Δρ Ν. Σ. Χριστοδουλάκης

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Δρ Ν. Σ. Χριστοδουλάκης ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΑΘΗΝΑ 2011

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Επώνυμο: Όνομα: Όνομα Πατρός: Χριστοδουλάκης Νικόλαος Σοφοκλής Διεύθυνση εργασίας: Τομέας Βοτανικής, Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστημιούπολη 15701 - ΑΘΗΝΑ Ημερομηνία Γεννήσεως: 27 Οκτωβρίου 1954 Τόπος γεννήσεως: Αθήνα Υπηκοότητα: Ελληνική Στρατιωτική θητεία: Πολεμικό Ναυτικό - Κελευστής Μάρτιος 83 έως Νοέμβριος 84 Οικογενειακή κατάσταση: Έγγαμος με δύο παιδιά Σπουδές: Πτυχίο Βιολογίας (Λίαν Καλώς) 1978 Διδακτορικό Δίπλωμα (Άριστα) 1986 Υποτροφίες: ΙΚΥ 1973, 1974, 1975 Ξένες γλώσσες: Αγγλικά: a) Lower Certificate in English b) Southern Illinois University: Operational Competence in English Γαλλικά (μέτρια) Υπηρεσιακή κατάσταση: 1980 Επιστημονικός Συνεργάτης Γεν. Βοτανικής 1986 Λέκτορας Γενικής Βοτανικής 1995 Μόνιμος Λέκτορας στον Τομέα Βοτανικής 1998 Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής στον Τομέα Βοτανικής 2008 Αναπληρωτής Καθηγητής με μονιμότητα, στον Τομέα Βοτανικής (ΦΕΚ 796, σελ 6491, 29-08- 2008) 2

1 ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τόπος γέννησης, η Αθήνα. Έτος 1954. Βασική και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην Αθήνα. Σπουδές στο Τμήμα Βιολογίας του ΕΚΠΑ από το 1973. Πτυχίο το 1978 με τον βαθμό "Λίαν καλώς". Υποτροφία ΙΚΥ κατά τα τρία πρώτα χρόνια των σπουδών. Μεταπτυχιακές σπουδές για μικρό χρονικό διάστημα στο Πανεπιστήμιο του Waterloo (Καναδάς) και από το 1979 στο Εργαστήριο Γενικής Βοτανικής. Το Σεπτέμβριο του 1980 εκλογή σε θέση Επιστημονικού Συνεργάτη στο ίδιο Εργαστήριο. Κατάθεση του γραπτού δοκιμίου της Διδακτορικής Διατριβής το Φεβρουάριο του 1983. Κατάταξη στο Πολεμικό Ναυτικό το Μάρτιο του 1983. Απόλυση το Νοέμβριο του 1984. Εξέταση για το Διδακτορικό Δίπλωμα τον Ιανουάριο του 1986. Βαθμός: "Άριστα". Ένταξη σε θέση Λέκτορα στο Εργαστήριο Γενικής Βοτανικής τον Ιούνιο του 1986. Μονιμοποίηση στη θέση του Λέκτορα το 1995. Εκλογή σε θέση Επίκουρου Καθηγητή του Τομέα Βοτανικής το 1998. Εκλογή σε θέση Αναπληρωτή Καθηγητή με μονιμότητα του Τομέα Βοτανικής το 2008. Άριστη γνώση της Αγγλικής γλώσσας. Κατοικία στην Αθήνα, στην οδό Ειρήνης αρ. 22. στην Αργυρούπολη (164 52). Έγγαμος, πατέρας δύο παιδιών.

2 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ α) Διδασκαλία Συμμετοχή, από το 1978, ως άμισθος βοηθός στο Εργαστήριο Γενικής Βοτανικής και στη συνέχεια ως Επιστημονικός Συνεργάτης, στην εργαστηριακή εκπαίδευση των φοιτητών, Φαρμακοποιών και Βιολόγων. Διδασκαλία, από το 1986, στους φοιτητές του Τμήματος Βιολογίας, κεφαλαίων του μαθήματος "Βοτανική Ι" (το τμήμα του μαθήματος που αφορά στα όργανα των φυτών). Διδασκαλία στους φοιτητές του Τμήματος της Φαρμακευτικής του μαθήματος της "Γενικής Βοτανικής". Διδασκαλία κεφαλαίων του μαθήματος "Ανατομία Φυτών" στους φοιτητές του 5ου εξαμήνου του Τμήματος Βιολογίας. Από το 1999 αποκλειστικά υπεύθυνος (παραδόσεις και εργαστήρια) για το κατ επιλογήν αυτό μάθημα που διδάσκεται στο 3 ο εξάμηνο των σπουδών. Για αρκετά χρόνια υπεύθυνος για τη διοργάνωση και την πραγματοποίηση των εκπαιδευτικών εκδρομών του Εργαστηρίου Γενικής Βοτανικής. β) Συγγραφή σημειώσεων Συγγραφή μεγάλου μέρους των σημειώσεων που διανέμονταν στους φοιτητές του Φαρμακευτικού Τμήματος που παρακολουθούσαν τις παραδόσεις του υποχρεωτικού μαθήματος "Γενική Βοτανική". Οι σημειώσεις αυτές αποσύρθηκαν το 2000 αφού αντικαταστάθηκαν με το βοήθημα που διανέμεται και στους φοιτητές του Τμήματος Βιολογίας. Για το υποχρεωτικό μάθημα "Εισαγωγή στη Βοτανική" και συγκεκριμένα για το τμήμα του μαθήματος που αφορά τα όργανα των φυτών, δημιουργήθηκαν ψηφιοποιημένες διαλέξεις (Power Point) με μεγάλο αριθμό φωτογραφιών, επεξηγήσεων, animations κ.ά.. Ο ψηφιακός δίσκος (CD) που διατίθεται στους φοιτητές υπήρξε από τα πρώτα εκπαιδευτικά βοηθήματα του Τμήματος Βιολογίας σε ψηφιακή μορφή. Συγγραφή αναλυτικού εργαστηριακού οδηγού για τους φοιτητές που παρακολουθούσαν το μάθημα της Ανατομίας Φυτών. Ο οδηγός αυτός περιείχε μεγάλο αριθμό μικροφωτογραφιών και μακροσκοπικών εικόνων και διανέμετο, από το 2003, σε ψηφιακή μορφή. Αντικατάσταση των σημειώσεων της θεωρίας για το μάθημα "Ανατομία Φυτών" με ψηφιακούς δίσκους (CD) που περιείχαν τις διαλέξεις του μαθήματος, σε μορφή παρουσιάσεων Power Point. Ήταν διαθέσιμες στους φοιτητές παράλληλα με το CD του εργαστηρίου. 4

Τέλος, τον Ιανουάριου του 2011 κυκλοφόρησε, από τις Εκδόσεις Περπινιά, ο οδηγός εργαστηριακών ασκήσεων Βοτανικής για τους φοιτητές των Τμημάτων Βιολογίας και Φαρμακευτικής που παρακολουθούν τα μαθήματα «Εισαγωγή στη Βοτανική» και «Γενική Βοτανική» αντίστοιχα. Το βιβλίο είναι εξ ολοκλήρου τετράχρωμο και έχει τίτλο «Τα φυτά στο εργαστήριο». Έχει έκταση 112 σελίδων και ISBN 978-960-7390-03-5. Σχεδόν ταυτόχρονα, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, κυκλοφόρησε βιβλίο με τίτλο «ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΤΩΝ», ως οδηγός εργαστηριακών ασκήσεων για τους φοιτητές που παρακολουθούν το ομότιτλο κατ επιλογήν μάθημα του 3 ου εξαμήνου. Είναι και αυτό εξ ολοκλήρου τετράχρωμο, έχει έκταση 208 σελίδων και ISBN 978-960- 7390-02-8. Τον Αύγουστο του 2011 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Περπινιά βιβλίο επιγραφόμενο «ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΤΩΝ Τα φυτά ένδοθεν». Με το πρωτότυπο και εύληπτο κείμενό του περιγράφονται τα χαρακτηριστικά των ιστών και αναλύεται η δομή των φυτικών οργάνων (ρίζα, βλαστός, φύλλο, άνθος καρπός, σπέρμα) έτσι ώστε να καλύπτονται οι απαιτήσεις του γνωστικού αντικειμένου της Ανατομίας Φυτών όπως αυτό διδάσκεται σε όλα τα ΑΕΙ της χώρας. Η κατανόηση του κειμένου διευκολύνεται από την παρουσίαση περισσοτέρων από 750 έγρωμων φωτογραφιών οι οποίες, σχεδόν το σύνολό τους, προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα. Το βιβλίο αυτό έχει έκταση 320 σελίδων και ISBN 978-960- 7390-04-2. γ) Διπλωματικές εργασίες Κατά τη διάρκεια της θητείας στον Τομέα Βοτανικής έχω καθοδηγήσει τις παρακάτω Διπλωματικές Εργασίες : 1) Τσίμπανη Χαρίκλεια. (1990) Δομικές διαφορές στους δύο τύπους φύλλων του Sarcopoterium spinosum, ενός εποχιακά διμορφικού φυτού (Δημοσιεύτηκε - Εργασία Νο 12). 2) Κουτσογεωργοπούλου Λουκία. (1991) Αποτελέσματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη δομή των φύλλων των ειδών Eucalyptus camaldulensis και Olea europaea (Δημοσιεύτηκε - Εργασία Νο 16). 5

3) Μπαζός Ιωάννης. (1991) Ανατομία φύλλου σε τρία εποχιακά διμορφικά φυτά (Δημοσιεύτηκε - Εργασία Νο 14). 4) Παληαμπέλου Ελένη. (1992) Μελέτη των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην οργάνωση του επιδερμικού ιστού στα φύλλα των φυτών Eucalyptus camaldulensis και Olea europaea. 5) Πανδή Μαρίνα. (1992) Επίδραση των αέριων ρυπαντών στη δομή του φύλλου του φυτού Laurus nobilis L., ενός ανθεκτικού στη ρύπανση είδους. Μελέτη με οπτικό και ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. 6) Ψάλτη Μαρία. (1992) Η ιστορία της ζωής ενός φύλλου του φυτού Quercus coccifera. Ανατομία του φύλλου. 7) Πασχάλογλου Ευαγγελία - Άννα (1998) Μελέτη της φύτρωσης των σπερμάτων τριών ειδών καλλιεργούμενων φυτών σε υπόστρωμα που περιέχει ιλύ από βιολογική επεξεργασία λυμάτων. 8) Τσίρη Δήμητρα (1999) Μελέτη της φύτρωσης των σπερμάτων τριών ειδών καλλιεργούμενων φυτών σε υπόστρωμα που περιέχει ιλύ από βιολογική επεξεργασία λυμάτων. 9) Χατζαντώνη Κοκώνα (1999) Επίδραση των προϊόντων του βιολογικού καθαρισμού στην ανάπτυξη φυτών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή χαρτοπολτού. 10) Νικολακάκη Αναστασία (2000) Ανατομική μελέτη του φύλλου αρωματικών, φαρμακευτικών και δηλητηριωδών φυτών της ελληνικής χλωρίδας 11) Μεντή Ιουλία (2000) Μελέτη των στοματικών συμπλόκων στη πρωτογενή ρίζα του φυτού Ceratonia siliqua (Δημοσιεύτηκε - Εργασία Νο 25). 12) Κουλαξίζη Μαργαρίτα (2001- συνεργασία με το Univercita Statale di Milano) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών στο ενδημικό φυτό της Κρήτης Origanum dictamus 13) Χαλίδου Ειρήνη (2001) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε τέσσερα φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας 14) Κεχαγιόγλου Σοφία (2001) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε τέσσερα φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας 15) Ράϊκου Βασιλική (2002) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε τέσσερα φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας 16) Χρυσού Φλώρα (2002) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε τέσσερα φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας 17) Θανασοπούλου Αγγελική (2003) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε τέσσερα φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 18) Κολαΐτη Ρεγγίνα (2004) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε τέσσερα φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 6

19) Ανδριόπουλος Αντρέας (2004) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 20) Μπουζαλάς Κωστής (2005) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 21) Μούρμουρα Εύη (2005) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 22) Φωτεινόπουλος Παναγιώτης (2005) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 23) Πράσινου Ελένη (2006) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 24) Παυλόπουλος Παύλος (2006) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. 25) Λάμπρη Πηνελόπη (2008) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας (Δημοσιεύτηκε - Εργασία Νο 37). 26) Κόγια Δήμητρα (2008) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας (Δημοσιεύτηκε - Εργασία Νο 38). 27) Κόλλια Καλλιόπη (2008) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας (Δημοσιεύτηκε - Εργασία Νο 40). 28) Τσιάρτα Μύρια (2009) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας (Υποβλήθηκε για δημοσίευση). 29) Γεωργουδή Ματίνα (2010) Μελέτη της δομής του φύλλου και των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνική χλωρίδας. δ) Διπλωματικές εργασίες για Μεταπτυχιακά Διπλώματα Ειδίκευσης. 1) Αγγελόπουλος Αθανάσιος (2004): «Ο φλοιός των κωνοφόρων» "Προσαρμοστικοί μηχανισμοί των Μεσογειακών φυτών". Επιβλέπων. 2) Παναγόπουλος Δημήτρης (2005): «Οι νέες τεχνολογίες στη διδασκαλία και στην αξιολόγηση των βιολογικών μαθημάτων. Μια διδακτική προσέγγιση για την οικολογία». "Σύγχρονες τάσεις στη διδακτική των βιολογικών μαθημάτων και νέες τεχνολογίες". Επιβλέπων. 3) Βίτσα Βασιλική (2006): «Αρωματικά φυτά της Μεσογειακής χλωρίδας. Από το βιολογικό εργαστήριο, στη σχολική τάξη». "Σύγχρονες τάσεις στη διδακτική των βιολογικών μαθημάτων και νέες τεχνολογίες". Επιβλέπων. 7

4) Ψαρρά Αντιγόνη (2007): «Διαχείριση οικολογικών εννοιών στο αναλυτικό πρόγραμμα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης». "Σύγχρονες τάσεις στη διδακτική των βιολογικών μαθημάτων και νέες τεχνολογίες". Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή. ε) Διδακτορικές διατριβές Τριμελείς Συμβουλευτικές Επιτροπές Διδακτορικών Διατριβών: Κόλια Σμαράγδα, πτυχιούχος Γεωπονίας, "Πολυμορφισμός στα φύλλα του φρύγανου Thymus capitatus". Γεωργικό Πανεπιστήμιο (Τμήμα Γεωργικής Βιολογίας & Βιοτεχνολογίας (συνεδρία 23-10-1991). Κουτσογεωργοπούλου Λουκία, πτυχιούχος Βιολογίας, "Η επίδραση της όξινης βροχής στη δομή του φύλλου των μεσογειακών φυτών". Η υποψηφία διέκοψε για επαγγελματικούς λόγους. Η αίτηση της γθα διακοπή εγκρίθηκε στη Γ.Σ. της 02/03/1993. Τσάκου Αναστασία, πτυχιούχος Βιολογίας με θέμα "Η επίδραση των προϊόντων βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων στην ανάπτυξη καλλιεργούμενων φυτών". Τομέας Βοτανικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή: Ν. Χριστοδουλάκης (επιβλέπων) Β. Γαλάτης, Ν, Μάργαρης (επταμελής επιτροπή, ΓΣΕΣ 29-05-2001). Βερβέρης Χαράλαμπος, master Περιβάλλοντος (UK). Θέμα: "Εναλλακτικές πηγές πρώτων υλών για την παραγωγή χαρτιού". Τομέας Βοτανικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή Κ. Γεωργίου (επιβλέπων), Ν. Χριστοδουλάκης, Δ. Δανιηλίδης (ΓΣΕΣ 16-11-1999). (επταμελής επιτροπή, ΓΣΕΣ 26-06- 2007). Νικολακάκη Αναστασία, πτυχιούχος Βιολογίας με θέμα "Ανατομική μελέτη των εκκριτικών σχηματισμών σε φαρμακευτικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας". Τομέας Βοτανικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή: Ν. Χριστοδουλάκης (επιβλέπων ΓΣΕΣ 08-05-2001), Α. Χαρβάλα (Τομέας Φαρμακογνωσίας), Σ. Διαμαντόγλου. (επταμελής επιτροπή, ΓΣΕΣ 07-11-2006). Μεντή Ιουλία, πτυχιούχος Βιολογίας με θέμα "Βιοσυσσώρευση βαρέων μετάλλων και τοξικών υλικών σε φυτά από καλλιέργειες όπου έγινε χρήση προϊόντων βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων". Τομέας Βοτανικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή: Ν. Χριστοδουλάκης (επιβλέπων ΓΣΕΣ 20-06- 2002), Ι. Χήνου (Τομέας Φαρμακογνωσίας), Β.Γαλάτης. (επταμελής επιτροπή, ΓΣΕΣ 26-06-2007). Τσαντίλα Ελευθερία, πτυχιούχος Τμήματος Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Αιγαίου με θέμα "Χρήση προϊόντων βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων στις καλλιέργειες μεσογειακών φυτών" Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή: Ν. Χριστοδουλάκης (επιβλέπων ΓΣΕΣ 18-05-2004), Κ. Γεωργίου (Τομέας Βοτανικής), Α. Καραμάνος (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο). 8

Μέλος της επταμελούς εξεταστικής επιτροπής: Διδακτορική Διατριβή κ. Μίχου, Γεωργικό Πανεπιστήμιο (συνεδρία 23/17-09-1990) (τριμελής: Νιαβής, Δροσόπουλος, Καραμπουρνιώτης). Διδακτορική Διατριβή, Γεωργίας Παππά, Χημικού. «Παραγωγικές δυνατότητες καλλιεργειών αρωματικών φυτών σε εγκαταλειμμένες γεωργικές εκτάσεις η περίπτωση των ειδών Salvia triloba, Origanum onites, Origanum vulgare ssp. hirtum στα νησιά του Β. Αιγαίου». Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Περιβάλλοντος, Τομέας Διαχείρισης οικοσυστημάτων. Μυτιλήνη 2001. (τριμελής: Ν. Μάργαρης, Δ. Βώκου, Χ. Γιούργα Διδακτορική Διατριβή κ. Γερ. Φραντζιού (ΓΣΕΣ 04-12-2003), Τμήμα Βιολογίας, ΕΚ- ΠΑ. (τριμελής: Π. Αποστολάκος, Β. Γαλάτης, Ε. Ελευθερίου). Διδακτορική Διατριβή κ. Μάριου Ανδρέου (2010), Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ. (τριμελής: Γεωργίου Κυρ., Θάνος Κων., Δημόπουλος Παν.). 9

3 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Το ερευνητικό έργο έχει δημοσιευτεί σε 40 εργασίες όπως φαίνεται στο υπόμνημα που ακολουθεί στο τέλος του σημειώματος. Η πρώτη απ αυτές είναι η Διδακτορική Διατριβή ενώ άλλες δύο, αυτές με αριθμό 2 και 7 (με πλάγια γράμματα στο υπόμνημα), αναφέρονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Διδακτορική Διατριβή. Το σύνολο του δημοσιευμένου έργου μου θα μπορούσε να χωριστεί σε τέσσερεις ενότητες. Στην πρώτη απ αυτές, (περιλαμβάνει τις εργασίες με αριθμό 1, 2, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 17 και 18) γίνεται προσπάθεια να αναλυθούν με λεπτομέρεια τα δομικά χαρακτηριστικά των μεσογειακών φυτών. Στη δεύτερη (περιλαμβάνει τις εργασίες με αριθμό 3, 4, 5, 6, 9, 13, 15, 16, 19, 25 και 29) γίνεται προσπάθεια να εντοπιστούν οι δυνατότητες προσαρμογής των μεσογειακών φυτών σε συγκεκριμένες περιβαλλοντικές πιέσεις. Οι εργασίες της τρίτης ενότητας (αριθ. 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 30, 31 και 36), η οποία αντιπροσωπεύει ένα καινούργιο ερευνητικό πεδίο, έχουν σχέση με τις σύγχρονες μεθόδους της βιολογικής επεξεργασίας των αστικών λυμάτων και εστιάζονται στην προσπάθεια αξιοποίησης των προϊόντων της βιολογικής επεξεργασίας (ιλύος και νερού) για την καλλιέργεια φυτών. Στην τέταρτη ενότητα (εργασίες 29, 33 και 34, 35, 37, 38, 39, 40) γίνεται μια καινοτόμος προσπάθεια για την μελέτη και αξιοποίηση των ελληνικών φαρμακευτικών φυτών. Η ερευνητική αυτή προσπάθεια υποστηρίχτηκε αρχικά από πρόγραμμα ΠΕΝΕΔ, και οδήγησε, σε συνεργασία με τη φαρμακευτική εταιρία FAMAR A.E., στην απόκτηση Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας. Τέλος, η εργασία με αριθμό 35, αξιοποιώντας τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν στην τρίτη ενότητα εργασιών, δίνει απάντηση στην αγωνία των κατοίκων ενός μεγάλου ελληνικού νησιού σχετικά με ένα σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα. Μία από τις δημοσιεύσεις, αυτή με τον αριθμό 8 στο υπόμνημα, αναφέρεται στο textbook: "Plant Anatomy" του καθηγητού Abraham Fahn που χρησιμοποιείται ως εκπαιδευτικό βοήθημα από τους φοιτητές που διδάσκονται Βοτανική, σε όλο τον κόσμο. Η ίδια δημοσίευση θεωρήθηκε ενδιαφέρουσα από τον Dr. Paul Simons ο οποίος την σχολίασε σ ένα άρθρο του που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 27 Νοεμβρίου του 1987 στην επιστημονική σελίδα της εφημερίδας "THE GUARDIAN" που εκδίδεται στο Λονδίνο και το Μάντσεστερ. Τρεις άλλες εργασίες, οι υπ' αριθμ. 11, 12 και 14, έ- χουν μακροσκελή αναφορά στον τόμο "Anatomy of Xerophytes" της σειράς "Encyclopedia of Plant Anatomy". Για τον ίδιο τόμο, μετά από αίτηση των συγγραφέων (του καθηγητή Α. Fahn και του διευθυντή των Royal Botanic Gardens at Kew, Dr. D. Cutler), παραχωρήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν απ' αυτούς, τέσσερις πρωτότυπες φωτογραφίες. Μερικές από τις εργασίες (13, 16, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 30, 31 και 32) αναφέρθηκαν σε αλλεπάλληλες δημοσιεύσεις στον ελληνικό ημερήσιο Τύπο ενώ για την επιστημονική δραστηριότητα της ερευνητικής μας ομάδας παραχωρήθηκαν αρκετές συνεντεύξεις σε ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα. 10

Κατά το παρελθόν υπήρξαν επιστολές επιστημόνων από το εξωτερικό που σχολίαζαν ευνοϊκά το δημοσιευμένο έργο. Μετά από παρόμοια επιστολή, στις αρχές του 1991, ο Dr. Alan Macklon, ερευνητής στο MacΑuley Land Use Research Institute της Σκοτίας, επισκέφθηκε την Αθήνα. Άρχισε τότε συνεργασία με το ερευνητικό αυτό κέντρο της Σκοτίας για τη μελέτη της επίδρασης της όξινης βροχής στη δομή των φύλλων. Από τον Ιανουάριο του 1993 ανέλαβα διευθυντής ερευνητικού προγράμματος του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου το οποίο χρηματοδότησε η Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια του ENVIREG. Ο στόχος του προγράμματος αυτού ήταν η α- νάπλαση του περιβάλλοντος σε απερημωμένη περιοχή της νήσου Κω, γύρω από τις ε- γκαταστάσεις βιολογικής επεξεργασίας των λυμάτων με τη χρήση των προϊόντων των εγκαταστάσεων αυτών. Μετά από ένα χρόνο εργασιών το πρόγραμμα αυτό τιμήθηκε, από κοινού με τις συμμετοχές της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ολλανδίας, με χρυσό μετάλλιο σε παγκόσμιο διαγωνισμό για το περιβάλλον, που έγινε στη Μάλτα υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και άλλων διεθνών οργανισμών. Μετά τη βράβευση δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα στο έργο που είχε γίνει με αποτέλεσμα να υπάρξει για το νησί σημαντικό όφελος αφού η επιτυχία αυτή μεταδόθηκε από αρκετά ευρωπαϊκά τηλεοπτικά δίκτυα (RTL, ZDF, RAI UNO). Άρθρα επίσης γράφτηκαν στον ελληνικό ημερήσιο και περιοδικό Τύπο και αφιερώθηκαν στην επιτυχία αυτή δύο ημίωρες ραδιοφωνικές εκπομπές της ΕΡΑ. Εκτιμώντας το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που υπάρχει γύρω από τη χρήση των προϊόντων της βιολογικής επεξεργασίας των λυμάτων αλλά και την εξαιρετική σημασία που έχει αυτή για τη χώρα μας, ξεκίνησε πρόγραμμα έρευνας στο πεδίο αυτό (εργασίες 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 30, 31 και 32). Η προσπάθειά για την αξιοποίηση της ιλύος και του νερού στην ανάπτυξη των φυτών και τα θεαματικά αποτελέσματα που είχε αυτή, κίνησαν το ενδιαφέρον της KRUGER A.S. - Α. Ζαχαρόπουλος Α.Τ.Ε.. Πρόκειται για μεγάλη κοινοπραξία που κατασκευάζει μονάδες βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων σε όλο τον κόσμο. Η εταιρία αυτή χρηματοδότησε την ερευνητική προσπάθεια. Στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας εκπονήθηκε Διδακτορική Διατριβή από πτυχιούχο του Tμήματoς Βιολογίας με θέμα την επίδραση της ιλύος και του επεξεργασμένου νερού στην ανάπτυξη καλλιεργούμενων φυτών. Παράλληλα υπάρχει συνεργασία με το Δήμο της Κω, το Δήμο της Ίου (Κυκλάδων) και το Δήμο της Κερατέας οι εγκαταστάσεις των ο- ποίων χρησιμοποιούνται για το παραπάνω ερευνητικό πρόγραμμα. Μια δεύτερη Διδακτορική Διατριβή ολοκληρώθηκε επίσης στο ερευνητικό πεδίο της Κω, μελετώντας το αποτέλεσμα της μακράς χρήσης των προϊόντων εγκαταστάσεων βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων. Τελευταία, οι δραστηριότητες της ομάδας μας (εργασίες 28, 33, 34, 37-40) εστιάζονται στην ανατομική μελέτη των φαρμακευτικών, δηλητηριωδών και αρτυματικών φυτών, τον εντοπισμό των εκκριτικών σχηματισμών τους, την ιστοχημική ταυτοποίηση των προϊόντων δευτερογενούς μεταβολισμού που παράγουν ή/και συσσωρεύουν και τη διερεύνηση της δυνατότητας παραγωγής των επιθυμητών προϊόντων μέσω in vitro καλλιεργειών. Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας πρόκειται να ξεκινήσουν δύο Διδακτορικές Διατριβές. 11

Δημοσιεύσεις με τις αναφορές 1/ Χριστοδουλάκης ΝΣ (1984). Δομική Ανάλυση της Σκληροφυλλίας σε Αείφυλλα είδη της "Μακκίας" Βλάστησης. Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα. 4) Gratani L, Crescente MF, Rossi G Photosynthetic performance and water use efficiency of the fern Cheilanthes persica. PHOTOSYNTHETICA 35 (4): 507-516 1998 3) Christodoulakis NS Structural diversity and adaptations in some mediterranean evergreen sclerophyllous species. ENVIRON EXP BOT 32 (3): 295-& JUL 1992 2) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 1) Christodoulakis NS, Psaras GK A contribution to the root study of the evergreen sclerophylls. Anatomy of the primary root of Quercus coccifera L. FLORA 180 (5-6): 445-453 1988 2/ Μitrakos K and Christodoulakis NS (1981). Leaf Structural Diversity in Mediterranean Evergreen Sclerophylls. In: Margaris N.S. and H.A. Mooney (Eds): Components of productivity of Mediterranean-climate Regions-Basic and Applied Aspects. Dr W. Junk Publishers, pp 21-25. 4) Bombelli A, Gratani L Interspecific differences of leaf gas exchange and water relations of three evergereen Mediterranean sclerophylls. PHOTOSYNTHETICA 41 (4): 619-625 2003 3) Gratani L, Bombeni A. Differences in leaf traits among Mediterranean broad-leaved evergreen shrubs. ANNALES BOTANICI FENNICI 38: 15-24, 2001. 2) Gratani L, Bombelli A Correlation between leaf age and other leaf traits in three Mediterranean maquis shrub species: Quercus ilex, Phillyrea latifolia and Cistus incanus. ENVIRON EXP BOT 43 (2): 141-153 APR 2000 1) Karabourniotis G Light-guiding function of foliar sclereidsin the evergreen sclerophyll Phillyrea latifolia: a quantitative approach. J EXP BOT 49: 739-746 APR 1998 3/ Arianoutsou-Faraggitaki M, Psaras GK and Christodoulakis NS (1984). The Annual Rhythm of Cambial Activity in two Woody Species of the Greek "Maquis". Flora 175: 221-229. 6) Vilagrosa A, Bellot J, Vallejo VR, et al. Cavitation, stomatal conductance, and leaf dieback in seedlings of two co-occurring Mediterranean shrubs during an intense drought. J EXP BOT 54 (390): 2015-2024 SEP 2003 5) Cherubini P, Gartner BL, Tognetti R, et al. Identification, measurement and interpretation of tree rings in woody species from mediterranean climates. BIOL REV 78 (1): 119-148 FEB 2003 4) Herrera CM Long-term dynamics of Mediterranean frugivorous birds and fleshy fruits: A 12-year study. ECOL MONOGR 68 (4): 511-538 NOV 1998 3) Abril M, Gracia CA Crecimiento de los rebrotes de Pistacia lentiscus y Quercus coccifera despues de un incendio. OPT MEDITERRAN 3 (1): 101-106 1989 2) Liphschitz N, Lev-Yadum S Cambial activity of evergreen and seasonal dimorphics around the Mediterranean. IAWA Bulletin 7 (2): 145-153 1986 1) Psaras GK, Konsolaki MJ The annual rhythm of cambial activity in 4 subshrubs common in phryganic formations of Greece. ISRAEL J BOT 35 (1): 35-39 1986 4/ Psaras GK, Christodoulakis NS and Arianoutsou-Faraggitaki M (1984). Post Fire Cambial Activity of Two Evergreen Sclerophyllous Species in Greece. Flora 175: 375-381. 2) Pratilakis E, Rhizopoulou S, Psaras GK A phi layer in roots of Ceratonia siliqua L. BOT ACTA 111 (2): 93-98 APR 1998 1) Christodoulakis NS, Arianoutsou - Faraggitaki M, Psaras GK Post fire leaf structure of two seasonally dimorphic resprouters. ACTA OECOL-OEC PLANT 7 (1): 97-102 1986 12

5/ Christodoulakis NS, Arianoutsou-Faraggitaki M and Psaras GK (1986). Post Fire leaf Structure of two Seasonally Dimorphic Resprouters. Oecologia Plantarum 7: 97-102. 5) Bowen BJ, Pate JS The significance of root starch in postfire shoot recovery of the resprouter Stirlingia latifolia R Br (Proteaceae). ANN BOT-LONDON 72 (1): 7-16 JUL 1993 4) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 3) Christodoulakis NS, Bazos J Leaf anatomy of three seasonally dimorphic subshrubs. ACTA OECOL 11 (2): 291-296 1990 2) Christodoulakis NS, Tsimbani H, Fasseas C Leaf structural peculiarities in Sarcopoterium spinosum, a seasonally dimorphic subshrub. ANN BOT-LONDON 65 (3): 291-296 MAR 1990 1) Christodoulakis NS An anatomical study of seasonal dimorphism in the leaves of Phlomis fruticosa. ANN BOT-LONDON 63 (3): 389-394 MAR 1989 6/ Psaras GK and Christodoulakis NS (1987). Air Pollution Effects on the Ultrastructure of Phlomis fruticosa mesophyll cells. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 38: 610-617. 17) Gostin IN Air Pollution Effects on the Leaf Structure of some Fabaceae Species NOTULAE BOTANI- CAE HORTI AGROBOTANICI CLUJ-NAPOCA Vol: 37 Issue: 2, 57-63, JUL-DEC 2009 16) Meletiou-Christou M-S, Nassios K, Rhizopoulou S A study on the growth rate of Mediterranean plants exposed to the air pollution of the city of Athens. SB08MED: 10 pages, Jan 2008 15) Gadallah MAA Effects of acid mist and ascorbic acid treatment on the growth, stability of leaf membranes, chlorophyll content and some mineral elements of Carthamus tinctorius, the safflower. WA- TER AIR SOIL POLL 118 (3-4): 311-327 MAR 2000 14) Tsekos I, Moustakas M Progress in Botanical Research: Proceedings, 1st Balkan Botanical Congress. 632 pages, Springer, ISBN 0792353056, 9780792353058, 1998 13) Stoyanova D, Velikova V Effects of simulated acid rain on chloroplast ultrastructure of primary leaves of Phaseolus vulgaris BIOL PLANTARUM 40 (4): 589-595 1998 12) Stoyanova DP, Tchakalova ES Cadmium-induced ultrastructural changes in chloroplasts of the leaves and stems parenchyma in Myriophyllum spicatum L. PHOTOSYNTHETICA 34 (2): 241-248 1997 11) Lanaras T, Sgardelis SP, Pantis JD Chlorophyll fluorescence in the dandelion (Taraxacum spp) - a probe for screening urban pollution. SCI TOTAL ENVIRON 149 (1-2): 61-68 JUN 13 1994 10) Holopainen T, Anttonen S, Wulff A, et al. Comparative-evaluation of the effects of gaseous-pollutants, acidic deposition and mineral deficiencies - structural-changes in the cells of forest plants. AGR ECOSYST ENVIRON 42 (3-4): 365-398 NOV 1992 9) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 8) Zobel A, Nighswander JE Accumulation of phenolic-compounds in the necrotic areas of austrian and red pine needles after spraying with sulfuric-acid - a possible bioindicator of air-pollution. NEW PHY- TOL 117 (4): 565-574 APR 1991 7) Zobel AM, Brown SA, Nighswander JE Influence of acid and salt sprays on furanocoumarin concentrations on the Ruta graveolens leaf surface. ANN BOT-LONDON 67 (3): 213-218 MAR 1991 6) Christodoulakis NS, Koutsogeorgopoulou L Air pollution Effects on the Leaf Structure of two Injury Resistant Species: Eucalyptus camaldulensis and Olea europaea L. var. sylvestris BROT. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 47: 433-439 1991 5) Christodoulakis NS, Bazos J Leaf anatomy of 3 seasonally dimorphic subshrubs. ACTA OECOL 11 (2): 291-296 1990 4) Christodoulakis NS, Tsimbani H, Fasseas C Leaf structural peculiarities in Sarcopoterium spinosum, a seasonally dimorphic subshrub. ANN BOT-LONDON 65 (3): 291-296 MAR 1990 3) Christodoulakis NS, Fasseas C Air-pollution effects on the leaf structure of Laurus nobilis, an injury resistant species. B ENVIRON CONTAM TOX 44 (2): 276-281 FEB 1990 2) Christodoulakis NS An anatomical study of seasonal dimorphism in the leaves of Phlomis fruticosa. ANN BOT-LONDON 63 (3): 389-394 MAR 1989 13

1) Heliotis FD, Karandinos MG, Whiton JC Air-pollution and the decline of the fir forest in Parnis National Park, near Athens, Greece. ENVIRON POLLUT 54 (1): 29-40 1988 7/ Christodoulakis NS and Mitrakos K (1987). Structural Analysis of Sclerophylly in eleven Evergreen Phanerophytes in Greece. In: ASI Series, Vol. G15. Plant Response to Stress. Eds J.D. Tenhunen et al. Springer Verlag, Berlin. pp 547-551. 29) Christodoulakis NS, Kogia D, Mavroeidi D, Fasseas C. Anatomical and cytochemical investigation on the leaf of Teucrium polium L., a pharmaceutical shrub of the Greek phryganic formations. JOURNAL OF BIOLOGICAL RESEARCH, 14: 199 209, 2010. 28) Gratani L, Bonito A Leaf traits variation during leaf expansion in Quercus ilex L. PHOTOSYN- THETICA Volume: 47 Issue: 3 Pages: 323-330, SEP 2009 27) Christodoulakis NS, Lampri P-N, Fasseas C Structural and Cytochemical Investigation on the leaf of silverleaf nightshade (Solanum eleagnifolium), a Draught Resistant Alien Weed o f the Greek Flora Australian Journal of Botany 57: 432-438 (2009) 26) Niinemets U, Wright IJ, Evans JR Leaf mesophyll diffusion conductance in 35 Australian sclerophylls covering a broad range of foliage structural and physiological variation JOURNAL OF EXPERI- MENTAL BOTANY Volume: 60 Issue: 8 Pages: 2433-2449, MAY 2009 25) Al-Tardeh S, Sawidis T, Diannelidis B-E, Delivopoulos S Morpho-anatomical Features of the Leaves of the Mediterranean Geophyte Urginea maritime (L.) Baker (Liliaceae). JOURNAL OF PLANT BI- OLOGY 56: 150-158, 2008 24) Niklas KJ, Cobb ED, Niinemets U, Reich PB, Sellin A, Shipley B, Wright IJ Diminishing returns in the scaling of functional leaf traits across and within species groups. PROCEEDINGS OF THE NA- TIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE UNITED STATES OF AMERICA 104 (21): 8891-8896, 2007 23) Yiotis C, Manetas Y, Psaras GK Leaf and green stem anatomy of the drought deciduous Mediterranean shrub Calicotome villosa (Poiret) Link. (Leguminosae). FLORA 201 (2): 102-107 2006 22) Read J, Sanson GD, Lamont BB Leaf mechanical properties in sclerophyll woodland and shrubland on contrasting soils. PLANT SOIL 276 (1-2): 95-113 OCT 2005 21) Niinemets U, Reichstein M Controls on the emission of plant volatiles through stomata: A sensitivity analysis. J GEOPHYS RES-ATMOS 108 (D7): art. no. 4211 APR 5 2003 20) Rotondi A, Rossi F, Asunis C, Cesaraccio Leaf xeromorphic adaptations of a coastal Mediterranean macchia ecosystem. J. MEDITER. ECOL. 4 (3-4): 25-35, 2003 19) Niinemets U, Reichstein M A model analysis of the effects of nonspecific monoterpenoid storage in leaf tissues on emission kinetics and composition in Mediterranean sclerophyllous Quercus species. GLOBAL BIOGEOCHEM CY 16 (4): art. no. 1110 DEC 4 2002 18) Gratani L, Ghia E Adaptive strategy at the leaf level of Arbutus unedo L. to cope with Mediterranean climate. FLORA 197 (4): 275-284 2002 17) Gulias J, Flexas J, Abadia A, et al. Photosynthetic responses to water deficit in six Mediterranean sclerophyll species: possible factors explaining the declining distribution of Rhamnus ludovicisalvatoris, an endemic Balearic species. TREE PHYSIOL 22 (10): 687-697 JUL 2002 16) Gratani L, Ghia E Changes in morphological and physiological traits during leaf expansion of Arbutus unedo. ENVIRON EXP BOT 48 (1): 51-60 JUL 2002 15) Gratani L, Bombelli A Correlation between leaf age and other leaf traits in three Mediterranean maquis shrub species: Quercus ilex, Phillyrea latifolia and Cistus incanu.s ENVIRON EXP BOT 43 (2): 141-153 APR 2000 14) Ourcival JM, Joffre R, Rambal S Exploring the relationships between reflectance and anatomical and biochemical properties in Quercus ilex leaves. NEW PHYTOL 143 (2): 351-364 AUG 1999 13) Osborne CP, Woodward FI The MEDRUSH vegetation model. Page 1, AUG 1999 12) Gucci., Massai R, Casano S, Mazzoleni S. Seasonal changes in the water relations of Maditerranean cooccuring woody species. PLANT BIOSYSTEMS 133 (2) 117-128, JUL 1999 11) Gratani L, Crescente MF, Rossi G Photosynthetic performance and water use efficiency of the fern Cheilanthes persic.a PHOTOSYNTHETICA 35 (4): 507-516 1998 10) Romani A, Baldi A, Mulinacci N, et al. Extraction and identification procedures of polyphenolic compounds and carbohydrates in phillyrea (Phillyrea angustifolia L) leaves. CHROMATOGRAPHIA 42 (9-10): 571-577 MAY 1996 14

9) Grammatikopoulos G, Kyparissis A, Manetas Y Seasonal and diurnal gas-exchange characteristics and water relations of the drought semi-deciduous shrub Phlomis-fruticosa L under mediterranean field conditions. FLORA 190 (1): 71-78 JAN 1995 8) Turner IM A quantitative-analysis of leaf form in woody-plants from the world s major broadleaved forest types. J BIOGEOGR 21 (4): 413-419 JUL 1994 7) Lansac AR, Zaballos JP, Martin A Seasonal water potential changes and proline accumulation in mediterranean shrubland species. VEGETATIO 113 (2): 141-154 AUG 1994 6) Meletiou - Christou MS, Rhizopoulou S, Diamantoglou S Seasonal-changes of carbohydrates, lipids and nitrogen-content in sun and shade leaves from 4 mediterranean evergreen sclerophylls. ENVIRON EXP BOT 34 (2): 129-140 APR 1994 5) Kyparissis A, Manetas Y Seasonal leaf dimorphism in a semi-deciduous mediterranean shrub - ecophysiological comparisons between winter and summer leaves. ACTA OECOL 14 (1): 23-32 1993 4) Christodoulakis NS Structural diversity and adaptations in some mediterranean evergreen sclerophyllous species. ENVIRON EXP BOT 32 (3): 295-& JUL 1992 3) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 2) Rhizopoulou S, Meletiou-Christou MS, Diamantoglou S Water relations for sun and shade leaves of 4 mediterranean evergreen sclerophylls. J EXP BOT 42 (238): 627-635 MAY 1991 1) Christodoulakis NS, Fasseas C Air-pollution effects on the leaf structure of Laurus nobilis, an injury resistant species. B ENVIRON CONTAM TOX 44 (2): 276-281 FEB 1990 8/ Christodoulakis NS and Psaras GK (1987). Stomata on the Primary Root of Ceratonia siliqua. Annals of Botany 60, 295-297. 9) Fernandez-Garcia N, Lopez-Perez L, Hernandez M. Olmos E Role of phi cells and the endodermis under salt stress in Brassica oleracea NEW PHYTOLOGIST 181, 347-360, 2009 8) Meletiou-Christou M-S, Nassios K, Rhizopoulou S A study on the growth rate of Mediterranean plants exposed to the air pollution of the city of Athens. SB08MED: 10 pages, Jan 2008 7) Gerrath JM, Matthes U, Purich M, et al. Root environmental effects on phi thickening production and root morphology in three gymnosperms. CAN J BOT 83 (4): 379-385 APR 2005 6) Gerrath JM, Covington L, Doubt J, et al. Occurrence of phi thickenings is correlated with gymnosperm systematics. CAN J BOT 80 (8): 852-860 AUG 2002 5) Christodoulakis NS, Menti J, Galatis B Structure and development of stomata on the primary root of Ceratonia siliqua L. ANN BOT-LONDON 89 (1): 23-29 JAN 2002 4) Pratilakis E, Rhizopoulou S, Psaras GK A phi layer in roots of Ceratonia siliqua L. BOT ACTA 111 (2): 93-98 APR 1998 3) Stern WL, Warcup JH Root tubercles in apostasiad orchids. AM J BOT 81 (12): 1571-1575 DEC 1994 2) Christodoulakis NS Structural diversity and adaptations in some mediterranean evergreen sclerophyllous species. ENVIRON EXP BOT 32 (3): 295-& JUL 1992 1) Fahn A. PLANT ANATOMY. PERGAMON PRESS 4 th Edition 1990 Pages: 164 181 273 304 9/ Psaras GK and Christodoulakis NS (1987). Air Pollution Effects on the Structure of Citrus aurantium leaves. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 39: 474-480. 6) Tsekos I, Moustakas M Progress in Botanical Research: Proceedings, 1st Balkan Botanical Congress. 632 pages, Springer, ISBN 0792353056, 9780792353058, 1998 5) Lanaras T, Sgardelis SP, Pantis JD Chlorophyll fluorescence in the dandelion (Taraxacum spp) - a probe for screening urban pollution. SCI TOTAL ENVIRON 149 (1-2): 61-68 JUN 13 1994 4) Holopainen T, Anttonen S, Wulff A, et al. Comparative-evaluation of the effects of gaseous-pollutants, acidic deposition and mineral deficiencies - structural-changes in the cells of forest plants. AGR ECOSYST ENVIRON 42 (3-4): 365-398 NOV 1992 3) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 2) Christodoulakis NS, Koutsogeorgopoulou L Air pollution Effects on the Leaf Structure of two Injury Resistant Species: Eucalyptus camaldulensis and Olea europaea L. var. sylvestris BROT. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 47: 433-439 1991 15

1) Christodoulakis NS, Fasseas C Air-pollution effects on the leaf structure of Laurus nobilis, an injury resistant species. B ENVIRON CONTAM TOX 44 (2): 276-281 FEB 1990 10/ Christodoulakis NS and Psaras GK (1988). A contribution to the Root Study of the Evergreen Sclerophylls. Anatomy of the Primary Root of Quercus coccifera L.. Flora 180: 445-453. 5) Christodoulakis NS, Lampri P-N, Fasseas C Structural and Cytochemical Investigation on the leaf of silverleaf nightshade (Solanum eleagnifolium), a Draught Resistant Alien Weed o f the Greek Flora. Australian Journal of Botany 57: 432-438 (2009) 4) de Vinas ICR, Ayanz ASM Biomass of root and shoot systems of Quercus coccifera shrublands in Eastern Spain. ANN FOR SCI 57 (8): 803-810 DEC 2000 3) Pratilakis E, Rhizopoulou S, Psaras GK A phi layer in roots of Ceratonia siliqua L. BOT ACTA 111 (2): 93-98 APR 1998 2) Verdaguer D, Molinas M Development and ultrastructure of the endodermis in the primary root of cork oak (Quercus suber). CAN J BOT 75 (5): 769-780 MAY 1997 1) Christodoulakis NS Structural diversity and adaptations in some mediterranean evergreen sclerophyllous species. ENVIRON EXP BOT 32 (3): 295-& JUL 1992 11/ Christodoulakis NS (1989). An Anatomical Study of Seasonal Dimorphism in the Leaves of Phlomis fruticosa. Annals of Botany 63: 389-394. 33) Christodoulakis NS, Kogia D, Mavroeidi D, Fasseas C. Anatomical and cytochemical investigation on the leaf of Teucrium polium L., a pharmaceutical shrub of the Greek phryganic formations. JOURNAL OF BIOLOGICAL RESEARCH, 14: 199 209, 2010. 32) Christodoulakis NS, Lampri P-N, Fasseas C Structural and Cytochemical Investigation on the leaf of silverleaf nightshade (Solanum eleagnifolium), a Draught Resistant Alien Weed o f the Greek Flora. Australian Journal of Botany 57: 432-438 (2009) 31) Nikolakaki A and Christodoulakis NS Secreting Formations and Cytochemical Investigation of the Leaf of Phlomis fruticosa, a Seasonally Dimorphic Subshrub. Secreting Activity of the Leaf-originating Calluses. FLORA 202 (6) 429 436, 2007 30) Palacio S, Millard P, Montserrat-Marti G Aboveground biomass allocation patterns within Mediterranean sub-shrubs: A quantitative analysis of seasonal dimorphism. FLORA 201 (8): 612-622 2006 29) Rhizopoulou S, Ioannidi E, Alexandredes N, Argiropoulos A A study on functional and structural traits of the nocturnal flowers of Capparis spinosa L. JOURNAL OF ARID ENVIRONMENTS 66 (4): 635-647 SEP 2006 28) Yiotis C, Manetas Y, Psaras GK Leaf and green stem anatomy of the drought deciduous Mediterranean shrub Calicotome villosa (Poiret) Link. (Leguminosae). FLORA 201 (2): 102-107 2006 27) Syros T, Kofidis G, Economou AS, Bozambalidis A. Leaf structural dynamics associated with adaptation of two Ebenus cretica ecotypes. BIOL PLANTARUM 50 (2): 25-51 JUN 2006 26) Nikolakaki A, Christodoulakis NS Leaf structure and cytochemical investigation of secretory tissues in Inula viscosa. BOT J LINN SOC 144 (4): 437-448 APR 2004 25) Roelfsema MRG, Hedrich R In the light of stomatal opening: new insights into 'the Watergate'. NEW PHYTOL 167 (3): 665-691 SEP 2005 24) Nali C, Paoletti E, Marabottini R, et al. Ecophysiological and biochemical, strategies of response to ozone in Mediterranean evergreen broadleaf species. ATMOS ENVIRON 38 (15): 2247-2257 MAY 2004 23) Kofidis G, Bosabalidis AM, Moustakas M Contemporary seasonal and altitudinal variations of leaf structural features in Oregano (Origanum vulgare L.). ANN BOT-LONDON 92 (5): 635-645 NOV 2003 22) Patakas A, Kofidis G, Bosabalidis AM The relationships between CO 2 transfer mesophyll resistance and photosynthetic efficiency in grapevine cultivars. SCI HORTIC-AMSTERDAM 97 (3-4): 255-263 FEB 17 2003 21) Hlwatika CNM, Bhat RB An ecological interpretation of the difference in leaf anatomy and its plasticity in contrasting tree species in Orange Kloof, Table Mountain, South Africa ANN BOT-LONDON 89 (1): 109-114 JAN 2002 20) Aronne G, De Micco V Seasonal dimorphism in the Mediterranean Cistus incanus L. subsp incanus. ANN BOT-LONDON 87 (6): 789-794 JUN 2001 16

19) Gratani L, Bombelli A Correlation between leaf age and other leaf traits in three Mediterranean maquis shrub species: Quercus ilex, Phillyrea latifolia and Cistus incanus. ENVIRON EXP BOT 43 (2): 141-153 APR 2000 18) Grammatikopoulos G Mechanisms for drought tolerance in two Mediterranean seasonal dimorphic shrubs. AUST J PLANT PHYSIOL 26 (6): 587-593 1999 17) Hlwatika CNM, McKenzie B, Bhat RB On the functional analysis of leaf anatomy of two wide-ranging forest species on Table Mountain (South Africa). BIOLOGIA 54 (1): 77-83 FEB 1999 16) Bredenkamp CL, Van Wyk AE Structure of mucilaginous epidermal cell walls in Passerina (Thymelaeaceae). BOT J LINN SOC 129 (3): 223-238 MAR 1999 15) Kyparissis A, Grammatikopoulos G, Manetas Y Leaf demography and photosynthesis as affected by the environment in the drought semi-deciduous Mediterranean shrub Phlomis fruticosa L. ACTA OECOL 18 (5): 543-555 1997 14) Kyparissis A, Petropoulou Y, Manetas Y Summer survival of leaves in a soft-leaved shrub (Phlomis fruticosa L, Labiatae) under Mediterranean field conditions: Avoidance of photoinhibitory damage through decreased chlorophyll contents. J EXP BOT 46 (293): 1825-1831 DEC 199 13) Petropoulou Y, Kyparissis A, Nikolopoulos D, et al. Perturbations of the normal UV-B radiation environment alter leaf growth rates in Phlomis fruticosa L seedlings. ENVIRON EXP BOT 35 (3): 371-377 JUL 1995 12) Nikolopoulos D, Petropoulou Y, Kyparissis A, et al. Effects of enhanced UV-b radiation on the drought semi-deciduous mediterranean shrub Phlomis-fruticosa under field conditions are season-specific. AUST J PLANT PHYSIOL 22 (5): 737-745 1995 11) Grammatikopoulos G, Kyparissis A, Manetas Y Seasonal and diurnal gas-exchange characteristics and water relations of the drought semi-deciduous shrub Phlomis-fruticosa L under mediterranean field conditions. FLORA 190 (1): 71-78 JAN 1995 10) Grammatikopoulos G, Manetas Y Direct absorption of water by hairy leaves of Phlomis fruticosa and its contribution to drought avoidance. CAN J BOT 72 (12): 1805-1811 DEC 1994 9) Groom PK, Lamont BB, Kupsky L Contrasting morphology and ecophysiology of cooccurring broad and terete leaves in Hakea trifurcata (Proteaceae). AUST J BOT 42 (3): 307-320 1994 8) Kyparissis A, Manetas Y Autumn revival of summer leaves in the seasonal dimorphic, drought semideciduous mediterranean shrub Phlomis fruticosa L. ACTA OECOL 14 (6): 725-737 1993 7) Kyparissis A, Manetas Y Seasonal leaf dimorphism in a semi-deciduous mediterranean shrub - ecophysiological comparisons between winter and summer leaves. ACTA OECOL 14 (1): 23-32 1993 6) Meletiou - Christou MS, Rhizopoulou S, Diamantoglou S Seasonal-changes in carbohydrates, lipids and fatty-acids of 2 mediterranean dimorphic phrygana species. BIOCHEM PHYSIOL PFL 188 (4): 247-259 NOV 1992 5) Christodoulakis NS Structural diversity and adaptations in some mediterranean evergreen sclerophyllous species. ENVIRON EXP BOT 32 (3): 295-& JUL 1992 4) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 3) Christodoulakis NS, Bazos J Leaf anatomy of 3 seasonally dimorphic subshrubs. ACTA OECOL 11 (2): 291-296 1990 2) Christodoulakis NS, Tsimbani H, Fasseas C Leaf structural peculiarities in Sarcopoterium spinosum, a seasonally dimorphic subshrub. ANN BOT-LONDON 65 (3): 291-296 MAR 1990 1) Fahn A, Cutler DF. XEROPHYTES. ENCYCLOPEDIA OF PLANT ANATOMY 1992 Gebrüder Borntraeger, D-1000 Berlin Pages: 44 46 77 100 12/ Christodoulakis NS, Tsimbani H and Fasseas C (1990). Leaf Structural Peculiarities in Sarcopoterium spinosum, a Seasonally Dimorphic Subshrub. Annals of Botany 65: 291-300. 15) Christodoulakis NS, Kogia D, Mavroeidi D, Fasseas C. Anatomical and cytochemical investigation on the leaf of Teucrium polium L., a pharmaceutical shrub of the Greek phryganic formations. JOURNAL OF BIOLOGICAL RESEARCH, 14: 199 209, 2010. 14) Christodoulakis NS, Lampri P-N, Fasseas C Structural and Cytochemical Investigation on the leaf of silverleaf nightshade (Solanum eleagnifolium), a Draught Resistant Alien Weed o f the Greek Flora. Australian Journal of Botany 57: 432-438 (2009) 17

13) Feng CM, Qu RD, Zhou LL, Xie DY, Xiang QY (J) Shoot regeneration of dwarf dogwood (Cornus canadensis L.) and morphological characterization of the regenerated plants PLANT CELL TISSUE AND ORGAN CULTURE 97 (1), 27-37, 2009 12) Oliva SR, Valdes B, Leidi EO Accumulation and in vivo tissue distribution of pollutant elements in Erica andevalensis SCIENCE OF THE TOTAL ENVIRONMENT 407, 1929-1936, 2009 11) Nikolakaki A and Christodoulakis NS Secreting Formations and Cytochemical Investigation of the Leaf of Phlomis fruticosa, a Seasonally Dimorphic Subshrub. Secreting Activity of the Leaf-originating Calluses. FLORA 202 (6) 429 436, 2007 10) Palacio S, Millard P, Montserrat-Marti G Aboveground biomass allocation patterns within Mediterranean sub-shrubs: A quantitative analysis of seasonal dimorphism. FLORA 201 (8): 612-622 2006 9) Nali C, Paoletti E, Marabottini R, et al. Ecophysiological and biochemical, strategies of response to ozone in Mediterranean evergreen broadleaf species. ATMOS ENVIRON 38 (15): 2247-2257 MAY 2004 8) Nikolakaki A, Christodoulakis NS Leaf structure and cytochemical investigation of secretory tissues in Inula viscosa. BOT J LINN SOC 144 (4): 437-448 APR 2004 7) Kofidis G, Bosabalidis AM, Moustakas M Contemporary seasonal and altitudinal variations of leaf structural features in Oregano (Origanum vulgare L.). ANN BOT-LONDON 92 (5): 635-645 NOV 2003 6) Aronne G, De Micco V Seasonal dimorphism in the Mediterranean Cistus incanus L. subsp incanus. ANN BOT-LONDON 87 (6): 789-794 JUN 2001 5) Bredenkamp CL, Van Wyk AE Structure of mucilaginous epidermal cell walls in Passerina (Thymelaeaceae). BOT J LINN SOC 129 (3): 223-238 MAR 1999 4) Tsekos I, Moustakas M Progress in Botanical Research: Proceedings, 1st Balkan Botanical Congress. 632 pages, Springer, ISBN 0792353056, 9780792353058, 1998 3) Kyparissis A, Manetas Y Seasonal leaf dimorphism in a semi-deciduous mediterranean shrub - ecophysiological comparisons between winter and summer leaves. ACTA OECOL 14 (1): 23-32 1993 2) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 1) Fahn A, Cutler DF. XEROPHYTES. ENCYCLOPEDIA OF PLANT ANATOMY 1992 Gebrüder Borntraeger, D-1000 Berlin Pages: 44 46 77 100 13/ Christodoulakis NS and Fasseas C (1990). Air Pollution Effects on the Leaf Structure of Laurus nobilis, an Injury Resistant Species. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 44: 276-281. 8) Christodoulakis NS, Kogia D, Mavroeidi D, Fasseas C. Anatomical and cytochemical investigation on the leaf of Teucrium polium L., a pharmaceutical shrub of the Greek phryganic formations. JOURNAL OF BIOLOGICAL RESEARCH, 14: 199 209, 2010. 7) Gostin IN Air Pollution Effects on the Leaf Structure of some Fabaceae Species NOTULAE BOTANICAE HORTI AGROBOTANICI CLUJ-NAPOCA Vol: 37 Issue: 2, 57-63, JUL-DEC 2009 6) Meletiou-Christou M-S, Nassios K, Rhizopoulou S A study on the growth rate of Mediterranean plants exposed to the air pollution of the city of Athens. SB08MED: 10 pages, Jan 2008 5) Bussotti F, Ferretti M Air pollution, forest condition and forest decline in Southern Europe: an overview. ENVIRON POLLUT 101 (1): 49-65 1998 4) Grossoni P, Bussotti F, Tani C, et al. Morpho-anatomical alterations in leaves of Fagus sylvatica L. and Quercus ilex L. in different environmental stress condition. CHEMOSPHERE 36 (4-5): 919-924 FEB 1998 3) Lanaras T, Sgardelis SP, Pantis JD Chlorophyll fluorescence in the dandelion (Taraxacum spp) - a probe for screening urban pollution. SCI TOTAL ENVIRON 149 (1-2): 61-68 JUN 13 1994 2) Christodoulakis NS Air-pollution effects on the guard-cells of the injury resistant leaf of Laurus nobilis L. B ENVIRON CONTAM TOX 51 (3): 471-478 SEP 1993 1) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573, 1991 14/ Christodoulakis NS and Bazos J (1990). Leaf Anatomy of three Seasonally Dimorphic Subshrubs. Acta Oecologica 11: 291-296. 14) Christodoulakis NS, Kogia D, Mavroeidi D, Fasseas C. Anatomical and cytochemical investigation on the leaf of Teucrium polium L., a pharmaceutical shrub of the Greek phryganic formations. JOURNAL OF BIOLOGICAL RESEARCH, 14: 199 209, 2010. 18

13) Christodoulakis NS, Lampri P-N, Fasseas C. Structural and Cytochemical Investigation on the leaf of silverleaf nightshade (Solanum eleagnifolium), a Draught Resistant Alien Weed o f the Greek Flora. Australian Journal of Botany 57: 432-438, 2009. 12) Kofidis G, Bosabalidis AM Effedts of altitude and season on glandular hairs and leaf structural Straits of Nepeta nuda L. BOTANICAL STUDIES 49 (4): 363-372, OCT 2008 11) Nikolakaki A and Christodoulakis NS Secreting Formations and Cytochemical Investigation of the Leaf of Phlomis fruticosa, a Seasonally Dimorphic Subshrub. Secreting Activity of the Leaf-originating Calluses. FLORA 202 (6) 429 436, 2007 10) Kofidis G, Bosabalidis AM, Moustakas M Combined effects of altitude and season on leaf characteristics of Clinopodium vulgare L. (Labiatae). ENVIRONMENTAL AND EXPERIMENTAL BOTANY 60 (1): 69-76 MAY 2007 9) Syros T, Kofidis G, Economou AS, et al. Leaf structural dynamics associated with adaptation of two Ebenus cretica ecotypes. BIOL PLANTARUM 50 (2): 25-51 JUN 2005 8) Nikolakaki A, Christodoulakis NS Leaf structure and cytochemical investigation of secretory tissues in Inula viscosa. BOT J LINN SOC 144 (4): 437-448 APR 2004 7) Nali C, Paoletti E, Marabottini R, et al. Ecophysiological and biochemical, strategies of response to ozone in Mediterranean evergreen broadleaf species. ATMOS ENVIRON 38 (15): 2247-2257 MAY 2004 6) Kofidis G, Bosabalidis AM, Moustakas M Contemporary seasonal and altitudinal variations of leaf structural features in Oregano (Origanum vulgare L.). ANN BOT-LONDON 92 (5): 635-645 NOV 2003 5) Orourke TJ, Weiss GR, New P, et al. Phase-I clinical-trial of ormaplatin (tetraplatin, NSC-363812). ANTI- CANCER DRUG 5 (5): 520-526 OCT 1994 4) Kyparissis A, Manetas Y Seasonal leaf dimorphism in a semi-deciduous mediterranean shrub - ecophysiological comparisons between winter and summer leaves. ACTA OECOL 14 (1): 23-32 1993 3) Acherar M, Rambal S, Lepart J Influence of soil drying on leaf water potential and stomatal conductance in 4 mediterranean oak species. ANN SCI FOREST 48 (5): 561-573 1991 2) Christodoulakis NS, Fasseas C Seasonal dimorphism of phlomis-fruticosa under controlled environmentalconditions. ACTA OECOL 12 (3): 323-330 1991 1) Fahn A, Cutler DF. XEROPHYTES. ENCYCLOPEDIA OF PLANT ANATOMY 1992 Gebrüder Borntraeger, D-1000 Berlin Pages: 44 46 77 100 15/ Christodoulakis NS and Fasseas C (1991). Seasonal Dimorphism of Phlomis fruticosa under Controlled Environmental conditions. Acta Oecologica 12: 323-330. 5) Christodoulakis NS, Kogia D, Mavroeidi D, Fasseas C. Anatomical and cytochemical investigation on the leaf of Teucrium polium L., a pharmaceutical shrub of the Greek phryganic formations. JOURNAL OF BIOLOGICAL RESEARCH, 14: 199 209, 2010. 4) Christodoulakis NS, Lampri P-N, Fasseas C Structural and Cytochemical Investigation on the leaf of silverleaf nightshade (Solanum eleagnifolium), a Draught Resistant Alien Weed o f the Greek Flora. Australian Journal of Botany 57: 432-438 (2009) 3) Nikolakaki A and Christodoulakis NS Secreting Formations and Cytochemical Investigation of the Leaf of Phlomis fruticosa, a Seasonally Dimorphic Subshrub. Secreting Activity of the Leaf-originating Calluses. FLORA 202 (6) 429 436, 2007 2) Nali C, Paoletti E, Marabottini R, et al. Ecophysiological and biochemical, strategies of response to ozone in Mediterranean evergreen broadleaf species. ATMOS ENVIRON 38 (15): 2247-2257 MAY 2004 1) Kyparissis A, Manetas Y Autumn revival of summer leaves in the seasonal dimorphic, drought semideciduous mediterranean shrub Phlomis fruticosa L. ACTA OECOL 14 (6): 725-737 1993 16/ Christodoulakis NS and Koutsogeorgopoulou L (1991). Air pollution Effects on the Leaf Structure of two Injury Resistant Species: Eucalyptus camaldulensis and Olea europaea L. var. sylvestris BROT. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 47: 433-439. 8) Paoletti E Ozone slows stomatal response to light and leaf wounding in a Mediterranean evergreen broadleaf, Arbutus unedo. ENVIRON POLLUT 134 (3): 439-445 APR 2005 7) Paoletti E, Bussotti F, Della Rocca G, et al. Fluorescence transient in ozonated Mediterranean shrubs. PHYTON-ANN REI BOT A 44 (1): 121-131 2004 19

6) Nali C, Paoletti E, Marabottini R, et al. Ecophysiological and biochemical, strategies of response to ozone in Mediterranean evergreen broadleaf species. ATMOS ENVIRON 38 (15): 2247-2257 MAY 2004 5) Minnocci A, Panicucci A, Sebastiani L, Lorenzini G, Vitagliano C Physiological and morphological responses of olive plants to ozone exposure during a growing season. TREE PHYSIOL 19 (6): 391-397 MAY 1999 4) Bussotti F, Ferretti M Air pollution, forest condition and forest decline in Southern Europe: an overview. ENVIRON POLLUT 101 (1): 49-65 1998 3) Bussotti F, Ferretti M, Cozzi A, et al. Crown status of holm oak (Quercus ilex L) trees as related to phenology and environmental stress. WATER AIR SOIL POLL 85 (3): 1269-1274 DEC 1995 2) Christodoulakis NS Air-pollution effects on the guard-cells of the injury resistant leaf of Laurus nobilis L. B ENVIRON CONTAM TOX 51 (3): 471-478 SEP 1993 1) Gates J Air Pollution Effects on Crops and Forests (150 pages) ISSN: 1052-5378 United States Department of Agriculture, National Agricultural Library, 10301 Baltimore Blvd., Beltsville, Maryland 20705-2351, FEB 1992 17/ Mitrakos K, Diamantoglou S and Christodoulakis NS (1991). Distribution Patterns of four mediterranean evergreen sclerophyllous species in Greece. Botanische Jahrbucher Sys. 113: 1-6. 18/ Christodoulakis NS (1992). Structural Diversity and Adaptations in Some Mediterranean Evergreen Sclerophyllous Species. Environmental and Experimental Botany 32: 295-305. 19) Christodoulakis NS, Kogia D, Mavroeidi D, Fasseas C. Anatomical and cytochemical investigation on the leaf of Teucrium polium L., a pharmaceutical shrub of the Greek phryganic formations. JOURNAL OF BIOLOGICAL RESEARCH, 14: 199 209, 2010. 18) Milla R, Castro-Diez P, Montserrat-Marti G Phenology of Mediterranean woody plants from NE Spain: Synchrony, seasonality, and relationships among phenophases. FLORA 205 (3): 190-199, 2010 17) Christodoulakis NS, Lampri P-N, Fasseas C Structural and Cytochemical Investigation on the leaf of silverleaf nightshade (Solanum eleagnifolium), a Draught Resistant Alien Weed o f the Greek Flora. Australian Journal of Botany 57: 432-438, 2009 16) Nikolakaki A and Christodoulakis NS Secreting Formations and Cytochemical Investigation of the Leaf of Phlomis fruticosa, a Seasonally Dimorphic Subshrub. Secreting Activity of the Leaf-originating Calluses. FLORA 202 (6) 429 436, 2007 15) Sanz-Elorza M, Dana ED, Sobrino E Invasibility of an inland area in NE Spain by alien plants. ACTA OECOL 29 (1): 114-122, JAN-FEB 2006 14) Talhouk SN, Van Breugel P, Zurayk R, et al. Status and prospects for the conservation of remnant seminatural carob Ceratonia siliqua L. populations in Lebanon. FOREST ECOL MANAG 206 (1-3): 49-59 FEB 15 2005 13) Christodoulakis NS, Menti J, Galatis B Structure and development of stomata on the primary root of Ceratonia siliqua L. ANN BOT-LONDON 89 (1): 23-29, JAN 2002 12) Massei G, Hartley SE, Bacon PJ Chemical and morphological variation of Mediterranean woody evergreen species: Do plants respond to ungulate browsing? J VEG SCI 11 (1): 1-8 FEB 2000 11) Sawidis T, Dafnis S, Weryzko-Chmielewska E Distribution, development and structure of resin ducts in Pistacia lentiscus var. chia DUHAME. FLORA 195 (1): 83-94, JAN 2000 10) Grammatikopoulos G Mechanisms for drought tolerance in two Mediterranean seasonal dimorphic shrubs. AUST J PLANT PHYSIOL 26 (6): 587-593, 1999 9) Diez PC Variaciones estructurales y funcionales de los fanerofitos dominantes en las comunidates de encinar. UAH ES, AUG 1999 8) Bell AD, Bell A, Dines TD Branch construction and bud defence status at the canopy surface of a West African rainforest. BIOL J LINN SOC 66 (4): 481-499, APR 1999 7) Rhizopoulou S, Heberlein K, Kassianou A Field water relations of Capparis spinosa L. J ARID ENVIRON 36 (2): 237-248 JUN 1997 6) Battle I, Tous J Carob tree. Ceratonia siliqua L. Promoting the conservation and useof underutilized and neglected crops. 17. Institute of Plant Genetics and Crop Pesearch, Gatersleben/International Plant Genetics Institute, Rome, ITALY ISBN 92-9043-328-X, 1997 5) Rhizopoulou S Is negative turgor fallacious? PHYSIOL PLANTARUM 99 (3): 505-510 MAR 1997 20