ΑΘΗΝΑ, 27/11/2015 1
Συμμετοχή του Δήμου στο Σύμφωνο των Δημάρχων Δήμος Κεντρικού Τομέα Περιφέρειας Αττικής 13.000 στρ. Έκταση Δήμου (6.000 στρ. εντός σχεδίου ) Υπόλοιπη έκταση είναι χαρακτηρισμένη περιοχή Natura 2000 78.153 κατοίκους /31.355 Νοικοκυριά 35 Δημοτικά Κτίρια /65 Κτίρια Εκπαίδευσης 186.445 μ. μήκος οδοφωτισμού Δημοτικός Στόλος : 106 οχήματα (81 πετρέλαιο / 25 βενζίνη) Δημόσιες Μεταφορές: o Σταθμός Μετρό Αγ. Δημήτριος (2004) o Σταθμός Ηλιούπολης- Γρηγόρη Λαμπράκη (2013). o 3 γραμμές Δημοτικής Συγκοινωνίας με ανταπόκριση στους σταθμούς. Προσχώρηση του Δήμου στο Σύμφωνο των Δημάρχων στις 28 Απριλίου 2011. Έγκριση από το ΔΣ του Δήμου και Υποβολή Σχεδίου Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (ΣΔΑΕ) Οκτώβριο 2012. Υποβολή Αναφοράς Παρακολούθησης για την Διετία του Σχεδίου Δράσης στις 28 Μαΐου 2015 (μετά από παράταση) 2
Υπολογισμός εκπομπών CO 2 για το έτος 2009 με βάση : Δημοτικές καταναλώσεις (κτίρια, φωτισμός, οχήματα) Οικιακός τομέας Τριτογενής τομέας (εμπόριο, υπηρεσίες) Μεταφορές (αστικό οδικό δίκτυο) 3
Μεταφορές 35,3% Μείωση από παραγωγή ΑΠΕ 3,1% Δημοτικά οχήματα 0,3% Δημοτικά κτίρια 2,5% Δημοτικές προμήθειες 0,0% Δημοτικός φωτισμός 2,0% Κτίρια οικιακού & τριτογενή τομέα 56,8% Στόχος: 78.654 τόνοι ετησίως (20,33%) Ενεργειακή επιθεώρηση και αναβάθμιση όλων των δημοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων και ειδικότερα του Δημαρχείου Εγκατάσταση συστήματος καταγραφής της ενεργειακής κατανάλωσης στα δημοτικά κτίρια Εκστρατεία ενημέρωσης για τις δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και τα αποτελέσματά της στα δημοτικά κτίρια Υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα δημοτικά κτίρια -Πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ Κατασκευή πράσινων δωμάτων σε δημοτικά κτίρια Βιοκλιματική αναβάθμιση Δημόσιου ανοικτού χώρου Χαλικάκη 4
Αντικατάσταση μέρους των υφιστάμενων φωτιστικών τύπου μεικτού φωτισμού με νέα φωτιστικά τύπου LED. Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δημοτικού Οδοφωτισμού που περιλαμβάνει: i. Αποτύπωση & Μελέτη Φωτισμού ii. Αντικατάσταση λαμπτήρων iii.σύστημα τηλε-έλεγχου και αυτόματης διαχείρισης Αντικατάσταση βαρέων οχημάτων πετρελαίου με οχήματα φυσικού αερίου. Αντικατάσταση βενζινοκίνητων οχημάτων με υβριδικά ή ηλεκτρικά οχήματα Μετατροπή βαρέων οχημάτων πετρελαίου για χρήση υψηλών μιγμάτων βιοκαυσίμου Υιοθέτηση και εμπέδωση πρακτικών όπως το Eco-Driving Σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων διαχείρισης στόλου, προγραμματισμού δρομολογίων 5
Εκστρατεία για την αντικατάσταση όλων των παλαιών λαμπτήρων/ Διανομή λαμπτήρων Ενημέρωση για τα οφέλη από μέτρα μηδενικού/ χαμηλού κόστους σε οικιακό και τριτογενή τομέα Προώθηση εθνικών πρωτοβουλιών όπως «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ» και «ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ» Διερεύνηση των δυνατοτήτων του Δήμου να επιβραβεύει την πρωτοπορία κατοίκων και επαγγελματιών. Δημιουργία φόρουμ με εμπλεκόμενους φορείς Ενημέρωση/ ευαισθητοποίηση οδηγών για τα πλεονεκτήματα των νέων τύπων οχημάτων με μειωμένη κατανάλωση καυσίμου της οικολογικής οδήγησης (eco-driving) και της μειωμένης χρήσης των οχημάτων για μικρές αποστάσεις Διερεύνηση δράσεων και έργων (μέσω Μελέτης Αστικής Κινητικότητας) για την μείωση της κυκλοφορίας στην πόλη Οφέλη από την επέκταση του «Μετρό» στην Ηλιούπολη Διερεύνηση και υλοποίηση δράσεων για την αύξηση χρήσης των δημόσιων συγκοινωνιών και εναλλακτικών μέσων μεταφοράς 6
Η εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ σε δημοτικά κτίρια (φωτοβολταϊκά σε δώματα σχολείων και κτιρίων) Η ενημέρωση / ευαισθητοποίηση των πολιτών για μικρά συστήματα ΑΠΕ (π.χ. Φωτοβολταϊκά στις Στέγες). Ενημέρωση των πολιτών για Τεχνολογιών ΑΠΕ και θέματα κλιματικής αλλαγής. Σύνταξη - Διανομή - Επεξεργασία Ερωτηματολογίων ΟΙΚΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ/ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ (Επιχειρήσεις) Προφίλ Καταναλωτών Στοιχεία Κτίρια και Καταναλώσεις Ενεργειακή Συμπεριφορά Υιοθέτηση Δράσεων Ενημέρωσης/ Εκπαίδευσης / Ευαισθητοποίησης Πολιτών 7
1 στους 2 πολίτες : αφήνει τις συσκευές σε κατάσταση αναμονής ή αγνοεί το θέμα. δεν έχει ηλιακό θερμοσίφωνα ή αγνοεί το ζήτημα παραγωγής ζεστού νερού δεν γνωρίζουν τα στοιχεία κατανάλωσης του κτηρίου όπου διαμένουν. 1 στους 3 πολίτες : δεν ήξερε να απαντήσει στο αν χρησιμοποιεί λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας 1 στους 5 πολίτες : αφήνει τα φώτα ανοιχτά σε δωμάτια που δεν χρησιμοποιεί. δηλώνει ότι τον χειμώνα ρυθμίζει τον θερμοστάτη σε θερμοκρασία ίση ή μεγαλύτερη των 22 0 C. δεν απάντησε ή δεν λαμβάνει υπόψη του την ενεργειακή κλάση των συσκευών. 4 στους 5 πολίτες δεν έχουν γνώση του θέματος που αφορά στη ενεργειακή πιστοποίηση της κατοικίας. 8
Τρόποι Συγκέντρωσης Στοιχείων Επικοινωνία τηλεφωνική & ηλεκτρονική με: ΤΕΕ όπου λειτουργεί Γραφείο Υποστήριξης του Συμφώνου των Δημάρχων. ΚΑΠΕ σχετικά με το Ecodriving Έλληνας Εταίρος του Έργου Data4Action (ΕΠΤΑ ) ΕΤΕΑΝ για στοιχεία του Προγράμματος ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ κ.ά. Τρόποι Συγκέντρωσης Στοιχείων Εντοπισμός στοιχείων από αναζήτηση στο Διαδίκτυο όπως: στοιχεία για εγκατεστημένα φ/β σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια μέσω της ΔΕΔΔΗΕ. Αναζήτηση στοιχείων και πληροφοριών από τις υπηρεσίες του Δήμου σχετικά με Δράσεις που υλοποιήθηκαν από το 2009 και εντεύθεν και έχουν Ενεργειακό Όφελος καθώς και το αντίστοιχο κόστος υλοποίησης τους. 9
Προβλήματα : Πολλές «σίγουρες» δράσεις δεν υλοποιήθηκαν λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, κυρίως από ΕΣΠΑ (π.χ. Πράσινα Δώματα) Μεγάλη δυσκολία στη συγκέντρωση στοιχείων που αφορούσαν κυρίως κατανάλωση στα κτίρια Μη ενεργοποίηση της Ομάδας Ενέργειας του Δήμου (αδυναμία στελεχών λόγω φόρτου εργασίας ) Στην αρχική σελίδα της Αξιολόγησης ζητούνται : Ποιοι συμμετείχαν στην Σύνταξη του ΣΔΑΕ και την Υλοποίηση του Το συνολικό εκτιμώμενο κόστος υλοποίησης του ΣΔΑΕ και το ήδη δαπανηθέν ποσό καθώς και την προέλευση τους (Ίδιοι Πόροι/ Άλλες πηγές) και τον χαρακτήρα τους (Επένδυση/Μη Επένδυση) Προβλεπόμενοι Οικονομικοί Πόροι 10
Κατόπιν ζητείται η συμπλήρωση του μέχρι τώρα δαπανηθέντος ποσού για κάθε Δράση που περιγράφεται στο ΣΔΑΕ καθώς και η κατάσταση της (π.χ. Ολοκληρωμένη, Συνεχιζόμενη, Αναβληθείσα ) καθώς και η επιλογή 3 Δράσεων ως καλύτερων πρακτικών (Benchmark of Excellence). Τέλος ζητείται για κάθε ορόσημο (benchmark) μία περιγραφή που περιλαμβάνει Τίτλο, Τομέας, Πεδίο παρέμβασης, Υπεύθυνος Φορέα, Περιγραφή, Πηγή χρηματοδότησης και 3 τιμές : Μείωση CO₂ [t/a] Εξοικονόμηση Ενέργειας [MWh/a] Κόστος Υλοποίησης 11
ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΔΑΕ 8% 28% 14% 50% Ευρωπαϊκοί Πόροι (Συμπ/νου ΕΣΠΑ ) Ιδιοι Πόροι Δήμου Εθνικοί Πόροι Ιδιώτες 9 3 1 19 Ολοκληρωμένες Δράσεις Συνεχιζόμενες Δράσεις Δράσεις που δεν έχουν ξεκινήσει Δράσεις που αναβλήθηκαν 12
Αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας με τη χρήση αυτοματισμών στο δημοτικό κολυμβητήριο Ηλιούπολης. Εγκατάσταση συστήματος Κτιριακού Αυτοματισμού για: Έλεγχο παραγωγής ζεστού νερού για τις πισίνες (26 o C & 30 o C ) και νερού χρήσης (36 o C ) Έλεγχο θέρμανσης των στεγασμένων χώρων Βέλτιστο συντονισμό και ενεργειακή διαχείριση των εγκαταστάσεων Απομακρυσμένο έλεγχο και επίβλεψη της εγκατάστασης από το Internet ή smartphone/tablet μέσω Web Server Αποτελέσματα : Μείωση Ρύπων 201 τον/ έτος, Μείωση της κατανάλωσης στη διάρκεια του έτους (Δεκ 11 Νοε 12) κατά 1024 MWh Μείωση των ενεργειακών λογαριασμών στην ίδια περίοδο κατά 80.708 Κόστος Εφαρμογής 35.000 ευρώ. Λειτουργία μονάδας Κομποστοποίησης στο Δήμο Ηλιούπολης Υπολογίσθηκε ότι από την λειτουργία μονάδας κομποστοποίησης κλαδοκάθαρων εντός του Δήμου αντί της μεταφοράς και απόρριψης τους στη Χωματερή για 2,5 έτη εξοικονομήθηκαν 880 φορτία ή 6.600χλμ μεταφοράς ή 42075 kg diesel ή 132 τον. CO2 Με αναγωγή στο έτος προκύπτει : Μείωση Ρύπων 52,8 τον/ έτος Συνολικό κόστος λειτουργίας μονάδας για 2,5 έτη είναι 159.000 ευρώ (21.000 ευρώ για τις ανάγκες αξιολόγησης 2ετίας). Φυσικά τα οφέλη από την λειτουργία της μονάδας είναι πολλαπλά και όχι μόνο η μείωση ρύπων από την μείωση δρομολογίων. 13
GREEN TWINNING Ο Δήμος Ηλιούπολης συμμετείχε ως Δήμος Πιλότος από την Ελλάδα, στο Ευρωπαϊκό Έργο GREEN TWINNING που χρηματοδοτήθηκε από το Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη (ΙΕΕ). Το έργο αφορά κυρίως την μεταφορά τεχνογνωσίας από Ευρωπαϊκούς Δήμους με σημαντική εμπειρία στον τομέα της βιώσιμης ενεργειακής πολιτικής (Δήμοι της Ισπανίας) σε Δήμους με λιγότερη εμπειρία (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) Ο Δήμος Ηλιούπολης υπέγραψε συμφωνία αδελφοποίησης Δήμο Maracena, Ισπανία και η ανταλλαγή εμπειριών εστιάζεται κυρίως στους άξονες : Ευαισθητοποίηση των Πολιτών σε θέματα Εξοικονόμησης Ενέργειας Έξυπνα συστήματα και Εξοικονόμηση ενέργειας σε Δημόσια Κτίρια. Αποτελέσματα : Παρουσίαση Καλών Πρακτικών και Τεχνογνωσίας στα παραπάνω θέματα Επί τόπου επίσκεψη σε σχετικές εφαρμογές Τελικό Παραδοτέο αποτέλεσε το Σχέδιο Ευαισθητοποίησης του Κοινού για την Αειφόρο Ενέργεια μέρος του οποίου αναμενόταν να υλοποιηθεί μέσω του υποέργου Δημοσιότητας του ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ το οποίο δεν προχώρησε λόγω ματαίωσης της χρηματοδότησης. Ολοκλήρωση των δράσεων του ΣΔΑΕ που είναι υπό εξέλιξη προς το παρόν Έναρξη των υπολοίπων δράσεων που δεν έχουν ξεκινήσει Αναζήτηση πηγών χρηματοδότησης για δράσεις που έχουν σημαντικό κόστος υλοποίησης Καταγραφή και παρακολούθηση/έλεγχος Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας Δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης Έλεγχος αντιστοίχησης μετρητών στα Δημόσια Κτίρια Παρακολούθηση/έλεγχος (κάθε μήνα) καταναλώσεων για το εντοπισμό βλαβών, λαθών, κακής χρήσης, έλεγχος απόδοσης εφαρμογής βελτιώσεων κλπ Ενέργειες Ευαισθητοποίησης και αλλαγής συμπεριφοράς κοινού για την Εξοικονόμηση Ενέργειας οι οποίες έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη και αποτελεσματικότητα. Κύριες ομάδες στόχοι Σχολική Κοινότητα (Μαθητές Δάσκαλοι Γονείς) Νοικοκυριά Οδηγοί 14
Εκτιμάται ως θετική η συμμετοχή του Δήμου στο Σύμφωνο των Δημάρχων διότι βάζει τους Δήμους στην διαδικασία σχεδιασμού ελέγχου και ανατροφοδότησης. Η αξιολόγηση ανά διετία δίνει την ευκαιρία του εντοπισμού των αδυναμιών και στη συνέχεια του επανασχεδιασμού δράσεων Ακόμα και αν δεν επιτευχθεί ο αρχικός στόχος μείωσης 20% εκπομπών CO2 για το 2020, ο σχεδιασμός και η παρακολούθηση έχουν συμβάλει ουσιαστικά τόσο στην μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος όσο και της καλύτερης οικονομικής διαχείρισης στον Δήμο Για Επικοινωνία : Δ/νση Προγραμματισμού & Οργάνωσης Δήμου Ηλιούπολης 2109970174-2109970164 mbourtsoukli@ilioupoli.gr hchristof@ilioupoli.gr 15