Γ ΓΕΛ 15 / 04 / 2018 Χημεία ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: A1. Στην αντίδραση με χημική εξίσωση 2MnO - 4 + 5SO 2 + 2H 2 O 2Mn 2+ + 5SO 2-4 + 4H + αναγωγικό είναι το: - α. MnO 4 β. SO 2 2- γ. SO 4 δ. H 2 O A2. Σε κενό δοχείο σταθερού όγκου και θερμοκρασίας πραγματοποιείται αντίδραση με χημική εξίσωση 4ΝΗ 3(g) + 5Ο 2(g) 4ΝΟ (g) + 6Η 2 Ο (g) Κατά τη διάρκεια της αντίδρασης: α. Ο ρυθμός κατανάλωσης της ΝΗ 3 είναι ίσος με το ρυθμό σχηματισμού του Η 2 Ο. β. Ο ρυθμός μεταβολής της συγκέντρωσης του ΝΟ είναι ίσος με την ταχύτητα της αντίδρασης. γ. Ο ρυθμός κατανάλωσης του Ο 2 είναι μεγαλύτερος από το ρυθμό κατανάλωσης της ΝΗ 3. δ. Η συνολική πίεση του μίγματος των αερίων στο δοχείο παραμένει σταθερή. A3. Σε κλειστό δοχείο σταθερής θερμοκρασίας έχει αποκατασταθεί ή ισορροπία 2ΝΟ 2(g) 2ΝΟ (g) + Ο 2(g) Στο δοχείο περιέχονται 2 mol NO και η πίεση είναι 6 atm. Διπλασιάζουμε τον όγκο του δοχείου, μετά την αποκατάσταση της νέας ισορροπίας μπορεί να ισχύει: α. Στο δοχείο περιέχονται 2,5 mol NO και η πίεση είναι 4,5 atm. β. Στο δοχείο περιέχονται 3 mol NO και η πίεση είναι 2,5 atm. γ. Στο δοχείο περιέχονται 1,5 mol NO και η πίεση είναι 7 atm. δ. Στο δοχείο περιέχονται 2 mol NO και η πίεση είναι 3 atm. A4. Στο άτομο του 33 As στη θεμελιώδη κατάσταση μαγνητικό κβαντικό αριθμό ίσο με -1 έχουν: α. 4 ηλεκτρόνια. β. 7 ηλεκτρόνια. γ. 11 ηλεκτρόνια. δ. 15 ηλεκτρόνια. Σελίδα 1 από 5
A5. Κατά την επίδραση CH 3 CH 2 MgBr σε αλδεΰδη και υδρόλυση του προϊόντος σχηματίζεται: α. πάντα πρωτοταγής αλκοόλη. β. πρωτοταγής ή δευτεροταγής αλκοόλη. γ. πρωτοταγής ή δευτεροταγής ή τριτοταγής αλκοόλη. δ. πάντα τριτοταγής αλκοόλη. ΘΕΜΑ Β Β1. Σε κενό δοχείο όγκου 2L και σταθερής θερμοκρασίας εισάγονται 6 mol αερίου Α και 4 mol αερίου Β και πραγματοποιείται η αντίδραση: 2Α (g) + B (g) 2Γ (g) Η μέση ταχύτητα της αντίδρασης για τα πρώτα 5 s είναι 0,2 mol L -1 s -1 και η πίεση στο δοχείο σταθεροποιείται 15 s μετά την έναρξη της. i. Να εξηγήσετε που οφείλεται η μεταβολή της πίεσης κατά τη διάρκεια της αντίδρασης. i iv. Να βρείτε τη σύσταση του μίγματος στο δοχείο 5 s μετά την έναρξη της αντίδρασης. Να υπολογίσετε τη μέση ταχύτητα της αντίδρασης για όλη τη διάρκειά της. Να υπολογίσετε το ρυθμό μεταβολής της συγκέντρωσης του Γ για το χρονικό διάστημα από 5 s μέχρι 15 s. Μονάδες 4 x 2 Β2. Περίσσεια σκόνης Zn προστίθεται σε 100mL διαλύματος HCl 0,2 M και πραγματοποιείται η αντίδραση: Zn (s) + 2HCl (aq) ZnCl 2(aq) + H 2(g) Ποια επίδραση (αύξηση, μείωση, καμία επίδραση) θα έχουν στην αρχική ταχύτητα της αντίδρασης και στον συνολικό όγκο του υδρογόνου που θα παραχθεί η παρακάτω μεταβολές : i. Η αντίδραση πραγματοποιείται σε μεγαλύτερη θερμοκρασία. Ίδια ποσότητα Zn προστίθεται υπό μορφή μεγαλύτερων κόκκων σκόνης. i Χρησιμοποιούνται 50 ml διαλύματος HCl 0,2 M αντί για 100 ml διαλύματος HCl 0,2 M. Σε κάθε περίπτωση να αιτιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες 3 x 2 Β3. i. Να υπολογίσετε τους δυνατούς ατομικούς αριθμούς στοιχείου που ανήκει στην 1 η σειρά στοιχείων μετάπτωσης και το άτομό του έχει 2 μονήρη ηλεκτρόνια στη θεμελιώδη κατάσταση. i Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του στοιχείου που βρίσκεται στην ίδια περίοδο με τα στοιχεία του προηγούμενου ερωτήματος και έχει την μικρότερη ενέργεια πρώτου ιοντισμού από όλα τα στοιχεία της περιόδου; Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του αλογόνου που βρίσκεται στην ίδια περίοδο με το στοιχείο του προηγούμενου ερωτήματος; Σε κάθε περίπτωση να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή του στοιχείου στη θεμελιώδη κατάσταση. Μονάδες 2 + 2 + 1 Σελίδα 2 από 5
Β4. Διαθέτουμε διάλυμα ασθενούς βάσης Β θερμοκρασίας 25 o C. Ποια επίδραση, αύξηση, μείωση, καμία επίδραση, θα έχουν στο pοh του διαλύματος, στο βαθμό ιοντισμού της Β και στη σταθερά ιοντισμού της Β οι παρακάτω μεταβολές: i. Αύξηση της θερμοκρασίας του διαλύματος στους 40 o C. i Αραίωση με ίσο όγκο νερού με σταθερή θερμοκρασία. Προσθήκη στερεού NaOH χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος. Σε κάθε περίπτωση να αιτιολογήσετε την επιλογή σας. Τα δεδομένα του ερωτήματος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. Μονάδες 6 ΘΕΜΑ Γ Γ1. Να βρείτε τους συντακτικούς τύπους των Α, Β, Γ, Δ,Ε,Ζ,Θ, Λ, M και N. Α + Br 2 + HCl B E + NaOH αλκοόλη Γ + Η 2 Ο + HgSO 4 / H + Δ + Mg Απόλυτος αιθέρας Ζ Θ + Η 2 Ο M N + KCN Λ + Η 2 Ο / Η + CH 3 CHCOOH CH 3 Μονάδες 10 x 1 Γ2. Αλκένιο έχει στο μόριο του 2 άτομα άνθρακα με sp 3 υβριδικά τροχιακά και με προσθήκη νερού σε όξινο περιβάλλον παράγεται μία μοναδική οργανική ένωση. i. Να βρείτε το συντακτικό τύπο του αλκενίου. Πόσοι σ δεσμοί και πόσοι π δεσμοί υπάρχουν στο μόριο του αλκενίου; Μονάδες 3 + 2 Γ3. Ομογενές μίγμα CH 3 CH=O, CH 2 =O και CH 3 COCH 3 χωρίζεται σε τρία ίσα μέρη. Το πρώτο μέρος για πλήρη υδρογόνωση χρειάζεται 1,2 g H 2. Το δεύτερο μέρος για πλήρη οξείδωση χρειάζεται 1600 ml διαλύματος KMnO 4 0,2 M παρουσία θειϊκού οξέος. Το τρίτο μέρος αντιδρά με περίσσεια διαλύματος CuSO 4 και NaOH οπότε σχηματίζονται 71,5 g καστανέρυθρου ιζήματος. i. Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων που πραγματοποιούνται. Να βρείτε τη σύσταση σε mol του μίγματος. Δίνονται Ar(H) = 1, Ar(Cu) = 63,5, Ar(O) = 16 Μονάδες 4 + 6 Σελίδα 3 από 5
ΘΕΜΑ Δ Διαθέτουμε διάλυμα ΗCl 1 Μ, διάλυμα Υ 1. Δ1. Σε 3 L διαλύματος K 2 Cr 2 O 7 0,2 M προσθέτουμε 9 L του διαλύματος Υ 1 και πραγματοποιείται αντίδραση με χημική εξίσωση: HCl + K 2 Cr 2 O 7 Cl 2 + CrCl 3 + KCl + H 2 O i. Να βρείτε τους στοιχειομετρικούς συντελεστές στην παραπάνω χημική εξίσωση. Να υπολογίσετε τον όγκο του αερίου χλωρίου που παράγεται μετρημένο σε STP συνθήκες. Μονάδες 2 + 2 Δ2. 1,5 mol από το χλώριο που παράχθηκε διαβιβάζεται σε δοχείο σταθερού όγκου 1 L, διατηρώντας σταθερή την θερμοκρασία, που περιέχει 2 mol CO, οπότε αποκαθίσταται η χημική ισορροπία: CO (g) + Cl 2(g) COCl 2(g) Αν η απόδοση της αντίδρασης είναι 1/3 να βρείτε: i. Τη σύσταση του μίγματος στην ισορροπία. Την τιμή της Κc της παραπάνω ισορροπίας. i Πόσα mol CO πρέπει να προσθέσουμε στο δοχείο, διατηρώντας σταθερή την θερμοκρασία, ώστε στη νέα ισορροπία να υπάρχουν ίσα mol Cl 2 και COCl 2. Μονάδες 2 + 2 + 2 Δ3. Να υπολογίσετε το ph του διαλύματος Υ 1. Μονάδες 2 Δ4. Σε 400 ml του Υ 1 προσθέτουμε 600 ml διαλύματος ΝΗ 3, διάλυμα Υ 2, οπότε έχουμε πλήρη εξουδετέρωση. Να υπολογίσετε: i. Τη συγκέντρωση του διαλύματος Υ 2. Το ph του διαλύματος Υ 3 που προκύπτει από την ανάμειξη των Υ 1 και Υ 2. Μονάδες 2 + 3 Δ5. Σε 200 ml του Υ 1 προσθέτουμε 300 ml διαλύματος CH 3 COONa, διάλυμα Υ 4, οπότε προκύπτει ρυθμιστικό διάλυμα Υ 5 με ph = 5. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος Υ 4. Μονάδες 4 Δ6. Σε 100 ml του Υ 1 προσθέτουμε ορισμένο όγκο διαλύματος HF 0,2 M, διάλυμα Υ 6, οπότε προκύπτει διάλυμα Υ 7 στο οποίο ο βαθμός ιοντισμού του HF είναι a = 2 10-4. Να υπολογίσετε τον όγκο του διαλύματος Υ 6. Μονάδες 4 Δίνονται Ka(HF) = 10-4, Ka(CH 3 COOH) = 10-5, Kb(NH 3 ) = 10-5, Kw = 10-14, log2 = 0,3 και από τα δεδομένα του προβλήματος επιτρέπονται οι γνωστές προσεγγίσεις. Σελίδα 4 από 5
ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά σας στοιχεία. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. 4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ.. ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!! ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ Σελίδα 5 από 5