία το φαινόμενο ΝΕΕΤ 2. Δημογραφικά Στοιχεία 3. Επενδύσεις στην εκπαίδευση 4. Εκπαιδευτικές στρατηγικές και πολιτικές 5. Αξιολόγηση και Ποιότητα της ΕΕΚ 6. Αναντιστοιχία δεξιοτήτων 7. Οικονομική κρίση 8. Χρηματοδότηση μαθητείας 9. Συμμετοχή των εργοδοτών 10. Συμμετοχή κοινωνικών εταίρων 11. Χαμηλή ελκυστικότητα της ΕΕΚ 12. Χαμηλή αποτελεσματικότητα της ΕΕΚ 13. Χαμηλή συμμετοχή στη συνεχιζόμενη κατάρτιση
Εθνικό περιβάλλον Ένας θεσμός από το 1952 Στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας Απόψεις της εκπαιδευτικής κοινότητας Το «κρυφτό» της μαθητείας με το εκπαιδευτικό σύστημα Απουσία τεχνογνωσίας 7
Θεσμικό πλαίσιο ΥΠΠΕΘ 2013-2016 Ν.4186/2013: δύο βασικοί κύκλοι σπουδών επαγγελματικής τυπικής εκπαίδευσης: α. «Δευτεροβάθμιος Κύκλος Σπουδών» και β. ο «Μετα-δευτεροβάθμιος κύκλος σπουδών» ή «Τάξη Μαθητείας». Μαθητεία στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα Ν.4310/2014: Η Μαθητεία δεν εντάσσεται στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα Ν. 4336/2015: Συγκεκριμένες δεσμεύσεις της χώρας για πλαίσιο ποιότητας και θέσεις μαθητείας Ν. 4386/2016, όπως τροποποιήθηκε: Μεταλυκειακό έτος-τάξη μαθητείας, κύκλος σπουδών του ΕΠΑ.Λ. και ανήκει στο μη τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα Προαιρετικό Κάτοχοι απολυτηρίου και πτυχίου ΕΠΑ.Λ. Δυικό σύστημα εκπαίδευσης (μαθητείας) Διάρκεια 9 μήνες Μαθητεία με εκπαίδευση στο χώρο εργασίας, Εργαστηριακό Μάθημα Ειδικότητας και Προπαρασκευαστικά Μαθήματα Πιστοποίησης
ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 9
Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο
Στρατηγικές Κατευθύνσεις για τη Μαθητεία 11 2 Αναβάθμιση και διεύρυνση του θεσμού της Μαθητείας Διασφάλιση της Ποιότητας Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών Εξασφάλιση ικανού αριθμού θέσεων μαθητείας Πιλοτικές Δράσεις Μαθητείας Αξιοποίηση διεθνούς εμπειρίας και συνεργασιών Αξιολόγηση και ανατροφοδότηση
Χαρακτηριστικά της Μαθητείας ΥΠΠΕΘ Η μαθητεία απευθύνεται σε ενήλικες (απόφοιτοι τυπικής εκπαίδευσης) Διεξάγεται με βάση Πρόγραμμα Σπουδών βάσει συγκεκριμένων μαθησιακών αποτελεσμάτων Στη μαθητεία προβλέπεται ημερήσια αποζημίωση (75%) και ασφάλιση Επιτυγχάνεται συνεργασία εκπαιδευτικής δομής επιχείρησης (εκπαιδευτικός-επόπτης και εκπαιδευτής στο φορέα απασχόλησης) Μεθοδολογία για την αναβάθμιση της ΕΕΚ και την ενίσχυση της ελκυστικότητάς της Νέα εναλλακτική διαδρομή για αποφοίτους ΕΕΚ
ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ 13
Προκλήσεις Συνεργασία με συναρμόδιου φορείς Προσέγγιση αγοράς εργασίας (δημόσιοι ιδιωτικοί φορείς) με νέο τύπο μαθητείας Χρονική συγκυρία (αρχές 2017) Θεσμικό πλαίσιο & ανθρώπινοι πόροι Διαχείριση μαθητείας εντός ΥΠΠΕΘ Προσέγγιση εκπαιδευτικής κοινότητας - αντιμετώπιση στερεότυπων 14
ΠΡΩΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2017 15
Μάιος 2016 Αύγουστος 2017 1. Υλοποίηση τριών πιλοτικών Τάξεων Μαθητείας 2. Συνεργασία με ΟΑΕΔ 3. Ανάθεση αρμοδιότητας σε Διεύθυνση Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (15/02/2017) 4. Ευαισθητοποίηση & ταχύρυθμη επιμόρφωση στελεχών και εκπαιδευτικών 5. Τυποποίηση διαδικασιών (Οδηγός εφαρμογής/οδηγός διαχείρισης/σύστημα καταβολής επιδότησης ΕΔ) και εντύπων (παρουσιολόγια, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά) 6. Ολοκλήρωση θεσμικού πλαισίου Σύνολο 35 κανονιστικά κείμενα σε 15 μήνες, (5 Νόμοι, 1 Π.Δ., 11 ΚΥΑ, 18 ΥΑ) 7. Έναρξη τμημάτων Μεταλυκειακού έτους-τάξης μαθητείας στις 10/3/2017 (α φάση) 8. Παρακολούθηση υλοποίησης
Η μαθητεία στην Ελλάδα 2017 Μεταλυκειακό έτος-τάξη μαθητείας Οι μαθητευόμενοι του μεταλυκειακού έτους των ΕΠΑ.Λ θα δουλεύουν για 28 ώρες την εβδομάδα επιμερισμένες σε 4 ημέρες την εβδομάδα & 1 ημέρα (7 διδακτικές ώρες) θα βρίσκονται στο σχολείο. Επιδότηση 11 (<25 ετών) ή 14 (>25 ετών) ΥΠΠΕΘ, Εργοδότης 9,35 (εισφορές & αμοιβή)/ημέρα στον εργοδότη NQF/EQF5 ΙΕΚ Η συνολική διάρκεια είναι 960 ώρες και επιμερίζεται σε 192 ώρες κατάρτισης στο Ι.Ε.Κ., στο εξής «Πρόγραμμα Μαθητείας στο Ι.Ε.Κ.», και 768 ώρες μαθητείας στο χώρο εργασίας, στο εξής «Πρόγραμμα Μαθητείας στο χώρο εργασίας», σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού Λειτουργίας των Ι.Ε.Κ., όπως κάθε φορά ισχύει (5 ο εξάμηνο ) NQF/EQF5 ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ Η φοίτηση διαρκεί 2 σχολικά έτη, (4 εξάμηνα), κατά τη διάρκεια των οποίων οι μαθητές παρακολουθούν θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα στην ΕΠΑ.Σ (για 1 πρωινό και 4 απογευματινά) και παράλληλα (για 4 ή 5 ημέρες την εβδομάδα) πραγματοποιούν πρακτική άσκηση σε εργασίες συναφείς προς την ειδικότητά τους. NQF/EQF4
7 ειδικότητες Α φάση Μάρτιος 2017 Τεχνικός Εφαρμογών Πληροφορικής Υπάλληλος Διοίκησης και Οικονομικών Υπηρεσιών Τεχνικός Φυτικής Παραγωγής Βοηθός Νοσηλευτή Τεχνικός Ηλεκτρολογικών Συστημάτων, Εγκαταστάσεων και Δικτύων Σχεδιαστής Δομικών Έργων και Γεωπληροφορικής Τεχνικός Οχημάτων 18
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017 19
Προκλήσεις Επέκταση του θεσμού της μαθητείας Ανάπτυξη νέων ΠΣ (μαθησιακά αποτελέσματα) Ενεργοποίηση μηχανισμών διακυβέρνησης Συνεργασία με συναρμόδια Υπουργεία, ΙΕΠ, ΕΟΠΠΕΠ & ΟΑΕΔ Συστηματική προσέγγιση αγοράς εργασίας Αξιοποίηση εμπειρίας εκπαιδευτικών α φάσης μαθητείας Διάχυση της νέας εκπαιδευτικής μεθοδολογίας 20
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΦΑΣΗΣ 21
Βασικές κατευθύνσεις Διεύρυνση των υποψηφίων και σε αποφοίτους ΓΕΛ με πτυχίο ΕΠΑΛ Άρση ηλικιακού ορίου Επέκταση του θεσμού της μαθητείας σε 9 νέες ειδικότητες Ανάπτυξη 9 νέων ΠΣ με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα Συγκρότηση Εθνικής Επιτροπής και Τεχνικής Επιτροπής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ) Συγκρότηση Ομάδων Υποστήριξης Μαθητείας σε 13 Περιφέρειες Διυπουργική πρόσκληση στο δημόσιο τομέα για προσφορά θέσεων μαθητείας Ενεργοποίηση portal ΟΑΕΔ για δήλωση θέσεων μαθητείας όλων των τύπων Έναρξη τμημάτων μαθητείας Οκτώβριο και Δεκέμβριο του 2017 22
9 νέες ειδικότητες Β φάση Οκτώβριος 2017 Τεχνικός Τεχνολογίας Τροφίμων και Ποτών Υπάλληλος Τουριστικών Επιχειρήσεων Γραφικών Τεχνών Τεχνικός Ηλεκτρονικών και Υπολογιστικών Συστημάτων, Εγκαταστάσεων, Δικτύων και Τηλεπικοινωνιών Τεχνικός Εγκαταστάσεων Ψύξης Αερισμού και Κλιματισμού Βοηθός Ιατρικών Βιολογικών Εργαστηρίων Βοηθός Βρεφονηπιοκόμων Βοηθός Φυσικοθεραπευτή Αισθητικής Τέχνης 23
Αριθμητικά δεδομένα ΤΜΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΕΥΟΜΕΝΟΙ 3450 406 179 1044 ΣΥΝΟΛΟ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Α ΦΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Β ΦΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΘΗΤΕΥΟΜΕΝΩΝ Α ΦΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΘΗΤΕΥΟΜΕΝΩΝ Β ΦΑΣΗΣ
Σύνολο μαθητευομένων Α vs Β φάσης 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙ ΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΒΟΡ. ΑΙΓΑΙΟΥ ΔΥΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙ ΑΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙ ΑΣ ΚΡΗΤΗΣ ΝΟΤ. ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝ ΝΗΣΟΥ Α ΦΑΣΗ 34 298 30 23 81 52 206 3 153 40 17 66 41 Β ΦΑΣΗ 125 721 130 210 176 152 403 36 830 199 66 188 214 ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ενημέρωση-ευαισθητοποίηση 1. Ειδικό θεματικό πεδίο στην ιστοσελίδα του ΥΠΠΕΘ 2. Συνεχής ενημέρωση για τις εξελίξεις στο θεσμικό πλαίσιο (ιστοσελίδα ΥΠΠΕΘ) 3. Επιμόρφωση 180 εκπαιδευτικών Νομού Αττικής (2/2017) 4. Τηλεδιασκέψεις με εκπαιδευτικούς σε όλη την Ελλάδα 5. Έκδοση φυλλαδίων (έντυπη και ψηφιακή μορφή) 6. Αξιοποίηση ημερίδων ΥΠΕΡΓ για θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία με έμφαση στη μαθητεία (1000 εργοδότες- 300 εκπαιδευτικοί) 26
Ενημέρωση-ευαισθητοποίηση 7. Ενημέρωση εκπαιδευτικών και μαθητών σε συνεργασία με ΚΕΣΥΠ 8. Συνεντεύξεις τύπου Υφυπουργού και στελεχών της εκπαίδευσης σε περιφερειακό επίπεδο -Δελτία Τύπου 9. Παρουσίαση μαθητείας σε πρόγραμμα συνεχιζόμενης κατάρτισης Χαροκοπείου Πανεπιστημίου 10. Παρουσίαση Μεταλυκειακού έτους-τάξης Μαθητείας σε συνέδριο Ε.Ε.Φ. 11. Παρουσίαση σε συνεδρίαση FES στο Cedefop (4/2017) 12. Συμμετοχή σε εργαστήρια ΙΕΠ για ανάπτυξη νέων Π.Σ. 27
Ενημέρωση-ευαισθητοποίηση 13. Κεντρική εισήγηση για τη Μαθητεία των αποφοίτων των ΕΠΑ.Λ. σε ημερίδα ενημέρωσης στελεχών των Ι.Ε.Κ. 14. Spot για τη μαθητεία 15. Ενημέρωση δημοσίων φορέων και επιμελητηρίων 16. Εκδήλωση στο Σύνταγμα και σε πολλές άλλες πόλεις στην Ελλάδα 17. Συμμετοχή κ. Υφυπουργού σε ημερίδες κοινωνικών εταίρων, εκπαιδευτικών φορέων 18. Συναντήσεις κ. Υφυπουργού με εκπροσώπους οργανισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων 19. 28
29
ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ- ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2018 32
Προκλήσεις Σύσταση Συμβουλίου σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα μαθητείας (15/3/2018) Διοίκηση της μαθητείας Δημιουργία πυρήνων διαχείρισης σε περιφερειακό-τοπικό επίπεδο Υλοποίηση πρώτης πιστοποίησης εντός του 2018 Παρακολούθηση αποφοίτων μαθητείας Διερεύνηση κινήτρων για εργοδότες Απόδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων σε αποφοίτους Μεταλυκειακού έτους (αντίστοιχου επιπέδου 5) Διασύνδεση με Ευρωπαϊκά προγράμματα 33
Προκλήσεις Σε υψηλό βαθμό ετοιμότητας Εξειδίκευση συγχρηματοδοτούμενων έργων Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Πρόγραμμα ΙΕΠ 4.200 εκπαιδευτικοί Ενημέρωση σχολικών μονάδων 23/4/2018 Ευαισθητοποίηση επιχειρήσεων - επιμόρφωση εκπαιδευτών Πρόγραμμα Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Μελέτη για τη βελτίωση ελκυστικότητας ΕΕΚ Ολοκλήρωση πλαισίου για την πιστοποίηση αποφοίτων Εκδήλωση στα μέσα Μαΐου για τη διάχυση της μελέτης του Cedefop & τεχνική συνάντηση εργασίας για την επόμενη φάση 34
Προκλήσεις Σε πλήρη βαθμό ετοιμότητας - Υλοποιήθηκαν Αξιολόγηση πρώτης εφαρμογής Αποτίμηση μαθητείας ΙΕΠ Επικαιροποίηση ΠΣ Εκδόθηκαν 9 ΥΑ και υπό έκδοση 7 ΥΑ για τις πρώτες 7 ειδικότητες και για τις 5 νέες ειδικότητες Ασφαλιστικά θέματα μαθητευομένων Νέα διεύρυνση ειδικοτήτων Νέα Διυπουργική Πρόσκληση για την επόμενη φάση (10/2018) Απονομή ειδικών «προνομίων» σε αποφοίτους Μεταλυκειακού έτους (αντίστοιχου επιπέδου 5) Αναβολή στρατού, Επίδομα τριτέκνων, 150 μόρια σε προκηρύξεις του ΑΣΕΠ 35
36
5 νέες ειδικότητες Σύνολο 21 Συντήρησης Έργων Τέχνης Αποκατάστασης Τεχνικός Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Γ φάση Οκτώβριος 2018 Κατασκευών Τεχνικός Η/Υ και Δικτύων Η/Υ Βοηθός Φαρμακείου Κομμωτικής Τέχνης 37
ΣΥΝΟΨΗ 38
Τι δεν είναι μαθητεία 1. Εργασία 2. Πρακτική Άσκηση 3. Παρακολούθηση εργαστηριακού μαθήματος 4. Αδήλωτη εργασία 5. Εργασία άνευ αμοιβής 6. Αυτόματη απόδοση αναβαθμισμένου επιπέδου προσόντος 7. Σύστημα χωρίς κανόνες 8. Σύστημα χωρίς εποπτεία 9. Μια εκπαιδευτική μεθοδολογία χωρίς σύνδεση με την αγορά εργασίας 39
Στόχοι Ιδέες Αντί επιλόγου «Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει.» Νίκος Καζαντζάκης Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας 40