Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑ ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018
Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α Έκδοση: 01 Αναθεώρηση: 03 Ημερομηνία Έκδοσης: 11-07-2003 Ημερομηνία Αναθεώρησης: 02-08-2018 Υπεύθυνος Έκδοσης: Ο Υπεύθυνος Διαχείρισης της Ποιότητας Υπεύθυνος Έγκρισης: Ο Πρόεδρος του Ε.ΣΥ.Δ. Ο Υπεύθυνος Διαχείρισης Ποιότητας Ο Πρόεδρος του Ε.ΣΥ.Δ. ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 2
Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Κατά την αξιολόγηση και τη διαπίστευση από το Ε.ΣΥ.Δ. φορέων πιστοποίησης συστημάτων Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (Υ&ΑΕ), ισχύουν οι παρακάτω απαιτήσεις: 1. Το Πρότυπο ως προς το οποίο θα διενεργείται η πιστοποίηση ενός συστήματος Διαχείρισης Υ&ΑΕ είναι το EΛOT ISO 45001 (ή ΕΛΟΤ 1801 ή το OHSAS 18001), όπως τα πρότυπα αυτά πλαισιώνονται, ενδεχομένως, από σχετικά τυποποιητικά έγγραφα. 2. Το Πρότυπο ως προς το οποίο θα αξιολογείται η επάρκεια των Φορέων Πιστοποίησης ως προς το σύστημα Υ&ΑΕ είναι το ΕΛΟΤ EN ISO/IEC 17021-1, όπως εξειδικεύονται με το IAF MD 22:2018, στο οποίο θα ισχύουν οι παρακάτω προσαρμογές. 2.1 Ο όρος «σύστημα διαχείρισης», στην περίπτωση του οργανισμού (πελάτη του φορέα), αναφέρεται σε «σύστημα διαχείρισης Υ&ΑΕ», το οποίο εφαρμόζει ο οργανισμός. 2.2 Ο Φορέας Πιστοποίησης οφείλει να παρακολουθεί τις εξελίξεις των σχετικών προτύπων και απαιτήσεων της νομοθεσίας, ιδιαίτερα σε θέματα Υ&ΑΕ, όπως απαιτείται και στο Appendix C του IAF MD 22. 2.3 Η ομάδα επιθεώρησης οφείλει να διαθέτει, μεταξύ των άλλων: 2.3.1 Μέλος με τα κάτωθι τεχνικά προσόντα: Πτυχίο ανώτατης σχολής τεχνικών ή φυσικών επιστημών (όπως προβλέπεται στην παράγραφο 11 του Ν. 3850 ΦΕΚ 84/Α/2.6.2010) ή ανώτερης σχολής τεχνικών επιστημών. Προϋπηρεσία α) τουλάχιστον δύο (2) ετών από την απόκτηση του πτυχίου. Ένα (1) έτος μεταπτυχιακή ειδίκευση σε θέματα Υ&ΑΕ ή διαπιστευμένη κατά ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC 17024 πιστοποίηση επιθεωρητή Y&AE ή αποδεδειγμένη εργασιακή εμπειρία τουλάχιστον 1000 ωρών ως τεχνικός ασφαλείας σε μεσαίου ή/και υψηλού επιπέδου επικινδυνότητας οργανισμούς ή επιμόρφωση που να καλύπτει όλα τα βασικά γνωστικά πεδία των θεμάτων Υ&ΑΕ διάρκειας τουλάχιστον 100 ωρών. Η επιμόρφωση περιλαμβάνει τουλάχιστον: 1) νομοθεσία, όργανα επιθεώρησης κλπ, 2) παράγοντες διαμόρφωσης συνθηκών εργασίας π.χ. φυσικούς, χημικούς, βιολογικούς, εργονομικούς, 3) ειδικά θέματα π.χ. γνώσης διεργασιών κλάδων. Στην επιμόρφωση των 100 ωρών δεν συμπεριλαμβάνεται ο χρόνος επιμόρφωσης για τις απαιτήσεις του εφαρμοζόμενου Προτύπου για την Υ&ΑΕ, ΕΛΟΤ 1801 ή/και ΟHSAS 18001. 2.3.2 Μέλος με την ειδικότητα του Ιατρού Εργασίας, όπου θεωρείται αναγκαίο κατά την τεκμηριωμένη κρίση του Φορέα Πιστοποίησης. ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 3
Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Ο ιατρός εργασίας πρέπει να κατέχει και να ασκεί την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας ή να περιλαμβάνεται στον Πίνακα 1 της ΥΑ 25049/1253/09.05.18 όπως αυτός ισχύει (ασκήσει τουλάχιστον επί επταετία τα σχετικά καθήκοντα (όπως προβλέπεται στην παράγραφο 16 του Ν. 3850 ΦΕΚ 84/Α/2.6.2010). 2.3.3 Τεκμηριωμένη γνώση των νομικών απαιτήσεων που ισχύουν για τον υπό πιστοποίηση οργανισμό. 2.3.4 Ικανότητα διενέργειας επιθεωρήσεων συστημάτων διαχείρισης. 2.3.5 Κατάλληλη εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης στις απαιτήσεις του εφαρμοζόμενου Προτύπου για το Σύστημα Υ&ΑΕ, καθώς και σχετική εμπειρία. 2.3.6 Γνώση των διεργασιών του οργανισμού. 2.3.7 Γνώσεις και δεξιότητες σύμφωνα με το Appendix Α του IAF MD 22 και το ΕΛΟΤ EN ISO/IEC 17021-10, όπως αυτά ισχύουν. 3. Ο χρόνος που θα αφιερώνεται για τη διενέργεια της αξιολόγησης θα είναι τουλάχιστον ο προβλεπόμενος στο Appendix Β του IAF MD 22 της Κατευθυντήριας Οδηγίας IAF MD 5:2009. Το επίπεδο επικινδυνότητας που περιγράφεται στο Annex C to Appendix Β καθορίζεται στο παράρτημα Ι της παρούσας Οδηγίας, όπου έχει ληφθεί υπόψη η ελληνική νομοθεσία καθώς και το Table OH&SMS 2 του IAF MD 22. 4. Το Επίσημο Πεδίο Εφαρμογής της Διαπίστευσης (ΕΠΕΔ) που θα χορηγείται, θα περιέχει τις παρακάτω πληροφορίες: 4.1 Την κατηγορία Το επίπεδο διακινδύνευσης επικινδυνότητας, σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στο Παράρτημα 1, της παρούσης. 4.2 Τον τομέα Τον κωδικό IAF / ΕΑ και την αντίστοιχη περιγραφή της δραστηριότητας με βάση τον τομέα τον κωδικό IAF / ΕΑ, σύμφωνα με το Παράρτημα 1, της παρούσης. 4.3 Α) Εάν ο φορέας πιστοποίησης Υ&ΑΕ αξιολογηθεί επιτυχώς σε ένα επίπεδο επικινδυνότητας ενός κωδικού IAF / ΕΑ, τότε αυτοδίκαια χορηγείται διαπίστευση και για τα χαμηλότερα επίπεδα επικινδυνότητας του ίδιου κωδικού IAF / ΕΑ, εάν υπάρχουν. Β) Εάν ο φορέας πιστοποίησης Υ&ΑΕ αξιολογηθεί επιτυχώς σε ένα επίπεδο επικινδυνότητας ενός κωδικού IAF / ΕΑ και επιθυμεί την διαπίστευση σε υψηλότερο επίπεδο επικινδυνότητας του ίδιου κωδικού IAF / ΕΑ, τότε υποβάλλεται αίτηση επέκτασης της διαπίστευσης. 5. Κατά τις επιτόπιες αξιολογήσεις Υ&ΑΕ του Ε.ΣΥ.Δ., οι διαπιστευμένοι και υπό διαπίστευση φορείς πιστοποίησης διενεργούν επιθεώρηση και στην εν λειτουργία παραγωγική διαδικασία του επιθεωρούμενου οργανισμού. Παράδειγμα: η επιτόπια αξιολόγηση του Ε.ΣΥ.Δ. σε φορέα πιστοποίησης Υ&ΑΕ στην κατηγορία «Κατασκευές ΙΑF/EA 28» περιλαμβάνει αξιολόγηση και της επιθεώρησης σε εργοτάξιο. ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 4
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 - Κατηγορίες και επίπεδα διακινδύνευσης πεδίων διαπίστευσης Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία 1 2 3.11 Υψηλό Υπεράκτια Αλιεία, Αλιεία με κατάδυση. 1, 2, 3 (εκτός 3.11) 5, 7,8, 9 (εκτός από 9.10) Υψηλό Γεωργία, Δασοκομία, Κτηνοτροφία, Θήρα, Αλιεία (εκτός από υπεράκτια Αλιεία και αλιεία με κατάδυση). Μεταλλευτικές και λατομικές δραστηριότητες (εκτός από την άντληση αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου). 6, 9.10 Υψηλό Άντληση αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου και συναφείς βοηθητικές δραστηριότητες. 10.11 (μερικώς) Υψηλό Σφαγεία. 3 10 (εκτός σφαγείων), 11, 12 Βιομηχανία τροφίμων (εκτός σφαγείων), ποτών και καπνοβιομηχανία. 4 5 13.30 Υψηλό Βαφεία και φινιριστήρια υφαντουργικών προϊόντων. 13 (εκτός 13.30), 14 15.11 Υψηλό Δέψη Δέρματος. 15 (εκτός από 15.11) Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών και προϊόντων (εκτός βαφείων και φινιριστηρίων υφαντουργικών προϊόντων). Βιομηχανία δέρματος και δερμάτινων ειδών (εκτός από τη δέψη δέρματος). 6 16 Βιομηχανία ξύλου και προϊόντων ξύλου. ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 5
7 17.11 Υψηλό Παραγωγή χαρτοπολτού. 17 (εκτός από 17.11) Παραγωγή χαρτιού από χαρτοπολτό και επεξεργασία προϊόντων από χαρτί. 8 58.1, 59.2 Εκδόσεις. 9 18.1 Εκτυπώσεις. 10 19 Υψηλό Παραγωγή οπτάνθρακα (κοκ). Παραγωγή προϊόντων διύλισης πετρελαίου. 11 24.46 Υψηλό Επεξεργασία πυρηνικών καυσίμων. 12 20 Υψηλό Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων. 13 21 Υψηλό Παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων. 14 22 Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικών προϊόντων. 15 23.14, 23.3 Υψηλό Παραγωγή κεραμικών, ινών γυαλιού. 23 (εκτός από 23.14, 23.3, 23.5, 23.6) Κατασκευή μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων. 16 23.5, 23.6 Υψηλό Παραγωγή σκυροδέματος, τσιμέντου, ασβέστη, γύψου, κλπ. και των προϊόντων τους. ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 6
24 Υψηλό Παραγωγή βασικών μετάλλων (μεταλλουργία). 17 25.1, 25.2, 25.3 Υψηλό 25.5, 25.6, 25.7, 25.9 Κατασκευή μεταλλικών σκελετών. Κατασκευή μεταλλικών δοχείων, σωμάτων και λεβήτων κεντρικής θέρμανσης και ατμογεννητριών. Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, εκτός της κατασκευής μεταλλικών σκελετών, μεταλλικών δοχείων, σωμάτων και λεβήτων κεντρικής θέρμανσης και ατμογεννητριών. 18 25.4, 30.4 Υψηλό Κατασκευή όπλων, πυρομαχικών και στρατιωτικών αρμάτων μάχης. 28, 33.12, 33.2 Κατασκευή μηχανημάτων και εξοπλισμού (εκτός της κατασκευή όπλων, πυρομαχικών και στρατιωτικών αρμάτων μάχης). 19 26.6 Υψηλό Κατασκευή ακτινολογικών και ηλεκτρονικών μηχανήματων ιατρικής και θεραπευτικής χρήσης. 27.2 Υψηλό Κατασκευή ηλεκτρικών συσσωρευτών. 26 (εκτός από 26.6) 27 (εκτός από 27.2), 33.13, 33.14, 95.1 20 30.1, 33.15 Υψηλό Ναυπήγηση και επισκευή πλοίων. Κατασκευή ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και οπτικών συσκευών, εκτός της κατασκευής ηλεκτρικών συσσωρευτών, ακτινολογικών και ηλεκτρονικών μηχανήματων ιατρικής και θεραπευτικής χρήσης. 21 30.3, 33.16 Υψηλό Αεροναυπηγική. Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων. 29, 30.2, 30.91 Υψηλό Κατασκευή σιδηροδρομικών αμαξών και τροχαίου υλικού. Κατασκευή μοτοσυκλετών. 22 30.92, 30.99, 33.17 Κατασκευή ποδηλάτων και αναπηρικών αμαξιδίων. Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών. Επισκευή και συντήρηση άλλου εξοπλισμού μεταφορών (εκτός από επισκευή αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσικλετών 45.2,45.4). 23 31, 32, 33.19 Λοιπές κατασκευές προϊόντων εκτός από τους κωδικούς ΙΑF/ΕΑ 4, 5, 6, 7, 14, 15, 17, 18, 19, 20, 21, 22. ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 7
24 25 38.3 Υψηλό Ανάκτηση επικινδύνων υλικών, ανάκτηση χαρτιού. 38.3 Ανάκτηση μη επικινδύνων υλικών. 35.11, 35.12, 35.13 Υψηλό Παραγωγή, μεταφορά και διανομή ηλεκτρικού ρεύματος. 35.14 Εμπόριο ηλεκτρικού ρεύματος. 26 35.2 Υψηλό Παραγωγή φυσικού αερίου. Διανομή αερίων καυσίμων με αγωγούς. 27 35.3, 36 Υδροδότηση. 28 41, 42, 43 Υψηλό Κατασκευές κτηρίων και έργα πολιτικού μηχανικού. 46.71, 46.75 Υψηλό Χονδρικό εμπόριο στερεών, υγρών και αερίων καυσίμων. Χονδρικό εμπόριο χημικών προϊόντων. 29 45.2, 45.4, 47.3, 95.2 Επισκευή αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσικλετών. Λιανικό εμπόριο καυσίμων οχημάτων. Επισκευή ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης. 45 (εκτός 45.2, 45.4), 46 (εκτός 46.71, 46.75), 47 (εκτός 47.3) Χονδρικό και λιανικό εμπόριο. Είδη προσωπικής ή οικιακής χρήσης. 30 55 (εκτός 55.3) Ξενοδοχεία, εκτός από κάμπινγκ. 56, 55.3 Εστιατόρια και κάμπινγκ. ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 8
31 49.2, 49.4, 49.5, 50.2, 50.4, 51.2 49.2, 49.4, 49.5, 50.2, 50.4, 51.2, 52, 53 49.1, 49.3, 50.1, 50.3, 51.1 Υψηλό 61, 53 Μεταφορά ή αποθήκευση επικινδύνων υλικών. Υποστηρικτικές προς τη μεταφορά επικινδύνων δραστηριότητες. Μεταφορά ή αποθήκευση μη επικινδύνων υλικών. Υποστηρικτικές προς τη μεταφορά μη επικινδύνων δραστηριότητες. Μεταφορά επιβατών. Επικοινωνίες, Ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές δραστηριότητες. 32 64, 65, 66, 68, 77 Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. Διαχείριση ακίνητης περιουσίας. Εκμισθώσεις. 33 58.2, 62, 63.1 Πληροφορική και συναφείς δραστηριότητες. 72.1 Υψηλό Έρευνα και ανάπτυξη στις φυσικές επιστήμες και τη μηχανική. 34 35 71.2, 72.2, 74 (εκτός από 74.2,74.3) Τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις. Έρευνα και πειραματική ανάπτυξη στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες. 71.1 Δραστηριότητες αρχιτεκτόνων και μηχανικών και παροχής τεχνικών συμβουλών. 69, 70, 73, 74.2, 74.3, 78, 81 (εκτός 81.2), 82 Άλλες υπηρεσίες, εκτός από εμπόριο, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορές, κτηματομεσιτικές, χρηματοοικονομικά, πληροφορική, εκπαίδευση και υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής μέριμνας. 81.2 Δραστηριότητες καθαρισμού. 36 84.22, 84.24, 84.25 84 (εκτός από 84.22, 84.24, 84.25) Υψηλό Δραστηριότητας άμυνας. Δραστηριότητες δημόσιας τάξης. Δραστηριότητες πυρόσβεσης. Δημόσια διοίκηση (εκτός από τις δραστηριότητας άμυνας, τις δραστηριότητες δημόσιας τάξης και τις δραστηριότητες πυρόσβεσης). ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 9
37 85.4, 85.59 Υψηλό Τριτοβάθμια τεχνική εκπαίδευση με χρήση εργαστηρίων. Σχολές ναυαγοσωστών. Σχολές διάσωσης. 85.32, 85.4, 85.51. 85.53, 85.59 85.1, 85.2, 85.31, 85.4, 85.52, 85.59, 85.6 38 86, 75, 87, 88 Υψηλό Υγεία και κοινωνική μέριμνα. Τεχνική και επαγγελματική δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τριτοβάθμια τεχνική εκπαίδευση χωρίς χρήση εργαστηρίων. Εκπαίδευση που σχετίζεται με τον αθλητισμό. Σχολές οδήγησης. Προσχολική εκπαίδευση. Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τριτοβάθμια μη τεχνική εκπαίδευση. Πολιτιστική εκπαίδευση. Άλλη εκπαίδευση εκτός από σχολές ναυαγοσωστών και σχολές διάσωσης. Υποστηρικτικές προς την εκπαίδευση δραστηριότητες. 37, 38.12, 38.2, 39 Υψηλό Επεξεργασία λυμάτων. Συλλογή, επεξεργασία και διάθεση επικινδύνων αποβλήτων. Επεξεργασία μη επικινδύνων αποβλήτων. Δραστηριότητες εξυγίανσης και άλλες υπηρεσίες για τη διαχείριση αποβλήτων. 39 38.11, 38.21 Συλλογή και διάθεση μη επικινδύνων αποβλήτων. 59.1, 60, 63.9, 79, 90, 91, 92, 93, 94, 96 Λοιπές κοινωνικές υπηρεσίες εκτός από εκπαίδευση, υγεία και κοινωνική μέριμνα, εκτός από τις δραστηριότητες συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης επικινδύνων και τις δραστηριότητες εξυγίανσης και άλλες υπηρεσίες για τη διαχείριση αποβλήτων. 1 Η αντιστοίχιση κωδικών NACE με τα επίπεδα διακινδύνευσης είναι ενδεικτική. Επίσης σε μερικές περιπτώσεις η αντιστοίχιση δεν είναι μονοσήμαντη. (*) Κατηγορίες Επικινδυνότητας: Α: Υψηλή Β : Μέση Γ : Χαμηλή (*) Η κατηγοριοποίηση ακολουθεί τις κατηγορίες που περιγράφονται στο ΠΔ. 294/88 (ΦΕΚ 138/Α/88) ΕΣΥΔ ΚΟ-Υ&Α/01/03/02-08-2018 10