ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Γιάννης Μουρουζίδης Διευθυντής Υπηρεσιών Κατάρτισης 6 Νοεμβρίου 2018 1 1
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (1) Σημαντικές αλλαγές στην αγορά εργασίας και στα επαγγέλματα εξαιτίας: Παγκοσμιοποίησης της οικονομίας Τεχνολογικών εξελίξεων απόρροια της 4 ης βιομηχανικής επανάστασης Δημογραφικών αλλαγών με τη γήρανση του πληθυσμού Περιβαλλοντικών προκλήσεων Διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες θα είναι σημαντικές στο μέλλον Είναι αναγκαία η συνεχής αναπροσαρμογή των γνώσεων και δεξιοτήτων των ατόμων 2
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (2) Μελέτες εκτιμούν ότι: Τα 2/3 περίπου των παιδιών που εισέρχονται τώρα στην εκπαίδευση θα εργάζονται σε επαγγέλματα που σήμερα δεν υπάρχουν Το 1/3 των βασικών δεξιοτήτων θα αλλάξουν μέχρι το 2020 4 στους 10 εργαζόμενους άλλαξαν πρόσφατα τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούν στον εργασιακό χώρο Συνεχίζεται η πόλωση στη ζήτηση δεξιοτήτων με αυξήσεις σε επαγγέλματα ανώτερου και κατώτερου επιπέδου Μειωμένη ανάγκη για εργασίες ρουτίνας (και όχι μόνο) που αντικαθιστούν πλέον οι τεχνολογίες 3
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (3) Παράγοντες αλλαγής Παρόν Νέες πηγές και τεχνολογίες ενέργειας Το Ίντερνετ των πραγμάτων Μέλλον Αυτόνομες μεταφορές όπως αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς Τεχνητή νοημοσύνη Τρισδιάστατη εκτύπωση Βιοτεχνολογία Εξελιγμένα υλικά Νανοτεχνολογία Γήρανση του πληθυσμού Αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον με ευέλικτες ρυθμίσεις Γενετική Ρομποτική 4
ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ 10 κύριες δεξιότητες στον εργασιακό χώρο το 2020 (πηγή: Future of Jobs Report, WEF - Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ) 1. Επίλυση σύνθετων/πολύπλοκων προβλημάτων 2. Κριτική σκέψη 3. Δημιουργικότητα 4. Διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού 5. Συντονισμός με άλλους 6. Συναισθηματική νοημοσύνη 7. Κρίση και λήψη αποφάσεων 8. Προσανατολισμός στην εξυπηρέτηση 9. Διαπραγμάτευση 10. Γνωστική ευελιξία 5
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Συνεχής μελέτη των αλλαγών για προσαρμογή των πολιτικών απασχόλησης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης Έγκαιρες αλλαγές στο περιεχόμενο των κλάδων σπουδών της εκπαίδευσης και των προγραμμάτων κατάρτισης Συνεχής δια βίου επαγγελματική καθοδήγηση και ενημέρωση Παροχή ευκαιριών για δια βίου μάθηση αφού η προσαρμογή θα γίνεται στον εργασιακό χώρο 6
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ Σύστημα Μαθητείας Τεχνικές Σχολές ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (1) Εσπερινές Τεχνικές Σχολές Απογευματινά και βραδινά τμήματα Τεχνικών Σχολών Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Τριτοβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα Μάθηση για ενήλικες εργαζόμενους και άνεργους 7
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (2) Χαμηλό ποσοστό συμμετοχής σε επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (17% σε σύγκριση με 49% στην ΕΕ) Προτίμηση για γενική εκπαίδευση και στη συνέχεια τριτοβάθμια εκπαίδευση (56% σε σύγκριση με 40% στην ΕΕ) Κοινωνικές επιστήμες και όχι STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική, μαθηματικά) Δυσκολίες εξεύρεσης εργασίας και απασχόληση σε επαγγέλματα που δεν απαιτούν πτυχίο 8
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (3) Συνεχίζει να παρουσιάζεται αναντιστοιχία δεξιοτήτων παρόλο που εισάγονται νέοι κλάδοι σπουδών σε ΤΣ και ΜΙΕΕΚ Το ποσοστό απασχόλησης αποφοίτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (52%) ήταν το χαμηλότερο στην ΕΕ Ψηλό ποσοστό ανεργίας νέων 15-24 χρονών (25% σε σύγκριση με 17% στην ΕΕ) Χαμηλό ποσοστό συμμετοχής σε δραστηριότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης για τα άτομα 20-64 χρονών (6,9% σε σύγκριση με 10,9% στην ΕΕ), ιδιαίτερα για άτομα με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και μεγαλύτερης ηλικίας 9
ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΕΚ (1) Έγκαιρη αναπροσαρμογή των κλάδων σπουδών και του περιεχομένου τους για να συμβαδίζουν με τις αλλαγές και μεταβαλλόμενες απαιτήσεις στην αγορά εργασίας Συμπερίληψη θεμάτων όπως ψηφιακές δεξιότητες και επιχειρηματικότητα Ενίσχυση και αναβάθμιση των υποδομών των Τεχνικών Σχολών Ενίσχυση της ελκυστικότητας της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Παρακολούθηση της πορείας των αποφοίτων 10
ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΕΚ (2) Περαιτέρω διασύνδεση με τον κόσμο της εργασίας μέσα από τοποθετήσεις για απόκτηση εργασιακής πείρας κατά τη διάρκεια των σπουδών Επικύρωση μη τυπικής και άτυπης μάθησης μέσα από το έργο του Φορέα Επικύρωσης Μη Τυπικής και Άτυπης Μάθησης Αναγνώριση και προώθηση της απόκτησης προσόντων μέσα από το Σύστημα Επαγγελματικών Προσόντων της ΑνΑΔ, μέρος του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων 11
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Δράσεις Έρευνας και Ανάπτυξης Τάσεις και Προβλέψεις Αναγκών Απασχόλησης και Κατάρτισης Αξιολόγηση των Επιδράσεων της Κατάρτισης στην Κυπριακή Οικονομία Ανθρώπινο Δυναμικό και Αγορά Εργασίας στην Κύπρο Τα Συστήματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Μερικές Πρόσφατες Μελέτες / Εργασίες: Προβλέψεις Απασχόλησης στην Κυπριακή Οικονομία 2017-2027 Εντοπισμός Αναγκών σε Πράσινες Δεξιότητες στην Κυπριακή Οικονομία 2017-2027 Εντοπισμός Αναγκών σε Γαλάζιες Δεξιότητες στην Κυπριακή Οικονομία 2016-2026 Παρακολούθηση Δεικτών Αγοράς Εργασίας: Νέες Θέσεις Εργασίας, Κενές Θέσεις και Ανεργία Αξιολόγηση των Επιδράσεων των Σχεδίων της ΑνΑΔ 12 12
ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΔΡΑΝΟΥΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Στελέχωση επιχειρήσεων και κατάρτιση μέσα στις επιχειρήσεις για: Νέους αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Μακροχρόνια ανέργους Τοποθέτηση σε επιχειρήσεις /οργανισμούς για απόκτηση εργασιακής πείρας: Άνεργους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ) στον Δημόσιο τομέα (συνεργασία με το ΥΕΠΚΑ) Άνεργους δικαιούχους ΕΕΕ για τρίμηνη κατάρτιση και στη συνέχεια δωδεκάμηνη απασχόληση (συνεργασία με το ΥΕΠΚΑ) Κατάρτιση για βελτίωση της απασχολησιμότητας: Προγράμματα κατάρτισης ανέργων και δικαιούχων ΕΕΕ (συνεργασία με το ΥΕΠΚΑ) Συμμετοχή ανέργων στα Πολυεπιχειρησιακά Προγράμματα Κατάρτισης - Συνήθη 13
ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ Μονοεπιχειρησιακή κατάρτιση: Μονοεπιχειρησιακά προγράμματα κατάρτισης στην Κύπρο Μονοεπιχειρησιακά προγράμματα κατάρτισης στο εξωτερικό Πολυεπιχειρησιακή κατάρτιση: Πολυεπιχειρησιακά προγράμματα Συνήθη Πολυεπιχειρησιακά προγράμματα Ζωτικής σημασίας Προγράμματα συνεχιζόμενης κατάρτισης συνδικαλιστικών στελεχών Προγράμματα κατάρτισης Διοργάνωσης ΑνΑΔ 14
ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ Σκοπός του Έργου είναι η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού μέσα από την εξέταση των γνώσεων και δεξιοτήτων του ατόμου και την πιστοποίηση των επαγγελματικών του προσόντων Το Έργο απευθύνεται σε άντρες και γυναίκες, εργαζόμενους, άνεργους και οικονομικά αδρανείς που επιθυμούν να εξεταστούν για πιστοποίηση των επαγγελματικών τους προσόντων Η εξέταση διενεργείται σε εγκεκριμένα από την ΑνΑΔ Κέντρα Αξιολόγησης Επαγγελματικών Προσόντων κάτω από πραγματικές συνθήκες εργασίας ή / και συνθήκες προσομοίωσης, στη βάση 70 Πρότυπων Επαγγελματικών Προσόντων που έχουν αναπτυχθεί και των 80 ΠΕΠ που θα αναπτυχθούν Δεν υπάρχει οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση για τους συμμετέχοντες στη διαδικασία εξέτασης και πιστοποίησης Το Έργο συγχρηματοδοτείται από ΕΚΤ / ΑνΑΔ 15 15
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Σημαντική εξέλιξη για την ποιότητα της παρεχόμενης κατάρτισης είναι η ανάπτυξη του συστήματος αξιολόγησης και πιστοποίησης των συντελεστών παροχής κατάρτισης Τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) και οι Δομές Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΕΚ) αξιολογούνται στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων και πιστοποιούνται Οι Εκπαιδευτές Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΕΚ) πρέπει να είναι πιστοποιημένοι από το ΣΕΠ Από 1/1/2015 μόνο πιστοποιημένα ΚΕΚ, ΔΕΚ και ΕΕΚ 16 δύνανται να συμμετέχουν στις δράσεις της ΑνΑΔ 16
ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Γίνονται σημαντικές αλλαγές στον εργασιακό χώρο που έχουν άμεσες και σοβαρές επιπτώσεις πάνω στα επαγγέλματα και στις αναγκαίες γνώσεις και δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού Το σύστημα εκπαίδευσης πρέπει να προσαρμόζεται γρήγορα στις νέες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας αλλά είναι αναγκαία η δια βίου μάθηση των εργαζομένων και ανέργων αφού οι γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησαν δεν αρκούν για τον εργασιακό βίο τους Έχουν σημαντική ευθύνη φορείς όπως η ΑνΑΔ αλλά και οι επιχειρήσεις, ενώ τα άτομα πρέπει να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης και να αναπτύξουν πρωτοβουλίες ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικά στην αγορά εργασίας Το ευέλικτο σύστημα κατάρτισης που έχουμε στην Κύπρο, με την άμεση εμπλοκή επιχειρήσεων και Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης, θεωρείται αποτελεσματικό για συνεχή επιμόρφωση των ατόμων Απαραίτητη η τεκμηρίωση κατοχής των γνώσεων και δεξιοτήτων μέσα από διαδικασίες εξέτασης και πιστοποίησης 17 17