ΕΡΓΟ 2: Πρακτικές εφαρμογής του επαγγελματικού

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΡΓΟ: ΜΕΛΕΤΗ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Σ.Ε.Π. ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΟΥ Σ.Ε.Π. ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΑΤΟΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΕΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1.1.ε.: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΟ 1: Πρακτικές εφαρμογής του επαγγελματικού προσανατολισμού (σχολικού και εξωσχολικού) των ΑΜΕΑ στην Ελβετία ΕΡΓΟ 2: Πρακτικές εφαρμογής του επαγγελματικού προσανατολισμού (σχολικού και εξωσχολικού) των ΑΜΕΑ στη Γαλλία. Αναφορά και στην ελληνική πραγματικότητα. Τεύχος Β ΣΕΠ ΑΜΕΑ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΓΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Επιστημονικός Υπεύθυνος: Αναπληρωτής Καθηγητής Λ. Γ. Δελλασούδας Αθήνα Μάρτιος 2000

2 ΕΡΓΟ 1: Πρακτικές εφαρμογής του επαγγελματικού προσανατολισμού (σχολικού και εξωσχολικού) των ΑΜΕΑ στην Ελβετία ΕΡΓΟ 2: Πρακτικές εφαρμογής του επαγγελματικού προσανατολισμού (σχολικού και εξωσχολικού) των ΑΜΕΑ στη Γαλλία. Αναφορά και στην ελληνική πραγματικότητα. Τεύχος Β ΣΕΠ ΑΜΕΑ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΓΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ...9 2. ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ...13 2.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ)...14 2.2 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ)...17 2.3 ΙΔΡΥΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ...18 2.4 ΘΕΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ...19 2.5 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ...20 2.6 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΑΝΑΠΗΡΟΥΣ...21 2.6.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχίας που ανήκει ο ενδιαφερόμενος...21 2.6.2 Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ)...23 2.6.3 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ)...23 2.6.4 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας...24 2.6.5 Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)...24 2.7 ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΦΟΡΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΑΝΑΠΗΡΟΥΣ...26 3. ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΕ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ...27 3.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ)...27 3.1.1 ΚΩΦΑΛΑΛΟΙ...27 3.1.2 ΤΥΦΛΟΙ...28 3.2 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΚΩΦΑΛΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΥΦΛΟΥΣ...30 3.2.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχίας...30 3.2.2 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ)...31

4 3.2.3 Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ)...31 3.2.4 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας...32 3.2.5 Οργανισμός απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)...32 4. ΝΟΗΤΙΚΑ ΥΣΤΕΡΟΥΝΤΕΣ...34 4.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΕ ΝΟΗΤΙΚΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ)...34 4.2 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΝΟΗΤΙΚΑ ΥΣΤΕΡΟΥΝΤΕΣ...38 4.2.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής πρόνοιας...38 4.2.2 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) ΝΠΔΔ...39 4.2.3 Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ)...39 4.2.4 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας...40 4.2.5 Οργανισμός απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)...40 5. ΛΟΙΠΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ...41 5.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ...42 5.1.1 Διευθύνσεις ή Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας και Υγιεινής...42 5.1.2 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ)...43 5.1.3 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας...44 6. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΑΜΕΑ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ...45 6.1 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ...45 7. ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ, ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΕΣ...48 7.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ, ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΕΣ (ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ)...48 7.1.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας όλων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων...48 7.1.2 Διεθνής Κοινωνική Υπηρεσία Κλάδος Ελλάδας...49 7.1.3 Ύπατη Αρμοστεία Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)...49 7.1.4 Διεθνής Καθολική Υπηρεσία Μεταναστεύσεων...50

5 7.1.5 Κέντρο Συμπαράστασης Παλιννοστούντων Μεταναστών...50 7.1.6 Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης Αποστολή Ελλάδας (ΝΠΙΔ)...51 8. ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ...52 8.1 ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΣΗΣ...52 8.2 ΕΙΔΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ...53 8.3 ΕΙΔΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ...66 8.4 ΕΙΔΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ...67 8.5 ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ...68 9. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (ΟΑΕΔ) ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΜΕΑ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΕΠΟΠΤΕΥΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΝΤΟΣ ΦΟΡΕΑ...69 9.1 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ...70 9.2 ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ...73 9.3 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ...76 9.4 ΚΕΝΤΡΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ...77 9.5 ΔΙΚΤΥΟ ΑΛΦΑ...78 9.6 ΚΕΝΤΡΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ...81 9.7 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΦΥΛΑΚΗ...94 9.8 ΒΟΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ...98 9.9 ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ...100 10. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ...110 11. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ...112 11.1 Πρωτοβάθμιες Υγειονομικές Επιτροπές για τη χορήγηση των βεβαιώσεων του Ν. 2643/98 που προσκομίζονται στα γραφεία εργασίας του ΟΑΕΔ...113 11.2 Ν. 1566/85 (ΦΕΚ 167/85) Δομή και λειτουργία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις...115 11.3 Π.Δ.420/30-5-1978 (ΦΕΚ 86Τ.Α/78) άρθρο 9 σχετικά με την αξιολόγηση

6 μαθητών με Ειδικές Ανάγκες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση...128 11.4 Π.Δ.465/81 (ΦΕΚ 12/Τ.Α / 15-5-1981) άρθρο 4, παρ. 7, σχετικά με την αξιολόγηση μαθητών με Ειδικές Ανάγκες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση129 11.5 Π.Δ.603/82 άρθρο 10, 14, σχετικά με την αξιολόγηση μαθητών με Ειδικές Ανάγκες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση...130 11.6 Π.Δ.182/84. άρθρο 1 σχετικά με την αξιολόγηση μαθητών με Ειδικές Ανάγκες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση...132 11.7 Ν. 1946/91 (ΦΕΚ 69/14.5.91 ΤΑΝ) Εισαγωγή άνευ εξετάσεων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ ατόμων με Ειδικές Ανάγκες...134 11.8 Ν. 1143/81 (ΦΕΚ 80/81) Περί ειδικής αγωγής ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, απασχόλησης και κοινωνικής μέριμνας των αποκλινόντων εκ του φυσιολογικού ατόμων και άλλων τίνων εκπαιδευτικών διατάξεων...136 11.9 Ν.1351/83 (ΦΕΚ56/83) Εισαγωγή σπουδαστών στην Τριτοβάθμια Eκπαiδευση και άλλες διατάξεις...138 11.10 Ν. 2640/98 (ΦΕΚ Α 206/3-9-1998) Δευτεροβάθμια τεχνική - επαγγελματική εκπαίδευση και άλλες διατάξεις...139 11.11 Έγγραφο ΟΑΕΔ Α.Π. Β117534/26.8.99...139 11.12 Υπουργική Απόφαση 33700/9.7.99, σχετικά με τη δημιουργία Νέων Θέσεων Εργασίας για απασχόληση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες που προστατεύονται από το Ν. 2643/98...149 11.13 Υπουργική απόφαση 33771/24.8.99, σχετικά με τη δημιουργία Νέων Θέσεων Εργασίας για την απασχόληση Ατόμων Απεξαρτημένων, Αποφυλακισμένων, Παλιννοστούντων Βορειοηπειρωτών Πολιτικών Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων και Νεαρών Παραβατικών Ατόμων...163 11.14 Υπουργική Απόφαση 33861/19.8.99, σχετικά με την εργονομική διευθέτηση του χώρου εργασίας των ΑΜΕΑ...179

11.15 Έγγραφο ΟΑΕΔ Α.Π. Β117535/26.8.99...207 11.16 Υπουργική Απόφαση 33720/9.7.99, σχετικά με το πρόγραμμα επιχορήγησης Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, που προστατεύονται από το Ν. 2643/98...215 11.17 Υπουργική Απόφαση 33814/24.8.99, σχετικά με το πρόγραμμα επιχορήγησης Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών Απεξαρτημένων και Αποφυλακισμένων Ατόμων...224 7

8 ΣΕΠ ΑΜΕΑ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΓΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

9 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Οι ενέργειες που αφορούν άμεσα ή έμμεσα στον Σχολικό και Επαγγελματικό Προσανατολισμό (ΣΕΠ) των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΑΜΕΑ) διακρίνονται από μεγάλη ποικιλία και προέρχονται από πλήθος φορέων και δραστηριοτήτων. Για τον λόγο αυτό καταβλήθηκε προσπάθεια να παρουσιαστούν στο παρόν τεύχος όλοι οι φορείς αυτοί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε πρόσωπο που θα ασχοληθεί με τον ΣΕΠ ΑΜΕΑ (εκπαιδευτικός, σύμβουλος, ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός κ.ά.) να έχει μια συνολική και κατά το δυνατόν συνοπτική εικόνα, υπό μορφή Οδηγού, για τις υπάρχουσες σήμερα δυνατότητες σχολικής και επαγγελματικής ένταξης και στήριξης των ΑΜΕΑ. Ειδικότερα παρουσιάζονται: α) εκπαιδευτικοί φορείς που συμβάλλουν τόσο στην εκπαίδευση (βασική και επαγγελματική) όσο και στην ανάδειξη και ενίσχυση των προσόντων των ΑΜΕΑ προκειμένου να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, β) φορείς που προσφέρουν οικονομική βοήθεια και στήριξη στα ΑΜΕΑ, ώστε, αν για λόγους αντικειμενικούς δεν μπορούν τα άτομα αυτά να απορροφηθούν από την αγορά εργασίας, τουλάχιστον να μη δημιουργείται αντικειμενική ή/και υποκειμενική αίσθηση της παρασιτικής ζωής, γ) ιδρύματα και οργανισμοί (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου-ΝΠΔΔ ή Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου ΝΠΙΔ), που προσφέρουν γενικότερες υπηρεσίες στα ΑΜΕΑ, δ) δυνατότητες και προϋποθέσεις απασχόλησης. Στην ομάδα των ΑΜΕΑ εντάχθηκαν και οι ομάδες εκείνες του πληθυσμού που για κοινωνικούς λόγους δεν επιτυγχάνουν την ομαλή ένταξή τους στην ελληνική πραγματικότητα, οπότε η όλη θεώρηση αναφέρεται γενικότερα στις ειδικές ομάδες. Σημειώνεται ότι δεν περιλαμβάνονται στο τεύχος αυτό πληροφορίες που αφορούν στο έργο της τοπικής αυτοδιοίκησης και της Εκκλησίας για τα ΑΜΕΑ. Σε

ό,τι αφορά στο σχετικό έργο της Εκκλησίας παραπέμπουμε στην έρευνά μας Εκκλησία και Κοινωνική ένταξη ΑΜΕΑ, Αθήνα 1997 (έκδοση με τη στήριξη της Γραμματείας Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία διενεμήθη δωρεάν στις Ι. Μητροπόλεις της ελληνικής επικράτειας και τις ορθόδοξες χριστιανικές εκκλησίες, τις χριστιανικές οργανώσεις και τους συνεργασθέντες στο ερευνητικό πρόγραμμα καθώς και σε κάθε ενδιαφερόμενο). Για τη συγκέντρωση των στοιχείων που παρατίθενται στο παρόν τεύχος πραγματοποιήθηκαν επαφές με τους κατά τεκμήριο αρμόδιους φορείς: ΥΠΕΠΘ, ΟΑΕΔ, ΥΥΠ, Υ.Σ.Δ.ΔΑ., χωρίς να αγνοηθούν και οι προσφερόμενες μέσω του Διαδικτύου δυνατότητες πληροφόρησης. Οι προπαρασκευαστικές και οι τελικές ενέργειες συλλογής των πληροφοριών πραγματοποιήθηκαν κατά την από 1.12.1999 έως 15. 1. 2000 χρονική περίοδο, οπότε σε αυτήν ανάγονται και τα όσα παρατίθενται στο παρόν πληροφοριακό τεύχος, ενώ συμπληρωματικές πληροφορίες ή διευκρινήσεις αναζητήθηκαν μέχρι και τη σύνταξη του τεύχους αυτού με την παρούσα μορφή (Μάρτιος 2000). Αρχικά είχαμε επαφή με τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) που εποπτεύεται από το Υπουργείο Εργασίας. Από τον ΟΑΕΔ προέρχεται η πληροφόρηση σχετικά με: α) την επαγγελματική κατάρτιση των ειδικών ομάδων πληθυσμού και β) το ισχύον καθεστώς που αφορά: (i) σε προγράμματα νέων θέσεων εργασίας για άτομα με ειδικές ανάγκες, απεξαρτημένα, αποφυλακισμένα, παλιννοστούντες Βορειοηπειρώτες πολιτικούς φυλακισθέντες και εξορισθέντες, νεαρά παραβατικά άτομα, (Υ.Α. 33771/24.8.99), (ii) σε προγράμματα για την επιχορήγηση νέων ελεύθερων επαγγελματιών ατόμων με ειδικές ανάγκες, αποφυλακισμένων και απεξαρτημένων ατόμων (iii) σε πρόγραμμα εργονομικής διευθέτησης (Υ.Α. 33700/9.7.99 και Υ.Α. 33861/19.8.99) και iv) στη διαδικασία πιστοποίησης της κατάταξης ενός ατόμου, ως προς την ειδική ομάδα πληθυσμού στην οποία ανήκει, και των δυνατοτήτων οικονομικής ενίσχυσής του ανάλογα με το ποσοστό της αναπηρίας του. Σε δεύτερη φάση πραγματοποιήθηκε επαφή με την αρμόδια Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής του ΥΠΕΠΘ η οποία και μας χορήγησε τα στοιχεία που αφορούν στις ειδικές εκπαιδευτικές μονάδες. Σημειώνεται ότι, όπως μας διαβεβαίωσε η εν λόγω Διεύθυνση, σύντομα θα εκδοθεί νέος (ανανεωμένος) σχετικός κατάλογος, καθώς βαίνει προς το τέλος της η απογραφή αυτών των μονάδων. 10

11 Στη συνέχεια αναζητήθηκαν από την αρμόδια Διεύθυνση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες του ΥΥΠ στοιχεία που αφορούν στην ιδρυματική προστασία των ΑΜΕΑ. Και από την υπηρεσία αυτή είχαμε την πληροφόρηση, ότι έχει διεξαχθεί απογραφή ιδρυμάτων και αναμένονται τα επίσημα αποτελέσματα της απογραφής αυτής. Τέλος, αξιοποιήθηκαν οι δυνατότητες που προσέφεραν οι ιστοσελίδες του Διαδικτύου, κυρίως για τη συγκέντρωση στοιχείων που αφορούν σε συγκεκριμένες δράσεις κατάρτισης ειδικών ομάδων πληθυσμού. Κατά την παρουσίαση των πληροφοριών που συνελέγησαν ακολουθείται η εξής ομαδοποίηση: α) Πληροφορίες που ενδιαφέρουν: i) πρόσωπα με προβλήματα κινητικά, ii) με προβλήματα αισθητηριακά, iii) πρόσωπα με νοητική υστέρηση, iν) πρόσωπα με άλλες ανάγκες και ν) αλλοδαπούς και παλιννοστούντες. β) Ειδικές εκπαιδευτικές μονάδες του ΥΠΕΠΘ. γ) Δράση του ΟΑΕΔ υπέρ των ΑΜΕΑ (κατάρτιση, επαγγελματικός προσανατολισμός, τοποθέτηση σε θέσεις εργασίας, χρηματοδότηση της απασχόλησης κτλ.) και, τέλος, δ) Παράρτημα με: (i) κατάλογο των Πρωτοβάθμιων Υγειονομικών Επιτροπών (ii) Υ.Α., 33700/9.7.99, σχετικά με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για απασχόληση ΑΜΕΑ που προστατεύονται από τον Ν. 2643/98, (iii) Υ.Α., 33771/24.8.99, σχετικά με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για την απασχόληση ατόμων απεξαρτημένων, αποφυλακισμένων, παλιννοστούντων Βορειοηπειρωτών πολιτικών φυλακισθέντων και εξορισθέντων και νεαρών παραβατικών ατόμων, καθώς και την εργονομική διευθέτηση του χώρου εργασίας των ΑΜΕΑ, (iν) Υ.Α. 33720/9.7.99 σχετικά με το πρόγραμμα επιχορήγησης νέων ελεύθερων επαγγελματιών ΑΜΕΑ, που προστατεύονται από το Ν. 2642/98, (ν) Υ.Α. 33814/24.8.99 σχετικά με το πρόγραμμα επιχορήγησης νέων ελεύθερων επαγγελματιών απεξαρτημένων και αποφυλακισμένων ατόμων, νii) εκπαιδευτική νομοθεσία ΑΜΕΑ. Σημειώνεται ότι κατεβλήθη προσπάθεια για την ορθότητα του πλήθους των αριθμών των τηλεφώνων και των ταχυδρομικών διευθύνσεων. Όμως για κάθε περίπτωση θα πρέπει να ελέγχεται η ισχύς τους και το ενδεχόμενο τυπογραφικού λάθους, αβλεψίας ή ανακριβούς πληροφόρησης. Προς όλους τους προαναφερθέντες φορείς και τα πρόσωπα που τους εκπροσωπούν, καθώς και την εκπαιδευτικό Όλγα Παπαδοπούλου που ανέλαβε το δύσκολο έργο της συλλογής των στοιχείων αυτών, οφείλονται θερμές ευχαριστίες. Θα ήταν όμως σοβαρή παράλειψη η μη

12 έκφραση ευχαριστιών προς το Π.Ι., το οποίο μας έδωσε την ευκαιρία, με τη συμβολική έστω χρηματοδότηση της έρευνας αυτής, να προσφέρουμε και τη δική μας μικρή συμβολή με το πρόγραμμα: Πρακτικές Εφαρμογής του Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Σχολικού και Εξωσχολικού) των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες στη Γαλλία και την Ελβετία. Αναφορά στην Ελληνική πραγματικότητα, που εντάσσεται στο ευρύτερο έργο: Μελέτη, Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προγραμμάτων ΣΕΠ σε επίπεδο Σχολικής Μονάδας και Κέντρου ΣΕΠ για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες και Κοινωνικώς αποκλεισμένα υπεύθυνοι του οποίου είναι ο κ. Σ. Τζέπογλου και η κ. Δ. Σιδηροπούλου. Ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου Λαυρέντιος Γ. Δελλασούδας Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδαγωγικής

13 2. ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Γενικές πληροφορίες για την προστασία των κινητικά αναπήρων παρέχονται από τη Διεύθυνση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες και Ηλικιωμένων του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας στα τηλέφωνα: 5235441, 5244875, 5235004. Το έργο που προσφέρεται από φορείς αρμοδιότητας ΥΥΠ, με αποκλειστική συμμετοχή των Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας ή από κοινού με άλλους συναρμόδιους φορείς συνίσταται στα εξής:

14 2.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ) ΠΙΚΠΑ Κέντρο Αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων Βούλας (ΚΑΑΠΒ) Βούλα Αττικής, τηλ. 8945260 ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα Αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Πρόγραμμα θεραπευτικής και ειδικής αγωγής για παιδιά με εγκεφαλική παράλυση. (Διατίθεται λεωφορείο για τα εξωτερικά παιδιά) Προϋποθέσεις: Εγκεφαλική παράλυση Αγόρια και κορίτσια Ηλικία 6-15 ετών. Κέντρο Προσαρμογής σπαστικών παιδιών Ο ΚΑΛΟΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΗΣ Αργυρουπόλεως 40, Αργυρούπολη, τηλ. 9910753 ΝΠΙΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας, Παρεχόμενες υπηρεσίες: Προγράμματα ειδικής αγωγής Κοινωνική εργασία Ιατρική παρακολούθηση Θεραπευτικά τμήματα φυσιοθεραπείας, εργασιοθεραπείας Προϋποθέσεις: Εγκεφαλική παράλυση σπαστικότητα Αγόρια και κορίτσια

15 Ηλικία 4-25 ετών Κάτοικοι περιοχών δήμου Αργυρουπόλεως και άλλων κοντινών δήμων και κοινοτήτων Ελληνική Εταιρεία Προστασίας και Αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων (ΕΛΕΠΑΑΠ) Κόνωνος 16, Παγκράτι, Αθήνα, τηλ. 7233860 ΝΠΙΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Διάγνωση, θεραπεία και κινητική αποκατάσταση κινητικά αναπήρων παιδιών. Στοιχειώδης και μέση εκπαίδευση στα δημόσια εκπαιδευτήρια της Eταιρείας Κοινωνική εργασία κοινωνική ένταξη και αποκατάσταση Κατασκευή αναπηρικών βοηθημάτων και μηχανημάτων Προϋποθέσεις: Κινητικές αναπηρίες και παραμορφώσεις σκελετού Νοητικό επίπεδο: εκπαιδεύσιμα Αγόρια και κορίτσια Ηλικία έως 16 ετών Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών Αρχιμήδους 37, Αρχιμήδους 45, Παγκράτι, Αθήνα, τηλ. 7018147, 7012056, 7018158 ΝΠΙΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Προγράμματα ειδικής αγωγής, στοιχειώδους και μέσου επιπέδου

16 Κοινωνική εργασία σε άτομα και ομάδες Κοινωνικά και ψυχαγωγικά προγράμματα για παιδιά, εφήβους και ενήλικες Θεραπευτικά τμήματα φυσιοθεραπείας και αγωγής λόγου Προϋποθέσεις: Εγκεφαλική παράλυση Σπαστικότητα Nοητικό επίπεδο: Εκπαιδεύσιμα Αγόρια και κορίτσια Ηλικία 6 ετών και άνω.

17 2.2 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ) Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) Τοπική Υπηρεσία Πειραιώς, Καθ. Εκκλησίας 1, Πειραιάς, τη. 4171208, 4175163, Πειραιώς 52, Αθήνα τηλ. 5242327 (σχετ. βλ και κεφάλαιο 9)

18 2.3 ΙΔΡΥΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΠΙΚΠΑ Κέντρο Αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων Βούλας (ΚΑΑΠΒ) Βούλα Αττικής, τηλ. 8945260 ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Περίθαλψη Θεραπεία Προστασία σε παιδιά με σοβαρές κινητικές αναπηρίες Προϋποθέσεις: Αγόρια και κορίτσια Ηλικία έως 15 ετών Ίδρυμα Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων Αγ. Ζώνης 39 Αθήνα, τηλ. 8670488 ΝΠΙΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Πλήρης περίθαλψη σε πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις Προϋποθέσεις: Ανίατες χρόνιες παθήσεις Ανδρες και γυναίκες Ηλικία 18 ετών και άνω Αίτηση και σχετικά δικαιολογητικά στο Ίδρυμα Καλύπτονται ως προς τα νοσήλεια είτε από ασφαλιστικούς οργανισμούς είτε από ιδίους πόρους

19 2.4 ΘΕΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας (Κατασκηνώσεις) Βερανζέρου 13 Αθήνα, τηλ. 3602178, 3601721 Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φιλοξενία στις κατασκηνώσεις του κέντρου παιδιών με ελαφρές κινητικές, νοητικές ή άλλες αναπηρίες, οι οποίες δε δημιουργούν σοβαρές δυσκολίες ένταξης και προσαρμογής Προϋποθέσεις: Ελαφράς μορφής αναπηρία Αγόρια και κορίτσια Ηλικία 6-16 ετών Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας του τόπου κατοικίας.

20 2.5 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Πανελλήνιο Αναπηρικό Κίνημα Κινητικά Αναπήρων Πολιτών Αγ. Παύλου 18, σταθμός Λαρίσης, τηλ. 8831265 ΝΠΙΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Εκτακτη οικονομική βοήθεια Βοήθεια για την εξεύρεση εργασίας Πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες λειτουργία λέσχης Προϋποθέσεις: Πάσης φύσεως κινητικά ανάπηροι χωρίς άλλα κριτήρια φύλου ή ηλικίας

21 2.6 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΑΝΑΠΗΡΟΥΣ 2.6.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχίας που ανήκει ο ενδιαφερόμενος. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή μηνιαίας οικονομικής ενίσχυσης σε ανασφάλιστα ή έμμεσα ασφαλισμένα ανάπηρα άτομα (σε ποσοστό 67% και πάνω), τα οποία δε λαμβάνουν για τον ίδιο λόγο οικονομική ενίσχυση από το Δημόσιο ή από οποιαδήποτε άλλη πηγή της ημεδαπής ή αλλοδαπής ίση ή μεγαλύτερη από το ποσό της οικονομικής ενίσχυσης του προγράμματος της βαριάς αναπηρίας. Δικαιούχοι του εν λόγω προνοιακού επιδόματος είναι τα άτομα που πάσχουν από σχιζοφρένεια, ψυχωτική συνδρομή, νεφροπάθεια τελικού σταδίου, ινσουλοεξαρτώμενα. Χορήγηση της μηνιαίας εξωιδρυματικής οικονομικής ενίσχυσης σε τετραπληγικούς, παραπληγικούς ασφαλισμένους του Δημοσίου και τετραπληγικούς, παραπληγικούς ακρωτηριασμένους ανασφάλιστους και σε εκείνους που ο ασφαλιστικός τους φορέας δεν εφαρμόζει ανάλογο πρόγραμμα. Το επίδομα αυτό δικαιούνται και οι εργαζόμενοι πάσχοντες από τετραπληγία-παραπληγία στα ΝΠΔΔ (άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένοι). Εφάπαξ οικονομική βοήθεια σε απόφοιτους επαγγελματικών σχολών του Εθνικού Ιδρύματος Αποκαταστάσεως Αναπήρων (Ε.Ι.Α.Α.) για αντιμετώπιση πρώτων εξόδων επαγγελματικής αποκατάστασης. Χορήγηση μηνιαίου χρηματικού επιδόματος σε σπουδαστές Ανώτερων και Ανώτατων Σχολών με πλήρη αχρηστία των κάτω άκρων. Χρηματικό βοήθημα σε εκπαιδευόμενους ανάπηρους του Εθνικού Ιδρύματος Αποκαταστάσεως Αναπήρων (Ε.Ι.Α.Α.) Παροχή μηναίου χρηματικού επιδόματος σε άτομα με εγκεφαλική παράλυση (σπαστικά) ηλικίας μέχρι 18 ετών. Παροχή ορθωτικών και προσθετικών μέσων, αμαξιδίων, κτλ. Δωρεάν διακίνηση αναπήρων στις αστικές συγκοινωνίες της μόνιμης κατοικίας τους και με κατά 50% μειωμένο εισιτήριο στα υπεραστικά

22 λεωφορεία και στα μεταφορικά μέσα του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος. Τα Ειδικά Δελτία Κυκλοφορίας παρέχονται από τις Διευθύνσεις ή τα Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας του τόπου κατοικίας. Διάφορες άλλες διευκολύνσεις, ατέλειες κτλ., ανάλογα με τις ανάγκες κάθε κατηγορίας αναπήρων. Προϋποθέσεις: Γενικές: Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης τόπου διαμονής. Κοινωνική έρευνα για την οικογενειακή και κοινωνικο-οικονομική κατάσταση του αναπήρου. Να είναι ανασφάλιστοι ή χωρίς ασφαλιστικές προϋποθέσεις για να δικαιούνται βοήθημα από ασφαλιστικό οργανισμό, εκτός της κατηγορίας των σπαστικών ατόμων. Ειδικές: Για την παροχή μηνιαίας οικονομικής ενίσχυσης σε βαριά ανάπηρα άτομα πρέπει: Να μην μπορούν να εργαστούν και να αυτοεξυπηρετηθούν. Να υπάρχει απόφαση Υγειονομικής Επιτροπής για τη βαρύτητα της αναπηρίας. Η απόφαση αυτή δεν απαιτείται για νεφροπαθείς στο τελευταίο στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας και υποβαλλόμενους σε αιμοκάθαρση (αυτοί πρέπει να προσκομίσουν γνωμάτευση από Μονάδα Αιμοκάθαρσης Κρατικού Νοσοκομείου που να βεβαιώνει για την κατάστασή τους) και για τα ινσουλοεξαρτώμενα άτομα (τα οποία πρέπει να προσκομίσουν γνωμάτευση Διαβητολογικού Κέντρου ή Ειδικού Διαβητολογικού Ιατρείου Κρατικού Νοσοκομείου). Να μην εμπίπτουν σε οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης αναπήρων. Για άτομα με εγκεφαλική παράλυση (σπαστικά): Η ενίσχυση παρέχεται ανεξάρτητα από ασφαλιστική κάλυψη. Για τη δωρεάν ή με μειωμένο εισιτήριο διακίνηση απαιτείται αναπηρία σε ποσοστό παθολογοανατομικό τουλάχιστον 67%.

23 2.6.2 Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Πληροφορίες: υποκαταστήματα ΙΚΑ κατά περιοχή Παρεχόμενες υπηρεσίες: Σύνταξη αναπηρίας Σύνταξη γήρατος Επίδομα (τύπου σύνταξης) τετραπληγίας Επίδομα απόλυτης αναπηρίας (χορηγείται υπό προϋπόθεση, στους συνταξιούχους) Προϋποθέσεις: Για τους ασφαλισμένους, ανάλογα με το είδος της παροχής, απαιτείται ορισμένη διάρκεια ασφαλισμένης εργασίας Για τους συνταξιούχους αρκεί η ιδιότητα του συνταξιούχου Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου, δεν απαιτείται προϋπηρεσία, παρά μόνο η ιδιότητα του ασφαλισμένου. 2.6.3 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Πληροφορίες: Ανταποκριτής ΟΓΑ δήμου ή κοινότητας κατοικίας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Συνταξιοδότηση αναπήρων αγροτών και δικαιουμένων σύνταξης. Χορηγούνται σύνταξη και επιδόματα αναπηρίας σε αγρότες άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένους στον ΟΓΑ και συνταξιούχους. Προϋποθέσεις: Ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% Ηλικία 21-65 ετών

24 Τα τέκνα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του ΟΓΑ, που είναι ανάπηρα εκ γενετής ή έγιναν πριν από τη συμπλήρωση του 21 ου έτους της ηλικίας τους, σε ποσοστό τουλάχιστον 67%, λαμβάνουν σύνταξη αναπηρίας μετά τη συμπλήρωση του 18 ου έτους ηλικίας. Οι πάσχοντες από παραπληγία ή τετραπληγία δύνανται να λάβουν πρόσθετο επίδομα. Αίτηση στον ανταποκριτή του ΟΓΑ, στο δήμο ή την κοινότητα κατοικίας. 2.6.4 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φιλοξενία στις κατασκηνώσεις του Κέντρου παιδιών με ελαφρές κινητικές, νοητικές ή άλλες αναπηρίες, οι οποίες δε δημιουργούν σοβαρές δυσκολίες ένταξης και προσαρμογής. Προϋποθέσεις: Παιδιά ηλικίας 6-16 ετών με ελαφράς μορφής αναπηρία. Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας του τόπου κατοικίας. 2.6.5 Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (βλ. σχετ. και κεφάλαιο 9) Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή πληροφόρησης στα παρακάτω θέματα: Επαγγελματικός προσανατολισμός Παραπομπή και τοποθέτηση σε Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης

25 Τοποθέτηση σε κατάλληλη εργασία Προϋποθέσεις: Να είναι άνεργοι Να μην είναι σπουδαστές, μαθητές ή στρατεύσιμοι Να είναι 15-65 ετών Να μην παίρνουν σύνταξη γήρατος η αναπηρίας από οποιοδήποτε - Ασφαλιστικό Οργανισμό Να έχουν γνωμάτευση από Δημόσιο Νοσοκομείο ή Ασφαλιστικό φορέα, που να αναφέρεται στο ειδικό τους πρόβλημα Με τη γνωμάτευση αυτή προσέρχονται στην Α βάθμια Υγειονομική Επιτροπή του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της περιοχής τους ή στο Εθνικό Ίδρυμα Αποκαταστάσεως Αναπήρων, για τον καθορισμό του ποσοστού αναπηρίας τους και της εργασίας για την οποία είναι κατάλληλοι. Η προβλεπόμενη τελική αξιολόγηση των περιπτώσεων γίνεται από τα κατά τόπους γραφεία του ΟΑΕΔ.

26 2.7 ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΦΟΡΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΑΝΑΠΗΡΟΥΣ Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας (ΥΥΠ) Γενικές πληροφορίες για την προστασία των κινητικά αναπήρων παρέχονται από τη: Διεύθυνση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες και Ηλικιωμένων του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας στα τηλέφωνα: 5235441, 5244875, 5235004. Ειδικές κατά περίπτωση πληροφορίες, οικονομική ενίσχυση κι άλλες παροχές παρέχονται από τις κατά περιοχή Διευθύνσεις ή Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας. Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) Διοίκηση: Αγ. Κωνσταντίνου 8, Αθήνα, τηλ. 5230046 Περιφερειακό Υποκατάστημα Πειραιώς, Κολοκοτρώνη 110, τηλ. 4179526, 4174741 Τοπικά υποκαταστήματα περιοχής κατοικίας Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) Πατησίων 30, Αθήνα, τηλ. 3607011-218 ή ανταποκριτής ΟΓΑ Δήμου ή Κοινότητας κατοικίας Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας (Κατασκηνώσεις) Πληροφορίες: Βερανζέρου 13, Αθήνα, τηλ. 3602178, 3601721, ή Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας

27 3. ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΕ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 3.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ) 3.1.1 ΚΩΦΑΛΑΛΟΙ Εθνικό Ίδρυμα Προστασίας Κωφαλάλων (ΕΙΠΚ) Εποπτεύουσα αρχή: ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας. Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Ζαχάρωφ 1, Αμπελόκηποι, Αθήνα, τηλ. 6460050, 6465603 Παρεχόμενες υπηρεσίες: Ειδικό νηπιαγωγείο Δημοτικό σχολείο Οικοτροφείο Ιατροπαιδαγωγικές υπηρεσίες κοινωνική εργασία Προϋποθέσεις: Διαπίστωση κωφαλαλίας, χωρίς άλλες αναπηρίες Κανονική νοημοσύνη Για τα εκπαιδευτικά προγράμματα κορίτσια και αγόρια Ηλικία 4-16 ετών Για το οικοτροφείο γίνονται δεκτά παιδιά μέχρι 15 ετών Ένωση Κωφαλάλων της Ελλάδας ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Αριστογείτονος 11-13, Αθήνα, τηλ. 3242371 Παρεχόμενες υπηρεσίες:

28 Επαγγελματική αποκατάσταση κωφαλάλων Οργάνωση μορφωτικών, ψυχαγωγικών και αθλητικών προγραμμάτων για κωφάλαλους Εθνική διεθνής εκπροσώπηση κωφαλάλων Προϋποθέσεις: Προσφέρονται υπηρεσίες αδιακρίτως σε οποιοδήποτε κωφάλαλο άτομο 3.1.2 ΤΥΦΛΟΙ Φάρος Τυφλών Ελλάδας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας, Αθηνάς 17, Καλλιθέα, τηλ. 9415222. ΝΠΙΔ Εποπτεύουσα αρχή: Yπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Προστατευμένα εργαστήρια βιοτεχνικής παραγωγής Σχολή τηλεφωνητών Σχολή βυζαντινής μουσικής (για ιεροψάλτες) και ενόργανης μουσικής Λειτουργία ψυχαγωγικής και επιμορφωτικής λέσχης Παραγωγή βιβλίων στη γραφή Μπράιγ, ηχογράφηση βιβλίων σε κασέτες Χορωδία και άλλες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις Προϋποθέσεις: Ανδρες και γυναίκες Ηλικία 10 ετών και άνω

29 Εγγραφή στο μητρώο τυφλών της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πρόνοιας τόπου κατοικίας Απόφοιτοι λυκείου για εκπαίδευση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και για τους σπουδαστές σχολής τηλεφωνητών Κέντρο Εκπαιδεύσεως και Αποκαταστάσεως Τυφλών (ΚΕΑΤ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας, Ε. Βενιζέλου 210, Καλλιθέα, τηλ. 9595868-9595880 Παρεχόμενες υπηρεσίες: Αγωγή και σχολική εκπαίδευση τυφλών παιδιών Οικοτροφείο για παιδιά και νέους από επαρχία Οικονομική ενίσχυση σε τυφλούς μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές που διαμένουν στις οικογένειές τους Προϋποθέσεις: Τύφλωση ολική ή μη Αγόρια και κορίτσια Ηλικία 2,5 18 ετών Διαμονή στο οικοτροφείο όσων έχουν μόνιμη κατοικία στην επαρχία. Γίνονται δεκτοί κάτοικοι του λεκανοπεδίου Αττικής σε εξαιρετικές περιπτώσεις Σπουδαστές σχολής τηλεφωνητών Γενικές πληροφορίες για την προστασία των κωφαλάλων και των τυφλών παρέχονται από τη Διεύθυνση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες και Ηλικιωμένων του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας στα τηλέφωνα: 5235441, 5235004, 5244875 και από τις κατά τόπους Διευθύνσεις ή Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας.

30 3.2 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΚΩΦΑΛΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΥΦΛΟΥΣ 3.2.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχίας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή μηνιαίας οικονομικής ενίσχυσης σε οικονομικά αδύναμα και βαριά ανάπηρα άτομα που είναι ανασφάλιστα ή έμμεσα ασφαλισμένα. Το ύψος της οικονομικής ενίσχυσης εξαρτάται από το συγκεκριμένο πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης στο οποίο εντάσσεται ο ανάπηρος. Δωρεάν διακίνηση αναπήρων στις αστικές συγκοινωνίες της μόνιμης κατοικίας τους και με κατά 50% μειωμένο εισιτήριο στα υπεραστικά λεωφορεία και στα μεταφορικά μέσα του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος. Επίσης παρέχονται τα ίδια δικαιώματα δωρεάν διακίνησης σε συνοδούς ολικά τυφλών ατόμων. Τα ειδικά δελτία κυκλοφορίας παρέχονται από τις Διευθύνσεις ή τα τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας. Προϋποθέσεις: Γενικές: Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης τόπου διαμονής. Κοινωνική έρευνα για την οικογενειακή και κοινωνικο-οικονομική κατάσταση του αναπήρου. Απόφαση Υγειονομικής Επιτροπής για τη βαρύτητα της αναπηρίας. Για τη δωρεάν ή με μειωμένο εισιτήριο διακίνηση, απαιτείται αναπηρία παθολογοανατομική τουλάχιστον 67%. Ειδικές: Προκειμένου για την επιδότηση κωφαλάλων, χρειάζεται πιστοποίηση της κωφαλαλίας από γιατρό ΩΡΛ. Για κωφάλαλα άτομα 18-65 ετών, απαιτείται επιπλέον και γνωμάτευση Υγειονομικής Επιτροπής.

31 3.2.2 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Πληροφορίες: Ανταποκριτής ΟΓΑ δήμου ή κοινότητας κατοικίας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Συνταξιοδότηση αναπήρων αγροτών και δικαιουμένων σύνταξης. Χορηγούνται σύνταξη και επιδόματα αναπηρίας σε αγρότες άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένους στον ΟΓΑ και συνταξιούχους. Προϋποθέσεις: Ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% Ηλικία 21-65 ετών Τα τέκνα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του ΟΓΑ, που είναι ανάπηρα εκ γενετής ή έγιναν πριν από τη συμπλήρωση του 21 ου έτους της ηλικίας τους, σε ποσοστό τουλάχιστον 67%, λαμβάνουν σύνταξη αναπηρίας μετά τη συμπλήρωση του 18 ου έτους ηλικίας. Οι πάσχοντες από παραπληγία ή τετραπληγία δύνανται να λάβουν πρόσθετο επίδομα. Αίτηση στον ανταποκριτή του ΟΓΑ, στο δήμο ή την κοινότητα κατοικίας. 3.2.3 Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Σύνταξη αναπηρίας Σύνταξη γήρατος Επίδομα (τύπου σύνταξης) τετραπληγίας Επίδομα απόλυτης αναπηρίας (χορηγείται, υπό προϋπόθεση, στους συνταξιούχους)

32 Προϋποθέσεις: Για τους ασφαλισμένους, ανάλογα με το είδος της παροχής, απαιτείται ορισμένη διάρκεια ασφαλισμένης εργασίας Για τους συνταξιούχους αρκεί η ιδιότητα του συνταξιούχου Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου δεν απαιτείται προϋπηρεσία, παρά μόνο η ιδιότητα του ασφαλισμένου. Για παροχές προς ανάπηρα τέκνα ασφαλισμένων ισχύουν οι προϋποθέσεις για παροχές ασθενείας. 3.2.4 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φιλοξενία στις κατασκηνώσεις του Κέντρου παιδιών Προϋποθέσεις: Παιδιά ηλικίας 6-16 ετών με ελαφράς μορφής αναπηρία, δηλαδή με ελαφρές κινητικές, νοητικές ή άλλες αναπηρίες, οι οποίες δε δημιουργούν σοβαρές δυσκολίες ένταξης και προσαρμογής. Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας του τόπου κατοικίας 3.2.5 Οργανισμός απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (βλ. σχετ. και κεφάλαιο 9). Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή πληροφόρησης στα παρακάτω θέματα:

33 Επαγγελματικός προσανατολισμός Παραπομπή και τοποθέτηση σε κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης Τοποθέτηση σε κατάλληλη εργασία Προϋποθέσεις: Να είναι άνεργοι Να μην είναι σπουδαστές, μαθητές ή στρατεύσιμοι Να είναι 15-65 ετών Να μην παίρνουν σύνταξη γήρατος η αναπηρίας από οποιοδήποτε Ασφαλιστικό Οργανισμό Να έχουν γνωμάτευση από Δημόσιο Νοσοκομείο ή Ασφαλιστικό φορέα, που να αναφέρεται στο ειδικό τους πρόβλημα Με τη γνωμάτευση αυτή εξετάζονται από Α /βάθμια Υγειονομική Επιτροπή του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της περιοχής τους ή από το Εθνικό Ίδρυμα Αποκαταστάσεως Αναπήρων για καθορισμό του ποσοστού αναπηρίας τους και της εργασίας για την οποία είναι κατάλληλοι. Στη συνέχεια γίνεται κατάλληλη αξιολόγηση από τα κατά τόπους γραφεία του ΟΑΕΔ.

34 4. ΝΟΗΤΙΚΑ ΥΣΤΕΡΟΥΝΤΕΣ 4.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΕ ΝΟΗΤΙΚΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ (ΠΛΗΝ ΥΠΕΠΘ) Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Θεραπευτήριο Χρόνιων Παθήσεων Παιδιών Αθηνών Λ. Σχιστού 1, 142-62 Σκαραμαγκάς, τηλ. 5573497-604-605-132 και 5572728, fax 5573497 Εθνικό Ίδρυμα Προστασίας Απροσάρμοστων Παίδων Κρήτης Τέρμα Εμ. Πιμπλή, 731-00 Χανιά, τηλ. 51597, 22448 Ίδρυμα Αποκατάσταση ΑΜΕΑ Σερρώ Δ. Μιαούλη 43, 621-00 Σέρρες, τηλ. 22273 Κέντρο Περιθάλψεως Παιδιών Ο Αγ. Δημήτριος Τζων Κέννεντυ 62, 555-35 Πυλαία Ίδρυμα Προστασίας Απροσάρμοστων Παιδιών Η Θεοτόκος Θεοτόκου 2, 131-22 Ίλιον Αττικής, τηλ. 2311070, 2611910 Ίδρυμα για το παιδί Παμμακάριστος 190-05 Ν. Μάκρη, τηλ. 0294-91206, 96013 Θεραπευτικό Παιδαγωγικό Κέντρο Απροσάρμοστων Παιδιών Η Μέριμνα Άλσος Γηροκομείου, 262-26 Πάτρα, τηλ. 22946 Κέντρο Αποκατάστασης Δυσπροσαρμόστων Ατόμων Η Δάμαρις Λυκαβηττού 10, 145-65, Άνοιξη, τηλ. 8133602, 8141736 Ίδρυμα Ειδικών Παιδιών Μαγνησίας Άσπρες Πεταλούδες 380-01 Ν. Ιωνία Βόλος (θέση Ζάχαρι), τηλ. 66150, 66776, 36431

35 Σικιαρίδειο Ίδρυμα Απροσαρμόστων Παιδιών Πεντέλης 58, 151-26 Μαρούσι, τηλ. 8021622, 8021600 Ψυχολογικό Κέντρο Β. Ελλάδος 541-10 Ρεντζίκι Θεσσαλονίκης, τηλ. 673700, 6737777 Ψυχολογικό Κέντρο Β. Ελλάδος Ξάνθης Βενιζέλου 5, 671-00, τηλ. 23755 Κέντρο Ειδικής Αγωγής Κολοτούρου 14, 551-32 Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, τηλ. 412627 Σύνδεσμος Προστασίας Παιδιών Π. Μελά 1, 155-62 Χολαργός, τηλ. 6511432, 6518719 Εργαστήρι Ειδικής Αγωγής Μαργαρίτα Μεσολογγίου 5, 152-36 Ν. Πεντέλη, τηλ. 8044812, 8044813 Μέριμνα για το Απροσάρμοστο Ειδικό Παιδί Η Αγία Μαρίνα Καβάλας, Κουντουριώτου 17, 653-02, τηλ. 832755, 833941 Εστία Ειδικής Επαγγελματικής Αγωγής Σόνιας Νικολακοπούλου 13, 154-51 Ν. Ψυχικό, τηλ. 6713149 Ένωση Γονέων Νοητικά Υστερούντων Φειδίου 18, 106-78, τηλ. 3618207, 3605895 Πανελλήνια Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων Απροσαρμόστων Ατόμων - Παιδιών Πεντέλης 92, 152-34 Χαλάνδρι Αττικής, τηλ. 6814125, 6846843, 3605895 Ειδική Θεραπευτική Μονάδα Η Ελπίδα Ν. Πλαστήρα 69, 551 32 Θεσσαλονίκη, τηλ. 430170 και 651104 Ειδικός Παιδικός Σταθμός του συλλόγου Μέριμνα Παιδιού Κατερίνης Σβορώνου 71, 601 00 Κατερίνη, τηλ. 20823 Κιβωτός Αγάπης

36 Κ. Παλαιολόγου 29, 263 32 Πάτρα, τηλ. 222280 Πανελλήνια Ένωση Προστασίας Αναπήρων 153 44 Παλλήνη Αττικής, Θέση Γεφύρι, τηλ. 6666702 Οργανισμός Προστασίας και Εκπαίδευσης Απροσαρμόστων Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Καλιφρονά 5, Μπραχάμι. Γραφεία: Ακαδημίας 78 106 78 Αθήνα, τηλ. 3611837 Σύλλογος Γονέων Κηδεμόνων καθυστερημένων ατόμων Η Άγια Φιλοθέη Λ. Πεντέλης και Ναυαρίνου 2, 152 36, τηλ. 8040982, 3226525 Κέντρο Ειδικών Παιδιών Ο Αγ. Σπυρίδων Κρουσώνας Αλεβιζίου, 711 10 Ηράκλειο Κρήτης, τηλ. 711230, 711560 Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων και Φίλων ατόμων με ειδικές ανάγκες Ν. Τρικάλων Ανδρούτσου 5 και Αθ. Διάκου, 421 00 Τρίκαλα, τηλ. 23190 Κέντρο Προστασίας και Αποκατάστασης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Ερμής Ιπποκράτους 22, Ελληνικό, τηλ. 9925501 Φιλανθρωπικό Σωματείο Παναγία Ελεούσα Κύπρου και Αρχ. Δαμασκηνού, 302 00 Μεσολόγγι, τηλ. 24846 Σωματείο Γονέων Προβληματικών Παιδιών Ναυτικών Η Αργώ Δημ. Φαληρέως 44, 185 47 Ν. Φάληρο, τηλ. 4810075 Κέντρο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Εργασιοθεραπείας Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Γαλατσίου Γραφεία: Φειδίου 18, 106 78 Αθήνα, τηλ. 3618207 Σωματείο Γονέων Κηδεμόνων Φίλων των παιδιών με ειδικές ανάγκες Ν. Ρεθύμνης Η Αγάπη Ζαμπελίου 51, 741 00 Ρέθυμνο, τηλ. 23324

37 Σύλλογος Ψυχοσωματικά ανάπηρων ατόμων Ν. Πέλλας Πτολεμαίου 15, 581 00 Γιαννιτσά, τηλ. 22031, 23809 Ένωση Γονέων Κηδεμόνων και Φίλων Απροσάρμοστων ατόμων Λ. Χρυσοστόμου 26, 713 06 Ηράκλειο Κρήτης, τηλ. 224244 Θεραπευτήριο Χρόνιων Παθήσεων Παιδιών Κομοτηνής 910 00 Κομοτηνή, τηλ. 97013

38 4.2 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΝΟΗΤΙΚΑ ΥΣΤΕΡΟΥΝΤΕΣ Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας (ΥΥΠ) Γενικές πληροφορίες για την προστασία των κινητικά αναπήρων παρέχονται από τη: Διεύθυνση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες και Ηλικιωμένων του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας στα τηλέφωνα: 5235441, 5244875, 5235004 Ειδικές κατά περίπτωση πληροφορίες, οικονομική ενίσχυση κι άλλες παροχές από τις κατά περιοχή Διευθύνσεις ή Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας 4.2.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή μηνιαίας οικονομικής ενίσχυσης σε άτομα με βαριές αναπηρίες. Το ύψος της οικονομικής ενίσχυσης εξαρτάται από το συγκεκριμένο πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης στο οποίο εντάσσεται ο ανάπηρος. Δωρεάν διακίνηση αναπήρων στις αστικές συγκοινωνίες της μόνιμης κατοικίας τους και με κατά 50% μειωμένο εισιτήριο στα υπεραστικά λεωφορεία και στα μεταφορικά μέσα του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος. Τα ειδικά δελτία κυκλοφορίας παρέχονται από τις Διευθύνσεις ή τα τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας. Προϋποθέσεις: Γενικές: Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης τόπου διαμονής. Απόφαση Υγειονομικής Επιτροπής για τη βαρύτητα της αναπηρίας. Για τη δωρεάν ή με μειωμένο εισιτήριο διακίνηση απαιτείται αναπηρία παθολογοανατομική τουλάχιστον 67%.

39 4.2.2 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Πληροφορίες: Ανταποκριτής ΟΓΑ δήμου ή κοινότητας κατοικίας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Συνταξιοδότηση αναπήρων αγροτών και δικαιουμένων σύνταξης. Χορηγούνται σύνταξη και επιδόματα αναπηρίας σε αγρότες άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένους στον ΟΓΑ και συνταξιούχους. Προϋποθέσεις: Ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% Ηλικία 21-65 ετών Τα τέκνα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του ΟΓΑ, που είναι ανάπηρα εκ γενετής ή έγιναν πριν από τη συμπλήρωση του 21 ου έτους της ηλικίας τους, σε ποσοστό τουλάχιστον 67%, λαμβάνουν σύνταξη αναπηρίας μετά τη συμπλήρωση του 18 ου έτους ηλικίας. Οι πάσχοντες από παραπληγία ή τετραπληγία δύνανται να λάβουν πρόσθετο επίδομα. Αίτηση στον ανταποκριτή του ΟΓΑ, στο δήμο ή την κοινότητα κατοικίας. 4.2.3 Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Παρεχόμενες υπηρεσίες: Σύνταξη αναπηρίας Σύνταξη γήρατος Επίδομα (τύπου σύνταξης) τετραπληγίας Επίδομα απόλυτης αναπηρίας (χορηγείται, υπό προϋπόθεση, στους συνταξιούχους) Προϋποθέσεις:

40 Για τους ασφαλισμένους, ανάλογα με το είδος της παροχής, απαιτείται ορισμένη διάρκεια ασφαλισμένης εργασίας Για τους συνταξιούχους αρκεί η ιδιότητα του συνταξιούχου Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου δεν απαιτείται προϋπηρεσία, παρά μόνο η ιδιότητα του ασφαλισμένου. Για παροχές προς ανάπηρα τέκνα ασφαλισμένων ισχύουν οι προϋποθέσεις για παροχές ασθενείας. 4.2.4 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φιλοξενία στις κατασκηνώσεις του Κέντρου παιδιών με ελαφρές κινητικές, νοητικές ή άλλες αναπηρίες, οι οποίες δε δημιουργούν σοβαρές δυσκολίες ένταξης και προσαρμογής. Προϋποθέσεις: Παιδιά ηλικίας 6-16 ετών με ελαφράς μορφής αναπηρία Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας του τόπου κατοικίας 4.2.5 Οργανισμός απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) ΝΠΔΔ - Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή πληροφόρησης στα παρακάτω θέματα: Επαγγελματικός προσανατολισμός Παραπομπή και τοποθέτηση σε κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης Τοποθέτηση σε κατάλληλη εργασία

41 Προϋποθέσεις: Να είναι άνεργοι Να μην είναι σπουδαστές, μαθητές ή στρατεύσιμοι Να είναι 15-65 ετών Να μην παίρνουν σύνταξη γήρατος η αναπηρίας από οποιοδήποτε Ασφαλιστικό Οργανισμό Να έχουν γνωμάτευση από Δημόσιο Νοσοκομείο ή Ασφαλιστικό φορέα, που να αναφέρεται στο ειδικό τους πρόβλημα Με τη γνωμάτευση αυτή εξετάζονται από Α /βάθμια Υγειονομική Επιτροπή του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της περιοχής τους ή από το Εθνικό Ίδρυμα Αποκαταστάσεως Αναπήρων για καθορισμό του ποσοστού αναπηρίας τους και της εργασίας για την οποία είναι κατάλληλοι. Στη συνέχεια γίνεται κατάλληλη αξιολόγηση από τα κατά τόπους γραφεία του ΟΑΕΔ. 5. ΛΟΙΠΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται: τα πρόσωπα με συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική προδιάθεση στα πρόσωπα με σοβαρή νεφροπάθεια οι χανσενικοί οι καρκινοπαθείς οι φορείς AIDS και οι πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία.

42 5.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας (ΥΥΠ) Γενικές πληροφορίες για την προστασία των κινητικά αναπήρων παρέχονται από τη: Διεύθυνση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες και Ηλικιωμένων του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας στα τηλέφωνα: 5235441, 5244875, 5235004 Ειδικές κατά περίπτωση πληροφορίες, οικονομική ενίσχυση κι άλλες παροχές από τις κατά περιοχή Διευθύνσεις ή Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας 5.1.1 Διευθύνσεις ή Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας και Υγιεινής Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή μηνιαίας οικονομικής ενίσχυσης σε οικονομικά αδύνατα άτομα που είναι ανασφάλιστα ή έμμεσα ασφαλισμένα. Οικονομική ενίσχυση ανήλικων τέκνων χανσενικών και άλλων συγγενικών συνοικούντων προσώπων. Δωρεάν διακίνηση αναπήρων στις αστικές συγκοινωνίες της μόνιμης κατοικίας τους και με κατά 50% μειωμένο εισιτήριο στα υπεραστικά λεωφορεία και στα μεταφορικά μέσα του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας. Τα ειδικά δελτία κυκλοφορίας παρέχονται από τις Διευθύνσεις ή τα τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας του τόπου κατοικίας. Επίδομα καυσίμων. Προϋποθέσεις: Γενικές: Αίτηση στην αρμόδια Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας ή Υγιεινής (για τους χανσενικούς και αιμορροφιλικούς) της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης τόπου κατοικίας. Κοινωνική έρευνα για την οικογενειακή και κοινωνικο-οικονομική κατάσταση του αναπήρου.

43 Απόφαση υγειονομικής επιτροπής για τη βαρύτητα της αναπηρίας. Να μην εμπίπτουν σε οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης αναπήρων. Για τη δωρεάν ή με μειωμένο εισιτήριο διακίνηση, απαιτείται αναπηρία σε ποσοστό (παθολογοανατομικό) τουλάχιστον 67%. Ειδικές: Για τους πάσχοντες από συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική προδιάθεση απαιτείται βεβαίωση από Κέντρο Αιμοδοσίας ή Αιμορροφιλίας. Για επίδομα σε άτομα 0-18 ετών με εγκεφαλική παράλυση, ασφαλισμένα ή μη, να μην παίρνουν οικονομική ενίσχυση από το πρόγραμμα των παραπληγικών. 5.1.2 Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Πληροφορίες: ανταποκριτής ΟΓΑ δήμου ή κοινότητας κατοικίας. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Συνταξιοδότηση αναπήρων αγροτών και δικαιουμένων σύνταξης. Χορηγούνται σύνταξη και επιδόματα αναπηρίας σε αγρότες άμεσα ή έμμεσα ασφαλισμένους στον ΟΓΑ και συνταξιούχους. Προϋποθέσεις: Ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% Ηλικία 21-65 ετών Τα τέκνα ασφαλισμένων ή συνταξιούχων του ΟΓΑ, που είναι ανάπηρα εκ γενετής ή έγιναν πριν από τη συμπλήρωση του 21 ου έτους της ηλικίας του, σε ποσοστό τουλάχιστον 67%, λαμβάνουν σύνταξη αναπηρίας μετά τη συμπλήρωση του 18 ου έτους ηλικίας. Αίτηση στον ανταποκριτή του ΟΓΑ στο δήμο ή την κοινότητα κατοικίας

44 5.1.3 Κοινωνικό Κέντρο Οικογένειας και Νεότητας ΝΠΔΔ Εποπτεύουσα αρχή: Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Φιλοξενία στις κατασκηνώσεις του Κέντρου παιδιών με ελαφρές κινητικές, νοητικές ή άλλες αναπηρίες, οι οποίες δε δημιουργούν σοβαρές δυσκολίες ένταξης και προσαρμογής. Προϋποθέσεις: Παιδιά ηλικίας 6-16 ετών με ελαφράς μορφής αναπηρία Αίτηση στη Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας του τόπου κατοικίας

45 6. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΑΜΕΑ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (βλ. και κεφ. 9) Ο νόμος 1648/86 προβλέπει την υποχρεωτική τοποθέτηση σε εργασία ατόμων των παρακάτω κατηγοριών: Πολεμιστών Αναπήρων και θυμάτων πολέμου Αναπήρων ειρηνικής περιόδου Αναπήρων που έχουν περιορισμένες δυνατότητες για επαγγελματική απασχόληση Γονέων ή αδελφών αναπήρων με αναπηρία 67% και άνω Πολυτέκνων Τα άτομα των παραπάνω κατηγοριών μπορούν να διορίζονται σε δημόσιες υπηρεσίες ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (π.χ. υπουργεία, πανεπιστήμια, ασφαλιστικά ταμεία) ή σε άλλους φορείς του δημοσίου τομέα (π.χ. ΔΕΗ, ΟΤΕ, τράπεζες, κτλ.) καθώς και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Οι υπηρεσίες αυτές έχουν υποχρέωση να προσλαμβάνουν άτομα των παραπάνω κατηγοριών σε ποσοστό που ποικίλλει ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν, τα τυπικά τους προσόντα (π.χ. απολυτήριο δημοτικού ή γυμνασίου κτλ.) και το είδος του φορέα που θα κάνει την πρόσληψη (π.χ. δημόσια υπηρεσία η ιδιωτική επιχείρηση ή οργανισμός κοινής ωφέλειας). Πληροφορίες για τις ακριβείς προϋποθέσεις που πρέπει να έχουν οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να υπαχθούν στις παραπάνω κατηγορίες, αλλά και για όλα τα σχετικά θέματα (π.χ. ποσοστό θέσεων που έχουν υποχρέωση οι παραπάνω υπηρεσίες να καλύπτουν με τα προστατευόμενα άτομα κ.τ.λ.) παρέχονται από: Το Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης Διεύθυνση προσλήψεων, Ελ. Βενιζέλου 15, τηλ. 3393000 και Τα κατά τόπους Γραφεία του ΟΑΕΔ. 6.1 ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Πολεμιστές, ανάπηροι και θύματα πολέμου, ανάπηροι ειρηνικής περιόδου:

46 α) Βεβαίωση της Επιτροπής του ΓΓΕΘΑ/ΔΕΠΑΘΑ, από την οποία να προκύπτει ότι οι ενδιαφερόμενοι ανήκουν σε μια από τις κατηγορίες της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν. 1648/86. β) Απόσπασμα ποινικού μητρώου. γ) Πιστοποιητικό σπουδών και λοιπά πιστοποιητικά από τα οποία να προκύπτει η τυχόν ειδικότητά τους και προϋπηρεσία. δ) Βεβαίωση για το ύψος της σύνταξης που παίρνουν από το γενικό Λογιστήριο του Κράτους ή τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα κατά περίπτωση ή, αν δεν παίρνουν σύνταξη, υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86. ε) Βεβαίωση του αρμόδιου για την κατά τον Ν. 1487/50, όπως σήμερα ισχύει, αποκατάσταση των αναπήρων η θυμάτων πολέμου, από την οποία να προκύπτει ότι ο ανάπηρος, το τέκνο αναπήρου πολέμου ή το θύμα πολέμου δεν έχει αποκατασταθεί ούτε ο ίδιος, ούτε άλλο μέλος της οικογένειάς του με τις διατάξεις του νόμου αυτού. Από την υποχρέωση αυτή απαλλάσσεται μόνο ένα μέλος της οικογένειας, εφόσον το ίδιο δεν έχει αποκατασταθεί. ς) Επικυρωμένη φωτοτυπία της ταυτότητας. Εκτός από τα παραπάνω δικαιολογητικά β, γ, δ, ς χρειάζεται και Κάρτα του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού, από την οποία να προκύπτει ότι είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων αναπήρων του ΟΑΕΔ. Για την εγγραφή στα μητρώα ανέργων αναπήρων του ΟΑΕΔ απαιτείται: Βεβαίωση από δημόσιο νοσοκομείο, στην οποία περιγράφεται η κατάσταση του αναπήρου Βεβαίωση της υγειονομικής επιτροπής της νομαρχίας, στην οποία να φαίνεται το πρόβλημα του αναπήρου, το ποσοστό αναπηρίας, καθώς και οι εργασίες στις οποίες μπορεί ο ανάπηρος να απασχοληθεί. Για τα άτομα που πάσχουν από ψυχικό ή πνευματικό νόσημα ή βλάβη, απαιτείται βεβαίωση διευθυντή κλινικής ανάλογης ειδικότητας πανεπιστημιακού νοσοκομείου, στην οποία να φαίνεται η καταλληλότητα διορισμού ή πρόσληψης σε συγκεκριμένη θέση (άρθρο 13 του Ν. 2026/92) Γονείς ή τέκνα αναπήρων με αναπηρία πάνω από 67%:

Τα δικαιολογητικά β, γ, δ και ς και επιπλέον βεβαίωση της υγειονομικής επιτροπής στην οποία θα φαίνεται η αναπηρία του προστατευόμενου ατόμου. 47

48 7. ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ, ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΕΣ 7.1 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ, ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΕΣ (ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ) 7.1.1 Διεύθυνση ή Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας όλων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Παρεχόμενες υπηρεσίες: Χορήγηση εφάπαξ οικονομικού βοηθήματος για αντιμετώπιση πρώτων βασικών αναγκών στέγασης και διαβίωσης σε ομογενείς (πρόσφυγες) από χώρες Ανατολικής Ευρώπης, Β. Ήπειρο, Αίγυπτο, Τουρκία, Ζιμπάμπουε, Λίβανο και Αιθιοπία. Παροχή χρηματικού ποσού για τη μεταφορά οικοσκευής από ελληνικά σύνορα μέχρι τόπο εγκατάστασης. Χορήγηση μηνιαίου επιδόματος σε ηλικιωμένους, οικονομικά αδύνατους και ανίκανους για εργασία ομογενείς από Β. Ήπειρο, Ανατολική Ευρώπη, Αίγυπτο και Τουρκία, καθώς και σε οικονομικά αδύνατους σπουδαστές ανώτερων και ανώτατων σχολών από Β. Ήπειρο και χώρες Ανατολικής Ευρώπης. Δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη. Χορήγηση εξόδων κηδείας ομογενών και μεταφοράς νεκρού Έλληνα πρόσφυγα από Ανατολική Ευρώπη. Προϋποθέσεις: Ιδιότητα Έλληνα επαναπατριζόμενου ή παλιννοστούντος μετανάστη Αίτηση στη Διεύθυνση ή στο Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης τόπου διαμονής. Βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας σχετικά με την ιδιότητα επαναπατριζόμενου ή παλιννοστούντος.

49 Βεβαίωση εκπαιδευτικού ιδρύματος για επιδότηση ομογενούς φοιτητή. Γνωμάτευση ανικανότητας για τους ανίκανους προς εργασία ομογενείς. Η χορήγηση εξόδων κηδείας δίνεται σε οικονομικά αδύνατους, με την υποβολή ληξιαρχικής πράξης θανάτου, τιμολογίων εξόδων κηδείας και άλλων απαραίτητων δικαιολογητικών κατά περίπτωση. 7.1.2 Διεθνής Κοινωνική Υπηρεσία Κλάδος Ελλάδας ΝΠΙΔ, εποπτευόμενο από τη Γενική Διεύθυνση Πρόνοιας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας), Μαντζάρου 6 106 72 Αθήνα, τηλ. 3636191, 3617710 Παρεχόμενες υπηρεσίες: Παροχή κάθε είδους κοινωνικών υπηρεσιών που έχουν διακρατικό χαρακτήρα και αφορούν άτομα ή μέλη οικογενειών που διαμένουν σε/ή προέρχονται από διαφορετικές χώρες. Παροχή κοινωνικών υπηρεσιών προς τους αλλοδαπούς πολιτικούς πρόσφυγες του Κέντρου Προσφύγων Λαυρίου. Προϋποθέσεις: Σε όλα τα άτομα ανεξάρτητα από άλλα κριτήρια. 7.1.3 Ύπατη Αρμοστεία Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Διεθνής Οργανισμός, Σκουφά 59 Κολωνάκι, 106 72 Αθήνα, τηλ. 3263608, 3633607. Παρεχόμενες υπηρεσίες: Νομική προστασία σε πολιτικούς πρόσφυγες. Υλικές και άλλες παροχές (παροχή στέγης, τροφής, ενέργειας για μόνιμη μετανάστευση, εκπαίδευση στη γλώσσα υποδοχής της χώρας υποδοχής, επαγγελματική εκπαίδευση).

50 Προϋποθέσεις: Μόνη προϋπόθεση η προσφυγική ιδιότητα. 7.1.4 Διεθνής Καθολική Υπηρεσία Μεταναστεύσεων ΝΠΙΔ Παράρτημα Διεθνούς Καθολικής Υπηρεσίας Μεταναστεύσεως, Καποδιστρίου 52, Αθήνα, τηλ. 5231473, 5230521 (έδρα Γενεύη). Παρεχόμενες υπηρεσίες: Μέριμνα για πρόσφυγες κατά τη διάρκεια παραμονής τους στην Ελλάδα. Ενέργειες για την αποκατάστασή τους σε διάφορες χώρες. Προϋποθέσεις: Ιδιότητα πρόσφυγα, σύμφωνα με τα υπάρχοντα προγράμματα μεταναστεύσεως σε τρίτες χώρες. 7.1.5 Κέντρο Συμπαράστασης Παλιννοστούντων Μεταναστών Παρεχόμενες υπηρεσίες: Κοινωνική Εργασία με παλιννοστούντες μετανάστες. Εργασία με ομάδα και προγράμματα ανταλλαγής νέων με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενημέρωση για τα εκάστοτε ισχύοντα κυβερνητικά μέτρα, συμπαράσταση στην εξεύρεση εργασίας. Νομική πληροφόρηση και εξυπηρέτηση σε νομικής φύσης υποθέσεις, που εκκρεμούν στη χώρα που εργάστηκαν ως μετανάστες. Θέματα που αφορούν το Δίκαιο των χωρών υποδοχής και το Δίκαιο της Ε.Ε. Προϋποθέσεις: Έλληνες μετανάστες από χώρες Δυτικής Ευρώπης που ήδη παλιννόστησαν ή που προγραμματίζουν να επιστρέψουν.