Νέος Κανονισμός Εκπόνησης Διδακτορικών Διατριβών 2014

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Νέος Κανονισμός Εκπόνησης Διδακτορικών Διατριβών 2014 1. Κανονισμός Εκπόνησης Διδακτορικών Διατριβών Με τον παρόντα Κανονισμό καθορίζονται η δομή, η λειτουργία και οι προϋποθέσεις εισαγωγής στο Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών, καθώς και οι διαδικασίες εκπόνησης διδακτορικής διατριβής και απόκτησης του Διδακτορικού Διπλώματος στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Ο Κανονισμός ισχύει και τίθεται σε λειτουργία στα πλαίσια του Ν. 3685/2008 «Θεσμικό Πλαίσιο για τις Μεταπτυχιακές Σπουδές». 2. Ορισμός Υπεύθυνου Διδακτορικών Σπουδών Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης ορίζεται υπεύθυνος Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος ως Υπεύθυνος Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών, αρμόδιος για την προετοιμασία της προκήρυξης υποβολής αιτήσεων υποψηφίων διδακτόρων, τη διαχείριση και ενημέρωση των ατομικών φακέλων τους, την παρακολούθηση και εποπτεία του έργου τους και την οργάνωση της ετήσιας ημερίδας παρουσίασης της προόδου των υποψηφίων διδακτόρων. Όλα τα παραπάνω καθήκοντα ασκούνται σε συνεργασία με τη Γραμματεία του Τμήματος. 3. Πρόσκληση Υποβολής Αιτήσεων Υποψηφίων Διδακτόρων Δικαίωμα υποβολής αίτησης για την εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής έχουν οι κάτοχοι Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (ΜΔΕ). Οι αιτήσεις των υποψηφίων υποβάλλονται στη Γραμματεία του Τμήματος έπειτα από πρόσκληση υποβολής αιτήσεων υποψηφίων διδακτόρων η οποία ανακοινώνεται δύο φορές το χρόνο (κάθε Νοέμβριο και Απρίλιο) και αναρτάται στην Ιστοσελίδα του Τμήματος, της Πολυτεχνικής Σχολής και του Πανεπιστημίου. Με ευθύνη του Υπεύθυνου Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών λαμβάνεται μέριμνα για τη μέγιστη δυνατή δημοσιότητα της κάθε πρόσκλησης. Η πρόσκληση περιλαμβάνει τις ευρύτερες ερευνητικές περιοχές που οι Καθηγητές του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος προτείνουν ως ερευνητικά αντικείμενα ενδιαφέροντός τους, τον Επιβλέποντα Καθηγητή ανά ερευνητικό αντικείμενο και τα στοιχεία επικοινωνίας του. Επιπλέον, η πρόσκληση περιγράφει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβολής αίτησης από τους ενδιαφερομένους. [Επισυνάπτεται πρότυπη πρόσκληση] 4. Υποβολή Αιτήσεων Με την αίτηση για την εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής, ο ενδιαφερόμενος συνυποβάλλει τα εξής: Αναλυτικό Βιογραφικό Σημείωμα, Αντίγραφο διπλώματος ή πτυχίου ή αναγνωρισμένου προπτυχιακού τίτλου σπουδών αλλοδαπής, και αναλυτική βαθμολογία σπουδών, Αντίγραφο μεταπτυχιακών σπουδών ή αναγνωρισμένου μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών αλλοδαπής, και αναλυτική βαθμολογία σπουδών, Πιστοποιητικό γνώσης Αγγλικής επιπέδου Γ1/C1 ή Γ2/C2, όπως καθορίζεται από το ΑΣΕΠ, 1

51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 Πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις επαγγελματικής ή ερευνητικής απασχόλησης, Αντίγραφα τυχόν δημοσιεύσεων ή ανακοινώσεων. 5. Κριτήρια Αποδοχής Υποψηφιότητας Ειδική επιτροπή αποτελούμενη από τον Υπεύθυνο Διδακτορικών Σπουδών, δύο Καθηγητές (ορισθέντες από τη ΓΣΕΣ) εξετάζει τις αιτήσεις και εισηγείται αιτιολογημένα προς τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης την αποδοχή ή μη του υποψήφιου διδάκτορα. Κατά την εξέταση των αιτήσεων ανά ερευνητική περιοχή, βαρύνουσα σημασία έχει η γνώμη του δυνητικά Επιβλέποντα. Τα κριτήρια αποδοχής της υποψηφιότητας για την εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος είναι τα ακόλουθα: 1. Ο ενδιαφερόμενος να διαθέτει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Ελληνικού ΑΕΙ ή ομοταγούς Πανεπιστημίου του εξωτερικού αναγνωρισμένου από τον ΔΟΑΤΑΠ στα γνωστικά αντικείμενα έρευνας και διδασκαλίας του Τμήματος ή τα πλέον συγγενή με αυτά, αλλά που προάγουν την ακαδημαϊκή διεπιστημονική φυσιογνωμία του Τμήματος. 2. Ο ενδιαφερόμενος να είναι Διπλωματούχος Απόφοιτος Πολυτεχνικών Σχολών ή Σχολών Θετικών Επιστημών ή Σχολών συναφούς αντικειμένου με αυτό του Τμήματος. 3. Ο ενδιαφερόμενος να διαθέτει βαθμό προπτυχιακού διπλώματος τουλάχιστον 6,5 ή εντός του υψηλότερου 10% των βαθμών του έτους του. 4. Ο ενδιαφερόμενος να έχει διδαχθεί και να έχει εξετασθεί επιτυχώς με βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 6,5 σε τέσσερα από τα παρακάτω προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά μαθήματα του Τμήματος: 1. Τεχνική Φυσικών Διεργασιών 2. Τεχνική Χημικών Διεργασιών 3. Ρευστομηχανική 4. Υδατική Χημεία 5. Ατμοσφαιρική Χημεία 6. Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική 7. Βιολογία 8. Ατμοσφαιρική Φυσική 9. Αντιρρυπαντική Τεχνολογία Ατμοσφαιρικών Ρύπων 10. Οικονομικά Περιβάλλοντος - Περιβαλλοντική Επίδοση Επιχειρήσεων 11. Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων & Περιβαλλοντική Επιθεώρηση 12. Μαθηματικός Λογισμός Διαφορικές Εξισώσεις Γραμμική Άλγεβρα 13. Πειραματικός Σχεδιασμός και Στατιστική Ανάλυση 14. Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία Ι 15. Τεχνολογία και Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Ι 16. Τεχνολογία και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Ι 2

101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 6. Αποκλίσεις από τα Κριτήρια Αποδοχής Υποψηφιότητας Σε περίπτωση που δεν ισχύει το κριτήριο 1 (ο ενδιαφερόμενος δεν είναι κάτοχος ΜΔΕ), η ειδική επιτροπή της παραγράφου 5 θα εισηγηθεί την αποδοχή ή μη του ενδιαφερομένου, σύμφωνα με τον ισχύοντα Νόμο. Σε περίπτωση που δεν ισχύει το Κριτήριο 3 (ο ενδιαφερόμενος δεν έχει βαθμό πτυχίου τουλάχιστον 6,5 ή εντός του υψηλότερου 10% των βαθμών του έτους του) γίνεται δεκτός έπειτα από εξέταση σε τέσσερα (4) σχετικά με την ερευνητική περιοχή μαθήματα του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών, όπως εισηγείται η Επιτροπή Εξέτασης Αιτήσεων, σε συνεννόηση με τον Επιβλέποντα, και αποφασίζει η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης. Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να επιτύχει σε κάθε εξεταζόμενο μάθημα βαθμολογία μεγαλύτερη ή ίση του 6,5. Οι εξετάσεις οργανώνονται με ευθύνη του Υπεύθυνου Διδακτορικών Σπουδών του Τμήματος, σε συνεννόηση με το διδάσκοντα κάθε μαθήματος. Σε περίπτωση που δεν ισχύει το Κριτήριο 4 (ο ενδιαφερόμενος δεν έχει διδαχθεί ή εξετασθεί επιτυχώς με βαθμό άνω του 6,5 σε τέσσερα μαθήματα της παραπάνω λίστας), τότε γίνεται δεκτός έπειτα από εξέταση στα μαθήματα που η τριμελής επιτροπή της παραγράφου 5 επιλέγει και εισηγείται στην ΓΣΕΣ. Ο συνολικός αριθμός μαθημάτων λόγω αποκλίσεων των Κριτηρίων 2, 3 και 4 δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά (7). Οι εξετάσεις οργανώνονται με ευθύνη του Υπεύθυνου Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών του Τμήματος, σε συνεννόηση με το διδάσκοντα κάθε μαθήματος. Οι απόφοιτοι ΠΜΣ του Τμήματος που δεν πληρούν το κριτήριο 4 εξετάζονται σε δύο (2) μαθήματα, ενώ εφόσον δεν πληρούν τα κριτήρια 2, 3 και 4 εξετάζονται σε τέσσερα μαθήματα (4). 7. Αποδοχή της Αίτησης και Ορισμός Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής Η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης ορίζει τη Τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή, για την επίβλεψη και καθοδήγηση του υποψηφίου, στην οποία μετέχουν ένας (1) Καθηγητής του Τμήματος, ως επιβλέπων, και άλλα δύο (2) μέλη, τα οποία μπορεί να είναι Καθηγητές του ίδιου ή άλλου Τμήματος του ίδιου ή άλλου Πανεπιστημίου της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, αποχωρήσαντες λόγω ορίου ηλικίας Καθηγητές ΑΕΙ, ΑΣΕΙ ή μέλη ΕΠ των ΤΕΙ και της ΑΣΠΑΙΤΕ ή ερευνητές των βαθμίδων Α, Β ή Γ αναγνωρισμένου ερευνητικού κέντρου του εσωτερικού ή εξωτερικού, οι οποίοι είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Τα οριζόμενα μέλη της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής θα πρέπει να έχουν την ίδια ή συναφή επιστημονική ιδιότητα με αυτή στην οποία ο υποψήφιος διδάκτορας εκπονεί τη διατριβή του. Κάθε Καθηγητής του Τμήματος μπορεί να επιβλέπει σε κάθε ακαδημαϊκό έτος έως πέντε (5) το πολύ υποψήφιους διδάκτορες. Η Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή σε συνεργασία με τον υποψήφιο διδάκτορα καθορίζει τον τίτλο της διδακτορικής διατριβής, ο οποίος εγκρίνεται από τη ΓΣΕΣ. Μερική τροποποίηση του τίτλου της διδακτορικής διατριβής ή τυχόν αναπροσαρμογή 3

151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 του στα δεδομένα που προκύπτουν από την έρευνα του Υποψήφιου Διδάκτορα επιτρέπεται με τεκμηριωμένη εισήγηση της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής και θετική απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. Σημαντική αλλαγή όμως του τίτλου η οποία υποδηλώνει μεταβολή του αντικειμένου έρευνας σημαίνει την έναρξη νέας διαδικασίας εκπόνησης διδακτορικής διατριβής. 8. Διαδικασία Εκπόνησης Διδακτορικής Διατριβής Η χρονική διάρκεια για την απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρία (3) πλήρη ημερολογιακά έτη, από την ημερομηνία ορισμού της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής. Το ανώτατο χρονικό όριο εκπόνησης Διδακτορικής Διατριβής δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 6 (έξι) πλήρη ημερολογιακά έτη, και κατά περίπτωση μπορεί να δίνεται παράταση για ένα (1) ημερολογιακό έτος, με απόφαση της ΓΣΕΣ μετά από αιτιολογημένη εισήγηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Η πάροδος και του χρόνου παράτασης συνεπάγεται την απώλεια της ιδιότητας του ΥΔ και την αφαίρεση του θέματος της διδακτορικής διατριβής, με απόφαση της ΓΣΕΣ. (ν. 3685/2008) Κατά τη διάρκεια εκπόνησης της Διδακτορικής Διατριβής, όλοι οι υποψήφιοι διδάκτορες υποχρεούνται στη παρακολούθηση και επιτυχή εξέταση συνολικά τεσσάρων (4) μαθημάτων (τουλάχιστον ένα ανά εξάμηνο) από αυτά που διδάσκονται στα πλαίσια των Προγραμμάτων Προπτυχιακών ή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος ή της Σχολής. Στην περίπτωση που ο υποψήφιος διδάκτορας δεν είναι κάτοχος ΜΔΕ, ο αριθμός των μαθημάτων ορίζεται σε 8 (τουλάχιστον 2 ανά εξάμηνο). Τα μαθήματα ορίζει ανά εξάμηνο η ΓΣΕΣ, έπειτα από εισήγηση του Επιβλέποντα Καθηγητή. Ο Υπεύθυνος Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών λαμβάνει γνώση και ενημερώνει το σχετικό αρχείο κάθε ΥΔ. Ο Υπεύθυνος Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών οργανώνει το Σεπτέμβριο κάθε έτους στην αίθουσα ΑΚ ανοικτή ημερίδα παρουσίασης της προόδου όλων των ΥΔ του Τμήματος. Στην ημερίδα θα παρευρίσκονται υποχρεωτικά όλοι οι ΥΔ του Τμήματος, τα μέλη ΔΕΠ ενώ θα προσκαλούνται οι προπτυχιακοί φοιτητές. Μετά τη διεξαγωγή της ημερίδας θα γίνεται η κατάθεση της υπογεγραμμένης από τη Τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή Ετήσιας Έκθεσης Προόδου κάθε ΥΔ για την έγκρισή της από τη ΓΣΕΣ. Σε περίπτωση μη κατάθεσης μίας (1) Ετήσιας Έκθεσης Προόδου ο ΥΔ διαγράφεται από το Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών, έπειτα από απόφαση της ΓΣΕΣ. Με απόφαση ΓΣΕΣ μετά από αίτηση του ΥΔ και αιτιολογημένη εισήγηση του Υπευθύνου Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών είναι δυνατή η αναστολή φοίτησης για περίοδο έως 2 έτη. 9. Ολοκλήρωση και Εξέταση της Διδακτορικής Διατριβής Όταν ο Επιβλέπων κρίνει ότι ολοκληρώθηκε η έρευνα του ΥΔ, αποστέλλει ανάτυπο της Διδακτορικής Διατριβής, όχι αναγκαστικά στη τελική του μορφή, και εισηγείται 4

201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 προς τη Τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή. Κάθε διαφωνία μέλους της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής διατυπώνεται εγγράφως με συγκεκριμένες υποδείξεις, παρατηρήσεις και διορθώσεις προς τον ΥΔ. Οι υποδείξεις αυτές είναι δεσμευτικές για τον ΥΔ. Κάθε ΥΔ προκειμένου να υποβάλει για τελική έγκριση τη Διδακτορική Διατριβή του θα πρέπει να έχει δημοσιεύσει ως πρώτος συγγραφέας τουλάχιστον δύο (2) εργασίες στο αντικείμενο της διατριβής με τον Επιβλέποντα σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό του Science Citation Index. Ο Υπεύθυνος Προγράμματος Διδακτορικών Σπουδών ενημερώνεται για όλες τις δημοσιευμένες εργασίες και ανακοινώσεις σε συνέδρια που ο ΥΔ υλοποιεί, τηρεί αρχείο προόδου και πιστοποιεί την ολοκλήρωση των τυπικών απαιτήσεων του Προγράμματος. Μετά τη πιστοποίηση αυτή γίνεται δυνατή η δημόσια παρουσίαση και εξέταση της Διδακτορικής Διατριβής του ΥΔ. Για την τελική αξιολόγηση και κρίση της διατριβής του ΥΔ, μετά την ολοκλήρωση των υποχρεώσεών του ορίζεται από τη ΓΣΕΣ επταμελής Εξεταστική Επιτροπή, στην οποία μετέχουν και τα μέλη της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής. Τέσσερα (4) τουλάχιστον μέλη της 7μελούς Εξεταστικής Επιτροπής πρέπει να είναι μέλη ΔΕΠ, εκ των οποίων τουλάχιστον δύο (2) πρέπει να ανήκουν στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος. Τα υπόλοιπα μέλη μπορεί να είναι μέλη ΔΕΠ Πανεπιστημίων της ημεδαπής ή ομοταγών ιδρυμάτων της αλλοδαπής, αποχωρήσαντες λόγω ορίου ηλικίας Καθηγητές ΑΕΙ, Καθηγητές ΑΣΕΙ ή μέλη ΕΠ των ΤΕΙ και της ΑΣΠΑΙΤΕ ή ερευνητές των βαθμίδων Α, Β και Γ αναγνωρισμένου ερευνητικού κέντρου του εσωτερικού ή του εξωτερικού, οι οποίοι είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Όλα τα μέλη της 7μελούς Εξεταστικής Επιτροπής πρέπει να έχουν την ίδια ή συναφή επιστημονική ειδικότητα με αυτή στην οποία ο ΥΔ εκπόνησε τη διατριβή του. Η 7μελής Εξεταστική Επιτροπή, αφού παραλάβει το τελικό κείμενο της διδακτορικής διατριβής, καλεί με ευθύνη του επιβλέποντα τον ΥΔ, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, για τη δημόσια υποστήριξη της Διδακτορικής Διατριβής. Η τελική υποστήριξη της Διδακτορικής Διατριβής πραγματοποιείται δημόσια ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής, εφόσον ο ΥΔ έχει καταθέσει την τελική έντυπη μορφή της διατριβής του, (α) στα μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής, (β) στη Γραμματεία του Τμήματος δύο αντίτυπα, και (γ) στο Εργαστήριο του Τμήματος, στο οποίο εκπόνησε τη Διδακτορική Διατριβή του. Η γλώσσα της διατριβής καθορίζεται με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. (άρθρο 9.4.γ του Ν. 3685) μετά από πρόταση της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Η διατριβή μπορεί είτε να γραφτεί ως μονογραφία ή ως μια σύνοψη με ήδη δημοσιευμένες εργασίες που επισυνάπτονται. Μετά την προφορική παρουσίαση της διατριβής, τα μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής υποβάλουν ερωτήσεις στον υποψήφιο και εν συνεχεία αποφασίζουν για την έγκριση και τη βαθμολογία της. Για την έγκριση της διατριβής απαιτείται η σύμφωνη γνώμη τουλάχιστον πέντε (5) μελών και βασικό κριτήριο αποτελεί η συμβολή της διατριβής στην επιστήμη. Η αξιολόγηση της συνολικής επίδοσης του υποψηφίου γίνεται με έναν από τους εξής χαρακτηρισμός: «Άριστα», «Λίαν Καλώς», «Καλώς». Στο τέλος της διαδικασίας 5

251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 εξέτασης συντάσσεται πρακτικό που περιλαμβάνει την αιτιολόγηση της ψήφου των μελών της ΕΕ, καθώς και την τελική απόφαση. Η απόφαση της Ε.Ε. προωθείται προς τη Γραμματεία του Τμήματος με σχετικό έντυπο υπογεγραμμένο από όλα τα μέλη της. Τέλος, σε επόμενη συνεδρία της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος, ακολουθείται η διαδικασία αναγόρευσης του υποψηφίου σε Διδάκτορα. Ο τίτλος του Διδακτορικού Διπλώματος είναι δημόσιο έγγραφο και απονέμεται με την εξής διατύπωση: Διδακτορικό Δίπλωμα στη Μηχανική Περιβάλλοντος (Doctorate Degree in Environmental Engineering). Τα πνευματικά δικαιώματα των διδακτορικών διατριβών που έχουν γίνει αποδεκτές ανήκουν από κοινού και εξ ίσου στον διδάκτορα, στον επιβλέποντα και στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος. Ο παρών Κανονισμός Διδακτορικών Σπουδών τίθεται αμέσως σε ισχύ και γνωστοποιείται σε έντυπη μορφή και μέσω της ιστοσελίδας των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος σε όλους τους ενδιαφερομένους. Ο παρών Κανονισμός έχει ισχύ και για τους ήδη υποψηφίους διδάκτορες του Τμήματος. 6