ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΑΣΙΟΥΛΑ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΤΗΣ ΚΟ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΑΠΕΡΓΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ 1 Η ΔΕΚΕΜΒΡΗ 1960 ΕΜΠΝΕΟΜΑΣΤΕ, ΔΙΔΑΣΚΟΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ, ΒΑΔΙΖΟΥΜΕ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΤΑΞΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ» Η σημερινή εκδήλωση πραγματοποιείται στα πλαίσια της απόφασης της Κ.Ε. του Κόμματος στην πορεία της συμπλήρωσης των 100 χρόνων από την ίδρυσή του. Ταυτόχρονα, σήμερα συμπληρώνονται 55 χρόνια από την ημέρα της μεγάλης απεργίας των οικοδόμων, την 1 η Δεκέμβρη 1960, που πέρασε στην Ιστορία σαν η μέρα που οι οικοδόμοι ξήλωσαν τα πεζοδρόμια, σα σημείο αναφοράς για την πάλη όλων των εργατών, σταθμός του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, για τη μαχητικότητα και την αποφασιστικότητα των απεργών οικοδόμων, που έγιναν σύμβολο και εμπροσθοφυλακή του εργατικού κινήματος εκείνης την εποχή, αλλά και αργότερα. Αυτός ο αγώνας, όπως όλες οι μικρές και μεγάλες μάχες των εργαζομένων στην ιστορική διαδρομή της ταξικής πάλης, φέρνει τη σφραγίδα της πρωτοπόρας δράσης των κομμουνιστών και του ΚΚΕ, του κόμματος της εργατικής τάξης, που εκφράζει τα συμφέροντά της. Που προσανατολίζει και καθοδηγεί τον αγώνα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, απέναντι στην πολιτική και την εξουσία του κεφαλαίου, με επίκεντρο τις αυξανόμενες λαϊκές ανάγκες. Που προβάλλει το δρόμο και τις προϋποθέσεις για τη σοσιαλιστική προοπτική, ώστε να δρομολογηθούν οριστικές λύσεις στα προβλήματα που γεννάει η καπιταλιστική εξουσία Για να περάσει τη ζωή της σε ανώτερο επίπεδο ευημερίας, κάνοντας ιδιοκτησία του λαού τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, αποδεσμεύοντας τη χώρα μας από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και με όπλο την επιστημονικά κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία να αξιοποιήσει τις τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν προς όφελος του λαού. Σκοπός της σημερινής μας εκδήλωσης δεν είναι να καταγράψουμε απλά τα ιστορικά γεγονότα της μεγάλης απεργίας του 1960. Θέλουμε να φωτίσουμε την πορεία που διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις να οξυνθεί η ταξική πάλη, να αναδείξουμε τον αναντικατάστατο ρόλο του Κόμματος ως πολιτική πρωτοπορία, τη δράση των κομμουνιστών σε δύσκολες και σύνθετες συνθήκες. Να αναδείξουμε τα συμπεράσματα ως χρήσιμο όπλο στις αυξημένες απαιτήσεις της ταξικής πάλης σήμερα, στο δρόμο για την κοινωνική απελευθέρωση από τα δεσμά της εξουσίας του κεφαλαίου. 1
Να προβάλουμε την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού κομμουνισμού ως το κοινωνικό οικονομικό σύστημα που θα αντικαταστήσει τον καπιταλισμό, δίνοντας λύση στη βασική αντίθεση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Η ίδρυση του Κόμματος μας, το 1918, μετά τη μεγάλη Οκτωβριανή επανάσταση των μπολσεβίκων στην Ρωσία, το 1917, συμπίπτει με τις προσπάθειες των οικοδομικών σωματείων να συνενωθούν κάτω από μία Ομοσπονδία, να διαμορφώσουν πλαίσιο πάλης που θα αντιστοιχεί στις ανάγκες των μεροκαματιάρηδων οικοδόμων, της νεολαίας του κλάδου, ξεπερνώντας τις συντεχνιακές αντιλήψεις και τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτιζαν οι εργοδότες που συμμετείχαν στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αυτή η χρονολογική ταύτιση δεν είναι τυχαία. Η ίδρυση του Κόμματος μας έφερε τα πρώτα αποτελέσματα στην οργάνωση και τον προσανατολισμό της εργατικής τάξης μέσα στα σωματεία. Ο προσανατολισμός, η σχεδιασμένη παρέμβαση να συνειδητοποιήσει την ιστορική της αποστολή και να οργανώσει τους αγώνες, δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς την ίδρυση του Κόμματός της. Ορισμένα παραδείγματα που δείχνουν αυτόν τον προσανατολισμό έχουμε τα επόμενα χρόνια από την ίδρυση της Ομοσπονδίας το 1923. Το 2 ο Συνέδριο της Ομοσπονδίας, το 1925, άνοιξε το οργανωτικό ζήτημα με στόχο να ξεπεραστεί το ζήτημα της πολυδιάσπασης του κλάδου και της οργάνωσης ανά ειδικότητα. Πάρθηκε απόφαση, τα σωματεία να συνενώνονται σε Βιομηχανικές Ενώσεις Οικοδόμων (ΒΕΟ) κατά νομό, δηλαδή συνδικάτο κλαδικό, όπως λέμε σήμερα. Ήταν σοβαρό βήμα μπροστά για την οργάνωση του κλάδου σε τέτοιο επίπεδο. Ας σκεφτούμε ότι είναι ζήτημα που δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα, όχι μόνο στον κλάδο των οικοδόμων, αλλά γενικά. Αυτή η μορφή οργάνωσης δέχτηκε τη λυσσαλέα επίθεση του ρεφορμισμού, των εγκάθετων της ΓΣΕΕ. Έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους να αποτρέψουν τους εργάτες να οργανώνονται στις ΒΕΟ, δημιούργησαν νέα διασπαστικά σωματεία Η πίεση αυτή, η αντιπαράθεση στο εσωτερικό του κλάδου, οδήγησε στη μεσοβέζικη απόφαση στο 5 ο Συνέδριο, το 1929, που μίλαγε για κλαδικές επιτροπές και τελικά η απόφαση ολοκληρώθηκε το 1931. Ο Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας, Δ. Παπαδόπουλος διαφωνώντας με την απόφαση τόνισε: «Η κατά παραγωγή οργάνωση βιομηχανικών ενώσεων είναι σωστή σαν το πιο τελειοποιημένο όπλο της ταξικής πάλης». Παρόλα όμως τα μπρος πίσω, το ζήτημα της οργάνωσης στη σωστή του βάση τέθηκε στον κλάδο. Στο 3 ο Συνέδριο, το 1927, αναδεικνύεται το ζήτημα της νεολαίας του κλάδου και αποφασίζεται ειδικό συνέδριο με αυτό το θέμα. Στην απόφαση επισημαίνεται ότι: «Οι νέοι θα αποτελέσουν τον προλεταριακόν στρατό της εργατικής τάξεως». Τον Απρίλη του 1927 πραγματοποιείται το Α Συνέδριο των νέων οικοδόμων Αθήνας Πειραιά. Σε λίγο διάστημα είχαν συγκροτηθεί 2
δεκάδες προσωρινές επιτροπές νέων οικοδόμων που μετά το 4 ο Συνέδριο της Ομοσπονδίας μετατράπηκαν σε τμήματα νέων. Την δεκαετία του 30, κάτω από την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης του 29, στον κλάδο καταγράφεται ανεργία 80-90%. Η Ομοσπονδία και τα οικοδομικά σωματεία ανέδειξαν το ζήτημα της οργάνωσης των ανέργων με τη δημιουργία επιτροπών αγώνα στις συνοικίες που ανέπτυσσαν δράση σε συντονισμό με τα σωματεία παλεύοντας τα ζητήματα των ανέργων, τα γενικότερα του κλάδου και διεκδικώντας από το κράτος επιδόματα, δωρεάν ιατροφαρμακευτική κάλυψη, επιδότηση ενοικίου. Το κίνημα των ανέργων οικοδόμων το 33 συσπείρωνε δεκάδες χιλιάδες οικοδόμων, ενώ ήταν εκατοντάδες οι εκδηλώσεις που έγιναν και αρκετές από αυτές εξελίχτηκαν σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής. Ο προσανατολισμός του αγώνα σε αυτή τη βάση διαπαιδαγώγησε το οικοδομικό κίνημα τα επόμενα χρόνια. Ανέβασε την αντιπαράθεση με το αστικό κράτος, την εργοδοσία, με τη γραμμή του ρεφορμισμού, του κυβερνητικού, εργοδοτικού συνδικαλισμού που εκφραζόταν σε όλη την πορεία της ταξικής πάλης. Είναι χαρακτηριστικά ορισμένα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν αυτή την εκτίμηση: Πρώτον. Το Δεκέμβρη του 1928, οι οικοδόμοι π ου δούλευαν στη σήραγγα της Ομόνοιας απαίτησαν τη μείωση των ωρών εργασίας από 11 σε 8 ώρες. Η εργοδοσία αρνήθηκε και οι οικοδόμοι απάντησαν με πολυήμερη απεργία. Ήρθαν σε σύγκρουση με την αστυνομία, έγιναν συλλήψεις. Ο αγώνας οργανώθηκε και καθοδηγήθηκε από τη ΒΕΟ. Η εργοδοσία βλέποντας την απεργιακή κινητοποίηση απαίτησε από τους εργάτες να εγκαταλείψουν την ΒΕΟ για να ικανοποιήσει το αίτημά τους. Οι εργάτες παρέμειναν σταθεροί στην οργάνωσή τους, αναγκάζοντας την εργοδοσία σε υποχώρηση και εφαρμογή του 8ωρου. Δεύτερον. Η δράση του Κόμματος συνολικά στον προσανατολισμό του εργατικού κινήματος έφερε την αντίδραση του αστικού κράτους. Στις 25/7/1929 ψηφίζεται ο νόμος «περί μέτρων ασφάλειας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελεύθερων πολιτών», το γνωστό Ιδιώνυμο. Με τον νόμο αυτόν μπήκαν εκατοντάδες στη φυλακή, διαλύθηκαν σωματεία, απαγορεύτηκαν συγκεντρώσεις με το σκεφτικό ότι είχαν «ανατρεπτικό περιεχόμενο» και αποτελούσαν απειλή για το αστικό κράτος. Αλλά και η δημιουργία της διασπαστικής Ομοσπονδίας στον κλάδο, τη δεκαετία του 50, στόχευε στο να αντιμετωπιστεί η δράση των κομμουνιστών στο περιεχόμενο και τον προσανατολισμό των αγώνων, να διασφαλίσει ηρεμία στους εργοδότες. Η συνεισφορά του Κόμματος, της δράσης των κομμουνιστών, στον προσανατολισμό της πάλης, η διαπαιδαγώγηση των οικοδόμων στο καμίνι της ταξικής πάλης, ανέδειξε ηρωικές μορφές που επάνδρωσαν το κίνημα, έδωσαν σκληρές μάχες με τον αντίπαλο. Εκατοντάδες πήραν μέρος στην 3
κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης, στον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ. Εκατοντάδες εξορίστηκαν και δολοφονήθηκαν. Εκατοντάδες πήραν μέρος και έδωσαν τη ζωή τους στην ΕΑΜική αντίσταση, τον ΕΛΛΑΣ, την ΕΠΟΝ, ανάμεσά τους 11 κομμουνιστές, στελέχη του οικοδομικού κινήματος, που εκτελέστηκαν στους 200 της Καισαριανής, την 1η Μάη του 44. Γιατί όμως το ΚΚΕ έδωσε βάρος στη δράση μέσα στον κλάδο των οικοδόμων; Το ΚΚΕ, ως Κόμμα της εργατικής τάξης, επικέντρωσε την προσοχή και τη δράση του στον κλάδο των οικοδόμων, τον κλάδο των Κατασκευών, για τους εξής λόγους: Σε αυτόν τον κλάδο συγκεντρώνονταν μεγάλο κομμάτι εργατικού δυναμικού, που συνεχώς αυξανόταν. Οι συνέπειες του Β παγκόσμιου πολέμου, αντικειμενικά, οδήγησαν στην ανάπτυξη του κλάδου και τη γοργή αύξηση των εργαζομένων που δούλευαν σε αυτόν. Ο κλάδος συνέβαλε στην ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας. Την περίοδο 1950-1956 το ΑΕΠ της Ελλάδας αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,5%, το δεύτερο στην καπιταλιστική Δύση μετά τη Δυτική Γερμανία. Μεγάλο μερίδιο είχε ο κλάδος των Κατασκευών, στον οποίο αυξάνονταν κάθε χρόνο οι επενδύσεις, τη δεκαετία του 1950. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας έπαιξαν τα δημόσια έργα. Τη δεκαετία 1950-1960 κατασκευάστηκαν και επισκευάστηκαν πάνω από 1 εκατομμύριο κατοικίες σε όλη την Ελλάδα. Από 75 χιλιάδες εργαζόμενοι που ήταν στον κλάδο το 1951, έφτασαν τους 167 χιλιάδες το 1961, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν μισθωτοί. Ήταν ένας σημαντικός κλάδος της παραγωγής και αποτέλεσε την ατμομηχανή της καπιταλιστικής οικονομίας. Η ανάπτυξη της οικοδομής οδήγησε από την μια πλευρά σε υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης της εργατικής τάξης που δημιουργούσε τις προϋποθέσεις το αστικό κράτος να καλλιεργεί κλίμα ταξικής συνεργασίας και σταθερότητας. Οι εργατικές οικογένειες έβαζαν στόχο την απόκτηση κατοικίας που όμως αυτό σήμαινε θυσίες, ιδρώτα και μεγάλες στερήσεις, συνθήκες μεγάλης εκμετάλλευσης στους χώρους δουλειάς. Η σκληρή δουλειά των οικοδόμων δεν έφτανε να καλύπτει τις ανάγκες των οικογενειών τους. Η σχετική αύξηση των μεροκάματων από το 1950 στο 1960 εξανεμιζόταν πολύ γρήγορα, λόγω πολλαπλών αντιλαϊκών μέτρων που οδηγούσαν στην αφαίμαξη του λαϊκού εισοδήματος, όπως η υπερφορολόγηση που έπεφτε στις πλάτες των εργατικών λαϊκών οικογενειών, ενώ την ίδια ώρα το κεφάλαιο απολάμβανε προνόμια και απαλλαγές. Οι εργοδότες κατάφερναν να αρπάζουν από τον ιδρώτα των οικοδόμων μεγαλύτερο κάθε φορά κομμάτι από τον πλούτο που παρήγαγαν με την εργασία τους. Ο βαθμός εκμετάλλευσης της εργασίας των οικοδόμων σε συνθήκες μεγάλης καπιταλιστικής ανάπτυξης αυξανόταν. Η μαζική είσοδος κομμουνιστών, που γύρισαν από την εξορία στον κλάδο μετά τον Παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο, έδωσε περισσότερες δυνατότητες παρέμβασης. 4
Ο κλάδος των Κατασκευών αποτελούσε καταφύγιο λόγω του χαρακτήρα του για χιλιάδες αγωνιστές που βρίσκονταν μόνιμα αντιμέτωποι με τις διώξεις, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Η περιοδικότητα του επαγγέλματος, η συχνή μετακίνηση από γιαπί σε γιαπί, η συχνή αλλαγή εργοδότη, εξουδετέρωναν σε μεγάλο βαθμό τους μηχανισμούς του αστικού κράτους που στόχευαν στην βιοποριστική εξόντωση των κομμουνιστών, των αγωνιστών της ΕΑΜικής αντίστασης. Τα επιτεύγματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης μπορούσαν να αξιοποιηθούν στο πεδίο της αντιπαράθεσης με την καπιταλιστική εξουσία. Προκαλούσαν το ενδιαφέρον στις εργατικές, λαϊκές οικογένειες. Την ώρα που οι εργάτες στην Ελλάδα, στα πλαίσια της καπιταλιστικής οικονομίας, αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα, ο σοσιαλισμός είχε εξασφαλίσει την προστασία της ασφάλειας και της υγείας στο χώρο δουλειάς, το νομοθετικό πλαίσιο που δημιουργούσε ασπίδα προστασίας στους εργαζόμενους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, το ζήτημα της κατοικίας, τη δυνατότητα για ξεκούραση, την εξασφάλιση βασικών κοινωνικών δικαιωμάτων στην υγεία, πρόνοια, στην παιδεία, τον πολιτισμό. Όλα τα παραπάνω απαντούν στο ερώτημα, γιατί το Κόμμα μας έδωσε βάρος σε αυτόν τον κλάδο και τους αγώνες του. Για την απεργία των οικοδόμων το 1960 έχουν τοποθετηθεί πολλοί προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τις αιτίες, την πορεία προς την πραγματοποίησή της, τις οικονομικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής. Έχουν τοποθετηθεί και την περίοδο των γεγονότων και μετέπειτα, ο αστικός τύπος, ιστορικοί, το ίδιο το κράτος με τους μηχανισμούς του. Έχουν μιλήσει παλαίμαχοι συνδικαλιστές γράφοντας βιβλία, καταθέτοντας την άποψή τους. Για να αξιολογήσουμε τα συμπεράσματα και τους στόχους αυτών των τοποθετήσεων πρώτα από όλα πρέπει να εξηγήσουμε το βασικό λόγο που η απεργία και συνολικά οι αγώνες των οικοδόμων ήταν πεδίο αντιπαράθεσης του Κόμματος με την εξουσία του κεφαλαίου, τον κυβερνητικό, εργοδοτικό συνδικαλισμό. Η αντιπαράθεση εστιαζόταν στο ποιος θα μπορέσει να τραβήξει στην πλευρά του και γραμμή του τους εργαζόμενους του κλάδου. Το κόμμα δούλευε με την παράνομη οργάνωση των κομμουνιστών οικοδόμων ώστε ο κλάδος να αξιοποιηθεί ως εμπροσθοφυλακή στο ανέβασμα συνολικά της ταξικής πάλης. Έβλεπε στο πρόσωπο των οικοδόμων ορισμένα στοιχεία που βοηθούσαν προς αυτή την κατεύθυνση, την είσοδο στον κλάδο πολλών κομμουνιστών, στοιχεία αντοχής στη σύγκρουση με τις δυνάμεις του κεφαλαίου που γεννιόταν από την σκληρότητα της δουλειάς, την αύξησης της εκμετάλλευσης από την εργοδοσία, έβλεπε την μαχητικότητα στους αγώνες και τις διεκδικήσεις, παρά τις δυσκολίες που υπήρχαν. Από την άλλη μεριά, η αστική τάξη και η εξουσία της ήθελε το ακριβώς αντίθετο. Διέβλεπε το κίνδυνο να αποτελέσει το κίνημα των οικοδόμων μεγάλο εμπόδιο για τα συμφέροντά της. Γνώριζε ότι στο κλάδο υπήρχαν 5
και δρούσαν δυνάμεις του κόμματος. Ανησυχούσε ότι η εξέλιξη των αγώνων, η μαζικότητα τους και η δράση των κομμουνιστών για την οργάνωση τους ήταν δυνατό να δημιουργήσει προϋποθέσεις κλιμάκωσης των αγώνων με αιτήματα και στόχους στη γραμμή της ταξικής σύγκρουσης. Μια τέτοια εξέλιξη θα αφαιρούσε δυνατότητες από το κεφάλαιο στην ενσωμάτωση των αγώνων σε ανώδυνους δρόμους για τα συμφέροντά του. Γι αυτό το λόγο χτύπησαν με όλα τα μέσα την απεργία και το οικοδομικό κίνημα. Αντικειμενικά λοιπόν, όσοι τοποθετήθηκαν για την απεργία των οικοδόμων, είτε το επιδιώκουν είτε όχι, τοποθετούνται και στη διαπάλη που αναπτύχθηκε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες μέσα στο οικοδομικό κίνημα απέναντι στην γραμμή της ταξικής συνεργασίας, στην πολιτική διαπάλη με το αστικό κράτος και στη σημασία της δράσης του ΚΚΕ. Οι τοποθετήσεις όσων αναφέρθηκαν στα γεγονότα της απεργίας του 1960 χωρίζονται σε δύο βασικούς άξονες, που διαφοροποιούνται ανάλογα με τη χρονική απόσταση που διαδραματίστηκαν τα γεγονότα, αλλά τελικά συγκλίνουν στον ίδιο στόχο: την απαξίωση του ρόλου του ΚΚΕ, των κομματικών δυνάμεων στην καθοδήγηση της απεργίας, στην οργάνωση των αγώνων της. Οι τοποθετήσεις που έγιναν εκείνα τα χρόνια προσπαθούσαν να κρύψουν τις συνθήκες ζωής των οικοδόμων και της εργατικής τάξης, τα αντιλαϊκά μέτρα που θωράκιζαν την καπιταλιστική οικονομία και εξουσία και εμφάνιζαν ως αιτία των αγώνων τον «κομμουνιστικό δάκτυλο». Στόχευαν να αποδείξουν ότι το ΚΚΕ επιδιώκει τους αγώνες πέρα και έξω από τα συμφέροντα της εργατικής τάξης για να υπηρετήσει τις ανάγκες του στρατηγικού του στόχου. Μετέδιδε ο ραδιοσταθμός της Θεσσαλονίκης: «αποσκοπούσαν εις τη δημιουργία χάους, εις εφαρμογήν γενικότερου σχεδίου κινητοποιήσεως των επαναστατικών δυνάμεων της διεθνούς μονάδος κρούσεως». Παρουσίαζαν οι αστικές εφημερίδες της εποχής τους οικοδόμους ως «εξαπατημένους και παρασυρμένους» από το Κόμμα, όπως έγραψε η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» μετά τα γεγονότα. Έριχναν την ευθύνη για τη σύγκρουση στο Κόμμα, αθωώνοντας το αστικό κράτος. Γράφει χαρακτηριστικά η Καθημερινή «οι κομμουνισταί προεκάλλεσαν χθες αιματηράς ταραχάς εις Αθήνας.» και συνέχιζε «ουδεμία επιτρέπεται αμφιβολία ότι αι σκηναί υπερκινήθηκαν και οργανώθησαν υπό των κομμουνιστών, οι οποίοι έριξαν εις την μάχην επίλεκτα στελέχη των» Η παρουσίαση του αστικού τύπου της εποχής ταυτιζόταν απόλυτα με τις υπηρεσίες και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους. Ο Κ. Καραμανλής τόνισε στη Βουλή «είπατε ότι ο τόπος αιματοκυλείται. Δεν αιματοκυλείται. Σεις προσπαθείτε να τον ματοκυλίσετε». Ο Γ. Παπανδρέου είπε «δια της ευθύνας των γεγονότων πρέπον είναι να αναμείνομε τη δικαιοσύνη» και συνέχισε «όσον αφορά άκραν αριστερά είναι βεβαρημένο το ιστορικό της και δεν είναι περίεργον αν μέχρι αποδείξεως τη συνοδεύουν οι υποψίες». Απαντώντας στον Γ. Παπανδρέου, ο Βασίλης Εφραιμίδης του είπε: «Η δική σας ενοχή είναι βεβαία, όχι ύποπτος». Όσο τα χρόνια περνούσαν, όσο μεγάλωνε η απόσταση από την απεργία του 60 και πολύ πιο έντονα στην μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, η παρουσίαση 6
των γεγονότων τροποποιήθηκε, χωρίς να αλλάζει ο βασικός στόχος της ακύρωσης του ρόλου του Κόμματος. Η απεργία ούτε λίγο ούτε πολύ παρουσιαζόταν ως αυθόρμητο ξέσπασμα, ως απεργία που έκαναν οι οικοδόμοι χωρίς πλέον το «καπέλωμα», όπως λένε, κομμάτων, χωρίς δηλαδή την καθοδήγηση του κόμματος. Με αυτόν το τρόπο υπονοούν ή το λένε και ευθέως ότι αυτή ήταν η αιτία που η απεργία συγκίνησε, συσπείρωσε τους οικοδόμους και ευρύτερες μάζες εργατόκοσμου. Ενισχύουν με αυτό τον τρόπο την θεωρία των «ακηδεμόνευτων αγώνων», με «έξω τα κόμματα» δηλ. «έξω το ΚΚΕ», που αντιμετωπίσαμε στις σημερινές συνθήκες στο λεγόμενο κίνημα «των αγανακτισμένων», το «κίνημα των πλατειών». Για να αποδείξουν την απουσία του Κόμματος στη μεγάλη απεργία, επικαλούνται την απόφαση του Κόμματος για την διάλυση των Κομματικών οργανώσεων, το 1958. Η τοποθέτηση τους αυτή διανθίζεται με ύμνους για την αποφασιστικότητα, την παλικαριά των οικοδόμων, ώστε με την κολακεία να κρυφτεί ο πραγματικός στόχος: Ότι οι αγώνες των εργαζομένων δίπλα στην επαναστατική θεωρία και δράση του κόμματος αποχτούν τη δυναμική που τροφοδοτεί το περιεχόμενο της ταξικής πάλης στην απόκρουση των επιθέσεων του κεφαλαίου, που φέρνουν πιο κοντά την προοπτική του σοσιαλισμού κομμουνισμού. Ήταν όμως έτσι τα πράγματα; Η απεργία των Οικοδόμων δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Πατούσε πάνω στην πείρα των αγώνων του κλάδου. Προετοιμάστηκε στις νέες συνθήκες της δεκαετίας του 50 με απεργιακές κινητοποιήσεις και αγώνες κάτω από δύσκολες συνθήκες. Ορισμένα στοιχεία της προετοιμασίας της απεργίας καταγράφονται στο δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ και στο βιβλίο «ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ», του Αναστάση Γκίκα. Οι καταχτήσεις των οικοδόμων την δεκαετία του 50 δεν ήταν πολλές. Ως το 1957 η συμμετοχή ήταν περιορισμένη, οι αγώνες ήταν μικροί σε διάρκεια και έμεναν στα όρια μιας ειδικότητας. Παρόλα αυτά υπήρξαν νικηφόρες μάχες, Η απεργία των Μπετατζήδων της Αθήνας, το 1953, με αίτημα την αύξηση του μεροκάματου, οι απεργίες των οικοδόμων στη Θεσσαλονίκη το 1953, 1954 που πέτυχαν τη υπογραφή ΣΣΕ. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι κινητοποιήσεις άνεργων οικοδόμων και η απόσπαση ορισμένων επιδομάτων. Το 1957 έγινε η πρώτη μαζική απεργιακή κινητοποίηση με κύριο αίτημα την αύξηση μισθών και την κατάργηση του αντεργατικού νόμου Καραμανλή που υπονόμευε το ρόλο και τη διαπραγματευτική δύναμη των συνδικάτων έναντι των εργοδοτών στη σύναψη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Στις απανωτές 24ωρες απεργίες με συμμετοχή που άγγιζε το 100% στις μεγάλες πόλεις μπήκε εμπόδιο η ΓΣΕΕ που έσπευσε να τις τερματίσει. Το 1958 η ταξική Ομοσπονδία των Οικοδόμων, λόγω του οικονομικού στραγγαλισμού που επέβαλε η ΓΣΕΕ και το αστικό κράτος, συνενώθηκε με τη διασπαστική Ομοσπονδία του Λυκιαρδόπουλου. Η εξέλιξη αυτή πραγματοποιήθηκε για να διασφαλιστεί η ύπαρξη και η λειτουργία της στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν. Αποτελούσε υποχώρηση και δυσκόλεψε τη δράση των ταξικών δυνάμεων με την γραμμή του κυβερνητικού, εργοδοτικού συνδικαλισμού και στην μετέπειτα περίοδο των μεγάλων 7
απεργιακών αγώνων. Δεν βοηθούσε στην αποκάλυψη του ρόλου του κυβερνητικού εργοδοτικού συνδικαλισμού και της γραμμής της κοινωνικού εταιρισμού, των συμφερόντων του κεφαλαίου που προωθούσε μέσα στο οικοδομικό κίνημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Λυκιαρδόπουλος από τη θέση του Γενικού Γραμματέα της Ομοσπονδίας παρέμβαινε στις διαδικασίες προετοιμασίας στη γραμμή και τις μορφές πάλης ενάντια στη ταξική γραμμή, που τα επόμενα χρόνια εκφραζόταν με την δημιουργία της Συντονιστικής Επιτροπής, προσπαθώντας να καναλιζάρει την αυξανόμενη αγανάκτηση των οικοδόμων για τα προβλήματα. Η Ομοσπονδία του Λυκιαρδόπουλου ακολούθησε ευέλικτη και επιθετική τακτική στα ταξικά οικοδομικά σωματεία είτε για να τα ενσωματώσει είτε για να τα αποκλείσει από τις μαζικές διαδικασίες. Παρόλα αυτά η αντιπαράθεση των δύο γραμμών μέσα στο οικοδομικό κίνημα και γενικότερα δυνάμωνε. Ταυτόχρονα, δυνάμωνε και η επιρροή του ταξικού κινήματος. Το 1959 οκτώ ταξικά σωματεία της Αθήνας και του Πειραιά συγκρότησαν τη Συντονιστική Επιτροπή, στις 19/10/1959. Στα τέλη του 1959 καταγράφεται μια δυναμική στο ταξικό οικοδομικό κίνημα, σε μια σειρά σωματεία. Το σωματείο των Μπετατζήδων είχε 2.000 μέλη, των Κτιστάδων 1.160, οι Μπετατζήδες του Πειραιά 500, οι Ξυλουργοί 560. Στις αρχές του 1960 η Συντονιστική Επιτροπή αριθμούσε 15 σωματεία. Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς του 60 ήταν ο πιο μαχητικός, μαζικός των τελευταίων χρόνων και στην Αθήνα πήρε Πανεργατικό χαρακτήρα. Η διαδήλωση που ακολούθησε χτυπήθηκε από την αστυνομία. Τα προβλήματα του μεροκάματου, της ακρίβειας, της κοινωνικής ασφάλισης, προκάλεσαν μια άνοδο των κινητοποιήσεων και τη συσπείρωση στα ταξικά συνδικάτα. Το 1960 σε τέσσερα οικοδομικά σωματεία της Αθήνας έγιναν 1.100 νέες εγγραφές. Τον Απρίλη του 60 στη συγκέντρωση της Συντονιστικής Επιτροπής συμμετείχαν 3.000 οικοδόμοι. Το οικοδομικό κίνημα διεκδικούσε να αναγνωριστεί το επάγγελμα ως βαρύ και ανθυγιεινό, να μειωθούν τα όρια συνταξιοδότησης στα 60 χρόνια και τα ένσημα που απαιτούνταν για συνταξιοδότηση, να μειωθούν τα ένσημα για επιδότηση των ανέργων, να δοθούν Δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματα. Τον Αύγουστο του 1960 μπροστά στη ψήφιση του αντιασφαλιστικού νόμου έγινε απεργία παρά την αντίθεση του Ε.Κ. Αθήνας. Η παράνομη οργάνωση του ΚΚΕ στους οικοδόμους, που είχε απομείνει μετά την απόφαση για διάλυσης των κομματικών οργανώσεων το 1958, συζήτησε για το θέμα της απεργίας και αποφάσισαν να τη στηρίξουν ρίχνοντας στη μάχη όλες τις δυνάμεις για την επιτυχία της. Η απεργία ήταν μαζικότατη, χιλιάδες έδωσαν το «παρών» στο απεργιακό προσκλητήριο. Τα σωματεία περιφρούρησαν την απεργία και αντιμετώπισαν τις συλλήψεις που έκανε η αστυνομία. Η επιτροπή αγώνα ολοένα και ανέβαζε την επιρροή της μέσα στους οικοδόμους. Στις 2 Οκτώβρη του 60 σε πανοικοδομική συγκέντρωση στο «Ιντεάλ» πήραν μέρος 5.000 οικοδόμοι που επιβεβαίωσαν την ανάγκη του αγώνα απέναντι στην αντιλαϊκή πολιτική. Το απόγευμα της ίδιας μέρας, πραγματοποιήθηκε συνδιάσκεψη των αντιπροσώπων οικοδόμων από 93 8
σωματεία σε όλη την Ελλάδα. Αποφασίστηκε η οργάνωση και η καθοδήγηση των αγώνων σε όλη την Ελλάδα από την Συντονιστική Επιτροπή. Αφορμή για τη μεγάλη απεργία την 1 η Δεκέμβρη του 60 στάθηκε η ψήφιση το Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου του αντιασφαλιστικού νόμου 4104/1960 με πρόσχημα την εξυγίανση του ΙΚΑ, το νοικοκύρεμα των ασφαλιστικών ταμείων. Σύμφωνα με το νόμο οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης αυξάνονταν από 2.500 στα 4.050 ένσημα. Η παράνομη οργάνωση των οικοδόμων του Κόμματος συνεδρίασε στο σπίτι του Κ. Τερζάκη, όπου εκεί πάρθηκε η απόφαση οριστικά ότι η απεργία θα γίνει στις δύο πρώτες μέρες του Δεκέμβρη, αφού θα έχει ολοκληρωθεί η προετοιμασία της σε βάθος και πλάτος σε όλο το εργαζόμενο δυναμικό του οικοδομικού κλάδου και ταυτόχρονα θα έχει ενημερωθεί και ο ελληνικός λαός» Η προκήρυξη της συντονιστικής επιτροπής τυπώθηκε σε χιλιάδες αντίτυπα και διακινήθηκε από δεκάδες συνεργεία σε χώρους δουλειάς και εργατογειτονιές στην Αθήνα και τον Πειραιά. Η απεργία προγραμματίζεται για την 1 Δεκέμβρη. Ο Λυκιαρδόπουλος βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Επιλέγει να πάρει μέρος στην απεργία και είναι ο πρώτος ομιλητής στην απεργιακή συγκέντρωση. Αποδοκιμάστηκε όταν πήρε το μικρόφωνο και μιλούσε «περί υποσχέσεων του υπουργού των αρμοδίων υπηρεσιών» και «περί καλής θελήσεως» οι συγκεντρωμένοι του φώναζαν «έμπα μέσα προδότη, εργατοπατέρα», «να βγει η Συντονιστική να μας μιλήσει». Με την ολοκλήρωση των ομιλιών η επιτροπή των εκπροσώπων κατευθύνεται να επιδώσει το ψήφισμα της απεργίας στο υπουργό εργασίας. εκείνη την στιγμή ξεκίνησε η επίθεση της αστυνομίας απέναντι στους απεργούς οικοδόμους που εκτυλίχτηκαν σφοδρές μάχες με πολλούς τραυματίες. Την επόμενη μέρα πραγματοποιήθηκε νέα πανοικοδομική απεργία που συμμετείχαν 45.000 οικοδόμοι σε Αθήνα και Πειραιά. Στο πλευρό των οικοδόμων τάχτηκαν με απεργίες και ψηφίσματα αλληλεγγύης δεκάδες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Η απεργία δεν ήταν τυχαίο γεγονός. Πραγματοποιήθηκε σε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που ωρίμαζαν τις προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση της, σε συνθήκες που αυξανόταν η εκμετάλλευση, που οξυνόταν τα λαϊκά προβλήματα, που εντεινόταν ο αυταρχισμός, η αστυνομοκρατία στη δράση των συνδικάτων, οι συλλήψεις και οι ξυλοδαρμοί. Η δράση των κομμουνιστών συνέβαλλε καθοριστικά στη προετοιμασία και την πραγματοποίηση της. Ήταν η καρδιά αυτού του αγώνα. Αντικειμενικά, η απόφαση διάλυσης των Κομματικών οργανώσεων το 1958 δυσκόλεψε την ταξική πάλη. Όμως ο ρόλος και η παρέμβαση των κομμουνιστών δε σταμάτησε. Υπήρχε η παράνομη οργάνωση των κομμουνιστών οικοδόμων, ο ραδιοφωνικός σταθμός «Φωνή της Αλήθειας» και η προδιδακτορική «ΑΥΓΗ» βοηθούσαν στην προβολή των κινητοποιήσεων, της γραμμής που προωθούσε η Συντονιστική Επιτροπή και της αποκάλυψης της γραμμής του αστικού κράτους, του κυβερνητικού, 9
εργοδοτικού συνδικαλισμού που παρότρυνε σε πιο ήπιες μορφές κινητοποίησης στα πλαίσια του διαλόγου με τις υπηρεσίες του αστικού κράτους.. Οι κομμουνιστές ήταν αυτοί που επέμεναν, δούλεψαν με αυτοθυσία για την επιτυχία της. Η απεργία των οικοδόμων το 1960 έβαλε τις βάσεις για τις μετέπειτα καταχτήσεις του κλάδου, όπως το 7ωρο, την καταβολή των δώρων, την ένταξη του επαγγέλματος στα βαρέα και ανθυγιεινά, τη σύνταξη στα 60. Ήταν παρακαταθήκη στους επόμενους αγώνες. Βοήθησε και προώθησε τα βήματα στην πολιτικοποίηση της πάλης των οικοδόμων. Η απεργία του 1967, λίγες μέρες πριν την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας που επέβαλλαν οι Αμερικάνοι με τους ντόπιους συνεργάτες τους, επιβεβαιώνει αυτή την εκτίμηση. Το κύριο αίτημα συνοψίζεται στο σύνθημα «Όχι στη νέα εκτροπή όχι στη δικτατορία». Είχε προηγηθεί πανοικοδομική απεργία στις 16.3.1967 που πήραν μέρος 180 χιλιάδες οικοδόμοι και ξυλουργοί με πλαίσιο «την άμεση αντικατάσταση της κυβέρνησης με υπηρεσιακή κοινής εμπιστοσύνης που θα διασφάλιζε την απλή αναλογική, την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ και θα οδηγούσε τη χώρα σε ελεύθερες εκλογές». Η πρωτοβουλία αυτή πάρθηκε από τη Συντονιστική Επιτροπή και τα διαγραμμένα ταξικά σωματεία από την Ομοσπονδία των Οικοδόμων που λυμαίνονταν ο Λυκιαρδόπουλος. Νωρίτερα, το 1965, με πρωτοβουλία της Συντονιστικής είχε δημιουργηθεί η «Προσωρινή Επιτροπή για την ελεύθερη λειτουργία και δράση των κομμάτων και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ» Από το πλαίσιο της απεργίας του 67 πρέπει να ξεχωρίσουμε ότι το ζήτημα της νομιμοποίησης του κόμματος, της απελευθέρωσης των πολιτικών κρατουμένων, που σωστά έμπαινε και ενίσχυε τον πολιτικό χαρακτήρα της απεργίας, εγκλωβιζόταν όμως στην αντίληψη του κοινοβουλευτισμού, της εναλλαγής κυβερνήσεων. Αυτό αντανακλούσε τη διαπάλη που γινόταν στο εσωτερικό του κόμματος με τους οπορτουνιστές. Αντανακλούσε τη διαπάλη στο εσωτερικό της Συντονιστικής Επιτροπής ανάμεσα στην παράνομη οργάνωση του ΚΚΕ στους οικοδόμους και στην ΕΔΑ, που θεωρούσε πως η απεργία δεν χρειαζόταν και ότι θα την αξιοποιούσε το αστικό κράτος για να χτυπηθεί το κίνημα των οικοδόμων. Βεβαίως, η απεργία χτυπήθηκε άγρια. Ήταν όμως μια αναγκαία αναμέτρηση με βαθύτερα πολιτικά και ταξικά χαρακτηριστικά απέναντι στο αστικό κράτος που ετοιμαζόταν για νέο χτύπημα στο εργατικό, λαϊκό κίνημα και τους αγώνες του, όπως και έγινε με την εκδήλωση του πραξικοπήματος την 21 Απρίλη του 67. Ήταν αναμέτρηση με την άποψη που ήθελε το συνδικαλισμό να ασχολείται μόνο με τα προβλήματα του κλάδου. Οι αγώνες του κλάδου ενάντια στη δικτατορία, η συμμετοχή των οικοδόμων στο Πολυτεχνείο, στη συνέχεια, οι αγώνες ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις, είναι παραδείγματα που αποτυπώνουν τα βήματα στην πολιτικοποίηση των αγώνων του κλάδου. 10
Η πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών και του Κόμματος διδάσκει και διαπαιδαγωγεί για τις απαιτήσεις του αγώνα στις σημερινές συνθήκες. Σε συνθήκες γενικευμένης επίθεσης των δυνάμεων του κεφαλαίου απέναντι στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Σε συνθήκες, που η ανάγκη ανασύνταξης του εργατικού κινήματος προβάλλει επιτακτικά ως προϋπόθεση για να αντιμετωπιστεί το κεφάλαιο, η εξουσία του, να ανατραπεί η καπιταλιστική βαρβαρότητα και να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός. Σε συνθήκες, που κάτω από το βάρος των προβλημάτων, του αρνητικού συσχετισμού δύναμης, αναζωπυρώνονται αυταπάτες και λαθεμένες απόψεις για εξανθρωπισμό του καπιταλισμού, για σταδιακό ξεπέρασμά του από κάθε λογής αρνητές της ταξικής πάλης, της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης και του πρωτοπόρου καθοδηγητικού ρόλου του Κόμματος, του ΚΚΕ. Τα συμπεράσματα της απεργίας των οικοδόμων, των αγώνων εκείνης της εποχής διδάσκουν και είναι όπλο στα χέρια των κομμουνιστών και της εργατικής τάξης. Ο ρόλος του Κόμματος είναι αναντικατάστατος. Η διάλυση των κομματικών οργανώσεων αποτέλεσε θεμελιακό λάθος. Η δράση των κομμουνιστών, έστω και λίγων, σε ένα κλάδο, μέσα στην εργατική τάξη, βοηθάει να ανεβαίνει το επίπεδο οργάνωσης της εργατικής τάξης. Βοηθάει στην αποκάλυψη των αιτιών τον προβλημάτων. Είναι καθοριστική για την διαμόρφωση ταξικής, πολιτικής συνείδησης των εργαζομένων. Προετοιμάζει την εργατική τάξη στις αναμετρήσεις με το κεφάλαιο και για την αναμέτρηση στο ζήτημα της εξουσίας. Είναι καθοριστική για την διαμόρφωση μιας μαχητικής πρωτοπορίας που θα τραβάει τους αγώνες προς τα εμπρός, θα ενισχύει το περιεχόμενό τους. Η αποτελεσματικότητα των αγώνων δεν μετριέται μόνο από την απόσπαση καταχτήσεων. Η απεργία των οικοδόμων δεν καταγράφεται ως ιστορική επειδή έβαλε βάσεις για τις καταχτήσεις του κλάδου. Αυτό είναι η μία πλευρά. Οι καταχτήσεις ήρθαν κάτω από το βάρος της ταξικής πάλης, αλλά και τα περιθώρια που υπήρχαν για τους απαραίτητους ελιγμούς και παραχωρήσεις από το κεφάλαιο και το αστικό κράτος. Οι καταχτήσεις αυτές στην πορεία της καπιταλιστικής οικονομίας αφαιρούνται σταδιακά δείχνοντας ότι το κεφάλαιο δεν παραιτείται από τις αξιώσεις του. Η αποτελεσματικότητα του αγώνα πρώτα από όλα κρίνεται στο κατά πόσο ανεβάζει το επίπεδο οργάνωσης της εργατικής τάξης, αν δημιουργεί προϋποθέσεις που να δυσκολεύουν την υλοποίηση της πολιτικής του κεφαλαίου. Αν ενισχύει την αμφισβήτηση της εξουσίας των καπιταλιστών. Ο αγώνας κρίνεται από την παρακαταθήκη που αφήνει στην ωρίμανση της πολιτικής συνείδησης των εργατών. Στην προετοιμασία των εργατών για σκληρές αναμετρήσεις με όλες τις μορφές πάλης απέναντι στην εξουσία του κεφαλαίου και την αποφασιστικότητα την κρίσιμη στιγμή της αναμέτρησης με τον αντίπαλο. Η οργάνωση ενός τέτοιου αγώνα απαιτεί να υπάρχει κατεύθυνση και απόφαση. Αυτό είναι η αρχή. Όμως αυτό δε φθάνει για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες, πολύ περισσότερο όταν οι συσχετισμοί δύναμης μέσα στο εργατικό κίνημα είναι αρνητικοί. Η δουλειά από τα κάτω, άνθρωπο τον 11
άνθρωπο, τροφοδοτεί την κινητοποίηση δυνάμεων, την μαχητικότητά του. Η δουλειά αυτή πρέπει να στοχεύει στην διεύρυνση του αγώνα σε όλο τον κλάδο, για όλα τα προβλήματα. Να βάζει συγκεκριμένους στόχους κατά χώρο δουλειάς στα μεγάλα αστικά κέντρα και να εξασφαλίζει την καθοδήγηση του κλάδου σε πανελλαδικό επίπεδο. Η όξυνση της αντιπαράθεσης με τον κυβερνητικό, εργοδοτικό συνδικαλισμό, η αποκάλυψη του ρόλου του είναι απαραίτητη συνθήκη για την όξυνση της ταξικής πάλης. Η υποχώρηση βάζει δυσκολίες στους αγώνες. Η δημιουργία της Συντονιστικής Επιτροπής, πριν οδηγηθεί σε συνένωση η ταξική ομοσπονδία με την κυβερνητική του Λυκιαρδόπουλου, θα έδινε λύση στα προβλήματα που υπήρχαν, θα τροφοδοτούσε με μεγαλύτερη ορμή και νωρίτερα με δυνάμεις τους αγώνες, θα αφαιρούσε δυνατότητες στον κυβερνητικό συνδικαλισμό για παρέμβαση στον προσανατολισμό τους. Η ταξική πάλη έχει δυσκολίες. Οι κομμουνιστές όμως δε συμβιβάζονται, δεν υποχωρούν μπροστά σε αυτές. Δουλεύουν μεθοδικά, με σχέδιο, με αυτοθυσία ακόμα και σε συνθήκες όπως αυτές της δεκαετίας του 50-60, που οι πιθανότητες να γυρίσει ο κομμουνιστής σπίτι το βράδυ ήταν λιγότερες από το να βρεθεί στα μπουντρούμια της ασφάλειας ή να χάσει τη ζωή του από παρακρατικούς μηχανισμούς και τραμπούκους του συστήματος. Η οικοδόμηση της ταξικής αλληλεγγύης μέσα σε έναν κλάδο και στο σύνολο της εργατικής τάξης ενισχύει την ταξική ενότητα. Αποσπά εργάτες από τα νύχια των μηχανισμών της ενσωμάτωσης του αστικού κράτους. Βοηθάει να στηριχθούν εργατικές οικογένειες, δίνει όπλα στην προοπτική των αγώνων, βοηθάει να ενσωματωθεί η ατομική αναζήτηση για λύση των προβλημάτων στη δύναμη του οργανωμένου ταξικού αγώνα και προστατεύει από την απογοήτευση και τη μοιρολατρία. Το Κόμμα μας βαδίζοντας στα 100 χρόνια ζωής του απέδειξε με τη δράση του, τους αγώνες του το αίμα χιλιάδων κομμουνιστών, ότι είναι το Κόμμα της εργατικής τάξης, του φτωχού λαού και των συμφερόντων του. Η συμβολή του στους αγώνες ήταν, είναι και θα είναι καθοριστική γιατί επιδιώκει να καθοδηγήσει την εργατική τάξηστο πιο μεγάλο σκοπό, να πάρει την εξουσία και να οικοδομήσει τη δική της κοινωνία: το σοσιαλισμό κομμουνισμό. Η δράση του Κόμματος, οι επεξεργασίες του, η στρατηγική του, επιβεβαιώνουν ότι ο σοσιαλισμός είναι αναγκαίος και επίκαιρος. Η πείρα του κλάδου των κατασκευών επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα αυτή. Σήμερα που αυξάνονται οι λαϊκές ανάγκες για λαϊκή κατοικία, που μεγάλο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος πηγαίνει στη στέγαση, για έργα αντισεισμικής θωράκισης, αντιπλημμυρικής προστασίας, για υποδομές που έχει ανάγκη ο λαός, για παιδικούς σταθμούς, για νοσοκομεία, χώρους άθλησης, οι οικοδόμοι είναι άνεργοι. Είναι χωρίς δουλειά γιατί μπαίνει στην μέση το καπιταλιστικό κέρδος. Οι καπιταλιστές του κλάδου σήμερα δεν επενδύουν στον κλάδο γιατί δεν εξασφαλίζουν την κερδοφορία που θέλουν. 12
Η ανάκαμψη της καπιταλιστικής μηχανής που επιδιώκουν όταν έρθει θα είναι προσωρινή με πάμφθηνους εργάτες. Δεν θα δώσει λύση στα μεγάλα λαϊκά προβλήματα. Το συμφέρον της εργατικής τάξης και των συμμάχων της βρίσκεται στα πλαίσια οργάνωσης της κοινωνίας και της οικονομίας με επίκεντρο τις λαϊκές ανάγκες, το σοσιαλισμό που θα κάνει ιδιοκτησία του λαού τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής στις κατασκευές και τους άλλους κλάδους. Που θα σχεδιάσει στα πλαίσια του ενιαίου φορέα κατασκευών την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών αξιοποιώντας το υψηλά ειδικευμένο εργατικό δυναμικό και τις δυνατότητες που υπάρχουν. Αυτός είναι ο δρόμος για την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα που θα εξαλείψει την καπιταλιστική βαρβαρότητα και θα εξασφαλίσει την λαϊκή ευημερία και πρόοδο. Το κόμμα μας αταλάντευτα συνεχίζει να παλεύει για να δυναμώσουν οι αγώνες της εργατικής τάξης και των συμμάχων της ενάντια στην πολιτική του κεφαλαίου. Να ξεπεραστούν αυταπάτες για άσκηση φιλολαϊκής πολιτικής, στα πλαίσια του καπιταλισμού, στα πλαίσια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, στα πλαίσια της συνεννόησης και αποδοχής των στόχων της καπιταλιστικής οικονομίας με την «ελπίδα» να υπάρξει φως στο τούνελ. Σήμερα, έχουμε καθήκον μέσα από την πάλη για όλα τα προβλήματα να δυναμώσουμε και να φωτίσουμε το δρόμο της εργατικής λαϊκής εξουσίας και οικονομίας ως τη μοναδική φιλολαϊκή διέξοδο. Να δουλέψουμε με σχέδιο για την ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, την οικοδόμηση της κοινωνικής συμμαχίας με τους αυτοαπασχολούμενους, τους μικρομεσαίους αγρότες, τη νεολαία, τις γυναίκες με στόχο να αποσπάσουμε δυνάμεις από τη γραμμή του κεφαλαίου, να τις προετοιμάσουμε για να συμπορευτούν στο δρόμο της επαναστατικής σύγκρουσης με την εξουσία του κεφαλαίου και των δυνάμεων του.. Σήμερα, οι κομμουνιστές που δρούμε στον κλάδο των Κατασκευών θα κριθούμε από την ικανότητα να αναπτύξουμε κίνημα με αυτά τα χαρακτηριστικά, μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Σήμερα, με αφορμή την εκδήλωση για την απεργία των οικοδόμων το 60 επιβεβαιώνουμε ότι αυτόν το δρόμο θα τον βαδίσουμε μέχρι τέλος. Το δρόμο που περπάτησαν χιλιάδες επώνυμοι και ανώνυμοι κομμουνιστές και πρωτοπόροι αγωνιστές της ταξικής πάλης. Που δε λυπήθηκαν ούτε κόπους, ούτε θυσίες. Που δε λύγισαν μπροστά σε καμία δυσκολία. Διδασκόμαστε και συνεχίζουμε. Οι συνθήκες που δρούμε είναι δύσκολες, σύνθετες, πρωτόγνωρες για πολλούς από μας. Μπορούμε όμως με την πρωτοπόρα δράση μας, με όπλο τη στρατηγική του Κόμματος, να τις κάνουμε ελπιδοφόρες και συναρπαστικές. Ζήτω το ΚΚΕ, Το Κόμμα της εργατικής τάξης. 13