ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

Transcript

1 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1. έως Α5. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Η ένωση που σχηµατίζεται ανάµεσα στο 11Χ και στο 16Ψ έχει χηµικό τύπο: α. ΨΧ2 β. ΧΨ2 γ. ΧΨ δ. Χ2Ψ A2. A3. Παρόµοιες χηµικές ιδιότητες µε το στοιχείο Α έχουν: α. 9Β και 35Γ β. 9Β και 19Γ γ. 16Β και 18Γ δ. 15Β και 12Γ Από τις παρακάτω χηµικές εξισώσεις εξουδετέρωση χαρακτηρίζεται η: α. Η2S + Μg MgS + H2 β. F2 + H2S 2HF + S γ. H2SO4 + 2NH3 (NH4)2SO4 δ. HCl + AgNO3 AgCl + HNO3 A4. Από τα παρακάτω ζεύγη ισότοπα είναι: 37 α. 35 Χ και Χ β. και 18 γ. 36Χ και 18 δ. και 19 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

2 ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A5. Υδατικό διάλυµα NaOH, συγκέντρωσης C, αραιώνεται σε δεκαπλάσιο όγκο. Αυτό σηµαίνει ότι η συγκέντρωση του ΝaOH στο αραιωµένο διάλυµα είναι: α. 10 C β. C γ. 0,1 C δ. Δεν είναι δυνατό να γνωρίζουµε ΘΕΜΑ Β Β1. Να χαρακτηρίσετε στην κόλλα σας καθεµία από τις επόµενες προτάσεις ως ΣΩΣΤΗ ή ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ. Να δικαιολογήσετε κάθε επιλογή σας. i. Τα χηµικά στοιχεία 2 Ηe και 18 Ne ανήκουν στην ίδια οµάδα. ii. Με δεδοµένο ότι σχετική ατοµική µάζα του αζώτου είναι ίση µε 14, η µάζα 1 mol µοριακού αζώτου, Ν 2, είναι ίση µε 28 g. iii. Απαραίτητη προϋπόθεση για να πραγµατοποιηθεί µια αντίδραση απλής αντικατάστασης είναι να παράγεται αέριο ή ίζηµα. iv. Δίνεται υδατικό διάλυµα νιτρικού οξέος, ΗΝΟ 3, 2 Μ, διάλυµα Δ 1. Αυτό σηµαίνει ότι σε 1000 g του διαλύµατος Δ 1 περιέχονται 2 mol νιτρικού οξέος. v. H αύξηση της θερµοκρασίας δύο υδατικών διαλυµάτων ζάχαρης και CO 2 από τους 20 ο C στους 50 ο C έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της διαλυτότητάς τους. (5 x 2 µονάδες) Β2. Σε εργαστήριο αναλυτικής Χηµείας πραγµατοποιούνται τα εξής πειράµατα από έξι φοιτητές: Ο φοιτητής 1 αναµειγνύει υδατικό διάλυµα ανθρακικού αµµωνίου µε υδατικό διάλυµα θειϊκού οξέος και παρατηρεί έκλυση του αερίου Α. Ο φοιτητής 2 προσθέτει µικρή ποσότητα νατρίου στο νερό και παρατηρεί έντονη έκλυση του αερίου Β. Ο φοιτητής 3 προσθέτει διάλυµα νιτρικού µολύβδου ΙΙ σε διάλυµα ιωδιούχου καλίου και παρατηρεί το σχηµατισµό του κίτρινου ιζήµατος Γ. Ο φοιτητής 4 αναµειγνύει υδατικό διάλυµα χλωριούχου ψευδαργύρου µε υδατικό διάλυµα νιτρικού αργύρου και παρατηρεί την καταβύθιση του λευκού ιζήµατος Δ. Ο φοιτητής 5 προσθέτει µικρή ποσότητα στερεού θειϊκού αµµωνίου σε υδατικό διάλυµα υδροξειδίου του βαρίου και παρατηρεί έκλυση του αερίου Ε. Ο φοιτητής 6 προσθέτει µικρή ποσότητα σύρµατος λευκόχρυσου σε δοκιµαστικό σωλήνα που περιέχει αραιό διάλυµα υδροχλωρικού οξέος και παρατηρεί ότι δεν πραγµατοποιείται κάποια χηµική αντίδραση. i. Να γράψετε τις χηµικές εξισώσεις των χηµικών αντιδράσεων, προϊόντα και συντελεστές, που πραγµατοποιούνται. ii. Να ονοµάσετε τις ενώσεις Α έως Ε. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

3 ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ iii. Να αναφέρετε: Ποια πειράµατα αντιστοιχούν σε απλή και ποια σε διπλή αντικατάσταση. Να εξηγήσετε γιατί δεν παρατηρεί κάποια µεταβολή ο φοιτητής 6. Αν ο φοιτητής 6 προσθέσει ποσότητα µαγνησίου στο ίδιο διάλυµα υδροχλωρικού οξέος θα παρατηρήσει κάποια µεταβολή; (3 x 1 µονάδες) ΣΕΙΡΑ ΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ Κ, Βa, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Cr, Fe, Co, Ni, Sn, Pb, H 2, Cu, Hg, Ag, Pt, Au ΣΕΙΡΑ ΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΜΕΤΑΛΛΩΝ F 2, O 3, Br 2, O 2, I 2, S ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΕΡΙΑ ΣΕ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ HCl, HBr, HI, H 2 S, HCN, CO 2, NH 3, SO 3, SO 2 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΙΖΗΜΑΤΑ Άλατα Ag και Pb εκτός από τα νιτρικά Ανθρακικά και φωσφορικά άλατα εκτός από Κ +, Νa + και ΝΗ 4 + Υδροξείδια µετάλλων εκτός από Κ +, Νa +, Ca +2, Ba +2 Θειούχα άλατα εκτός από Κ +, Νa +, ΝΗ 4 +, Ca +2, Ba +2 και Mg +2 Θειικά άλατα Ca +2, Ba +2 και Pb +2 Β3. Με βάση τη θέση των στοιχείων στον παρακάτω Περιοδικό Πίνακα να απαντήσετε τις παρακάτω ερωτήσεις. Α Γ Δ Ε Β Θ Μ Τ Ζ Σ Ξ Π i. Ποια από τα παραπάνω στοιχεία ανήκουν: στα αλκάλια, στις αλκαλικές γαίες, στα αλογόνα στα ευγενή αέρια; (7 x 0,5 µονάδες) ii. Να γίνει η ηλεκτρονιακή κατανοµή σε στιβάδες για τα χηµικά στοιχεία Β, Ζ, Θ, Μ και Τ και να προσδιοριστεί ο ατοµικός τους αριθµός. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

4 ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ iii. Να υπολογίσετε τον αριθµό οξείδωσης: του Ξ στην ένωση Κ 2 Ξ 2 Ο 7, του Π στο ιόν ΠΟ 4 -, του Μ στην ένωση Η 2 ΜΟ 3, του Τ στο ιόν ΤΟ 3 -. (4 x 0,25 µονάδες) ΘΕΜΑ Γ Γ1. Δοχείο όγκου 5,6 L περιέχει αέρια αµµωνία, ΝΗ 3, σε πίεση 4,1 atm και θερµοκρασία 727 o C. i. Να υπολογίσετε πόσα mol ΝΗ 3 περιέχονται στο δοχείο. ii. Να υπολογίσετε τα mol της ΝΗ 3 που καταλαµβάνουν τον ίδιο όγκο σε STP συνθήκες. iii. Ποιος όγκος Η 2 S, µετρηµένος σε STP συνθήκες, περιέχει διπλάσιο αριθµό µορίων από αυτά που περιέχουν 0,50 mol ΝΗ 3 ; iv. Ποια ποσότητα, σε γραµµάρια, Η 2 SO 4 περιέχει τριπλάσιο αριθµό ατόµων υδρογόνου από αυτόν που περιέχουν 0,34 g NH 3 ; Δίνονται R = 0,082!"# % #&' (, Ar(N) = 14, Ar(H) = 1, Ar(S) = 32, Ar(O) = 16 ( µονάδες) Γ2. Να συµπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα: Mr mol Μάζα σε g Όγκος σε L σε STP Aριθµός µορίων Μάζα ατόµων O σε g CO 2 0,5N A NO 6 SO 2 11,2 O 2 8 Άτοµα οξυγόνου Δίνονται Αr(C) = 12, Ar(O) = 16, Ar(N) = 14, Ar(S) = 32. (24 x 0,25 µονάδες) Γ3. Σε δοχείο όγκου 4 L περιέχονται 4,6 g αερίου ΝΟ x υπό πίεση 2,05 atm και θερµοκρασία 727 o C. i. Να υπολογίσετε τη σχετική µοριακή µάζα του αερίου. ii. Να προσδιορίσετε την τιµή του x και να γράψετε το όνοµα του αερίου. iii. Να υπολογιστεί η πυκνότητα του αερίου σε g/l στις παραπάνω συνθήκες. iv. Να υπολογιστεί η πυκνότητα του αερίου σε g/l σε STP συνθήκες. Δίνονται R = 0,082!"# %, Ar(N) = 14, Ar(O) = 16. #&' ( (4 x 2,5 µονάδες) ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

5 ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑ Δ Σε νερό διαλύονται 6,72 L αερίου HBr, µετρηµένα σε STP συνθήκες, οπότε δηµιουργείται διάλυµα όγκου 600 ml, διάλυµα Δ 1. Το διάλυµα Δ 1 χωρίζεται σε τρία ίσα µέρη: Το πρώτο µέρος αραιώνεται µε νερό. Το δεύτερο µέρος αναµειγνύεται µε 300 ml διαλύµατος ΗBr 10,8 % w/v, διάλυµα Δ 2, οπότε προκύπτει το διάλυµα Δ 3. Το τρίτο µέρος αναµειγνύεται µε 200 ml διαλύµατος ΗCl 0,1 M, διάλυµα Δ 4 οπότε προκύπτει το διάλυµα Δ 5. Να υπολογίσετε: Δ1. Τη συγκέντρωση του διαλύµατος Δ 1. Δ2. Την % w/v περιεκτικότητα του διαλύµατος Δ 1. Δ3. Τον όγκο του νερού που πρέπει να προστεθεί στο πρώτο µέρος του Δ1 ώστε να προκύψει διάλυµα ΗBr συγκέντρωσης 0,25 M. Δ4. Τη συγκέντρωση του διαλύµατος Δ 3. Δ5. Τη συγκέντρωση όλων των διαλυµένων ουσιών του διαλύµατος Δ 5. Δίνονται Ar(Br) = 80, Ar(H) = 1. ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζοµένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόµενο µάθηµα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συµπληρώσετε τα ατοµικά στοιχεία µαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ηµεροµηνία και το εξεταζόµενο µάθηµα. Να µην αντιγράψετε τα θέµατα στο τετράδιο και να µην γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνοµά σας. 2. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοαντιγράφων αµέσως µόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σηµειώσεις σας πάνω στα θέµατα δεν θα βαθµολογηθούν σε καµία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα µόνο µε µπλε ή µόνο µε µαύρο στυλό µε µελάνι που δεν σβήνει. Μολύβι επιτρέπεται, µόνο αν το ζητάει η εκφώνηση, και ΜΟΝΟ για πίνακες, διαγράµµατα κλπ.. 4. Κάθε απάντηση επιστηµονικά τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: δύο (2) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 13:00 KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ